i
i!
■■■■■Iiiiiil
iiiiiiiliii
75.-
Miljoenen arbeidsdagen gaan
door spierpijnen verloren
25.-
SPOELGENTRIFUGE
IMAAK UW DROOMWENSEN WAAR
NU DE GRUYTER DE PRIJZEN LAAT KELDEREN KIJK MAAR
llïlliililliHIiiiiliiliiBiHi
8 E.E.-FILMCAMERA
ïYnn"
THERMOSTAATPAN
en
en
alleen
Vaticaan nog steeds
contra Israël
lllilljiiiiipiWieipp^^
BEKENDMAKING
jmmmxmmiiiifêimm1. I .l?iiiiiiiii'iilV Mmm&iiiiiiiiiiil L llBiiHfcliiiélilk, msÊmmliiiiiiiiiiw lllBiiBiiÉlli^^
goedkoper
nu slechts
20
,25
S5
pak 28
Boekbespreking
Abonneert U op
„Eilanden-nieuws''
Dinsdag 3 september 1963
„«liANDBN-NiaUWS"
Blz. 3
Haal in je Winst van de Week bij De Gniytei
Wmst van de Week f Qe\6'\g wan 4 f/m 10 sept. 1963 Winst van deWeeh fgtk\ ^^^Sêêê^^ Winst van de Week r^ ttr\ lii^
geldig van 4 f/m 10 sept. 1963
MS
rti^^Sf.
Winst van de Week
Droompriis200 zegels a 10 et. f 178,-
of 1980 zegels.
Droompriis: 200 zegels a 10Cf. f4?/
cf 690 zegels.
Te befolen in 200 zegels a 10 cf. f 55,
of 750 zegels.
Kastpapier (afwasbaar) rol 59
Transparant kieefband rol 42
Plastic houder met
rol kieefband 59
Boterhomzakjes pak 25
Goudreep
Picnicreep
Blokreep
Vraag de droomwensfolder. Keuze uit vele droomwensen van ongekende kwaliteiten voor ongelooflijk lage prijzen.
PIK ELKE DROOMZEGEL MEE DIE U KRIJGEN KUNT:, ---------- bij elke gulden die U besteedt ----------bij elke 250 gram koffie --------- bij elke 3 pakjes margarine
DE GRUYTER
Gemengde tofFees 250 gr. zak 75
Hdp (toffeeschuim met choc.) 25
Kauwgom pakje 25-15
Lollies 5 St. 25
BETERE
PROCENT
DE
GRUYTER
Drop
100 gr. zakje 39
Postzegellucifers
Bedrijfsartsen hebben er herhaaldelijk
op gewezen, maar toch is het nog maar
tot weinigen doorgedrongen, welk een
enorme economiscêie schade onze ge
meenschap jaarlijks lijdt als gevolg van
spierspasmen die met het beroep sa
menhangen en die vaak tot langdurig
verzuim leiden. Een onlangs gepubli
ceerde diagnose-statistiek van het CBS
die betrekking heeft op 1.6 miljoen Ne
derlandse werknemers die onder de be
drijfsverenigingen vallen, vermeldt al
leen voor deze groep in één jaar tijd
bijna anderhalf miljoen ziektedagen
wegens spierreuma, lage rugpijn en an
dere spieraandoeningen. Aldus begint
een artikel in het weekblad voor medici
„Pols"
Gaat men deze anderhalf miljoen ziek
tedagen omrekenen op onze gehele wer
kende bevolking en daarna in geld uit
drukken, dan blijken dit soort aandoe
ningen de gemeenschap jaarlijks tien
tallen miljoenen guldens te kosten. In
Zweden is berekend, dat musculaire
stoornissen daar de sociale verzekerings
instellingen jaarlijks 170 miljoen Kro
nen kosten (ongeveer 120 miljoen gul
den)
Verzuim oorzaak nummer 2
Dat griep en verkoudheid de gemeen
schap uit een oogpunt van verloren ar
beidstijd jaarlijks een schade van vele
tientallen miljoenen guldens berokke
nen, weet langzamenhand iedereen.
