De ffloeilijklieden
in de landbouw
Thomsen's Havenbedrijf bracht
eigen personeelsboot in de vaart
De vakantie van de Keninklijke Familie in Porte Ercole, Italië
fluto over de kop op
kruising bij Ouddorp
aPÉL
tentoonstelling
te Ouddorp
Afgelopen week
twee dodelijke
ongelukken
Twee - te
ren -
overleden
Windhoos in CrFOEitngen
36e jaargang
Dinsdag 13 augustus 1963
No. 3211
Chr. STREËKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavorid
Voor vervoer van Middelharnis-haven naar
Hellevoetsluis vice-versa
Garage Knöps
Ooitgensplaat
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Hedactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 2,15 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per xnm.
Bij contract speciaal tarief.
6
Het zal uit de vorige artikelen dui
delijk geworden zijn, dat de moeilijk
heden, waarmee de landbouw te wor
stelen heeft, gedeeltelijk samenhangen
met de structuur van de agrarische be
drijfssector en dat derhalve een ver
betering van de inkomenspositie der
boeren althans voor een deel gezocht
zal moeten worden in structuurveran
deringen. Hogere inlïomens zijn niet te
verkrijgen door hogere produktie, want
deze is in sommige sectoi-en al veel te
hoog, waardoor de prijzen te laag v/or
den. Men zal het dus moeten zoeken
in de richting van opvoering der ar-
beidf.produktiviteit. Dit is een heel an
der begrip dan produktie. Onder po-
duV'iviteit verstaat men de produktie
per inan, zodat men ze kan uitrekenen
dl) d' de totaalwaarde van de agrarische
pn duktie te delen door het aantal be-
rc :pspersonen in deze sector. Men weet,
(l't dit economisch begrip tegenwoor-
i ig een zeer grote rol speelt bij de
lionpolitiek. Nu is het duidelijk, dat
men deze produktiviteit op diverse ma
nieren kan opvoeren: ten eerste door
hogere produktie en gelijliblijvend aan
tal beroepspersonen óf door gelijke
produktie en dalend aantal beroepsper
sonen. De eerste methode is onbruik
baar, omdat er al overproduktie is en
het moet dus gaan in de andere rich
ting, Welnu, dit proces is al geruime
tijd aan de gang. De mannelijke agrari
sche beroepsbevolking verminderde van
1947 op 1956 van 532.000 tot 430.000,
dus met gemiddeld 10.000 per jaar en
van 1956 op 1959 van 430.000 tot 398.000,
dus met ruim 8.000 per jaar. Momenteel
zal het dus naar schatting ongeveer
375.000 bedragen. Het aantal bedrijfs-
hoofden liep sedert 1947 met Wk terug,
dat van de meewerkende zoons met
270/0 en dat van de landarbeiders met
41°/o. Deze cijfers zijn te vinden in de
Landbouwnota van Min. Marijnen. Over
de hele linie was de teruggang 25"/o. De
sterkste teruggang is te constateren op
de gemengde bedrijven van de zand
gronden; daar liep het aantal bedrijfs-
hoofden terug van 1947 tot 1959
met IS'/o, dat van de meewerkende
zoons met 36"/o en dat van de landarbei
ders met 54Vo!
De agrarische bedrijfstak is dus al
jarenlang onderhevig aan een inkrim
ping wat de beroepsbevolking betreft.
De produlUie is echter niet ingekrom
pen, integendeel, van jaar tot jaar nog
gestegen. Dit betelient dus, dat de ar-
beidsproduktiviteit sterk omhoog is ge
gaan en er dus individueel meer wordt
verdiend dan voorheen. Ze is na de
oorlog in deze sector met ruim eOVo ge
stegen, wat voor ongeveer de helft aan
afvloeiing te danken was. Deze terug
gang van de beroepsbevolking was en is
dus noodzakelijk om de verdiensten per
persoon op te voeren. Hoofdzakelijk was
ze het gevolg van de stormachtige ont
wikkeling van de industrie en de han
del na de oorlog, waardoor duizenden
agrarische personen weggetrokken wer
den, hetgeen in de hand gewerkt werd
door de hogere lonen en betere arbeids
omstandigheden. Dat deze teruggang in
zo hoog tempo geen catastrofale gevol
gen had voor de landbouw, komt door
dat ze ruimschoots opgevangen werd
door de steeds toenemende mechanisa
tie. De machine heeft de menselijke ar
beid voor een groot deel vervangen, wat
blijken kan uit de volgende statistiek
van het aantal machines.
