Den Bommel kocht voor ruim
f 50.000," bouwgrond
histoRische
schetsen
Echtpaar C. Tanis-Veniiemaii te Goedereede
QPEL
Opleiding voor Clir.
Kleuterleidsters
gestart
Uitzet van fa. C. van Wezel Zonen te Middelharnis gratis
vo..e„ FRUITMUND
Plaatselijli nieuws
Damclub „Denk en Zet
start a.s. maandag
Grote brandweer-
oefeningen te Goedereede
en Oude Tonge
Voor beier bruidswerk
had yOed yeraden (Babylkwamfop verwachte datum)
„HET FRUItPAtEIS"
Dirk lansz Zwart
geeft orgelconcert in de
Ned. Herv. Keric
Tekort gemeenterekening 1962 verontrustend
Garage Knöps
Diekhuusnieuws
Stellendam
Bloemenmagazijn B. VIS KIL
of FRUITSCHAAL, vakkundig
opgemaakt, is uw adres:
T. van Strien, Middelharnis
„De beslissing"
Blüdz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 20 september 1963.
In een vlot tempo heeft j.l. maandagavond de raad van Den Bommel onder
voorzitterschap van burg. W. M. v. d. Harst de agenda afgevi^erkt. Reeds kon
de gemeentebegroting 1964 worden aangeboden die in een volgende vergade
ring zal worden behandeld. Weth. Jac. Hoke en de gemeente-architect de heer
M. Goudkamp werden i.v.m. vertrek van de heer v. d. Zanden tot ambtenaar
van de burgerlijke stand benoemd. Verder vermeldde de agenda enkele grond-
transacties, en vaststelling vergoeding voor de lagere scCiolen. Alsmede vaststel
ling gemeenterekening 1962.
Aanvrage en aanvaarding
bejaardenbijdrage
De raad besloot tot het aanvragen en
aanvaarden van een zo hoog mogelijke
bijdrage in de ongedekte jaarlijkse kos
ten welke een gevolg zijn van de vast
stelling van de huur der woningen op
een lager bedrag als bedoeld in art. 25a
van het woningbesluit.
Wijziging model destructieverordening
Herhaaldelijk komt het voor dat in con
fiscaatemmers in slachterijen en in ka-
daverbakken daarin niet thuishorende
voorwerpen, zoals glas, blik, ijzer, cthe-
micaliën en dergelijke worden aange
troffen. Deze vuilnis noopt tot sorteren
daarvan en brengt het gevaar met zich
mede van in hygiënisch opzicht onge
wenste handelingen met destructiema-
teriaal terwijl deze verontreinigingen
bovendien onnodig nadeel voor de be
drijfsvoering veroorzaken.
De verordening werd aangevuld met
het volgende artikel:
„De aangifteplichtige is gehouden, zo
lang destructiemateriaal onder zijn be
rusting is, bederf of vermenging met
andere stoffen tegen te gaan, zulks over
eenkomstig door het hoofd van dienst
gegeven aanwijzingen."
De werkelijke uitgaven ingevolge de
gemeenterekening 1962 voor het open
baar lager onderwijs bedragen voorlo
pig f 5421.71 en ihet aantal leerlingen
gemiddeld 53 terwijl beschikbaar is ge
steld 64.per leerling zodat de over
schrijding bedraagt 2029.71.
De totale uitgaven over 1958 t.m. 1962
bedragen 20278.50 en het gemiddeld
aantal leerlingen 342. Beschikbaar is
gesteld 17858,66 zodat de overschrij
ding gedurende opgemeld tijdvak be
draagt 2419.84 68 leerling is 30.47
per leerling. De raad stelde dit besluit
vast.
De vUfjaarlijkse afrekening 1958-
1962 voor het bijz. onderwijs.
Beschikbaar gesteld in totaal 27265.99
terwijl het gemiddeld aantal leerlingen
heeft bedragen 516 De totaal voor
vergoeding in aanmerking komende ge
stelde bedragen met 3888,77 hebben
overschreden.
