Kerkgang in Amerika
k
GÊmr
de lekkere
ITALIA
De laaisie voorlezer op he
eiland Tholen
r---------"N
y
Boekbespreking
V..
Uitï
Uit de kerkelijke pers
N.V. Slavenburg's
Bank
Sommelsdijk gaat een
tweede
diepvrieskluis bouwen
Kinderboekj e
I. LUIPAARD
JOHANNES
DAMASCUS
SALPETER
PALMSTAD
I SBOSETH
BETHES DA
REHABEAM
potplanten
19 cent
per rol.
Schmmme^E.
American Field Service
zoeki onderdak voor
60 jonge Amerikanen
Bladz. 2
„EILANDEN-NIBUWS"
Vrijdag 8 januari 19|
Ds. J. T. Doornebal vertelt in zijn
brieven over zijn reis door Amerilia het
volgende over een zondagse kericgang:
Zondag driemaal naar de kerk ge
weest, vi^aar ds. Hegeman 7 jaar dienst
gedaan heeft. Hij is zelf ook in Ame
rika, maar op reis naar het Westen, zo
dat ik hem nog niet ontmoet heb. Zijn
vrouw is wel hier en wordt door haar
oude gemeente zo verwend, dat ze
groeit en groeit en niemand haar straks
meer herkennen zal.
Ik kreeg van mijn gastheer geen toe
stemming naar de enige andere kerk te
gaan, zodat ik driemaal een leesdienst
heb moeten meemaken. Het was de
tweedekeer in mijn leven, dat ik een
leesdienst heb bijgewoond, maar het
was voor mij allerminst een beproeving,
want ik hoor liever een goeie preek le
zen dan een slechte uitspreken en het
zitten in de kerk is mij altijd een
vreugde geweest, als de dienst werke
lijk goed is. En deze diensten waren
dat!
Het is een eenvoudige, keurig ver
zorgde kerk, dit bedehuis van de Ne
therlands Reformed Congregation van
Sioux Center. In de morgendienst was
ze vrijwel vol. JVIeer dan in enige kerk
die ik ooit gezien heb kwam de ge
meente op in de geslachten, de ouders
met de kinderen, zelfs met de kleinsten.
Al bij het binnengaan van de kerk kon
je ze horen. Ze praatten en lachten of
schreeuwden wat en er ging een dei
ning van kinderkopjes door de overi
gens zo stille kerk, want de rest van
de gemeente zat ook hier rustig en eer
biedig. Als een van de kinderen tijdens
de dienst al te luidruchtig werd, stond
de vader of de moeder, die 't op de
schoot had, kalm op en ging ermee de
kerk uit en niemand schonk er enige
aandacht aan. IVlaar de meeste kinde
ren bleken 't kerkgaan wel gewend. Ze
zaten wel onder de bank of stonden er
bovenop, maar 't ging er allemaal best
om door. Eén vader vlak voor me had
't druk met zijn beide dochtertjes duch
tig klappen te geven, maar huilen de
den ze niet. Ik had 't soms druk met
naar ze te kijken, want ze zaten door
gaans achterste voren in de bank en
deden al hun best mijn aandacht te
trekken.
Ook de opgroeiende jeugd was goed
vertegenwoordigd. Hoewel ze allemaal
van Hollandse oorsprong zijn en som
migen van hen zomaar uit een dorp op
de Veluwe weggelopen konden zijn,
was er toch bij de meesten al een op
merkelijk verschil met de vaderlandse
jeugd. Ze zijn anders gekleed, zwaar
der gebouwd en in heel hun doen en
laten toch iets anders dan bij ons.
Van de drie diensten waren die van
de morgen en de av^ind Engels, de mid-
dagdienst Hollands. Ze duurden maar
kort, maar het waren, in al hun sober
heid, goede diensten. De ouderlingen
lazen ernstig en eenvoudig en er ging
echt wat van uit. De morgenpredil^atie
werd gelezen door ouderling v. Voorst,
die voor het eerst weer dienst deed na
langdurige en ernstige ziekte. Het gaf
aan deze morgen een bizonder karakter,
maar ook de anderen waren goed.
Na de middagdienst was er een groot
gezelschap in het huis waar ik thee
dronk, een echt Hollands gezelschap,
zoals de vromen dat vroeger plachten
te houden, en zoals ik 't ken uit mijn
jeugd. De zaken van het geestelijk le
ven werden er besproken en ik was blij
het nog weer eens op deze manier mee
gemaakt te hebben, al was het jammer,
dat ook hier het gesprek meer dan eens
in een discussie dreigde te ontaarden.
