1965 EEN GROOTS
Culturele prijs voor
A. «I.
De ,Franshoeve' vóór de brand
Schuur van ,|Franshoeve'' te Melissant
brandde tot de grond toe af
Opinie
onderzoeken
Meditatie
F^C. KORTEHEG k ZOON
jaargang
Vrijdag 11 juni 1965
No. 3394
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE ETT.ANDEN
De bende en de muur
Fruitmanden en Fruitbakjes
»*^e ^rultcentralet"
Kom naar onze showroom;
daar staan de magnifieke 1965 - modellen
KAPITALE LANDBOUWINVENTARIS
GING VERLOREN
Zuidhavenpoort
Zierikzee
is weer open
Ernstig verkeers
ongeluk nabij
watertoren Dirksiand
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdljk
ABONNEMENTSPRIJS f 2,50 PER KWARTAAL.
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
Verschijnt tweemaal, per week: dinsdag- en vrijdagavond
In de dagbladpers worden af en toe
de resultaten bekend gemaakt van al-
lerlei enquêtes (onderzoeken), ingesteld
door bepaalde instituten, die daarin ge
specialiseerd zijn, naar de stand van de
publieke opinie inzake actuele gebeur
tenissen en vraagstukken. Zo is b.v. en
kele weken geleden de uitslag gepubli
ceerd van zulk een enquête, die de
vraag betrof: heeft u vertrouwen in het
nieuwe kabinet of niet? We komen op
deze uitslag nog nader terug, maar dit
onderzoek, over welks resultaten we
hebben zitten nafilosoferen, gaf ons
aanleiding eens wat nader in te gaan
op het werk van deze instituten, die ons
telkens weer opnieuw zeer interessante
gegevens verschaffen omtrent de stand
van de publieke opinie.
Deze vorm van opinie-meting op we
tenschappelijke grondslag is het eerst
tot ontwikkeling gekomen in de Ver
enigde Staten. Daar bestond al van
oudsher grote belangstelling voor po
gingen om de openbare mening te pei
len b.v. over de kansen van de kandi
daten voor de presidentsverkiezingen.
Al vroeg in de negentiende eeuw be
gon men er daar mee. Het geschiedde
toen uitsluitend door dagbladen. Ze de
den dit voor onze begrippen nogal pri
mitief, want men stuurde redactieleden
de straat op en cafe's in om willekeu
rige voorbijgangers en bezoekers vragen
te stellen over hun persoonlijke voor
keuren. Later gingen de kranten vra
genformulieren afdruldten en verzoch
ten dan hun lezers dit uit te knippen,
in te vullen en op te zenden. De ant
woorden werden dan een week later in
cijfers of percentages gepubliceerd als
voorspelUng of mening over een be
paald onderwerp.
In 1916 begon een Amerikaans tijd
schrift met een zeer grote verspreiding
ook aan dit werk. Het stuurde brief
kaarten met betaald antwoord aan zijn
lezers en bovendien aan telefoonabon
nees en autobezitters (die waren er toen
nog niet zoveel als nu), wier adressen
gemakkelijk te krijgen waren. Zo wer
den in 1928 niet minder dan 18 miljoen
personen ondervraagd naar hun voor
keur bij de presidentsverkiezingen van
dat jaar. Zowel de verkiezing van Hoo
ver als die van Roosevelt in 1932 wer
den goed voorspeld, alleen was men er
met de percentages soms vrij ver naast.
In 1936 werd het echter een fiasco. Het
blad voorspelde toen een nederlaag voor
Roosevelt en gaf 57"/o van de stemmen
aan zijn republikeinse tegenstander,
maar Roosevelt werd met grote meer
derheid herkozen. Toen was het voor
dit tijdschrift gedaan met zijn progno
ses.
Een andere oorzaak daarvan is de
omstandigheid geweest, dat in het jaar
daarvoor 1935, een toen reeds zeer be
kende professor in de journalistiek Dr.
George H. Gallup, die ook psycholoog
en statisticus was, een instituut opricht
te, dat nadien tot vandaag toe, wereld
bekendheid geniet, het „American In
stitute of Public Opinion", meestal kort
weg het Gallup-Instituut genoemd. Dit
had de verldezingsuitslag van 1936 zeer
juist gepeild en het kwam dus al direct
in de gunst.
Er was een fundamenteel verschil tus
sen de gevolgde methoden van het tijd
schrift en het instituut. Ze gingen ui
teraard wel beide uit van de mening der
individuele kiezers, maar terwijl het
eerste zich schriftelijk richtte tot een zo
groot mogelijk aantal personen, die wil
lekeurig gekozen werden en die blijkens
hun telefoon of auto bovendien veela^
tot een bepaalde sociale klasse behoor
den, stelde Gallup zich tevreden met
enkele duizenden mondelinge ondervra
gingen van mannen en vrouwen, die
met de grootste zorg onder vermijding
van elke eenzijdigheid waren uitgeko
zen.
