Het probleem
Spanje
7em^\
De vlag zai in de knoop!
LOMMERS MEUBELEN HELLEVOETSLUIS I
iiAls brug klaar is,
wordt reizen duurder"
Oud-Sommelsdijker
bij aanvaring
verdronken
JVleditatie
-puistjes
FüCKORTENEGsZOON
Vrijdag 13 juli 1962
No. 3106
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
,DrieërSei beoordeling'
•k -k
BUITENLAND
PUROL-POEDER
Dr H. J. VAN ZUYLEN:
BINNËNYilINSBID
SCHHINBWBIIIBEP
tV -k'
Fruitmanden en Fruitbakjes
ujJ& ^ruitc&ntral&"
3Se jaargang
PBINS HKNDBIXSmAAT 14 - POSTBOX 1 - UIDDSI.EA£INIS
Bedactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommeladljk
ABONNEMENTSPRIJS 2.18 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per nua.
B4 coBtract speciaal tarltiL
Tel. (01870) 26 29, na 8 uur 's avonds Tel. 2017 Giro 187B30
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
Onlangs kwam in de Tweede Kamer
bij de debatten over de E.E.G. de kwes-
tie-Spanje ter sprake naar aanleiding
van een aanvrage om associatie van dit
land. Bij deze discussie bleek er ver
schil' van mening te bestaan tussen do
KV.P. enerzijds en alle andere partijen
anderzijds over de normen van beoor
deling, die dienen te gelden bij toela
ting van nieuwe landen tot de E.E.G.
Het liele debat resulteerde in twee mo
ties, die beide deze normen opsomden,
maar in de K.V.P.-motie werd Spanje
niet en in die der andere partijen wel
speciaal genoemd. De eerste werd ten
slotte verworpen met alleen de room.se
stemmen voor plus de C.H. hoer Schmal.
Er is de laatste tijd over Spanje en
liet Franco-regiem veel geschreven in
verband met de sociale onrust in dat
land en een soort protest-conferentie in
Muchen van uitgewekenen en nog in
Spanje wonende burgers. Vooral echter
door de aanvrage om associatie tot de
E.E.G. is ook hier de zaak actueel ge
worden en staan we voor de vraag of
dit land, dat autoritair geregeerd wordt
door een soort dictator en waar diver
se burgerlijke vrijheden, speciaal ook
de godsdienstvrijheid, met voeten wor
den getreden, wel in de E.E.G., die toch
een gemeenschap is van democratische
volken, kan worden opgenomen.
Als we hieraan enkele beschouwingen
wijden, moeten we eerst even de re
cente geschiedenis laten spreken. Men
weet, dat Spanje tot 1931 een koninkrijk
is geweest. In dat jaar werd de laatste
koning Alfonso XIII na een republikein
se stembusoverwinning genoodzaakt tot
aftreden en in 1941 stierf hij in bal
lingschap te Rome. Het bewind der
Spaanse koningen is nimmer erg geluk
kig geweest. Zij liepen geheel aan de
leiband van de Rooms-Katholieke Kerk,
die in Spanje een buitengewoon mach
tige positie inneemt en van de adel en
andere grootgrondbezitters. Voor de
verbetering van de erbarmelijke sociale
toestanden werd vrijwel niets gedaan en
het analfabetisme bleef schrikwekkend
hoog. Vooral de macht der geestelijk
heid, die in reactionaire zin werd aan
gewend, wekte steeds verzet. Het pro
testantisme was in de loop der eeuwen
door vreselijke vervolgingen men
denke aan Filips II en zijn inquisitie
uitgeroeid en ook nu nog telt Spanje
slechts enkele duizenden belijdende pro
testanten, die het zeer moeilijk hebben.
De weerzin onder het volk tegen dit
clericale regiem openbaarde zich in een
steeds groeiend aantal socialisten, com
munisten en anarchisten, terwijl ook li
berale groepen ontstonden. Dit leidde
tenslotte in 1931 tot de uitroeping van
de republiek. Het bleek echter, dat er
onder de republikeinen allesbehalve van
eensgezindheid sprake was en de meer
radicale groepen waren voortdurend in
agitatie. Het land verkeerde in een
chaotische toestand en de behoudende
elementen stonden gereed om daarvan
gebruik te maken.