En beoordelen van anderer geestelijke
staat kunnen ze hier niet zo zuinig.
Een glazen kerk
In zijn kerkbode vertelt ds. J. T.
Doornelsal van Oene ook over een gla
zen kerk, die hij in Amerika bezocht:
Deze kerk van San Pedro is alom
bekend en ik had er meerdere afbeel
dingen van gezien, mij van verschillen
de kanten toegestuurd. Ze staat op de
helling van een berg, vlak bij de oce
aan, en ze is geheel van glas gebouwd.
Van binnenuit zie je regelrecht in de
hemel en in de zee. Het is niet te zeg
gen welk een rust er van uitgaat, je
komt er geheel tot jezelf, en dat is ook
de bedoeling. Ze staat er, even terzijde
van de autoweg, nodigend tot een ogen
blik van stilte en inkeer. Natuurlijk zijn
er zondags diensten en in de week
trouwerijen, maar het voornaamste doel
is toch de voorbijgangers gelegenheid
te geven zich een ogenblik af te zon
deren uit het drukke wereldleven in
gebed en meditatie en daarvoor is het
wel een bizonder geschikte plek. Er
gaat een wonderlijke rust van uit. je
voelt je in een Godshuis en hebt tege
lijk de blik in de oneindigheid van he
mel en zee, gemoed en zenuwen kalme
ren en er komt iets van vrede in het
hart. Deze kerk is bepaald enig ter
wereld en ik ben blij haar gezien te
hebben.
Sodom en Gomorra grevonden
Uit Jordanië wordt gemeld, dat men
resten van ruïnes heeft gevonden onge
veer twaalf meter onder de spiegel van
de Dode Zee. Men meent op goede
gronden, dat men hier de bijbelse „zwa-
velsteden" Sodom en Gomorra heeft ge
vonden. Vliegtuigpiloten ontdekten het
eerst de ruïnes aan de zuidzijde van de
zee; men is thans begonnen deze ruïnes
te fotograferen. Wanneer bewezen kan
worden, dat het Sodom en Gomorra
zijn, die men heeft gevonden, zal de
omgeving worden drooggelegd en zul
len nieuwe opgravingen gedaan wor
den. (C. W.)
Kantoor Middelharnis
Kade 5 Telef. 2268
Zitdagen te:
Sommelsdijk
Dirksland
Oude Tonge
Giro's en deposito's
Credieten
Effectenzaken
Handelsbemiddeling
Alle financieringen.
De Coöperatieve vereniging tot ex
ploitatie van diepvrieskluizen „Som
melsdijk" G.A. te Sommelsdijk, houdt
op maandag 11 januari 1960 haar jaar
vergadering in Hotel Spee te Sommels
dijk. Aanvang half acht.
Nadat de huishoudelijke zaken, o.m.
de rekening en kasverantwoording en
verkiezing bestuursleden zullen zijn af
gedaan, volgt een bespreking voor uit
breiding van de diepvrieskluis.
Er zijn n.l. bij het bestuur de laatste
tijd meerdere aanvragen binnengeko
men om laden te kunnen huren, zodat
het in het voornemen ligt tot uitbrei
ding over te gaan en wel met een twee
de zeer moderne diepvrieskluis.
Wanneer er gegadigden zijn, die in
deze nieuwe kluis één of meer laden
willen huren, doen zij het beste maan
dag a.s. op genoemde vergadering te
komen en zich daarvoor op te geven.
Doet men dit niet, loopt men de kans,
dat men weer achter het net vist.
Wie eenmaal gebruiker is van diep
vries heeft daarover alle lof en wil
geen andere methode meer voor het
conserveren van groenten, vlees, wild
en vele andere produkten. Het biedt n.l.
vele voordelen en is bovendien te pre
fereren t.o. inmaak in glas, omdat vrij
wel alle vitaminen in de bevroren pro
dukten worden bewaard.
Op de vergadering van maandagavond
a.s. kunnen belanghebbenden alle ge
wenste inlichtingen verkrijgen.
Ds. J. van Dijk: „Met eeuwige liefde.
Uitgave J. v. d. Tol te Dordrecht.
Geb. 3,50.
