„De achtergronden van Staphorst'
ri\
'*''.|e acties op Nieuw-Guinea
3g!rara's in het oerwoud
STRUÜK
VolkisiiiaiTeFisiteit ^^Akademela^' te Ouddorp
Halt!
Ingezonden stukken
(door marinier 2e klasse
W. P. V. d. Houten, Steliendam)
Wajati
Vaarpatrouilles
bij Misool
Bivak-leven
mto
Prof. Dr. J. C. HOOYKAAS sprak over:
Vreemde geluiden
in de nacht
ieuwó
UIT DE KERKEN
W. Overbeeice
CORSET CENTRALE
GOEREE-OVERFLAKKEE
HElfcVEUS?
Homoeopatische Geneesmiddelen Centrale
Sardappelrooier voor oogsten
Boekbespreking
fiber iQejKinsdag 20 november 1962.
„EILANDBN-NIBUWS"
Bladz. 3
men hetbp
|ig in vor.
het zetj I
jlager hei|
■teren van I
Te meninji
Jtreept esf
■ert, welltj
lomzGt die
lordt vet.
Jte bijteail
Imakelijije I
feemeestet I
fier om in I
Je bijten!"
■Kievit del
lekt er del
Ie van va-1
It is reeds I
je het sla-
Ichtige ge.
|sschotels, I
fscheiden-
pld, waar-1
grote keus
als zelf.
et is een
|arvoor de
toekomt
|rukt had,
met het
de winkel
Idromden,
IV.
j Wat was er gebeurd? De patrouille
lie even tevoren op weg ging, was in
Jen hinderlaag gelopen. Vier Indone
sische parachutisten, stonden op de top
van een heuvel en vuurden met auto
matische wapens op onze patrouille.
De mariniers schoten terug en toen het
vuren iets verminderde, rukten zij op
naar de heuveltop.. De parachutisten
waren intussen in de dichte begroeiing
verdwenen.
Een grote hoeveelheid munitie en
goederen viel in onze handen. Hier
'hadden de para's hun bivak opgesla
gen en in hun overhaaste vlucht dit al-
les moeten achterlaten.
Er vïerd die dag nog vele malen uit
et bos op de kampcng geschoten door
e onzichtbare tegenstanders. Zonder
at schade werd aangericht. Ook de pa
oea's (geheel ongewapend) trokken het
erwoiid in en keerden telkens terug
iet voeding, parachutes en wapens,
'aaronder ook mortieren,
's Nachts werd er plotseling in de
uurt van de kampong hevig vuur af-
egeven uit automatische wapens en
;n handgranaat in onze richting ge-
ingerd. De scherven sloegen door on-
hut heen zonder echter iero.and letsel
I bezorgen. Vrij spoedig werd dit vuur
werk weer afgebroken en lag het oer-
toud weer even geheimzinnig om ons
een als voor het uitbreken van dit
else kabaal.
Toen het licht begon te worden ging
t met enkele kameraden en vergezeld
'an een papoea-agent op onderzoek uit.
p een gegeven moment werden we op-
ieiiw onder vuur genomen.
De papoea politieagent kreeg een ke
il dwars door zijn pet lieen, een sou
venir waar hij bijzonder mee ingenomen
was. Ditmaal beantwoorden we het vuur
waarna de aanvallers spoedig op de
vlucht sloegen. Een dag daarna trok-
Indonesische para's gekleed in ca-
mouflaige-tenae die nabij Fak-Fali
gevangen werden genomen worden
naar een krijgsgevangenkamp over
gebracht.
ken we verder de bush in. Een drietal
dakota's hadden waarschijnlijk getracht
de para's te bevoorraden en inderdaad
troffen we op een open plek in het bos
enkele Indosensiërs aan die zaten te
eten.
Bij de nadering van onze patrouille
doken zij echter ijlings het bos in.
Ook bij Kokas aan de andere zijde
van het schiereiland was een patrouil
le op parachutisten gestoten die in een
hut verscholen zaten. Op een nacht be
schoten we met motiervuur para's die
in de verte een vuurtje hadden ge
maakt. Tengevolge van cJeze acties vie
len er onder de Indonesiërs talrijke
slachtoffei's en werden er krijgsgevan
genen gemaakt en viel veel materiaal
in onze handen.
