D
Daglicht heefi grote invloe
op de smaak van ofe me
OLDEmORN
Afscheid van ds. Fr. Mallan te
Bruinisse
HJ.S.
T.H.(S.)
r'
Portretwerk
Handen en Li ppen
ruw? fOROlri
TECHNISCH
ONDERWIJS
rwarrmg
en
Verantwoord suiker
bieten verbouwen
Hazen lief en leed
In bruine fles wordt natuurlijke smaak
behouden en vitamines bewaard
Raak geantwoord
Ra
Kinderfoto's
J. ZANDSTRA
Land- en Tuinbouw
Wetenschappelijk
Genootschap
UST DE KERKEN
reportages
FOTO ROTSMA
VAN
D£
SU
Bladz. 2
„EILANDEN-NIBUWS"
Dinsdag 12 januari
Voor een stampvol kerkgebouw lieeft
vrijdagavond ds. F. Mallan afscheid ge
nomen van de Geref. Gemeente te
Bruinisse, die Irij 11 jaar als voorgan
ger lieeft gediend. Nadat gezongen was
Ps. 84 3 werd gelezen 1 Cor. 2.
In zijn inleidend woord lierinnerde
ds. Mallan aan de waarlieid van het
gezegde Scheiden doet pijn, om vervol
gens te wijzen op het afscheid van
Elia en Eliza, maar meer nog aan het
afscheid van Christus en Zijn discipe
len.
Hij bepaalde zijn gehoor vervolgens
bij zijn tekstwoord 1 Cor. 2 3-5. En
ik was bij Ulieden in zwakheid, in
vrees en in veel beving en mijn rede en
mijn prediking was niet in bewegelijke
woorden der menselijke wijslield, m.aar
in de betoning des Geestes en der
kracht, opdat uw geloof niet zoude zijn
in wijsheid der mensen, maar in de
kracht Gods, Hij verdeelde zijn tel^st in
drie punten: Hoe wij bij U hebben ver
keerd, hoe wij U hebben geleerd en wat
wij voor U hebben begeei'd.
Wijzend op Paulus werk en verblijf in
de gemeente van Corinthe, trolc hij een
parallel tussen deze gemeente en de'
meente van Bruinisse. In Bruinisse
geen tegenstand tegen het Woord, zoals
te Corintlre, integendeel uitwendig had
de gemeente goed voor hem gezorgd,
zoals ook zijn voorganger ds. Vreug-
denhil had moeten getuigen.
Hij herinnerde aan zij bevestigings
tekst en aan zijn bevestiger ds. Fraanje
hij kon getuigen dat hij niet in eigen
kracht had gewerkt, hij had ook geen
schoonschijnende redenen gebraclit,
maar Gods Woord Zelf. Nu was echter
de zalving van Gods geest nodig om dat
Woord vruchten te doen dragen.
Als eenvoudig man had hij ook nadat
hij tot het predikamt was toegelaten,
nog veel gestudeerd, om het Woord in
gang te doen vinden; hij Irad echter on
dervonden, dat het niet de kennis is,
waarvan men het moet verwachten,
maar alleen van de werking van Gods
Geest.
Het Zaligmakend geloof, geeft een
levend geloof, hij mocht hopen dat er
ook te Bruinisse wasdom was, voor dat
Woord en wees tenslotte op liet Woord
der Schrift, dat Gods woord niet ledig
wederkeert.
Zich na zijn predikatie riclitend tot
de kerkeraad, kon hij getuigen, dat
steeds in broederlijke liefde was sa-
mengewerlrf, hij hoopte dat de ledige
plaats die hij achter liet spoedig mocht
worden vervuld.
Vervolgens richtte hij zich tot de af
gevaardigden uit de Classis waarmee
hij ook zo dikwijls had samengewerkt
en die in zeer grote getale aanwezig
waren en tot ds. Aengeenbrug uit Ter-
neuzen, met wie hij samen in Zeeland
had gewerkt.
Dit had banden gegeven, die niet ge
makkelijk verbroken worden, aan ds.
Aengeenbrug was het Woord uit Jesaja
40, bevestigd, dat God de kracht ver
nieuwt als der arenden, gezien de ziek
te die deze had doorgemaakt, maar
waarvan hij hersteld was.