1950
1962
melkmachines
3.800
57.000
trekkers (tractoren)
24.000
96.000
cultivators
47.000
64.000
aardapp. pootmach.
4.500
7.700
combines
1.200
3,000
aardapp. rooiers
7.700
15.000
bietenrooiers
260
1.400
Natuurlijk zal er een bepaalde be
zetting door arbeidspersonen in de
landbouw nodig blijven. In hoeverre de
grens thans al is bereikt, is moeilijk te
zeggen. Het ligt ook sterk plaatselijk en
regionaal. Wel zal het zaak zijn zo mo
gelijk ervoor te zorgen, dat dit af
vloeiingsproces economisch goed kan
worden opgevangen.
De opvoering van de produktiviteit
was ook nodig, doordat de arbeidskos
ten in de landbouw verhoudingsgewijs
zeer sterk zijn gestegen. Door de ach
terstand in de lonen bij deze sector
moesten deze relatief dus ten op
zichte van de andere produktiekosten
meer omhoog gaan dan in andere
bedrijfstakken. En dit proces is nog niet
afgelopen, omdat het inkomen in de
landbouw nog altijd niet geheel op het
zelfde niveau ligt als dat in andere sec
toren. Het moet gelijk zijn, anders blijft
er een verloop, dat tenslotte funest
wordt. Om een indruk te geven van
de veranderingen in de agrarische pro
duktiekosten geven we hieronder de
ontwikkeling ervan. Stellen we het
prijsindexcijfer van de verschillende
kostenfactoren omstreeks 1951 op 100,
dan zijn deze indices in 1961/62 als
volgt:
yoederstoffen 97 bestrijdingsmidd. 104
kunstmest 106 arbeidsloon 196
zaaizaden 116 pacht 161
brandstoffen 112 werktuigen 119
Het totaal van de kostenfactoren is
fSl, dus anderhalf maal zo hoog na 10
jaar. Maar het loonpeil is in het afge
lopen decennium verdubbeld. Deze ont
wikkeling heeft belangrijke consequen
ties voor de onderlinge verhouding.
waarin arbeid en kapitaal in de land-
bouv/ worden aangewend. Naarmate de
arbeidslonen verhoudingsgewijs stij
gen, wordt het eerder rendabel arbeid
door kapitaal te vervangen m.a.w. te
mechaniseren. Daarom zal het proces
van vervanging van arbeid door kapi
taal zich in de toekomst zonder twijfel
krachtig voortzetten. Ook de werktijd
verkorting maakt dit noodzakelijk. In
de industrie is thans volgens de C.A.O.-
regeling de arbeidstijd ca. 45 uur per
week, maar bij de akkerbouwbedrijven
nog 47 a 48 en in de verhouding zelfs
52 a 54 uur. De noodzakelijke verdere
mechanisering en modernisering der be
drijven zal echter de vermogensbehoef
ten per bodrijf sterk doen toenemen,
wat de landbouwers voor financierings
problemen plaatst.
Om evenwel de kapitaalgoederen
(machines, bedrijfsgebouwen) rendabel
te lïunnen maken zal er een soort reor
ganisatie in de zin van een sanering
van de landbouwsector nodig zijn. Min
der boeren en landarbeiders zullen met
m^eer machines tot nog grotere presta
ties moeten komen. Dit stelt hoge eisen
aan de capaciteiten der ondernemers
en aan de vakbekwaaheid van de
landarbeiders. Ons landbouwonderv/ijs
staat op zeer hoog peil en verreweg de
meeste bedrijfshoofden en meewerken
de zoons hebben dit gevolgd, maar het
zal wellicht nodig zijn in verband met
de veranderende bedrijfsomstandighe
den meer dan tot dusver te streven
naar een middelbare opleiding, terwijl
de arbeiders ook bij de lagere opleiding
moeten worden betrokken.
Om in de landbouw tot een redelijk
inkomen te geraken, zal dus een ingrij
pende produktiviteitstoeneming verwe
zenlijkt moeten worden en deze vereist
een zo intensief mogelijli gebruik van
het machine- en gebouwenkapitaal en
van de arbeid. Men zal het ook moeten
zoeken in meer gemeenscliappelijk ge
bruik van produktiemiddelen in de
vorm van loonwerk, werictuigen- coö
peratie of -combinaties, gemeenschap
pelijke opciag- en drooginstallaties, ver
enigingen voor bearijibvcii^^xtji-ö i.-j
ziekte of ongeval etc, dus meer tech
nische, ecenomische en sociale samen
werking.