Na vijf jaar zwak democratisch be
wind barstte de bom. In 1936 n.l. brak
de Spaanse burgeroorlog uit. Bij de ver
kiezingen van dat jaar behaalde het z.g.
Volksfront de overwinning, hetgeen een
zeer links bewind voorspelde. Er kwam
wel een tamelijk gematigde regering,
maar de radicale groepen waren daar
mee niet tevreden en er ontstonden al
lerlei woelingen, stakingen, gevechten,
plundering en brandstichting van ker
ken en kloosters, in één woord een
chaotische toestand werd geboren, voor
al toen ook monarchistische en fascis
tische groepen zich in de strijd wier
pen. Een aantal rechtse generaals zag
de kans schoon om in te grijpen en zij
bereidden een staatsgreep voor, die in
juli 1936 in Marokko begon. Generaal
Franco werd al spoedig de leider der
opstandige officieren. Hij steunde op het
grootste deel van het leger, het Vreem
delingenlegioen, de adel, de fascistische
Phalanx van de vroegere dictator Pri
mo de Rivera en de hoge geestelijkheid.
Aan de zijde van de rode regering stre
den de linkse republikeinen, communis
ten, anarchisten, arbeidersmilitie en het
grootste deel van de oorlogsvloot.
Op 30 Sept. 1936 werd Franco staats
hoofd onder de titel Caudillo (leider,
hetzelfde dus als Führer en Duce). Het
verloop van de burgeroorlog kunnen
We hier niet uitvoerig schetsen. Het zij
voldoende eraan te herinneren, dat deze
een zeer woest karakter had. Aan
weerszijden werden grote wreedheden
bedreven: geestelijken en kapitalisten
werden vermoord, kerken en kloosters
g'ngen in vlammen op, massale execu
ties hadden plaats. Het was een ideo
logische burgeroorlog, vandaar het fa
natisme, dat nog gestimuleerd werd
door zuidelijk temperament. Franco
oacht spoedig de tegenpartij eronder te
««gen en kon in oktober al Madrid
aanvallen, dat echter stand hield en ge-
QUrende de hele oorlog in de vuur
linie bleef liggen. De regering week uit
naar Valencia.
De partijen waren blijkbaar tegen el-
Kaar opgewassen, maar het zou geen
orie jaar geduurd hebben als deze bur
geroorlog geen internationaal aspect had
gekregen. Duitsland, Italië en Portugal,
Wen al dictaturen (Hitler, Mussolini en
öalazar) steunden Franco met wapens
^'i z.g. vrijwilligers. Zij wilden geen
conimunistische staat aan de Middel-
andse Zee. De republikeinen echter
werden gesteund door Rusland en het
franse Volksfront. Er werd tussen de
Srote mogendheden wel een akkoord
Bij de opening van het nieuwe stationsgebouw van de R.T.M, te Middelharnis
kreeg burgemeester P. W. Hordijk de plechtigheid te verrichten, om door aan
een koord te trekken de Nederlandse driekleur te ontplooien. Nu was er na
maanden droogte de eerste regen gevallen waardoor de vlag in de knoop
was geraakt. Toen het niet lukte kwam de directeur van de R.T.M., dr. H. J.
van Zuylen (midden) er aan te pas en ook de pres. commissaris, de heer Schilt-
huis maakte aanstalten om een handje toe te steken. De pogingen faalden
men moest de wil voor de daad nemen! (Een verslag over deze opening is ge
plaatst op de voorpagina van het tweede blad).
Hij is waardig dat Gij hem dat
doetik ben niet waardig dat
Gij onder mijn dak zoudt inko
menIk heb zo groot een ge
loof zelfs in Israël niet gevonden.
Luk. 7 4b 6b en 9b
De knecht van de hoofdman van Ka-
pernaüm is ernstig, tot stervens toe
ziek. Deze Romeinse hoofdman was
iemand die de God van Israël vreesde
en in wiens hart ook reeds liefde en
eerbied, alsmede geloof in de Messias
was uitgestort. Wanneer hij dan ook
hoort dat Jezus van Nazareth zich niet
al te ver uit de buurt van Kapernaüm
ophoudt, stuurt hij een deputatie van
enkele vrienden, die een vooraanstaan
de plaats innamen in de gemeente, naar
de Heere Jezus, om Hem te verzoeken
zijn zieke knecht weer gezond to ma
ken.