Het bedrag der overschrijding per
leerling gedurende deze 5 jaar aan de
openbare lagere sohool bedroeg 30.47
zodat aan de bijzondere lagere school
alsnog betaald dient te worden 103*/3 x
30.47 3148.57 over het jaar 1964.
De raad ging akkoord.
Benoeming ambtenaar Burgerlijke
Stand.
I.v.m. het vertrek van de heer van der
Zanden diende een vertegenwoordiger
in de bestuurscommissie van de Soc.
Werkplaats „Binnenhof" te worden be
noemd. B. en w. stelden weth. Jac. Hok-
ke voor, die door de raad met alg. stem
men werd benoemd.
Eveneens in verband met het vertrek
van de heer van der Zanden naar el
ders is het momenteel zo dat naast de
burgemeester slechts één ambtenaar
van de burgerlijke stand aanwezig is.
Indien of de burgemeester of de heer
Munters afwezig is is er geen amibte-
naar aanwezig, die als zodanig kan op
treden. Teneinde aan deze lacune een
einde te maken hebben zich des
gevraagd als zodanig beschikbaar ge
steld de heer Jac. Hokke, weth. en de
heer Goudkamp, gemeente-architect.
Beide heren werden met alg. stemmen
benoemd.
De raad machtigde het college een ont
eigeningsprocedure aan te gaan. Het be
treft de onteigening van een perceel
bouwgrond in bet uitbreidingsplan,
sectie B no'. 204 en 205 B. en w. verwach
ten geen resultaat van een minnelijke
schikking.
Van de N.V. J. P. Mast werd een per
ceel grond aangekocht, zijnde het res
terende gedeelte van het perceel kadas
traal sectie B no. 210, ter grootte van
1.86.25 ha. tegen de prijs van 50.412,50
B. en w. achten het in eigendom ver
krijgen van deze grond gewenst tenein
de de ontwikkeling van de woningbouw
binnen de grenzen van het uitbreidings
plan het hoofd te kunnen bieden.
Verbetering verwarming vereen,
gebouw aan de beneden Oostdijk.
Het verwarmingssysteem in het ge
meentelijk verenigingsgebouw aan de
Beneden Oostdijk bestaat momenteel
uit 2 gasojars die wat capaciteit betreft
niet bet gehele gebouw voldoende kun
nen verwarmen. Bovendien zijn deze
kachels niet op de meest juiste manier
aangesloten waardoor het merendeel
van de warmte verloren gaat.
B. en w. hebben een en ander laten
onderzoeken door de Gascentrale Flak-
kee die hierover rapport heeft uitge
bracht hetwelk inhoudt dat met bij-
plaatsen van één kachel en een verbe
terde aansluiting der toestaande kacHelei
een voldoende warmtecapaciteit ontwik
keld kan worden.
De totale kosten worden begroot op
625.Daar de exploitatie in de winter
het gunstigt is en beïnvloed wordt door
behaaglijkheid binnen het gebouw is het
gewenst dat de verwarming goed func-
tioneerd.
B. en w. stelden voor een krediet van
625,beschikbaar te stellen voor de
nodige voorzieningen, waartoe de raad
besloot.
Aan de heren A. en M. Melissant werd
een perceel grond verkocht aan de
Oranjestraat, naast de woningen van
Meiaard en du Pree ter grootte van 432
m2. Het perceel gesplitst in 213 m^ en
219 m^ werd tegen de prijs van 16.45
m." verkocht. De heren Melissant zul
len er een blok van twee woningen
bouwen.
Begroting 1964
Aangeboden werd de begroting 1964
die in een volgende vergadering door de
raad zal worden behandeld.
Gemeenterekening 1962.