Dit boekje bevat enige radiotoespra
ken in 1958 en 1959 gehouden voor de
N.C.R.V.; een meditatie over „De na
volging van Christus" uit Lucas 9 57
en 58 en een preek over Genesis 39 7-9
over Jozef, gehouden te Garderen 27
sept. 1959, door de echtgenote van de
schrijver van de bandrecorder overge
nomen. Het slot bevat een causerie
voor de jeugdverenigingen, met de ti
tel: „Zingt U gezangen?" Waarom dan
niet in de kerk?
We hebben dit boek waaruit ds. J.
van Dijk wel te herkennen valt, met
aandacht gelezen. Ds. van Dijk is geen
naprater, maar iemand met eigen taal,
stijl en woordkeus. In zijn preken en
toespraken werkt hij veel met „gelijke
nissen"; gebeurtenissen uit het leven
van alle dag past hij aan het door hem
behandelde Schriftwoord toe. Hij heeft
ze blijkbaar maar voor het grijpen en
met het citeren van allerlei uitspraken
(ook van moderne) is hij niet karig.
Daaruit blijkt zijn grote belezenheid
en is dit geschrift uitermate boeiend.
De preek over Jozef: zou ik zulk een
groot kwaad doen en zondigen tegen
God? is wel een appèl voor jonge
mensen. In het hoofdstuk over de ge-,
zangen worden rake dingen gezegd.
Naast de Psalmbundel ziet ds. J. van
Dijk geen bezwaar tegen een apart
bundeltje Bijbelse liederen, die ook in
de kerken gezongen kunnen worden.
Maar dan moeten het er zijn, die aan
de woorden der H. Schrift kunnen ge
toetst, want hij kraakt er veel af!
We bevelen deze meditaties gaarne
ter lezing aan; er valt wel wat uit te
leren. Al missen wij er een beetje die
per doortasten bij de behandelde
Schriftwoorden. Dat moet toch domine
ren; het inlassen van allerlei flitsen uit
het dagelijks leven kan in een zekere
mate verhelderend werken, maar men
kan ten deze ook „des guten zu viel ha-
ben". Desalniettemin: aanbevolen.
Bij de uitgeverij Van den Tol te
Dordrecht zijn weer een paar mooie
boekjes voor jonge mensen verschenen,
van B. J. W. de Graaff: het eer
ste „Houd mijne geboden" en het twee
de „Helden des Geloofs", beide tweede
druk.
Het eerstgenoemde boekje handelt
over een arme wees van twaalf jaar,
van wie de moeder in de grootste ar
moede in een plaggenhut bij het kasteel
van een rijke baron overleed. De laat
ste woorden tot haar dochter waren:
„Houd mijne geboden", wat ze zich wel
ernstig voornam te doen, maar welke
vermaning ze niet in staat bleek te hou
den. Dit bracht haar in moeilijke om
standigheden omdat ze voor een die
vegge werd uitgemaakt en in de ge
vangenis terecht kwam. Haar ijdelheid
moest ze duur betalen, al was ze aan
de diefstal zelf onschuldig. Een mooi
boek, op historische gegevens gegrond
met een zeer goede christelijke moraal.
In het tweede boek Helden des Ge-
Beste jongens en meisjes!
Als ik me nu tot schrijven zet voor
het eerste „hoekje" in het jaar, dan
wens ik jullie allen wat we nodig heb
ben om weer voort te kunnen gaan.
Want wij moeten weer verder; we
kunnen niet blijven staan op de plaats
waar we zijn en waar we het oude jaar
hebben verlaten. Dat jaar is voor ons
weggegleden om nooit meer terug te
komen en nu ligt er weer nieuwe tijd
voor ons klaar. Gelukkig, dat we niet
weten hoeveel tijd. Het zal voor de een
een hele korte tijd zijn en voor de mees
ten zal er een heel jaar gereed liggen.
De tijd, die we ontvangen, is een
gift van de Heere God, want in Diens
Hand is ons leven. De Heere bestuurt
onze gangen en wegen en heeft ook
onze levensduur bepaald. Hij is de
Heere, Die overal boven staat. Zonder
Zijn wil kunnen we ons niet bewegen.
Hij geeft ons het leven en de adem.
Zouden we Hem dan niet nodig heb
ben? Zouden we Hem dan bij al onze
verrichtingen niet vragen of Hij ons
wil bijstaan? Maar dan zullen we ook
moeten leven zoals Hij dat van ons eist.
Dan moeten we de zonde leren haten
en met heel ons hart trachten in Zijn
wegen te wandelen. Die wegen heeft de
Heere bekend gemaakt in Zijn Woord.
