onarchie
f republiek
Veerboot „Beatrix" gezonken in
Sluisse liaven
Wekel^^
OPEL
Burgemeester Hordijk te Middelharnis
reikte eerste zwemdiploma's uit
Plaatselijk nieuws
De heer G. Brooshooft te Oirksli
na ongeval overleden
Van Wezel Zonen
Boot met vracht- en luxe wagens
geheel onder water
Geen persoonlijke ongelis
maar wel enorme scl
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GROKDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Sneldrogende theedoek
voor f 1,00
Garage Knö|)s
RINS HKNDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Hactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sonunelsdijk
1 (01870) 26 23, na 6 uur 's avonds Tel. 2017 Giro 167930
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABONNEMENSPRIJS 2,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
n Prinses Irene enige tijd gele-
besloot over te gaan naar de
s-Katholieke Kerlc en te gaan
wen met een roomse prins, heelt
■ch beslist niet gerealiseerd welke
ties en moeilijkheden deze beslis-
in ons volk zou ontketenen. Ze zal
niet de illusie hebben gehad, dat
sensationele stap met onverdeelde
mming zou worden begroet. Maar
er felle parlementaire debatten op
en volgen, discussies over de mo-
■Itheid van een roomse vorst of
tin de kans op een conflict tus-
het' staatshoofd en het kabinet, een
Ice deuk in de oecumenische toena-
g en zelfs debatten over onze
tsvorm, dat zal ze niet gedacht heb-
Toch is het een feit, dat deze over-
0 in de meningsvorming onder ons
heel wat in toeweging heeft ge-
Enkele aspecten daarvan hebben
al onder het oog gezien, maar het
t ons goed ook nog een ander onder-
te behandelen, dat hiermede sa-
angt n.l. het probleem monar-
e of republiek, dat in krantenarti-
en en in gesprekken de laatste tijd
de orde is gesteld.
e doen dit niet, omdat deze kwestie
s als een noodzakelijke reële keuze
t worden voorgesteld. Zover is het
ukkig (nog) niet gekomen. Er is,
rzover we dit kunnen bezien, wei
kans, dat er een situatie zal ont-
n, althans binnen afzienbare tijd,
rdoor zij actueel zou worden. Maar
is ze dan nu nog slechts van aca-
ische aard, het kan totfh zijn nut
ben, dat we de voor- en nadelen van
de staatsvormen eens nader bezien,
ederland is sedert 1813 een monar-
e na tevoren gedurende ruim twee
wen een republiek geweest te zijn.
t merkwaardige is, dat in beide het
njehuis een grote rol heeft ge-
-Id. Dit feit alleen reeds brengt ons
de vraag, wat nu eigenlijk het ken-
kend verschil is tussen beide
atsvormen. De etymologie (woordaf-
ing) vertelt ons, dat monarchie uit
Grieks stamt en letterlijk betekent:
enlieerschappij, terwijl lepubliek
het Latijn afkomstig is en vertaald
■t worden met: algemene zaak (res
lica). Deze letterlijke betekenissen
"ten wel in het oude Romeinse rijk,
ar thans niet meer. Aanvankelijk be
nd het verschil hierin, dat een mo-
chie een éénhoofdige en een repu-
ek een veelhoofdige regeringsvorm
s. Later kwam daar voor de monar-
e ook de erfelijkheid bij. Het is nu
ter niet zo eenvoudig meer de ver-
illen in definities samen te vatten,
men zegt: een monarchie is een
at met een éénhoofdige regei;ings-
n, dan geeft dit geen exclusieve
chrijving. Frankrijk b.v. is een re
liek, maar men kan veilig zeggen,
het met De Gaulle als president
éénhoofdig bewind heeft. Neemt
n de erfelijkheid erbij, dan kan te-
geworpen worden, dat er ook mo-
chieën zijn geweest, waarbij de vor-
lijke waardigheid niet erfelijk was
in het vroegere Duitse Rijk, waar
zeven keurvorsten telkens een nieu-
keizer verkozen, terwijl de Poolse
ingen werden gekozen door een
"svergadering. Daarbij komt, dat zo-
1 de monarchieën als de republie-
in de loop der eeuwen zijn geëvo-
"rd. Men stelle eens tegenover el-
ar de monarchie in Frankrijk tijdens
ewijk XIV, die van zichzelf zeide:
staat, dat ben ik" en die absolute
cht uitoefende en onze huidige Ne-
jandse monarchie, waarin Koningin
iana praktisch heel weinig invloed
ft op het staatsbestel. Eenzelfde ont-
'eling is te zien bij de republikei-
n. Vroeger waren dit staatsvormen,
^arin een éénhoofdig bewind onmo-
'Jk was, maar onder de moderne re
plieken van deze tijd zijn er zeer
e, die door een soort dictator wor-
geregeerd: de Sovjet-Unie en de
we communistische landen, Spanje,
'ugal en een groot deel van de
aamerikaanse republieken. Het ïs
zo, dat de nog bestaande monar-
een veel democratischer zijn dan de
^ste republieken, zodat de oorspron-
'Ike betekenis van de namen totaal
Veranderd.