Vastgesteld werd de gem. rekening
1962. De gewone dienst laat zien aan:
Inkomsten 990054.91; Uitgaven 109681,39
Nadelig saldo 10626,48. De kapitaal-
dienst vertoont aan inkomsten 2783244.31
uitgaven 28.38633,95 nadelig saldo
55389,64
De heer Wesdorp die over beide re
keningen verslag uit bracht noemde het
nadelig saldo van de gewone dienst ver
ontrustend. Hij adviseerde tot goedkeu
ring van beide rekeningen. Op de re
kening burg. Armbestuur 1962 is een
gemeentelijke subsidie van 16605,16
strekt. De raad keurde de rekening
goed.
Rondvraag
De beer van Gelder informeerde naar
de woningbouw „Wordt er nog iets ge
hoord van de aannemer?" vroeg spr.
„Niet veel" verzuchtte de voorz., on
ze hoop stijgt en daalt met de kranten
berichten over de algemene gang van
zaken in de woningbouw.
De heer Vervloed had alle waardering
voor de restauratie van het gemeente
huis. De raadsleden die hieraan hun
goedkeuring igaven komen er volgens
spreker maar bekaaid af, omdat een
hoed of jas nu boven moet worden op
gehangen, terwijl de raadszaal beneden
is. De voorzitter stelde de heer Ver
vloed gerust er is reeds een kapstok in
bestelling.
De heer Bakelaar meende dat het bij
de restauratie van de Herv. kerk de be
doeling was geweest de wijzerplaat van
de klok te verlichten. Ook hiervoor ble
ken al de nodige stappen te zijn onder
nomen, zoals weth. Hokke onthulde.
„Als u toch gaat informeren, infor
meer dan a.u.b. of de klok niet wat har
der kan luiden", vroeg de heer Wesdorp
geestig, 't is maar een armzalig en so
ber .geluidje!
MiddetKarnis - Telefoon 20.43
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Inschrijvingen clubs
Vanaf volgende week is er gelegen
heid om in te schrijven voor allerlei
clubs. Jongens en meisjes worden graag
de eerste drie dagen van de week ver
wacht om na schooltijd langs te komen.
Je hoort dan gelijk bij welke club je
ingeschreven wordt.
Voor de muziekclubs wordt nog naar
een oplossing gezocht, maar opgaven
hiervoor zijn ook nu reeds mogelijk.
De leiding van de clubs berust voor
een groot deel weer bij dezelfde mensen
als vorig jaar. Kom maar even langs en
je hoort er wel meer van. Het inschrijf
geld voor alle klubs bedraagt ook dit
jaar weer 1,gelijk te voldoen bij
aanmelding.
Met ingang van 23 september starten
alle clubs weer in het Diekhuus.
Moedergroep
De eerste bijeenkomst voor de moeders
is vastgesteld op woensdag 25 sept. a.s.
We verwachten vooral zo bij het begin
weer een grote opkomst. Er zal onge
twijfeld weer veel te vertellen zijn, na
zo'n lange tijd.
Bejaardenwerk
De plannen voor het nieuwe seizoen
zijn reeds begormen. Zo is er al weer
een bustocht gehouden georganiseerd
door het comité. De inschrijvingen hier
voor moesten worden stopgezet vanwege
het grote aantal mensen. Zij die te laat
kwamen moesten worden teleurgesteld.
De eerstvolgende gezamenlijke bijeen
komst met Stad en Nieuwe Tonge zal
zijn op dinsdag 1 okt. a.s. om 2 uur in
bet Diekhuus. We geven dit tijdig door
daar ieder er zoveel rekening mee kan
houden. De heer v. d. Valk komt deze
middag voor ons verzorgen en zal dia's
vertonen over Spanje. Hiervoor komen
nog stencils zodat iedereen op de hoogte
is en blijft.
Biljarters
Voor de jongens van de zaterdag
avond is er weer gelegenheid om met
ingang van 28 sept. dus volgende week
zaterdag te komen biljarten. Ook in dit
seizoen wordt er weer een competitie ge
speeld. Nieuwe leden zijn welkom om
zich met de anderen te komen opgeven
Ook hiervoor is 1,inschrijfgeld ver
schuldigd, tegelijk te voldoen bij de op
gave.
