Over kapitalisme
en l(apitalisten
Filiaal NederJand-Kattenburg
te Middeiharnis feestelijk geopend
Plaatseliik nieuws
Ernstig ongeiulc met
pendeibusje
Gift van directie voor Kon, fanfare
„Sempre Crescendo"
Hef bezoek van hei koninklijk paar aan de Wesi
Ijsfabriek „Johan Dirk"
naar Stellendam
gesleept
Lje jaargang
Dinsdag 28 september 1965
No. 3423
CHR. STREEKBLAD OP GE31EFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
CENTRALE VEILING
Middeiharnis
7 3-
PRINS HENDKIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHABNIS
Bedactle en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdük
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avondj TeL 20 17 Giro 167B80
Ver$chynt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABONNEMENTSPBIJS 2,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent p&c mm.
Bij contract speciaal tarief.
5 (slot)
Zoals we in de vorige artikelen zagen
lieeft het z.g. Itapitalistische stelsel in
jijn eeuwenlange ontwikkeling allerlei
fazen doorgemaakt. Een zwarte tijd was
je I9e eeuw, toen het beheerst werd
joor de oud-liberale ideeën. In die pe
riode ontstond de grote haat ertegen,
igewakke'rd door socialisme en com
munisme. Gezien vanuit zuiver mense
lijk vlak dils niet vanuit de religie,
die geen haat, maar liefde predikt is
(iit begrijpelijk. Er waren vele rijken,
iie koud bleven bij de honger en ellen
de van de proletaren. Ook in onze tijd
2ieii we dat nog in bepaalde gebieden
van de wereld, in Zuid-Italië, Spanje,
Perzië, India en Zuid-Amerika, waar
nog erger toestanden heersen dan bij
ons ruim honderd jaar geleden en waar
oliesheiks, grootgrondbezitters en ma-
haradja's baden in weelde, terwijl ar
men en gebrekkigen liggen te sterven
aan iiun poort. Het zijn deze echte ka
pitalisten, die van hun kapitaal god
Mammon hebben gemaakt en zich niet
bekommeren om de ware God noch om
hun naaste. Zij zijn het, die het stelsel
van de private eigendom, dat als zoda
nig het beste, beter gezegd het meest
preferabele van de economische syste
men is, in diskrediet hebben gebracht.
Maar daarbij moet ook met schaamte
erkend worden, dat niet alleen keiharde
materialistische en ongelovige rijk-
aards, maar ook de kerk en de christe
nen in dit opzicht zwaar schuldig staan.
We zwijgen nu maar van de rooms-
katholieke kerk in zuidelijke landen.
waar zelfs nu nog de kathedralen voor
miljoenen aan goud, zilver en edelge
steenten bevatten, terwijl een deel van
het volk in armoede voortleeft. Er wa
ren met name in de vprige eeuw ook in
ons land protestantse christenen, die
geen hand uitstaken tot leninging van
de ellende, terwijl de kerk niets deed in
de strijd tegen de sociale misstanden.
Deze onthouding is haar duur te staan
gekomen, want de onkerkelijkheid heeft
mede daardoor zulke grote afmetingen
aangenomen.
Is het dus alleszins verklaarbaar, dat
er tegen deze toestanden felle reacties
kwamen, de oplossing, die het marxis
me aanprees n.l. de socialisatie van de
produktiemiddelen via de communisti
sche of socialistische staat moet prin
cipieel en praktisch worden afgewezen.
De radicale marxisten hebben een haat-
systeem opgebouwd, gebaseerd op een
meedogenloze klassenstrijd, dat in flag
rante strijd is met de leer van Christus
en dat praktisch geen rekening houdt
met de zondigheid van de mens. Daarbij
werd de godsdienst beschouwd als
opium voor het volk en dat gebeurt in
de communistische landen van nu nog
altijd. Daartegenover stellen wij, dat
het stelsel van de private eigendom on
danks de gebreken, die eraan kleven,
doch die in de ontwikkeling van de
laatste 50 jaren voortdurend in scherpte
zijn verminderd, verre superieur is aan
een systeem waarin de Staat de éne en
uitsluitende Mammoet-Kapitalist is.