Dit was iets geheel nieuws. Aanvan
kelijk kon men niet begrijpen dat deze
methode beter en betrouwbaarder zou
zijn. Eerder kon men het tegendeel ver
wachten. Men zou denken: hoe meer ge-
enquêteerden, des te beter resultaat.
Toch is dit niet zo. Men zou deze me
thode het best kunnen vergelijken met
de werkwijze, die in het bedrijfsleven
wordt toegepast bij het keuren van gro
te partijen tabak, kaas of graan. Daarbij
bepaalt men de kwaliteit van de hele
partij aan de hand van een klein aantal
op de juiste wijze genomen monsters.
Dat zijn dus de z.g. steekproeven. Het
spreekt vanzelf, dat bij een enquête on
der personen de zaak nog wel wat inge
wikkelder ligt en daarom heeft Gallup
om zijn methode zoveel mogelijk te per
fectioneren daaraan diepgaande socio
logische en psychologische studies ten
grondslag gelegd, terwijl ook de wis
kunde eraan te pas kwam n.l. dat deel
ervan, dat men de waarschijnlijkheids
rekening of de kansberekening noemt.
Men moet een steekproef nemen uit het
hele volk en de groep geënquêteerden
moet derhalve zo zuiver mogelijk een
sterk verkleinde weergave uit dat volk
zijn.
Het ligt voor de hand, dat zulk een
methode wel bijzonder uitgebalanceerd
moet zijn om werkelijk representatief
te zijn voor het gehele volk d.w.z. zui
ver vertegenwoordigend. Gallup kwam
na veel studie tot de conclusie, diat er
in de Veren. Staten met zijn 190 mil
joen zielen slechts 1500 tot 5000 mensen
nodig zyn om tot een betrouwbare
prognose te komen b.v. voor een ver
kiezingsuitslag (het aantal is afhanke
lijk van het onderwerp). Het is eigen
lijk een ongelooflijke conclusie, maar de
Want met V loop ik door een ben
de, en met mijn God spring ik over
een mMur.
(Psalm 18 30)
Luther vertaalt dit vers ergens zo:
„Met God word ik uit de verzoeking
gerukt, en met mijn God spring ik over
een muur." Hier bebt ge dus de bende.
Och, zo onder ons zijn geen konin
gen, die zelf benden soldaten aanvoe
ren of door vijandige benden worden
overvallen. Op zijn hoogst heten wij
koning, maar oafenen daarom de ko
ningsheerschappij nog niet uit. Even
wel is het ook een psalm voor ons. Hoe
leeft een Christen? Van alle kanten om
ringd van verzoekingen. De Heere Je
zus heeft gezegd: „zalig zijn de armen
van geest." Welnu van dat arm zijn,
leert een bepaald volk heel veel. De
bijbel noemt hen een volk Gods. Maar
zichzelf durven zij daar lang niet bij
rekenen. Daar zijn mensen, die soms
zeggen: ik wilde dat ik mijn zonde
maar eens zag en gevoelde. Dat is een
goede wens. Zolang wij onze zonde niet
zien en gevoelen zijn wij blind zonder
het te weten. De Parizeen vroegen: zijn
wij dan ook blind. „Jezus zeide tot hen:
Indien gij blind waart, zo zoudt gij
geen zonde hebben, maar nu zegt gij:
wij zien. Zo blijft dan uw zonde." Och,
wat zijn er toch een blinden in de ker
ken. Schrikkelijk veel. En dat is nu
eens iets, waar alle richtingen en mo
daliteiten hun deel van hebben. Zo ve
len, die niet weten dat zij ellendig zijn
en arm en jammerlijk en blind en
naakt. En aan de andere kant, wat is
Gods volk toch nameloos arm. Zij zien
al maar meer zonde. Zij worden al die
per ingeleid in de afgrondelijke diepte
van hun val. Wat een tegenstelling. De
natuurlijke mens weet van zijn zonde
ongeveer niets. O zeker, een paar gro
ve kwade dingen. Maar dat de zonde
het hart binnen sluipt van jong en oud
en het geheel in haar macht houdt
wie verstaat het en heeft er ogen voor?
