De mannen die te voet over
het Haringvliet itokhBn
H.K.H. Krooriprinses Beatrix wordt
donderdag 31 januari 25 jaar
Felie brand
inlandbouwioods
te Den Bommei
Eciitpaar L. v. d. Groef in het goud
Hulde van commissionairs aan de
bemanning Reederij v. d. Schuyt
Uuid-handen-lïppen
Dinsdag 29 januari 1963
No. 3159
r.hr. sïrèEkblad op gereformeerde grondslag
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
HULDE
EEN LES
Veei ijs aan
Grevelingendam
Eindresultaat
actie „Open het Dorp"
f 21.169.000
Van de redaktie
fVlicIdelhairiiis
Jubileumviering donderdag 31 januari
Cheque van 500 gulden
en erepenning gemeentebestuur
ruw of schraal? PUROL
35e jaargang
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Somtnelsdijk
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 2,15 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
Een Franse geleerde, Ernest Renan,
'heeft indertijd in een van zijn werken
gezegd, dat het waarlijk constituerende
element ener natie is: ,,le desir d' etre
ensemble", dat is, „het verlangen sa
men te zijn".
Er zijn natuurlijk nog heel wat meer
wezenlijke kenmerken van het begrip
„natie". Van een natie is slechts sprake
waar gevonden wordt een gemeen
schappelijke oorsprong, een gemeen
schappelijk verleden, een gemeenschap
pelijke roeping en een gemeenschappe
lijk belang.
Het gemeenschappelijk verleden
spreekt in de natie het sterkst. Door ge-
meenschappelijlte voor- en tegenspoed,
in rampen en tegenslagen, overwinnin
gen en nederlagen, in verval en op
bloei, tesamen gedeeld en gedragen,
wordt om een volksgemeenschap de
hechte band der natie geslagen.
Prins Willem van Oranje is de man
geweest, die het fundament van de Ne
derlandse, natie heeft gelegd. De daarop
volgende Öranjevorsten hebben een lei
dend aandeel gehad aan de voltooiing
van de Nederlandse natie. Bij geen an
der volk is de nationale wording zo
saam geweven met de komst van zijn
Vorstenhuis als bij ons.
Zowel in dagen van blijdschap als in
droefheid in ons Koningshuis, heeft het
constituerende element der natie, zoals
de Franse geleerde Ernest Renan het
noemde: „Ie desir d' etre ensemble",
dat is, ihet verlangen samen te zijn" ge
durende de eeuwen niets van zijn
kracht verloren.
Het verlangen samen te zijn is op 1
februari 1953 dus thans 10 Jaar gele
den zo treffend gebleken, toen het ge
hele Nederlandse volk tijdens de water
snoodramp de rampslachtoffers en de
rampgebieden zo spontaan in alle op
zichten hulp verleende.
Nog een paar dagen scheiden ons van
de 31ste januari de dag, waarop ons
gehele volk tesamen dankbaar her
denkt dat 25 jaren geleden H.K.H.
Prinses Beatrix Wilhelmina, Armgard,
Prinses der Nederlanden, Prinses van
Oranje-Nassau, Prinses van Lippe Bies-
terfeld, werd geboren.
Feitelijk is met Koningin Wilhelmina
de laatste Oranjetelg heengegaan. Im
mers als dochter van Prins Hendrik, is
koningin Juliana in de manstam geen
Nassau, doch behoort zij tot haar Va
ders Huis, dat van Mecklenburg-
Schwerin. Zo behoren ook de kinderen
van Koningin Juliana tot het huis Lip-
Pe Biesterfeld, waaruit hun vader. Prins
Bernhard gesproten is.
Na een broederscheiding tussen de re
gerende graven! Walram en Otto split
ste het Huis Nassau zich in de 13e eeuw
in twee liniën, aangeduid als de Wal-
ramse en de Ottonische lijn.
En zo zien wij dat na verloop van ze
ven eeuwen, beide takken van het Nas-
sause Huis gelijktijdig in een vrouw
eindigden. Van de Ottonische lijn is dit
Wilhelmina, voormalig koningin der
Nederlanden; van de Walramse lijn
Oliarlotte, tegenwoordig groothertogin
van Luxemburg.