Omtrent de verhouding van Calvinis-
Rie en kapitalisme dienen we ook nog
één en ander te zeggen. Sociologen be
weren, dat het kapitalisme speciaal in
landen met grote calvinistische invloe
den zoals Nederland, Ehgeland, Schot
land en Noord-Amerika zich het sterkst
heeft ontplooid. Het is zeer de vraag of
deze constatering juist is. In roomse
landen als Italië, Spanje, Portugal,
Frankrijk, de Zuid-Amerikaanse repu
blieken en het hindoese India is de
macht van het kapitalisme veel groter
en radicaler. Er is zelfs een poging ge
daan een zeker natuurlijk verband te
leggen tussen calvinisme en kapitalis-
nie! Calvijn legde de nadruk op de in
dividuele verantwoordelijkheid van de
mens tegenover God en de naaste. Hij
stelde, dat God de mens tot arbeid ge
roepen heeft en daaruit coiicludeerde
men dat het privaatbezit via arbeid
verkregen dus een specifiek calvinis
tisch economisch systeem is. Bovendien
vond Calvijn de rente, op kapitaal ge
nomen, geoorloofd. Dit alles moge juist
zijn, wij kunnen het verband tussen de
ze beginselen en de veronderstelde
voorliefde van het calvinisme voor de
kapitslistische maatschappijvorm ner
gens ontdekken, waarmee we echter
niet willen zeggen, dat calvinisten geen
voorstanders ervan zouden zijn. Zij ba
seren dit echter op hun afkeer en af
wijzing van de totalitaire, godsdienstlo
ze en coUectivistische staat en op hun
leer van de souvereiniteit in eigen kring.
Een ander punt, dat we ook nog wil
len behandelen, is de vraag of het
maar niet beter zou zijn alle particu
liere vermogens in ons land gelijkelijk
onder allen te verdelen. Dan had ieder
burger evenveel en was het naar het
schijnt met het kapitalisme gebeurd.
Oischoon deze idee niet veel meer ge
propageerd wordt lijkt het ons toch
Wel interessant er even op in te gaan.
Zulk een verdeling lijkt heel een
voudig maar is het allesbehalve. De
eerste vraag is al: wat moet er eigen-
hjk verdeeld worden? Het nationale
vermogen? Dit bedroeg in 1958 (laatst
bekende cijfer) 158 miljard gulden^
tiaat men dit oppapier verdelen, dan
komt men per gezin op 50.000 gld.
inderdaad een aardig bedrag. Maar is
?i m de praktijk te verdelen? Er zit
1' miljard in aan kapitaalgoederen van
ae overheid, die uiteraard buiten be
schouwing blijven; van de bedrijven
verreweg het meest. Dat vormt de
waarde van landbouwgronden met op
stallen, industrie- en allerlei andere be
drijven, handelsondernemingen, een
woningvoorraad van 36 miljard, spoor
wegen, bruggen etc. etc. Het is oimaoge-
lijk dit in geld om te zetten en dus ook
om het te verdelen. Deze methode ver
valt dus.
Een andere gedachte zou zijn het ge
zamenlijk vermogen te gaan verdelen
van de aangeslagenen in de vermogens
belasting. In 1956 (een later cijfer heb
ben we niet tot onze beschikking) was
het totaalbedrag van de 40.000 aange
slagenen in de vermogensbelasting aan
kapitaal 20 miljard gld. Verdeeld over
10 miljoen Nederlanders wordt dit 2000
gld.! Dit wordt per gezin 8000 gld. Ge
rekend tegen i®/» rente is dit aan inko
men per week ruim zes gulden. Dit is
licht meegenomen zal men zeggen, maar
als men dit bedrag vergelijkt met de
jaarlijkse loonsverhogingen van de laat
ste tijd is het betrekkelijk gering. En
deze zou men na zulk een verdeling er
onherroepelijk bij gaan inschieten. Er
zou n.l. vrijwel niet meer gespaard wor
den, want met het vooruitzicht op pe
riodieke nieuwe verdelingen heeft dat
weinig zin. En deze ontsparing zou
Keynes heeft er al opgewezen funest
zijn voor onze economie, omdat nieuwe
investeringen alleen geput worden uit
de nationale besparingen. Ergo: het be
drijfsleven zou eerst gaan stagneren en
dan al spoedig ineenstorten, alle inko
mens met zich meeslepend. Het effect
van zulk een vermogensverdeling zou
dus niet positief, maar totaal negatief
zijn.
