500 jaar Middelharnis
Opinie
onderzoeken
0i00000lwill
Meditatie
iiDé Liembaene" te
Middelharnis
Zondagsdienst artsen
F^CKORTEHEGiZOON
37e jaargang
Vrijdag 18 juni 1965
No. 3396
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
het beste bed ooit gemaakt! 1
'schuimrubber
nog nooit geëvenaard!
De bende en de muur
Leden van G.S. van Zuid-Holland bezochten fort te Ooitgensplaat
Fruitmanden en Fruitbakjes
,*^e ^rultcentrale"
Clubhuis Zeilvereen. „Fiacqee"
te Middelharnis wordt beden
vriidagavond geopend
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsduk
Tel. (01870) 26 29. na 6 uur 's avonds Tel. 2017 Giro 167930
In dit slotartikel willen we gaarne
voor hen, die zich voor de uitslagen er
van interesseren, nog een aantal opinie
peilingen geven uit de vele, die ons ter
'beschilddng staan. Alleen moeten we
daarbij het voorbehoud malden, dat er
bij zijn, die niet meer van zo recente
datum zijn bij gebrelt aan latere onder
zoeken, maar die toch wel een indruk
geven van de kwestie, waarover het
gaat. De enquêtes worden door de di
verse instituten ingesteld over allerlei
soorten onderwerpen, maar wij zullen
ons bepeken tot die welke op het poli
tieke vlak liggen, omdat deze over het
algemeen het meest interessant gevon
den worden. Januner is het, dat al deze
enquêtes, hoe goed ze ook meestal zijn
georganiseerd ten dele bedorven wor
den door 'het betrekkelijk groot aantal
deelnemers, dat zegt over het onderwerp
geen mening te hebben. Op die manier
is er vrijwel nimmer een preciese uit
slag. Dit verschijnsel vormt werkelijk
een kruis voor de enquêteurs.
Zo is eens de vraag gesteld: is (of
was) uw vader van dezelfde of van een
andere politieke richting als u? Het
antwoord was over de hele linie: SS'/o
zelfde, 18 andere en 24 geen antwoord(!)
Wat de afzonderlijkee partijen betreft
was de uitslag als volgt:
R.K. N.H. Geref. geen g. g.a.
P.v.d.A.
7
45
1
41
9
K.V.P.
96
1
1
2
A.R.P.
1
35
58
3
3
C.H.U.
94
2
2
2
V.V.D.
2
58
2
28
10
C.P.N.
5
19
71
5
g.a. geen antwoord. Totaal overal 100
procent.
Onder N.H. (Ned. Herv.) zijn ook an
dere kleine Prot. kerken inbegrepen. Er
blijkt uit, dat van de P.v.d.A.-kiezers
T/f) rooms was, 45*/o hervormd, doopgez.
remonstr. enz., l'Vo geref., chr. geref.
enz., 4r''/o had geen godsdienst en 6«/o
gaf geen antwoord. De K.V.P. bleek
voor 96*/o uit roomsen te bestaan. Bij de
A.R.P. was 35»/o Herv. en 58«/o Geref.
Dit is sedert 1954 sterk veranderd, zoals
we straks zullen aangeven. Bij de C.H.
U. was 94''/o hervormd. De V.V.D. recru-
teert haar aanhang uit hervormden
(öSVo) en buitenkerkelijken (28*/o), maar
ook nog 2'/o roomsen en evenveel gere
formeerden. Van de C.P.N, (communis
ten) is 71<'/o buitenkerkelijk en nog IS^/o
hervormd(!), zelfs 5''/o rooms.
Bij een andere enquête, in 1956, was
de uitkomst als volgt;
R.K.
N.H.
Geref.
geen g.
g.a
P.v.d.A.
3
40
3
44
10
K.V.P.
99
1
A.R.P.
1
26
71
2
C.K.U.
94
2
2
2
V.V.D.
1
68
27
4
zelfde andere
K.V.P.
P.v.d.A.
A.R.
C.H.
V.V.D.
C.P.N.
82
82
73
61
58
31
3
26
16
18
19
42
geen antw.