Engelse les
Vorig jaar zijn er enkele cursussen
voor Engelse les gegeven vanuit het
Diekhuus Aanmeldingen voor een nieu
we cursus beginners ook nu weer zo
gauw mogelijk s.v.p. Het is niet nodig
om een voorgezette opleiding hiervoor te
bebben. De cursus bestaat uit 12 les
sen om te beginnen en ieder is daarna
vrij om door te gaan. Ook zal er weer
gelegenheid zijn om een conversatie-
De cursussen voor opleiding Chr. Kleu
terleidsters, uitgaande van de Vereni
ging voor Chr. Voortgezet Lager Onder
wijs is deze week gestart. Zoals bekend
is een apart© commissie in het leven ge
roepen, die deze tak van onderwijs be
hartigd. Voorzitter is ds. T. van 't Veld
te Den Bommel; secr. Joh. Tanis K.z.
te Ouddorp; penningmeester J. H. Kop
pelaar te Middelharnis; leden mevr. den
Boer, Herkingen; mevr. Keur, Melissant
toegevoegde leden uit het bestuur V.G.
LO de eerw. heer C. J. Kesting te
Dirksland en dhr. J. v. Rossum te Me-
lissant.
Op donderdag 5 sept. is in de VGLO
school te Middelharnis in welke school
de cursussen worden gegeven, een ver
gadering belegd van docenten, om het
lesrooster te bespreken. In totaal zijn
er 19 docenten voor de vóór- en offi
ciële opleiding, die bijna allen MO-akte
hebben voor het betreffende vak, waar
in zij doceren.
Dinsdag 10 sept. is een bijeenkomst
belegd met alle cursisten, waar de voor
zitter ds. T. v. 't Veld een uiteenzetting
heeft gegeven hoe de gang van zaken
zal zijn.
De cursus voor de vooropleiding is be
gonnen maandag 16 sept. j.l. met 8 da
mes; de vooropleiding is aangevangen
maandag 17 sept. met 15 cursisten.
De lessen voor de vooropleiding wor
den gegeven op 3 avonden per week;
voor de officiële opleiding op 5 avonden
welke laatsten tevens 10 uren per week
als kwekeling op een daartoe aangewe
zen kleuterschool in de praktijk moeten
komen.
Het lesgeld bedraagt 17.50 per mnd.
Nu de cursus is gestart bestaat nog
de mogelijkheid van inschrijving, al zul
len de meisjes er dan heel vlug bij moe
ten zijn, omdat men anders de leerstof
niet meer kan bijwerken.
SOMMELSDIJK
ff
Nadat j.l. maandag de damvereniging
„Denk en zet" haar jaarvergadering
hield, zal ze a.s. maandag 23 sept. het
damseizoen beginnen in hotel Spee.
Een ieder die lid wil worden van de
ze gezonde en nog steeds bloeiende ver.
kan er van overtuigd zijn hartelijk te
worden ontvangen en in de vrienden
kring te worden opgenomen. Nieuwe se
nior leden worden om 7.30 uur ver
wacht. Het is ook de bedoeling weer
met een jeugdafdeling te starten. Nieu
we junior leden kunnen zich op geven
in de damzaal van Hotel Spee waar de
jeugdafdeling om 6.45 uur begint.
Jongens die dus graag dammen wor
den dan maandag 23 sept. om 6.45 uur
verwacht. De contributie voor jeugd
leden bedraagt slechts 15 et. per dam-
avond.
Zaterdag 21 en 28 sept. zullen twee
grote brandweeroefeningen gehouden
worden, resp. te Goedereede en Oude
Tonge, waaraan alle brandweercorpsen
op ons eiland deelnemen.
Aan de oefening te Goedereede nemen
del de corpsen Goedereede, Ouddorp,
Stellendam, Melissant, Dirksland, Her
kingen en Sommelsdijk.
Aan de oefening te Oude Tonge, de
corpsen Oude Tonge, Ooltgensplaat,
Achthuizen, Den Bommel, Stad aan 't
Haringvliet, Nieuwe Tonge en Middel
harnis.
