BLACK DECKER
LELY
Een tweede koudegolf (je)
allround monteur
medewerker (ster)
Marnix van Si Aldegonde
Een broederlijk getuigenis
DE VALK
Van Rumpt n.v.
Plaatselijk nieuws
BOSLAND Zelfbediening
a. adspirant kookster
b. hulp in de huishouding
c. hulp voor wasserij/
linnenkamer
Diekhuusnieuws
NIEUW!
tt
Aannemersbedrijf Fa. GEBR. DEVOS
UIENZAAD Stuttgarter
Jb. KEUR - DIRKSLAND
„Kies uw vakantie 1965
vanaf het witte doek"
Reisbureau DE VOOGD
Adverteert in Eilanden-nieuws
Welke eisen U ook stelt
aan een kunstmeststrooier...
strooier voldoet eraan!
Vraagt inlichtingen bij
STAD AAN 'T HARINGVLIET,
Telefoon 01871-202 (3 lijnen)
^^e&uwóe loandeltncfen
WEERPRAATJE
J. Keuvelaar
Herkingen
Stille omgang naar massa*
begraafplaats
met 13 hulpstukken in solide Iiouten
gereedschapkist.
D 400 - 6 mm. 89,50
D 500 - 8 mm. 119,—
GEREEDSCHAPPEN - IJZERWAREN
X TELEFOON (01870) 22 94 X
SCHOOLSTRAAT 36 MIDDELHARNIS
TELEFOON (01870) 22 94
150 gram Berliner 65 et.
150 gram Boterhamworst 65 et.
Zak tutti frutti 79 et.
2 blikjes soepballen 120 et.
1 blikje abrikozen en 1 blikje perziken
165 et.
TELEFOON 371
OUDDORP
GtEVRAAGD een
voor dragline-bulldozer en scrapers in on-
derhouddienst.
Inlichtingen bij:
stationsweg 27 - Oude Tonge - Tel. (01874) 4 57
Het zendingscentrum: van de Gereformeer
de Kerken in Nederland zoekt een
op de afdeling financiële administratie.
Gevraagd: tenminste Mulo en praktijkdiploma
boekhouden M.B.A.-diploma strekt tot
aanbeveling. Leeftijd 23-27 jaar.
Geboden: een aantrekkelijke funktie op een dy
namisch kantoor, waarbij de werkzaam
heden zullen liggen in het vlak van de pe
riodieke verslaggeving.
Sollicitaties te richten aan de Directeur van het
Zendingscentrum, Wilhelminalaan 3, Baarn.
Het Hervormde centrum voor bejaarden „DE
VIJVERHOF" te Capelle a.d. IJssel, uitgaande
van de „Stichting Hervormd Rusthuis", roept sol
licitanten op voor de funkties van:
Salarissen volgens regeling; goede sociale voor
zieningen; voor intern personeel zit-slaapkamer
beschikbaar.
Capelle aan den IJssel is een sterk groeiende ge
meente in de onmiddellijke omgeving van Rot
terdam.
Sollicitaties en inlichtingen bij de direktrice van
het rusthuis, Reigerlaan 251, Capelle aan den
IJssel. (tel. 01804-3755).
DE FIRMA C. ARKENBOVT
Zaadteelt en zaadhandel Zwündrecht
heeft te koop:
RIESEN (N.A.K.G.) geplombeerd)
Aanvragen worden ingewacht door de vertegen
woordiger
Burg. C. Zaaqerlaan 17 - Tel. (01877) 3 74
FILMDIENST NEDERLANDSE CHRISTELIJKE
REISVERENIGING
presenteert voor leden en belangstellenden
op donderdag 4 febr. in de Jeugdhaven,
Kerkepad, Middelharnis.
Dit geheel nieuwe kleurenfilmprogranmia is een
fleurig voorproefje van uw vakantie in 1965.
Het neemt u mee op reis naar:
DUITSLAND Hamburg, Bremen, de Harz,
Keulen, de Rijn, Heidelberg, München,
het Zwarte Woud en Beieren.
OOSTENRIJK Vorarlberg met o.a. Bludenz,
Bregenz en het meer van Konstanz.
