wn
Opening Eleos-school
ie Sommelsdijk
Het stervend
socialisme
lage!
l
gels
s op
Streek school voor B.L.O. heeft nu
een prachtig modern gebouw
De veelbesproken Wilhelminabrug
n
BRUIDSWERK
32e jaargang
ezin
Chï. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
MEDITATIE
„Ik heb gezondigd"
Voor uw DEPOSITO'S:
BINNENVERINGBBP
SCHUIMRUBBERBEO
Steliendam wil uniforme
emmers voor huisvuil
Fa. C. Korleweg Zn.
Vrijdag 4 december 1959
No. 2850
Ivoor
Ikoop
'ig van
halen
bol
IC
Is,
regen-
99
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHABNIS
Bedactie en Advertenfdes uitsluitend Telefoon K 18702629
Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bi] contract speciaal tarlel
Er is in de socialistische partij in
binnen- en buitenland een merkwaar
dige ontwikkeling aan de gang. Het gaat
met het socialisme niet, zoals zijn aan
hangers graag zouden willen. In Frank
rijk zijn ze versplinterd, in Engeland
lijden ze de éne nederlaag na de andere,
in Duitsland'voeren ze een onvrucht
bare en uitzichtloze oppositie tegen
Adenauer en in Nederland is de situa
tie ook niet rooskleurig. De P.v.d.A.
groeit niet meer, integendeel ze verliest
terrein En dat is iets heel ernstigs voor
een partij, die de hele maatschappij wil
hervormen, want het betekent, dat
haar idealen door de grote meerderheid
van ons volk verworpen worden en
geen kans hebben ooit in de praktijk
omgezet te worden. Zo is het socialisme
vastgelopen.
Het is begrijpelijk, dat de leidslieden
naar middelen zoeken om uit deze im
passe te geraken. Men kan daartoe twee
lianten uit. De éne methode is de partij
principiëler en radicaler te maken, de
andere ze aan te passen aan de volks
mentaliteit en de doelstellingen zó te
formuleren, dat men er het grootst mo
gelijke aantal kiezers mee vangt. De
eerste methode is ideëel gezien de bes
te, maar de laatste verdient vanuit een
taktisch oogpunt de voorkeur. Zowel in
Duitsland als in Nederland heeft men
de laatste gekozen, want tenslotte
blijkt in de politiek de machtsbegeerte
het meestal te winnen van het principe.
En zo kan men dan nu het verschijn
sel constateren, dat de socialistische
partijen van Duitsland en Nederland
vrijwel hun gehele historisch bepaalde
beginselensysteem overboord zetten en
dat er van het oorspronkelijk socialis
me zo ongeveer niets meer overblijft.
Natuurlijk ondervindt elke politieke
stroming de invloed van maatschappe
lijke ontwikkelingen en wordt haar op
treden mede bepaald door allerlei bui
ten haar liggende factoren. Maar dit
kan toch nooit zover gaan, dat de gees-
telijk-principiële basis weggeworpen
wordt. Gebeurt dit toch, dan heeft zulk
een partij haar geboorte, haar historie
en haar beginselen verloochend en gaat
ze in haar nieuwe vorm toch wel een
heel merkwaardig fenomeen worden in
de politieke arena.
Om aan te tonen, dat dit geen loze
beschuldigingen zijn, zullen we heel in
het kort de geschiedenis van het socia
lisme moeten releveren en speciaal de
beginselen en programeisen moeten be
zien, zoals die in de loop der jaren naar
voren zijn gebracht.
Als we het utopisch socialisme, dat
geen praktische betekenis had, over
slaan, kunnen we beginnen met vast te
stellen, dat de beroemde Karl Marx, die
van 1818 tot 1883 leefde, de eigenlijke
geestelijke vader van het socialisme is.