Zoals we al terloops schreven, zouden
er uiteraard periodieke verdelingen om
de zoveel jaar nodig zijn, want anders
zouden er in korte tijd alweer kapita
listen en bezitlozen zijn. Er zijn nu een
maal harde werkers en luiaards, ver
kwisters en spaarders, intelligente za
kenlieden en ongeschoolde arbeiders.
De zaak zou dus al spoedig weer onge
lijk verdeeld zijn. Bij verplichte perio
dieke verdelingen zou niemand het in
zijn hoofd halen kapitaal te gaan vor
men, omdat reserves toch nutteloos wa
ren en de spaarders zouden potten voor
de opmakers!
We hebben deze kwestie maar eens
aangesneden om het onzinnige van der
gelijke fantastische ideeën aan de kaak
te stellen en tevens om er de conclu
sie uit te trekken, dat geen enkele
maatschappij zonder kapitaal kan be
staan. Het gaat er alleen maar over of
dit kapitaal in handen van particulieren
moet zijn of in die van de staat. Behal
ve in de connmunistische landen heeft
de hele wereld voor het eerste geko
zen. We weten, dat het kapitalistische
stelsel(privaat bezit) zijn bezwaren
heeft en dat het met name in de vorige
eeuw zich in zijn hardste gedaante heeft
geopenbaard. De ontwikkeling is echter
zodanig geweest, dat de scherpe kanten
eraf geslepen zijn door een knappe eco
nomische politiek en goede sociale
maatregelen. En daartegenover staat
het merkwaardige feit, dat de ontwik
keling in de communistische landen
steeds meer de kunstmatigheid, het on-
psychologische, het onpraktische en on
natuurlijke van de coUectivistische
maatschappijvorm doet zien, zodat Mos
kou en zijn satellieten meer en meer
moeten overschakelen op kapitalistische
methoden. Terwijl het vrije Westen met
zijn kapitalisme in een tijd van onge
kende welvaart verkeert, valt het com
munistische blok van de ene crisis in de
andere en moet het met graan uit Ca
nada etc. voor de honger worden be
waard. En de rest van de wereld leeft
voort in armoede en ellende ondanks de
miljardensteun van de zo gehate kapi
talistische landen. Een beter bewijs
voor de superioriteit van het stelsel van
de particuliere eigendom zouden we
niet weten te geven,
Gesierd met tientallen prachtige
bloemstukken, geprezen en geluk ge
wenst door een groot aantal genodig
den die met de beide directeuren in de
50 m2 verkoopruimte stonden gepakt is
het filiaal van Nederland - Kattenburg
j.l. vrijdaffm-iddag haar bestaan op de
Westdijk te Middeiharnis begonnen.
Burgemeester Hordijk die de opening
verrichtte wees op het verheugende
verschijnsel dat de Flakkeese consu
ment niet naar Rotterdam trekt maar
de Rotterdamse Grootwinkelbedrijven
filialen op ons eiland vestigen. De bei
de directeuren, de pres. dir. M. Kat
tenburg en de dir. drs. F. M. van Keu
den waren kennelijk zo tevreden over
de nieuwe vestiging dat dhr. van Keu
len aa.n burgemeester Hordijk een ro
yale gift voor het door brand getroffen
Sempre Crescendo overhandigde. Deze
geste werd zowel door dhr. Hordijk als
de overige aanwezigen met applaus be
loond.
