Het woning- vraagstuk Opening nieuwe Geref. SgIiooI, Middelliarnis Fort Prins Frederik ie Ooitgensplaat Derde deel van de Haringvlietbrug gelegd Gebroken kabel gaat naar T.N.O. te Delft Plaatselijk nieuws Palchuis in Den Haag stort in Drie kinderen gewond Prachtig recreatieoord Kolenprijs zal stijgen 36e jaargang Dinsdag 3 september 1963 No. 3217 ChT. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN Bunyan 275 jaar geleden overleden Juweel van een school, die het Geref. onderwijs na 80 jaar wel toekomt PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdljk Tel. (01870) 2629, na 6 uur 's avonds Tel. 2017 Giro 167930 ABONNEMENTSPRIJS 2,15 PER KWARTAAL ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm,. Bij contract speciaal tarief. Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en viydagavond 1 Van de vele problemen, waarmede overheid en maatschappij nog steeds te kampen hebben, is dat van de woning- voorziening wel één van de meest be- langrijlce, maar ook één van de moei lijkste. Dat blijlïit uit het feit, dat thans, achttien jaar na het einde van de oorlog de woningen nog altijd niet uit de dis tributie zijn! En ihet einde is nog lang niet in zicht. Alle na-oorlogse regeringen hebben liun best gedaan zoveel mogelijk hui zen te doen bouwen, maar er is nog al tijd een groot tekort. En dat niet alleen: de verdeling van de woningen naar de iniramensklassen is danig in de war ge raakt en bovendien kost de woningbouw aan subsidies elk jaar honderden mil joenen, wat een volkomen ongezonde toestand is. Er zijn na de oorlog: mc<;i- dan één miljoen woningen gebouwtl, ongetwijfeld een respectabel aantal, maar het tekort is toch nog steeds niet ingelopen. Hoewel het tekort ongeveer bedraagt is moeilijk vast te stellen. Plet z.g. statistisch woningtekort geeft n.l. een zeer geflateerd beeld van de situa-' tie. Op 31 dec. 1961 was het aantal wo- ningbehoevende huishoudens en alleen staanden 3.078.000 en bedroeg de wo ningvoorraad 2.962.000, zodat er een te lfort was van 116.000. In de Bouwnota van ihet Econ. Instituut voor de Bouw nijverheid wordt het echter met de reserve die voor oen gezonde woning voorziening nodig is wel op 260.000 gesteld! Vóór de oorlog was er een voldoend aantal woningen en zelfs nog een be hoorlijke reserve. Maar allerlei factoren hebben meegewerkt aan hst ontstaan van de na-oorlogse situatie. In de oor log zijn 92.000 woningen in ons land ver nield door de Duitsers en door bombar dementen (Rotterdam, Den Haag, Den Helder, Arnhem, Zeeuws-Vlaandcren, Limburg etc.). Er moesten 565.000 hui zen, die beschadigd waren, hersteld worden. Tijdens de oorlog is er vrijwel niet gebouwd, zodat er bovendien een achterstand van zeker 100.000 woningen ontstond. In de eerste jaren na de oor log was er een groot gebrek aan ma terialen. Een 2.eer voorname tegenwer kende factor is de snelle toeneming van onze bevolking: ze steeg van 1947 tot 1960 tussen de beide volkstellingen met IQVo, n.l. van 9.625.000 tot 11.462.000. Dan is er de langere levensduur, waardoor ook naar verhouding het aantal oude ren steeds toeneemt, ecfttparen wedu wen en weduwnaars, die op zichzelf wil len blijven wonen. In 1930 was het per centage boven 65 jaar 6,2 en in 1962 be droeg het al 9.3! Ook worden er verhou dingsgewijs meer huwelijken gesloten' en treedt men bovendien eer in het hu welijk dan vroeger. In Delft b.v. is 14"/o van de studenten gehuwd. Daarbij wordt de gezinsgrootte steeds kleiner: in 1930 bedroeg ze gemiddeld 4,33 en in 1961 was dit 3,83, zodat er ook daardoor meer huizen nodig zijn. En tenslotte is in de 18 jaren na de oorlog het aantal immigranten groter gebleken dan dat der emigranten, vooral door het verlies van Indië. Vóór