FRANKRIJK de Alpen met o.a. Grenoble en
Briancon. Badplaatsen aan de Cöte d' Azur.
JOEGOSLAVIË Dubrovnik, Srebreno, Mlini,
Trebinje, Svati Stefan, baai van Kotor.
ZUID AFRIKA Kaapstad, Johannesburg, Pre
toria, Durban, Oudtshoorn, Kruger Wild
park.
Toegangsprijs 1,per pers. Aanvang 20 uur.
Kaartverkoop bij:
Voorstraat 24 - Middelharnis en aan de zaal.
Van het Roomse België zou men het
niet verwacht hebben dat ze verleden
jaar drie postzegels hebben uitgegeven
van Protestanten: Jacob Jordaens was
een schilder uit de eerste helft van de
17e eeuw, een tijdgenoot van de bekende
Rubens. Rooms opgevoed en getrouwd
heeft hij later de kerk verlaten en is lid
geworden van de kleine reformatori
sche gemeente in Antwerpen.
Idelette van Buren is in Luik uit een
Lutherse familie geboren. Later is het
gezin vanwege het dreigen van de In
quisitie verhuisd naar Straatsburg, waar
ze (toen weduwe) Calvijn leerde ken
nen en met hem getrouwd is. Tenslotte
Marnix van St. Aldegonde, die verschei
dene jaren in Zeeland heeft gewoond en
daarom wil ik een en ander over zijn
leven vertellen.
Zijn veranderinig in Geneve
Hij heette eigenlijk Filips van Marnix
en was heer van St. Aldegonde, in Hte-
negouwen gelegen, een bezitting die hij
van zijn moeder geërfd had. In 1540 was
hij te Brussel geboren
Met zijn broer Jan van Toulouse
maakte hij grote reizen, zoals in die da
gen de gewoonte was van welgestelde
jongelui. Niet slechts voor plezier, maar
ook voor hun ontwikkeling en studie.
Ze studeren aan de universiteiten van
Leuven en Parijs, bezoeken Italië en
gaan dan naar de hogeschool van Ge
neve. Daar leren ze Beza en Calvijn
kennen en sluiten zioh bij de hervor
ming aan. Als overtuigde Calvinisten
keren ze in 1561 naar de Nederlanden
terug.
In 1565 trouwt Filips van Marnix met
Filippotte de Bailleul, die hem 1 zoon
en 3 dochters heeft geschonken. Het ge
zin gaat dan naar Breda wonen, ook de
woonplaats van Prins Willem van
Oranje.
Deze twee mannen hebben innig sa
mengewerkt in het verzet tegen de
Spaanse dwingelandij, tegen de tirannie
van Alva en de geloofsvervolgingen van
de Inquisitie. Het lag in de bedoeling
van Marnix om zich geheel aan de stu
die te wijden. Dit ideaal heeft hij ech
ter in deze rumoerige tijden niet kun
nen verwezenlijken.
Monument van Marnix
jfi te West-Souburg.
Marnix van St. Aldegonde
Bij Alva's komst in 1567 vlucht hij
evenals Prins Willem en zovele dui
zenden goede vaderlanders het land uit.
Hij gaat naar Einden, een toevluchts
oord der vluchtelingen. Zijn goederen
worden verbeurd verklaard, de waarde
ervan wordt geschat op 100.000,Vijf
jaar heeft hij in ballingschap doorge
bracht.
Burgemeester van Antwerpen
Na zijn terugkeer komt er van stu
deren niets terecht. Hij hanteert het
zwaard tegen de Spanjaarden, maar een
eohte krijgsman was hij niet. Hij wordt
zelfs gevangen genomen, maar later uit
gewisseld. Dan breken er enkele rus
tige jaren voor hem en zijn gezin aan:
hij gaat naar Zeeland. Daar koopt hij in
1578 het „slot te Souburch". Het was
niet meer het mooie kasteel uit vorige
eeuwen, het had vooral de laatste jaren
tijdens de troebelen op Walcheren veel
geleden, was zelfs uitgebrand, maar nu
weer voor een deel enigszins bewoon
baar gemaakt. Hier schrijft en dicht hij,
maakt een nieuwe psalmberijming en
houdt zich bezig met jagen en tuinieren.