Inige banden bestonden ook tussen
sprelcer en zijn vriend en leermeester
dr. Steenblok uit Gouda, tot wie hij
zich vervolgens riclitte. Tenslotte wen
ste hij Gods zegen toe aan de plaatse
lijke overheid en aan de afgevaardig
den van de plaatselijke kerken in het
bijzonder de collegae ds. van den Brink
en ds. Wielemaker die beiden aanwe
zig waren, aan dr. van Leeuwen, het
hoofd der school de heer Brilman, de
iMSter en de organist. Een woord van
vermaan richtte Irij tenslotte tot zijn
catechisanten en tot de gemeente.
Ds. Mallan werd op zijn beurt toe
gesproken door ouderling Joh, de Waal,
die eveneens gewaagde van de droef
heid die dit scheiden veroorzaakt, die
de leeraar toewenste dat hij ook in zijn
nieuwe gemeente Gods Woord recht
mocht verkondigen en snijden en die
getuigde van de liefde, de vrede en de
eensgezindheid waaronder steeds was
samengewerkt.
Tot de gemeente richtte ouderling de
Waal zich wijzend op de meer dan 1000
preken die ds. Mallan had geliouden,
die evenzo vele vermaningen waren.
Het Avondmaalsstel dat ds. Mallan
aan de gemeente van Bruinisse heeft
gesclionken, zal de gedaclrte aan hem
levendig houden, mevrouw Mallan en
gezin wenste hij ooli liet allerbeste toe,
haar dankende voor de goede zorgen,'
ook door haar in het belang van de
gemeente van Bruinisse verricht.
Ds. Aangeenbrug kon op zijn beurt
getuigen van de door God gelegde ban
den, die hem met ds. Mallan verbonden,
waardoor de samenwerking in het ge
west en de classis altijd voortreffelijk
waren geweest.
Dr. Steenblok herinnerde aan zijn al
lereerste ontmoeting met ds. Mallan,
toen deze voor het eerst voor liet cura
torium verscheen, met algemene stem
men werd hij toen tot de school toege
laten.
Hij wees de gemeente er op, dat de
onderiierder weg gaat, maar dat de
Opperlierder blijft. Burgemeester C. H.
van de Linde sprak eveneens enltele
afsclieidswoorden. Door de gemeente
werd ds. Mallan toegezongen Ps. 25 2
en Ps. 134 3.
Als slotzang werd gezongen Ps. 89 10.
Van de gelegenlieid om ds. .en mevr.
Mallan de hand ten afscheid te druk
ken werd door zeer velen gebruik ge
maakt.
Ook uit de gemeente Veenendaal
waarheen ds. Mallan vertrekt waren
velen aanwezig (pim. 50 pers.)
Kent U onze
Zes verschillende opnamen. Com
pleet in fraai mapje.
AXELIER EN FOTOHANDEL
SOMMELSDIJK
Weinig en toch veel verschil
H.T.S. is de afkorting van Hogere
Teclmische School (de nieuwe naam
voor de M.T.S. of Middelbaar Techni-
sclie School).
T.H. is de afliorting van Teclmische
Hogeschool (universiteit voor techni
sche wetenscliappen)helaas gebruikt
men ook wel T.H.S.
Ondanks het v/einige verschil in af
korting (slechts de verwisseling van
twee letters!), geeft men er de voorkeur
aan om tot overeenstemming te gera
ken met soortgelijke aanduidingen in
het buitenland. Het uitwisselen van ge
gevens en personeel, emigratie en de
internationale waardering voor ons
land mal?;en dit noodzakelij 1?:.
Vanzelfsprekend is er wezenlijk wel
veel verschil tussen H.T.S. en T.H.(S.).i
De eerste levert het middelbare- en do;
tweede het liogere kader voor de be
drijfsleiding in de industrie.
Rektifikatiie
Op grond van gevraagde inlichtingen
kan worden aangenomen dat in liet
voorgaande artikel (inzake studietoela
gen) het verschil tussen H.T.S. en T.H.
(S.) niet voldoende tot uiting is geko- j
men. Hieraan was het „zetduiveltje"
mede schuldig.
Het betreffende gedeelte van dit ar
tikel is daarom hieronder nogmaals
(gekorrigeerd) afgedrukt.
U.T.S./M.T.S., Macli. School,
Techn. Hogeschool
Zoals reeds eerder in deze rubriek
besproiïen, is de mannelijke jeugd van
het eiland Goeree en Overflakkee op
de overkant aangewezen, indien zij een
verdere techniscire dagopleiding wil
volgen, zoals aan U.T.S., M.T.S. (Uit
gebreid- of middelbaar technisch on
derwijs; de laatste sclrool wordt tegen
woordig meer en meer Hogere Techni
sche school of H.T.S. genoemd), Machi-
nistenschool, Akademie van Beeldende
Kunsten enz., en T.H. (Technische Ho
geschool op universitair nivo: Delft,
Wageningen, Eindhoven). Dit geldt zo
wel voor afgestudeerde leerlingen van
H.B.S., als U.L.O. en Technische School.