de oorlog waren er al leen voor de groei van onze bevolking 34.000 woningen nodig, nu ongeveer 50,000 en over een jaar of tien wel 70.000. Dit alles in aanmerking nemen de, valt het te begrijpen, dat het alles- beüalve gemakkelijk was en is om de achterstand in te halen. Daarbij komt dan nog, dat er nu een maal een maximurri aan bouwcapaciteit bestaat in de woningsector. Er moeten ook fabrieken, kantoorgebouwen, scho len, kerken etc. gebouwd worden. Er is groot gebrek aan geschoolde arbeids krachten en specialisten. In de grens streken werken er zelfs velen in Duits land met zijn hogere lonen. Vandaar het verschijnsel van de zwarte lonen, dat de bouwprijzen omhoog drukt. Maar ondanks dit alles zijn er toch van 5 mei 1945 tot november 1962 één, miljoen wo ningen gebouwd. De opeenvolgende mi nisters van Volkshuisvesting hebben hun best gedaan om de produktie op te voeren, maar ze zijn geen van allen er in voldoende mate in geslaagd. Aller lei stagnaties vertragen de opvoering van de kwantiteit: een strenge winter en niet te vergeten ook de invoering van de vijfdaagse werkweek. In 1958 was men erin geslaagd een record-aan- tal ihuizen te bouwen, n.l. 89.000, maar daarna ging het weer bergafwaarts, zo dat 1962 slechts een aantal van 78.300 opleverder. En dit jaar zal het nog be duidend minder zijn. Het kabinet-Marijnen heeft zich voor genomen de woningbouw krachtig aan te pakken. De nieuwe minister van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid drs. Bogaers, moet een energiek man zijn. Bij de prioriteitsbepaling is aan de woningbouw voorrang verleend, bo ven andere desiderata. In de regerings verklaring van 31 juli j.l. zei de nieu we minister-president, dat de regering de achterstand in de woningvoorziening ziet als een probleem van nationale aard, waarvan de oplossing boven de politieke tegenstellingen uitrijst. In deze regreingsperiode (tot 1967) zal een even redige bijdrage moeten worden geleverd om in 1970 een bevredigend evenwicht op de woningmarkt te kunnen bereiken. Het programma voor 1964 is als volgt: totaal 90.000'woningen, waarvan 45.000 Woningwetwoningen, 25.000 premiewo ningen en 20.000 ongesubsidieerde wo ningen (vrije sector"). Indien de bouw van meer dan 90.000 woningen mogelijk blijkt te zijn, zullen de eerstvolgende 5000 woningen worden toegewezen aan de vrije sector. Tot zover in hoofdzaak het programma van de regering. Het ligt niet in onze bedoeling hier alle aspecten van iiet woningprobleem te gaan bespreken. We willen het slecht over twee ervan hebben, maar dat zijn dan ook o.i. zeer belangrijke n.l. de kwestie van de verdeling naar catego rieën en die van de huren. Wat de eer ste betreft, bij het nalezen van de re geringsverklaring trof ons de uitspraak van de minister, dat de oplossinc van het woningvraagstuk boven de pol tieke tegenstellingen uitrijst. Zo zou het in derdaad moeten zijn, maar wie geen vreemdeling is op dit gebied, die weet dat het juist andersom is: de politiek speelt een enorme rol in deze materie, zo sterk zelfs dat er eind 1960 een ka binetscrisis door ontstond en dat er bij iedere kabinetsformatie m,eningsver- schillen over bestaan. Wij zijn van mening, dat één van de voornaamste oorzaken van de moeilijk heden gelegen is in het feit, dat de wo ningbouw de speelbal geworden is van een aantal tirannieke pressiegroepen om met de brochure „Verontrust" van de bezwaarde A.R. te spreken op po litiek en organisatorisch gebied en dat in wezen ihet woonbeleid bepaald wordt door doctrinaire en fanatieke tegenstan ders van de particuliere bouw. De po litiek speelt de hoofdrol, want het pro- gressivisme, dat van nature dirigistisch en staatssocialistisch is, heeft er zich meester van