Maar dat bij mannen het verzuim door
spieraandoeningen elke 1.000 ziekteda
gen, de tweede plaats in de rangorde
inneemt, onmiddellijk volgend op griep
verkoudheid e.d., is een feit dat nog al
te zeer veronachtzaamd wordt. De dia
gnose-statistiek van het CBS bevat de
conclusie, dat zowel bij mannen als bij
vrouwen de gemiddelde ziekteduur bij
spierreuma en andere spieraandoenin
gen ongeveer drie weken bedraagt! Met
rug, lendenen, schouders, armen en
handen als voorkeursplaatsen, komen
dergelijke aandoeningen vooral bij de
mannen zeer frequent voor. Van elke
drie aandoenningen die aan een of an
dere vorm van reumatiek in het bewe
gingsapparaat worden toegeschreven,
hebben er twee betrekking op zo'n ge
val van spierspasmen. Bij vrouwen ligt
de frequentie iets lager, ongeveer één
op elke twee aandoeiringen van deze
aard.
Iedereen loopt de kans
De betonvlechter, die bukkend zijn
werk doet, de rietscheerder, die gebo
gen de zeis hanteert, de bouwvakker die
zicfa. over zijn werk buigt, maar ook de
stenotypiste, die voortdurend over haar
machine gebogen zit, de confectienaai-
ster, die zittend telkens dezelfde han
deling verricht, allen lopen zij de kans
op het vroeg of laat optreden van der
gelijke spieraandoeningen. Welhaast
ieder hedendaags beroep bergt dergelij
ke risico's in zich. Ook degene, die een
groot deel van de dag zittend achter
een bureau doorbrengt, bepaalde spier
groepen nauwelijks gebruikt, met als
gevolg dat deze verzwakken, kan heel
gemakkelijk op een gegeven moment
geconfronteerd worden met spierpijnen
en spierkrampen.
In de Scandinavische landen is men
er al toe overgegaan, op grote schaal
propaganda te maken voor het gemeen-
SQhapelijk uitvoeren van turnoefenin-
gen in de arbeidspauzes. De reden is
net enorme verzuim wegens spieraan-
doeningen, verzuim dat niet alleen de
bedrijven schade berokkend, maar ook
voor de betrokkenen zoveel lichamelijke
en sociale n'&righeden met zich brengt.
Het verdrijven van vermoeidheid, het
Voorkomen van de spierpijnen en kram-
Pen, het ontspannen van de geest, al
deze belangrijke facetten komen aan
hun trek door het invoeren van derge
lijke turnpauzes. In ons land wordt aan
deze vorm van bestrijding van de be-
roepsmyalgie nog- slechts door weinig
bedrijven aandacht besteed.
Wanneer we alle vormen waarin deze
spieraandoeningen zich in primaire
vorm voordoen, samenvatten in het be
grip arbeidsmyose, dan kunnen wij rus
tig stellen dat dit verschijnsel zowel
voor werknemers als voor werkgevers
van alle ziekten een van de kostbaarste
is en tevens een van de vervelendste.
Daarom is het des te merkwaardiger,
dat er in ons land nog zo weinig aan
dacht aan wordt besteed.
Velen lopen dagen of weken door met
spierpijn, zonder naar de arts te gaan,
óf zij proberen zichzelf met huismid-
deltjes te behandelen. Ook in medische
kringen wordt aan de preventie en de
therapie van arbeidsmyose nog onvol
doende aandacht besteed.
Voorzichtig; behandelen
Maar al te vaak wordt bij dit soort
spier-aandoeningen naar eenvoudige en
soms ook naar niet ongevaarlijke kal
merende middelen of analgetica gegre
pen.
