De pariijverhouding in Nederland Overjarige sierteeltgewassen Dieaen goede perspectieven Lab voor testing zaden op kiemkracht JVleditaUe F^CKORTEWEGiZOON Cair. STREEEBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLA]\DSE EN ZEEUWSE En^ANDEN Verichynt tweemaal per. week: dinsdag- en vrydagavond ide „Verdelgen en bloeien" Violen voor plantgoed 1963 worden nu reeds gezaaid I Fruitmanden en Fruitbakjes „*^e ^ruitcentrale" 35e jaargang PRINS HENDRIKSTRA.AT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS Bedactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdjjk Jel. (01870) 26 2», na 6 uur 's avo nds Tel. 20 17 Qim 167930 ABONNEMENTSPRIJS 2.15 PEE KWABTAAli ADTKBTENTIEPBIJS 12 cent pe; mm. B$ coatract speciaal tarltst goed In een elftal artikelen hebben we heel summier een overzicht gegeven van de ceschiedenis, de beginselen en de sterk te van onze politieke partijen. Ter af sluiting van deze serie, waarmee we be oogden de kennis op dit gebied onder onze lezers te vermeerderen en de poli tieke belangstelling, die over 't alge- |ir meen veel te gering is, te stimuleren, willen we nu nog een samenvatting ge- pr ven van ons partijwezen en van de wij ze waarop het in zijn totaliteit in ons land werkt. We zullen daarbij ook nog ten gerieve van onze lezers, die wel licht deze artikelen bewaren, een tabel geven, waarin het historisch verloop van de sterkte der partijen is vastge legd. Zoals we gezien hebben ,heerste in de laatste helft van de 19e eeuw 1860 tot 1900) het liberalisme oppermachtig. In 1894 bezetten de liberalen zelfs 57 Vo van alle zetels in de Tweede Kamer. Omstreeks de eeuwwisseling begon de terugval en nu is het aandeel van deze richting nog slechts ong. 10 "/o. De ver klaring daarvan moet gezocht worden in het destijds zeer beperkte kiesrecht, waardoor de gegoede burgerij als min derheid kans zag een electorale meer derheid te verwerven. Doordat de so ciale kwestie steeds actueler werd, kwam het socialisme op en bovendien ook de Prot. Chr. partijen en de Rooms Katholieken, op het politiek toneel met eigen organisaties. Toen het algemeen stemrecht en de evenredige vertegen woordiging kwamen, was het dus met de oppermacht van het liberalisme ge daan. Omstreeks 1900 valt de opkomst van het socialisme. In een langzame, doch gestadige groei heeft de partij, die deze stroming belichaamt, een naoorlogse sterkte gekregen van 30 «/o der zetels, waardoor ze tot de twee grootste par tijen is gaan behoren. De R.K. groepering heeft vanwege haar stemmental en door het feit, dat ze in bepaalde provincies en streken sterk is geconcentreerd, altijd al veel zetels gehad. Om.streeks 1890 had ze reeds 25 "/o der Kamerzetels en vanaf 1918 is dat met kleine schommelingen tot heden toe op 30 gebleven. De K. V.P. en de P.v.d.A. zijn dus ongeveer even sterk en hebben samen de meerderheid. De Prot. Chr. partijen vertonen even als de liberalen een dalende lijn. Rond de eeuwwisseling hadden ze nog in to taal 32 «/o der zetels, doch door de even redige vertegenwoordiging, die de stem- bus-coaUtie deed verdwijnen, vielen ze in 1918 terug op 21. Dit percentage werd later wel verbeterd, maar het is na de oorlog weer achteruitgaande en het staat nu op 20. De historische ontwikkeling laat dus zien, dat zich tenslotte een situatie ge consolideerd heeft, waarbij èn door het veranderde kiesstelsel en door verlies van kiezers de liberale en de Prot. Chr. partijen naar het tweede plan zijn ver drongen, terwijl de Roomsen en de so cialisten kans zagen ieder bijna een derde