Na tv/ee weken van inspannende en
zware tochten door moeilijk terrein,
werden we afgelost door een patrouille
van de landmacht en keerden wij met
„H.M." Snellius" terug naar Sorong na
dat eerst aansluiting met ons eigen pe-
letoir op Fak-Fak verkregen was.
Gedurende de achtervolging van de
para's door onze groep waren er intus
sen opnieuw parachutisten afgeworpen
in de buurt bij Sorong, bij de plaats
Teminabuan.
Het peloton waarbij mijn vrienden
H. Janssen en J. v. Aalten zich bevon
den vei-trck met een landingsboot naar
Teminabuan.
Volgens verkregen inlichtingen waren
hier 140 para's afgesprongen. In enkele
dagen sneuvelden hier een groot aantal
parachutisten en werden er gevange
nen gemaakt; ongeveer een 20 para's
kwam om in de vloedbossen en bij de
laiiding. Sij deze actie en bij het eerste
vuurcontact werd mijn vriend Janssen
zwaar gewond. Met een verbrijzeld on
derbeen en met een zware shock werd
hij per helicopter naar het hospitaal
in Sorong afgevoerd.
Na een week werd hij per DC 8 over
gebracht naar Holland.
Bij deze actie was ook het papoea-
vrijwilligerskorijs ingezet die een deel
van de opsporing voor hun rekening na
men.
Mijn peloton dat dus weer in Sorong
teruggekeerd was, ging na 6 dagen een
vaai-patrouille uitoefenen in wateren
van de Radja Ampat eilanden. Vooral
het eiland Misool kreeg onze speciale
aandacht. Er werd.daar n.l. een nieuwe
infiltratie verwacht met MTBs' (snelle
motortorpedoboten). We gingen een
maand in bivak bij de Kompong Fan-
fanlap. Vanuit dit loasis-bivak maakten
we vaarpatrouilles in de vloedbossen
van Misool. We bezochten kampong na
kampong. Maar de verwachte landin
gen bleven uit. Wel landden er nieuwe
golven para's bij Merauke en Kaimana.
Ik zal nu eens iets vertellen over het
dagelijks leven in zo'n bivak. Dit bivak
lag in de buurt van een kampong in
het moeras. Onze boot kwam dus bij
de steiger en meerde daar af onder toe
zicht van een grote ro.enigte kampong-
bewoners. Deze dachten dat we maar
kortelings zouden verblijven en onmid
dellijk sleepten ze grote hoeveelheden
schelpen., pijlen, speren, schilden van
schildpadden en dergelijke aan. Omrui
len voor tabak of sigaretten was de op
zet. Zeep was ook een geliefd ruilmid
del. Toen ze vernamen dat we een
maandlang in de buurt van de kampong
zouden verblijven kende hun blijdschap
geen grenzen. Van onze luitenant kre
gen we een plaats toegewezen aan de
monding van een rivier. Dit was de
enige droge plaats in die buurt.
De rest van de omgeving bestond al
lemaal uit vloedbossen. De ontscheping
van de landingsboot vond plaats via
meegebrachte rubberboten met aan-
hangmotor („Zodiac"). Verbazend wat
zo'n peloton nog mee moet voeren. Veld
keuken en voorraad eten voor plma 80
man, tenten voor de radio-apparaten,
reserve rubberboten, extra wapens en
grote hoeveelheid muntie, vaten benzi
ne enz. Na de lossing vertrok de lan
dingsboot weer terug naar Sorong. (Af
stand Sorong-Misool 1 dag varen.)
De eerstvolgende weken zouden de
kleine rubberbootjes plaats biedend aan
8 bewapende mariniers, de enige mid
delen van vervoer zijn. Verlaten bleven
we achter op deze zandhoogte in het
moeras. Bij hoog water spoelde de zee
rondom ons verblijf, bij laag water werd
alles een modderpoel. Om van het ene
eilandje op het andere te komen moest
je als een evenwichts-kunstenaar ba
lanceren over zeker 20 boomstamme
tjes.
