Advies voor vakantiegangers
Zeeuwse brieven
i^mmmuKsm e s e tt u i t punt um
De Zeeuwse boerderij
Groots
welpenfestijn
Bescherm uw ogen
'^eeuwó& wandelingen
3Cinderkoek}e
J. Keuvelaar
Blü'dz. 1
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 26 juni
1961
In dit artikel wil ik een en ander ver
tellen over de namen van 'boerderijen.
Maar eerst iets over de boerderij zelf.
Verschillende typen
ledere streek heeft zijn eigen type
van boerderij. Als u door Zuid-Limburg
trekt, valt u direct op het Frankisch-
Romeinse model met de grote inrijpoort
en de witte (of enigszins wit-lij kende)
muren. Achter deze grote deur ligt de
binnenplaats met er omheen de schuur
en woonvertrekken. Uw^ aestetisch ge
voel wordt wellicht minder gestreeld,
evenals uw reukorganen, door de mest
vaalt midden op die binnenplaats met
zijn honderden vliegen. Evenals de Lim
burgse boer vinden die het heel gewoon
daar de koeienafval aan te treffen.
Komt u aan 't andere einde van ons
land, in Friesland, dan ziet u daar een
heel ander type, de Friese boerderij met
zijn hoog puntig stelpdak.
Vroeger kwam in het oosten van ons
land in Twente bijvoorbeeld, het „los-
hoes" voor zoals het daar genoemd
wordt. Het oud-Saksische boerenhuis
met één grote ruimte voor mens en vee
onder een hoog dak. In 't midden van
die ruimte was de openhaard, in later
tijd vervangen door een schoorsteen.
Woon. en slaapvertrek van de bewo
ners, de stal voor het vee, dit alles was
gegroepeerd rond de middenvloer of
„diele".
De hier genoemde modellen zijn en
kele hoofdtypen. U begrijpt wel dat
daarvan verschillende afwijkingen en
schakeringen voorkomen, afhangend
van de smaak en de maatschappelijke
welstand van de bewoner.
Het langgeveltype
Hier in Zeeland wordt meest het z.g.
langgeveltype aangetroffen, dat ook wel
voorkomt op de Zuidhollandse eilanden
in noordwestelijk Brabant en in som
mige streken van België. Men be
schouwt het als een bouwtrant van
Frankische oorsprong, maar met een
enigszins afwijkende vorm in verband
met het gemengd bedrijf op veel boer
derijen (bouwland, maar ook het houden
van vee). Soms zijn woonhuis en schuur
van elkaar gescheiden. Er komen ech
ter ook nog heel wat boerderijen voor,
waarbij huis en schuur aan elkaar ge
bouwd zijn, zodat de gemeenschappe
lijke gevel een aardige lengte heeft.
Vandaar de naam langgeveltype.
In het lage gebied van Midden-
Schouwen, dat alleen voor weiland ge
bruikt kon worden, kwam een heel an
der model voor: de Schouwse stolphoe-
ve, die nu echter zo goed als verdwe
nen is.
De schuur heeft één of twee dorsvloe-
ren, aan weerszijden geflankeerd door
de tassen, waar de veldvruchten, het
stro of hooi worden opgeborgen. Daar
vlakbij zijn de stallen voor de paar
den en koeien.
Het huis is altijd met pannen gedekt,
de schuur bij nieuwere gebouwen ook,
oude schuren hebben nog een rieten
dak.
De mestvaalt is vlak bij de koestal
naast de schuur, door een aparte stal
deur is de mest er gemakkelijk heen te
brengen. Hier staat ook het varkenshok
waarvan de bewoners dus een groot
wandelterrein hebben.
Wat u zal opvallen als u de Zeeuwse
boerderij aan de buitenkant bekijkt, is
het frisse uiterlijk. De woning staat net
jes in de verf, groen en wit domineren,
en voor de ramen hangen helderwitte
gordijnen. De schuur wordt ieder jaar
nieuw geteerd en de witte banden zor
gen voor enige onderbreking van het
eentonige zwart.
Wat bloemen vóór het huis of langs
het pad er omheen, appel- en perebo-
men in de boomgaard, jonge groente in
de moestuin, bessen- en frambozen-
struiken en een fris groen bleekveld
verhogen de aantrekkelijkheid.