deel der kiezers achter zich te houden of te krijgen. Als we een ver gelijking maken van de jaren 1922 en 1962, dus over de laatste 40 jaar, dan is de conclusie deze, dat de positie van de R.K. dezelfde is gebleven, dat de socialisten met 50 */o zijn vooruitgegaan de Prot. Chr. met 20 "/o achteruit en de liberalen idem met 30 "/o. In de naoorlogse periode zijn de ver houdingen vrijwel stabiel gebleven. De liberalen mogen van 1946 op 1982 met 3,6 »/o (van het totale stemmencijfer) zijn vooruitgegaan en de Prot. Chr. groepen met 2,5 »/o achteruit, dit veranderd niet temin praktisch niets aan het feit, dat in ons land de politieke verhoudingen Vrijwel bevroren zijn, anders gezegd: zijng estabiliseerd. Het ziet er niet naar uit, dat hierin in de naaste toekomst belangrijke wijzigingen zullen optreden. Intussen is deze gang van zaken voor ons Prot. Chr. volksdeel wel diep te leurstellend. Enerzijds zijn de Roomsen erin geslaagd van onderdrukte groep (tijdens de Republiek) in een langzame emancipatie gedurende de 19e eeuw. de partij te worden met de machtigste po sitie, n.l. de sleutelpositie in ons rege ringsstelsel en anderzijds zagen we de Opkomst van het socialisme (en com munisme), die samen ruim een derde der stemmen behalen. Daartegenover staat wel de ontluistering van het libe ralisme, die we op principiële gronden hiet anders dan kunnen toejuichen, ïnaar uiteindelijk is de politieke positie van ons volksdeel toch wel heel erg Verzwakt. Het is voor velen onzer moei- Jijlï te verteren, dat het Calvinisme in öe 16e en 17e eeuw in ons land de toon aangaf en in volstrekte zin de leiding nad dat wij ons nu moeten vergenoegen met een tweederangspositie. Want inderdaad, zo is het in feite. Oe K.V.P. maakt in ons land de dienst Uit, niet doordat ze over zoveel knappe «oppen beschikt, want daaraan heeft ze groot gebrek, maar door haar talrijke «ezerscorps. Doordat ze alle kanten uit Kan, berust bij haar de beslissing of ze zal samenwerken met de P.v.d.A. of ^let bij de vorming van een regering, fy kan op „smalle basis" werken zoals net Kabinet—Beel van 1946 tot 1948, "P,,brede basis", zoals in de kabinetten -Drees, waarbij behalve de P.v.d.A. Ook de Prot. Chr. groepen waren inge schakeld of met een Rooms-Prot.-Libe- ^aal-team zoals in het Kabinet-De Quay öaraen met de P.v.d.A. heeft ze de ineerderheid, maar een zuiver rooms- _T7 B ''°°d bewind schijnt haar niet goed be- IW' Brallen te zijn. Dat vindt ze blijkbaar wat compritterend en daarom worden 15 IVoor- Ioi870) Jeling II 2,7 3, 6 4, 5 6, 4 7, 3 1, 2 vri] 3, 1 4, '7 5,6 7,5 1,4 2,3 vri] 4,2 5, 1 6,7 1,6 2,5 3. 4 vri) a, 6,2 7,1 vriJ ook de Prot. Chr. groepen erbij betrok ken. In elk geval hangt de vraag, of de A.R. en de C.H. mogen meedoen aan de regering, in feite af van de K.V.P. Pro testants Nederland is politiek dus wel ver afgezakt. Hierbij komt echter ook een kwestie aan de orde, die van principiële aard is, n.l. deze of de Prot. Chr. partijen bij een kabinetsformatie kunnen en mogen gaan samenwerken met de P.v.d.A. of de V.V.D. als zijnde niet op christelijke basis staande partijen. Praktisch is de ze vraag al beslist, want reeds jaren lang geschiedde dit in de ministeries- Drees en - De Quay, maar velen hebben daar toch moeite mee, vooral wat de samenwerking met de socialisten be treft. Dit is echter een politiek pro bleem, waarop we hier niet nader kun nen ingaan. In de huidige politieke verhoudingen 30 "/o rooms, 30 "/o socialistisch, 20 "/o Prot. Christelijk en 10 Vo liberaal (de rest 'kleine partijen) is