Deze vrienden blijken ware vrienden
te zijn, want zij gaan aanstonds op zijn
verzoek in en begeven zich op weg naar
do Heere Jezus toe. Waarschijnlijk heeft
ook in hun hart het geloof geleefd, dat
Hij machtig was te doen, wat zij van
Hem gingen vragen. Zij onderstrepen
hun verzoek met de argumentatie: Hee
re, hij (de hoofdman) is waardig dat Gij
hem dat doet want hij heeft het volk
lief en zelf de synagoge gebouwd. Zij
stellen hun vriend dus in het meest
gunstige daglicht. Dat is iets, wat men
nu nog niet alle dagen tegenkomt.
Wij zijn van nature geneigd om God
en onze naaste te haten. We stellen on
ze naaste liever in een zwart, dan in
een gunstig daglicht.
Aan de andere kant blijkt er uit, dat
de hoofdman inderdaad een leven ge
leid heeft, dat aller achting waardig
was. Hij had zich in woord en daad een
christen getoond. Het is heerlijk, wan
neer dit van ons getuigd mag worden.
De fout bij deze vrienden is hierin ge
legen, dat zij de uitleving van deze
hoofdm-an als grond aanvoeren, waarom
de Heere Zijn genade zou moeten be
wijzen. En dat mag natuurlijk nooit.
Toch is reeds dit gedeelte een aan
sporing tot ernstig zelfonderzoek. Is
onze uitleving op alle terreinen des le
vens ook zó, als van deze hoofdman?
Wordt 's Heeren naam om onzentwil
niet gelasterd, maar geëerd en gepre
zen? Dat we ons hierop eens bezinnen!
Hét tweede woord is van de hoofdman
zelf! Ofschoon zijn vrienden dus bij de
Heere Jezus op hulp hebben aangedron
gen, omdat deze man het waard zou
zijn geholpen te worden, is hij zelf zich
van zijn totale onwaarde tegenover de
Heere bewust. Zó zelfs, dat hij zich
niet -^yaard voelt, dat Jezus onder zijn
dak zou inkomen. Hij had enigermate
zijn eigen hart leren kennen en moest
het deswege uitroepen: O, Heere, ga
niet in het gericht met uw knecht want
wie zal voor uw heilig aangezicht be
staan? IIï heb gedaan wat kwaad was
in uw oog. Ik ben uw gramschap dub
bel waardig. Gij zijt de Heilige en ik
de onheilige. Daarom is het onmogelijk
dat Gij met mij gemeenschap kunt helD-
ben. Spreek maar van verre een woord,
zo Gij mij genadig wil zijn en ik ge
loof het hartelijk, dat op één woord van
U, mijn knecht genezen zal zijn. Hoe is
dat bij ons? Zijn ook wij ons reeds be
wust geworden, dat ondanks alle z.g.
goede daden, wij het nooit verder bren
gen dan een grote zondaar voor God te
zijn? Dat we nooit enige verdienste van
ons in het geding kunnen brengen? Dat
het alleen maar op vrije genade en ont
ferming, aan zal moeten? Dat we niet
waard zijn, dat de Heere met ons in ge
meenschap treedt?
Zie dan pas bekleden we de rechte ge
stalte voor God. Te dien opzichte zul
len we het nooit verder brengen, dan
een arme bedelaar aan de voeten van
de Heere Jezus te zijn.
Van nature is onze waardering pre
cies andersom. Dan achten we onszelf
heel wat waard. En dan kan het ge
beuren, dat we zulk een uitleving heb
ben, dat anderen van ons zouden moe
ten zeggen tot de Heere Jezus: hij is
niet waardig, dat Gij hem zulks doet.
Wat is het nodig, dat een mens bij de
voortduur maar aan zichzelf ontdekt
wordt. Dat hij zichzelf steeds meer leert
van Non-interventie gesloten, maar dit
was in de praktijk grotendeels een was
sen neus. Door deze inmenging duurde
de strijd zo lang en was ze zo bloedig.
Berucht is het bombardement door een
Duits vliegtuigeskader van hef stadje
Guernica in 1937. Zo golfde de oorlog
lang heen en weer, maar Franco won
toch gestadig terrein en tenslotte
maar toen was het intussen maart 1939
geworden overwon hij na de val van
Madrid, mede door de verdeeldheid in
de republikeinse gelederen.