Het rustige leven heeft maar enkele
jaren geduurd: in 1583 roept de Prins
hem als burgemeester van Antwerpen.
Hij had die benoeming veel liever niet
gekregen, maar terwille van de goede
zaak wil hij niet weigeren.
Moeilijke dagen breken er voor hem
aan als de stad in het volgend jaar be
legerd wordt. Parma slaat het beleg
juist op de dag dat Prins Willem te
Delft vermoord wordt (10 juli 1584).
Ruim een jaar later moet Marnix de
stad overgeven. Het ergste is dat hij de
schuld krijgt van Antwerpens val. Be
schuldigingen zijn er genoeg: hij was
eigenzinnig in militaire zaken, onhandig
bij de verdediging, onderhield geheime
briefwisseling met Parma, had Ant
werpen aan de vijand verkocht, en meer
van dat fraais. Wel had hij vredeson
derhandelingen aangeknoopt met Par
ma, waarbij hij zijn verloren bezittin
gen zou terug krijgen, maar dat is geen
verraad. Parma zelf heeft gezegd dat
Marnix niet om te kopen was, zelfs niet
voor veel geld.
Hoe het ook zij, de Staten vertrouwen
hem niet en verbieden hem naar Zee
land te komen. In vertwijfeling roept
hij uit: „Dat is dan het loon voor al het
doorgestane leed, voor al de trouwe
diensten aan mijn medeburgers bewe
zen. Ik ga dan van nu aan met mijn
zoon buiten het vaderland omzwerven."
Hij heeft het plan naar Duitsland of
Polen te gaan. Van dat plan is niets ge
komen, want hij is vermomd toch
naar Zeeland gegaan.
Terug ire Souburg
Toen hij weer op zijn kasteel terug
was, schreven de Staten van Zeeland,
dat hij in zijn huis blijven moest en tot
nader order met niemand mocht spre
ken. Hier schreef hij een verdedigings
geschrift en eiste een onpartijdig onder
zoek. Hij hoorde echter nergens van en
tenslotte is de zaak doodgelopen. La
tere geschiedschrijvers hebben al de
laster kvmnen weerleggen.
Hier woont hij enkele jaren, terwijl
hiji zich bezig houdt met het herzien van
zijn psalmberijming (zie mijn volgend
artikel) en met de bijbelvertaling. Om
zich aan dit laatste werk beter te kun
nen wijden, gaat hij in 1594 te Leiden
wonen. Hij krijgt een salaris van 2800
per jaar en de titel van hoogleraar in
de theologie. Bij zijn dood waren er nog
geen twee bijbelboeken klaar.
Tijdens zijn ballingschap in Oost-
Priesland had hij geschreven het be
kende boek „De Bijenkorf der heilige
Roomse kerk". In scherpe woorden he
kelt hij, vaak op ironische wijze, de mis
standen in de kerk en spot met de lui
heid en domheid der geestelijken.
In 1598 is Filips van Marnix, heer van
St. Aldegonde te Leiden gestorven. Zijn
zinspreuk „Repos ailleurs" (de rust is
elders) is nu in vervulling gegaan. Of
hij in de St. Pieterskerk te Leiden of in
de kerk te West-Squburg is begraven,
heeft men niet met zekerheid kunnen
uitzoeken.
Toen in 1872 in Middelburg een Taai
en letterkundig congres werd gehouden,
is er op initiatief van enige Antwerpe
naren een eenvoudige gedenknaald op
gericht te West-Soutaurg op de plaats
waar eens de kerk stond.
In de Franse tijd was het kasteel zo
vervallen, dat men het voor afbraak
verkocht en opgeruimd heeft. Vóór de
laatste oorlog was de plaats waar het
gestaan had nog te vinden, de met riet
begroeide plaats van de oude grachten
was nog te herkennen. De Duitsers heb
ben-daar echter veel gesjouwd en ge
rommeld en nu is de plaats van het ou
de kasteel een perceel bouwland. Alleen
de naam van de boerderij daar vlak bij
herinnert nog aan de beroemde bewo
ner.