Daarom zal dat Woord voor ons een
Gids moeten zijn op de levensweg. Dan
leren we bidden: „Heere, maak mij Uwe
wegen, door Uw Woord en Geest be
kend."
En nu komt het nieuwe raadsel,
JANUARI-RAADSEL 1
Het geheel bestaat uit 23 letters en
vormt een uitspraak, die bij het begin
van het jaar past.
A. 21, 7, 23, 3 roest, zegt het spreek
woord; B. We moeten ons werk ge
trouw en g, 6, 18, 5, 10, 10, 5, g doen;
C. Uren, dagen, 1, 19, 20, 4, d, 9, 4, jaren;
D. Leer ons alzo onze dagen 13, 2, 10,
10, 9, 4, dat wij een wijs hart bekomen;
E. Zo ver het 15, 16, 12, 22, 6, 4 is van
het 8, 2, 23, 22, 9, 4, zo ver doet Hij
onze overtredingen van ons (Ps. 103);
F. „Eilanden-4, 5, 2, 11, 18, 23" is een
blad 14, 15, 16, 17 jong en oud.
Oplossingen
11. Obadja, knecht, indien, Numeri,
scherp, Elifaz, verlos, Simeon, bekend,
sterft, dragen, Petrus, Jesaja, bracht,
klacht, Farpar, Gallio, liefde, Dathan,
Gehazi, Nathan.
Onderzoekt de Schriften.
III. Anna, David, vreest, elkander ne-
derigen, troon Davids, Sterke God,
tronk, ijver, dage.
Adventstijd.
IV. W
ZON
EINDE
K I N D E K E
WONDERLIJK
HEERSER
DALEN
RIJK
K
CORRESPONDENTIE
Kees S. Berkel. Het rapport is best:
één zes en de andere cijfers hoger, dan
mag je niet mopperen. Helpen de ta
bletten een beetje? Het is zo moeilijk te
zeggen, nietwaar? Het gaat zo op en
neer. Bedankt voor de wensen inzon
derheid van opa en opoe.
Leneke v. d. S. Oudei-Tonge. Hoeveel
kinderen gaan er op het Kinderkoor?
Zingen jullie ook Psalmen? Je hebt niet
slecht geraden. Je moet er één maan
en twaalf dagen bijtellen. Kun je h(
nu te weten komen? Leuk, zeg,
Corrie op de trouw te ontmoeten en
heb je een mooie herinnering ook, f
foto!
Nellie P. Ouddorp. Als er pas ra;
porten zijn uitgereikt, dan is er ot
weer wat om over te schrijven, nie
waar? Je cijfers zijn goed, hoor, mai
het cijfer voor handwerken kan ^Vj
wat hoger komen. Wat heb je vei
werk aan de brief besteed met al
tekeningen. Leuk, hoor!
Ria D. Nieuwe Tonge. Hartelijk bs
dankt voor het mooie fotootje, hooi
Nu weet ik hoe je er uit ziet en oo
wie Gerrie is. Jullie zitten daar ei
leuk. Ik heb al een hele verzamelit
foto's in de loop van de jaren.
Hesje P. Ouddorp. Ook al zo'n nioi
versierde brief! Niet één onvoldoend!
alleen dat vijfje, maar daar heb je ni(
veel verstand voor nodig. Dat vak ku
je beter maken door goed te oef ene
en niet te knoeien. Als je een beetje
best er op doet, dan is het straks eé
zes. We zullen eens zien.
Corrie W. Ouddorp. Wel, wel, wat he
je toch veel geschreven! Ik denk, ds
je op z'n minst een paar uren bezig ge
weest bent. Is dat zo niet? Nog gefe
liciteerd met je moeders verjaarda>
hoor! Fijn dat het nog vakantie wa'
Heeft je broertje zich niet verveeld
tante? Je bedoelde toen de jurk voo
de pop, maar ik merk v/el, dat je m
heel wat te doen hebt. Als alles nas
wens is verlopen, moet de sprei c
klaar zijn. Is dat zo? Je rapport is got
hoor! Houd zo maar vol. Wat vind j
van de naam Herta?
Aria van K. Ouddorp. Ook al ee:
rapport met goede cijfers! Velen zie
naar een prijs uit en velen worden tel
kens teleurgesteld, maar op het onver
wachts komt er iets los, waar ze nie:
op hadden gerekend. Misschien ben
er dichter bij dan je denkt.
Allemaal de hartelijke groeten en to
volgende week, van Oom Ko
Grote
sortering
in de kas voorradig.
Bloemenmagazijn
B. VISKIL
Telef.