Met warmte-therapie of langdurige
bedrust op een tiarde ondergrond, kan
lage rugpijn, een zeer voorname cate
gorie van arbeidsmyose, weliswaar
soms ook worden verholpen, maar de
resultaten zijn sterk afhankelijk van
de medewerking van de patiënt, die er
veelal de voorkeur aan geeft om na een
paar dagen rust alweer karweitjes in
huis te gaan opknappen, waardoor zijn
of haar conditie weer verergert.
Daarom zal de arts, die attent is op
de exacte oorzaak van deze klachten,
meestal een therapie toepassen waar
mee de spieren in kramptoestand wor
den ontspannen. Een vereiste van een
dergelijke medicamenteuze therapie is
echter, dat de controle over de wille
keurige bewegingen niet wordt beïn
vloed en de normale spiertonus blijft
bestaan. Ook mogen geen andere onaan
gename bijverschijnselen, zoals eupho-
rie en depressie optreden.
Een behandeling, die aan deze eisen
voldoet, is die met spierrelaxantia, waar
mee de weerstand tegen het overbren
gen van overbodige zenuwimpulsen ver
sterkt wordt en een teveel aan polysy-
naptisciie reflexen wordt verminderd.
Een groot voordeel van een dergelijke
aanpak van het probleem van de ar
beidsmyose is, dat de patiënt (behalve
in zeer ernstige gevallen) normaal kan
blijven doorwerken. Uiteraard een groot
voordeel voor de toch reeds met ern
stige pesoneelstekoi-ten kampende werk
gevers. Maar ook voor de werknemer,
voor wie een verlies van 3 dagen loon
een onevenredig zware belasting kan
vormen.
De arbeidsmyose krijgt in Nederland
nog niet de aandacht die dit probleem
verdient. Alleen al uit een oogpunt van
economische schade voor de gemeen
schap is het noodzakelijk het effect van
deze spieraandoeningen nader te on-
Oraiqd
De burgemeester der gemeente STELLENDAM
maakt bekend:
1. dat, ter voldoenin.g aan artikel 72a in ver
band met de artikelen 63 en 10 der onteigenings
wet, een commissie uit Gedeputeerde Staten der
Provincie Zuid-Holland, bijgestaan door de daar
toe door het algemeen bestuur aangewezen des
kundige en het hoofd vaJi het bestuur der ge
meente, in het gemeentehuis aldaar zitting zal
houden de 23e september 1963 te 11.00 uur ten
einde de bezwaren van belanghebbenden aan te
horen tegen het plan van .onteigening ten name
van het Rijk,
ten behoeve van de aanleg van de rijks-
weig op Goeree-OverOakke© (Dammenweg)
gedeelte Haring'7llet-Kortewegf (provinciale
weg nr. 47), mest bijkomende werken, een
en ander gelegcsn in de gemeente Stellen-
dam.
en nodigt belangihebbenden uit om hun bezwaren
ter plaatse en ure ve;rmeld, mondeling of schrif
telijk aan genoemde commissie mede te delen:
2. dat de stukken,, bedoeld in het eerste lid
van artikel 12 der onteig'eningswet en ter vol
doening aan artikel 72a iu verband met de be
palingen van de artikelen 64 en 12 ter inzage
van een ieder worden nedei'gelegd ter secretarie
der gemeente van 9 septeniber 1963 totdat de
commissie haar werkzaamheden binnen de ge
meente heeft volbracht;
3. dat het uitgewerkte plan van het gehele
werk, bedoeld in het laatste lid van artikel 12
van meergenoemde wet, -voor een ieder ter in
zage zal liggen ter secretarie der gemeente Stel-
lendam van 9 september 1963 totdat de commis
sie haar werkzaamiheden heeft volbracht.
Bezwaarschriften zijn yriijgesteld van het recht
van zegel.
Stellendam, 3 september 1963.