Soms staat enigszins apart van het
'woonhuis de z.g. bakkeet, een soort
keuken. Tegenwoordig bakt de boerin
haar brood niet meer zelf, maar vroeger
bevond zich hierin de bakoven, waarin
één keer per week (meestal vrijdags) de
grote boerenbroden werden gebakken,
's Zomers woont men ook wel in dit ge
bouwtje. Hiertegen is dikwijls een stel
lage van latten getimmerd (de teeltuin)
waarin de emmers en teilen een plaats
vinden.
De bewojiers
Het leven op een boerderij is dat van
hard werken. Tegenwoordig misschien
nog harder dan vroeger, toen iedere
grote boer een meid en knecht en een
of twee vaste arbeiders in dienst had.
Maar die zijn in onze tijd niet meer te
krijgen. Wel wordt er veel gemechani
seerd, maar er blijft toch altijd nog ge
noeg werk over dat geen machine kan
overnemen.
's Morgens vroeg, als de stedeling zich
nog eens omdraait in zijn bed, is de
boer al op en 't is werken tot 's avonds
laat. Een vrije zaterdag is er niet bij en
ook de zondag is geen volkomen rustdag
als er veel vee is, waarvoor gezorgd
moet worden.
Bovendien is de boer zo afhankelijk.
Wat helpt hem al zijn zwoegen en zwe
ten, als er tegenspoed komt! Als er
ziekte onder zijn vee komt. Als het
voortdurend droog weer is, terwijl hij
zo'n behoefte heeft aan regen. Of als
het weken aaneen regent en hij alleen
maar droog weer kan gebruiken. Het
bijzonder natte najaar van 1960 zullen
ze niet gauw vergeten, evenmin als de
droge zomer van het jaar ervoor.
Is het wonder dat sommige hofsteden
namen dragen als: Altijd zorg, Zelden-
rust of ledere morgen nieuwe zorgen.
't Ene jaar is het zo, een ander jaar
weer anders. Soms gaat alles op rolletjes
dan echter is het weer of alles tegen-
loopt. Van de boeren wordt wel gezegd,
dat ze veel klagen en dikwijls moppe
ren, maar dat is wel eens te begrijpen.
Spotters zeggen erbij dat ze net als de
varkens zijn en al knorrende vet wor
den! De dichter Willem de Merode heeft
zo juist de stemming van de boer weer
gegeven, als hij op de jaarlijkse biddag
voor het gewas (de tweede woensdag
in maart) naar de kerk gaat:
We hebben weer de harde grond
geploegd,
De kluiten mul gemaakt en 't zaad
gestrooid,
We hebben naar Uw wil zwetend
gezwoegd:
Geef nu Uw zegen of ons loon
komt nooit.
Gij moet de regen zoetjes
nederplengen,
De gulle wind moet langzaam
drogend gaan.
De zon moet mild zijn en straks
brandend zengen.
Dan zal het graan zwaar op zijn
stalen staan.
Ga zelve tussen 't groen en
rijpend koren,
Zijt Gij er niet als 't zilvrig naar
U wuift?
We kunnen U in 't droog geritsel
horen.
En zien hoe schoon de rogge naar
U stuift
WUj weten niet hoe Gij het koren
voedt.
Maar zienderogen wordt het vol
en groot
Wij werken zwaar en zwaar rint
't trage bloed
Geef ons Uw heil en enen
zaal'gen dood".
Middelburg
L. v. Wallenburg
Er konüt tyfus voor in Europa
In de krant lezen we af en toe be
richten over het voorkomen van tyfus
in sommige landen van Europa. Hoewel
er dit jaar wat meer over geschreven
wordt ,is de situatie sinds jaar en dag
al zo dat in een aantal landen, speciaal
van Zuid-Europa, af en toe tyfusgeval-
len voorkomen. Omdat het vakantie
verkeer steeds intensiever wordt en de
warme landen druk bezocht worden,
willen we wijzen op de voorzorgsmaat
regelen die u kunt nemen.
Een infectie van voedsel of
drinkwater.
Dat het Voorlichtingsbureau voor de
Voeding waarschuwt voor deze ziekte
is gelegen in het feit dat tyfus, evenals
een aanal minder ernstige infecteuze
darm^iekten, een kwestie is van infectie
van drinkwater en voedsel; waarbij
vooral drinkwater het grootste gevaar
oplevert.