e monarchale regeringsstructuur
Nederland verschilt staatsrechtelijk
jsel van die van een republiek
west-Duitsland met een president,
ook niet veel in de melk te brok
en heeft. President Johnson van de
remgde Staten en president De Gaul-
frankrijk hebben oneindig meer
wt dan onze Koningin, hoewel de-
mndeti alle democratieën heten. Het
=™u tussen de monarchie en de re-
W'ek IS dus in de loop der tijden
V'^rvaagd. Er zijn monarchieën,
™fel-democratieën zijn en er zijn
uonkemen, waar de afschuwelijkste
ratuur heerst. De vroegere tegen-
^'ng tussen beide is staatsrechtelijk
8 van slechts zeer geringe beteke-
t aif^" moeilijk wordt
alteen het verschil tussen de twee
«svormen aan te geven, maar ook
Kenmerkende elementen van het
]Jll. stelsel op te sporen. Wat
tl,l^ betreft ^chijnt het ons toe,
zi»h -^ moeten vinden in de aan-
'gneid van een dynastie of vor-
"Uis welks vertegenwoordigers el-
rpl, S^"s grondwettelijk vastgelegd
■^mt opvolgen. Het staatshoofd in
een monarchie is dus van vorstelijken
bloede en in een republiek een gewone
burger, terwijl in de eerste de vorst
automatisch wordt opgevolgd door zoon
of dochter en in de laatste een nieuwe
president gekozen moet worden. An
dere verschillen zijn er niet meer. De
staatsrechtelijke structuur van onze
Nederlandse staat is zo, dat ingeval hij
van een koninkrijk in een republiek
zou worden veranderd, er in de Grond-
w^et maar heel weinig gewijzigd zou
behoeven te worden. Dit komt doordat
een. constitutionele monarchie met par
lementair stelsel we komen hierop
nog terug als twee druppels water
lijkt op een democratische republiek.
Als we de loop der historie nagaan
treft het ons, dat de monarchieën aan
het uitsterven zijn. Tot ver in de ne
gentiende eeuw was er in Europa
slechts één republiek: Zwitserland, dat
nimmer een monarchie is geweest. Nu
zijn er van de 26 Europese landen nog
slechts 8 een monarchie n.l. Neder
land, België, Luxemburg, Engeland, De
nemarken, Noorwegen, Zweden en
Griekenland. Overal elders sneuvelden
de vorsterihuizen door oorlog of revo
lutie: in Frankrijk door de Frans-
Duitse oorlog van 18701871, in Duits
land, Oostenrijk-Hongarije en Rusland
op het eind van de eerste wereldoorlog
en in Joego-Slavië, Roemenië, Boelga-
rlje en Italië in de tweede wereldoor
log, terwijl in Portugal in 1926 en in
Spanje in 1931 het koningschap door
een revolutie aan zijn eind kwam. Gaan
we buiten Europa, dan moeten we de
monarchieën met een lantaarn zoeken.
In heel Afrika met zijn tientallen on
afhankelijk geworden koloniale gebie
den zijn er slechts drie: Abessynië, Ma
rokko en Libye. In Azië zijn er ook
nog slechts enkele: Japan, Perzië (Iran),
Jordanië, Thailand en Saoedi-Arabië.