De oefeningen beginnen te 13.30 uur.
Te Goedereede is de loodspost geves
tigd bij de brug over de haven; te Oude
Tong in d Julianastraat, hoek Provin
ciale weg, waar de corpsen alle gege
vens worden verstrekt.
Engels accordeonorkest komt 3 okt.
Op 3 oktober zal een Engels accordeon
orkest te gast zijn bij het mandoline-
orkest De Tokkelaars te Stellendam.
Het gezelschap is op tournee door Ne
derland, en zal in de middaguren van 3
oktober door de burgemeester en wet
houders op het raadhuis worden ont
vangen.
Zo mogelijk zal er een trip worden ge
maakt naar de Deltawerken in het Ha
ringvliet, waarna een Hollandse koffie
tafel zal worden aangeboden in het
Haegse Huus te Stellendam.
In de avonduren zal het gastorkest,
een concert geven in bet Haegse Huus,
dat zal worden geopend door de Tok
kelaars. Het Engelse gezelschap zal de
nacht doorbrengen bij leden van het
mandoline-orkest.
naar
Telefoon 2438 Middelharaii
groep voor Engelse les te organiseren.
Telefonische inlichtingen onder no. 2400
of 2801. De cursussen zullen zo spoedig
mogelijk beginnen. Vermoedelijk wordt
de donderdag of vrijdagavond hiervoor
benut.
Wellicht beter dan de meeste aanstaan
de moeders, kan een kraamverpleegster
weten, hoe moeilijk het is te raden
naar de datum waarop de baby gebo
ren zal worden. Voor die moeilijke op
gaaf kwam onlangs mevrouw C. Tanis-
Venneman, Havenhoofd Goedereede, te
staan, toen ze bij Textiel- en Confec-
tiehuis Van Wezel te Middelharnis haar
babyuitzet kocht en daarbij een kaart
kreeg, waarop ze de vermoedelijke da
tum van de geboorte van de baby moest
zetten.
„Hoe kan ik dat nou weten," ver
zuchtte ze tegen de verkoper, de heer
W. 't Mannetje.
„Waarom zou je het niet proberen?
Er zijn zoveel aanstaande moeders die
precies in de roos schieten," vond de
heer 't Mannetje.
Inderdaad zijn er velen die het ra
den. Raden is het eigenlijk niet, want
iedere aanstaande moeder heeft wel een
datum in het hoofd. Zij die geluk heb
ben, krijgen hun aankopen gratis. Voor
mevrouw Tanis was een behoorlijk be
drag en dies ging zij uitervaring te werk
Niets dan goeds over dokters, maar
mevrouw Tanis vindt ze vijf dagen te
vroeg. Haar huisarts adviseerde, of had
haar genoteerd, voor 5 september. „Mooi,
dan doe ik er vijf dagen bij", dacht ze
en tegelijk vulde ze de kaart in; 10 sep
tember!
Toen negen september aan de dag
kwam, dreigde er gevaar vor de extra
uitkering, die fa. Van Wezel in het voor
uitzicht gesteld had, en toen men in
Goedereede en het Havenhoofd ontdek
te dat de heer Tanis niet naar zee was
gegaan, leefde iedereen met het jonge
gezin mee. Mlen was het er over eens,
dat het de moeite waard zou zijn, als
de baby nog een dag op zich zou laten
wachten. Het werd geen twijfelaar,
want precies 10 september om 8.45 uur
werd Jacob geboren! Een gezonde knaap
van 7 pond, die al direct een enorme
eetlust aan de dag legde. Het is een
lieve baby met donker haar.
„We vinden het erg leuk. Niet alleen
voor het geld, natuurlijk speelt het be
drag wel een rol, maar dat we het pre
cies hebben geraden," vindt het echt
paar.
Fa. Van Wezel vond het ook wel leuk.