Vooral echter zal het van groot be
lang zijn, te komen tot een vergroting
van de bedrijfsoppervlakte, met name
in de akkerbouw en de veehouderij, die
68°/o van de agrarische bijdrage aan ons
nationaal inkomen voor hun rekening
nemen. De perspectieven op de markt
zijn voor deze sectoren, speciaal voor
de veehouderij, niet zo gunstig en daar
om klemt hier temeer de noodzaak van
pz'oduktiviteitsverhoging, die op grote
re bedrijven gemakkelijker verwezen
lijkt kan worden dan op kleine. We ko
men hier dus op het probleem van de
kleine bedrijven, dat thans zo actueel
is, mede in verband met de actie van
de kleine boeren op politiek kebied.
Daaraan zullen we echter een apart
artikel moeten wijden.
Drie-jarig jongetje verdronken
te Oude Tonge
Wielrijder te Middelharnis
gedood in verkeer
De afgelopen week hadden op ons
eiland Goeree Overflakkee twee onge
lukken met dodelijke afloop plaats.
Verleden dinsdagavond is te Oude Ton
ge een 3-jarig jongetje, Hendrikus Ho-
geweg, verdronken in de kort geleden
aangelegde vijver aan de Kolfweg. Te
ongeveer 6.30 uur was het kind nog in
de buurt gezien. Enige tijd daarna be
gon men zich ongerust te maken en
werd de Iiulp van de politie ingeroepen
om het vermiste jongetje te zoeken,
waarna men de kleuter omstreeks 8 uur
opdregd.
Begrijpelijk heeft dit ongeval grote
verslagenheid in de gemeente teweeg
gebracht.
Dodelijk verkeersongeluk
Vrijdagmorgen tussen 6 en 7 uur
heeft .op de Molenweg, ter hoogte van
de DAF-garage van fa. Blokland een
dodelijk verkeersongeluk plaats gehad.
Nadat de heer C. v. d. V. uit Herkin
gen met zijn stationcar een hem tege
moetkomende auto was gepasseerd,
moest hij naar links uitwijken voor een
voor hem uitrijdende wielrijder, de 65-
jarige A. A. Noordijk uit Middelharnis,
die met een emmer aan zijn stuur fiets
te om te gaan melken.
Juist op dat moment van passeren
maakte de heer Noordijk een zwenking
naar links. Hij werd door de met grote
snelheid rijdende auto geschept, ver
schrikkelijk verminkt en op slag"'ge
dood; het slachtoffer werd een been
totaal argeruKt.
Van de auto werd de voorruit ver
splinterd. De rijkspolitie te Middelhar
nis kwam direct een onderzoek instel
len.
De heer Noordijk was 65 jaar, en
woonde Stenenweg 69. Hij was ge
huwd en had geen kinderen. Het mede
lijden met de weduwe is groot.
GOEDEREEDE
Burg. Stand over de maand juli '63.
Vertrokken: D. Cino en gezin naar
Leidschendam.
OUDE TONGE
Kerkdienst. Woensdagavond a.s. te 7
uur hoopt ds. Hage van Klaaswaal voor
de Ger. Gemeente alhier voor te gaan.
Begin september komt de „Walche
ren" in de vaart om het personeel voor
Thomsen's Havenbedrijf te Rotterdam
te vervoeren vanaf Middelharnishaven
naar Hellevoetsluis en terug. Tot he
den werd deze dienst onderhouden door
de Delta-rederij. Het contract loopt op
6 september af. De directie van het be
drijf heeft maatregelen moeten nemen
en heeft een contract afgesloten met
het Scheepvaartbedrijf Vikingbank te
Vlaardingen, die de „Walcheren" in
eigendom heeft.
Mist en ijsgang kunnen het schip
niet deren, want het heeft Rijn-radar
aan boord en het heeft geen wind
krachtsbeperking. Zelfs bij windkracht
12, wat vrijwel nooit voorkomt, zal de
dient gewoon worden onderhouden.
Het schip heeft een scherpe kop en kan
het ijs breken. De directie van Thom
sen's Havenbedrijf heeft er de beste
verwachtingen van.