liet zo, dat geen enkele partij een 100-percent-poli- tiek kan voeren. Er is, gezien de ont wikkeling der laatste 40 jaar, ook geen kans op dat binnen afzienbare tijd of de roomsen of de socialisten een vol strekte meerderheid zullen halen. Een situatie als in Engeland en de Ver. Sta ten, waar steeds een éénpartijregering gevormd wordt, is dus hier ondenkbaar. Gezien de zwal^ke positie van ons Prot. Chr. volksdeel is dat ook maar geluk kig. Maar het alternatief daarvan is uiteraard, dat bij ons slechts kabinetten kunnen optreden, die gebaseerd zijn op samenwerking tussen enkele partijen. Dit betekent, dat er bij een regerings formatie en bij het te voeren beleid steeds met compromissen gewerkt moet worden met alle onbevredigende ge volgen daarvan. Het houdt ook in, dat de vorming van een nieuw kabinet hier meestal zeer lang duurt, omdat de par tijen het eerst eens moeten zien te wor den over het regeringsprogram, het aantal ministers voor elke groep en de verdeling der portefeuilles. De gecom pliceerdheid van ons partijwezen, waar door rekening gehouden moet worden met de beginselen, de wensen en de po sitie van de vier hoofdstromingen in ons politieke leven: de roomse, de prot. christelijke, de socialistische en de libe rale, is er de oorzaak van, dat er aan de stabiliteit der regeringen wel wat hapert. Sedert 1945, dus in een periode van 17 jaar hebben we 8 kabinetten gehad, dat is dus gemiddeld ongeveer één in de twee jaar, wat we allesbe halve een gezonde toestand kunen noe men. Tenslotte geven we hierbij nog een tabel, waarin de stemmenpercentages bij de Kamerverkiezingen van 1918 tot en met 1959 zijn opgenomen. Daarbij te kenen we het volgende aan. De C.D.U. (Chr. Dem. Unie) is na de oorlog niet meer verschenen. De meeste barer le den traden toe tot de P.v.d.A. Hetzelfde is het geval met de V.D.B. (Vrijz. Dem. Bond), die ook opging in de P.v.d.A. (be halve ca. Prof. Oud). De K.N.P. (Kath. Nationale Partij) van Welter was uit de K.V.P. afkomstig en is daarheen weer teruggekeerd." De P.S.P. (Pacifistisch Soc. Partij) ging pas in 1959 meedoen en het G.P.V. (Geref. Politiek Verbond art. 31) in 1952. Onderaan hebben we de totaalcijfers van de vier hoofdgroepen, die in de po litiek in ons land een rol spelen, apart vermeld. De na-oorlogse periode is met vette cijfers afgedrukt. 1918 1922 1925 1929 1933 1937 1946 1948 1952 1956 1959 A.R.P. 13.4 13.7 12.2 11.6 13.4 16.4 12.9 13.2 11.3 9.9 9.4 C.H.U. 6.5 10.8 9.9 10.5 9.1 7.4 7.8 9.2 8.9 8.4 8.1 K.V.P. 30.0 30.9 28.6 29.6 27.8 28.8 30.8 31.0 28.7 31.7 31.6 S.G.P. 0.4 0.9 2.0 2.2 2.5 1.9 2.1 2.3 2.4 2.3 2.1 C.D.U. 0.8 0.7 0.4 0.4 1.0 2.0 P.v.d.A. 21.9 19.4 22.9 23.8 21.4 21.9 28.3 25.6 29.0 32.7 30.3 V.V.D. 15.0 9.2 8.7 7.3 6.9 3.9 6.4 7.9 8.8 8.8 12.2 V.D.B. 5.2 4.6 6.0 6.1 5.0 5.9 C.P.N. 2.3 1.8 1.2 2.0 3.1 3.3 10.5 7.7 6.2 4.8 'IA K.N.P. 1.3 2.7 P.S.P. 1.8 G.P.V. 0.7 0.7 0.7 Pr. Chr. 21.1 26.1 24.5 24.7 26.0 27.7 22.8 24.7 23.3 21.3 20.3 Kath. 30.0 30.9 28.6 29.6 27.8 28.8 30.8 32.3 31.4 31.7 31.6 Lib. 20.2 13.8 14.7 13.4 11.9 9.8 6.4 7.9 8.8 8.8 12.2 Rood 24.2 21.2 24.1 25.8 25.5 25.2 38.8 33.3 35.2 37.5 34.5 „Het huis der goddelozen zal ver delgd worden, maar de tent der op rechte zal bloeien." (Spreuken 14 11) Langzamerhand nadert het herfstge- tij. De herfst heeft in zich de boodschap van de afbraak. Door de stormwind opgejaagd, dwar relen de vergeelde bladeren door de lucht. Het is a.h.w. een prediking van 's mensen zonden en het gevolg daarvan in een onontkoombaar verderf. Zoals de wind de bladeren