Ons hart is een poel van ongerechtig
heid en de duivel zegt tot de mens, dat
wat hij denkt gerechtigheid is. Hoeveel
mensen geloven niet, dat zij met een
beetje kerkgang of zonder kerkgang,
door hun deugd en beschaving, regel
recht naar de hemel reizen, 's Mensen
hart is altijd van God af en in de we
reld verstrikt, maar de mens gelooft,
dat dit de rechte weg is. Daar is echter
een volk, dat zit midden in de bende.
Dat volk zoekt een genadig God. Het
wil van de zonde af en de weg bewan
delen die de rechte is, maar o die ben
de, die de mens omsingeld houdt. Zo is
het in het leven. Velen zijn rijk en
verrijkt en hebben geestelijk en zede
lijk geenszins gebrek. Doch, de weini
gen die naar de enge poort zoeken en
met niets buiten Gods eigen ingrijpen
tot rust en vrede gebracht kunnen wor
den, hebben het moeilijk. God laat de
ganse hel toe zijn uitverkorenen aan te
tasten.
Dan wordt er ook nog van een muur
gesproken. Een muur moet de soldaten
beletten in een stad te komen. Zo be
letten ons sterke muren soms de voort
gang. Hoe kom ik tot God bekeerd, hoe
word ik met God verzoend, wat moet
ik doen om zalig te worden? Die mu
ren zijn een ander woord voor het on
mogelijke. Zalig worden is bij de men
sen onmogelijk. Daar komt elke uitver
korene voor te staan. Hij moet God ge
hoorzamen, geloven, zijn naaste lief
hebben. Alle gramschap, toorn en vui
ligheid afleggen en zich aan het ganse
Woord onderwerpen. Hij kan het niet.
O, zegt iemand, maar het bloed van
Christus reinigt van alle zonden. Ja
zeker, maar dan moet het toegepast
zijn. De muren blijven anders staan. De
ontdekte ziet zoveel eisen. Wie uit God
geboren is, moet ze doen. Hij kan het
echter niet. O wat een muur. Hij moet
kunnen zeggen: ik ben niet van mij
zelf, ik ben van Jezus Christus. Hij
voelt het: ik moet van mijn zonde af.
Ik moet God vrezen, eren en dienen.
Doch daar ligt zijn strijd. Hij kan dat
allemaal niet. Hoe komt hij toch over
de muur? Hoe krijgt hij de vrede bij
God? Hoe weet hij het zeker, dat er
voor hem geen verdoemenis is? Dit
ene staat vast. In de stad Gods zal
geen dief inkomen. En al is het nu 50
jaar geleden, dat hij een spijker gesto
len heeft, hij is een dief. Hij is voorts
schuldig aan al Gods geboden. Hoe
komt hij over de muur heen? Man
nen en vrouwen, die dit leest en die
soms wel belijdt, dat gij zondaren zijt,
hoe doet gij dat met Gods eis? Gij
moet zijn wet houden, uw naaste lief
hebben, in Jezus Christus geloven. Dat
moet allemaal gebeuren. Hoe hebt ge
het er mee? Hoe hebt ge het met uw
boezemzonde? Hoe hebt ge het met uw
ongeloof? Hoe hebt ge het met de
schuld van zoveel jaren? Hoe hebt ge
het met de dood, die zo dichtbij komt?
Gaat dat allemaal zomaar? Heeft de
een genoeg aan de belijdenis, dat een
mens er toch niets aan doen kan en
heeft de ander genoeg aan de belijde
nis dat wij moeten geloven? Gods volk
heeft aan niet één mond belijdenis ge
noeg, Gods volk moet over de muur.
Delft.
Ds. L. Vroegindeweij
praktijk heeft bewezen, dat ze werkelijk
een betrouwbare uitkomst oplevert.
We moeten hier echter direct aan toe
voegen, dat aan de selectie van de ge-
enquêteerden bijzonder strenge eisen
moeten worden gesteld. Ze moeten ge
kozen worden uit alle bevolkingsgroe
pen in de juiste getalsverhouding. De
samenstelling van de hele bevolldng
naar leeftijdsgroepen, geslacht, inkomen
godsdienst, politieke partij, ontwikke
ling stad en platteland moet erin ver-,
disconteerd zijn, anders wordt de en
quête eenzijdig en waardeloos. Dit is
de eerste voorwaarde voor het slagen
ervan. Verder moeten de vragen monde
ling worden gesteld, dus in een soort
interview. Bij schriftelijke beantwoor
ding krijgt men vrijwel altijd een on
zuiver en eenzijdig beeld, omdat zij die
het meest belangstellen in het onder
werp, het antwoord zullen inzenden en
de anderen wellicht niet.