In zijn boek „Das Kapital" heeft hij de
grondbeginselen van zijn leer uiteenge
zet. Dit boek is lange tijd de „bijbel"
van de marxisten geweest. Zijn systeem
kan in hoofdzaak in een zestal theorieën
worden samengevat. De eerste is de leer
van het historisch-materialisme, die in
houdt, dat het niet het bewustzijn van
de mensen is, dat hun zijn, maar omge
keerd hun maatschappelijk zijn, dat hun
bewustzijn bepaalt. Anders gezegd:
godsdienst, recht, kunst, politiek etc.
worden bepaald door de materiële ver
houdingen en hebben geen zelfstandig
bestaan. Deze leer is wetenschappelijk
onhoudbaar gebleken en wordt nog
slechts door de communistische nazaten
van Marx en een kleine groep socialis
ten aangehangen. Voorts is er het dog
ma van de Idassenstrüd, die onafschei
delijk bij de kapitalistische maatschap
pij behoort, een meedogenloze strijd
tussen de bourgeoisie en het proleta
riaat. Ook deze leer heeft zichzelf over
leefd. Het is gebleken, dat de maat
schappij veel gecompliceerder is en dat
deze oplossing van het sociale vraag
stuk in strijd is met humanisme en
christendom, zodat ook dit punt uit het
program is geschrapt.
Dan is er de meerwaardetheorie,
welke stelt, dat de werkgever de ar
beider uitbuit, omdat deze meer pres
teert dan hij ontvangt. Ook dit is eco
nomisch onhoudbaar, waarom dit punt
eveneens is verdwenen. Hetzelfde is het
geval met de concentratietheorie, de
Verelendungs- en de crisistheorie, waar
bij we in het kader van dit arikel niet
verder kunnen stilstaan, maar die alle
overboord geworpen zijn
Er is daardoor een scheiding geko
men tussen socialisten en communisten,
ook in ons land. De eerste socialisten in
Nederland waren echte Marxisten en
wilden geen parlementaire actie voeren,
omdat ze revolutionair waren. In 1894
werd door Troelstra, Polak, Schaper,
Vliegen e.a. de S.D.A.P. opgericht en
deze ging wel aan de verkiezingen
meedoen, zodat er in 1897 voor het eerst
twee socialisten in de Kamer kwamen.
Binnen de S.D.A.P. ontstond later twist
tussen marxisten en revisionisten (min
der radicalen), hetgeen leidde tot de
oprichting van de Commmunistische
ï'artij in 1909. Het socialisme werd dus
minder revolutionair en ging aktief
meedoen aan het parlementaire werk.
Toch was de S.D.A.P. toen nog radi
caal vergeleken bij de P.v.d.A. van nu.
w heeft zich in de loop der jaren een
Ontwikkeling voltrokken, waardoor men
Jet oorspronkelijk socialisme niet meer
herkent. Lange tijd wilde de S.D.A.P.
?iet aan een regering deelnemen (pas
m 1939) hoewel ze meer dan 20 zetels
had. Men streefde naar een socialis-
"sche maatschappij, naar ontwapening,
naar een republiek. Men was dus vóór
Matth. 27 4
V.
Deze uitspraak is thans afkomstig
van Judas, één van de discipelen van
de Heere Jezus. We zouden het ditmaal
de belijdenis van een wanhopige kun
nen noemen. U kent de geschiedenis.
Judas heeft drie jaar in de onmiddel
lijke omgeving van de Heere Jezus ver
keert. Zijn woorden gehoord, zijn won
deren aanschouwd. Hij had een ver
trouwenspositie in de discipelenkring
gekregen. Immers droeg hij de beurs,
zo lezen we. Hij had het beheer over
de giften, die milde handen hen hadden
toegestopt, alsmede over het geld, dat
hen zelf toebehoord had. Hieruit wer
den de noodzakelijke uitgaven betaald,
maar Judas kon deze weelde niet ver
dragen. Telkens weer nam hij iets voor
zichzelf. Iets, wat hem niet toekwam.