losrukt en voort stuwt, zo voeren de misdaden de mens heen naar 't graf. Staan we er wel eens bij stil, dat onze ongerechtighe den roepen om de dood en het verderf? De Spreukendichter wijst ons, in on ze tekst, op dit feit. Een spreuk bestaat in de regel uit een gezegde, dat ons twee tegengestelde zaken laat zien. In onze tekst staat het huis der god delozen, tegenover de tent der recht vaardigen. Huis en tent! Daaruit spreekt ons reeds een zekere geestesgesteldheid te gen. Wie een huis bouwt, geeft daarmede te kennen, dat hij voor lange tijd, wel licht voor zijn gehele leven in dat huis wenst te wonen. Dat hij dat huis ook werkelijk als zijn „thuis" beschouwt en dat hij de plaats en omgeving van dat huis acht als zijn vaderland, waar hij zich volkomen op zijn gemak gevoelt. Wie in een tent gaat wonen, spreekt daar mee uit, dat het slechts voor kor te tijd bedoeld is. Dat die tent de plaats der rust niet is, maar dat zijn vaderland, zijn „thuis" elders is. Zij hebben als wapenspreuk, die van Marnix van St. Aldegonde: „Repos ail- leurs". (de rust is elders). M. L. Hoe is dat bij u? Voelt u zich in deze wereld thuis óf voelt u zich een vreemdeling op de aarde? Is uw wo ning uw „huis" óf uw „tent"? We hopen van 't laatste! Onze tekst laat ons immers zien, dat het met het huis der goddelozen slecht afloopt. Het „zal verdelgd worden", zegt on ze tekst. Gelijk de herfstwind de bladeren af rukt, zo zal de adem des Allerhoogsten de goddelozen uitrukken, al hebben zij zich nog zo veilig in hun huis ver schanst. Al zegt zijn hart: „Mijn huis zal eeuwig staan Van kind tot kind gedurig overgaan Al heeft hij 't land waarop zijn trotsheid roemt Zijn grootheid bouwt, naar zijnen naam genoemd 't Is alles wind, waar zich zijn hart mee streelt." Vreselijk is het, vertrouwend op zich zelf en geen Borg hebbende voor de ziel, te vallen in de handen van een levende God. De oprechten daarentegen zullen steeds reden hebben tot blijde verwon dering. Men zou zeggen: Welke beschutting biedt nu een tent tegen een herfst- storm? Op ziclr zelf geen enkele! De verwachting, naar menselijke maatstaven is dan ook, dat zo'n tent verdelgd zal worden. Maar.... Hij die op Gods bescherming wacht. Zijn tent zal veilig wezen! „De tent der oprechten zal bloeien!" Dwars door de gevaren, bestrijdingen. worstelingen en aanvechtingen heen. Weet u waarom? Omdat ze niet voor eigen rekening staan, maar voor reke ning van de Almachtige. Omdat ze het, door genade, hebben uitgesproken, zich in deze wereld niet thuis te voelen. Omdat hun verlangen gericht is op het eeuwige Vaderhuis hierboven.. Omdat ze oprecht gemaakt zijnde, hun schuld en overtreding hebben le ren bewenen en belijden. Omdat hun hoogste verlangen gewor den is, de Heere te dienen in nieuwig heid des levens. M. L., niet dat deze mensen, vol maakte mensen zijn. Integendeel, ze zijn vol zonden en gebreken. Maar die zonden en gebreken werden hen van harte leed en daarom worden zij „op rechten" genoemd. Het verderf, de verwoesting kan zo spoedig komen. In Perzië werden er in één enkele minuut duizenden huizen verwoest en vielen er tienduizenden doden, toen de aarde beefde en de Hee re met zijn stormwind blies. Zouden we bereid zijn, wanneer dit hier gebeurde? We zijn niet beter, dan die mensen ginds! Haast u dan om uws levens wil, op dat de verwoesting u niet overvalle als een dief in de nacht. Wordt maar tentbewoner, vreemde ling van deze wereld der zonde, ver langende om ontbonden en met Chris tus te zijn. Dan weet ge het, ondanks uw schamele, als