Middelburg
L. van Wallenburg.
Zandpad Mlddeltaami*
Moedercursus. Vanwege de Zuid
hollandse vereniging Het Groene Kruis
afd. Herkingen zal een moedercursus
worden gehouden in het wijkgebouw,
Kaaidijk 27 te Herkingen. De cursus
zal aanvangen op donderdag 4 febr. a.s.
en bestaat uit 6 wekelijkse bijeenkom
sten op donderdag. De kosten bedra
gen f 1,per deelneemster. De cursus
zal staan onder leiding van mej. T. T.
Zwaai, districtsverpleegster voor de
kinderhygiëne van de Zuid-Hollandse
vereniging. i
(Van onze weerkundige medewerker)
In winters met een zonnevlekkenmi-
nimum komen vaak een of meer vorst
perioden voor. Ook de Engelse weer
kundigen in Bracknell hebben deze voor
dit seizoen aangekondigd, onafhanke
lijk van de omstandigheid, dat de win
ter als totaliteit vermoedelijk iets „te
zacht" zal uitvallen.
In het begin van deze week zag het
er naar uit, dat de natuur zich aan dit
schema zou houden. Boven Skandina-
vië en Finland installeerde zich een
krachtig hogedrukgebied van meer dan
1030 millibar. Langs de zuidzijde bier
een kleine depressie van lOOö millibar
van ontwikkelde zich een koude noord
oostelijke luchtstroming, waaraan ook
boven Noordwest-Duitsland een steen
tje bijdroeg.
In eerste aanleg stroomde nog niet zo
veel koudere lucht naar onze contreien,
waardoor de temperatuurdaling slechts
zeer langzaam plaats had. Dit hield ver
band met de omstandigheid, dat er in
Zuid-Skandinavië, Noord-Duitsland en
Polen geen bijzonder lage temperaturen
voorkwamen. In Zuid-Skandinavië en
Polen heerste licht vriezend weer met
maandag j.l. geen lagere temperaturen
dan 4 gr. C. Deze waarde werd be
halve 's nachts ook 's middags om vier
uur in Warchau gemeten. Belangrijk
koudere lucht hield zich in het begin
van deze week op in Moskou en omge
ving, waar het 's nachts 10 tot 20 gra
den vroor. Moskou meldde maandag
middag 9. Het is te verwachten, dat
in vrijwel geheel Europa een periode
met vorst zal heersen, die vermoedelijk
op het moment, waarop de lezers deze
regels onder ogen krijgen, al in.volle
ontplooiing zal zijn.
Transport
Anders dan eerder in dit seizoen is er
nu sprake van een koudetransport (Een
stralingswinter, zoals wij die in het sei
zoen 1964-1965 meemaakten, is door
gaans veel onstabieler. Het abrupte
verdwijnen van sneeuw en ijs tussen
kerst en oudjaar vormde hier een dui
delijke aanwijzing voor).
Bij transportkou ig veelal ook de tem
peratuur in de hogere luchtlagen lager.
We zien dan, dat de regen overgaat in
(natte) sneeuw. Dit verschijnsel deed
zich ook in het begin van deze week
voor.
In de laatste twee eeuwen is het
veertien malen voorgevallen, dat febr.
en maart gemiddeld kouder waren dan
de er aan voorafgaande zachte januari.
In 1853 is het gebeurd, dat een januari
vrijwel zonder vorst (en na een veel te
zachte december) door felle kou in febr.
en .maart gevolgd werd.
Dit jaar behoeft het deze kant niet uit
te gaan. Na de koude inzinking van dit
ogenblik' zal de Westelijke circulatie
zich vermoedelijk vrij snel herstellen.
Dit is ook de gedachte van de in de aan
vang genoemde Engelse weerkundigen,
die tot half febr. overwegend Westelijke
winden verwachten, eind januari tijde
lijk onderbroken door een koude en rus
tige periode.