Begroeting
■Burgemeester en mevr. Hordijk wer
den op de zonnige Westdijk door de
heren directeuren en de bedrijfsleider
dhr. Franken begroet. De verkoopster
juffrouw Boender overhandigde over de
nog gesloten onderdeur een fraai boe
ket toloemen aan mevr. Hordijk.
In de zaak voerde als eerste dhr. van
Keulen het woord. Als 109-jarige oude
moeder staan we thans bij de geboorte
van onze jongste spruit, een welge
vormde baby, die naar spr. hoopte een
goede toekomst tegemoet zou gaan.
De "heer van Keulen gewaagde van
Paramaribo maakt zich op om Koningin en Prins vorstelijk te ontvangen.
Vele kleintjes. Door de leerlingen
van de Groen van Prinstererschool is
door aanbieden van zegels voor het sa
natorium „Sonnevanck" het mooie be
drag van 405 gulden bijeen gebracht.
Herrezen Sempre presenteert zich
aam, Middeiharnis
Sempre Crescendo zal zaterdagmid
dag, tijdens en na het bezoek aan de
bazar, die door voetvalvereniging Flak-
kee wordt gehouden, zich presenteren
met de nieuwe instrumenten. Deze pre
sentatie is uitgesteld moeten worden,
rasiar met veel vertoon, «al men zaterdag
kunnen zien, dat de vereniging de torand
in de school te boven is. Uiterlijk is er
teimiinste niets meer van te zien.
Sempre Crescendo- heeft nu ook een
repetitie-lokaal; een lokaal van de
openbare ULO-school te Middeiharnis.
grote vreugde en dankbaarheid voor de
vele tegemoetkomingen tijdens de ver
bouw van het pand. Spr. had hier nog
die oude werkzame geest gevonden; zo
wel de gemeentelijke Instellingen als de
aannemers hebben vlot gewerkt.
Aannemer Kroos stond met de ge
dachte aan Nederland Kattenburg op
en ging ermee naar bed. „Het is een
juweeltje geworden" zo besloot dhr. v.
Keulen wiens opmerking ten volle door
de pres. dir. dhr. Kattenburg werd on
derstreept.
Sticces
„Er wordt de laatste jaren nogal eens
een beroep op me gedaan een zaak te
openen maar het gaat me bepaald niet
vervelen lachte burg. Hordijk. Kotter-
dam mag dan een Lijnbaan hebben, we
hebben die van huis uit. Spr. zag met
genoegen hoe het winkelcentrum zich
uitbreidt. „Uw jongste spruit is welva
rend," zo richtte hij zich tot de beide
directeuren. Alles wat bij ons groeit
moet wel tot bijzondere ontwikkeling
komen. Het is hier een welvarende
streek met een goede bodem! Spr. vond
de entourage van de zaak „buitenge
woon gezellig." Al wordt blijkens de
miljoenennota textiel extra belast, de
'beurzen zuUen niet gesloten blijven.
Spr. zag in de vestiging en het atelier
het productieve element, een streek-
voorziening waarvan hij hoopte dat de
opzet zou slagen.
Klein rampje
De heer van Keulen wist dat Sempre
Crescendo deze zomer door een klein
rampje was getroffen en waardoor ho
ge tonen stom werden. Hij overhandig
de burg. Hordijk een enveloppe met een
bedrag aan geld voor Sempre.
De heer L. Tamboer, voorz. van de
Mïddenstandver. wees op de grote taak
die de middenstand heeft. Rotterdam is
een grote concurrent en spr. vreesde
dat ook de collega's op de Westdijk geen
beste dag .zouden hebben. Spr. maande
een en ander in een ander perspectief
te zien. De Middenstandver. heeft al
les gedaan om Middeiharnis het cen
trum voor het winkelende publiek te
maken, maar wanneer men een grote
mond wil open zetten moet men ook een
vuist kunnen maken. Eerst was het het
Sporthuis Centrum en nu zal Neder
land - Kattenburg weer veel publiek
trekken. Hij maande derhalve Katten
burg niet als concurrent maar als col
lega te beschouwen. Uit het feit dat op
de Westdijk de vlaggen zijn uitgesto
ken mogen we opmaken dat U al vol
ledig is geaccepteerd." Nu spr. al van
meerdere plannen wist vroeg spr. aan
de burgemeester met spoed de mooie
bestrating door te trekken, zodat door
uitbreiding van het winkelcentrum
Middeiharnis groot wordt. Hij hoopte
in de Middenstandver. op een prettige
samenwerking en wenste de heren Kat
tenburg en van Keulen aUe succes.