Wanneer u dus met vakantie naar de
warme landen gaat, raden we u aan
vooral met uw drinkwater voorzichtig te
zijn. Dit geldt niet alleen wanneer u
kampeert en dus zelf voor alles zorgt,
maar ook wanneer u gebruik maakt van
hotels. Over het algemeen kunt u aan
nemen dat de grote waterleidingbedrij
ven betrouwbaar zijn. Anders wordt het
echter wanneer men met een meer pri
mitieve installatie te doen heeft of wan
neer het water betrokken wordt uit een
put of regenton. In twijfelgevallen kunt
alle risico vermijden door het water te
koken. In cafe's en restaurants kunt u
dan dranken bestellen waarvan u weet
dat het water ervoor gekookt is (koffie
en thee) of industrieel klaargemaakte
dranken, die u kant en klaar van onder
de kroonkurk ingeschonken krijgt.
Wat te doen in een tyfusgebied
Wanneer u een courantenbericht leest
over enkele tyfusgevallen in het gebied
waar u reeds uw vakantiereserveringen
gemaakt hebt, kunt u daar rustig heen
gaan, maar u moet uw voedings-hygië-
nische maatregelen verscherpen. Het is
dan niet meer een zaak van drinkwater
alleen, maar van de gehele voedingshy-
giëne en in het bijzonder ook van per
soonlijke hygiëne.
Wat het voedsel betreft moet u op
passen met rauwe groenten, bijvoor
beeld sla. Het is.namelijk niet altijd
zeker dat die gewassen worden met be
trouwbaar water. In het algemeen kunt
u aannemen dat uw voedingsmiddelen
betrouwbaar zijn als zij gekookt of ge
bakken zijn. Dit geldt dus niet alleen
voor de macaroni, aardappelen, groente
maar vooral ook voor het vlees. Deze
gerechten moeten dan ook heet opge
diend worden. Let ook op het afwas-
water; gebruik hiervoor gekookt water.
Bij alle infecteuze darmziekten, maar
in het bijzonder bij tyfus geldt een
strenge toilethygiëne, waarbij het han
den wassen een grote plaats inneemt.
Wat zwemmen betreft kan gezegd
worden dat breed open water geen ge
vaar oplevert mits niet binnen enkele
honderden, meters een uitmonding van
een riolering is. De zee is in elk geval
betrouwbaar.
Wijzigen van vakantieplannen
is niet nodig.
Dit bericht wordt gegeven, omdat wij
u gaarne een onbezorgde vakantie gun
nen. Zoals reeds opgemerkt werd, be
hoeft u beslist niet een voorgenomen
reisplan te wijzigen door 'berichten over
tyfusgevallen. De preventie van deze
ziekte is dus een kwestie van hygiëne.
met een goede zonnebril. U vindt een
ruime sortering in
WED. J. KURVINK'S DROGISTERIJ
EN FOTOHANDEL TE OUDDORP
Aan mijn goede vriend N.N. te Oud-
dorp op Flakkee.
Vorige keer schreef ik je, dat ik de
tijd van 1660 tot ongeveer 1780 nog
maar „een goeie ouwe tijd" wilde noe
men in verband met het kerkelijk en
geestelijk leven op Noord-Beveland.
Toch was er ook een keerzijde aan de
madalje en dan komen we op het so
ciaal terrein. En dan is dit het opmer
kelijke, dat er van „hoogconjunctuur",
zoals wij dat verstaan en daar zou
den we toch zeker in de gouden eeuw
iets van verwacht hebben niet en dan
ook niets is te bemerken.
En zo kom ik tot deze conclusie dat,
afgedacht van de meer bijzondere gees
telijke bedeling van Gods genade in die
tijd, er heus geen reden is de term
„goeie ouwe tijd" te handhaven in te
genstelling met de tijd van heden, want
lezende in die oude archieven is er heus
wel overvloedige reden tot dank aan
God, dat we in die tijd nu niet meer
moeten leven, want op het gebied van
gezondheidszorg, hygiëne enz. enz. was
alles zeer primitief.
Besteding van kinderen.
Maar kom, we maken weer een wan
delingetje door onze Wissenkerkse ker
kelijke archieven.
Allereerst viel me op dat het woord
„besteden", „aanbesteden" telkens ge
noemd wordt. Dus ook de zaak zelf. Wat
werd er al niet „besteed, aanbesteed!