Wanneer je van zo'n glibberig geval
afviel zakte je meteen tot het middel
in de naar rottende planken stinkende
modder. Afgezien van het onwelrieken
de bad was de kans groot dat een do
zijn bloedzuigers van 4 cm lengte zich
onmiddellijk aan je lichaam zouden
vasthechten. Gelukkig maken we dik
wijls vaartochten met de rubberboot
door de mangrove moerassen. In het
water schuilen vele kleine zwarte kro
kodillen.
Onze basis lag ongeveer 800 meter
van de kampong af. Ik werd ingedeeld
bij een andere marinier die voor de ver
dere duur van mijn verblijf in N. Gui
nea mijn wapenboeder zou zijn n.l. de
wij ver-
minklijke
lentum te
is uitge-
dienst als
Unilever-
een foto
;rselen op
ester pa-
kbezochte
eer Ben-
ukwensen
an colle-
door de
!vat veel
die een
Veel nut-
een glib'
dntcrzon,
ie govel-
it de reu-
ovcr de
1 zijn tap-
gelaar en
Jkaar. In
las Agge
vaarschu-
de twee
mannen
Hetgeen
ilijk was,
e keiite-
als van
middag-
re is jo"'
hun pilj'
hen reeds
het zui-
bding zü»
;sten van
hunnei
rijk be-
arblijke-
andere
meer
niet da-
erel mf
armoedië
lem
Het was daar in Staphorst wel een
'Ml trieste zaak. Een overspelige vrouw
vier wanhopige echtgenoot tot driemaal
oe een zelfmoordpoging doet. Nog was
it voor de vrouw geen aanleiding haar
luistere praktijken stop te zetten. Toen
;i)n het Staphorster volk het niet langer
Mogen. Eensgezind nam men het be-
iluit tot 'n volksgericht. Een boerenwa-
iwi werd gecharterd, het vrouwmens
verd er in nachtgewaad op niet al te
aehtzinnige manier opgeladen, de in
'et spel zijnde man werd in een kroeg
iSearresteerd" en eveneens op de kar
*2et, In optocht ging het toen door het
ferlichte dorp. Op iedere straathoek
"erd gestopt. De openbare aanklager
tfeeg dan het woord. Deze plechtigheid
mg door totdat de vrouw beloofde zich
^et meer aan overspel schuldig te ma-
en. Halsstarrig weigerde de man om
>ok deze belofte te doen.„dan naar
«e sloot met die kerel" werd er ge-
ichreeuvvd! Op het allerlaatste moment
'Mkoos ook hij de belofte boven de ver-
Mwkingsdood, zeker wetend dat het de
aphorsters ernst was.
Het volksgericht trad op en verbood
'o bestrafte waartoe geen enkele wet
w Nederland bevoegd is.
Het deed Prof. Dr. J. C. Hooijkaas ge
noegen dat hij juist in Ouddorp over
°eze zaak een inleiding kon houden,
w>mers Ouddorp heeft op kerkelijk en
seestehjk gebied veel overeenkomst met
^aphorst. Biede dorpen zijn wat be-
loten en geïsoleerd en men ondervindt
*ver geen invloed van buitenaf. De
Qerdracht wordt in Staphorst nog in
e gehouden en er zijn nog overblijf-
eien van Middeleeuwse gewoonten en
'echten.
Spreker schetste Staphorst als een in
zelfgekeerde gemeenschap waar
ci=f °^^-'-' verloving een spe-
«'e mening op na houdt. Men aanvaart
aar de geslachtsgemeenschap in de
Jf,,°iJ^ingstijd waardoor vrijwel alle hu
wlijken gedwongen huwelijken zijn.
Von .^sai'door komt 't zelden of nooit
Cah verloving wordt verbroken.
J^eoeurde dit vroeger wel, dan werd
1 door de gemeenschap gedwongen
verhouding gestand te doen en de
gegeven trouwbelofte te realiseren. Was
dit vroeg zo, thans blijkt ook deze op
vatting nog levend te zijn.
Komende tot het geval te Stap'norst
dat overal in het land, tot in het bui
tenland toe de aandacht heeft getrokken
vertelde spreker dat de wanhopige echt
genoot (van de overspelige vrouw) ge
poogd had tot driemaal toe zelfmoord te
plegen; het volk nam het echter voor
deze man op. Niettegenstaande dat spr.
deze revanche van de bevolking niet
goed keurde had hij er toch respect
voor. Wat geen enkele Nederlandse wet
zou kunnen doen, deed het volksgericht!
