De Hervormde
Synode over de
kernwapens
Beeldliouwltuns
in de sneeuw
Verdrag Frans-Duitse samenwerking getekend
F^CKORTENIGsZOON
en handen ruw?
JPOROL
Meditatie
BERNARDitZN.
Vrijdag 25 januari 1963
No. 3158
Chr. SÏREËKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
De overwinning van Hem,
die steri(er is
BUITENLAND
Voor platen en
platenspelers
Fruitmanden en Fruitbalties
»^De ^ruitcentrais"
35e jaargang
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS 2,15 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
We willen nu in een slotartikel over
dit onderwerp allereerst de mening van
de regering naar voren brengen over
hot standpunt van de synode, voorzover
dit na liet betoog van staatssecretaris
Calmeijer nog nodig is. Bij de behande
ling van de Rijksbegroting 1963 de
algemene beschouwingen in de Eer
ste Kamer heeft de fractieleider, tevens
voorzitter van de A.R. partij Dr. Berg
huis, over deze materie uitvoerig ge
sproken. Hij begon met erop te wijzen,
dat er al voor de oorlog pacifisten wa
ren en dat, indien de regeringen van
toen hadden gedaan wat de eenzijdige
ontwapenaars verlangden, wij nu men
selijkerwijs gesproken onder een nazi
regime zouden zitten. Na de oorlog
kwam het pacifisme als politiek ver
schijnsel zich echter weer presenteren,
het eerst in West-Duitsland en speciaal
onder invloed van bepaalde theolo
gische opvattingen (bedoeld is het bar-
thianisme, Red.) In ons land kwam de
laatste jaren de P.S.P. op en nu ver
scheen nogal onverhoeds het rapport
van de Generale Synode der Ned. Herv.
Kerk, dat eenzijdige ontwapening pre
dikt, althans in feite. Dit vond dr. B.
een zeer ernstige zaak, omdat zij de
fundamenten van staat en staatkunde
raakt. Spreker behoort wel niet tot de
Herv. Kerk, maar de synode richt zich
ver buiten de grenzen der kerk op het
terrein van de concrete politiek en
daarom mag ieder zich met dit rap
port bezighouden. Hij ziet het stand
punt der synode zo: zij bepleit als zo
danig geen pacifisme en ook geen een
zijdige ontwapening, zij bepleit zelfs
versterking van de conventionele bewa
pening, maar in feite predikt ze wel
een eenzijdige ontwapening. Ze volstaat
niet met de regeringen te waarschuwen
voor de ontzaglijke gevaren van een
atoomoorlog, zij gaat verder en zegt
„neen zonder ja's" tegen het atoomwa
pen als zodanig. Zij bedoelt, dat ook de
Nederlandse Regering dat zal moeten
uitspreken en dat ook Amerika dat zal
moeten doen. Ze vraagt dit van rege
ringen, die recht en vrijheid willen be
schermen, terwijl ze weet, dat andere
machten, die recht en vrijheid belagen,
de atoomwapens blijven behouden.
In feite is dit dus niets anders dan
een pleit voor eenzijdige ontwapening.
Het is irreëel, wanneer het rapport er
van uitgaat, dat met een versterkte con
ventionele bewapening tegenweer kan
worden geboden tegen een vijand, die
met atoomwapens is uitgerust. Het ver
sterken van de conventionele bewape
ning is goed ten einde de drempel voor
het gevaar van een atoomoorlog te ver
hogen, maar dat heeft alleen zin als de
vrije wereld ook over het atoomwapen
beschikt. Spreker wil niet zwart-wit
spreken over de verhouding Oost-West
en ook niet over het atoomwapen, maar
uiteindelijk moet er toch gesproken
worden en speciaal zeer duidelijk door
de overheid. Zij zal geen ja willen zeg
gen tegen het atoomwapen, maar in- de
gegeven omstandigheden mag ze ook
geen neen zeggen. Daarom moet ze te
gen het „neen zonder ja's" van de syno
de neen zeggen en wel in alle duidelijk
heid opdat daaromtrent geen misver
standen kunnen ontstaan. Kerken, poli
tieke partijen en pacifistische organisa
ties kunnen in zekere zin vrijblijvend
spreken over de kernbewapening maar
de enige die dit niet kan doen, is de
overheid, die van Godswege omtrent
deze dingen de directe en volle verant
woordelijkheid heeft gekregen.