Op de 26 miljoen Spanjaarden was
één miljoen omgekomen! Enorme ver-
woestingen waren aangericht, honderd
duizenden gevangen gezet. Bij de inne
ming van Badajoz had Franco 15.000
mensen in de arena ter dood laten bren
gen. Het land lag uitgeput terneer, het
was economisch kapot en bleef door
haat verscheurd. Tienduizenden waren
in de laatste maanden over de Pyre-
neën naar Frankrijk gevlucht. Maar
Spanje werd nu een atoritair geregeerde
staat met een systeem, dat nauw aan
het fascisme verwant was. Een half
jaar later brak echter de tweede we
reldoorlog uit en kreeg het land geen
gelegenheid tot herstel. De rol die
Franco toen gespeeld heeft, wordt hem
in West-Europa nog steeds zeer kwalijk
genomen. Hij was natuurlijk „asgezind"
want Hitler en Mussolini hadden hem
aan de macht geholpen. Toch was hij
zo wijs neutraal te blijven, al heeft Hit
ler in oktober 1940 in een onderhoud
met Franco gepoogd hem te doen deel
nemen aan de oorlog. Wel stuurde deze
een Spaanse brigade naar het front in
Rusland, maar hij stond Hitler niet toe
Gibraltar op de Engelsen te veroveren.
Na de geallieerde invasie in Noord-
Afrika (november 1942) ging hij meer en
meer een neutrale houding aannemen,
daar hij al vreesde voor een nederlaag
der Asmogendheden en zichzelf veilig
wilde stellen.
Toen de oorlog was afgelopen in 1945
werd Spanje door vrijwel de hele we
reld geboycot en weer kreeg het land
niet de kans tot economische vooruit
gang. Deze anti-Spaanse politiek heeft
echter vermoedelijk de positie van
Franco versterkt daar de Spanjaarden
sterk nationalistisch zijn. De boycot
duurde tot 1948, toen de situatie ver
anderde in verband met de koude oor
log tussen West en Oost. De strijd van
Vrij-Europa gaat nu tegen het com
munisme en daar is Franco ook fel te
gen. De Amerikanen begrepen, dat
Spanje diensten kon bewijzen. Ze gin
gen het land financieel steunen en wil
den het wel in de N.A.V.O. hebben,
maar daar was men in Europa tegen.
Toen vestigden de V.S. zelf militaire
bases in Spanje. Bovendien kwam er
toenadering tot enkele Zuid-Ameri
kaanse landen, Ierland en Zuid-Afrika
en vooral tot haar trouwste bondgenoot
Portugal. Er kwam een kentering in de
wereldopinie althans tot op zekere
hoogte en dit leidde er zelfs toe, dat
Spanje in 1955 werd toegelaten als lid
van de Verenigde Naties. Nu het ech
ter contact zoekt met de E.E.G. komen
de oude tegenstelling weer naar voren.
Maar daarover nog één en ander in een
slotartikel.
Algerye
De jonge staat Algerije heeft van het
begin af met grote moeilijkheden te
kampen. De eenheid die er nog was in
de gezamenlijke strijd tegen de Fransen
is nu verbroken als gevolg van de on
derlinge tegenstellingen.
Aan de ene kant staat de Algerijnse
premier Ben Khedda, nationalist, maar
toch nog zoveel realist dat hij aanslui
ting zocht bij Frankrijk; aan de andere
kant de vroegere verzetsleider Ben Bel-
la, die revolutionaire neigingen vertoont
en een groot deel van het Algerijnse
bevrijdingsleger achter zich heeft.
De partijen beseffen natuurlijk wel,
dat door hun onverzoenlijke houding
de toekomst van Algerije op het spel
staat. Ben Khedda's bewind zal op de
duur niet bestand zijn tegen de verzets-
troepen van Ben Bella, en als deze laat-
ste zijn zin krijgt, dan zal Algerije bin
nen afzienbare tijd een tweede Cuba of
Indonesië worden. Er wordt dan ook
hard gewerkt aan een compromis tussen
de regering en het bevrijdingsleger.
Doch terwijl hierover besprekingen aan
de gang zijn, stijgt de spanning haast
ten top.