Uit eerlijke overtuiging, uit een samen-
botsen van plichten heljfoen ze het wel
en wee van het gezin én van de ge
meenschap voor ogen gehad en door
hun optreden een moord voorkomen.
Van wie ging het initiatief uit? Dit
is niet met zekerheid te zeggen. Spreker
veronderstelde dat dit niet moet wor
den toegeschreven aan een enkeling,
doch dit kwam spontaan voort uit de
gehele gemeenschap.
Dit is de morele zijde van de gebeur
tenis, van de psychologische kant beke
ken is het een hysterische uitbarsting
geweest. Hier liggen grote problemen
aldus spreker die enige zeer ernstige ge
vallen van zulke uitbarstingen opsomde.
Wanneer de rechtsgewoonte niet meer
fungeert, komt men op de rand van de
waanzin uit merkte spreker op met be
trekking tot de voren genoemde geval
len.
Het schijnt, wanneer men met zijn al
len tegen de gemeenschap in gaat, dat
er dan niets gebeurt! Staphorst achtte
b.v. een nieuwe kerk nodig, de minister
adviseerde uitbreiding van de oude en
gaf geen vergunning. Er werd niet ver
der over gesproken. De bevolking brak
de oude kerk af en zette er een nieuwe
neer.
Met betrekking tot het huwelijk en de
verloving stelde Dr. Hooijkaas de vraag
of het tegenwoordig met onze moderne
opvatting dan wel zo goed gesteld is!
In Staphorst waar nog het oude recht
heerst komen bijna geen echtscheidin
gen voor, terwijl er in onze gemeen
schap verlovingen, die soms 10 tot 12
jaar duren afgebroken worden, soms
met ontzettende gevolgen. Spreker ver
maande zijn gehoor zich toch vooral
niet boven deze mensen te stellen.
Zit in dat optreden dan niet iets mioois
iets goeds? Het volksgeweten nam het
op voor het huwelijksgeluk en voor de
kinderen. Er zitten punten in waarvan
we kunnen leren en waar Staphorst ons
een les in kan geven.
Hoe was de reactie van de kerk: Al
lereerst wees spreker op de principiële
vastheid van de bevolking, inenting van
vee b.v. staan ze niet toe, ondanks dat
de regering besloot de koeien weg te
halen. Min. Mansholt toonde begrip voor
de standvastigheid van de Staphorsters,
hoewel hij ook geen oplossing kon bren
gen, waardeerde spreker dit in de mi
nister. Veel critiek is er geweest op een
uitspraak in de pers door ds. Dorsman
gedaan, waarin hij zei „Ik heb veel
verdriet van dat volk gehad".
Afgezien van de waardering van de
feiten meende dr. Hooijkaas dat de pre
dikant anders had moeten handelen, hij
had bij dit ernstige voorval moeten wij
zen op het Evangelie. Spreker lichtte dit
toe met een voorbeeld uit de Bijbel,
wanneer de farizeers een overspelige
vrouw bij Jezus brengen. Jezus schrijft
dan in het zand en vraagt de vrouw
„heeft iemand u veroordeelt, zo ver
oordeel ik u niet, ga heen en zondig niet
meer". Dit had Ds. Dorsman naar voren
moeten brengen volgens spreker. Deze
gemeenschap heeft een injectie nodig
van het zuivere Evangelie, waardoor
dan alles in een ander daglicht komt te
staan. Alleen God velt een eerlijk von
nis, hij kent alle beweegredenen van het
hart. Ons past het niet daarover een
vernietigend oordeel uit te spreken,
maar in te keren tot onszelf, om de weg
van de Schrift ook wat betreft deze
handelingen persoonlijk te verstaan.
Naar aanleiding van dit onderwerp
werden meerdere vragen gesteld, daar
veel aanwezigen het niet met de spreker
eens waren.
Aan het slot dankte de voorzitter, de
heer A. de Reus de spreker voor zijn
gehouden betoog, de aanwezigen voor
hun opkomst en het deelnemen aan de
discussie.
marn. Robbemons uit 's Gravendeel.
We moesten in de buurt van onze mor
tieren slapen en beurtelings waken.