(Nadruk verboden)
Toen, nu wijlen ds. H. Lichtenberg in
1934 door het curatorium beroepbaar
werd verklaard, werd er door een 23-tal
gemeenten een beroep op hem uitge
bracht t.w. Lisse, Ridderkerk, Scheve-
ningen, Dordrecht, Meliskerke, Bruinis-
se, Aagtekerke, Oudemirdum, de Lem
mer, Opheusden, Yerseke, Gouda, Gie-
sendam, Moerkapelle, Goes, Leiden, 's-
Gravenpolder, Benthuizen, Terneuzen,
Tholen, Genemuiden, Dinteloord, Mid
delharnis en Bodegraven.
Over dit groot aantal beroepen werd
destijds in verschillende bladen mel
ding gemaakt. Doch de wijze waarop,
was voor wijlen ds. G. H. Kersten aan
leiding om in „De Saambinder" van 9
aug. 1934 het hierna volgende te schrij
ven.
„In vele bladen werd melding gemaakt
van het groot aantal beroepen dat op
Cand. Lichtenberg is uitgebracht. De li
berale bladen beschouwen dit feit als
een bijzonderheid. Sommige neo-geref.
konden niet nalaten hun bittere gal uit
te spuwen. Ik zal hier niet overnemen
wat met name een tweetal kerkbladen
schreven, het was in één woord bitter.
In de Ger. Gemeenten wordt van het
aantal beroepen zozeer geen ophef ge
maakt en ik had er waarschijnlijk ge
heel van gezwegen ware het niet, dat ik
tegen de minderwaardige wijze van en
kele neo-gereformeerde predikanten iets
wilde opmerken. Dit n.l. dat wanneer
de gemeenten mogen geloven, dat God
iemand tot Zijn dienst afzondert, zij
hem begeren. Velen mogen spotten met
de roeping tot het leraarsambt, God
heeft getuigenis van het werk Zijner
handen. En naarmate dat getuigenis
klaar zijn mag, roepen de gemeenten in
hope zulk een leraar te mogen ontvan
gen en willen zij hem in alle gebreken
dragen.
De Heere zij met onzen broeder Lich
tenberg en stelle hem in Zijn gunst te
Lisse tot een rijken zegen".
Dat dit „broederlijk getuigenis beves
tigd geworden is, is wel gebleken bij' de
bevestiging en intrededienst. Woensdag
5 sept. j.l. begaf zich een zeer grote
schare naar de Herv. Kerk te Lisse
welk gebouw aan de Ger. Gem. aldaar
welwillend dien avond was afgestaan
ter gelegenheid van de bevestiging van
ds. Lichtenberg. Hoewel het gebouw tot
in de uiterste hoeken en portalen was
volgepropt moesten enkelen honderden
teleurgesteld huiswaarts keren, en on
der hen mensen die van verre gekomen
waren.
Donderdagavond deed ds. H. Lichten
berg zijn intrede in het kerkgebouw zij
ner gemeente. Ook nu was een grote
schare opgekomen; geen pad was te
zien en aan collecteren onder de dienst
viel niet te denken", aldus „De Saam
binder" van 13 sept. 1934. Ds. Lichten
berg is niet meer. Hij is ingegaan in de
vreugde zijns Heeren en dat eindeloos,
storeloos, aldus de kerkbode van de
kerkbode van de Ger. Gem. te Lisse van
23 jan. 1965. En dit is ook in vervulling
gegaan voor zijn mede ambtsbroeder
Fraanje, Heikoop en Honkoop die met
ds. Lamain aan de handoplegging heb
ben deelgenomen.
J, Proos
Arnem.uid€n
ST. ANNALAND
Markbericht „Cavetho" 26 jan. 1965.
Tarwe rnet weinig aanbod 39,25 leve
ring direct; 38,75 maar franco fabriek
Brouwgerst kalm gestemd. Balder 33,50
Cambriuns 33,levering febr.-maart
Duitse condities. Kippegerst van 30,
tot 31,— 75 Maalgerst van 28,50 tot
30,—. 3»/o erwten 40,75; 6»/o erwten
39,50. Op monster van 30,— tot 37,—
3»/o schokkers 53,—. P. A. S. febr..