Tijdens de daarop volgende receptie
werden vele gelukwensen aangeboden.
Ze voelt er zich bijzonder gelukkig
mee.
De actie, die werd gehouden ten bate
van de muziekvereniging is nog niet
afgesloten. Men kan nog moeilijk zeg
gen, vat precies de opbrengst is ge
weest. In ieder geval zijn de eerste,
hoog nodige artikelen, zoals trommen
e.d., aangeschaft. Nu gaat men probe
ren muzieknummers bij te kopen, zo
dat er weer een afgerond programma,
voor iedere gelegenheid is.
Daarbij komen dan nog de kasten en
ander materiaal. Voorlopig gaat het
Sempre weer goed en het bestuur heeft
goede moed, dat tegen het einde van het
jaar Sempre weer hoog van de toren zal
kunnen blazen.
Het is voor haar een welkome verras
sing geweest, dat fa. Kattenburg N.V.,
die vrijdagmiddag een filiaal opende in
Middeiharnis, de opening gepaard liet
gaan met een flinke enveloppe, die
werd overhandigd aan burgemeester P.
W. Hordijk ten bate van Sempre Cres
cendo.
Fa. van Hessen, die een filiaal heeft
in Sommelsdijk, maakte een dergelijk
gebaar. Alles bij elkaar zou het weleens
een flink bedrag kunnen zijn dat men
de noodlijdende muziekvereniging heeft
toebedacht. Het mag ook wel, want
f 17.000,is geen klein bedrag voor
een vereniging. En daar is men langena
'^og niet aan toe!
HEBKINGEN
Brandje. J.l. zondagmorgen werden
de bewoners opgeschrikt door het loeien
der brandsirene, waarbij bleek dat een
defect aan de oliekachel bij Joh. de
Geus in de Anth. de Vliegerstraat een
begin van brand veroorzaakte. De in
middels gearriveerde brandweer had
weinig meer te doen, zodat het met wat
materiele schade goed afliep.
STELLENDAM
Doopaangifte. A.s. vrijdagavond 1
okt. 's avonds om 8 uur zal er in de
consistorie der Ned. Herv. Kerk gele
genheid zijn tot doopaangifte. Doopbe-
diening zal worden gehouden op zon
dag 3 okt. a.s. Ds. Jansens hoopt dan
in eigen gemeente voor te gaan.
Verjaringsfonds. Het verjaringsfonds
heeft in de Ned. Herv. Kerk over de
maand augustus f 264,24 opgebracht.
Nieuwe bezorger. Met ingang van 1
okt. zal er een nieuwe bezorger van de
krant zijn. Degenen, die lezer willen
worden kunnen zich ook dan opgeven
bij A. Brinkman Haagsestraat alhier.
GOEDEREEDE
Stomerij Boekee. Voor Stomerij Boe-
kee kunnen goederen die chemisch ge
reinigd moeten worden, worden bezorgd
bij A. J. V. d. Wende, Stationsweg 3
(t.m. woensdag zelfde week thuis). Zie
de advertenite elders in dit blad.
OUDDORP
Collecte. Voor het Koningin Wil
helminafonds voor de kankerbestrijding
is te Ouddorp 1287 gulden bijeen ge
bracht.
OUDE TONGE
Kippen afgemaakt. In de nacht van
vrijdag en zaterdag j.l. zijn er bij de
landbouwer D. Fluit ongeveer 63 witte
kippen door een hond afgemaakt. De
eigenaar van de hond is bekend.