Allereerst kinderen vanwege de diaco
nie. Elk jaar lees je van een groter of
kleiner aantal kinderen die voor een
jaar telkens werden besteed en dat in
een kleine gemeenschap van nauwelijks
2000 zielen! Dat de gemiddelde leeftijd
in die dagen niet de hoogte had van
tegenwoordig blijkt hieruit wel duide
lijk. Vele vrouwen vonden de dood in 't
kraambed, anderen stierven aan tering
enz., ook was er nog geen operatief in
grijpen. Zo verstaan we ook de eerste
bladzij van onze catechismus van Smy-
tegelt te beter, als hij het over onze ge
middelde leeftijd heeft. Kijk het maar
eens even na!
Hier nu een voorbeeld van besteden
in het jaar 1704: Den 4 february heeft
den kerkenraet besteedt aan Cornells
Marinisse het zoontje van Maerten
Abrahams, genaemt Marinus, ingaende
op deze zelfde dagh, en uytgaende pri
mo May van 1705 en zal den kerkenraet
betalen 4.11.0. Dat betekent 4 pond
Vlaams of 24, 11 schellingen of 11
X 0,30 is 3,30 en O groten (halve stui
vers). De diaconie betaalde dus voor de
tijd van 15 maanden 27,30. Dit is nu
een van een lange lijst van kinderen die
in dat jaar besteed werden.
1706: ten 6e de kinderen van Jan
Kempe, Kaatje en Katarijntje bestoet
aan Gerrit Kaffer Joost Arne bestoet
op een kaper, maar is hene gelopen.
Een jongen dus die de benen genomen
heeft. Arm ventje. We lezen verder niets
van dit kind. Moge hij tot een stevige
landrot uitgegroeid zijn. Met tal van
zulke zegenwensen voor dat kind lees
je dan weer verder.
In het jaar 1710; de 14e januari wer
den er 15 kinderen besteed.
Hier heb ik iets, dat bijna onlees
baar is, dus geef ik het met een paar
hiaten.
1709 8 april is aanbesteet aan Mr.
Barnardus Spiessen het sere hooft van
Jannis van der op conditie dat
het hooft nu over een jaar moet blij
ken geheelt te zijn, moetende hetzelfde
nu geheel genesen zijn, ofte geen
sal de vorengemelde daarvoor trekken
ineens volgens het geaccordeerde 3.15.0
In 1722 leeft deze dokter nog. Toen
werd aanbesteed aan dezelfde meester
Barnardus Spiessens het cureren der
armen van primo May 1722 tot '23 een
jaar 3.11.11 met conditie zo er enige
zware breuken (gevallen) komen, dat
den armen dat buiten af zal betalen.
Een andere besteding is het volgende.
„Op de 12e jan. is besteed aan Mr. Jan
Hoelands 't schoolhouden van de arme
kinderen die weesen zijn en ook van die
kinderen, wiens vader en moeder van
de kerke leven voor een winter
voor (ie
somme van 3.
En dan nog een laatste geval en da»
eindig ik er mee: Op den 12en jan ift
is ook besteed aan Pieternella de bak
kerinne 't bakken van 't brood voor
avondmaal voor 4 reisen of een jaat'
voor 12
Voor ons wekken al deze bestedingen
vooral ook dit laatste, de indruk dat
meer een geest van schrielheid, dan eej
milde geest bij de kerkeraad en diaconie
overheersende was, maar wij Icunnen
dat misschien niet juist beoordelen om,
dat het gezien moet worden in 't 'raam
van die tijd.
Reglement voor de koster
Interessant is ook eens te lezen een
reglement voor de koster uit den jare
1795 (custos ecclesia en hondenslagen
Het reglement bestaat uit 17 artil^elen
Veel dingen sla ik over, artikelen die
ook thans wel, zo er een reglement is
zullen voorkomen. Maar wat voor' dié
dagen heel gewoon leek misschien, maat
voor ons niet bepaald aanlokkelijk om
voor dit ambt te solliciteren het vol
gende:
Art. 4. „Wanneer de kerkeraad ver
gadert, zal de koster moeten blijven zit
ten in het Bocht van de schoolmeester
en zodra er gescheld wordt bij de hand
zijn. En zal niet mogen henen gaan zon
der daartoe alvorens consent van de
predikant of ouderling bekomen te heb
ben".