Australië en Nieuw-Zeeland zijn van
ouds republieken en in heel Amerika,
zowel Zuid- als Midden- en Noord is
geen enlcele monarchie te vinden. Wie
de geschiedenis van de monarchie na-
pluist komt tot de conclusie, dat ze een
uitstervende staatsvorm is. De histo
rische ontwikkeling leidt blijkbaar on
vermijdelijk naar haar verdwijning. De
monarchie is,zeer sterk gebonden aan
historie en traditie. Worden deze ban
den niet of niet sterk genoeg meer ge
voeld, dan is er niet veel nodig om de
dynastie af te schaffen. Daarbij komt,
dat het communisme en het socialisme,
die in onze 20ste eeuw zo'n grote rol
spelen in de wereld, principieel ,Tepu-
blikeins zijn. Ook het optreden van de
vorsten zelf is van grote invloed ge
weest op de ondergang van menige
monarchie: de vroegere Franse ko
ningen, de Czaren van Rusland, de Kei
zers van Duitsland en Oostenrijk, de
Spaanse koningen enz. hebben zelf de
liquidatie van hun macht bevorderd.
Dat in ons land het koningschap vrij
wel niet bestreden wordt ook de
in vier l<leuren van f 1,29
Geldig van woensdag tot
woensdag
TEXTIEL KONFEKTIEHUIS
MIDDELHARNIS
DEN BOMMEL
Algemene vergadering Coöp. Raif-
feisenboMk. De algemene vergadering
van de Coöp. Raiffeisenbank „Den
Bommel" te Den Bommel zal gehouden
worden op dinsdag 24 maart 1964, sav.
7 uur in hotel „De Beurs". De agenda
omvat o.a. vaststelling rekening: en ba
lans 1963, wij'ziging huishoudelijk reg
lement en verkiezing voor beslïuur en
Raad van Toezicht. j^,. u
Ouderavond Chr. Nat. School. Don
derdag 19 maart a.s. sav. té 7.15 uur
hoopt D.V. de Chr. Nat. School haar
ouderavond te houden in het Herv.
Vei-een. gebouw aan de Voorstraat.
Spreker is de heer I. J. de Meyer,
Inspecteur Chr. Na't. Onderwijs te
Dordrecht. De leerlingen zullen een
Paasdeclamatorium ten gehore brengen.
Middelharnis - Telefoon 2043
socialisten schikken er zich na de oor
log gaarne in komt doordat de kroon
gedragen wordt door vorsten en vor
stinnen uit het Oranjehuis, dat al vier
eeuwen lang ten nauwste met ons
volksbestaan is verweven, waardoor
historie en traditie hier een veel gro
tere rol spelen dan elders, zodat ons
koningshuis van alle nog bestaande
wellicht de sterkste positie inneemt.
Maanda,gavond omstreeks half acht uur Is de veerhoat „Beatrix" bfl het bin
nenvaren van de Sluisse haven eerst op een krib gevaren en daarna vlak voor
de ponton gezonken. De veerboot was geladen met 3 a 4 luxe wagens, 3
vrachtwagens en een busje. De boot is d»or het overhellen, waarbij water
door de patrijspoorten drong, gezonken en ging met alles wat op dek stond
geheel onder water. Persoonlöke ongelukken deden zich niet voor, al moest
een van de opvarenden, die door de koude van het water bevangen was naar
het ziekenhuis worden gebracht.
Zaterdagmorgen heeft burgemeester
Hordijk te Middelharnis de eerste in
het nieuwe instructiebad behaalde
zwemdiploma's uitgereikt aan een aan
tal leerlingen van de lagere scholen te
Middelharnis en Sommelsdijk en leer
lingen van de Chr. V.G.L.O. school. Niet
minder dan 113 scholieren konden het
diploma in ontvangst nemen nadat ze
op 1 febr. voldeden aan de eisen van
de zwemproef van de Kon. Ned. Zwem-
bond. De leerlingen zwommen in
schoolverband en het mag verheugend
worden genoemd dat er een dergelijk
grote animo voor het geoefend zwem
men bestaat. Ook burgemeester Hordijk
bleek hierover zeelr ingenomen en
wees de geslaagden op de waarde van
het kunnen zwemmen en de wenselijk
heid steeds het geleerde bij te houden.