Veiling van maandag 27 sept. 1965
Alicante 151,165,; Andijvie 2125;
Tomaten A 30—34; id. B 30—34; Sla A
19,50; id. B 15,30; Gele savoye 29—36;
Rode kool 25; Legipont 23; Conference
27.
Bintje grove 16,30; middel 15,20—16,-
Eigenheimers grove 12,80; middel 15,20
—15,80. Aanvoer 10.000 kg.
M.i.v. deze week worden de uienvei-
lingen weer gehouden op dinsdag en
vrijdag 's morgens half tien.
Een zwaar gewonde
Een Volkswagenbusje met 7 te Oud
dorp wonende pendelaars, werkzaam bij
Nestum te Pernis, is vrijdagmiddag
even voor 6 uur op de kruising Staak-
weg-2e Stoofweg bij boerderij War-
naer op een achter een tractor ge
koppelde wagen gereden. De 36-jarige
G. Westdijk die naast de bestuurder
zat moest uit de wagen worden bevrijd
en werd vrij ernstig gewond naar het
ziekenhuis gebracht. De V.W. boorde
zich met de rechtervoorkant in de lin
ker kant van de wagen die komend uit
Dirksland op de kruising stond voor
gesorteerd om linksaf de 2e Stoofweg
in te slaan.
De tractor bestuurder D. de Roon uit
Dirksland had eerst enkele tegenliggers
laten passeren en bleef bij het zien van
de hem achteropkomende V.W. bus
staan om ook deze te laten passeren.
De V.W. leek dit aanvankelijk te doen
maar ter hoogte van de wagen gekomen
ramde hij de linker achterkant. De
V.W. bestuurder, de 25-jarige W. v.
Splunder uit de Hondsweg verklaarde
dat nog een tegenligger was genaderd.
Deze is echter door de tractorchauf
feur niet gezien. Bij de botsing die
volgde sloeg G. Westdijk met zijn hoofd
door de voorruit, hij kreeg een gebro
ken enkel en een diepe dij beenwond
en raakte een stukje van zijn tong
kwijt. Ook de heer C. van Splunder
uit de Oostdijk werd gewond. Hij mis
te een stukje van een vinger.
Door operatief ingrijpen werd de
vinger van een nieuwe top voorzien.
De chauffeur en de overige inzittenden
kwamen er met lichte verwondingen
af. Het V.W. busje, eigendom van het
taxibedrijf W. Akershoek te Ouddorp
werd zwaar beschadigd.
Haringvlietbrug Icon niet omhoog
Heden dinsdagmorgen is de drijven
de ijsfabriek „Johan Dirk?' eigenaar
D. de Jager te Stellendam uit de haven
van Ooltgensplaat gesleept. Het schip
zal ligplaats nemen in de nieuwe bin
nenhaven te Stellendam. Het is ver
bouwd tot koelschip bij de C.S.M, te
Ooltgensplaat en nog vyel niet geheel
gereed, zodat eerst over enkele weken
proef zal worden gedraaid.
Twee sleepboten van het sleepbedrijf
„Eerland" uit Lekkerkerk, de Lek
stroom II en VIII (één voor en één ach
ter om te sturen) trokken het 3 meter
diepgaande gevaarte bij hoog water met
goed gevolg de haven uit.
.Voor de Haringvlietbrug gekomen,
wilde de basculebrug niet omhoog.
Ijlings werden monteurs ontboden,
maar die waren naar de Barendrechtse
brug, waar aan de hefinstallatie een
defect bleek te zijn. Op het moment
dat wij dit schrijven ligt de „Johan
Dirk" vóór de brug te wachten, tot het
malheur verholpen is.
OOLTGENSPLAAT
Kerkdienst. Woensdag 29 sept. a.s.
des nam. 7 uur hoopt voor de Geref.
Gemeente voor te gaan ds. W. Hage te
Klaaswaal.
Scheepvaart. Vorige week werden
er twee schepen met suikerbieten gela
den voor de fabriek te Puttershoek, met
een gezamenlijke inhoud van 464 ton.