Met deze beide grote vrouweni vindt
het roemruchte Nassause stamhuis in de
öiannelijke lijn het einde van zijn glo
rieus bestaan.
Wij zijn echter dankbaar dat de af
stammelingen van hot Nassause stam-
Foto J. Hamelberg
huis in de vrouwelijke lijn blijven voort
bestaan, en dat zij krachtens de bepa
lingen van de Grondwet toch de titel
van Prinses van Oranje-Nassau blijven
dragen, zodat het toch Oranje blijft..
H.K.H. Prinses Beatrix, die zelf nog
de jonge generatie in haar midden heeft
zien opbloeien, heeft thans haar eerste
kwarteeuw vervuld. Deze verjaardag is
dus een dag van bijzondere betekenis.
Wanneer wij de 25 doorleefde jaren van
Prinses Beatrix overzien, met alle lief-
en leed, dan is er wel reden tot grote
dankbaarheid. De ondersteunende, zor
gende liefde, trouw en bescherming des
Heeren, is 25 jaren het deel van onze
Kroonprinses geweest.
Prinses Beatrix deelde in het afgelo
pen jaar ten volle in de representatieve
plichten. Zo heeft zij in mei 1962 haar
ouders vergezeld bij het staatsiebezoek
aan Oostenrijk. Maar vooral belangrijk
was haar reis naar het Verre Oosten.
Op 18 oktober is zij daartoe vertrokken.
Om een bezoek te brengen aan Iran,
Pakistan, India, Thailand, de Philipij-
nen en Japan.
Het ging in de eerste plaats om de
banden met deze landen te versterken.
Prinses Beatrix heeft in verschillende
door haar bezochte landen met leiding
gevende personen gesproken, maar ook
met de jeugd. In Iran b.v. heeft zij de
rampgebieden bezocht en ook gezien
wat tot leniging van de onod en tot
herstel wordt ondernomen.
In Honkong bereikte haar het tele
gram dat haar Grootmoeder was over
leden. Zij' keerde onmiddellijk naar Ne
derland terug. Onze Kroonprinses is
echter voornemens zo mogelijk dit voor
jaar het laatste gedeelte van de reis
naar het verre Oosten uit te voeren.
Behalve het bezoek aan Japan zal zij
waarschijnlijk ook nog naar de Vereni-
de Staten van Noord-Amerika en Ca
nada gaan.
Een dezer dagen zal Prinses Beatrix
haar eigen woning, het kasteeltje Groot
Drakenstein betrekken. Zij heeft echter
niet het voornemen er permanent te
gaan wonen, maar alleen de weekenden
er te vertoeven om haar kennissen en
vriendinnen in eigen sfeer te kunnen
ontvangen.
Onze Kroonprinses is nu een volwas
sen vrouw, die zich van haar geboorte
in de liefde van de Nederlandse bevol
king mocht verheugen, vooral omdat
men haar zo echt natuurlijk vindt. En
dit hebben wij voor een groot deel te
danken aan de wijze opvoeding van
haar ouders.
Wij, als volk van Nederland, verlan
gen om te zamen op 31 januari a.s., zij
het dan ook met het oog op de bijzon
dere herdenking van de watersnood
ramp van 1 febr. 1953, op bescheiden
wijze, H.K.H. Prinses Beatrix onze war
me genegenheid te tonen, en niet alleen
Haar onze hulde te brengen, maar bo
ven alles aan Hem, Die "ons haar ge
schonken heeft, en wiens Hand in die
gave zegenend over ons land en volk
uitgebreid is.
Ooltgensplaat, 29 januari 1963.
P. BOM.
ambt. ter sekretarie
-O-
Het was een goede geste van de
Bond van Commissionairs afd. Goeree-
Overflakkee om de bemanningen van
de veerboten van de Reederij Van der
Schuyt openlijk hulde te brengen voor
hun verbeten ijver en doorzettingsver
mogen, waarmee zij tot nu toe het veer
op Brabant hebben gaande gehouden
en daarmee ons eiland voor een geheel
isolement hebben weten te vrijwaren.