Vanzelfsprekend is voor een studie
aan de T.H. het bezit van het diploma
H.B.S. 5 j. c. B. vereist. Voor de andere
opleidingen kan volstaan worden met
diploma U.L.O. of Technische School.
Het verbouwen van suikerbieten is
voor vele streken daarom zo aantrel-c-
kelijlc, crndat de bietenprijs reeds lang
voor de uitzaai vaststaat en Iret gewas
suikerbieten een gunstige financiële op
brengst geeft.
Deze beide factoren worden vaak als
beslissend aangezien bij het opmaken
van het zaaiplan.
Daarnaast zijn er evenwel nog andere
factoren, welke mede punt van over
weging dienen uit te maliën om tot een
verantwoorde verbouw te geraken.
De suikerbiet dient te passen in het
vruchtwisselingsschema, terwijl het
zo vroeg mogelijke tijdstip van
zaaien bepalend is voor vele gronden;
verder is de watervoorziening van de
in te zaaien percelen, vooral op de Iro-
ger gelegen gronden, van beslissende
betelcenis; het jaar 1959 heeft dit weer
eens in het bijzonder aangetoond.
De geringe schieterneiging van de
toegelaten rassen maakt het mogelijk
vroeg te zaaien; door het advies van
het grondonderzoek op te volgen kan
vaak op de post meststoffen bezuinigd
worden. Door het kiezen van rassen,
welke vi'oeg het veld dekken is een
eerste voorwaarde gescliapen om het
schadelijk optreden van de vergelings-
ziekte te beperken.
Bij een krappe arbeidersbezetting in
het voorjaar kan een ras genomen wor
den, dat door een lioog percentage één-
en twee-kiemige zaden arbeidsbespa
rend werl5;t bij de eerste verzorgings-
werkzaamheden; gedacht wordt hierbij
aan het ras met ver-uit de hoogste eco
nomische opbrengst, de Kleinwanzlebe-
ner Polybeta, welke door liaar gunstig
wortelgevi/icht en hoog suikergehalte
zelfs voor de vroegste leveringen ge
schikt is en door haar hoge opbrengst
aan lang-groenblijvend blad ook op de
gemengde bedrijven voor verbouw spe
ciaal in aanmerking komt.
Vele verbouwers, die een proef geno
men hebben met nieuwere rassen, ko
men hierop terug en verbouwen weer
de als oogstzeker bekend staande oude
re rassen, waartoe eigenlijk alleen nog
de Klein Wanzleben E behoort, welke
het prestatievermogen van de polypoï-
de' rassen volledig kan bijhouden en
RIJMEN VAN TIJMEN
Veel honden zijn der hazen dood!
Als ik het zo bekijk.
Dan was de jachtlust wonder groot,
In 't dorp Sint Maartensdijk.
Men heeft zo vlak voor oudejaar.
Er vreselijk geschoten.
De drijfjacht was er weer in trek,
Bij kleinen en bij groten.
Maar als men dan het haasje is.
Dan valt zoiets niet mee.
Dan is het ook in hazenland.
Wel ver van pais en vree.
Ach ja, men kiest het hazenpad.
Met velerhande bochten.
Want om te zijn of niet te zijn.
Daar meet wel om gevochten.
Met dit zo droevig resultaat.
Dat er drie honderd zeven,
In korte tijd gesneuveld zijn
Ten dode opgeschreven!
Nu spraken dus de jagers eens.
Hun onvervalst latijn!
Bij zulk een aantal mag men wel.
Heel opgetogen zijn.
Nu is de rust dus weergekeerd.
De jacht is afgesloten.
En wat er nu in hazenland,
Nog rondspringt op vier poten.
Geniet alweer een tijd van rust,
Behalve dan de strik!
En zo is het ook voor een haas.
Maar altijd schrik op schrik.
Tij men.
Het Wetenschappelijk Genootschap
konat vrijdag 15 januari, des nam. 8
uur bijeen in de aula van de R.H.B.S.
te Middelharnis.
Als spreker zal optreden prof. dr. M.
A. Beek van Amsterdam met het on
derwerp: „Aspecten van het oude en
nieuwe Israël".
voor middenvroege en late leveringen
het aangewezen ras is.