Art. 7. „De coster zal de stipte stil
zwijgendheid oefenen en geen zaken aan
anderen hoegenaamd mogen bekend
maken en zich zorgvuldig wachten van
aan de deur der consistorie te staan
luisteren of zal hierop ontdekt zijnde
ernstig bestraft en zulks niet willende
naar laten aanstonds worden afgezet".
Ik weet niet of de kerkeraadsverga
deringen lang geduurd zullen hebben,
maar in de winter in 't bocht van de
schoolmeester al die tijd te zitten, lijkt
me wel een hele opgave. Een stil geruis
loos uitstapje naar de deur met een
luisterend oor is dan toch wel te be
grijpen.
Art. 14: „Geen uitdeling van turf zal
aan de armen of wie dan ook gedaan
worden 'dan in het bijweesen en met
consent van predikant of ouderling, ge
lijk hem ook de kaarsen benodigt voor
de avondgodsdienst ter hand zullen ge
steld worden, moetende de kaarsen
maar even voor het aangaan van de
godsdienst worden aangestoken, zetten
de wel alle blakers vol, maar stekende
maar om den andere kaars een aan, be
hoevende aldaar, daar geen volk is ook
geen kaarsen-te branden.
De kaarsen zullen 2 x branden, daar
het zijn kan, woensdagavond zal hij hele
kaarsen zetten. En zondagavonds de
overgeschotene einders, en die dan nog
overschieten zijn ten zijnen prolijte en
voordeel.
Ziezo dat weten we dan ook weer.
Dit reglement is ondertekend door de
toenmalige koster Klaas Tollenaar,
Waarde vriend, ik eindig voor dit
maal. Ontvang de vriendelijke groeten
van
NOORDBEVELANDER
Op zaterdag 27 juni 1964 zal het voor
de circa 150 welpen van de Zuidholland
se Eilanden een grote feestdag zijn.
Die dag zullen zij hun jaarlijkse rini-
boejacht houden te Hellevoetsluis. Alle
welpen uit Brielle, Dirksland, Helle
voetsluis, Ooltgensplaat, Oostvoorne,
Rozenburg, Sommelsdijk en Spijkenisse
zullen zich te 10.00 uur v.m. verzamelen
bij het groepshuis van de Padvinders-
groep „De Voornse Trekkers" te Hel
levoetsluis, gelegen aan de Industrie-
haven, nabij v. d. Berg's Meubelfahriek,
Beste jongens en meisjes!
Het laatste raadsel voor juni is een
raadsel over de vaderlandse geschiede
nis. Voor de jongeren is dat wel wat
moeilijk, omdat deze nog geen geschie
denis op school hebben gehad. Die kin
deren mogen best oudere broertjes of
zusjes vragen of vader en moeder. Die
laatsten weten ook nog wel iets van de
geschiedenis af. Hier komt het;
JUNIRAADSEL 4
1. Stad waar het paleis van Karel V
stond; 2. Hageprediker; 3. Stad in Hol
land; werd op een wonderlijke wijze
ontzet; die gebeurtenis wordt elk jaar
nog herdacht; 4. Admiraal van onze
vloot ten tijde van Frederik Hendrik;
5. Werd door Don Frederik uitgemoord;
6. Broer van Willem van Oranje; 7. Wat
is de bijnaam van Frederik Hendrik?
8. Spaans stadhouder; sneuvelde bij
Heiligerlee; 9. Spaans landvoogd in ons
land; 10. Kardinaal ten tijde van Willem
van Oranje; 11. Stadje aan de Zuider
zee, dat al vroeg de zijde van de Water
geuzen koos; 12. Hoe heette de recht
bank, die door Alva werd opgericht? 13.
Waar werd in de Zuidelijke Nederlan
den een Unie gesloten in 1579? 14. Be
kende Watergeus (voor veel kinderen
misschien niet zo bekend; dus geen Lu-
mey en Treslong); 15. Geboorteplaats
van Willem van Oranje; 16. De oude
vertaling van de Bijbel noemen we.
De beginletters van deze woorden
vormen de naam van de moordenaar
van Willem van Oranje.
Dit raadsel werd ingezonden door
Jaap Kieviet, Sommelsdijk.
BRIEVEN
Maigda P. Den Bommel. Hartelijk ge
feliciteerd met je verjaardag!
Teuntje van G. Bruinisse. Dat was
een, leuk tochtje naar Dordrecht en 't
was voor een goed doel. Het was maar
een gelukje dat jij daar bij was. Welk
cijfer had je voor die moeilijke meet-
kunderepetitie? Als die ene som goed
was, had je toch nog een vijf.