15
26
11
21
23
27
Bij de rooms-katholieken is dus de
meeste, bij de communisten de minste
traditie. Ook bij de A.R. blijkt de op
voeding sterk te werken. Hoe linkser de
partij, des te vrijer blijken de kinderen
te staan t.o.v. de beginselen van hun
ouders.
In hoeverre hangt de godsdienst en de
kerk samen met de partij keuze? Ook
dat is een interessante vraag. Het ant
woord vindt u in onderstaande tabel. Ze
is echter uit 1954, dus al wat verouderd.
Bij de A.R.P. was het hervormd ele
ment in deze drie jaren dus sterk ach
teruitgelopen en het gereformeerde zeer
versterkt. De verhoudingen in deze par
tij, wat de kerkelijke samenstelling be
treft, verliepen van 1948 tot 1956 als
volgt:
1948 1952 1956
kerk Geref.
Anderen
57
43
60
40
71
29
Helaas beschikken we niet over latere
cijfels, maar we vermoeden, dat de ont
wikkeling zich in dezelfde richting heeft
voortgezet, (de cijfers zijn ontleend aan
bet boek van prof. dr. J. J. de Jong,
voorheen hoogleraar aan de V.U. te
Amsterdam, getiteld „Overheid en on
derdaan")
Bij deze enquêtes is uitgegaan van de
partij samenstelling. Men kan andersom
ook uitgaan van de kerk. Dan blijkt het
volgende (1956).
P
v.d.A.
K.V.P.
A.R.P.
C.H.U.
V.V.D.
anderen
g.a
R.K.K.
3
84
1
12
N.H.K.
32
9
26
13
4
16
Ger. K.
6
77
2
5
10
geen kerk
55
1
9
4
30
g.a.
52
5
3
3
5
4
28
Dit betekent dus, dat van de rooms
katholieken 84Vo op de K.V.P. stemde
en 3»/o op de P.v.d.A. Bij de 120/0, die
geen antwoord gaven, zal de meerder
heid wel socialistisch stemmen. Zoals te
verwachten was, stemmen de Hervorm
den zeer verdeeld: de grootste contin
genten gaan naar de P.v.d.A. en de C.H.
U., terwijl de V.V.D. (vrijzinnig-her
vormden) het nog wint van de her
vormde-anti-revolutionairen. De geref.
stemmen voor meer dan driekwart A.R.
Er zijn echter nog een tamelijk groot
aantal P.v.d.A.-kiezes onder, meer dan
we vermoeden. De buitenkerkelijken
stemmen in meerderheid op de P.v.d.A.
P.v.d.A. K.V.P. A.R.P.
welgest. 4 9 6
beter gesit. 17 28 27
minder ges. 37 36 37
laagste ink. 42 27 30
Uit deze tabel blijkt, dat de rijken
verdeeld zijn over alle partijen, behalve
de C.P.N. Het laatste is begrijpelijk!
Toch heeft deze partij blijkbaar nog
wel wat beter gesitueerden. Bij de V.V.
D. zitten verreweg de meesten met gro
te vermogens en inkomens: bijna drie
kwart behoort ertoe. Dan volgen, wat
de welstand betreft, de C.H.U. met 46''/o,
de K.V.P. met STh, de A.R.P. met 33»/o
en tenslotte de P.v.d.A. met 21''/o Er zijn
dus al aardig wat rijke en goed gesi
tueerde socialisten (de burgemeester
van Amsterdam b.v. Mr. van Hall, is
een gewezen bankier). Wat de normale
inkomens betreft deze zijn vrijwel ge
lijk over de P.v.d.A. en de confessionele
partijen verdeeld. De laagst bezoldigden
worden het meest aangetroffen bij de
en de V.V.D. en ook op de C.P.N., die
in deze lijst onder „anderen" ressor
teert. Het grote aantal, dat geen ant
woord gaf, maakt deze enquête echter
ook weer slechts van relatieve waarde.
Het is ook wel interessant te weten
hoe het staat met de verdeling van de
diverse welstandsgroepen over de di
verse partijen.
