De Chr. Hist. Unie
vroeger en nu
HaringvlieibruQ
ekori ahianden
Meditatie
F^GKORTEWEGsZQON
ONTVANGST TEN HOVE
erstB brugdeel
geplaatst
Vrijdag 14 september 1962
No. 3122
CSir. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
¥00S DE ZÜID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
airus
Oe fteer F. H. van de Wetering
overleden
BlNMEKViSiNSBBO
SCiiillllRUBBEIBEP
Fruitmanden en Fruitbaldes
„zUe ^rultcentrala"
:#obRBETER .-'i■;<;-..^'iM
BUITENLAND
Als een kni in 't nasiw zit
35e jaargang
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Bedactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, SomméLsdijk
Tel. (01870) 28 29, na 6 uur avo nds Tel. 2017 Olro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 2.18 PER KWARTAAÏ.
ADVEKTENTIEPKIJS 12 cent per mm.
B^ contract iijeclaal teifi«)t
Evenals de A.R. partij gaat de C.H.U.
in haar grondbeginselen terug op Groen
van Prinsterer. Ook zij stelt tegen de
revolutiebegrippen het Evangelie, het
geen inhoudt, dat de overheid Gods die
naresse is en niet die van het volk. Ze
is dus eveens tegen de leer van de
volkssouvereiniteit. Het overheidsgezag
moet worden uitgeoefend naar het
richtsnoer van hetgeen in de H. Schrift
wordt geopenbaard. In het program van
beginselen (laatstelijk herzien m 1951)
staat echter, dat niet alleen gelet moet
worden op de stellige uitspraken der
H S maar ook op het oordeel der Chr.
Kerk en op de leiding Gods in de ge
schiedenis. De laatste punten lijken ons
evenwel moeilijk te realiseren: het oor
deel van de Chr. Kerk (voor de C.H.U.
praktisch de Ned. Herv. Kerk) wijkt m
menig geval sterk af van dat der C.H.
voormannen, zoals Dr. Tilanus al meer
malen heeft uitgesproken en inzake de
leiding Gods in de historie zal men zich
zeer moeten hoeden voor historisme.
Als het program in dit verband wijst op
ons Oranjehuis, zal ieder dit toestem
men, maar in het algemeen moet de be
tekenis van het historisch gegroeide
toch wel zeer kritisch worden gehan
teerd.
Dat de C.H.U. zich als een echt pro
testantse partij beschouwt, blijkt uit
art. 4, waar gesteld wordt, dat Neder
land bestuurd moet worden als een
christelijke staat in protestantse zin. Dit
is uiteraard bedoeld als een waarschu
wing tegen steeds verdergaande ver-
roomsing van ons land. Gezien haar
oorsprong en samenstelling kan men
niet zeggen, dat de C.H.U. een partij is,
wier geestelijke grondslag in engere zin
Calvinistisch is. Ze stamt meer uit het
Réveil. Niet Kuijper, maar Vinet, Chan-
tepie. Hoedemaker en ook Barth heb
ben haar beinvloed. Daarom is zij ook
veel minder systematisch en dogma
tisch, meer ruim_ Evangelisch. Zij is
huiverig voor het proclameren van
„eeuwige beginselen" zoals Kuijper
gaarne deed, hetgeen dus samenhangt
met haar theologische basis. Daardoor
maakt zij in vergelijking met de A.R.
partij een meer onzekere en minder ge-
diciplineerde indruk. Dat is volgens
Prof. Van Niftrik, die ondanks zijn
Barthiaanse instelling nog altijd C.H.
is, een weerspiegeling van de christe
lijke vrijheid. En men mag er gerust bij
zeggen: ook van haar nogal heterogene
samenstelling, want ze bevat vogels van
diverse pluimage.
In het program zijn, wat het onder
wijs betreft, sporen te vinden van de
christelijke staatsschoolidee van Hoede
maker, maar niettemin is de C.H.U. al
tijd een krachtig strijdster geweest voor
het bijzonder chr. onderwijs. De voor
mannen De Savornin Lohman en De
Visser hebben daarvoor ongetwijfeld de
grootste verdiensten. Het was zelfs de
laatste, die in 1920 de gelijkstelling be
lichaamde in zijn L.O. wet. Inzake de
sociale kwestie was de C.H.U. lange
tijd nogal conservatief, maar vooral on
der invloed van Prof. Slotemaker de
Bruine is ze sterk sociaal-voelend ge
worden en thans staat ze o.i. niet veel
minder dan de andere partijen onder
pressie van de vakbeweging.