Een verantwoorde oppervlakte sui-
Iterbieten per bedrijf en het zaaien van
die rassen, welke economisch het
hoogst gewaardeerd worden, vormen
mede de grondslag van een verant
woorde suikervoorziening van ons land.
Dezer dagen zullen vele huismoeders in de brievenbus 'n mooie folder l
ben gevonden, waarop een bruine melkfles stond afgebeeld. Met ingang
maandag 11 januari zal deze bruine fles n.l. worden geïntroduceerd door
Koninklijke Hollandia Fabrieken van Melkprodukten en Voedingsmidd
N.V. uit Vlaardingen, die ook vestigingen heeft te Goes, Oud-Gastel en
gen op Zoom. De verpakking van melk in een bruine fles is geheel nieuw
Nederland; Hollandia is de eerste die er mee op de markt komt. En j
proeven hebben uitgewezen met groot succes.
Waarom is een bruine fles beter?
Hetis wetenschappelijk vastgesteld,
dat de inwerking van daglicht op ge
pasteuriseerde melk zeer nadelig is
voor dit tere produkt; niet alleen ont
staat liierdoor een minder aangename
smaak aan de melk, doch ook het vita
minegehalte loopt terug. De bruine fles
n.l. houdt de ultraviolette stralen tegen
voor 80 procent (de witte voor 30 pro
cent), zodat bepaalde oxydatie-proces-
sen, die smaakbedervend werken, niet
kunnen plaats vinden. Het Nederlands
Zuivelinstituut heeft in haar maand
blad 14 mrt. 1959 over de invloed van
daglicht op de melk geschreven, waar
na Holandia in haar laboratoria uitge
breide proeven heeft genomen, waarbij
kwam vast te staan, dat de smaak van
de melk in een bruine fles veel beter
werd bewaard en als tweede groot
voordeel, een langer behoud van vi
taminen, die aan de melk zulk een hoge
voedingswaarde geven.
In cyfers uitgedrukt komt dit hierop
neer: bij melk in een witte fles ge
plaatst in direct zonlicht loopt vitamine
c in 3 kwartier tij ds terug van 11.3 mil
ligram tot 0.2 milligram. ïn een bruine
fles duurt dat bijna vier uur.
De HoUandiafabrieken kunnen er trots
op zijn, dat zij de eerste zijn die de
bruine fles op grote schaal in de lian-
del brengen. West-Brabant en Zeeland
hadden daarvan de primeur; uit een
verkoop-statistiek hebben wij gezien,
dat de omzet in deze provincies aan
merkelijk is gestegen; men prefereert
NED. HEKV. KEEK
Beroepen te N.-Lekkerland T. Lange-
rak te Vinkeveen.
Aangenomen naar Elspeet A. J. Tim
mer te Huizen;
Bedankt voor Raamsdonk J. v. 't
Ende te Noordeloos.
Ds. A. J. Jorissen te Oudshoorn, die
de benoeming tot jeugdpredikant in de
sector van het Herv. Geref. Bondsleveh
aannam, lioopt 10 april afscheid te ne
men en 11 april te Utrecht als zodanig
intrede te doen.
De heren S. Assenbergh te Lunteren,
G. Schaap te Huizen, A. Schipper te
Ede en .1. Voordouw te Bodegraven
slaagden voor het kand. examen theo
logie.
Respectievelijk in februari en juli
hopen dit jaar zich 18 kandidaten van
de Geref. Bond beroepbaar te stellen.
BcSft: Ondanks het ongunstige advies
van het ministerie van predikanten, be
sloot de l5:erkvoogdij de Nieuwe Kerk
beschikbaar te stellen voor een kerst-
sarnenkomst, waarin o.m. een Roomse
voorganger optrad. De predikanten ds.
L. Vroegindewey en J. v. Rootselaar
hebben hiertegen een gemeenschappe
lijk protest laten horen, want zij oor
delen bedoelde samenkomst in strijd
met de H. Schrift en de Catechismus
en voor de trouwe belijders ergernis
wekkend.
Ds. E. de Lint te Llenden is in een
ziekenhuis opgenomen en zal enige tijd
rust moeten nemen.
Loosduinen. Voor de Herv. Gerefor
meerden is er geen plaats in de kerk
te Loosduinen, maar thans zal wel een
vrijzinnig predikant beroepen worden.