Judas was geen volgeling van de Heere
Jezus in de echte zin van 't woord. Hij
diende Hem, om er zelf beter van te
worden. Door het één en ander werd
hij hoe langer hoe meer gieriger en
hebzuchtiger.
Geld, was uiteindelijk de enige klank,
die zijn hart kon bekoren. Om aan geld
te komen, wilde hij alle geoorloofde,
maar ook de niet-geoorloofde midder
len te baat nemen.
Hierdoor komt hij langzamerhand tot
het allerergste wat ooit een mens heeft
kunnen doen.
Zijn geweten wordt langzamerhand
helemaal dicht geschroeid. Niets is hem
meer te erg.
En zo breekt de rampzalige nacht aan
dat hij er op uit trekt om voor enkele
zilverlingen Zijn Meester over te leve
ren in de handen der Overpriesters en
Schriftgeleerden.
Ontroerend lezen wij van dat mo
ment „en het was nacht". Nacht in 't
natuurlijke maar ook nacht in 't
geestelijke leven van deze mens, die
totaal gevallen was in de klauwen van
satan. En dannadat het vreselijke
geschied is, lezen we dat hij berouw
heeft gehad. Hij heeft de dertig zilver
lingen die hij als verraderloon had ont
vangen voor de voeten van de over
priesters geworpen, onder de uitroep:
„ik heb gezondigd", verradende onschul
dig bloed." En dan lezen we even ver
der: „En heengaande verworgde hij
zichzelf."
O, die ontzettende, afschuwelijke be
lijdenis der wanhoop. In de praktijk
van 't pastorale leven hebben we zulk's
wel meegemaakt. Handenwringend lag
daar de stervende. „Ik heb zo gezon
digd" klonk het. We zeiden hem, dat
Christus juist voor de zondaren en god-
delozen gestorven was, maar 't ant
woord luidde: „Maar voor mij is er geen
hoop. Ik heb God vaarwel gezegd. Ik
heb Hem dag aan dag getart. Ik voel
het, ik weet het, de dag der genade is
voor mij voorbij." Onwillekeurig moes
ten we toen denken aan de bezetene,
waaruit de duivelen tot Jezus spraken:
„Wat hebben wij met U te doen. Gij
Jezus van Nazareth? Zijt Gij gekomen
om ons te pijnigen vóór de tijd?"
Lezers, de Heere beware ons er voor,
dat we zulk een sterfbed hebben. Een
sterfbed, waar 't ware schuldgevoel
ontbreekt, maar waar alleen wordt te-
ruggehuiverd voor de straf, die dan
a.h.w. reeds een aanvang heeft geno
men.
O, al bent U 99 jaar, vandaag kan het
nog. Heden, zo gij Mijn stem hoort, zo
verhardt uw harten niet, zegt de Heere.
Laat U leiden en luistert niet naar de
satan, die U altijd probeert wijs te ma
ken, dat het morgen nog tij ds genoeg
is om U te bekeren.
Ge weet niet of er ooit een morgen
voor U aanbreekt, maar wat ge wél
weet, dat is dit: dat het heden de wei-
aangename tijd en de dag der zalig
heid is.
En wat we ook weten dat is dit:
Wie ver van Hem de weelde zoekt
Vergaat eerlang en wordt vervloekt
God roeit hen uit die afhoereren en
Hem de trotse nek toekeren.
Dirksland.
C. J. Resting
In een zeer druk bezochte bijeenkomst is dinsdag 1 dec. de nieuwe Eleos-school
door burgemeester P. W. Hordijk aan het Stichtingsbestuur overgedragen.
Eerst was het de bedoeling dit in de nabijheid van de nieuwe school, n,l.
in het Rusthuis „De Goede Ree" te arrangeren, maar er waren zó veel be
zoekers, dat men daarvoor het Jeugdgebouw te Middelharnis moest nemen.