Hiervoor moesten wij een tent opzetten.
Dit is geen tent zoals we die in Hol
land kennen. Maar een Baleh-Baleh.
Dit is een soort geraamte van dunne
stammetjes met plm. 40 cm. boven de
grond een vloer van takken. De vloer
wordt afgedekt met repen bamboebast
om te voorkomen dat slangen, mieren,
schorpienen, bloedzuigers en verder on
gedierte tussen je kleren kruipt. Een
schuin afdak tezamen igeknoopt met
taaie lianen voltooid het bouwsel. Hier
overheen komt het tentzeil en men ligt
heerlijk beschut tegen de regen.
En regenen kan het hier, geweldig,
ononderbroken plensbuien waar je geen
droge draad meer bij aan je lichaam
hebt. De kampongbevvfoners die ons met
het bouwsel bezig zagen en het gepruts
niet meer konden aanzien voltooiden
de rest en de slaapkamer kwam werke
lijk op poten te staan. Wonderlijk dat
een mens er spoedig weet te gewennen
aan de situatie. Slapen in een derge
lijke omgeving waar duizenden insecten
de ganse nacht krijsen, 't eentonige ge
luid van de grote brulkikkers. Ontel
bare hoeveelheden vogels die het moe
ras bevolken. Honden die de ganse
nacht in de kampong huilen en niet te
vergeten het hanengekraai. Eerst be
gint er één. Een verre bloedverwant in
een naburige kampong antwoord op de
zelfde toonhoogte en spoedig volgen er
meer. Dit concert duurt voort totdat
de morgen aanbreekt en het nachtcon
cert met enkele uithalen wordt beslo
ten. De nabijheid van malariamuggen
die in het moeras een rijke voedingsbo
dem vinden en even bloeddorstig zijn
als de rest van de muggentroep. En
toch slapen en met overgave.
Elke morgen als ik wakker wordt kijk
ik naar Indoseië. Het is een vreemde
gewaarwording Ceram zo dichtbij te
zien. De afstand is plm. 90 km maar
door de hoge bergen lijkt de afstand
veel korter te zijn. Alle prauwen die
hier varen hebben een grote neder-
landse vlag aan boord. Dit is voor de
overvliegende Neptunes van de Marine.
(Wordt vervolgd)
WESTOUK (5 - MlDDElHflRNIS
NED. HERV. KERK
Beroepen te Maarssen W. Vroeginde-
weij te Barneveld; Haaf ten kand. J.
Vroegindeweij te Bleiswijk; Bennekom
P. Lamens te Kamerik; Krimpen en Ol-
debroek B. Meyndert te Waarder Kat
wijk aan Zee T. Langerak te Vinkeveen;
's Grevelduin-Capelle W. van Tuyl te
Rijssen.
Bedankt voor Middelharnis H. v.
Benimel te Leerbroek; Tholèn B. Meyn
dert te Waarder; St. Annaland W. v.
Herpen te Kinderdijk; Zwartebroek B.
Haverkamp te Groenekan.
Aangenomen naar Garderen A. Muil-
wijk te Randwijk.
Zwijndrecht. Na bevestiging door zijn
zwager ds. H. Roelofsen van Zeist met
Joh. 1 26—40, deed ds. J. C. Stelwagen
gekomen van Woudenberg intrede met
Joh. 1 29a Met ds. Stelwagen doet de
eerste herv. geref. predikant intrede in
deze gemeente.
Ds. J. Hovius te Dordrecht (voorheen
te Ouddorp) is aangeklaagd door de ker
keraden van Strijen en Barendrecht,
omdat hij daar catechetisch onderwijs
gaf aan kinderen van de Herv. Geref.
Evangelisatie ter plaatse. De provincia
le commissie van opzicht verklaarde
hem schuldig' en paste de eerste maat
regel van tucht op hem toe. In hoger
beroep heeft de Generale commissie
hem wel schuldig verklaard, doch hem
geen straf opgelegd. Het is wel treurig
dat b.v. in Papendrecht een confessio
nele minderheid in een minimum van
tijd aan een kerkelijke status wordt ge
holpen en dat Herv. geref. minderheden
allerlei moeilijkheden in de weg wor
den gelegd.