Het schip is uitgerust met twee mo
toren oftewel het is een dubbel-
schroefschip. ledere motor heeft een
vermogen van 240 pk. Wanneer de 480
pk's zouden uitvallen, is er nog een re
serve-motor. Het schip heeft een diep
gang van 3.80 meter en heeft stabilisa-
Zondag 11 augustus omstreeks 17 uur
heeft zich op de Prov. weg bij de Kruis-
voorgedaanrwaaflDÏJ eeii"iüte"51Pb'3^Sy§l
de kop is geslagen.
De auto, een Opel Kaptitan werd be
stuurd door dhr. J. R. te Nieuwe Ton
ge; er zaten voorts nog 3 personen in de
auto; t.w. W. K., W. N.; te Dirksland
en een zekere J. S. Twee van hen waren
onderweg opgepikt en liften mee naar
Ouddorp.
Op de kruising raakte de auto in de
berm en reed tegen een zware berm-
paal van circa 100 kg, die uit de grond
werd gerukt. De auto sloeg over de kop
en kwam met de wielen boven te lig
gen. Geen der inzittenden bekwam enig
letsel. Toen de politie kwam, had men
de wagen weer overeind gezet; de twee
lifters waren inmiddels verdwenen. De
Opel Kapitan was zwaar beschadigd.
De bestuurder bleek onderweg enige
cafe's te hebben aangedaan; op last van
de politie is een bloedproef van hem ge
nomen.
In verband met dit ongeval verzoekt
de groepscommandant der Rijkspolitie
te Ouddorp een ieder die inlichtingen
kan verschaffen zich met hem in ver
binding te stellen. Telefoon 01878-244.
Middelharnis - Telefoon 2043
tievinnen om slagzij te voorkomen. Er
zijn waterdichte deuren tussen machi
nekamer en de compartimenten.
Er is een accomodatie voor 700 per
sonen. Voor dit moment is dit ruim vol
doende, want er worden dagelijks 160
personen vervoerd, waarvan er 2/3 in
dagdienst en 1/3 in nachtdienst werk
zaam is. Men heeft echter goede hoop,
dat er in de naaste toekomst meerdere
mensen van het eiland naar het bedrijf
zullen gaan.
Verleden week werd er een prettige
proefvaart gemaakt vanuit Vlaardin
gen, waar het schip is opgeknapt. Dat
opknappen was wel terdege nodig, want
het zag er niet al te best uit wat be
treft het buitenwerk. Er is geschilderd,
getimmerd en elektriciteit aangelegd.
Het schip is in 1929 gebouwd en heeft
jarenlang in de Kielerbocht, tussen de
Duitse eilanden gevaren. De directie
van de scheepvaartonderneming is er
bijzonder trots op, vooral ook omdat
het bij elke weersgesteldheid kan varen
en niet in het minst, omdat het zee-
waardig is.
Bij de proefvaart was het schip ge-
pavoiseerd en is fier de haven van Mid
delharnis binnengelopen met aan het
roer kapitein Jan Helleman. De sfeer
was er uiterst gezellig, hoewel de brand,
die dinsdagavond in Slikkerveer woed
de en 19 woningen van Thomsen's Ha
venbedrijf verwoestte, veel indruk had
gemaakt. Daardoor werd de afvaart
ook wat later. Desalniettemin was er
vreugde om de verbetering. In het on-
derschip, waar de bar is, had restaura
teur, de heer Dries Voogd, het druk en
men was het er over eens, dat hij zijn
beste beentje heeft voorgezet.
Het middenschip heeft twee salons en
het bovenschip één grote salon. Men
verwacht, dat men daar tijdens de over
vaart zal vertoeven. Op Flakkee is men
gewend van zich af te kijken. Over uit
zicht is er niet te klagen. Op de heen
reis zal er koffie geserveerd worden
voor het personeel. Vermoedelijk zal
dat in de toekomst gratis zijn.
Te Middelburg is in de ouderdom
XêP, ?,8,X3..§ï"„8verled.en..ds, J,. KQeke.b5.k-
gezinde Broederschap. Hij is 22 juli
1875 te Ouddorp geboren, waar zijn
vader predikant was. Zijn eerste ge
meente was lip in N. Holland (1899)
in 1903 vertrok hij naar Aardenberg om
in 1919 zijn intrede te doen te Mid
delburg waar hij tot zijn emeritaat in
1940 is gebleven. Sedert 1921 was ds.
Koekebakker oolc predikant te Goes.