Enkele dagen geleden, deden geruch
ten de ronde dat de aanhangers van
Ben Bella in het openbaar massale exe
cuties zouden houden. Die geruchten
blijken maar al te waar te zijn, want
ze zijn bevestigd door de militaire be
velhebber voor Oran en omgeving. De
F.L.N.-troepen (die achter Ben Bella
staan) hebben 300 mohammedaanse ge
vangenen in optocht door de straten van
Oran laten trekken en hen daarna in
het openbaar terechtgesteld. Ze zouden
zich hebben schuldig gemaakt aan
schietpartijen en ontvoering van Euro
peanen.
Ben Bella schijnt aan populariteit te
winnen, want reeds zijn er stemmen op
gegaan om hem uit te roepen tot „lei
der van het gehele Algerijnse volk."
Op dit ogenblik zou "hij onderweg zijn
naar Oran, de tweede stad van Algerije,
die blijkbaar geheel op zijn hand is.
De onrust in Algerije heeft tot gevolg
dat honderden Europeanen proberen
het land te verlaten. Sommigen zijn in
handen van de F.L.N, gevallen en zul
len worden berecht wegens het bezit
van wapens. Anderen hebben kans ge
zien, Frankrijk te bereiken.
De verkiezingen in Algerije zijn be-
VOOR BETER fc*
NAAR DE
MiDDELHRRNIS-TEL:Z3Z8
paald op zondag 12 augustus. Er is
voorts amnestie afgekondigd voor alle
overtredingen, die begaan zijn vóór 3
juli.
Berlijn
Chroestsjow is weer eens met een
nieuw voorstel inzake Berlijn op tafel
gekomen. Hij wil de geallieerde troepen
in de voormalige Duitse hoofdstad ver
vangen zien door een troepenmachtvan
de Verenigde Naties. De contingenten
zouden bijvoorbeeld kunnen bestaan uit
Noorse, Deense, Nederlandse of Belgi
sche militairen. De Russische premier
wil nog altijd een vreedzame regeling
van de Berlijnse kwestie. Lukt dat niet,
door tegenwerking van het Westen, dan
zal Rusland zich genoodzaakt zien, een
afzonderlijk vredesverdrag met Oost-
Duitsland te sluiten.
Het Westen heert echter terstond ook
deze voorstellen verworpen, omdat over
de aanwezigheid van geallieerde troe
pen in Berlijn nu eenmaal niet kan
worden onderhandeld. Wel bespeurde
men in Londen en Washington enige
bereidwilligheid van de zijde van
Chroestsjow. Deze heeft namelijk nooit
willen horen van troepen in Berlijn
uit landen die aangesloten zijn bij de
NAVO. Ook het feit dat hij Nederland
en België als zodanig acceptabel achtte.
wekte verrassing in het Westen, daar
deze landen altijd als „onverdraaglijk
kolonialstisch te boek hebben gestaan
in Moskou. Tenslotte werd erop gewe
zen dat Chroestsjow wel dreigde, met
zijn eenzijdig vredesverdrag, maar dat
hij daarvoor niet, zoals voorheen, een
tijdslimiet heeft gesteld.
West-Duitsland
Zondag zijn in de Bondsrepubliek, in
de staat Noordrijnland-Westfalen ver
kiezingen gehouden voor de Landdag.
Daarbij heeft de Christen-Democrati
sche Unie, zoals ook algemeen werd ver
wacht, haar absolute meerderheid ver
loren. In percenten uitgedrukt kwam
ze van 50,6 op 46,5, in zetels daalde ze
van 104 op 96. Om aan de regering te
kunnen blijven, zal ze een coalitie moe
ten aangaan met de liberalen, die ove
rigens ook verlies boekten. Met de
winst is de socialistische groep gaan
strijken, ze klom van 39 op tot 44 pro
cent.
Nu is de moeilijkheid dat de rechter
vleugel van de C.D.U. niets liever zou
zien dan dat de samenwerking tussen
haar en de liberalen bestendigd blijft.
De linkervleugel echter zoekt meer aan
sluiting bij de socialisten. Zolang Aden
auer aan het bewind blijft zal dat laat
ste wel niet gebeuren.
In een toespraak bij de opening van het nieuwe stationsgebouw te Middelhar
nis, deed de directeur van de R.T.M., de heer H. J. van Zuylen de mededeling,
dat bij het gereedkomen van de Haringvlietbrug het reizen per openbaar ver
voermiddel duurder wordt. De tarieven zullen dan worden verhoogd omdat de
afstand langer en de tol er in moet werden verdisconteerd. Burgemeester Hor
dijk luistert belangstellend toe; geheel rechts de pres. commissaris van de
R.T.M, de heer J. U. Schilthuis, wethouder van economische aangelegenheden
te Rotterdam. (Voor het verslag leze men het tweede blad).