Hij riep de leerlingen op zich nog ver
der in de zwemkunst te bekwamen.
„Het is nu niet meer zo als vroeger
dat ieder kind bang was van water en
er liefst zo ver mogelijk vandaan bleef,
als je in het water terecht komt, is dat
voor jullie niet erg meer" aldus de
burgemeester die de jongelui prees met
het behaalde diploma. Hang het maar
netjes ingelijst in je kamertje, dat is
veel beter dan al die filmsterren" raad
de hij, waarna hij tot de uitreiking
overging.
Burgemeester Hordijk feliciteert
Marieke v. d. Put hartelijk met haar
^o juist verworven diploma.
M,arieke van der Put van de Chr.
Lagere School te Sommelsdijk was de
eerste die het diploma in ontvangst
nam.
De burgemeester herinnerde er aan
hoe voor het ontstaan van het instruc
tiebad de zweraproeven in de haven op
het havenhoofd werden afgenomen on
der het wakend oog van de heren Prins
en Bodegraven en uitte zijn blijdschap
dat deze onhygiënische toestand nu tot
het verleden behoort. Spr. bracht dank
aan de instructeur de heer van Denke
ren die de scholieren de zwemkunst
heeft bijgebracht.
In dit verband herinnerde de burge
meester aan de vraag die bij het tot
standkomen van het bad had gespeeld
n.l. „Wie gaat de kinderen les geven."
Thans kon de burgemeester met recht
zeggen dat in de heer v. Deukeren «en
zeer aktief en vakbekwaam instructeur
gevonden is.
„Bekwamen jullie je maar verder in
de zwemsport al hoeven jullie geen
kampioenen te worden, het moet gezond
blijven" zo besloot de burgemeester.
De veerboot „Beatrix" van Den Bom
mel onderhoudt thans de dienst Sluis-
haven-Dintelsas, omdat de grote boot
Gorinchem V naar de werf is. Gister
avond (maandag 16 maart) voer deze
boot op de normale tijd, de laatste
dienst van 7 uur van Dintelsas naar
Sluishaven. Kapitein was H. Veraart,
met aan boord A. Kolderweyer ma
chinist en de dekknecht met de hof
meester J. Jordaan, M. Saarloos en P.
Quist. De boot was geladen met enige
vrachtwagens van fa. van Dongen, fa..
Mast en Meyer en enige luxe wagens,
w.o. een van de heer C. Vogelaar te
Melissant. Alles verliep normaali tot
men aan de Sluisse haven kwam, waar
de boot op de strekdam liep, waar
schijnlijk door zuiging, omdat het wa
ter te laag was. Men moest wachten
tot het water opkwam om bij de pon
ton te komen. Dat was ongeveer 4 uur
vanmorgen.
Die boot was scheef gevallen en maak
te water door de patrijspoorten, De
veerboot Prinses Irene met walkapitein
J. Bolijn heeft nog assistentie verleend
om de Beatrix vlot te trekken, maar
dit ging niet.
Leegpompen baatte niet
De brandweren van Ooltgensplaat en
Den Bommel werden vannacht om 4
uur gealarmeerd; burgemeester W. M.
V. d. Harst kwam ook op de plaats van
het onheil. Met draagbare pompen wis
ten zij de boot drijvend te krijgen
waarna deze voor de ponton kon ko
men.
Toen kwam het ergste van alles. Voor
de ponton liggend zou als eerst de wa
gen van de fa. Mast te Den Bommel van
de boot rijden. Met de voorwielen op
de ponton drukte de vracht het schip
dieper omlaag, waardoor het geheel
overhelde en nog meer water maakte.
De boot zonk toen vrij snel, zó snel,
dat de 70-jarige machinist, die in het
vooronder in z'n kooi lag er moest
worden uitgetrokken. Zijn bed dreef
en hij kon ternauwernood worden ge-
,'red. De machinist die doornat en ver
kleumd was van de kou, moest met de
MIDDELHARNIS
Jaarvergadering Nederlandsche
Roode Kruis, afdeling
Middelharnis
Vrijdag 20 maart a.s. te 7.30 uur zal
.de jaarvergadering worden gehouden
van de afdeling Middelharnis van het
Nederlandsche Roode Kruis in de
Jeugdhaven te Middelharnis.