2438 Middelharnis
loofs wordt het leven van Ambrosius
en Augustinus beschreven. De oude
geschiedenissen van deze twee kerk
vaders hoe dikwijls ook verteld, zijn
altijd weer nieuw, omdat de grote da
den Gods, aan Zijn Kerk bewezen er
zo duidelijk uit naar voren treden. En
de Graaff weet keurig te vertellen en
het kinderhart te raken. Dat van deze
boekjes een herdruk nodig was, daaruit
blijkt wel, dat ze erg gewild zijn. Zeer
aanbevolen. Ze kosten resp. 2,en
1,50, fraai gebonden; bij getallen voor
verenigingen reduktie.
EEN PRODUKT VAN KING- EN RANGFABRIEKEN TONNEMA N.V. SNEEK
Het jaar 1959 is weer aan de rij der
vervlogen eeuwen toegevoegd. De tijd
staat geen enkel ogenblik stil. Wan
neer in de Oudejaarsnacht de laatste^
der twaalf slagen verklonken is en we
elkaar alle goeds voor het nieuwe jaar
toewensen, tikt de klok alweer voort
en eer we er erg in hebben is het eerste
uur van het pasbegonnen jaar alweer
verstreken. Dat gaat zo al maar sneller
en sneller voort tot we straks als we
het beleven mogen tegen elkaar zeggen:
wat is dat jaar weer gauw om! In onze
gejaagde tijd zijn er maar weinige
ogenblikken van bezinning. Men schijnt
de oudejaarsavond daaraan speciaal te
wijden, want dan zijn over 't algemeen
de kerken vol. Het is net of ieder dan
nog iets goed te maken heeft en men
het jaar toch vooral met een kerkgang
moet besluiten. Maar kom er eens op
Nieuwjaarsmorgen! Dan is er blijkbaar
nergens veel behoefte om het jaar met
een kerkgang te beginnen. Hier klopt
iets niet, maar een feit is, dat men bij
alle kerkgenootschappen met hetzelfde
euvel te kampen heeft. Voor een predi
kant of voorganger is het ook niet aan
genaam om voor stoelen en banken een
Nieuwjaarspreek te houden of even
tueel voor te lezen wanneer ro.en geen
predikant heeft. Worden we op oude
jaarsavond bij de kortstondiglieid van
het leven bepaald, dan m.ag men er op
Nieuwjaarsmorgen wel bij zijn, wan
neer een zegen over het zo juist inge
treden tijdperk wordt gevraagd. De ge
meenteleden zullen er goed aan doen
daarover eens na te denken en hun
standpunt in deze te herzien!
Bij de vele wensen de die krant op
oudejaarsdag bevatte, wil ook Schram
de zijne nog voegen. Hij hoopt dat het
de lezers van de krant in 1960 wel mag
gaan, zowel voor het geestelijke als het
tijdelijke. Voor elk jaar hangt weer
opnieuw een gordijn, waarvan we met
z'n allen nog geen tipje kunnen oplich
ten. Gelukkig maar, dat we nooit van
te voren weten wat ons ieder persoon
lijk geworden zal. Elke dag heeft ge
noeg aan zijn eigen kwaad, zei de. wijze
Prediker.
Over het jaar dat achter ligt mogen
we niet klagen. Ondanks de droge zo
mer heeft de landbouwer gemiddeld nog
een goed jaar gemaakt en handel, in
dustrie en ambacht hebben reden tot
tevredenheid. Hoewel de nieuwbouw
nog niet erg vlot, mag men ook in de
sector van Schram op een redelijk jaar
terugzien. Er was voor allen nog werk
en ondanks de hoge uurlonen lieten de
klanten toch nog diverse werken uit
voeren. Wat het aannemen betreft
moeten de snaren wel gespannen staan
want als er een aanbesteding is gaat
het er tegenover elkaar weer scherp
naar toe. De lezer die de cijfers van
aanbesteding wel eens nagaat zal het
opvallen dat er bij een werk van enig
aanbelang grote calculatie-verschillen
in hetgeding zijn. Ieder wil het karwei
graag hebben, dus wordt alles tot-en-
met overwogen, of er nog niet wat af
kan. Bij een ruimer aanbod van werk
gelegenheid ligt dit toch altijd weer
anders, al mag men dan de klanten het
vel niet over de oren halen. We zullen
hopen dat 1960 wat meer ruimte biedt
voor de woningbouw, want nog vele
duizenden zitten te springen om een
dak boven het hoofd te krijgen. Dat is
nu al jaren zo en er schijnt maar geen
eind aan de woningnood te komen.