Een bijzonder kenmerk van deze par
tij is haar gouvernementeel karakter.
Zij zal niet spoedig een regering afval
len en zeker geen systematische opposi
tie voeren. Ook is ze op regeringsniveau
eerder dan de A.R. geneigd tot samen
werking met andere partijen, inclusief
de P.v.d.A. Het was Jhr. De Geer, die
in 1939 voor het eerst 2 socialisten op
nam in zijn kabinet. De A.R. waren
daar toen fel tegen. Tot 1959 hield ze
vast aan de brede basis en toen de P.
v.d.A. zich terugtrok, zei Dr. Tilanus:
„moet dat nu zo?"
Na de oorlog gaan er steeds stemmen
op of een fusie tussen de A.R. en de
C.H. niet noodzakelijk is. Dit is een pro
bleem op zichzelf. De A.R. zijn er beslist
vóór, maar in C.H. kringen voelt men
over 't algemeen er weinig voor. In be
ginsel zijn de verschillen niet zo groot,
maar er is een ingrijpend theologisch
klimaatverschil, terwijl ook de kerke
lijke verdeeldheid hierin een grote rol
speelt. Daarbij komt nog de antithese
kwestie. De C.H.U. verzet zich scherp
tegen een groepering van ons volk in
twee delen naar godsdienstige onder
scheiding en streeft meer de synthese
na. Hoewel in A.R. kringen de Kuijpe-
riaanse anthithese lang niet meer zo
sterk gesteld wordt, ligt hier inderdaad
toch nog altijd een verschilpunt. Al zijn
dus in de loop der jaren de verschil
len ongetwijfeld kleiner geworden, men
vindt met name in de C.H.U., dat een
fusie momenteel ongewenst is. Ge
vreesd wordt en o.i. niet ten onrech
te dat er dan grote kans zou zijn op
gezamenlijk stemmenverlies en dat bo
vendien er toch neo-A.R. en neo-C.H.
partijen zouden overblijven."
Wat het kiezerskorps van de C.H.U.
Detreft, het verloop daarvan sedert 1946
was als volgt (in percenten):
1946 7,8
1948 9,2
1952 8,9
1956 8,4
1959 8,1
1962 8,8
Voor de-oorlog had zij gemiddeld 9
a 10 »/o van de kiezers. Daarna is ze
eerst gedaald op 7,8, waarvan de door-
oraak de oorzaak was. Al spoedig ech
ter kwam in 1948 het herstel (9,2) en
nandhaafde zij zich op 8 a 9 "/o. Toch.
IS er een langzame achteruitgang. Wel
JIB fff
En zie, er kwam één van de over
sten der synagoge, met name Ja-
irus, en Hem ziende viel hij aan
Zijn voeten."
Marcus 5 22
We horen tamelijk veel spreken over
het wonder van de opwekking uit de
doden van het dochtertje van Jaïrus
door de Heere Jezus. Bijna nooit horen
we iets over Jaïrus zelf. Het Evangelie
spreekt dan ook weinig over hem. Maar
toch wel een beetje.
We horen allereerst zijn naa.in, die is
Jaïrus en dat betekent: „Lichtdrager."
In het boek des Levens lezen we ech
ter weinig van licht, dat hij verspreidt.
Alleen lezen we: „hij was een overste
der synagoge. De synagoge was de
plaats des gebeds. Daar las men de wet
en sprak men uit de rol der profeten.
Oorspronkelijk zal ook op hem van toe
passing geweest zijn: „heeft iemand van
de oversten in Hem (in Christus) ge
loofd?"
Jaïrus en Jezus is de grootste tegen
stelling die men zich denken kan. Maar
nu kwam in dat rustige, uiterlijk vrome
leven van Jaïrus een bange beproeving.
Zijn enigst dochtertje van 12 jaar wordt
ziek. Eerst laat het zich nog niet zo
heel ernstig aanzien, maar weldra ver
ergert het en is het voor aller oog zicht
baar, dat slechts een wonder hier nog
uitkomst kan geven.