Spreker vroeg zich daarom in alle
ernst af of het geoorloofd is, dat de
kerk aan de overheid de middelen wil
ontnemen, die zij nodig heeft om in de
gegeven omstandiglieden haar verant
woordelijkheid te kunnen dragen in de
ze aardse bedeling. Kan en mag een
kerk, in vrijheid levende onder een
overheidsbestel, dat haar wil bescher
men, tegen die eigen overheid zeggen:
leg uw zwaard neer, omdat het te
scherp is geworden ,met als consequen
tie: geef vrij spel aan het onrecht, dat
ditzelfde zwaard hanteert? En dr. B.
eindigde met de vraag: kan een zich
van haar verantwoordelijkheid bewuste
overheid wel iets anders doen dan het
rapport naast zich neerleggen?
De minister-president prof. De Quay
heeft hierop het volgende geantwoord:
De regering is het met dr. Berghuis'
conclusie eens. Zij juicht het toe, dat èn
de synode èn de P.v.d.A. in haar rap-
Port „In dienst van de vrede" dit vraag
stuk aan de orde hebben gesteld en zij
kan ook bij afwijkend standpunt, hun
bezorgdheid inzake de atoomwapens ten
volle delen. Maar Nederland is lid van'
de N.A.V.O. en streeft naar versterking
van die organisatie. De regering is
krachtens dit lidmaatschap van oordeel
dat het gebruik van atoomwapens on
der bepaalde verhoudingen een onver-
niijdelijke noodzaak kan zijn en dat zij
daaraan alle mogelijke medewerking zal
hebben te geven. De overwegingen, die
tot dit standpunt leiden, zijn de vol-
fiende:
Tegenover een numeriek aanzienlijk
Wannear een sterk gewapende zijn
hof bewaart, zo is al wat hij heeft
in vrede, maar als één daarover
komt, die sterker is dan hij, en hem
overwint, die neemt zijn gehele wa
penrusting, waar hij op vertrouwde
en deelt zijn roof uit.
(Luc. 11 21, 22)
II
Zoals Hij Zijn macht betoonde aan
deze bezetene, zo betoont Christus nog
Zijn macht, wanneer Hij een dode zon
daar tot het leven brengt en verlost uit
de greep des duivels. Wat geschiedt er
dan wanneer dat mag plaats vinden?
Is het niet zoals met deze man? Hij
wordt 'horende, ziende en gaat dan
spreken. Dat oor was immer gesloten
voor het Woord Gods. Een mens kan
soms jaren in de kerk gezeten hebben
en toch nooit iets hebben gehoord. Het
gaat hem alles voorbij. Maar als Chris
tus er aan te pas komt dan gaat hij
horen. Dan verstaat 'hij, wat God door
Zijn getuigenis tot ons te zeggen lieeft.
Is het niet wonderlijk, wanneer de
mens gaat 'horen de woorden Gods?
Wanneer dat, dat hem. altijd voorbijging
nu een levend woord voor hem wordt.