Dat ging en gaat nog met grote
moeilijkheden gepaard; al was bijvoor
beeld de oude trouwe Beatrix op een
moment uitgeput van kracht, legde men
het bijltje er niet bij neer, maar werd
de boot gesleept. Samen met de Gor-
cum V kon geregelde afvoer van land-
bouwprodukten plaats vinden, wat over
dit veer 70 a 80"/o bedroeg. Tevens werd
ook van die kant ons eiland met aller
lei behoeften bevoorraad. Al zal de
cheque die zij ontvingen zij kregen
samen 500 gulden te verdelen hun
aangenaam geweest zijn, prettiger nog
moet het voor lien geweest zijn, waar
dering uit de streek te hebben ontvan
gen voor hun moeizaam werk. Waar
dering ook van het gemeentebestuur
van Ooltgensplaat, die hun ijver zal be
lonen met een ere-penning, als een blij
vende herinnering aan de barre ijs-
winter 1963.
HoRstdfank in tabletvorm.95ct
Schreven we hierboven dat hulde is
gebracht aan de bemanning van de
veerboten op het Brabantse veer, deze
hulde liomt zeker ook toe aan de kapi
teins en bemanningen van de R.TM.-
veerboten. Ooii: zij zetten zicli met alle
kracht inom de veerroute op het Ha
ringvliet vanaf Middelharnis-liaven
naar het vasteland open te houden. Zat
men al eens een dag geheel in de greep
van het ijs, dan was dat niet hun schuld,
maar te wijten aan het gebrek aan gro
te sterke ijsbrekers.
De veel te kleine sleepboten, die als
hulp zijn ingezet bleken niet voor hun
taak berekend en moesten het, de een
na de ander, spoedig opgeven. De situ
atie op het Haringvliet ligt wel iets
moeilijker dan op het Volkerak, wat
ook in vorige ijswinters is gebleken. Er
is op deze rivier méér en zwaarder ijs,
waarom krachtiger hulp nodig is.
Er valt een les uit te leren, dat Rijk,
provincie en gemeenten goede overeen
stemming vinden om bij een volgende
ijsgang direct zwaarder materiaal in te
zetten. Want goedkoop is hier duurkoop
geworden!
Bij het begrotingsdebat in de Provin
ciale Staten van Z. Holland donderdag
j.l. gehouden, heeft gedeputeerde A. C.
A. Deerenberg meegedeeld dat de Pro
vincie alles doet om Goeree Overflak-
kee niet in het isolement te latein ko
men. Per dag kost het vijfduizend gul
den om de veerverbinding over het Ha
ringvliet in stand te houden. (Het kost
méér!'Red.)
En dan zijn nog niet gerekend de kos
ten voor de ijsbrekers op het Volkerak.
We mogen de hoop koesteren dat dit
de laatste keer is, dat dergelijke bedra
gen om ons eiland voor een isolement
te vrijwaren, moeten worden uitgetrok
ken. Barre winters als deze komen zel
den tweemaal achter elkaar voor en
als alles volgens plan verloopt hebben
we in 1964 de brug. Dan is dit leed weer
geleden en is isolement door het ijs his
torie geworden.
Vrijdagmiddag omstreeks half drie
werd door de heer J. Kievit een begin
nende brand ontdekt in de landbouw-
schuur van de heer A. H. Wesdorp,
staande in hst z.g. ,,Bosland", in de
gemeente Den Bommel, welke loods in
gebruik is bij de heer P. Mast voor op
slag, drogen en verzendklaar maken
van landbouwproducten, in welk ge
bouw de heer Kievit werkzaam was,
doch in een andere afdeling. Vermoe
delijk is deze brand, welke zeer snel
om zich heen greep, ontstaan door een
in bedrijf zijnde oogstdroger (Prior). De
onmiddellijk gealarmeerde brandweer
gaf met drei stralen water uit een nor-
tonput bij de Ned. Herv. kerk. Men kon
evenwel niet voorkomen dat het groot
ste gedeelte van het dak een prooi der
vlammen werd, en dat de opgeslagen
landbouwproducten tot een waarde van
30 tot 40 duizend gulden waterschade
opliepen.