Nieuwe predikantsplaatsen: Te Hars
kamp (gem. Otterloo), Voorthuizen, 't
Harde (gem. Oldenbroek) en Lunteren
zullen nieuwe predikantsplaatsen ge
sticht worden.
Noord-Oostpolder. „Het Gereformeer
de Weelïblad' 'bericht, dat thans niet
minder dan negen predikantsplaatsen
in de Noord Oostpolder zijn gesticht.
Acht hiervan worden ingenomen door
Midden Orthodoxe predikanten en één
is vrijzinnig. Ook hier is blijkbaar voor
de Herv. Geref. richting geen plaats.
(Alleen mogen zij er voor collecteren).
De verwa.rring en verwijdering' onder
hen, die op enigerlei wijze de Geref.
gezindte zijn toegedaan, neemt eer toe,
dan af, ondanks alle (goed bedoelde)
pogingen om het tegendeel te bereiken.
Zo is er onlangs een samenspreking ge
weest tussen enkele predikanten van
de Geref. kerken (sjmodaal) en vrijge
maakt. Van de zijde der laatsten is hier
tegen v/eer protest aangetekend, bij
monde o.a. van dr. Jasperse uit Leiden,
die de verzuchting slaakt: „Zijn onze
Gereformeerde kerken (vrijgemaakt)
soms niet meer de wettige kerl^en al
léén, waarvan Art. 28 N.G.B. zegt dat
allen schuldig zijn zich zelven daarbij
te voegen?"
„De Wekker", het orgaan der Chr.
Geref. kerken haast zich te vragen of
ook zij dan niet de wettige kerken zijn.
„Het (Herv.) Geref. Weekblad" tekent
hierbij o.i. terecht bij aan: „Wij zullen
hierbij een bescheiden Hervormde op
merking maken: Zou het niet beter zijn
om ons niet te veel op de borst te slaan
maar te treuren over de verdeeldheid
en verscheurdheid der kerk van Chris
tus? En ons zelf te onderzoeken of we
een levens lidmaat van die kerk zijn!
GEKEF. KERKEN
Beroepen te Stad aan 't Haringvliet
kand. A. v. d. Zwaag te Groningen;
Zuidland A. Baayen te Zuid-Beyerland;
Smilde A. Klapwijk te.Paessens; Bols-
ward T. Hagen te Deventer; Aduard W.
de Ruiter te Idskenshuizen.
Aangenomen naar Landsmeer J. van
Wattum te Midwolda; Nieuwer Amstel
D. V .d. Meulen te Eefde; Tholen J. C.
van Egmond, kand. te Rijnsburg.
Bedankt voor Werkendam S. Hoek
stra te H. I. Ambacht; Ferwerd S. Gre-
ving te Wildervank; Berlikum R. Pe
tersen te Oudemirdum; Den Bommel
kand. J. v. Egmond te Rijnsburg.
CHE. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam en St. Jans-
klooster M. Roos te Alphen aan de Rijn;
's-Gravenmoer C. v. d. Zaal te Harlin-
gen.
Aangenomen naar Midwolda H. Wes
terterp te Wormerveer, die bedankte
voor Doesburg.
Zieriksee: De kerkeraad verwierp een
verzoek om in het verenigingsgebouw
tijdens bruiloften sterke drank te mo
gen schenken, doch verlaagde de huur
prijs ervan.
Ds. L. Beekamp t Op 87-jarige leef
tijd overleed te Meppel de em. predi
kant ds. L. Beekamp, zwager van de
reeds lang overleden prof. de Bruin.
Deze beiden behoorden tot de voortrek
kers der huidige christelijk gerefor
meerde kerken. Ds. Beekamp werd op
30-jarige leeftijd predikant en werd in
1902 te Delft in het ambt bevestigd door
wijlen ds. J. Wisse.
In 1906 vertrok hij naar Arnhem,
welke plaats in 1916 voor Amersfoort
verwiseld werd. Vervolgens stond hij te
Rozenburg, Harlingen 'en Meppel (1929-
1943) waar hem emeritaat verleend
werd.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Amsterdam M. Blok te
Rijssen; Werkendam P. Honlioop te
Yerseke.
Bedankt voor Letlibridge C. Hegeman
te Genemuiden.
Ouderlingen conferentie: Op 23 jan.
zal D.V. in het vergaderlokaal van de
kerk aan de Boezemsingel te Rotterdam
een ouderlingen conferentie gehouden
worden. Referent is ds. G. Zijderveld
te Capelle aan de IJssel.
De bevestiging en intrede van ds. H.