Mede aanwezig waren de gemeentebesturen van Middelharnis en Sommels
dijk, meerdere predikanten en vertegenwoordigers van diverse kerkgroeperin-
gen enz. Ook bemerkten we ds. H. Goedhart, de promotor van het B.L.O.-
onderwijs op ons eiland, die ondanks de mist met zijn echtgenote was over
gekomen, alsook de heer A. v. Eek uit Den Haag, v. h. voorzitter van de Chr.
Scholenbond, die nog vroeger een lans voor het B.L.O. gebroken heeft. Voorts
was er de heer Goud, Inspecteur op het B.L.O., de Schoolarts dhr. Gestman met
zijn echtgenote, architect Stevens uit Haarlem, de aannemers en meerdere
genodigden.
De voorzitter van de Stichting ds. P.
van Wakeren van Stad aan 't Haring
vliet opende de samenkomst met het
laten zingen van Ps. 33 1, las vervol
gens Ps. 126 en ging voor in gebed. A1-'
vorens hij het woord gaf aan burge
meester Hordijk voor de overdracht,
riep ds. van Wakeren de aanwezigen
een hartelijk welkom toe en zei dat er
in deze feestelijke bijeenkomst terecht
blijdschap kon zijn, omdat gelijk Ps.
Nederlandsche Handel-Maatschappij
Correspondentschap Middelharnis
Zandpad 108, telef. 2709(0-1870)
socialisatie van* de produktiemiddelen,
zeer anti-militairistisch en anti-Oranje.
In en na de oorlog is er ook in dit op
zicht veel veranderd. In het gijzelaars
kamp Sint Michielsgestel werd de basis
gelegd voor een nieuw soort socialis
tische partij, die in 1946 tot stand kwam
als de Partij van de Arbeid. Deze was
een fusie van de oude S.D.A.P. met an
dere groepen. Vooral beoogde ze de
„doorbraak" n.l. het trekken der con
fessionele arbeiders uit de rechtse par
tijen naar de P.v.d.A. Dit is slechts voor
een klein percentage gelukt en toch
had de nieuwe socialistische partij al
veel water in de wijn gedaan: geen op
zettelijke klassenstrijd meer, erkenning
van het bijzonde? onderwijs en van de
positie der kerk, vóór een sterke defen
sie in NAVO-landen, loyaliteit t.o.v. het
Oranjehuis etc. Wel sprak men nog van
enige socialisatie, maar het radicale was
eraf.
En nu is enige weken terug de P.v.d.
A. weer gematigder geworden. Er is een
nieuw program vastgesteld, waarin over
socialisatie vrijwel niet meer gesproken
wordt. Men is daar huiverig van ge
worden, want in Engeland, waar de
Labour Partij zich eraan te buiten ging,
werd dit een grandioze mislukking, die
bovendien de staat 25 miljard gulden
aan schadevergoeding kostte. Prof. Ban
ning zei, dat rekening moet worden ge
houden met de ontwikkeling der maat
schappij sinds 1945. We hebben nu een
welvaartsstaat, hoewel dit nog geen so
cialisme betekent. De welvaart is nog
ongelijk verdeeld. Verandering daarin
moet het streven zijn van de P.v.d.A.
Maar de oude proletarische levensbe
schouwing is zodoende verdwenen. Al
le rode idealen van voorheen zijn ge
sneuveld. Er is grote onzekerheid. Vele
jongeren wenden zich af. Het gaat goed
in Nederland, dus waarom zouden we
nog socialistische experimenten op touw
zetten? Het élan is eruit. De partij is
geopereerd en het Marxisme is er nu
wel geheel uit. Men moet derhalve nu
gaan zoeken naar het socialisme in de
P.v.d.A. De tijd zal leren, wat deze re
organisatie voor haarzelf en voor de an
dere partijen betekent.
126 zegt de Heere grote dingen heeft
gedaan nu deze mooie nieuwe school
na veel moeite en zorg voor het zwak
kere kind kan worden geopend.