gemaakt. Al wat tegen woordig progressief wil zijn en dan zijn er nogal wat is innerlijk gekant tegen pai'ticulier woningbezit. Wij zijn het eens met wat dhr. Algra onlangs schreef in het weekblad van de A.R. partij „Nederlandse Gedachten", dat het ideaal van deze progressieven schijnt te zijn, dat (het grootste deel van Neder land woont in staatswoningen en dat men het van die zijde bijna als een a- sociale daad beschouwt als men een eigen huis bouwt. Het is deze mentaliteit, die niet alleen bij de P.v.d.A. maar ook in ruime mate bij de K.V.P., de A.R.P. en de C.H.U. wordt aangetroffen, die er de oorzaak van is, dat de na-oorlogse woningpoli- tiek op een heel andere basis rust dan die van vóór 1940. Toen stond zij n.l. inderdaad geheel buiten de partijpoli tiek, toen was er geen vergaande staats bemoeiiing en had de particuliere bouw voorrang. IVIaar na de oorlog is dat prin cipiëel veranderd. We hebben toen tot 1958 kabinetten gehad, waarin de socia listen onder dr. Drees een voorname rol speelden en toen is met steun van de rechtse progressieven het roer radicaal omgegaan. Het ging steeds meer in de richting van overheidsbouw in verschil lende vormen, met name via de woning bouwvereniging, die in feite ondanks ihun formele status van privaatrechte lijke vereniging toch een verlengstuk van de overheid zijn, omdat ze voor honderd percent met overheidsgeld werken. Zo ontstond er een overmatige bouw van woningwetwoningen en wo ningen, die met een overheidspremie gebouwd worden, terwijl de z.g. vrije sector zo stiefmoederlijk bedeeld werd en wordt, dat ze zich niet kan ontploo- en, hoewel ze toch in wezen de meest natuurlijke is. Zaterdag 31 augustus was het 275 jaar geleden, dat John Bunyan over leed. Hij ligt te Londen begraven. De prediker Bunyan is velen tot ze gen geweest, vooral door zijn boek The Pelgrim's Progi'ess de christenreis naar de eeuwigheid, dat in vele talen is herdrukt. Het behoort tot de En gelse klassieken en wordt nu nog steeds opnieuw herdrukt, ook in pocketvorm. Donderdag j.l. is op de steunpunten van de pijlers de derde koker gelegd voor de Haringvlietbrug, tussen Goeree Overflakkee en de Hoekse Waard. Er komt in d© brug, die straks de belang rijkste schakel zal vonnen eneraljds naar de randstad Holland en omgekeerd in de route naar Goes nu wel tekening. Zender stoornis kon dit derde brug- deel, een staalconstructie van 830 ton op zijn plaats worden gelegd, het blijkt routinewerk te zijn geworden. Het weer werkte donderdag voor dit karwei ook bijzonder mee. Op 4 april is de tweede overspanning gelegd, na 4 maanden volgde eerst de derde. Deze ruime tussenstand is te wij ten aan de harde winter in het begin van dit jaar, waardoor niet aan de pij lers kon worden gewerkt. Thans is men aan alle pijlers aan het werk, ook aan die van de beweegbare deel van de 1200 meter lange brug. Er komt nu pas tempo in en de volgende overspannin gen hoopt men bij het gereed komen van de pijlers in een korter tijdslimiet aan te brengen. De streefdatum van 1 juli 1964, waarbij deze brug voor het verkeer zal worden opengesteld, wordt nog altijd aangehouden. -------------O------------- De afgeknapte kabel over het sluit gat in de Grevelingendam gaat naar T.N.O. te Delft, waar een nieuwe methode zal worden bedacht om de treksterkte op 300 ton te brengen. In tussen stellen deskundigen van de fa briek in Frankrijk waar de kabel ge maakt is, een onderzoek in, hoe de breuk kan zijn ontstaan. De Deltadienst van de Rijkswater staat wil klaarblijkelijk de proef van de geleidelijke sluiting doorzetten, al zijn aan een sluiting met caissons min der risico's verbonden. Het maken van een nieuwe kabel van 1800 meter lengte vergt drie maanden tijd, wat