De leugens van de Satan, die immers de
mens in een vaste gerustheid hield,
worden dan ook leugens voor hem en de
waarheid Gods wordt dan ook waarheid
voor Hem. Dan wordt de ware onrust
geboren en kan de mens niet langer ge
rust daarheen leven. Dan worden de
worstelingen in zijn hart geboren, wor
stelingen, die in deze ene vraag hun
zin vinden: Hoe word ik rechtvaardig
voor God. De mens gaat ook zien. Hij
ziet zich omringd door Gods goedertie
renheden. De lankmoedigheid Gods
merkt hij overal in op. Hij ziet hoe de
goedertierenheden des Heeren roemen
tegenover een welverdiend oordeel. Hij
schaamt zich, dat hij het niet eerder
gezien heeft. Hij ziet ziohzelven zo
zwart en onrein; hij ziet het gruwelijke
van de zonde en het onreine karakter
van alles, dat tegenover God staat. Hij
gaat ook spreken. Wat spreekt 'hij dan?
Hij gaat goed van God spreken en
slecht van de mens. Hij gaat God recht
vaardigen én zichzelf beschuldigen. An
dere woorden, dan er ooit uit zijn mond
voortkwamen, komen nu van hem
voort. Voorheen wist hij niet anders
dan ijdel te spreken en zouteloze ge
sprekken waren zijn vermaak, maar nu
zijn 'het andere woorden. Hij zou altijd
wel goed van God willen spreken en
begeert dat zijn woorden tot de lof van
die God zijn. Die nog nooit geen kwaad
aan hem gedaan heeft.
De sterkere Ireeft hem overwonnen.
Want zou 'het niet een vrucht van Jezus
verlossing zijn, dat zulke wonderen ge
schieden. Gewis Jezus heeft een wonder
van almacht verheerlijkt. Ach, neen,
met zoveel vrijmoedigheid kan zulkéén
dat niet aanstonds zeggen. Want de dui
vel geeft zijn prooi niet zo licht op. Al
is het dat hij voor Jezus 'het veld moest
ruimen, hij zal toch proberen het ver
loren terrein weer te 'heroveren om er
zijn vlag te planten. De strijd om de
stad der ziel is eerst recht begonnen. Nu
zal men ook leren wat strijd is. De gro
te leugenaar zal zeker pogen om met
zijn leugenen de waarheid Gods van
haar kracht te 'beroven. Die strijd zal
doorgaan. Hij gaat nu pas als die grote
aanklager optreden. De duivel zal nu
ook uw vorig leven tot uw veroordeling
u te binnen brengen. Hij heeft het ools:
geregistreerd. Uw ijdel spreken, uw
verborgen wanbedrijven uw onheilige
lusten en juist op d'atgeen, wat ge aleer
zo vermakelijk onder zijn heerschappij
hebt veri-icht zal liij nu tot uw benau
wing in uw herinnering brengen. Hij zal
u bij God aanklagen zelfs. Hij wil zijn
recht op u laten gelden. En dan betoont
hij nogmaals zijn kracht, Vi/ant wat kunt
gij tot uw verontschuldiging inbrengen.
Moeten ze van binnen de duivel geen
gelijk geven. Neen, ge hebt geen weer
woord, want uw gerechtigheden zijn ge
ne daar zal Gods Geest u wel aan ont
dekken. Hoe staat ge daar dan?
Ja, uw leven is wel veranderd, maar
zult ge niet nog eeuwig zijn prooi zijn,
die uw kweller en benauwder is? Hij
kent uw zwakheden ook; hij weet ook
wat uw liefste zpnden zijn en hij zal
daarop werken, opdat hij u ervan over
reedde, dat het voor u niet anders dan
voor eeuwig verloren zijn kan. Dat
het vergeefs op barmhartiglieid te ho
pen (en als ge voorheen soms benauwd
werd in uw consciëntie heeft u juist
met een beroep op Gods barmhartigheid
gevleid) is, want dat gij naar Gods
recht voor eeuwig verdoemd moet zijn
en dat het voor u ijdel is om verlos
sing te verwachten. Maar Iiij is en
blijft een leugenaar. Zou de sterkere
half werk doen? Neen, voorzeker niet.