Nog dezelfde m.iddag en avond heeft
een ploeg vrijwilligers bijna alle in het
water staande producten, waaronder
veel paardepeen en uien uit de loods
gehaald en overgebracht naar de Coop.
Landbouwloods.
De schade wordt geschat op ongeveer
15.000 gulden.
De Edelachtbare heer burgemeester
W. G. van der Harst was eveneens op
het terrein van de brand aanwezig'.
De hele nacht tot zaterdagmorgen 10
uur is de brandweer met de nablussing
bezig geweest.
Zelfs oude mensen kunnen zich niet
herinneren te hebben gezien wat zich
thans op de Krammerplaat, de zand
plaat waarop de Grevelingendam is ge
legd heeft gevormd n.l. een ijsdam ver
schillende meters hoog en tientallen
meters lang. Kennelijk is het ijs op de
Krammerplaat aan de grond geraakt en
is ander ijs daartegen gaan kruien, van
daar dat zich een ijsrug heeft gevormd.
Een nieuw bewijs van de veranderin
gen in de stromingen op de kentering
van Grevelingen en Zijpe, die door de
Grevelingendam wordt veroorzaakt.
---------O---------
Het totale resultaat van opbrengsten
ten bate van „Het Dorp" beloopt het
kapitale bedrag van f 21.169.000,—. Er
zijn nog acties die ten bate van Het
Dorp blijven doorlopen.
Door de veelheid aan copy Voor dit
nummer moesten vele stultken blijven
overstaan. Hieronder is ook het verslag
van het afscheid van ds. P. Huisman,
Geref. predil>^ant te Ooltgensplaat, wat
we in ons e.k. nummer hopen op te ne
men.
„Het is niet de eerste winter, dat Goe-
ree-Overflakkee geïsoleerd dreigt te
worden. Sinds mensenheugenis zijn er
al moeiiykheden, wanneer mist en ijs
zich doen gelden," vertelde ons het
echtpaar L. v. d. Groef-van den Tol te
Middelharnis, die donderdag a.s. 31 jan.
vijftig jaar getrouwd zijn^
De heer Van der Groef is vanaf het
begin, dat de R.T.M. op Flakkee is ge
komen, in dienst geweest van de Maat
schappij. In 1952 ging hij met pensioen,
maar zijn belevenissen uit die periode,
dat hij als pontonkneoht op de haven
van Middelharnis de veerboten naar
binnen loodste, zal hij niet licht ver
geten en voor het nageslacht is het wel
aardig te weten hoe het er in het begin
van 1900 naar toe ging.
Tegenwoordig loeit er dag en nacht
een sirene bij mist, om de schepen te
begeleiden naar de thuishaven. Dat is
sinds een paar jaar. Vroeger, wanneer
er mist was of aardedonker, liep de
heer Van der Groef met een toeter naar
het eind van de strekdam en bleef net
zo lang daarop blazen tot het schip de
haven had gevonden. ledere avond liep
hij de strekdam af met een lantaarn in
de hand, zodat de kapitein van de boot
zijn koers daarnaar kon richten.
Van der Groef had er een heel klein
hokje van waaruit hij het haventerrein
en de haven en het Haringvliet kon
overzienHet was er wel eenzaam,
want het verkeer was minder druk dan
tegenwoordig. Hij had er echter een
vaste kern vrienden, die hem, vooral
op zaterdag en zondag een beetje gezel
schap kwamen houden. Die vrienden
waren er soms eerder dan Van der
Groef. Ze hadden dan de kachel al voor
hem aangemaakt en kwam hij in een
verwarmd hokje. Die vrienden wisten
wel dat Van der Groef het niet altijd
even gemakkelijk had. Bij „nacht en
ontij" was hiji op de haven, maar de
vrienden ook. Het was geen benijdens
waardige baan die Van der Groef er
had, maar hij deed het graag.