Particulier is er ook geen beginnen
aan, want wie kan er dertig gulden
huur per week verwonen? Toch heeft
Schram al gehoord van mensen, die aan
de „overkant" honderd en twintig gul
den huur per maand moeten betalen.
Dan moet het inkomen ook navenant
zijn, anders zou men door de huur ge
heel aan lager wal komen. Zo ziet men
dat bij de jaarwisseling de problemen
blijven.
Een lezer van de krant, die ook aan
de overkant woont en met de feestda
gen zijn Flakkeese familie bezocht,
deed me zijn beklag over de reis Helle-
voetsluis-Middelharnis. Hij werd met
de auto aan de boot gebracht, doch de
ruime passagiersruimte van de Ha
ringvliet was bij zijn aankomst al
tjokvol. Toen kwam er eerst nog een
voortrein met mensen uit Rotterdam
binnen, daarna nog een tram met 3 wa
gons vol en nog een bus met pende
laars, die allemaal nog maar weer in
die kajuit geperst werden. Een onhoud
bare toestand. Ieder was blij dat de
overtocht ten einde was; men stond er
te happen naar adem wegens zuurstof
gebrek. Protesten klonken op, maar wat
helpt dat? Waarom zorgt de R.T.M, op
zulke topdagen niet dat er een extra
boot beschikbaar is en men de passa
giers een redelijke overtocht kan ga
randeren? Ik las in de krant dat de
R.T.M, een goed jaar heeft gemaakt;
laat inen dan ook aan de klanten wat
service geven, zodat zij niet nog erger
dan de beesten in een hok gestouwd
worden! Zulke dingen doen de R.T.M,
geen eer aan en de verbittering tegen
zo'n vervoersmaatschappij wordt er
steeds grote door. Niet, dat het perso
neel hieraan iets kan doen, maar de
leiding behoorde voor een goede acco-
modatie te zorgen. Geen wonder dat
de roep om een vaste verbinding steeds
groter wordt.
Aan die vaste verbinding wordt
steeds met man en macht gewerkt, al
bemerkt men daar op 't eiland niet zo
veel van. Het gigantische karwei daar
midden in 't Haringvliet gaat gestaag
voort. U moet bij leven en welzijn van
't voorjaar of a.s. zomer maar eens een
kijkje gaan nemen op de bouwput. Naar
ik hoor heeft wethouder Visser te Stel-
lendam zijn „Lodewijk" naar de werf
gestuurd om er een zwaardere miotor
in te doen zetten en het interieur te
vernieuwen. Dat zal de reis naar de
bouwput sterk bekorten. Hij is dan ook
voornemens dagelijks een vaart méér
te gaan doen, zodat nog meer belang
stellenden verwerkt kunnen worden.
Het afgelopen jaar zijn er heel wat be
zoekers naar de bouwput gevaren en
het ziet er naar uit, dat met de vorde
ring van het werk de belangstelling nog
groter zal worden, 't Is ook de moeite
waard om eens te kijken hoe het er
daar toeeaat en wie er al eens geweest
is, zal graag de vorderingen die ge
maakt zijn eens in ogenschouw nemen!
Tenslotte wil Schram de lezers nog
danken die hem hun kritiek en óok hun
instemming met zijn sclrrijverij betoon
den in het afgelopen jaar; in het bijzon
der diegenen, die hem eens een tip
gaven om een bepaald onderwerp aan
te snijden. Het is ook altijd nog niet
zonder resultaat geweest. Voor verdere
tips houdt hij zich ook dit jaar weer
aanbevolen. Wie iets op het hart heeft
dat nadere publikatie behoeft, schrijve
dat gerust aan
Schrammetje.
Het instituut „voorlezer", dat bijna overal verdwenen is of bezig is te ver-j
dwijnen, bestaat thans ook'niet meer op het eiland Tholen, althans voorzo
ver het de Herv. kerk betreft. De heer L. van As te St. Maartensdijk de enige
voorlezer die nog in funktie was in de ring Tholen, heeft deze taak op Oude
jaarsavond 1959 voor het laatst vervuld en de prediljant ds. J. van der Haar,
heeft op Nieuwjaarsmorgen voorlopig deze taak overgenomen. Hoewel de
kerkeraad officieel nog een beslissing moet nemen of de predikant dan wel
een der ouderlingen de Schriftlezing voortaan zal verzorgen, ziet het er naai
uit dat ook op het eiland Tholen ditstukje kerkelijke traditie is verloren
gegaan.