S^/o schokkers 49,50. Op monster van
50,tot 44,Bruine bonen prima
kwaliteit tot 82,mindere kwalitei
ten moeilijk te plaatsen. Blauwmaan-
zaad 149,export-kwaliteit.
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Men schrijft ons:
Het is er gezellig in deze tijd van het
jaar in het Diekhuus. Het is een leuke
oplossing voor velen die er gebruik van
maken. De activiteiten zijn variërend en
afwisselend. De afdeling muziek laat
leuke klanken horen en er komen steeds
nieuwe leden op de verschillende clubs,
De voorlopige afspraak voor de muziek
uitvoering is nu bekend, zaterdag 20
maart a.s. te beginnen om 7.15 uur. Zo
als we dat wel meer gezien hebben ko
men er op zo'n avond ook verrassingen
te voorschijn. In veel gevallen worden
er mensen gevraagd van buiten ons ei
land. Zo ook nu weer zijn we bezig met
een gezelschap uit Rotterdam. In prin
cipe komen zij om enkele nummers te
spelen op die avond.
Morgen zijn er geen bizondere acti
viteiten, de leiding heeft een vrij week
einde. De muziek zoals gewoonlijk gaat
door. Volgende week zaterdag is er ruil
beurs van 2-3 uur en verder is er 's
avonds gelegenheid om de laatste wed
strijden uit te spelen op het groene la
ken. De tweede en derde plaats zijn dan
bekend en vervolgens zal er worden
overgegaan tot prijsuitreiking. Als nieu
we activiteit is nog te melden dat er be
gonnen is met een tafeltennisgroep op
donderdagavond van 7.30 - 8.30 uur. De
toegang hiervoor is gesteld op leden
welke ouder zijn dan 16 jaar. We wil
len op die manier een vaste groep vor
men om ook later uit te kunnen komen
tegen andere bestaande clubs. Wat de
tiener-luisterclub betreft delen we nog
mee dat een verdere definitieve af
spraak gemaakt wordt via de muziek-
clubs.
Voor het bejaardenwerk is nog te
melden dat er op dinsdag 9 febr. een
extra bejaardenmiddag wordt gehouden
in het Diekhuus. De deelnemers van
Stad en Nieuwe Tonge worden met bus
sen vervoerd. Het busgeld is intussen
gesteld op 0,75 p.p.
De eerstvolgende vergadering voor
vrijwilligers is vastgesteld op dinsdag 2
febr. a.s. om 8 uur in het Diekhuus.
OUDE TONGE
Daar de kranslegging op het massa
graf het vorige jaar niet aan de ver
wachtingen heeft voldaan en van velen
uit de gemeente de wens naar voren is
gekomen, weer over te gaan tot het
houden van een stille omgang als vo
rige jaren, hebben het comité tot ver
zorging van de graven der rampslacht
offers gemeend aan dit verlangen te
voldoen.
Er zal maandag, 1 februari a.s. weer
een stille omgang worden gehouden
naar de graven van de rampslachtoffers
1953 op de Spuidijk.
Vertrek vanuit het Vereen, gebouw
aan de Schoolstraat des nam. 3.30 uur.
Het comité hoopt dat, nu aan de wens
van velen wordt voldaan, de deelna
me ook groot zal zijn. Juist daarmede
immers kan men de nagedachtenis eren
van hen, die bij de ramp ontvielen.
Zij verzoeken voorts, de vlag vanaf
2 tot 5 uur halfstog uit te hangen.
De herdenkingsdiensten in de ker
ken zullen als volgt worden gehouden:
Ned. Herv. Kerk: Zondagavond 6 uur.
R.K. Kerk: Maandagmorgen 9.30 uur
Requiemmis. Ger. Gem.: Maandagavond
7 uur.
Aller medewerking wordt gevraagd,
zelf familieleden, elders woonachtig,
van het bovenstaande in kennis te stel
len.
Vóór 1 febr. a.s. zullen de bloemkel
ken worden geplaatst. Verwacht wordt
dat er ook dit jaar weer een groot ge
bruik van zal worden gemaakt.