Christus zal de leugens van de hel ont
maskeren. Hij zal het verklaren en Zijn
Woord verklaart het: Ik heb de pers al
leen getreden. Jesaja 63 stelt ons Hem
voor als degene. Die zegt: lic ben het,
Die in gerechtigheid spreekt en Die
machtig is om te verlossen. Heb Ik niet
aan 'het hout gehangen? Heb Ik niet om
uwentv/il Mijn lichaam in de dood
overgegeven? O, Ik ben een verlosser.
Die van de schuld en de smet op grond
van Mijn voldoening verlossen kan en
wil Ja, 'hier ben Ik. Zie Mijn doorboor
de handen. Mijn doorboorde zijde. Ik
was verlaten opdat gij niet voor al
tijd zou verlaten zijn. Ik v/erd gezocht
opdat Ik u te hulp kon komen. Ik lieb
overwonnen. Ik ben de Sterkere. O, dat
ge dan ook in uw sti'ijd (en die blijft
voortduren) alleen maar kracht en hulp
verwachte van Hem, bij Wie hulp is
besteld. Wanhoopt niet aan Jezus'
sterkte en gewilligheid om u te ver
lossen. Wij zouden voort willen gaan,
maar moeten ophouden. Zijt sterk en
Hij zal ulieder hart versterken, ja
wacht op de Heere.
Rotterdam-C Ds. A. Vergunst
sterkere, maar zelfs tegenover een nu
meriek zwakkere tegenstander, die van
zijn kant wel over nucleaire wapens be
schikt, is zonder deze geen effectieve
verdediging mogelijk. Bovendien zou
door een eenzijdige afschaffing niet
slechts de „deterrent" (de afschrikking)
verloren gaan, maar zou zelfs de aan
val van de vijand worden uitgelokt. Zo
lang slechts door een machtsevenwicht
kan worden voorkomen, dat de oneigen
lijke vrede, waaronder wij leven, in
een gewapend conflict op grote schaal
ontaardt, zolang zal de regering haar
medewerking moeten onthouden aan al
les, wat tot een aantasting of tot een
verbreking van dat evenwicht zou lei
den. In feite ziet de regering zich ge
steld voor het volgende dilemma: óf het
westen plaatst zich door eenzijdige af
schaffing van de kernwapens in een po
sitie van weerloosheid en van onver
mijdelijke capitulatie ten opzichte van
elke eis, die van communistische zijde
zou worden gesteld, óf zij vermijdt door
handhaving van dit wapen de noodzaak
van capitulatie, terwijl door de afschrik
wekkende werking mogelijk ook het
uitbreken van elk groter conflict en met
name van een nucleaire oorlog kan
worden voorkomen. Gesteld voor de
keuze tussen enerzijds de zekerheid tot
het vermijden van een dergelijke capi
tulatie en anderzijds de mogelijkheid
tot het vermijden van een dergelijke
capitulatie en het voorkomen van elk
gewapend conflict op grote schaal, heeft
de regering voor het laatste gekozen. Zij
is er zich overigens van bewust, dat bij
de huidige situatie in de wereld de wer
king van de deterrent in sterke mate
afhankelijk is geworden van voldoen
de conventionele strijdkrachten. Zij
acht het dan ook baar plicht een ade
quate inspanning bij de opbouw van de
Nederlandse strijdkrachten in stand te
houden.
Tot zover de discussies in de Eerste
Kamer. Onze lezers begrijpen, dat wij
gezien hetgeen we schreven over het
probleem der atoomwapens en over het
rapport, ons geheel kunnen verenigen
met het standpunt van de regering en
van dr. Berghuis. Ook in de Tweede
Kamer is deze kwestie ter sprake ge
komen bij de behandeling van de be
groting van Buitenlandse Zaken. Daar
bij 'bleek, dat alle partijen met uitzon
dering van de P.S.P. het volmaakt on
eens waren met het standpunt der Her
vormde Synode. En de P.S.P. ging er
uiteraard ook niet 'helemaal mee ak
koord, want die is voor algehele ont
wapening en vindt dus, dat dé synode
niet ver genoeg gaat. Ook de Hervorm-
VOOR BETER jt#
1^^^ NAAR OE
MIDD£LHRRN1S-TEL.2328
de Kamerleden dr. Diepenhorst (C.H.)
en prof. Patijn (P.v.d.A.) critiseerden
het synodale geschrift grondig, zodat
ook in dit deel van ons parlement bleek
dat men vrijwel unaniem haar defensie
filosofie verwerpt.