Nederhemert, dat met een korte on
derbreking veertig jaar vakant was ont
ving kort geleden in Ds. Veldjesgraaf
een nieuwe predikant. Is het bij intrede
diensten altijd uitzonderlijk druk, hier
schijnt de belangstelling wel overwel
digende vormen aangenomen te hebben.
Niet alleen dat hier minder dan veer
tien collega's de dienst bijwoonden en
elf toespraken werden gehouden, maar
de kerk en consistoriekamer waren
stampvol. Velen moesten staan en de
nieuwe predikant kon ternauwernood
de kansel bereiken.
GEREF. KERKEN
Beroepen te 's Gravenhage A. Hof
land te Sarina (Canada); Oudehorne J.
Hoekstra te Pietersburen; Koudekerk
G. de Zeeuw te Ezinge; Rotterdam A.
Kersten te Utrecht en kand B. ter Haar
Leimuiden kand. J. Baa3rens te Goes;
Aalten B. Molenaar te Schoonoord; Am
sterdam L. Ringnalda te Bussum en J.
V. Tuinen te Meppel; Oldeboorn en
Schettens kand. H. Huyser te 's Graven
hage; Groningen P. de Vries te 's Gra
venhage; Dussen kand. Baayens te Goes
Waardhuizen kand. N. Schelhaas te Am
sterdam; Uithuizermeeden E. de Vries
te Tijnje.
Aangenomen naar Apeldoorn J. Wier-
sema te Amsterdam; Heerde S. Smilde
te Dordrecht; Schoonrewoerd kand. P.
Fennema te Marrum.
Bedankt voor South Gippsland (Aus
tralië) W. V. Wijk te Hoogvliet; Den
Burg, Edam, Grijpskerke, Nieuwerkerk,
Oldeboorn, Oosterend, Opperdoes, Ril-
land Bath, Scharendijke, Schoondijke,
Vianen, Wijckel en Zoutkamp kand'. F.
Fennema te Marrum.
Ds. F. Kraan, predikant voor de gees
telijke verzorging der zeevarenden ter
koopvaardij, heeft als zodanig bedankt
en maakt thans zijn laatste reis met de
„Noorddam" naar New York en terug.
Daarna stelt hij zich gaarne beroep-
baar in de kerken.
In een vergadering van de classis
Axel, .bracht ds. J. v. Mechelen te Oost
burg de aanwezigheid van Roomse gees
telijken in geref. afscheidsdiensten ter
sprake. Persoonlijk is ds. v. Mechelen
sterk tegen op deze „verbroedering". De
Opruiming van gebruikte
wasmachines vanaf 50,
Radio's 25,
Stofzuigers 25,—
Naaimachines 40,
Televisie 250,—
Gramofoons f 40,
Ook nieuwe. Vraagt prijs.
Voorstraat 25, Molendijk 25
OoItgensplaat
Een BELICHTINGSMETEE
in feestverpakking.
FOTO ROTSMA
A.s. maandag
Burgemeester Meineszlaan 20 b, Rotterdam
weer met eigen medewerksters naar
Wij maken corsetten en BeHa's uitsluitend naar
maat in elk gewenst model
Ons maatwerk past beter dan confectie, draagt
prettiger, gaat langer mee en is niet duurder.
Wij meten aan en passen bij U aan huis.
Onderstaande winkeliers geven U gaarne vrij
blijvend nadere inlichtingen.
FA. CAMPFENS-Confectie Middelharnis
FA. F. JELIER, Kerkring 1, Nieuwe Tonge.
FA. KOSTEN ZN. Oude Tonge
FA. MEINSTEU Den Bommel
FA. BOTH Dirksland
Textielhuls „Modern" Fa. JOH. KOEK, Ouddorp
FA. VAN NIEROP Stad aan 't Haringvliet
FA. OVERWEEL Melissant
De Delta-drogisterQ Fa. van Saters Stellendam
Wij maken er U op attent dat wij geen colpor-
trices hebben.
I f]
Een ZENtJW-KBACHTVOEDSEIi is in deze tjjd méér
dan nodig!!!
Voor oud en jong is „NERVICOI. II" „het goud voor de
zenuwcellen".