De moeder waakt in deze angstvolle
uren aan het ziekbed van haar kind.
En de vader? Is hij heengesneld naar de
synagoge om de gewijde stilte, waar hij
zozeer thuis is zijn nood te gaan uit-
schreien voor de oren van Israels God?
Neen, wonderlijk, dit meest voor de
hand liggende, doet hij niet. Allerlei ge
dachten vliegen door zijn hoofd. Hij
snelt de straat op, regelrecht naar de
plaats, waar hij gehoord heeft, dat die
wonderlijke rabbi van Nazareth zich
op houdt.
Neen, eigenlijk heeft hij nooit erg
veel van die Jezus moeten hebben.
Diens leer is immers zo erg vernede
rend voor de mens: Hij wil immers dat
Jaïrus op al zijn vrome v/erken de dood
leert schrijven en als een arm zondaar
bedelend om genade aan Zijn voeten
terecht komt. Zie dat heeft Jaïrus nooit
gewild, doch nu hij werkelijk in nood
is, nu hij gevoelt dat bij Jezus, Die
immers reeds zo veel krankeh genezen
heeft, zijn enige kans ligt, valt alles
weg voor dat éne „hij m.oet geholpen
worden!" De nood van het ogenblik
drijft hem uit tot Jezus. De nood van
zijn kind legt heiïi straks aan de voeten
van de, te voren verachte Rabbi, met
de ootmoedige smeking of Hij wil ko
men om zijn kind te genezen.
Wat niet sterven wil in de zegeningen
die wij uit 's Heeren hand ontvangen,
gaat soms sterven in onze levensnood!
En wat dat is? Ons hoogmoedige Jaïrus
hart!
Wij hebben van nature een Jaïrus-
hart, vol eigen waan, vol eigen kracht,
vol eigen voortreffelijkheid. Maar als
't werkelijk nood wordt, dan wordt die
hoogmoed geknakt en die eigengevoe-
ligheid gebroken. Er moet wel heel wat
gebeuren, voor dit geschiedt. We lezen
hier dat het dochtertje van Jaïrus op
haar uiterste ligt, alvorens haar vader
zijn noodkreet uitsnikt aan Jezus voe
ten. Eerst zal Jaïrus het gezocht hebben
bij allerlei dokters, vervolgens bij aller
lei kwakzalvers en wonderdokters en
toen er helemaal niets meer hielp, toen
pas heeft hij zich tot de Heere Jezus
gewend. Dan breekt en smelt het Fari-
zeërs-hart in de smeltkroes van het
lijden. Dan hoort ge dat innige sm.eken:
„Heere help mij!" Woordelijk staat er:
„hij bad Hem zeer". Hij smeekte Hem
vele dingen.
Ja, als 't zover komt, dan heeft het
Jaïrus hart zoveel uit te zeggen. Dan
springt het open met alle nood, zorgen
en zonden.
Lezers is de nood ook voor u al wer
kelijkheid geworden? Zijt ge met ieder
een en met u zelf aan het eind geko
men? Dan pas, maar niet eerder komt
ge als een arme smekeling aan de voe
ten van de Heere Jezus terecht. Dan
bidden wij Hem zeer!
„Heere help mij!"
Enwie Hem aanroept in de nood,
vindt Zijn gunst oneindig groot.
Dirksland
C. J. Kesting.
De heer E. H. van de Wetering, lid
van de Tweede Kamer der Staten
Generaal voor de Christelijk Histo
rische Unie, die woensdagochtend
in zijn woning in Den Haag
is overleden.
bracht dit jaar enig herstel, maar dit
was bij een statenverkiezing en die
zijn merkwaardigerwijze voor de C.H.
altijd beter dan Kamerverkiezingen.
We zien geen kans dit opmerkelijk ver
schijnsel te verklaren. In elk geval
handhaaft deze partij zich veel beter
dan de A.R. ondanks haar minder solide
organisatie, haar zeer bescheiden pro
paganda, haar pernamente geldgebrek,
haar gemis van een dagbladpers en
haar minder belijnde beginselen. De
verklaring hiervoor moet naar onze me
ning hierin gezocht worden, dat de C.
H.U. een typische centrumpartij is, spe
ciaal voor de Hervormden, die de A.R.
te gereformeerd vinden en die toch niet
links willen stemmen. In confessionele
en midden-orthodoxe Hervormde ge
meenten stemt altijd een groot deel C.H.