Rijksen te Gouda zal D.V. op woensdag
27 januari plaats hebben, 's Middags
om 3 uur de bevestiging, door ds. L.
Rijksen te Rotterdam en 's avonds om
7 uur de intrede.
VARIA.
Er is laatst een aardig boekje uitge
komen van de hand van Henk de Jong,
geen onbekende voor de lezers van
Eilanden-Nieuws. Het heet „Preekstoel
op, preekstoel af en bevat tal van anec
dotes over bekende en minder bekende
predikanten. Zo wordt er ook een hoofd
stuk gewijd aan de tijdsduur der pre
diking. Dit schijnt alle tijden door een
punt van discussie geweest te zijn. Zo
is er ook een periode geweest, dat deze
tijdsduur bepaald werd door een zand
loper, welke naast de preekstoel hing.
Was deze zandloper leeg, dan beteken
de dat, dat ook het einde van de kerk
dienst daar moest zijn. De heer de Jong
verhaalt nu, dat de bekende ds. Lede-
boer, wanneer de zandloper leeg, maar
hij nog niet uitgesproken was, deze
weer placht om te draaien, met de
woorden: „Broedertjes, we nemen nog
een glaasje".
de bruine fles boven de witte, en
in hoofdzaak, omdat de melk „lek;
der" is. In Denemarken en Finlani
de bruine fles al heel gewoon gev,
den, terwijl deze ook in Amerika
gang maakt.
Deze week zullen diverse melkslijt
de bruine fles, waarin laaggepaste
seerde melk met de hoogste voedin
waarde dus bestemd voor bnmid'
lijke dagelijkse consumptie ook
Flakkee invoeren.
De Hollandia-produl^ten zijn op f\
kee wel bekend, ook uit de regelma!
advertenies in ons blad en omdat
bruine melkfles ook op ons eiland
heel nieuw is, geven we deze uita
zetting.
De bruine fles is voor de fabrikan:
wél duurder van inkoop, maar
meerkosten neemt Hollandia voor eij
rekening. De gr-otere omzet, die n;
bewezen is door de bruine fles wol
verkregen, zal die meerprijs wel ccr 1
penseren. i
Wel moeten wij opmerken, dat m„,
in de bruine fles afhankelijk blijft i
de temperatuur en op een koele pla
dient te worden gezet. Het is niet
dat de melk langer goed blijft dan
een witte fles, maar wel de twee gii
voordelen heeft, n.l. de natuuilij
smaak en behoud van vitamines. U
melk, uit een bruine fles zal men
neg meer mans zijn.
Prima
en niet te evenaren
Een zeker Predikant,
Was in het dorp gekomen.
Maar was niet erg bemind.
Bij alle ware vromen.
De „fijnen" schold hij uit,
En gaf ze vreemde namen.
't Zijn „kruipers" „femelaars".
En zonder zich te schamen.
Voegt hij maar keer op keer,
Hen harde woorden toe.
Hij werd, als 't daar om ging.
Van 't preken nimmer moe.
Eens moest hij over varen.
Dat was een hele toer.
De veerman, een der fijnen.
Stond ditmaal aan het roer.
En op het kleine bootje.
Daar vlotte 't saam zo niet.
Tot dominee dan eensklaps.
Twee rode tonnen ziet.
Nu vraagt hij aan de veerman,
Wat dat voor dingen zijn.
En deze had al spoedig.
Een antwoord in z'n lijn.
Het antwoord luidt: „Die tonnen,
Zijn bakens dominee.
Ze v/ijzen mij de richting,
't Is zo gesteld er mee:
Dat ze de weg wel wijzen.
Als menig Predikant,
Maar zelf de weg niet weten,
Kijk, daar is d'overkant."
De dominee zegt niets meer.
Ziet rood van ergernis.
Hij merkt wel, hoe gevat soms,
Zo'n fijne veerman is!
BRUINISSE
Ds. van den Brink gaat naar Deiï
Haag. Aangenomen het beroep naai
's-Gravenhage door ds. H. van den|
Brink alhier.
8.
Zacht schudde de boswachtersvrouw
weer het hoofd. „Zeker, Herbert, je
hebt de belangen van je heer trouw be
hartigd, maar hun eisen en bevelen gin
gen nooit tegen je gemoed in, veeleer
strookten ze volkomen met eigen nei
gingen en begeerten.