JbtttMttMMlIi
Mfea
tegenvallen en dat het een steeds gro
ter wonder voor hem wordt indien de
Heere ooit iets ten gunste voor hem
doen zou!
De derde waardering is van de Heere
Jezus Zelf. Merkwaardigerwijs spreekt
Hij niet over waarde of onwaarde, maar
alleen over geloof.
We willen helemaal niet zeggen dat
de uitleving van een mens er niet op
aan komt. Integendeel! En als het goed
is, zal het bij ons precies eender moe
ten zijn als bij de Hoofdman. Anderen
zullen goed van ons moeten kunnen
spreken en we zullen onszelf niets waar
dig moeten achten.
Maar, wanneer het er op aan komt,
dan is het alleen hetw erk Gods, dat de
doorslag, geeft.
Jezus heeft het hier over het geloof,
dat hij in de uitleving en de woorden
van de hoofdman tegenkomt. En dat
geloof is Gods werk!
Wa.ar het dus uiteindelijk voor u en
voor mij op aan komt is, dat 's Heeren
werk in ons gevonden wordt.
Alleen om de verdienste van Chris
tus Zelf, kan de Heere ons genadig zijn.
Wanneer ge daar door genade, zij het
schuchter en bevende bevestigend op
antwoorden moogt, dan klimt de zang
op:
Verlaat niet wat uw hand begon
O, Levensbron
Wil bijstand zenden!
Dirksland C. J. Resting
Speciaal in het opmaken van
B. V. d. VEER
Telefoon 2682 Westdyk S6
MIDDELHAENIS
Zoals uit de dagbladen bekend zal zgn
is verleden week woensdag 4 juli bfl
een aanvaring op de Nieuwe Maas aan
de kop van IJsselmonde, de 46-jarige
oud-Sommelsdijker, sleepbootkapitein
H. V. d. Veer, verdronken. Zijn lijk is
woensdag j.l. dus precies een week later
gevonden. Het stoffelijk overschot zal
zaiterdagmiddag a.s. (liij woont te Bol
nes, Generaal Smutsstraat) te Ridder
kerk ter aarde worden besteld.
Over de toedracht het volgende: de
kleine motorsleepboot „Jan", eigendom
van Boele's Scheepwerven en Machine
fabriek N.V. keerde met 4 opvarenden
terug van een karwei in de Waalhaven
te Rotterdam verricht. Het binnenschip
de „Alvracht 4" van het Alg. Vrachtkan
toor N.V. te Rotterdam voer in dezelfde
richting en kwam op een gegeven mo
ment in aanvaring met het kleine sleep-
bootje, dat midscheeps werd geramd en
zo snel water maakte, dat het enige
ogenblikken later zonk. Aan het IJssel-
mondese Hoofd lag een boot van de
Rijkspolitie te water, die onmiddellijk
toeschoot om hulp te verlenen. Van de
5 opvarenden in totaal, wisten zij er
drie te redden: kapitein H. v. d. Veer
en de 31 jarige eveneens gehuwde voor
man ijzerwerker H. Veuger uit Bolnes
verdwenen in de golven van de snel
stromende rivier.
De heer H. v. d. Veer wasi gehuwd en
vader van 2 kinderen, een jongen van
20 jaar die in militaire dienst is en een
meisje van 18 jaar. Zijn echtgenote J.
V. d. Valk, is afkomstig uit Stad aan 't
Haringvliet. Dit zeer tragische ongeval
heeft algemeen grote verslagenheid ge
wekt.
UIT DE TRANSVAALSE PERS
In Holland is amper net staanplek
Die gemiddelde Nederlander word
langer. Hy is ongeveer twaalf sentime-
ter langer as sy gemiddelde voorvader
van 1865. En die groei gaan só vinnig
dat die skoolbestuur van die dorp Bols-
ward 'n aantal skoolbanke wat ïn 1953
gekoop is, moes vervang deur groter
banke omdat die kinders nie meer daar
in gepas het nie.
Darem gelukkig dat die invloed van
die kaasetery in die lengte werk, en nie
in die breedte nie. Holland is met sy
elf miljoen inwoners al só vol dat daar
amper net nog staanplek is.