betekent, dat de streefdatum van de sluiting evenzoveel tijd wordt achteruit geduwd. De sluiting van het geul van 1200 meter was gepland op de afgelopen maanden mei en juni, er was al verlet door de harde winter, waar nog bij kwam, dat de twaalf gon dels niet op tijd konden worden gele verd. De breuk van de kabel stuurde het gehele programma in de war vast staat dat het wel voorjaar wordt eer men aan de definitieve sluiting kan beginnen. En dan moet alles mee zit ten, als de nieuwe kabel komt moet de ze weer met de nodige voorzichtigheid over zes drijvende bokken van wal tot wal worden gebracht, om de kabel van zout water vrij te houden. Het blijft een experiment en het zal de vraag zijn, of we in 1964 van Flakkee naar Schouwen Duiveland over de Grevelingendam kunnen rijden. Intussen is men maandag j.l. begon nen met de aanleg van de snelweg over de Grevelingendam. Deze weg, over de kruin van de dijk krijgt een breedte van 7V2 meter en komt werkelijk te liggen van de asfaltweg voor langzaam verkeer, die thans wordt gebruikt voor materiaal vervoer naar de z.g. oostkop van de dam. MiIDDELHARNIS Aanimng repetities. De Chr. Gem. Zangvereen. Sursum Corda hervat a.s. donderdag 's avonds 8 uur haar repe tities. SOMIMELSDIJK Burg. Stand. Geboren: ApoUonia, dochter van P. van der Sluijs en N. Peeman; Jacob, zoon van J. Kranssa en J. M. Maliepaard; Adrianus, zoon van H. A. Lisseveld en E. Markus; Pie- ternella Adriana, dochter van W. Kie vit en A. G. Nugter. Overlijden: Willemtje But, wed. van H. Tieleman, 76 jaar; Bastiana Stoffe- lina van der Melde, e.v. A. de Keizer, 74 jaar; Johannes de Korte, wed. van L. Kamerling, 76 jaar; Aagtje Born, on gehuwd, 78 jaar; Maria Wesdijk, wed. van J. van Assen, 82 jaar. Huwelijken: A. W. Huizer, 21 jaar en K. Groenendijk, 19 jaar; L. Nieuwland, 22 jaar en W. Troost, 19 jaar; K. Bra- ber, 22 jaar en C. A. Jongejan, 21 jaar. Met tenminste 85 cent Met ingang van 1 sept. kunnen de kolenprijzen met 80 tot 90 een pter mud stijgen. Behalve de verhoging van 45 cent door de overgang van zomer- naar winterprijzen, komen er nog twee verhogingen, die verband houden met de rentabiliteit van de kolenhandel en van de mijnen. Het is niet uitgesloten dat de prijsstijging op de buitenlandse markt aanhoudt, waardoor de mogelijk heid bestaat, dat de totale stijging on geveer én gulden per mud zal gaan be dragen. Omwonenden staan bij de puinhopen van een oud aardappel pakhuis in de Elsemoerstraat in Den Haag, dat zondagochtend is ingestort, waarbij drie kinderen, die in het smalle straatje speelden door vallend puin werden bedol ven. Twee van de kinderen, de zesjarige Jopie Scheffer en de zevenjarige Hansje Wilson, konden zichzelf bevrijden. Het derde kind, de driejarige An neke Scheffer werd door haar vader onder het puin uitgehaald. De jongens liepen allen schaafwonden op, het meisje moest met een gebroken dijbeen, een lichte hersenschudding en schaafwonden in het ziekenhuis blijven. Het pakhuis was eigendom van de Landbank. Er bestaat gevaar voor instorten van omliggende panden. Na ruim 80 jaar heeft de Gereformeerde Schoolvereniging te Middelharnis een nieuwe school gekregen. Dat is heus geen luxe, want men was er reeds lang, zeer lang aan toe. Vanaf 1879 is „de Bosseschool" zoals hij in de volks mond ncig altijd werd genoemd gehuisvest geweest in het oude (voormalige) Prov. Ger. Weeshuis aan de Langeweg waarvan later een deel is ingericht voor de IMCelkfabriek „De Volharding". Wel heeft deze school de oudste papieren op het eiland, want het was de eerste chr. school die op Flakkee is opgericht. De ze school kwam tot stand door, een geschenk van de heer D. Bos vandaar Bosseschool waarmee de gelegenheid werd geschapen