De wnd. burgemeester van Stellendam,
J. A. Kleijnen berg.
„De grotz wende" door Dignate
Rohhertz. Uitgave G. F. Callen-
bach N.V. Nijkerk
De zeeuwe schrijfster Dignate Rob-
bertz is, in Zeeland zeer zeker, bekend
geworden door haar boek „Jikkemien".
Haar eersteling was „Noordwester", dat
het zeemansleven Iseschrijft in het
Zeeuwse gewest, dat al eeuwen lang met
de zee heeft moeten worstelen om te
ontkomen.
Na het verschijnen van „Jikkemien",
dat door en door walcherse boek, liet
de begaafde schrijfster de pen niet veel
rusten, maar van tijd tot tijd versche
nen er werken van haar hand. Wie
heeft nooit gehoord van „Het harde ge
slacht", waarin de tijd van bloei en
ondergang van Reimerswaal zo uiter
mate kundig is weergegeven? Wie
heeft de tijd niet intens meegeleefd toen
arme vrouwen werden verbrand, om
dat men die voor heksen hield? „Geer
trui de heks van Veere" is een breed-
opgezet boek over de Bourgondische tijd,
toen Veere nog een grote handelsstad
was. M^n leeft mee met het wel en
wee van de oude koopstad, die nog
steeds grote bekoring biedt. Ja, men
ziet het „dode" stadje na het lezen van
dit voortreffelijke boek met heel an
dere ogen: we wanen ons eeuwen te
ruggezet in de tijd van on- en bijge-
derzoeken en in te dammen. De moge
lijkheden hiertoe liggen in een goede
preventie en in een juiste tiherapie.
Voor beide kunnen de wegen worden
aangegeven, maar het komt er op aan
gezamenlijk iets aan dit probleem te
doen. Enkele grote bedrijven, zoals bijv.
Philips, hebben reeds geruime tijd een
speciale afdeling ergonomie in hun be
drijfsgeneeskundige dienst. Maar het
gaat hierbij; nog maar om gunstige uit
zonderingen.
loof, van rijkdom en weelde, maar
daar schrijnend doorheen de bittere ar
moede, die in de sloppen en stegen is
te vinden. En wee degene, die niet is
gelijk iedereen: hij staat alleen tegen
over allen! De heksen móéten ver
brand!
Nu is bij de uitgeverij Callenbach
„De grote wende" verschenen, een his
torische roman, die de tijd beschrijft
toen de Denen en Noren invallen deden
in ons land, bij velen nog bekend uit
de tijd toen ze op de schoolbanken za
ten. Maar hoe weinig kennis van die
tijd is ons daar bijgebracht! Hier in dit
boek worden mensen beschreven op
zo'n biezondere wijze, dat ze voor ons
gaan leven. Het uitbeelden van men
sen met al hun eigenaardigheden en
karaktereigenschappen is trouwens bij
Dignate Robbertz subliem.
We hebben hier niet te doen met een
romannetje, waar hij en zij elkaar krij
gen op de laatste bladzij en verder ge
lukkig leven; ook niet met een goedkoop
bekeringsgeschiedenisje, waarbij iemand
in het verderf dreigt te storten en dan
met behulp van een dominee weer op
het rechte pad gaat lopen.
Dat alles kan wel eens gebeuren,
maar het is geen schering en inslag:
Het leven gaat dieper en alles gaat
niet zo voor de wind. Het leven is hard
en vele verdrietelijkheden kunnen elke
dag ons deel zijn.