Met betrekking tot de welstand had
men vier groepen genom.en n.l. de wei
gestelden (rijken), de beter gesitueerden
(hoge salarissen), de minder gesitueer
den (gewone salarissen en lonen) en de
laagste inkomens. Het resultaat was als
volgt:
C.H.U.
6
40
32
22
V.V.D.
21
50
20
9
C.P.N.
7
7
86
allen
7
27
35
31
Comm. Partij, dan volgt de P.v.d.A.,
daarop de A.R.P., de K.V.P. en de C.H,
U., terwijl de V.V.D,. uiteraard verre
weg het geringste aantal uit deze klas
se bevat. We kunnen zo uit deze tabel
heel aardig aflezen uit welke catego
rieën in onze samenleving de partijen
hun aanhang recruteren. De V.V.D. is
een duidelijke „kapitalistische" partij,
de C.P.N, een evidente „proletarische"
partij, terwijl de drie confessionele par
tijen echte volkspartijen zijn d.w.z, zeer
evenwichtig samengesteld naar' de
sterkte van de groepen in nationaal op
zicht. De P,v,d,A, staat tussenin. Het
ligt voor de hand, dat al deze partijen
in hun politiek met deze samenstelling
terdege rekening moeten houden.
Von zaterdag 19 juni v.m. 12 uur tot
maandag 21 juni v.m. 9 uur
Middelharnis-Sommelsdijk:
Dienst heeft dokter v. d. Peppel, tel.
2117, Middelharnis.
J^irksland-Herkingen-Melissant:
Dienst heeft dokter Boot, telef. 01877
—227, Dirksland.
Oost-Flakkee:
Dienst heeft dokter de Jager, telef.
01875-301, Nieuwe Tonge en dokter Buth
tel, 01871-306, Den Bommel.
ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN
Dienst heeft de heer Terlouw, telef.
2357, Middelharnis,
THOLEN
Zondagsdienst 'artsen. Zondag 20 ju
ni hebben voor de gemeenten Poort-
vliet, Tholen, Nieuw Vossemeer, Sint
Phüipsland en Oud Vossemeer dienst
dokter Looijsen, tel, 01660-542, Tholen
en dokter Renes, tel. 01667-400, Oud
Vossemeer.
BiNNENVERING
HAZET-FABRIEKEN
Zevenbergen N.B.
SiOMMELSD'IJK
Geslaagd. Onze vroegere dorpsge
noot de heer Ir, M. v, d. Doel slaagde
te Rotterdam voor het propadeutisch
examen Economie.
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS 2,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tariet
Wont met U loop iïc door een ben
de, en met mijn God spring ik over
een muur.
(Psalm 18 30)
II.
Gods volk moet over de muur, zei
den we in het eerste deel van deze me
ditatie.
Maar die door Gods Geest ontdekt is
óf waar een ander leven in beginsel is,
kan niet. Hij heeft het op allerlei wijze
beproefd. Maar de muur is sterk en te
hoog. Die door God verslagen is ge
maakt kan niet over één zonde heen
komen al is zij nog zo klein. De eigen-
gerechtigen kunnen het wel, maar de
gevangene Gods niet. Die doen alles
even slecht. Maar juist dat zij moeten,
juist de kennis van hun schuld, slaat
hen hevig ter neer. God eist het zo
rechtvaardig. De Heere stelt het zo
billijk voor: „Gelooft en uw ziel zal
leven," Doe dat en gij zult leven. Ze
kunnen niet geloven en zij kunnen niet
doen. Zij liggen als dood bij de muur.
En toch zijn ze niet lijdelijk. Daar is
niemand die zijn onmacht zo goed kent
als Gods kind. Die onmacht kent hij
allergrondigst. Doch hij zit er niet bij
stil. Nooit zegt Hij: ik kan niet, dus
mensen, laat ons eten en drinken ea
vrolijk zijn, want morgen sterven wij.
Juist dat niet kunnen vindt hij zo erg.