„Nervicol II" is volkomen onschadelijk en zonder verdo
vende bestanddelen samengesteld en kan in het volste
vertrouwen worden gebruikt. Ieder, die met zenuw-
klachten te kampen heeft, kunnen wij niet genoeg aan
bevelen om eens een kuur met „Nerviool II" te gaan
proberen! Nog nimmer hadden vrtj een cliënt, üie niet
over „Nervicol II" tevreden was; in het ongunstigste
geval vond men nog merkbare verbetering.
Prijs „Nervicol II" 14 liter Kuurflacon
12.Ï5; 1/2 Uter 22.75; Proefflesje
5.25 (75 gram).
Franco huis toezending van alle middexen volgt direct
na ontvangst van postwlssel of girocheque, te zenden
aan:
POSTBUS 9, UTBECHT, Giro no, 428.302
S.v.p. naam van dit blad vermelden
Alle bestellingen, geldzendingen, brieven enz. uitsluitend
en alleen te richten aan:
TELEFOON K 3402-3648 POSTBUS 9 UTBECHT
GIBO No. 428302
(Buiten verantwoordelijkheid der red.)
Mijnlieer de Redal^teur,
Met toelangstelling heb ik het artikel
in uw blad d.d. 9 nov. 1962 gelezen on
der het hoofd „aardappelrooier voor het
oogsten van gladiolenknoUen". Nieuwe
vinding van de heer C. v. Rossum te
Ooltgensplaat. Er is een spreekwoord:
„pronken met andermans veren" als dit
ooit van toepassing is, dan is dit wel het
geval met de z.g. vinding van de heer
V. Rossum. Als hij eerlijk had v/illen
zijn, toen u hem voor genoemd artikel
bezocht, had hij moeten vertellen, dat
niet hij de uitvindingen met een ver
meerderd heeft, maar dat liet «hele sys
teem 'waar hij nu mee werkt afkomstig
is uit de N.O. polder. In de N.O. polder
wordt hier al drie jaar mee gewerkt en
van Rossum is van het voorjaar vanaf
het ruggen maken al op de hoogte ge
bracht, tot de laatste week in oktober
toe, door een boer, die het met enkele
buren uitgeprobeerd had en het nu voor
het derde jaar zo doet. Dus de heer van
Rossum heeft geen jaar moeten denken
voor deze uitvinding, maar heeft wel
alle gegevens hierover gehad van die
man uit de Noord Oost polder, met dit
prachtig resultaat. De Bergman aardap
pel rooier is niet de geschikste voor dit
werk, een Romas met smalle messen is
zeker beter en de loofklapper is een
vinding van een boer uit de polder die
classis besloot echter in deze zaak geen
uitspraak te doen.
Gift: De kerk van 's Gravenhage-O.
ontving een gift van 10.000,
CHR. GEREF KERKEN
Tweetal te Rijswijk T. Harder te
Kornhorn en H. v. d. Schaaf te Opper
does N. Pekela W. v. Heest te Emmen
P. V. Marrum te Ulrum; Hilversum-O.
M. V. Nieuwenhuyze te Amsterdam en
M. Vlietstra te IJmuiden; Hillegom J.
de Jong te Gouda en A. Otter te St.
Jansklooster.
Beroepen te Chattham W. v. Heest te
Emmen.
Bedankt voor Broek onder Akker-
woude F. Bakker te Driebergen; Papen
drecht H. Brandsma te Roozenburg.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Dordrecht A. Hofman te
Zeist en A. Vergunst te Rotterdam.
Beroepen te Tricht, Tholen en Bieze-
linge P. Blok te Dirksland.
Bedankt voor Am.sterdam G. Zijder-
veld te Capelle.
Ds. C. Harinck te Utrecht moest on
verwacht in het ziekenhuis opgenomen
worden voor het ondergaan van een
blindedarmoperatie. Naar omstandighe
den maakt de patient het goed.
Varia: Dezer dagen lazen wij een sta
tistiek over de kerkgang in iVederland
die ons toch wel met bezorgdheid moet
vervullen.
Het kerkbezoek op zondagmorgen is
wat het.gehele land betreft als volgt:
R.K. 56 '»/o, Ned. Herv. 11,8 »/o, Geref.