In „De grote wende" leven we met de
mensen mee uit de Noormannentijd, een
tijd waarin Balder en Odin de goden
zijn, maar waar we de horizon zien
lichten van de tijd die komen zal. Het
christendom heeft enkelen al zó aange
raakt, dat ze niet kunnen laten om
door hun goede werken lichten te zijn
op de kandelaar, om het éne goede en
wezenlijke naar voren te brengen bij
elke gelegenheid. Dan moet de glans
van Balder en de andere goden wel ver
bleken: het licht dat in deze landen is
opgegaan is te sterk. Maar de worste
ling is hevig! Het is een strijd van het
licht tegen de duisternis. En daardoor
is „De grote wende" niet een geschie
denis uit lang vervlogen tijd, maar het
is een boodschap voor alle tijden, dat
alleen de leer van Christus zal zege
vieren. Het boek stoot vanaf de Noor
mannentijd door tot de twintigste
eeuw.
Onder het lezen zien we Middelburg
langzaam opkomen in de geschiedenis
en het eiland Walcheren is nog niet
afgerond, maar bestaat nog uit een acht
tal eilandjes, waarop de mensen de
akkers bewerken en zorg dragen voor
hun vee. Het is voortdurend een wor
stelen met het water en men is angstig
voor de vijand, die op het onverwachts
kan opdagen.
Dignate Robbertz heeft ons een boek
gegeven, dat ver uitsteekt boven zo
veel andere boeken, die in onze tijd de
persen verlaten.
In het septembernummer van „In De
Rechte Straat" behandelt ds. Hegger
de aanklacht tegen Plus XII, zoals die
neergelegd is in het geruchtmakende
toneelstuk ,Dei| Stellvertreter" van
Rolf Hochhuth, waarin aan deze Paus
verweten wordt, dat hij het niet open
lijk heeft geprotesteerd tegen de beest
achtige vervolging en uitroeiing van
zes miljoen Joden, hoewel hij daarvan
volledig op de hoogte was.
Ds. Hegger schrijft, dat hij van be
trouwbare zijde gehoord had, dat het
Vatikaan nog steeds geen diplomatieke
betrekkingen onderhoudt met de staat
Israël, maar wel met de Arabische, mo
hammedaanse staten. Hij heeft daarna
naar de ambassades van Israël, van de
Verenigde Arabische Republiek, van
Irak en van Iran getelefoneerd en kreeg
bevestiging van de juistheid van dit
bericht.
Ds. H. schrijft dan, diit volgens hem
de reden van deze houding van het Va
tikaan daarin gelegen is, dat het Vati
kaan de vriendschap van de miljoenen
mohammedanen in de Arabische sta
ten niet in de waagschaal wil stellen
door diplomatieke betrekkiD.gen aan te
knopen met het kleine staatje, Israël,
met zijn luttele bewoners.
Hij zond eveneens een brief naar de
pauselijke nuntius in Den Haag, waar
in hij copie insloot van het voorge
nomen artikel van „In De Rechte
Straat" en waarin hij tevens schreef:
„Gaarne zouden wij van U vernemen,
wat volgens U de reden is, waarom
het Vatikaan de staat Israël niet er
kent. Wij kunnen dan uw zienswijze in
ons blad opnemen." Ds. H. ontving ech
ter geen antwoord en meent in dit stil
zwijgen een bevestiging te mogen zien
van zijn veronderstelling.
In een brief aan de redakties van
enkele bladen wijst ds. H. eveneens op
een artikel van dhr. L. Frequin in De
Gelderlander, die de schuld van Pius
XII probeert af te wentelen door aan
iedereen de schuld te geven en door
met name een smet te werpen op ons
Nederlandse volk. Hij haalt daartoe b.v.
zonder het tegen te spreken een ge
zegde aan van een Duitser: „Als het
Nederlandse leger in mei 1940 niet bin
nen vier of vijf dagen gecapituleerd
had, zou de oorlog heel anders gelopen
zijn. Hij zou niet zo erg geworden
zijn----
Ds. H. is van oordeel, dat het een
onjuiste methode is om konkrete be
schuldigingen ongedaan proberen te
maken door het antwoord, dat alle
mensen falen en zondig zijn. Op deze
wijze ondergraaft men de basis van el
ke criminele rechtspraak.