Dat is een schuldig niet kennen. Het
wordt geboren uit de lust in het kwaad,
Zo ligt deze daar bij de muur, versla- 1
gen en verbroken. Maar hij moet er
over. De onrust wordt heviger. Daar
moet telkens een nieuwe poging wor
den gewaagd. Hij geeft de strijd niet
op. Telkens stort hij neer. Zijn ziel is i
gewond en met bloed bedekt. Toch
houdt hij vol. Want hij moet over de
muur. En hij komt er ook over. Geen
zonde, geen hartstocht, geen nood, geen
zwarigheid, geen benauwdheid is zo
zwart of zo groot of een arme van geest
komt er over heen. Op eens opent de
Heere hen de ogen, zodat zij er aan
ontdekt worden, hoe zij klimmen moe
ten en de muur overkomen. Zij werpen
zich geheel op Hem, Zij wagen alles
met de Heere. Zij laten God werken.
Het wordt hen volkomen duidelijk, dat
het God alleen is, die het doen kan.
De kracht vanitGod kom.t in hen, Weü,»
ge, wat deze ellendige, deze arme, deze
verbroken strijder, sterk maakt? Het is
het woord Gods dat tot hem indaalt, als
hij daar ligt aan de voet van de muur.
„Ik heb u liefgehad met een eeuwige
liefde," God verlicht zijn verstand. God
zelf doet hem zien, wat van eeuwigheid
bij de Heere was voor hem. Nu gaan zij
het verstaan, dat zij het niet behoeven
te doen. God komt met zijn vergeving,
met geloof, met liefde tot God en de
naaste, met vrede, met blijdschap met
alles in Jezus Christus. „Zij hadden mij
omringd als bijen, doch zijn als door-
nenvuur vergaan." O, daar zijn al die
verzoekingen en opwellingen en beko
ringen en ze knijpen de keel dicht van
angst en men kan niet roepen en niet
hopen en niet sterk zijn, maar men
moet toch over de muur en dwars door
de bende heen. Doch daar komt Chris
tus. Hij is in alles verzocht geweest
gelijk als wij, uitgenomen de zonde.
„De Heere is bij mij, 'k zal niet vre
zen," Niet als de mens uit de bende
uitgebroken is, komt de Heere tot Hem
en niet als hij over de muur geklom
men is, doch voordien. God komt met
zijn heil, goedertierenheid, genade en
vergeving, als hij nog midden in de
bende zit en aan de voet van de muur
ligt. Als de laatste waterdruppel uit de
kruik geschud is, opent de Heere de
ogen van Hagar voor de bron. Daarom
zijn de armen van geest zo geduldig.
Zij worstelen en bidden en worden el
ke dag armer en toch klimmen zij het
Koninkrijk binnen. Doch dat is dan
door de kracht van de Drie-enige God,
die hen onder zijn koninklijke genade
scepter brengt.
Eerst is er de bende en de muur. De
naam Christenen en eigen-gerechtigen
zaten nimmer in nood. Zij vertroosten
en helpen op één of andere manier zich
zelf. Maar Gods arme volk, dat hij van
eeuwigheid heeft liefgehad komt in gro
ter nood. Dan beuken zij tegen de muur
met hamers, dan trachten zij er tegen
op te klimmen. Zij slaan met handen
en voeten tegen de bende rond. Maar
't is allemaal om 't even. Zij breken
niet door. Doch nu komt God zijn deug
den en volmaaktheden openbaren aan
de arme, naakte, verlegen, heilbegeri-
ge mens. Wat gaat die mens zeggen?
Hij zegt: „mijn Heere en mijn God,"
Met mijn God wordt de muur klein.
Dan kan de sctiuld of de hartstocht of
de zonde de verlossing niet meer te
genhouden. Is God mijn, dan komen
we wel door alles heen. De Heere wordt
bij de zoom van zijn kleed gegrepen.
De bende gaat op zij. De sprong over
de muur is erg gemakkelijk. Het gaat
immers vanzelf of het gaat helemaal
niet. O, wat kunnen zij nu die God
vasthouden Heere, zeggen ze, ik heb
geen recht in hemel of op aarde. Ik
heb niets verdiend dan de hel en dat
U mij bij de muur laat liggen. Ik heb
niet anders verdiend dan dat ik met
alles bedrogen uit zal komen. Maar op
u werp ik mij. Ik moet over de muur
heen, Heere Met U spring ik er over.