Naar onze mening heeft de synode
met de publicatie van dit geschrift een
enorme blunder begaan. Het betoog is
gekwalificeerd als vaag, tegenstrijdig,
onlogisch, ondoordacht en onverant
woordelijk. Ze had het beter achterwe
ge kunnen laten. We zijn het eens met
de uitspraak van Mr. Aantjes, Herv.
Kamerlid voor de A.R. partij, die in
„Nederlandse Gedachten" schreef, dat
dit rapport niet als een uitspraak van
de kerk is te besöhouwen, omdat de sy
node de kerk niet is. Hij wijst ook op
de zonderlinge uitspraak, dat de enige
rechtvaardige oorlog volgens de synode
thans nog kan zijn een politioneel op
treden van de Verenigde Naties! Nu,
dat 'blijkt wel in Kongo. De acties van
India tegen Goa en van Indonesië tegen
Nieuw-Guinea worden ook niet hele
maal afgekeurd! Ook hier komt de sy
nodale mentaliteit weer om de hoek
kijken, evenals in haar afkeuring van
het hier in het Westen volgens haar
heersende anti-communistencomplex
en de eigengereide zelfverzekerdheid t.
a.v. de politiek en sociale stelsels van
het Westen. En zo is er meer. Mr. Aan
tjes wijst er terecht op, dat de synode
de systemen van Oost en West niet
toetst aan hogere normen, want ze
spreekt slechts van belangentegenstel
lingen en een wedstrijd tussen verschil
lende manieren van leven. De verschil
len liggen oneindig dieper. En dit is één
van de voornaamste achtergronden van
de synodale redeneringen.
Alles bijeengenomen moet dus de con
clusie luiden, dat de Herv. Synode een
onrijp, verward en onaanvaardbaar ge
schrift heeft - gepubliceerd en dat ze er
beter aan zou doen voortaan maar bij
haar kerkelijke zaken te blijven, waar
mee ze voorlopig nog genoeg werk zal
hebben.
-O-
In Parijs hebben president de Gaulle en bondskanselier Dr Adenauer dinsdag het verdrag voor Frans-Duitse samen
werking ondertekend. Na de ondertekening hebben de beide staatslieden een gezamenlijke verklaring uitgegeven.
Op de foto zien we een moment na de plechtige ondertekening van het verdrag. De beide staatslieden omarmen el
kaar.
Spanningen in het Westen
De conferentie te Brussel, waar ge
sproken werd over eventuele toetreding
van Engeland tot de Europese Econo
mische Gemeenschap, is tot eind janu
ari verdaagd. Dit als gevolg van de
Franse bezwaren tegen het lidmaat
schap van Engeland. Niet alleen heeft
president De GauUe zich vorige week
uitgesproken tegen een multilaterale
kernmacht onder auspiciën van de
NAVO, maar ook tegen Engelands toe
treding tot de E.E.G. Natuurlijk heeft
De Gaulle dat niet onomwonden ge
zegd, maar wel heeft hij duidelijk laten
merken dat hij de tijd nog niet rijp
achtte, gezien de economische structuur
van Engeland. De Franse afgevaardig
de op de conferentie, Couve de Ivïurvil-
le, sprait zelfs als zijn mening uit dat
de E.E.G. de onderhandelingen met het
Verenigd Koninkrijk nu maar moest af
breken. Zover is het echter niet geko
men. Wel werd de conferentie tijdelijk
geschorst. Op 28 januari zal opnieuw
worden vergaderd, na de besprekingen
tussen De GauUe en bondskanselier
Adenauer van West-Duitsland.