Te Driebergen overleed 'ds. P. A. Ti
chelaar, em. predikant der Nederl. Herv
Kerk. Ook hij is te Ouddorp geboren
en wel op 12 juni 1888. Hij aanvaardde
het predikambt in 1913 te Midlum en
vertrok in 1916 naar Bellen om in 1928
predikant te worden bij de Indische
kerk. Ds. Tichelaar arbeidde te Band-
jirmasim, Soerabaja, Malang, Batavia
en Bandoeng.
Na in Indonesië in een concentratie
kamp te hebben gezeten repatrieerde hij
iii 1946, waarna hij zich te Santpoort
vestigde. In 1951 ontving hij emeritaat.
Hij verleende te Ankeveen bijstand in
het pastoraat en vestigde zich daarna
te Driebergen.
-O-
De grote Gladiolenbloemententoon-
stelling „Gratia '63" wordt dit jaar te
Ouddorp gehouden, zodat ook de badgas
ten volop kunnen genieten van de prach
tige kleuren van deze uitzonderlijke
mooie bloem. De tentoonstelling wordt
gehouden op vrijdag 16 en zaterdag 17
augustus en is voor het publiek toegan
kelijk vanaf des vrijdagsmiddags 3 uur.
Er is tevens een grote Mechanisatie-
show aan verbonden. Wij wekken gaar
ne op deze fraaie tentoonstelling te be
zoeken.
Burg. Stand over de maand juli '63.
Geboren: Krijn Cornells, zoon van P.
Grinwis en K. H. Vreeswijk; Krientje
Jannetje, dochter van J. C. Luime en C.
Op de foto gaat de familie niet
eerder op het terras zitten, voor
dat de Prins de parasol in de
juiste stand heeft gebracht.
V.l.n.r. Prins Bernhard, Prinses
Irene, Prinses Margriet, Prinses
Christina, de Koningin en Prinses
Beatrix.
Reisgeldvergoeding schoolgaande
kinderen. Verzoeken om reisgeldvergoe
ding voor kinderen die een V.G.L.O. of
U.L.O. school bezoeken of gaan bezoe
ken, dienen vor 1 september a.s. te
worden ingediend. Hetzelfde geldt voor
vergeding studiekosten voor H.B.S. be
zoek. Formulieren zijn ter gemeente
secretarie verkrijgbaar. Voor het ver
krijgen van studietoelage voor kinde
ren die een Technische school of een
Landbouwhuishoudschool bezoeken of
gaan bezoeken, dienen formulieren te
worden gevraagd bij de betreffende
school.
Landbouwbedrijf in Oostelijk Fle
voland aangeboden. Onze vroegere
dorpsgenoot de heer F. A. Bom te Wil
helminadorp bij Goes, is met ingang
van 1 november a.s. een landbouwbe
drijf in pacht in Oostelijk Flevoland
aangeboden. Er waren 2200 gegadigden
voor 139 bedrijven, waarvan 117 in Oos
telijk Flevoland en 22 in de Noord
oostpolder gelegen. De grote van de
bedrijven variëren van 18 tot 57 ha.
Beëindiging faillissement. Door het
verbindend worden der enige uitdelings
lij st is het faillissement van L. v. Dam,
Kerksingel 22b, geëindigd.
Breen; Pieternella, dochter van J.
Meijer en J. E. van Splunter; Adriaan,
zoon van A. Tanis en J. van der Sluis;
Leentje, dochter van M. Hoek y A.
Breen.
Gehuwd: J. M. van der Laan, 26 jaar,
en W. Grinwis, 21 jaar.
Ondertrouwd: J. Melissant, 2 jaar en
C. Mi. Tanis, 23 jaar.
Overleden: Jacob Molesteeg, echtge
noot van J. Westhoeve, 82 jaar; Wil
lem Santifort, echtgenoot van C. Nie-
man, 82 jaar.
Ingekomen: C. Schalker-Schram van
Huizen N.H.; C. H. Tanis van Valburg
(Zetten).
Vertrokken: M. C. Roozemond naar
Rotterdam; W. van der Laan-Grinwis
naar 's Gravenhage.
Zaterdag 3 augustus is in ons land zwaar onweer voorgekomen en er hadden
o.m. in Zeeland wolkbreuken plaats, waardoor er enorm veel water viel. Een
windhoos is over het plaatsje Holwierde in Groningen getrokken. De boerderij
„Bouwtenheerd" werd door de hoos zwaar beschadigd. Er werd een „hap"
uit het dak genomen van ca. 25 meter breedte. Ook werden bij de boerderij
enkele bomen uit de grond getrokken. De schade wordt geschat op enkele tien
duizenden guldens.