„Doch nu dingen van je gevorderd
worden, die tegen je gemoed ingaan,
hoewel je niet kunt zeggen, dat er iets
onrechtvaardigs in is, nu komt je on
middellijk in opstand, nu kun je niet
dienen. O Herbert, ik vrees zo, dat voor
jou de tijd van verzoeking zal komen;
tracht toch je handen te vouwen en God
te bidden om bewaard te blijven voor
verkeerde daden; slechts in Zijn kracht
kun je de duivel van haat en verbit
tering weerstand bieden, als hij je aan
port tot verzet en geweld. Bid om vrede,
voor je ziel door 't geloof in die Heiland
die de gestalte van een dienstlinecht
wilde aannemen, hoewel Hij de Heer
was van hemel en aarde."
Een hoestbui onderbrak haar woor
den, en de boswachter stond op van zijn
stoel en kwam naast haar staan. Weer
was er angst en onrust in zijn scherpe
ogen, want hij zag wel, dat een bloed
vlek de zakdoek rood kleurde, die ze
tegen de inond had gedrukt.
„Trui heeft gelijk, moeder," zei de
jager met zacht verwijt, „je moet niet
meer in de avondlucht op de bank gaan
zitten."
Een zucht ontsnapte de lippen van de
boswachtersvrouw; ze wist het wel, dat
de woorden, welke ze zoeven tot haar
man had gesproken, vrijwel langs hem
heengegaan v/aren zonder zijn gemoed
te treffen. Dat hoesten, die bloedvlek
echter, deed zijn hart beven en zijn
bruine wangen verbleekten, omdat hij
vreesde haar te verliezen, die hem zo
dierbaar was.
Het duurde thans niet lang meer of
het avondeten dampte op tafel. Slechts
met moeite en op herhaaldelijk aan
dringen van haar man, gebruikte de
boswachtersvrouw er een weinig van.
Het avondeten was spoedig afgelopen
en moeder nam de Bijbel van de oude
latafel en reikte hem Jos toe.
't V/as een vaste gewoonte, dat Jos
's avonds, voor men zich ter ruste legde,
een hoofdstuk voorlas uit Gods Woord.
Moeder had dat zo gewild en van het
ogenblik af, dat de knaap duidelijk kon
lezen, Vv'as er geen avond geweest, dat
hij Iret niet had gedaan.
„Wat zal ik lezen, moeder?" vroeg de
jongeling, terwijl hij de bladen door de
vingers liet glijden.
„Waar dat pauwenveertje ligt, Jos",
was haar antwoord en dat wees het ze
vende hoofdstuk van Mattheüs aan.
Kwam het door het gesprek, dat zo
even gevoerd was of misschien door het
zienderoog verergeren van moeders
kwaal, dat Jos Wendels met veel meer
ernst en aandacht las dan anders?
Helder en klaar klonk zijn jonge,
krachtige stem door de stilte van de
woonkamer en al bewoog zich geen
spier in het gebronsde gelaat van de
boswachter, toch leek het hem, of wat
zijn jongen las voor hem alleen was
bestemd.
„Met v/elk oordeel gij oordeelt, zult
gij geoordeeld worden."
Oordeelde hij zijn meester niet? En
zag hij niet een balk in diens oog, zon
der te bedenken, dat ook liij, Herbert
Wendels, zijn gebreken had?
„Gaat in door de enge poort; want
wijd is de poort en breed is de wég, die
tot het verderf leidt," klonk het verder.
Zou hij eens die nauwe weg betre
den? Of zou hij straks ,als de storm
over hem losbarst (want de boswach
ter gevoelde, dat die storm in aantocht
was) voortjagen op dat brede pad?
„Bidt en u zal gegeven worden.'
Bid om vrede voor je ziel, had Marie
daarstraks gezegd. Zou hij daarom
bidden? En weer klonk hem de koude,
snijdende stem van zijn landheer in de
oren
„Gij hebt slechts aan mijn opdracht
te gehoorzamen zonder meer." Bij die
herinnering was elk spoor van vrede
verdwenen uit zijn hart, om plaats te
maken voor opstandige bitterheid.
Reeds lang nadat men was ter ruste
gegaan in het oude jachthuis, lag Her-
bert Wendels nog in zijn bed te woelen;
hij kon de slaap maar niet vatten. Daar
voor kwelden hem te veel de gedachten
aan hetgeen hem de toekomst zou
brengen, en zonder dat hij het wist,
dacht de jager weer hardop evenals of
hij rondliep in het eenzame bos.
„Liever schiet ik hem door het hoofd
dan mij te laten behandelen als een laf
fe lakei, die nog pluimstrijkt als zijn
heer hem een schop geeft."