Deze brengt namelijk op dit ogenblik
een bezoek aan Parijs. Voorstanders van
Te Ouddorp zagen we twee lervens-
grote sneeuwbeelden in de tuin van
de heer J. Grinwis aan de Bokweg
te Ouddorp. De jongeman Cornelis
Grinwis, leerling tekenaar bij de
Rijkswaterstaat heeft hier een mooi
staaltje van beeldhouwkunst in de
sneeuw gegeven. De sneeuwpoppen
trokken veel bekijks.
Engelands toetreding tot de E.E.G. ho
pen vurig dat „de oude" bij De GauUe
zal aandringen op wijziging van zijn
houding.
Over dat laatste moeten we ons geen
al te grote illusies maken. In Frankrijk
heerste algemeen de verwachting dat
Adenauer geen pressie op De GauUe
zou uitoefenen. In het begin leek deze
verwachting bewaarheid te worden.
Adenauer was zó vervuld van de her
stelde betrekkingen tussen Frankrijk
en Duitsland „na vier eeuwen van vij
andschap" dat de belangen van de E.E.G
daarbij in het niet schenen te zinken.
Achteraf blijkt echter dat hij toch bezig
is, z'n best te doen. De GauUe tot een
gematigder houding aan te sporen. Hij
acht uitstel van de beslissing op zijn
plaats en wil de tussentijd gebruiken
om een lijst op te stellen van de ge
schilpunten, die dan door onderling
overleg zouden moeten worden opge
lost. Deze suggestie is over het algemeen
beschouwd als een compromisvoorstel.
De grijze bondskanselier had overi
gens alle lof voor De GauUe, die hij zag
als een man „die zin voor geschiedenis
heeft en zeer ver vooruit ziet." Dat laat
ste is het nu juist waaraan in West-
Europa wordt getwijfeld. Er is niemand
die waai-dering heeft voor het Franse
standpunt, er is zelfs niemand die er
begrip voor heeft. Men is alleen maar
geïrriteerr door de stijfhoofdigheid en
de arrogantie van de Franse president.
Deze koestert nu eenmaal een diep
geworteld wantrouwen jegens de Brit
ten, die hij als handlangers van Ameri
ka ziet, zowel in economische als in po
litieke zin. Maar hij vergeet daarbij dat
de Fransen allang niet meer de hoofd
rol spelen in West-Europa en dat hij
met zijn onwerkelijke politiek de een
heid van West-Europa geducht in ge
vaar brengt. i
Ontspanning in het Oosten?
Terv/ijl de ijzige koude, afkomstig uit
Rusland, Europa in z'n greep houdt, j
lijkt het wel of Chroestsjow de poli- j
tieke temperatuur enigszins wil doen
stijgen. In een brief aan de Amerikaan-
se president Kennedy liet hij weten dat
de Sowjet-Unie akkoord wil gaan met
enige inspectie op de kernproeven, bij-
voorbeeld tvi/ee of driemaal per jaar.
Het gaat hier om inspectie op de onder- j
grondse proeven, die door de buiten-
landse seismografen niet te onderschei
den zijn van aardbevingen. Om deze
proeven te kunnen registreren gebruikt
men zogenaamde „zwarte dozen", ver
zegelde apparaten, waarmee kernexplo
sies van aardbevingen kunnen worden
onderscheiden. De Russische premier nu
zou enkele malen per jaar v/illen toe
staan dat Amerika dergelijke zware do
zen opstelt in een gebied in de Sowjet-
Unie waar veel aardbevingen voorko
men.
Natuurlijk acht Kennedy een aantal
van twee of drie inspecties onvoldoende
(hij had voorgesteld acht of tien) maar
in elk geval heeft Chroestsjow zijn
standpunt van nooit-te~te-nimmer in
spectie losgelaten. Dat mag als een
winstpunt worden beschouwd.