Voor de pauze zullen de huishjude-
lijke zaken worden behandeld, alsmede
uitreiking Landsteiner-penning. Na de
pauze worden enige Roode Kruis films
vertoond.
DIRKSLAND
Opbrengst biddagcollecte. De biddag
collecte heeft in de Ger. Gem. opge
bracht 3501,70.
Burg. Stand. Geboren: Arij Johan
nes, zoon van J. van der Vliet en M, M.
Wessels; Dingena Maria Grietje, doch
ter van M. P. van Ast en C. Bakelaar.
Ondertrouwd: M. Troost 20 jaar en
A. van der Spaan.
Overleden: Jaspert van den Nieu-
wendijk 79 jaar weduwnaar van M. van
Lenten; Pieter van Dongen, 60 jaar,
ongehuwd; Jacob Pieterse, 79 jaar, we
duwnaar van L. du Pree; Eliza Kas
telein 63 jaar, echtgenoot van K. C.
Zeedijk; Jannetje Maria Troost 15 jaar
dochter van M. Troost en M. M'elissant
Louiza Volwerk, 63 jaar, echtgenote
van C. Jordaan; Grieta Gebuis 87 jaar
weduwe van Jacob Troost.
MELISSANT
Algemene vergadering der
Coöp. Raiffeisenbank
De jaarlijkse algemene ledenverga
dering van de Coöperatieve Raiffeisen
bank Melissant werd gehouden in het
vereen, gebouw „Melishof". Uit de ba-
lanscijfers over 1963 bleek, dat het af
gelopen boekjaar voor de Isank een al
leszins bevredigend jaar is geweest.
Het spaarsaldo per 1 januari 1963 be
liep 1.503.726.40; per 31 december 1963
1.657.133,02, hetwelk met üiachtne-
ming van de bijgeschreven spaarrente
een stijging betekent van 10,l''/o. Het
aantal dagboekposten gaf een vooruit
gang te zien van ll»/o. Het winstcijfer
ziekenwagen naar het ziekenhuis te
Dirksland worden vervoerd. Zijn toe
stand is redelijk wel.
Ravage
De boot liep geheel vol en zakte ge
heel onder water tot aan de schoor-
steenpijp toe. Het was een troosteloos
gezicht, de vrachtwagen van de fa-
Mast half op de ponton en half onder
water (die met een staaldraad werd
vastgehouden) en alles wat er op stond
totaal overspoeld. De luxe wagens die
meer achterop stonden, waren heden
dinsdagmorgen niet eens te zien.
Doornat en verkleumd
In het veêrhuis Sluishaven van de
heer Jac. v. Kouteren was het de ge
hele nacht een geweldige drukte, door
nat en verkleumd van de kou, zat de
bemanning en de manschappen van de
brandweer, chauffeurs enz. bij de
kachel.
De Rijkspolitie was ook ter plaatse,
maar omdat het „een nat geval" was,
moest de rivierpolitie uit Dordrecht
worden afgewacht.
Er zal wel een drijvende bok aan te
pas moeten komen, om de hele zaak te
lichten.
De schade is enorm. Reeds in de
vroege morgen waren er tal van be
langstellenden om het gezonken schip
te komen bekijken.
Veerdienst gestremd
De veerdienst is geheel gestremd, een
andere boot kan niet worden ingelegd,
omdat deze niet bij de ponton kan ko
men. Eerst moet de boot gelicht wor
den en mogelijk moeten nog reparaties
aan de ponton worden verricht.
Een archief-foto van de gezonken „Beatrix".
In ons vrijdagnummer hebben wij nog
melding gemaakt van het droevig ver
keersongeval dat de heer G. Brooshooft
overkwam, bij het passeren van een
stUstaande trekker en een tegemoetko
mende trekker met een aanhangwagen
aan de Geldersedijk te Dirksland. De
heer Brooshooft haakte met een riek,
die achter op zijn brommer zat achter
de stilstaande wagen en raakte daar
door de macht over het stuur kwijt. Hij
sloeg over de weg heen en kwam onder
de hem tegemoet rijdende tractor te
recht. Op de foto ziet men de brommer
onder de tractor en bij de voorband de
riek. De berijder van de trekker de heer
Jan Tuinstra van Herkingen, maakte
nog een beweging naar rechts om te
ontwijken en kwam zelfs in een tuintje
van de aldaar staande huizen terecht.