In Friesland b.v. bestaat de A.R. partij
vrijwel uitsluitend uit Gereformeerden,
terwijl de orthodoxe Hervormden er
C.H. stemmen. Merkwaardig is voorts
dat op de westelijke Veluwe de Her
vormden, die daar bijna allen tot de
Geref. Bond behoren, toch grotendeels
C.H. stemmen. In Putten b.v. krijgt de
C.H. 40 "/o van de stemmen, doch van
de 14 "h A.R. is slechts 4 */o Hervorm
den.
Tenslotte nog één en ander over de
positie van de C.H.U. op Goeree en
Overflakkee. Het verloop der stemmen
percentages was daar tot dusver als
volgt:
1933 3,6
1937 2,3
1946 3,9
1948 7,0
1952 6,7
1954 7,2
1959 6,9
1962 8,7
Vóór 1940 haalde zij gemiddeld 3 */o
van de stemmen (het lager "/o van 1937
hing samen met de deelname van de
C.N.A.), een zeer laag getal dus. Na de
oorlog ging het sterk vooruit. In 1946
betekende het nog niet zoveel, omdat
toen blijkbaar de A.R. sterk favoriet
was, maar vanaf 1948 dateert de eigen
lijke vooruitgang. Of het extra-hoge
cijfer van 1962 (een Statenverkiezing!)
Speciaal in het opmaken van
B. V. d. VEEB
Telefoon 2682 Westdijk >6
MIDDEIiHARNIg
zich zal handhaven, zal volgend jaar
moeten blijken.
Van twee verschijnselen willen we
pogen een verklaring te geven. Ten eer
ste: hoe is het geringe aantal C.H.
stemmen op G. en O. te interpreteren?
Dat zit kennelijk hierin, dat alle Her
vormde gemeenten op ons eiland qua
ligging gereformeerd zijn en niet con-
Ifessioneel of middenorthodox. En dit
„soort" Hervormden stemt nu eenmaal
of A.R. of S.G.P. Flakkee lijkt in dit
'opzicht meer op de Alblasserwaard dan
op de Veluwe. In laatstgenoemde streek
speelt een sterke traditie, die teruggaat
op de reacties van Hervormde zijde na
de Doleantie. In Middelharnis b.v. krijgt
de C.H.U. slechts 5 «/o, maar de A.R. 11
"/o en de S.G.P. 15 "/o van de Hervorm
den.
Ten tweede: waaraan is de stijging
van het aantal C.H.-stemmen na de
oorlog toe te schrijven? Het antwoord
moet luiden, dat er kennelijk een uit
tocht van Hervormden gaande is uit de
A.R. Volgens onze berekeningen is 3 a
4 "/o daarvan naar de C.H.U., 4 "/o naar
de S.G.P. en 7 */o naar de P.v.d.A. ge
gaan. Vooral in Stellendam is dat zicht
baar. Daar haalden de C.H. in 1946
slechts 6 ">/o in 1956 was het 10 Vo en
in 1962 al 18 "/o. Een steeds groter deel
van de kiezers der Herv. Kiesvereningin
gaat daar C.H. stemmen i.p.v. A.R. An
dere gemeenten met een betreklielijk
hoog percentage C.H.-stemmen zijn Me
lissant (18 'Vo, vroeger confessioneel).
Stad 10 Vo (idem), Den Bommel 16 Vo
en Ooltgensplaat 12 Vo.
^^- r NAAR DE
:MIDDEtHiRRNiS-rEU:Z3i58 vï
Frankrijk-Duitsland
De Franse president De GauUe heeft
een staatsiebezoek aan de Duitse Bonds
republiek gebracht. De Westduitse
autoriteiten en de politie hebben er han
denvol werk aan gehad. Want men
hield ernstig rekening met de moge
lijkheid dat er een aanslag op het leven
van De GauUe zou worden gepleegd,
omdat zich in de Bondsrepubliek vele
voormalige leden van het geheime le
ger bevinden. Het bezoek is echter zon
der incidenten verlopen en het is zelfs
een^, ware triomftocht geworden. De
Franse president wist zich zeer popu
lair te maken bij het Duitse volk en de
Duitsers hebben hem toegejuicht alsof
hij een filmster was.