Later weten zij zelf niet meer te ver
tellen, hoe gemakkelijk het ging. Zij
zijn als een strohalm over de muur
heengedragen. De bende stoot uit el
kaar. En dan verder? Morgen of over
morgen is er weer een tweede muur.
Er zijn allerlei zonden en allerlei no
den. Maar ook God blijft dezelfde,
Welzalig Hij, die al zijn kracht. En
hulp alleen van U verwacht. Mocht
bij ieder maar de nood blijven en de
onmogelijkheid en dat we over de muur
moeten al kan het niet. God laat zich
immers nooit onbetuigd aan degenen,
die Hem zoeken. Zijne hulp verbeiden.
En dan wordt het bevestigd.
Ik kan met u door sterke banden
dringen.
Met mijnen God zelfs over muren
springen.
Des Heeren weg is gans volmaakt en
recht;
Doorlouterd rein en trouw al wat Hij
zegt.
Hij is een Schild en Schutsheer voor
de vromen;
Voor die tot Hem de toevlucht heeft
genomen.
Wie is een God als Hij in tegenheen?
Wie is een rots dan onze God
alleen?
De jongeren uit Middelhar-
nis-Sommelsdijk zullen zich
niet Icunnen voorstellen dat
vijftig jaar geleden het be
neden Zandpad te Middelhar
nis het beeld had als op bij
gaand plaatje. Men noemde
het toen „De Liembaene" of
beter gezegd de lijnbaan voor
de touwslagerij te Middelhar
nis,
Toen de visserij te Middel
harnis in volle bloei was werd
er door de „lienbaeners" het
touwwerk in elkaar gedraaid.
De lijnbaan was ongeveer 8
m breed, verhard met koolas
en aan weerszijden begrensd
door een rij z,g,n. „kopbomen".
Het Zandpad bestond toen
uit drie gedeelten: a de lijn
baan, b iets hoger het schulp-
pad, c. de dijk. Met het ver
dwijnen van de touwslagerij
zijn in het begin van deze
eeuw de bomen gerooid en is
het Sehulppad weggegraven.
Bij het 500-jarig bestaan
van Middelharnis meenden wij
er goed aan te doen, dit oude
kiekje te plaatsen. liet Zand
pad is nu een drukke ver
keersweg geworden en aan het
Zandpad op de dijk zijn mo
derne zaken gevestigd, waar
door het geheel met de mo
derne verlichting er bij een
stads-aanzien heeft gekregen.
Delft.
Ds, L, Vroegindeweij,
De feestelijlsheden ter herdenking van
het 500-jarig bestaan van Middelhar
nis begonnen reeds heden vrijdag 18
juni. Ter oriëntering geven wij hier
nogmaals in het kort het programma
door.
Om 6 uur n,rn.^ worden de vlaggen
uitgestoken; te 6.45 uur volgt een mu
zikale rondgang door de gemeente die
te 7.10 uur eindigt voor het raadhuis
te Middelharnis, Te 7,15 uur is de aan
komst van de estafettelopers, die 's
morgens 09,30 uur zijn gestart te 's-
Gravenhage, De fakkel is onstoken door
de Commissaris der Koningin en wordt
door een 30-tal lopers naar Middelhar
nis gebracht. De fakkel wordt in ont
vangst genomen door burgemeester
Hordijk, die een voor het raadhuis
staand ornament zal ontsteken, dat zal
blijven branden tot zaterdagavond 26
juni.
Te 8 uur is er muziek, dat Sempre
vanaf een groot vlot midden in de kaai
zal laten horen.
Te 10 uur zal in de Veilinghallen een
feestavond worden gehouden.
Zaterdag 19 juni
Te 8 uur v,m, wordt Middelharnis
door het uitsteken van de vlaggen in
feesttooi gestoken.
Te 9 uur marcheren de schoolkinde
ren vanaf het Beneden Zandpad, voor
afgegaan door Sempre naar het ge
meentehuis, waar zij voor burgemees
ter en gemeentebestuur een speciaal
gecomponeerd lied ten gehore zullen
brengen. De kinderen ontvangen daar
na een tractatie.