Ellen van D. Zoetermeer. Had je nog
niet op een prijs gerekend? Er zijn kin
deren, die er elke maand op rekenen,
maar dat kan natuurlijk niet. In ons
kinderhoekje moet je ook leren wat ge
duld te beoefenen. Dat is voor veel men
sen, kleine en grote, heel goed. Is Sjaak
nu al in dienst? Het is pas geleden dat
hij bij mij afzwaaide.
Elias G. Middelharnis. Je werkt goed,
hoor Elias! Houd zo maar vol!
Ik denk, dat je Madurodam mooier vond
dan het planetarium. Wat kan jij dat
moeilijke woord al goed schrijven! De
speeltuin ging misschien boven alles.
Johan van G. Bruinisse. Voor jou is
het maar een week meer en dan is het
grote vakantie. Zijn de repetities al
achter de rug? Misschien is jullie von
nis al bekend bij de leraren, wat de
overgang betreft. Leuk zeg, om nog een
krant te zien van zestien jaren geleden!
Toen was jij er nog niet, maar het kin
derhoekje wel. Wat bestaat dat al lange
tijd!
Aninie van D. Zoetermeer. Die oproep
had geen resultaat. Ik was toen bepaald
buiten. Ben jij al door de repetities
heen? Het is een hele rijstebrijberg, hè?
Straks zie je de resultaten wel op je
rapport. Ja, ik meen, dat jullie raad
sels nu allemaal een beurt hebben ge
had.
Aja den B. Herkingen. Ben je in Park
Sonsbeek geweest en in het Dierenpark?
Waar zijn jullie nog heengegaan, nu je
schrijft over „omstreken"? Misschien de
Westerbouwing? Vond je het jammer
dat je kantje vol was? Had gerust maar
op de andere kant van je papier ge
schreven. Dat mag best.
Jaap K. Sommelsdijk. Hartelijk ge
feliciteerd met je verjaardag, Jaap! Ik
hoop dat ik je nog meer keren felicite
ren kan in de krant. Jij bent verstan-
dik om toch in te zenden, al heb je ook
alle vragen niet. Ik kijk ook naar de
vlijt van de kinderen en ik houd re
kening met de leeftijd.
Marijke van D. Zoetermeer. Jij zal
wel beter orgel leren spelen dan ik. Ik
heb 'nooit les gehad en ik raak haast
nooit een toets aan. Veel oefenen is de
boodschap. Het aantal speldjes zal in
die tussentijd wel aangegroeid zijn. Was
je al meer in Zuid-Limburg geweest?
Hoe vond je het in de grot?
Ineke G. Middelharnis. Ja, het is al
geruime tijd geleden dat je geschreven
hebt. In die tussentijd zal er wel veel
zijn gebeurd, dacht ik. Maar ik heb ver
keerd gedacht. Jij zal van het planeta
rium al meer begrepen hebben dan je
broer. Was je niet bang om op dat ezel
tje te zitten? Ik denk, dat je het beest
best had willen meenemen naar huis. Is
't niet?
Beijke den B. Herkingen. Vindt moe
der het fijn, dat jullie zo lief met He-
die spelen? Dat kan ik begrijpen en ik
zou zeggen: houd dat zo maar vol. Je
bent toch niet echt boos als zij Teta
zegt? Dat kan ze nog niet anders, of
met veel moeite. Nog een poosje, als ze
het mag beleven, en dan praat ze net zo
goed als jij.
Henk van R. Melissant. Ik heb het
verslag over die landdag gelezen. Het
zal wel een mooie dag zijn geweest. Voor
jullie was het leuk ,dat de bus nog een
eindje verder reed. Zoodoende zagen
jullie nog eens wat uit de omgeving
daar. Er is in die streken veel natuur
schoon. Dat zal je wel bemerkt hebben.
Adriaan van D. Zoeitemieer. Ja, nu
heb je al een flinke brief geschreven,
Adriaan! Je begint al aardig te vertellen
Ga je het nu ook met twee vingers le
ren op 't orgel? Een hele inspanning
voor je, hoor! Heb je het boek al uit? En
hoe vind je het?
Rina P. Middelburg. Ik denk dat het
aquarium veel bekijks heeft, niet al
leen van Jan, maar van de hele fami
lie. Of is het nieuwtje er al een beetje
af? Wie zorgt er voor de visjes? Of kan
Jan dat zelf al?