rij dag 8
De gem
eer N. H
ij werd
)e heer B
■oor de b(
huis als i:
aarsspeec
iet de 16'
,oor het
lankte de
)rettige f
(lijven. D
'ragen vs
ierheid oi
;eer were
Een kwarteeuw
De heer van As heeft het voorlezers
ambt bekleed vanaf januari 1935, dus
bijna 25 jaar. Ook toen werd er een
traditie doorbroken, want vóór die tijd
behoorde het voorlezen tot de taak van
het schoolpersoneel, zoals dat op de
meeste plaatsen gebruikelijk was. De
heer van As volgde toentertijd de heer
Joh. Hage op („Meester Hage") die deze
funktie niet minder dan 40 jaar lang
had waargenomen,
In al die tijd dat de heer van As
voorlezer is geweest, is het maar een
enkele keer gebeurd, dat hij wegens
ongesteldheid verstek moest laten gaan.
In het begin las van As ook een predi
katie, wanneer de predikant een vaka-
ture-beurt had te vervullen. Dikwijls
viel dan de keuze op „vader" Smijte-
gelt, menigmaal ook las hij een preek
van Carolus Tuinman, een „oude schrij
ver" die van 1687 tot 1691 te St. Maar
tensdijk heeft gestaan. Later, vanaf de
oorlog, berustte de leiding van de lees-
diensten bij de ouderlingen.
De heer van As, die in de gemeente
een grote populariteit geniet, staat be
kend om zijn goede kwaliteiten als
voorlezer. Zijn heldere en welluidende
stem was tot in alle uithoeken van de
kerk te verstaan en had zelfs nu (de
heer van As is thans 75 jaar) nog niets
aan volume verloren. Hoewel nog geen
lichaamsgebreken hem tot aftreden
dwongen, heeft hij toch gemeend dat
hij, nu de kwarteeuw vol was, zijn ont
slag moest aanvragen, wat hem op de
meest eervolle wijze is verleend.
Zichtbaar en hoorbaar bewogen deel
de de heer van As op donderdagavond
31 dec. j.l. mede, dat hij voor de laatste
maal in funktie was. Hij las toen de
oudejaarsavondpslam, psalm 90 voor.
Aan het einde van de dienst werd
hij door ds. van der Haar op hartelijke
wijze toegesproken. De gemeente zong
hem daarna de bekende zegenbede uit
Psalm 134 vers 3 toe.
Uit de historie van de voorlezer
De „voorlezer" is eigenlijk een figuur
uit de kerk van de 17de eeuw, waarmee
we in onze tijd niet goed raad weten,
omdat de liturgie sinsdien nogal ingrij
pend is gewijzigd. In die tijd konden
velen niet lezen en kwam de gemeente
ongeveer een kwarteeuw voor de aan
vang van de kerkdienst bijeen; de voor
lezer (meestal de „schoolmeester") las
dan een Schriftgedeelte voor, dikwijls
bestaande uit „eenighe kapittelen". Dit
gedeelte behoorde niet tot de officiële
liturgie, want het voorlezen had plaats
vóórdat de predikant „op den stoel"
was. Daar kwam nog bij dat er in die
tijd geen kranten waren, zodat al het
nieuws van de plaats of de streek op
een openbare plaats publiek gemaakt
moest worden. De voorlezer verzorgde
dus ook de zogenaamde „kerkespraak"
en kondigde na de kerkdienst allerlei
nieuws, b.v. over koop en verkoop af.
Aan deze stijlloze vertoning is in de
vorige eeuw een einde gekomen. De
voorlezerstaak werd toen ingelast in de
kerkdienst.
De laatste tientallen jaren heeft op
de meeste plaatsen de predikant zich
met de Schriftlezing belast, dikwijls
omdat de voorlezer niet overal kon
worden verstaan. Hoewel dat laatste
voor de heer van As niet geldt, zal ook
in St. Maartensdijk de Bijbel op de
lessenaar vóór de kansel voortaan ge
sloten blijven. De tijden veranderen nu
eenmaal en wij met hen.
W. V. G.
Walk together, talk together,
o, ye people of the earth;
then and only then shall
ye have peace
Er worden Nederlandse families ge^
zocht om aan 60 Amerikaanse jongeni
en meisjes van 16 tot 18 jaar gedurende
de komende zomer voor een periode van
4 tot 8 weken onderdak en huiselijlie
sfeer te schenken.