dat de weeskinderen christelijk onderwijs konden ontvangen en van welke school tevens de kinde ren uit chr. gezinnen te Middelharnis en Sonimelsdijk konden profiteren. Na ruim 80 jaar is deze school totaal verouderd en voor het Geref. Schoolbe stuur, het personeel, de ouders en vooral ook voor de kinderen, was het 'n blij de gebeurtenis, dat een nieuwe, naar de eis des tijds ingerichte school kon worden geopend. De officiële opening had maandagmiddag plaats door de In specteur van Lager Onderwijs de heer M. Molenaar, nadat vooraf de school door burgemeester P. W. Hordijk namens het gemeentebestuur aan de school vereniging was overgedragen. In de hal van de Chr. Ulo, in welks nabijheid de nieuwe Geref. school is gebouwd werd door ihet bestuur, met als voorzitter de heer P. Krijgsman, een groot aantal gasten ontvangen. Onder hen bevonden zich burgemeester en me vrouw P. W. Hordijk, wethouders en raadsleden en gem. secr. v. Bodegraven de wethouders van Sommelsdijk; Ds. en mevr. G. C. Muntingh; ds. en mevr. P. A. Zeilstra, de schoolarts dr. Gestman; Gem. architect Scherpenisse, collega's hoofden van scholen ook van andere gemeenten architect en aannemers en meerdere genodigden met hun dames. In de Jial van de Chr. Ulo sprak de voorzitter dhr. P. Krijgsman een kort openingswoord, waarna hij direkt het woord gaf aan burgemeester Hordijk voor de overdracht. Heden dinsdagavond wordt in de gemeenteraad te Ooitgensplaat beslist over de overname in erfpacht van het Fort „Prins Frederik", waarvan we hierboven een foto brengen. Dit fort is door zijn unieke ligging met boomge was en waterpartijen bij uitstek geschikt voor recreatiecentrum. Zwembad en zonneweide zullen in de nabijheid ko men. Het fort ligt vlak achter de dijk aan de druk bevaren rivier het Volkerak, waar de recreanten een prachtig uitzicht hebben en eveneens rust en verpozing kunnen vinden. Burgemeester Hordijk noemde het gereedkomen van deze school het sluit stuk voor het onderdak brengen van het onderwijs te Middelharnis, waaraan in de loop van een kleine 10 tal jaren heel wat zorg, is geweest. Niet alleen wat de gebouwen betreft, maar ook door de geboortegolf. In nov. 1960 was de aanvraag voor een nieuwe school ge daan, in maart 1961 werd de urgentie verklaring ontvangen en in febr. 1962 kon de aanbesteding volgen. Vorig jaar in september werd door het oud-thoofd de heer P. G. J. van Ijceuwen de eer ste steen gelegd en spreker kon consta teren dat de bouw zeer voorspoedig is geweest. Architect A. van Drie! was er in geslaagd een keurig gebouw te cre ëren temidden van een scholencomplex waarvoor spreker grote waardering had De burgemeester gewaagde verder dat er een goede samenwerking was ge weest tussen architect, bouwers en de technische dienst. De oude school binnen het kader van het Weeshuis, die naar spreker meende dateerde uit 1873 kon geen school meer worden genoemd, tiet onderwijs en ook de sfeer leed er onder. Spreker had be wondering dat de hoofden van scholen het onderwijs er behoorlijk in hebben laten funktioneren. Onder het oude kon nu een streep worden gezet; op 4 sept. a.s. zal deze overdracht met een raads besluit worden bekrachtigd. De burge meester vertrouwde het beheer gaarne aan het schoolbestuur toe en overiban- digde de sleutel aan de voorzitter met de wens dat er in de nieuwe school goed onderwijs zal worden gegeven tot heil van de jeugd De voorzitter dankte voor de over dracht en verzocht deze dank ook over te brengen aan het Gem. bestuur en secretaris v. Bodegraven, alsook aan de direkteur van de Techn. dienst dhr. Scherpenisse en zijn staf. Spreker ge waagde dat het een grote overgang was van het oude in het nieuwe en noemde ihet een zegen dat in de wet