bescherming, ten enenmale tekort schietende tent, het toch kunnen zingen: ,,Bij U, mijn Koning en mijn God Verwacht mijn ziel, een heilrijk lot." i Dirksland. C. J. Kesting. DIT, NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN (12 PAGINA'S) Oogst bloemzaden dit jaar matig tot redeiijii De oogst van bloemzaden op ons eiland die zich in het eerst slecht liet aan zien blijkt uiteindelijk toch nog mee te vallen en is „matig ot redelijk" te noe men. Zoals bekend mag worden geacht wordt de teelt van zomerbloemen (één jarige gewassen) in onze contreien meer toegepast, vooral door de kleinere ge mengde bedrijven. Deze teelt heeft zich van Noorci-Holland naar Flakkee ver plaatst, in hoofdzaak wegens de betere klimatologische omstandigheden. Dat het op ons eiland een belangrijke teelt is geworden blijkt ook wel daaruit, dat er reeds drie zaadteelt-verenigingen zijn opgericht, die nauw contact met el kaar houden om eikaars belangen te behartigen. Om iets meer over deze teel ten te weten hebben wij ons gewend tot de heer K. Hansen, directeur van, de N.V. Flakkee Zaden, welke firma zich op de teelt van bloemzaden speciali seert. Genoemd bedrijf exporteert de zaden rechtstreeks naar alle landen van Europa. De heer K. Hansen is de opvolger ge worden van de heer J. Bakker, een van de van de oprichters van de N.V. Flak kee zaden (1 jan. 1959) te Sommelsdijk, die om gezondheidsredenen deze functie niet meer kon waarnemen. De heer Hansen is van jongsaf in de zaadteelt werkzaam geweest; hij studeerde aan de Rijks Tuinbouwschool te Hoorn en behaalde ook het diploma aan de enig ste Zaadteeltvakschool in Nederland, gevestigd te Bovenkarspel N.H. 'Het bedrijf te Sommelsdijk speciali- ceert zich uitsluitend op de teelt van fijne bloemzaden en heeft vertakkingen onder telers over het gehele eiland, die voor deze firma op contract telen. Het plantmateriaal wat onder platgZas wordt geteeld, wordt in het voorjaar aan de telers afgeleverd het voordeel hierbij is dat de plantjes niet lang on derweg zijn en er slechts een enkel uur ligt tussen versteken en planten, waar door deze vlugger aanslaan. De zaden worden in eigen bedrijf geschoond, in een speciale drooginrichting gedroogd en een voornaam punt is dat de N.V. Flakkee-zaden over een laboratorium beschikt, waar de zaden op kiemkracht worden getest. Daarop komen we straks nader terug. Grondsoorit prima voor bloemzaden Op onze vraag of de bodem op ons eiland even goed voldoet als op de zwa re grond in Noord-Holland, antwoordde de heer Hansen bevestigend. Dahlia's b.v. geven een prima gewas op de lichte klei zowel als op de meer zanderige grond te Ouddorp, waarbij geen ver schil in opbrengst voorkomt. De hoofdteelt van de diverse bloem zaden zijn de reeds genoemde dahlia soorten. Oost Indische kers (hoofdzake lijk te Ouddorp) korenbloemen, slaap muts j es, en verder vele soorten violen, waarvan men vrijwel overal op het eiland perceeltjes aantreft. Leeuwen bekken is ook een belangrijk gewas, duizendschonen enzovoort. Meer aandacht voor overjarige gewassen Wij zeiden reeds dat de teelt van één jarige gewassen zich van Noord-Hol land naar Flakkee heeft verplaatst wat minder geldt voor de meerderjarige ge wassen, waar men zich aldaar bijzonder op toelegt. Dit is ongetwijfeld ook voor de Flakkeese telers van betekenis. Het VOOR BETER f^ 1^^ NAAR DE MH3DELHRRNIStTEL:Z328 Onder platglas wordt nu reeds violenzaad voor plantgoed 1963 ge zaaid. De heer M. Hoek is bezig de grond tot en met te verkruimelen; de heer Jan de Bakker strooit het zaad