Overigens moeten we ons daar ook
weer niet blind op staren, v/ant de
communisten hebben met dergelijke
stappen altijd hun bedoelingen. In dit
MUZIEKHANDEL
MIDDELHARNIS
Speciaal in het opmaken van
B. V. d. VEER
Telefoon 2682 Westdijk 36
MIDDELHARNIS
<7SC7\CN7>C;55S5^C>C>CX7V5^C>G^C^^
geval is weer gedacht aan een propa
gandamiddel. Immers, dezer dagen wor
den de officiële onderhandelingen tus
sen Oost en West over het stopzetten
van de kernproeven weer hervat. Mocht
dat hervatte overleg enig resultaat op
leveren, dan moet Chroestsjow toch de
schijn aannemen dat het initiatief daar
toe van hem is uitgegeaan. Dat zal
ongetwijfeld zijn prestige in de wereld
geen kwaad doen. Of dit inderdaad het
motief is dat aan het vriendelijke Rus
sische gebaar ten grondslag ligt, kun
nen we op dit ogenblik nog niet beoor
delen.
R-ust in Kongo
Troepen van de Verenigde Naties zijn
maandag Kolwezi binnengetrokken, het
laatste bolwerk van Tsjombé. Er werd
geen schot gelost en ook de mijnen van
de Union Miniere zijn intact gebleven.
Tsjombé was zelf aanwezig om de be
volking voor te bereiden op de intocht
van de V.N.-troepen.
Het schijnt dat, voorlopig althans, de
rust in Kongo is teruggekeerd. Er is
overleg gevoerd tussen de V.N. en de
Katangese president, en Tsjombé schijnt
op dit ogenblik wel voor rede vatbaar
te zijn. Ook de centrale regering van
Kongo lijkt verzoeningsgezind. Adoela,
de premier, noemde in een milde bui
Tsjombé zelfs zijn vriend. Het kan
verkeren!
Het optreden van de V.N. troepen is
de laatste dagen waardig geweest, al is
het niet alléén aan hen te danken dat
er in Kolwezi geen bloedbad is aange
richt. Een groot staatsman moet eens
gezegd hebben: „Een geslaagde operatie
heet later altijd heldhaftig, een misluk
te wordt achteraf roekeloos genoemd."
Rouw in Engeland
Temidden van al het rumoer om En-
gelangs toetreding tot de E.E.G. zou
het bijna niet opgemerkt worden dat in
Engeland een groot man in de politiek
is heengegaan: Hugh Gaitshell, 56 jaar
oud, leider van de Britse Labour partij.
Hij was reeds enige tijd ernstig ziek,
doch zorgwekkend was zijn toestand
niet; een hartaanval heeft het einde
versneld.
Gaitshell had zich pas laat in de po
litiek begeven. In 1945 deed hij zijn
intrede in het Lagerhuis. Daarop volg
de echter een snelle carrière: in 1946
onderminister, in 1950 kanselier van de
schatkist. De politielce nederlaag van
de socialisten in 1951 maakte aan deze
functie een einde. Toen zijn partij in
de oppositie was gegaan, kwam Gaits
hell hoe langer hoe meer op de voor
grond: in 1955 werd hij de leider van
de socialisten als opvolger van Attlee.
Deze functie heeft hij tot zijn dood toe
bekleed.
Ook zonder socialistische sympathieën
te koesteren, moet men toegeven dat
Gaitshell op nationaal en internationaal
vlak een groot man is geweest. Zijn ka
rakter dwong bij vriend en vijand res
pect af. Zijn capaciteiten hadden hem,
volgens waarnemers, in staat gesteld, bij
een eventuele overwinning van Labour,
premier van Engeland te worden. Het
heeft niet zo moeten zijn.
Niemand minder dan zijn grote poli
tieke tegenstander Churchill noemde
de dood van Gaitshell: „een zwaar ver
lies voor de gehele natie."