Beatrixlaan Ï1 Tel. 2767
maar de firmanten zijn er al een beet
je aan gewend. De actie is twee en een
half jaar geleden begonnen en in die
tijd is er veertien maal een babyuitzet
gratis uitgereikt. Een teken, dat er heel
veel aanstaande moeders geluk hebben
gehad. Zij die het niet raadden, had
den toch geluk, want voor iedere kaart,
die ingeleverd wordt, zorgt fa. Van
Wezel voor een verrassing.
Bloemenhulde en.... de cheque
Zaterdagavond, na sluitingstijd van
de zaak en ook omdat de vader van
de jonge Jaap thuis was, bracht de
heer Van Wezel, in gezelschap van de
heer 't Mannetje, het echtpaar een
bloemenhulde en natuurlijkde
cheque!! Mevrouw Tanis maakt het best
en als Jaap geen honger heeft, is het
een zoet ventje, dus werd het een ge
zellig uurtje.
Er is nog een kleine moeilijkheid, die
men zo maar niet zal kunnen oplossen.
Men spreekt niet zo gauw van b.v. Jaap
Tanis, maar men noemt daarbij de
voornaam van vader en grootvader. Dat
wordt echt moeilijk en voor degenen
die niet helemaal met de gang van za
ken op de hoogte zijn, willen we graag
een kleine handleiding geven. Het is nu,
schrik niet. Jaap van Jaap van Jaap
van Jaap van Kommer. Het is een eind,
maar door afwezigheid van naamsver
andering, moet men blijven gaan tot
een andere naam, dan de naam van het
borelingske. Enfin, Jaap is er goed aan,
en zal de voetsporen drukken van zijn
voorgangers, en vooral zijn vader, die
blaakt van gezondheid.
„Ik heb altijd geluk" vertelde ons
vader Jaap. Hij noemde voorbeelden
MIDDELHARNIS
Door het Comité „Orgelconcerten
Goeree en Overflakkee" is op zaterdag
28 september a.s. weer een orgelcon
cert georganiseerd in de Ned. Herv.
Kerk te Middelharnis.
Als gastorganist is voor dit concert
uitgenodigd de bekende Rotterdamse
organist Dirk Jansz Zwart, organist
Geref. Kerk (Simonstraat).
Door de concertgever is een program
ma samengesteld met werken van Swee-
linck. Bach, Wesley, Franck, Guilmann
en JSnsz Zwart.
Aanvang 7.30 uur nam. Programma's
a 0,75 aan de kerk verkrijgbaar.
Orgelliefhebbers houdt dus D.V. 28
september a.s. dit orgeluur vrij!
en deed er een verhaal aan toe, dat hem
verleden week is overkomen. Hij had
wacht op het schip. Herhaaldelijk was
hij al van gedachten geweest, dat hij
iets vreemds hoorde, maar kon niet zo
gauw zeggen wat het was, tot hij plot
seling een vuurpijl zag. Er was iemand
in nood en naar gewoonte, vaart men
er onmiddellijk heen. Het bleek een
zeiljacht te zijn, dat de avond te voren
uit Engeland was gekomen en onder
weg de mast had gebroken. Er werd
met de eigenaar van het jacht onmid
dellijk zaken gedaan, tenminste afge
sproken voor welk bedrag het zeiljacht
geborgen zou worden. De eigenaar deed
er nog een schepje op en voor dat het
avond was, lag het jacht veilig en wel
in Scheveningen. „Het geld heb ik nog
niet, maar we weten wel wie het is; de
direkteur van de Honig-fabrieken. Ik
neem aan dat het wel goed zit," denkt
de gelukkige vader. Hij heeft echter zijn
geld nog niet; mevrouw Tanis echter
wel, daarvan getuige de foto.
Van links naar rechts de heer Van
Wezel, Jaap van...., moeder en vader
met enveloppe en de heer 't Mannetje.
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
De collecte, georganiseerd door de
Federatie van Vrouwelijke Vrijwillige
Hulpverlening ten bate van de Neder
landse Vereniging tot steun aan het
Koningin Wilhelminafonds voor de kan
kerbestrijding bracht op 2835,80. Dit
is 307.50 meer dan vorig jaar. In Mid
delharnis was de opbrengst 1747,90,
in Sommelsdijk 1087,95. Aan de geef
sters en gevers hartelijk dank hiervoor.