in de bak. Een secuur werk! Het laboratorium van de N.V. Flakkee Zaden, waar de zaden op kiemkracht worden getest. Een bepaald aantal zaadjes worden op natte viltjes gelegd, waarover heen glazen komen die links te zien zijn, welke door electrische ap paratuur precies de juiste warmtegraad verkrijgen om te kunnen kiemen. Dit werk is toebetrouwd aan de laborante mej. Joke de Bakker, die tevens nauw keurig aantekening houdt van de resultaten. Zij staat aan een onlangs gereed gekomen, naar eigen ontwerp ingerichte electrische ontkiemingsbak. is n.l. zo, dat de meerjarige gewassen vroeg in het voorjaar bloeien en een hogere opbrengst geven. De zaadhan delaren in Noord-Holland kunnen voor twee-jarige planten voldoende telers vinden, omdat er minder risico in zit en het meer winstgevend is. De voornaamste producten hierbij zijn de primula's in verschillende soorten; opbrengst en prijs is in het seizoen 1962 goed tot zeer goed geweest. De belang stelling op Flakkee is hiervoor nog ge ring, omdat het een nieuwe teelt be treft. Naast de primula's zijn er nog een groot a.antal 3 jarige vaste planten, waarvan we noemen akeleien (klokjes), chrysanten in diverse soorten; meerja rige papavers en phloxen, riddersporen, aubrietia's (rotsplantjes) en tientallen andere, de heer Hansen was van mening dat het zaak is, dat de Flakkeese telers zich ook op het meerjarige plantgoed gaan toeleggen. Kiemproeven Na aflevering van de zaden worden deze in het laboratorium op kiemkracht getest, de N.V. Flakkee zaden beschikt hiervoor over moderne apparatuur. Als uitweg voor de telers is er altijd nog het Rijksproefstation voor zaadcontrole te Wageningen, waarbij met overeenstem ming een na-controle kan plaats heb ben. De heer Hansen prees het dat er op het eiland zaadtelersverenigingen zijn opgericht, waarmee een nauwe samen werking bestaat. Zo zijn in overleg de kiemnormen gewijzigd, waarbij naar ge lang het kiemcijfer (en dat geldt dan inzonderheid voor violen) toeslag en ook wel korting wordt gegeven op de contractprijs. Voor de beste kwaliteiten kan dit een toeslag tot 5 '"/o betekenen. De telersverenigingen hebben het voor deel, dat zij door onderlinge samenwer king de zaadteelt op een hoger peil kun nen brengen, door kwaliteiten te leve- Speciaal in het opmaken van B. V. d. VEEK Telefoon 2682 Westdjyk S6 MIDDELHARNIS ren die aan de hoogste eisen voldoen. Onderling overleg kan er ook toe leiden dat men zich meer gaat toeleggen op de zoeven genoemde teelt van meerja rige gewassen. Al is het voor de telers eens een min der goed jaar moeten zij zich daardoor niet laten ontmoedigen; de markt ach teraanlopen gaat met geen enkel pro- dukt, regelmatige teelt geeft de beste resultaten, waarvan de gemengde be drijfjes te Ouddorp het beste bewijs le veren. De zaadteeltverenigingen zullen dit zeker stimuleren; de kleinere bedrij ven kunnen met de zaadteelt op ons eiland een goede toekomst tegemoet zien. KRACHTVOER EN MELKSNELHEID In Amerika zijn de krachtvoerprij- zen zo laag, dat het ruwvoer in toene mende mate door krachtvoer wordt vervangen. Deze economische handel wijze blijkt nu, volgens een onderzoek aan de Universiteit van lowa, gunstige gevolgen voor de mlksnelheid te heb ben, aldus Landbouwdocumentatie. Bij de proef werden' twee groepen een eiige tweelingen gebruikt. Hierbij bleek, dat de krachtvoergroep gemiddeld ruim een halve liter melk per minuut meer gaf Vvfaardoor de dieren veel snel- Ier konden worden gemolken.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1962 | | pagina 1