is vast gelegd, dat onderwijs kan worden gege ven aan de kinderen in de zin zoals ze thuis worden opgevoed. Hij verzekerde dat bij het onderwijs op de sciiool ook het gebed voor de Overheid niet zal worden nagelaten. De opening Daarna begaf het gezelschap zich naar de nieuwe school waar de 10 ja rige Lydia Wielaard gereed stond met de sleutel, om deze aan Inspecteur Mo lenaar te overhandigen. De Inspecteur opende de deur van de school, waar na de gasten konden binnentreden en plaats nemen in de fraaie schoolfial. De voorzitter opende de samenkomst met gebed en las daarna de 100ste psalm Vervolgens sprak hij een welkom uit inzonderheid tot het gemeentebestuur, inspecteur Molenaar, de predikanten ds. Muntingh en Ds. Zeilstra en het oud- hoofd dhr. P. G. J. van Leeuwen met hun dames. Spreker gaf een kort over zicht van de stichting, van de eerste Gereformeerd school door een gift van dihr. D. Bos. TQeikM 1938 het Prov. Ger. Weeshuis te Mid'l^jarnis werd opge heven, werd de iai^^ ondergebracht onder de naam „Vereniging Gerefor meerd Lager Onderwijs. We hebben lange tijd met de oude school moeten doen aldus spreker en het is ons tot blijdschap deze nieuwe school te mogen aanvaarden als een geschenk van onze God. Spreker dankte dhr. Molenaar voor de opening en hoop te dat deze veel voor de leerlingen zal betekenen. Op de oude scihool had een van zijn klasgenoten, uit het weeshuis, W. van der Zwaan zelfs een doktors- titel weten te behalen! Bijzondere dank bracht spreker aan architect van Driel, die eer had van zijn werk. Hij betrok daarna ook op zichter Boot. De aannemers die hij alle bij name noemde hadden stuk voor stuk keurig werk afgeleverd. Hij dankte ook de heer van Heerde voor al het werk inzake aanvragen en vergunningen. Zeer ingenomen was het bestuur met de fraaie wandschildering in de iial van de hand van Krijn van Driel te Brielle, voorstellende de geschiedenis uit Joh. 6 betreffende de spijziging met vijf bro den en twee vissen. Zich richtend tot het hoofd der school en mej. Muntingh drukte hij de wens uit dat hun arbeid in de school met zegen zal worden be kroond en zij er met vreugde zullen mo gen werken, ürun sterkte zoekend in de God des Verbonds. Onderwijs op hoog peil Inspecteur Molenaar gewaagde dat zijn taak ook behoort het openen van nieuwe scholen, wat hij een van de mooiste dingen vond in zijn ambt. Men ontmoet dan veel blijde mensen en straks vooral blijde kinderen, die nu een nieuwe school kunnen betrekken. De totstandkoming ging niet vanzelf, maar de bouw verliep vlot en is een fe licitatie waard. Terugdenkend aan de oude school, die volgens hem dateerde van 1879 had hij het bestuur gevraagd, wanneer deze was afgekeurd. Dit bleek nooit te hebben plaats gehad, waaruit Siij constateerde, dat deze ook nooit is goedgekeurd. Te meer daarom viel het uithoudingsver mogen van de hoofden van Leeuwen en Passchier te prijzen. Hij benadrukte dat ondanks de oude school het onderwijs er op een zeer hoog peil stond en hoop te dat er op deze school ook leerlingen zouden gevormd worden, zoals aange haald was van dr. v. d. Zwaan. Spreker besloot met de wens dat er met veel genoegen prettig zal worden gewerkt in dit Iceurige nieuwe gebouw. Andere sprekers. Dhr. A. Westland hoofd van de O'ir. Ulo bracht zijn hartelijke gelukwensen over als buurman en hoopte dat met waardering van eikaars standpunt ook een goede buur zal gevonden worden in de naast gelegen openbare ulo. Hij culmineerde zijn gelukwens in het woord van de Heiland die gezegd heeft „Laat de kinderen tot Mij komen" en hoopte dat het onderwijs steeds in die zin zal gegeven worden. (Zie vervolg pag. 4)

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1963 | | pagina 1