Ook hartelijk dank aan de dames, die
hielpen collecteren voor de kankerbe
strijding.
SOMMELSDIJK
Opbrengst collecte. De collecte voor
de stichting „Het Hoogeland" heeft in
onze gemeente 404.43 opgebracht.
MELISSANT
Kerkdienst. Op D.V. dinsdag 24 sept.
's avonds 6.30 uur hoopt dr. Steenblok
voor de Geref. Gem. in Ned. voor te
gaan.
HERKINGEN
Mevr. A. v. d. Velde-Markus kwam
tijdens haar huiselijke werkzaamheden
te vallen waardoor zij haar pols brak,
en op medisch advies in het ziekenhuis
moest worden behandeld.
OOLTGENSPLAAT
Vrijstelling dienstplicht. De minis
ter van Defensie heeft voorgoed vrij
stelling van de dienstplicht verleend
wegens broederdienst aan Cornells
Braber Czn.
Hoofdstuk 66
Helaas heeft men over het algemeen
de heersende sociale nood, vooral ten
tijde van de opkomst van de moderne
industrie, niet genoeg onderkend. In
strijd en belangenorganisaties kwam
men op voor de z.g. „rechten van de
mens" Deze strijd ontaardde, omdat men
de oplossing van de verkeerde kant ver
wachtte, in het historisch materialisme
van Marx met alle gevolgen van dien.
„Proletariërs aller landen verenigt u".
Deze leuze van het socialisme vond
maar al te veel weerklank bij de „mas
sa" in de nuchtere strijd om het bestaan
omdat in vele gevallen de arbeidende
bevolking moest leven beneden het be
staansminimum. Zij die nog werk had
den waren er nog niet het slechtste aan
toe, men was een sober leven gewend
en men sloeg zich met Gods hulp er
wel doorheen. Voor degenen eohter van
wie het werk hunner handen ontnomen
werd, was de toestand noig nijpender ge
worden, dan lagen er de kansen om ge
heel te verpauperen.
Over al deze dingen is intussen wel
genoeg gezegd, ik herinner mij nog heel
goed de spanningen in ons gezin, de ge
sprekken tussen mijn ouders, van doen,
niet doen, wagen, niet wagen, totdat ein
delijk de kogel door de kerk ging en
mijn vader thuiskwam met de bood
schap „ik bin d'r uutgescheie", Hei je
't noe toch gedae?" zei moeder. De kin
deren allemaal begrepen wel „dat er iets
groots ging gebeuren", behalve de klein
tjes in de wieg nog onbewust van de
komende volksverhuizing en de conse-
kwenties voor ihun toekomst.
Het is voor mij niet gemakkelijk, om
na zoveel jaren nog een goede situatie
tekening te geven van de toestanden in
ons eigen huis in het bijzonder en over
de toestanden in het algemeen, bij het
nemen van de beslissingen. Wel kan ik
mij nog herinneren dat de stemming
niet altijd in de mineurtoon was. Het
was niet de sfeer van „kom ik om, dan
kom ik om". Veeleer was er een zekere
mate van ontspanning gekomen, en het
scheen alsof er enige druk was weg
genomen, toen de teerling was geworpen
De „conservatieve" inslag van het Flak-
keesche volkskarakter, welke uit de
aard der zaak niet tot het nemen van
lichtvaardige beslissingen leidt met ver
dragende consekwenties, verloochende
zich in ons gezin ook niet. Het jongere
deel, voorzover dit al mee kon of mocht
spreken zal als gewoonlijk meer „pro
gressief" van natuure wel een duwtje
gegeven hebben in de richting van Rot
terdam en de boatwaarkers, die daar zo
veel geld verdienden en waar „waark
volop te kriegen was". Een van mijn
broers namelijk was reeds werkzaam
in de haven van Rottei'dam en twee
ooms idem, alzo werd de keuze wel wat
vergemaltkelij kt.