De jonge Amerikanen komen naar
Nederland onder auspiciën van de
American Field Service, welke gedu
rende reeds meer dan- tien jaar, elli
jaar honderden Amerikaanse middel
bare scholieren over de wereld laat
uitzwermen om hen kennis te laten
maken met leeftijdgenoten en hun fa
milies, in voor hen onbekende landen.
De American Field Service zorgt er
tevens voor, dat ieder jaar honderden
kinderen uit Europa, Azië, Australië en
Zuid Amerika naar de Verenigde Sta
ten kunnen gaan, om daar een jaar
„highschool" of „preparatory school"
te kunnen bijwonen.
Het is de American Field Service er
bepaald niet alleen om te doen, de
jeugd een plezierreisje te schenken.
De AFS heeft, toen zij gedurende de
laatste twee wereldoorlogen als vrij
willige ambulance op de slagvelden op
trad, gezien tot welke rampen gebrelt
aan wederzijds begrip kan leiden.
Door nu de jeugd van de wereld de
kans te geven elkaar in het familiele
ven te ontmoeten hoopt de AFS ertoe
bij te dragen dat de „volwassenen van
morgen" eeri open geest bezitten voor
de opvattingen en gewoonten van an
dere volkeren.
In de dertien jaar dat de American
Field Service dit uitwisselingsprograni-
ma heeft uitgevoerd zijn 172 Ameri
kaanse jongeren naar Nederland geko
men (vorig jaar 53) en hebben 218 Ne
derlandse scholieren de Verenigde Sta
ten bezocht (vorig jaar 40).
Eén van de voorwaarden vooi het
succes van het AFS programma is
echter, dat overal families bereid zijn
de kinderen op te nemen.
De jeugdige Amerikanen komen op
19 juni in Nederland aan en zullen hier
blijven tot 15 augustus.
Het is de bedoeling dat iedere Amen-
kaan ca. vier weken bij twee families
wanneer mogelijk in verschillende de
len van het land, vertoeft.
Nederlandse gezinnen (bij voorkeur
die, welke kinderen hebben tussen de
15 en 21 jaar) die hun huis willen open
stellen of het programma op een an
dere wijze willen steunen, worden ver
zocht voor 1 februari 1960 zich te wen
den tot AMERICAN FIELD SEBVICi;
IN NEDERLAND, MOREELSESTRAAI
10, AMSTERDAM-Z., TELEF. rmü:
TELEGRAM-ADRES: AMERIFIELD.
Die families, die het plan koesteren
om een Amerikaan in hun midden P
te nemen, behoeven zich geen zorgen
te maken, dat van hen het organiseren
van kostbare uitstapjes verwacni
wordt. Het is hun toekomstige gast ei
voornamelijk om te doen de Neder
lander in zijn dagelijkse doen en laten
te leren kennen. Bovendien heeft nU
zijn eigen zakgeld, dat voldoende is om
zelf zijn extraatjes te betalen.
De inge
;onderhec
deine grc
^n dhr. V
gevonden
aangenonr
Dan vo:
'an een c
een nieu
voor wei
d. Wa
heren Tie
krijgt 2 1
De hee
commissi'
derzoek,
dat m
lijk uit d(
komen. "V
keren da
neemt, al
wenst, al
De voo
ivan de c
gingen U
De he(
vreemd,
een verz
verenigir
De voorz
man bed
hoefte V
ken.
„Dus I
besluit",
„Beslis
Het is
lijk beel
of wens
De
missie
de ex
waarop
Dienst
De
plaats
voorz. z
was, m£
De aa
de comi
Onder
besluite)
vaststell
ling VOO
en buit
wekelij 1
verhogii
1959 bij
ning va
voorsch
Aan
een per(
bouw v
gen.
Bij d
over 19
vraag i
waren
paaltjes
ste voo
De v(
daad m
zal in
ken zeg
Aan
grond
tenburi
een pac
jaar.
De 2e
1959 va
Sociale
he
:pl
he
Van
telijke
bespre
Somm(
De hee
slag g(
harnis
werkir
lossing
Vroeg
kwam,
weest
kwesti
in beli
ding
lichtte
handel
minab
mand
het he
Aan
gegev
behan
gespre
persv€
van il.
tebest
sprekii
leges,
hele H
een kd
mee h
koord
brug
nog ee
schie;
Verse
aldus
„Wa
dan z
heer 1
steld
Dhr
grepei
maar
De
:n|
?1