Hoewel hij onmiddellijk stilstond, kon
hij niet voorkomen, dat de heer Broos
hooft onder de trekker schoot. Samen
met ijlings toegeschoten omstanders
heeft men de heer Brooshooft van onder
de tractor getild, waarna hij onmiddel
lijk naar het ziekenhuis is vervoerd,
waar hij vrijdagmiddag is overleden.
De heer G. Brooshooft die op latere
leeftijd is gehuwd is 65 jaar en laat een
vrouw en twee jonge kinderen achter,
n.l. een jongetje van acht en een meisje
van 6 jaar.
Dit wel zeer droevig ongeval heeft in
de gemeente Dirksland groot medeleven
met de getroffen familie opgewekt.
bedroeg 8.317,88: ingevolge voorstel
van het bestuur werd dit voordelig
saldo der Verlies- en Winstrekening
aan de reserve toegevoegd.
Het aftredend bestuurslid, dhr. P. J.
Groenendijk werd herkozen, terwijl in
de vakature C. Keizer tot lid van de
Raad van Toezicht werd gekozen dhr.
H. Maan.
Burg. Stand over de maand fehr. '64
Ingekomen: B. Roozemond uit Dirks
land.
Vertrokken: Adr. v. d. Spaan naar
Dirksland; Corn, den Ouden naar Som
melsdijk; E. Koppenaal, echtgenote van
I L. J. Koningswoud naar Stad aan 't
Haringvliet; P. van Dijk, echtgenote
van W. J. de Vogel naar Stellendam.
i Geboren: Jan, zoon van C. Lugten-
burg en N. M. A. Doomheim; Adriaan-
tje Cornelia, dochter van P. Touw en
E. A. Verweij; Karel Samuel, zoon van
J. J. Wisse en J. J. Steendijk; Martina
Lena, dochter van M. Blokland en N.
van Waasbergen; Ag'atha Mathilde,
dochter van J. van Wageningen en M.
Neeis.
Huwelijken: B. Roozemond, 21 jaar,
chauffeur met C. G. T. Bakker, 19 jaar,
zonder beroep; L. J. Koningswoud, 24
jaar, tractorchauffeur met E. Koppe
naal, 23 jaar, van beroep dienstbode; W.
de Vogel, 24 jaar, metselaar met P. -van
Dijk, 22 jaar, gezinsverzorgster.
Overleden: Dina Maria Sarelse, 81
jaar, echtgenote van Jan Visbeen.
OUDDORP
Biddag Ger. Gem. De Ger. Gem.
hoopt D.V. woensdag 18 maart a.s. bid
dag te houden. In beide diensten van
's middags 2.30 uur en 7 uur 's avonds
hoopt ds. P. Blok van Dirksland voor
te gaan.
Inlevermg vakantiebonnen. Op vrij
dag 20 en zaterdag 21 maart kunnen
vakantiebonnen met opdruk, geldig t.m.
30 april 1964 van de Landbouw tot een
bedrag van 90,worden ingeleverd
bij P. Bakelaar, Visserstraat 22, Oud-
dorp.
DEN BOMMEL
Lijk op Gors aangespoeld
Enkele jongens hebben vrijdagmiddag
op het Gors nabij de voormalige „Geer"
het lijk gevonden van een man. Zij
meldden hun macabere vondst aan de
politie die een onderzoek instelde naar
identiteit van het lijk dat reeds
in verregaande staat van ontbinding
verkeerde. Familieleden herkenden de
man als de 35-jarige W. W. Kootstra
uit Nieuwerkerk a.d. IJssel die vorig
jaar op 18 nov. bij een scheepsramp
nabij de Mioerdijkbrug verdronk. Bij
dit ongeluk verdronken vier mensen
waarvan er thans drie zijn geborgen.