Meer dan eens, wanneer de schepen
van Hellevoetsluis de haven van Mid
delharnis niet konden bereiken, bleef
er de mogelijkheid de haven van Stel-
lendam te bereiken. Er liep daar in
dertijd een spoor en aan het eind van
Stellendams haven was er een steiger
Het vervoer ging gewoon door. De „Hel
legat", het sleepschip van de R.T.M,
assiseerde dan de veerboot. „De Helle
gat was in 1909 al niet nieuw meer. Ik
kan niet begrijpen dat dat ding het nu
nog doet," vindt de heer Van der Groef.
Mevrouw Van der Groef was er ge
wend aan, dat haar man nooit thuis
was. „Gelukkig had ik kinderen en al
had ik het druk, het was toch ook ge
zellig. De meeste vrouweir, wier man
nen bijl de tram werkten, hebben hun
kinderen alleen groot moeten brengen.
Wij vonden dat al heel gewoon. Tegen
woordig zouden ze het niet meer ne
men. Wij moesten wel, want het geld,
dat mijn man verdiende, kon ik goed
gebruiken eni dan moet je al eens wat
doen", vertelde mevr. Van der Groef,
die evenals haar man, precies op de
Aan het begin van hun tocht poseer
den de Stadse „bedwingers" van het
Haringvliet nog even voor een plaatje,
v.l.n.r. Jan Huizer Pzn.; Iman Braber;
Dik Visser; Marinus Ghijsels; Hans van
Sprang; Piet Grinwis; Gerrit Smits;
Martin Bevaart; Aren Witvliet en Joh.
Maliepaard Joh.zn. Ook Leen Roon en
Henk Kievit die niet op de foto staan
hebben de tocht meegemaakt.
Het spreekwoord „Als er één schaap
je.... kon ook hier worden toegepast.
Zaterdagmorgen braclit een tiental in
woners van Goudswaart w.o. de opzich
ter G. V. Rossum en J. Maliepaard over
het Haringvliet een bezoek aan Stad.
Onder het verslag van de dinsdag ge
maakte tocht vermelden we dat de heer
M. Koppenaal als eerste het eiland
Tiengemeten zou hebben bereikt; virij
werden erop gewezen dat reeds 's mor
gens (dinsdag 22 jan.) dhr. C. Wagner,
vergezeld van zijn tWee jachthond au
deze tocht had gemaakt.
Nog steeds zijn er enkelen die zicih
op het Haringvliet wagen. Dit is echter
door de ingevallen dooi zeer gevaarlijk
geworden, waarom we hier ernstig t»-
gen waarschuwen.
„Wat zeg je daar van? Vijfhonderd gulden! Dat is voor ons ploeteren vanaf
Kerstmis tot nu!" Met deze woorden ongeveer toonde walkapitein J. Bolqn van
de veerdienst BrabantFlakkee een hem zojuist door de voorzitter van de
afdeling Goerjee-Overflakkee van de Ned. Bond van Verzendhandelaren, de
heer F. Krijgsman te Middelharnis, in enveloppe overhandigde cheque aan de
kapitein van de veerboot „Prinses Beatrix", de heer P. Vos. De in genoemde
afdeling georganiseerde commissionnairs in landbouwproducten waren vo
rige week in vergadering bijeen geweest en natuurlijk waren toen de enorme
moeilijkheden besproken, waarmee Flakkee nu al weken kampt als gevolg van
de ijspeiriode, die het eiland in isolement dreigt te brengen. Unaniem was men
vol lof en bewondering voor de moed en de doortastendheid, waarmede de
mensen van deze veerdienst op Brabant zijn blijven varen, niettegenstaande de
schier onoverkomelijke moeilijkheden en de gevaren en men vondl, dat men
van die bewondering blijk diende te geven.
Zaterdagmiddag trok een omvangrij
ke deputatie van de bond naar de veer-
haven van Ooltgensplaat en men arri
veerde daar korte tijd nadat de „Prinses
Beatrix" zich weer eens door zwaar ijs
liad moeten worstelen om de haven te
kunnen bereiken. Walkapitein Bolijn,
die normaliter in Dintelsas op de Bra
bantse wal blijft, was op verzoek m.ee-
gekomen; hij had er wel niet veel van
begrepen, waarvoor dat nodig kon zijn,
maar nam aan dat het wel belangrijk
was. In de kleine salon van de veer
boot hij kon nauwelijks allen be
vatten sprak de heer Krijgsman de
bemanning van de „Beatrix" toe. „Wij
zijn voor het verzenden van onze pro
ducten aangewezen op de veerdiensten.