(verschillende kerken) 53,6 Zondag
middag: R.K. 1,2 «/o, Ned. Herv. 1,4 "/o,
Geref. 27,4
Met name ziet men een ontstellende
achteruitgang in het tweemaal per zon
dag naar de kerk gaan. Hoewel op ons
eiland de cijfers van alle kerken ge
lukkig nog niet zo zwart zijn, is er ook
ten onzent een dergelijke tendenz waar
te nemen. Wellicht zal het nodig zijn om
bij de voortduur hiervoor te waarschu
wen, omdat dit een hellend pad is.
de Voorlichting hier heeft gekon-
strueerd.
Daar er in Ooltgensplaat hele knappe
mensen zijn op landbouw gebied, die
zeker wel eens wat uitgevonden zullen
hebben waar misschien de heer van
Rossum zich bij kan voegen had hij
toch deze uitvinding zeker niet op zijn
naam moeten zetten. „Ere wie ere toe
komt", heer van Rossum.
U dankend voor de verleende plaats
ruimte.
HAN V. d. WENDE
Noorderringweg 35 II
N. O. Polder.
Noot van de redaktie. Wij hebben als
redalftie ons met onze verslaggever te
Ooltgensplaat in verbinding gesteld, die
ons meedeelde, dat de Bergman-aard
appelrooier voor dit werk uitstekend
voldeed! Door onze verslaggever is niet
beweerd, dat de loofklapper een vinding
is van dhr. C. v. Rossum. Wij kunnen
verder niet beoordelen ook al was een
ander bezig met deze vinding, welke
verdere toepassing de heer C. v. R. op
de Bergmanrooier heeft gemaakt, daar
blijven wij buiten. ledere vinding kan
n.l. verbeterd worden, ook al is het oor
spronkelijk denkbeeld niet van de ge
bruiker zelf.
N.C.R.V. KALENDER 1963
De N.C.R.V.-kalender 1963 is weer
verschenen. De twaalf maandbladen zijn
uitgevoerd in prachtige kleuropnamen;
vijf van Zwitserse berglandschappen,
één van vissersbootjes in de zonnige
haven van Porto di Piombino, de ove
rige kleurenfoto's zijn van zeldzaam
mooie Hollandse landschappen, water
partijen, havens enz. De achterkant is
zoals altijd "weer benut voor geïllus
treerde leerzame artikelen, over het
werk van de N.C.R.V., over bloemen en
planten, mode, koken en tal van andere
zaken meer. IDe kalender is weer een
sieraad voor de wand in de huiskamer
geworden. De prijs is ongelooflijk laag,
slechts 2,25, verkrijgbaar bij de boek
handel en de propagandisten van de
N.C.R.V. U kunt de kalender ook recht
streeks bestellen bij bur. N.C.R.V.-ka
lender te Wageningen, waarbij dan 45
et. in rekening wordt gebracht voor ver
zendkosten. Wij raden wel aan spoedig
te bestellen, daar de kalender vaak
vroeg is uitverkocht.
Calliigrafische kalender 1963, uitgave W.
H. ten Have N.V. Amsterdam.
Deze artistieke christelijke kalender,
met op ieder blad een tekst of een
spreuk uitgevoerd in driekleurendruk
(ontwerp Nelly ten Have,) ziet er weer
zeer verzorgd uit. Het is een kalendertje
dat aanspreekt. De prijs is 1,75, bij
getallen goedkoper. Door het handige
formaat is voor deze kalender in iedere
woon-, zit- of slaapkamer een plaatsje
te vinden.
Ary Schipper: „Beter spreken en
zingen" Uitgeverij „De Cyclus"
Leiden 1,25.
Bij het zingen komt het niet alleen
op het geluid aan, maar een zeer voor-
nam.e faktor blijft: de uitspraak. Door
een goede uitspraak komen de woorden
goed tot hun recht, maar er komt ook
mooiere klank.
In bovengenoemd werkje wordt dit
heel goed beklemtoond en door middel
van vele spreek- en zangoefeningen, die
gegeven worden, moet het zingen en
spreken wel stukken verbeteren. Elke
dirigent zou geregeld een stuk van de
repetitieles moeten besteden aan de
oefeningen, die in dit praktische boekje
staan. De resultaten zullen niet uit
blijven.