Doch het bezoek van De GauUe is
meer geweest dan een officiële formali
teit. Uit een communiqué dat in Bonn
is uitgegeven, blijkt dat Frankrijk en
Duitsland op velerlei terrein zullen
gaan samenwerken.
Men moet hierbij natuurlijk rekening
houden met het feit dat in de roes van
een dergelijk statiebezoek weleens
dingen worden gezegd, die niet altijd
waar gemaakt kunnen worden. De Gaul
le is nog altijd meer militair dan poli
ticus. Hij gebruikt meestal grote woor
den, maar de inhoud is vaag en onbe
stemd.
In Frankrijk zelf is dat De GauUe
enigszins kwalijk genomen. Met name
de Franse pers is op z'n zachtst gezegd
verbaasd over de toespraak van De
GauUe tot een grote groep Duitse of
ficieren in Hamburg. Daarin heeft hij
gezinspeeld op samenwerking tussen
het Franse en Duitse leger. De kranten
wijzen erop dat De Gaulle zich eertijds
met hand en tand heeft verzet tegen
de Europese defensiegemeenschap. De
Sowjet-Unie zou er geen genoegen mee
nemen, als Frankrijk en Duitsland gin
gen samenwerken, zeker niet als deze
samenwerking op het terrein der atoom
wapens lag, en of Amerika ermee ak
koord zou gaan, is ook nog de vraag.
Cuba
In en rondom het land van Fidel Cas
tro zijn de spanningen weer sterk ge
stegen. Vast staat dat de Sowjet-Unie
grote hoeveelheden wapens levert aan
deze Zuid-Amerikaanse staat, die in
communistisch vaarwater is verzeild
geraakt.
Zondag deden geruchten de ronde als
zouden Amerikaanse bondgenoten deze
Russische wapens per schip naar Cuba
vervoeren. Namen werden genoemd,
waaronder Griekenland en Engeland....
Later zou een Engels schip voor de kust
van Cuba beschoten zijn door een schip
van onbekende nationaliteit. Van Brit-
Als de Haringvlietbrug gereed is zul
len de afstanden van noord naar zuid en
omgekeerd aanzienlijk worden bekort.
Als alles goed gaat is dit eerst in 1964
zover, de eerste overspanning ligt nog
maar op de pijlers en er moeten er nog
10 volgen, 'n Grappenmaker is er echter
al op vooruitgelopen en heeft op het
landhoofd, waar de brug met de Flak-
keese wal en straks met de Volkerak-
dam zal worden verbonden, alvast een
fraai beschilderde wegwijzer geplaatst,
waarop richtingen en afstanden worden
aangegeven. Vanaf die plaats is de af
stand naar Zierikzee 32 kilometer (over
de Grevelingendam)naar Antwerpen
54 en naar Rotterdam slechts even der
tig kilometer. „Zonder wachttijd binnen
het uur van de uiterste hoek van Flak
kee naar Rotterdam" zegt de heer P. D.
Sieling, president-commissaris van de
N.V. De Brug, wijzend naar dit eenza
me bord in de nu nog met riet be
groeide zandwoestijn, waar in 1964 tien
duizenden auto's per dag zullen passe
ren. Naast hem de directeur van de
N.V. De Brug, de heer Jan Knape Mzn.,
gemeentesecretaris te Sommelsdijk.
Woensdagachtend heeft H.M. Koningin Juliana in het paleis Soestdijk ontvan
gen een deputatie van de deelnemers aan het internationaal Fysiologencon-
gres, dat tot 17 september in Leiden wordt gehouden. De foto toont de ko
ningin met haar gasten.
se zijde is dit alles nadrukkelijk ont
kend.
Het zal wel met het oog op de ont
wikkeling in Cuba zijn, dat president
Kennedy het Congres heeft gevraagd,
hem te machtigen, zo nodig 150000 man
reservisten onder de wapenen te roe
pen. Daar moet men niet te veel achter
zoeken. Het Congres gaat met vakantie
en als er onverhoopt iets mocht gebeu
ren waardoor de spanning steeg, dan
zou de president niets anders kunnen
doen dan de nationale noodtoestand af
kondigen. Daar dit echter uit admini
stratief oogpunt bezwaarlijk is en het
bovendien onnodig de wereld in een
crisis zou kunnen brengen, acht de pre
sident dit ongewenst.