Het buitenland vraagt niet hoe wij die
producten kunnen weg krijgen, men
moet ze hebben. Wanneer een vorstpe
riode als deze zijn intrede doet, dan
dreigt voor ons een desolate toestand
met het vervoer. U hebt er voor gezorgd
aldus de heer Krijgsman tot de wal-
baas en de veerbootbemanning, „dat
tenminste het noodzakelijkste van het
eiland weg kon. Wij konden per week
ongeveer achttienhonderd ton afzetten
en tachtig procent daarvan ging over
dit veer! Voor ons was dat een uit- j
komst. Wij hebben diepe bewondering
hoogte is met het vervoer over het Ha
ringvliet. „Daarom zit ik nu al in on
gerustheid, dat de kinderen donderdag
niet zullen kunnen komen. Als het ijs
losraakt, zal het voor de ijsbrekers ook
niet meevallen," redeneerde ze.
„Dan doen we weer net als vroeger,
dan halen we de kinderen over Stel-
lendam hier heen. Die mogelijkheid zit
er weer in. Ik vind dat gesjouw over
het Haringvliet met ijsgang ook niet
veel", vond de heer Van der Groef, die
op middelen zon om zijn kinderen in
veilige haven te kunnen ontvangen.
Het gouden jubileum wordt thuis ge
vierd, 2e Weistraat 22. Alle vijf kin
deren en de zes kleinkinderen zullen er
hopenlijk zijn, ijs en weder dienende.
voor uw werk en gaarne willen wij
daarvan blijk geven, wij danken u har
telijk voor hetgeen u voor ons en voor
Goeree-Overflakkee in het algemeen
doet!" verzekerde de afdelingsvoorzitter
waarna hij de heer Bolijn het geschenk
in couvert aanbood.
Toevalligerwijs althans zo ver
klaarde hij was ook de burgemees
ter van Ooltgensplaat, de heer W. M.
van der Harst, vergezeld van de wet
houders en de gemeentesecretaris bij
de aankomst van de veerboot aanwezig
en begreep deze uit de ongewone drukte
van commissionnairs, dat er iets bijzon
ders ging gebeuren. Zo was het gemeen
tebestuur van Ooltgensplaat getuige
van de geste der handelaren en de bur
gemeester greep direct de gelegeriheid
om ook hulde en dank te brengen voor
de toegewijde zorgen, die Rederij Van
der Schuyt en de veerbootbemanningen
besteden aan het instandhouden van de
zo belangrijke verbinding. De burge
meester zei zich telkens verbaasd te
hebben als men er weer in geslaagd
was om, niettegenstaande de aller-
zwaarste omstandigheden een vaart te
volbrengen en men het op sommige da
gen voor elkaar gekregen heeft om
tweehonderd auto's en vrachtwagens, de
meeste afgeladen met belangrijke pro-
dukten over te zetten. „Dit is service
van de eerste rang!" vond burgemeester
Van der Harst. Hij was blij met de gul
heid der commissionnairs en kon de
mannen van het veer ook een huldeblijk
in het vooruitzicht stellen, een bronzen
legpenning van de gemeente Ooltgens
plaat ter herinnering aan de „ijswinter
1963".
Namens het personeel van het veer
zegde de heer Bolijn de verzendhande
laren en het gemeentebestuur hartelijk
dank voor de verrassingen, voor het
geld en de toegezegde penning, waarin
hij waardering zag voor „het ploeteren,
dat wij nu al sinds Kerstmis doen".
Een toen moesten alle gasten snel van
de veerboot af, want die moest de ha
ven uit om plaats te m.aken voor het
andere schip van deze dienst, de „Gor-
cum V", die eveneens weer kans had
gezien om, volgeladen, door een ijsveld
heen te breken, begeleid door de sleep
boten Constantine en Broedertrouw,
mede geworden tot blokkadelbrsJcw»
voor Flakkee.