En tenslotte zullen de enquêteurs of
interviewers zich strikt moeten houden
aan de vragenlijsten (die dienen om te
onderzoeken of de ondervraagde wel
behoort tot de groep, die men nodig
heeft) en de vraag of vragen van de
eigenlijke enquête. Zij mogen op geen
enkele wijze de beantwoording beïn
vloeden.
Men zou denken, dat voor Nederland
met zijn bevolking van 12 miljoen wel
minder geënquêteerden nodig zullen
zijn. Dit is evenwel niet zo. Ook hier
zijn er zeker 2 a 3000 nodig, omdat er
wel ongeveer evenveel nuances onder
de bevolking zijn als in Amerika wat
bovengenoemde groeperingen betreft.
Het hangt intussen wel van het onder
werp af of men met minder toe kan. Het
in de aanvang van dit artikel genoemde
onderzoek over het nieuwe kabinet
achtte men voldoende representatief
met een landelijk gespreide enquête van
in totaal 452 mannen en vrouwen. We
moeten in dit opzicht maar vertrouwen
op de juistheid van de mening der wis
kundigen inzake de waarschijnlijk
heidsrekening. Enerzijds zijn we ge
neigd deze te aanvaarden, maar deson
danks blijft er, eelijk gezegd, bij ons
toch wel een onderstroom van scepti
cisme.
Het resultaat van de opinie-onderzoe
ken is niet alleen van belang voor po
litici, economen, publicisten etc. maar
het geeft ook materiaal voor de prak
tijk. Zo kan daardoor b.v. de juiste om
vang van de z.g. pressie-groepen, die
meestal groter invloed hebben dan met
hun -v^erkelijke positie oveeenkomt, tot
de juiste proporties woden gereduceerd.
Meermalen is uit enquêtes gebleken, dat
hun getalsterkte omgekeerd evenredig
was met hvm luidruchtigheid.
Na 1945 ontstonden ook in Europa
dergelijke instituten. In ons land is het
bekendste het Nederlands Instituut voor
de Publieke Opinie (het N.I.P.O.) in
Amsterdam, dat sedert 1951 werkt en
ook een Gallup instituut is wat de me
thoden betreft. Het werkt speciaal voor
de dagbladen. Ook de Nederlandse Ver
eniging voor Opinieonderzoek te 's-Gra-
venhage en het Instituut voor Psycho
logisch Markt en Motievenonderzoek
zijn op dit terrein werkzaam.
Speciaal in het opmaxen van
B. V. d. VEER
Telefoon 2682 Westdök 36
MIDDELHARNIS
Dealer voor Dordrecht, Brieïlé en omgeving
i Mh 4li»y»ê«ngel 296,,, DQrdr^lï^ td,;i2§|4^
Subdealer Rotterdam tel. 010-275802.
Aan de bekende organist Arie J. Keij-
zer te Middelharnis is j.l. woensdag
middag de culturele prijs beschik
baar gesteld door de Stichting Flakkee-
se Gemeenschap uitgereikt. De uit
reiking vond plaats tijdens een bijeen
komst van het Wetenschappelijk Ge
nootschap Goeree Overflakkee en de
Stichting de Flakkeese Gemeenschap in
de Ned. Herv. Kerk te Middelharnis.
Het initiatief tot het instellen van
een jaarlijkse culturele prijs is vorig
jaar uitgegaan van de burgemeester van
Ooltgensplaat, dhr. v. d. Harst.
Voor de eerste maal "werd de prijs
ten bedrage van f 500,toegekend aan
dhr. Keijzer.
De heer Keijzer ontving het gesloten
couvert uit handen van dr. G. Stoel die
de heer Keijzer prees om zijn kunste
naarschap, gesteund door een perfecte
techniek. „Wij zijn blij dat Arie Keij
zer in ons midden is ontstaan" aldus
dr. Stoel.
Als dank heeft dhr. Keijzer daarna
een concert verzorgd op het kerkorgel
van genoemde kerk. Zijn briljant spel
werd met grote aandacht gevolgd.
De heer Keijzer werd in 1832 te Nieu
we Tonge geboren. Als jong musicus
oogstte hij prachtige successen. In 1963
werd hij winnaar van het Nat. Orgel
concours te Bolsward en in 1964 werd
hij eerste in het internationaal Orgel
improvisatieconcours te Haarlem.
De heer Keijzer studeerde als leer
ling van George Stam aan het Rotter
dams Conservatorium waar hij vorig
jaar (1964) de prix d' excellence be
haalde wat de bekroning van zijn stu
die betekende. Per 1 sept, 1965 is hij
aan dit conservatorium benoemd als
hoofdleraar orgel. Hij blijft woonachtig
te Middelharnis.