Zacht streek de nachtwind door de
hoge eikenkruinen en in het bos klonk
schel en scherp de kreet van een roof
vogel.
„Ha!" mompelde de jager grimmig,
„die daar is vrij en buigt zich voor nie
mand, men kan hem neerschieten, maar
anders leeft en sterft hij in vrijheid in
het bos, door niemand gel^necht."
Het scheen alsof die ontboezeming
Wendels' gemoed wat had opgelucht.
Als naar gewoonte luisterend naar de
geluiden en de nachtelijke stemmen van
het woud, daalde tenslotte de slaap
neer op de boswaclrter van de Olden-
born. Zijn onrustige geest werkte echter
voort in sombere droombeelden, die in
bonte warreling hem weer datgene de
den aanschouwen wat de ganse dag zijn
hersens had vervuld en hem alle ge
moedsrust ontroofde.
NIEUWE HEREN NIEUWE WETTEN
III.
Reeds lang genoeg wist boswachter
Wendels, dat de kwaal, die de krachten
zijner vrouw sloopte, langzaam maar
zeker voortwoekerde; en er waren de
laatste tijd ook wel kentekenen geweest
die er op wezen, dat het uur van schei
den niet zo heel ver meer af kon zijn.
De boswachtersvrouw zag het zelf zeer
goed in en meer dan eens reeds had ze
getracht haar man en ook Iraar jongen
voor te bereiden op hetgeen niet zo lang
meer kon uitblijven.
Maar ach, ze beefde er voor terug,
verder op het naderend afscheid in te
gaan. Ze had getracht, hem te troosten
met haar stil maar onwankelbaar ge
loof, getracht hem iets te doen gevoelen
van haar berusting in Gods ondoor
grondelijke wil; doch Herbert Wendels
kon haar zielevrede niet begrijpen en]
hij zag niets anders dan het dreigende,
donkere graf, dat de vrouw zou opne-j
men, die hij boven alles ter wereld lief
had. I
Onverwacht viel op zekere dag de;
slag, zo onverwacht, dat noch de bos
wachter, noch zijn zoon aan het sterf
bed stonden, toen de dood de boswacli-
tersvrouw overviel.
Op haar gewone, rustige manier deed
ze haar huiselijke bezigheden, en ook
de oude meid was in de huiskamer
aanwezig, toen de huisvrouw door een
hevige hoestbui werd overvallen.
Dadelijk hield ze de zakdoek tegen
de mond doch die zakdoek kon net
bloed niet stelpen, en de oude Trm
sprong terechtertijd toe om haar in de
armen op te vangen, toen ze ineenzonli.
Het bloed golfde haar uit de mond, en
in de armen der radeloze oude vrouw,
geraakte ze bewusteloos.
Alleen, want er was geen hulp m de
onmiddellijke omgeving, legde Trui de
boswachtesvrouw op haar bed en vloog
toen de deur uit om hulp te halen.
De eerste die ze ontmoette, was een
tuinmiansjongen, en die zond ze vlu»
naar de woning van Kors Waveling mei
de boodschap, dat er een ongeluk ge
beurd was in het jachthuis, en dat
vrouw Waveling zo spoedig mogenJi?
komen moest en een jongen meebren
gen om naar boswachter Wendels en
diens zoon te kunnen zenden.
De ra|
was de
burgemJ
hield, lip
uit gaalT
woning^
het verl
stemmej
van 5
Na ai
gemeesf
bed stoJ
meentell
dankte
die in
zijn kod
len uitsl
Allerif
volkingj
terugga!
2186 opj
zonderil
volgenc
ten (52)1
aantal
tegen e{
op 49
zoeken
ook, dal
werkzoi
Het
n.l. 28
vrouwe
2 gezin
vrouwe
persene
verbanc
naar h
dat de
wil de
men.
Er zil
hoger
is) Spr
komen(
dat de
23 over
en 18 b
de mee
opstelle
van d(
leerzaa
Woni
de won
Al noe
een gui
gesprol
ningen,
doorsta
zal mo
ningzot
dan wc
nig ru]
Bij die
hebben
trouwp
groot c
college
gen di'
hen, d
ding a
toewij 2
meer i
met d
alleen
de toe
betreft
wijzen
ze zijl
de WO
past n
Ged.
een ja
van ee
daard(
gelijk
in 195'
enige
liere b
geblev
een gr
den. H
keerde
leden,
hebbei
ning
liere l
Met
1959 o
maal