„Ik zal wel een goed wooretje voor
je doewe bie de kras (baas), joe heit je
handen bie je, dus het komt oalemaele
wel terechte. Het waarken is ommers in
je handen gezet, staet er in de Schrift,
in daer motte m'n mar op vertrouwe
oor broer". Komme juule mar gerust
nae Rotterdam, daerzajje gien spiet van
haauwe. Die jonge maansen die hier oal_
lemaele zitte, (als een volksredenaar in
verkiezingsdagen sticuleerde hij met
zijn arm) daer zitte ze om te spriengen,
twiefelt daer noe mar niet an. De
Sohrift zeit ommers duudelijk genogt,
dat de hand der vlijtigen zal gezegend
worre, In Rotterdam binne oak huuj^en
genogt voor juule, huuzen mit twee
groote kaemers in alcoven in 'n groote
zolder om op te slaepen. Mar je mot
wel wat splintermonnie haauwe, voor
d'n anschaf, daer komt wel wat voor
kieke. Gordienen in kachels, want die
sleekachel die hier staet, daer hei je
niks an in de stad, kleen op de grond, in
matten, mar m'n vrouwe heit nog wel
'n oud kacheltje stae, daer kanne juule
't voorlopig nog wel mee doewe".
Met deze positieve rede van mijn oom
konden wij het voorlopig wel doen, hij
ihad ons allemaal een hart onder de
riem gestoken. Uit volle borst kon mijn
vader weer zijn psalmen zingen,
"treft iemand druk. Hij wil dien druk
verlichten. En hart en mond vervullen
met Zijn vreugd."
Met de tramboot, de Minister van der
Sleijden in gezelschap van nog een tan
te, want onze familie was groot, heel
groot, nam mijn moeder de sprong over
het Haringvliet en van Hellevoetsluis
met de tram naar Rotterdam. Nog een
andere oom namelijk had tegelijk met
mijn vader de beslissing genomen tot
deze grote stap, en de beide schoonzus
ters gingen gezamenlijk een huis voor
hun grote gezinnen zoeken. Voor onge
veer twintig personen moest er onder
dak gezocht worden, want het gezin van
mijn oom en tante bestond meen ik ook
uit tien personen. Ze slaagden subiet,
want woningnood zoals deze later en
nu nog heerst bestond nog niet. Wat er
zoal van de woningbouw van die da
gen gezegd kan worden, bij de ontwik
keling van Rotterdam tot wereldhaven,
een feit was in elk geval waar, dat er
toen beihoorlijk onderdak gevonden kon
worden, ook voor grote gezinnen. Wel
wat behelpen, maar dat waren deze
mensen die het betrof wel gewoon. Voor
2.65 per week vonden de twee vrou
wen hun huis in de havenwijk van Jlot-
terdam Zuid, waar aan de gevels van
vele huizen (hoe was het mogelijk) bord
jes prijkten „woning te huur, te bevra
gen daar en daar".
Dus deze kogel was ook weer door de
kerk, maar het huisje in de Vissers
straat moest opgezegd worden, en dat
ging ook niet zonder pijn omdat er in
dat kleine huisje veel lief en leed was
gedeeld. De muren, de kamer en alle
voorwerpen spraken een taal, die al
leen maar verstaan werd door degenen
welke onder „deze lage daken" zich on
der alle omstandigheden thuis hadden
gevoeld. Daar hingen aan de wand nog
de teksten door mijn zusje op de zon
dagsschool verdiend voor haar versje
en tekst trouw te leren en op te zeggen.
De zilveren letters glansden in de sche
merige kamer. „Dient den Heere met
blijdschap" en „Ik ben de goede herder"
de goede herder stelt Zijn leven voor
de schapen."
„Help joe noe oak mar 's mee", zei
mijn moeder, „want daer mot nog heel
wat gebeure eer het zo voare is."
ARJANUS