Woensdag' 9 juni, des morgens half
zes, is op nog onverklaarbare vriijze
brand uitgebroken fat de boerdlery „De
Franshoeve" aan de Kraaöersedflk te
Melissant.'De grote scshuur, daterend; uit
het begin van 1700, nog met rieten dak,
brandde tot de grond toe af. De gehele
landbouw-inventaris, w.o. een tractor
en meerdere landbonwma,chines, gingen
verloren. De brandweer uit Melissant
kon de schuur niet redden, door krach
tig optreden wist men wel het woonhuis
en de wagenschuur te behoudenw
De boerderij is eigendom van Gebr.
van Seters en wordt bewoond door de
heer L. C. van Seters met zijn gezin.
De heer van Seters was 's morgens
half zes aan het melken en zijn zoon
was bezig zijn schoenen aan te trekken.
Plotseling hoorde de jongeman zijn va
der roepen: „de schuur staat in brand!"
De vlammen lekten toen al uit het rie
ten dak en het vuur greep zo snel om
zich heen, dat de schuur ineen oogwenk
in lichter laaie stond. Onmiddellijk
werd de brandweer van Melissant ge
alarmeerd, die vrij spoedig ter plaatse
was. De schuur viel niet meer te redden,
maar het woonhuis, (in 1916 gebouwd)
en de wagenschuur, die afzonderlijk
staan liepen ook gevaar. Door krachtig
optreden wist men beide gebouwen te
behouden. De schuur was ongeveer 35
meter lang, 16 meter diep en 12 meter
hoog. Gelukkig bevond zich er niet veel
vee in; 1 kalf, 9 kleine varkens en 22
haantjes gingen verloren. In de schuur
bevond zich ook hooi, maar er wordt
toch niet aan hooibroei gedacht. De oor
zaak is onbekend. De schade beloopt
wel ongeveer twee ton, gebouwen en
inventaris waren verzekerd.
VOOR BETER f^
MIDDELHnRNIS-TEL:Z328_
s^.^3si<wsiisis;Mse»mixM^s^^aimMi
Op deze luchtfoto „De Franshoeve"
te Melissant vóór de brand. Duidelijk
vallen de afmetingen van de grote
schuur waar te nemen, t.o. de grootte
van het woonhuis. Hieronder de foto
van de tot de grond afgebrande schuur,
met als uitsteeksels het verwrongen
staal van de landbouwmachines.
De Zuidhavenpoort te Zierikzee, die
in restauratie is en lange tijd is geslo
ten geweest, is weer open. M)en be
hoeft nu niet meer van de rijksweg
over 't Sas te rijden om op de Oude
Haven te komen. Bij het drukke ver
keer dat Zierikzee geniet (ook van
Flakkee) is deze openstelling een groot
gemak.
Woensdagmiddagis vlak voor de
bocht bij de watertoren bij Dirksiand
een ernstig verkeersongeluk gebeurd.
Twee dames moesten zwaar gewond
naar het ziekenhuis worden vervoerd.
Mej. L. van Ast (47) pedicure te Den
Haag en geboortig uit Dirksiand had
in Dirksiand enkele relaties bezocht. Te
plm. 4.00 uur reed zij in haar nieuwe
Fiat 600 nog slechts 685 km gelo
pen uit de richting Dirksiand met
als passagiere haar vriendin mej. E. H.
de Rivecourt, eveneens uit Den Haag.
Vermoedelijk heeft zij voor de bocht
snelheid verminderd om rechtsaf de
Staverseweg in te slaan. Een achterop
komende Henschel vrachtwagen van
het transportbedrijf F. van Loo N.V.
uit Nieuw Amsterdam, bestuurd door
de 37-jarige Jan Katoen uit Emmen
reed in volle vaart achter op de Fiat.
Deze werd van achter opengereten en
kwam als een voormeloze hoop 30 me
ter verder over het fietspad in de berm
tegen een boom terecht. De zwaarge
wonde dames werden door het open
gescheurde dak bevrijd. Ernstig gewond
zijn ze in het ziekenhuis opgenomen.
Zij konden nog niet worden gehoord.
De bestuurder van de vrachtwagen
werd door de politie meegenomen voor
een bloedproef. De man rook naar
drank, 's Middags was hij gezien in een
café te Melissant en in Dirksiand heeft
hij bijna de sigarenhandelaar D. Ver
brugge aangereden, om vervolgens een
vluöhtheuvel links te passeren. Enkele
Dirkslanders die deze manoeuvre zagen
zijn de wagen achterna gegaan. Tegen
over de politie verklaarde de chauffeur
dat hij het wagentje had willen inhalen
maar door de komst van een tegenlig
ger hierin werd gehinderd.