Te 10,30 uur gecostumeerde optocht
door de jeugd.
Nam, 2 uur historische, allegorische
en reclame optocht, voorafgegaan door
Sempre Crescendo,
Tijdens een bezoek dat leden van G,S.
j,l, maandag aan ons eiland brachten
werd het gezelschap 's morgens ontvan
gen in de recreatiezaal van fort „Prins
Frederik" te Ooitgensplaat. Door bur
gemeester V. d. Harst werd o.m. de
problematiek van Ooitgensplaat nader
toegelicht waarna het gezelschap het
oude verdedigingswerk dat thans als
recreatieverblijf is ingericht, bekeek.
Op de foto genieten zij van het verge
zicht op het Volkerak vanaf het dak
dat vanuit de recreatiezaal is te be
reiken.
---------o---------
Te 4 uur n.m. kussengevecht boven
het water van de haven.
Te 8 uur Talentenjacht.
Dinsdag 22 juni des nam. 7.30 uur
Volleybal wedstrijd op het schoolplein
van de 0,L, school.
Het programma voor de volgende
dagen plaatsen wij (nogmaals) in ons
e,k. dinsdagnummer.
Gedurende de feestweek wordt te
Middelharnis een etalage-wedstrijd ge
houden, een tekenwedstrijd door de
schooljeugd en een foto-wedstrijd.
Vele gevels zullen versierd zijn en er
is 's avonds een grootse verlichting.
Ook de jachthaven aan het Vingerling
is keurig versierd.
Wij verwijzen voorts nog naar het ar
tikel over het ontstaan van Middel
harnis geplaatst in het tweede blad van
dit nummer.
Speciaal in het opmaken van
B. V. d. VEEB
Telefoon 2682 WestdUk 36
MIDDELHARNIS
Wanneer vrijdagavond de estafette
lopers op de plaats van bestemming
zijn en de koninklijke muziekvereniging
Sempre Crescendo op een vlot in de
jachthaven de bevolking heeft laten
genieten van een concert, zal te onge
veer half tien een groot aantal gepa-
voiseerde zeiljachtjes de jachthaven
binnenvaren.
De zeilvereniging heeft de laatste ja
ren hard gewerkt aan de totstandko
ming van een jachthaven. De zwaaikom
werd niet meer gebraikt en men vond
een goede oplossing om er een veilige
ligplaats te creëren voor de zeilboten.
Hierbij heeft de vereniging alle steun
gehad en het gemeentebestuurl dië
eigenlijk geen kosten heeft gespaard
om de vereniging ter wille te zijn.
Onlangs kocht de vereniging een ge
bouwtje, wat zij met eigen krachten
tot een fraai clubhuis heeft geformeerd.
De laatste dagen is het gebruikt gewor
den om er materialen te vervaardigen
voor de versiering van de haven en zijn
omgeving. Nu is het keurig opgeruimd
en is de tijd aangebroken dat het club
huis en de jachthaven officieel in ge
bruik zullen kunnen worden genomen.
De jachtvereniging is trots op het ge
heel en het gemeentetoestuur evenzo.
Daarom zullen burgemeester en wet
houders, alsmede een groot aantal ge
nodigden vrijdagavond, na aankomst
van de „vloot", het gebouw gaan be
zichtigen en daaitiij natuurlijk alle aan
dacht schenken aan de jachthaven, die
dan toch, vanwege zijn prachtige ver
lichting, in het middelpunt van de be
langstelling zal staan.
In Middelharnis is iets tot stand ge
komen, dat men een paar jaar geleden
nog niet voor mogelijk heeft gehouden,
niettemin kan Middelharnis nu bogen
op de enige jachthaven op Flakkee; op
een jachthaven die er zijn mag.
Er zijn meer boten gekomen, dan men
heeft verwacht en er zijn onderhan
delingen gaande om een nieuw steiger
te bouwen. Misschien kan burgemees
ter Hordijk daar vrijdagavond verdere
mededelingen over doen. Voorlopig is
men echter hoogst tevreden over de be
reikte resultaten!