De Sowjet-Unie heeft gedreigd dat
Amerika met een aanval op Cuba een
derde wereldoorlog zou kunnen inlui
den. Chroestsjow zal geen reservisten
oproepen, maar wel het leger in de
grootst mogelijke staat van paraatheid
brengen. President Kennedy heeft ge
zegd, zich door dit Russische dreige
ment niet van zijn stuk te zullen laten
brengen.
Engeland en de E.E.G.
In Londen is dezer dagen de zoge
naamde Gemenebest-conferentie begon
nen. De zestien landen van het Geme
nebest zijn vertegenwoordigd door der
tien premiers en drie ministers.
Premier Mac Millan van Engeland
heeft de besprekingen geopend met een
rede waarin hij de aansluiting van zijn
land bij de Europees Economische Ge
meenschap bepleitte. Het moet voor
Mac Millan een grote teleurstelling ge
weest zijn dat de meeste deelnemers
aan de conferentie niet zo enthousiast
waren over dit plan. Volgens Mac Mil
lan zou toetreding tot de E.E.G. voor
Engeland politiek en economisch voor
deel betekenen, terwijl in Europa een
zeker evenwicht zou ontstaan. De pre
miers van de Gemeentebestlanden ech
ter voelen wel aan, dat zij in econo
misch opzicht nadeel zouden ondervin
den. Met name Diefenbaker van Ca
nada. Menzies van Australië en Nehroe
van India hebben zich tegen de Engel
se opvattingen verzet.
Bovendien krijgt Mac Millan de op
positie in eigen land tégen zich. Gaits-
kell, de aanvoerder van Labour, schaart
zich, wellicht uit politieke overwegin
gen, langzamerhand geheel aan de zijde
van de tegenstanders.
Sobleu
Ds. Robert Sobleu, een psychiater,
die in Amerika was veroordeled tot le
venslang, wegens spionage voor de Sow
jet-Unie, is in een ziekenhuis in Londen
overleden.
Enige maanden geleden was Sobleu
naar Israël gevlucht om zich aan de
opgelegde gevangenisstraf in de Ver
enigde Staten te onttrekken. De Israeli-
Woensdag moest het plaatsen van
de eerste overspanning op de pij
lers van de Haringvlietbrug wor
den uitgesteld wegens stormweer.
Donderdagmiddag was het weer
rustig met weinig wind, zodat het
106 meter lange stuk met een ge
wicht van 830 ton, met goed ge
volg op zijn plaats kon worden
gelegd. Men leze het verslag aan
de binnenzijde van dit blad en
ook in het tweede blad.
Woensdagmiddag j.l. werd mevr. P.
B.-v. D. te Middelharnis opgeschrikt
door de mededeling dat haar poes was
aangereden.
Mevrouw spoedde zich angstig naar
de onheilsplaats en constateerde dat
haar poes overleden was. Wel verwon
derde ze zich er over dat de kleur van
haar poes lichter was geworden, maar
dacht dat dit in verband stond met de
dood van haar lieveling.
Met diepe ontroering werd poes in
mevrouws tuin begraven; in de huis
kamer werden onder het genot van een
kopje thee nog enkele woorden aan dit
tragische ongeluk gewijd.
Dit gesprek werd enige tijd later on
derbroken door een kort miauwend ge
luid, dat vanachter de deur kwam. Na
dat de deur geopend werd kwam de
doodgewaande poes triomfantelijk de
kamer binnen. Het was net of ze wilde
zeggen: „Hier ben ik weer".
Er was dus een andere poes in de tuin
begraven.
sche regering echter heeft hem het land
uitgezet en op transport gesteld naar
Amerika. Onderweg deed Sobleu een
poging tot zelfmoord, waarna hij bij
een tussenlanding naar een ziekenhuis
in Londen werd vervoerd.
Over Soblen is in Amerika en Enge
land de laatste tijd veel te doen ge
weest. Tenslotte nam de rechtbank het
besluit Soblen naar Amerika te zenden.
Op weg naar het vliegtuig zag hij weer
kans een hoeveelheid bedwelmende
middelen in te nemen. Later is hij, nog
steeds in bewusteloze toestand, over
leden.