ElUe G. Middelharnis. Jij moest over
schakelen van het huiswerk op het
raadselwerk. Dat moet je meestal, denk
ik. Er is veel te leren voor school. Denk
er aan, dat het huiswerk moet vóórgaan,
hoor! Kun je het nogal volgen. Dat zal
straks het rapport wel uitwijzen.
Gesa K. Middelharnis. Wonen opa en
oma in Rotterdam? Ja, daar is het vre
selijk druk. Ik zou liever in Menheerse
wonen; dat weet ik wel. Fijn zeg, dat
je de Deltawerken in aanbouw hebt ge
zien. Als je het mag beleven, rijd je
straks over de nieuwe wegen alsof die
er altijd zijn geweest. Maar jij weet dan
wel beter.
Annie den B. Herkin^en. Ik ben zeer
benieuwd hoe het tentamen is afgelo
pen. Dan weet je zo'n beetje hoe je er
voor staat. Ik hoop het in je volgende
brief wel te vernemen. Als alles naar
wens verloopt, heb je maar één jaar
meer. Wat schiet alles toch verbazend
snel op.
Mia B. Middelharnis. Ja, ik vind het
erg veel wat je hebt gekregen. Ik heb
nog nooit zoveel gekregen als ik jarig
was. En papa doet niet voor jou onder,
zeg! Papa zal vroeger ook niet zoveel
hebben gekregen, denk ik. Die lange
worst heeft hij toch wel eerlijk ver
deeld, nietwaar? Daar zou hij alleen
geen baas over gekund hebben.
Ned van D. Zoetermeer. Ja, in dat
Muiderslot is al veel gebeurd. Als je
daar vertoeft, gaat de geschiedenis voor
je leven. Heb je in gedachten de heren
en dames van de muiderkring ook zien
zitten? Heb je de dochters van de oude
Roemer Visser horen zingen? De rest
van jullie reis was ook het bekijken
dubbel waard.
Wim G. Den Helder. Het is best weer
voor je schooltuin. Op tijd regen en veel
zon; dat is ideaal voor bloemen en
groenten. Er zijn veel soorten campa
nula's. Ik kijk even in een plantenboek
en daar tel ik er al elf. Heb ik het goed
gelezen in de krant? Gaan jullie verhui
zen?
Adriana P. Middelburg. Jullie hadden
maar vier oplossingen, want die ene
■hoefde niet. Dacht je dat ik langer zou
wachten met het plaatsen? Ik houd van
afwisseling in de raadsels en ik geef
graag elk een beurt. Hoeveel visjes heeft
Jan nu? Er zullen er nog vast bijkomen
in 't vervolg, denk ik.
Atie G. Den Helder. Nou Atie, ik hoop
dat je 't verder goed mag gaan. Er zal
een grote verandering komen als jul
lie naar Aalburg verhuizen. Ik hoop
hierover wel het een en ander te ver
nemen door middel van je broer en zus.
Heleen en Adriaan den B. Herkingen.
Het is goed hoor, dat jij ook maar voor
je broer schreef, Heleen. Je kan hem
toch maar moeilijk foinnenroepen als hij
zo heerlijk aan het spelen is. En als hij
niet speelt, werkt hij, niet waar? Maar
de volgende brief moet hij iets vertel
len van de schoolreis. Of is zijn klas
niet meegeweest? Dan moet jij maar
vertellen.
Max en Bram F. Arnemuiden. Ik kan
het begrijpen, jongens, dat het wa'
moeilijk gaat vallen om op tijd te zij"'
Ik hoop dat het jullie goed mag gaa"
ia de toekomst. En succes met de studie
Bram! Raadsels zijn altijd welkom.
Daar heb'jij wel tijd voor, Max!
Sari M. Oud-Beijerland. Was je bang
dat het te weinig was dat je geschreven
hebt? Maar kind, je bent zo aan he'
vertellen geweest, dat ik ook in de Wes-
terkerk zat en in de rondvaartboten. K
voelde het enge van de raketten in An-
nahoeve en ik zat te griezelen van het
spokenhol! Het verwondert me, dat
er 's nachts niet van gedroomd heb.
Allemaal de hartelijke groeten van
OOM KO.
P.S. INZENDEN!
Zandpad Middelharnis