De overdracht
Burgemeester Hordijk sloot er zich bij
aan, dat het een blijde dag was, omdat
het vorige gebouw, waarin men zich
jaren moest huisvesten, geen schoolge
bouw kon worden genoemd en spr. had
zich altijd verwonderd, over de moed
van het onderwijzend personeel, om
daar het minder begaafde kind enige
kennis bij te brengen. Spr. verheugde
zich mede dat deze school, creatie van
de heer Stevens, thans gereed was,
waar de kinderen zoveel prettiger zul
len vertoeven.
De school is er gekomen bij besluit
van de raad van Middelharnis; bij de
start was er wel enig verschil, later
grote eenstemmigheid, ook wat betreft
dat de school op grondgebied van Som
melsdijk kwam, in de directe nabijheid
van de autobussen. Spr. gewaagde van
goede samenwerking met het bestuur en
deelde mee wanneer de Inspectie B.L.O.
de plannen goedkeurt dat er ook dan
voor de andere groep in de toekomst
over een nieuwe school zal kunnen wor
den beschikt. De grondtoon van de
ijver van bestuur en leerkrachten is de
liefde tot Christus voor deze kinderen,
die ook tot hen gezegd heeft: Laat ze
tot Mij komen en verhindert ze niet!
Spreker droeg namens het gemeente
bestuur de school over met de wens,
dat het mooie gebouw aan alle eisen
zal blijken te voldoen en dat er tot ze
gen van de gehandicapte kinderen in
zal worden gearbeid.
Een stuk geschiedenis
Ds. van Wakeren dankte de burge
meester namens bestuur en ouders voor
de medewerking van het gemeentebe
stuur ondervonden. Hij hoopte dat alle
gem. besturen op het eiland het zo zou
den mogen zien, dat zij aan geen ver
keerde zaak hebben medegewerkt. Spr.
bracht dank aan architect Stevens die
trots mag zijn op zijn creatie, aan de
Technische Dienst en aan de aanne
mers, die, ofschoon de aannemingssom
aan de lage kant was, een pracht stuk
werk hebben opgeleverd.
Dan ging ds. van Wakeren de voor
geschiedenis na van de Stichting voor
B.L.O. op Flakkee. De Chr. Scholenbond
onder presidium van dhr. A. v. Eek was
de eerste die hiervoor met plannen
naar voren kwam. De uitvoering bleek
niet eenvoudig. In 1947 werd het be
stuur V. d. Chr. Scholenbond uitgeno
digd voor een bespreking om tot een
compromis-school te komen; om prin
cipiële redenen werd dit afgewezen.
In 1948 bleken er te weinig kinderen
te zijn; de ouders, die zulk een binding
aan deze kinderen hebben, wilden ze
niet afstaan. De Scholenbond stond er
voor om 68.000,uit particuliere mid
delen te verkrijgen voor een gebouw
en nog eens 19.000,voor de exploi
tatie, omdat een verzoek om ontheffing
wegens te weinig leerlingen was afge
wezen. Men liep vast.
Toen heeft ds. H. Goedhart die des
tijds te Middelharnis stond het initia
tief genomen die met medewerking van
de heren P. v. d. Heuvel, P. G. J. van
Leeuwen en A. v. Eek het eiland af
reisde om kapitaal te verkrijgen van
particulieren en van de diaconiën, welk
beroep niet tevergeefs is geweest.
HAZET-FABRI6KEN ZtVENBER&EN
Op 4 maart 1950 werd de eerste be-
stuurvergadering voor de Stichting
B.L.O. gehouden; op 29 juli 1950 werd
dhr. J. Groeneveld benoemd tot hoofd,
die op 5 okt. 1950 met de lessen aanving
(af d. imb.) Er waren toen 22 leerlingen
ingeschreven, waarmee de Rijkssubsidie
in 't zicht kwam, die ook werkelijkheid
is geworden. Thans zijn er meer dan
100 leerlingen; de weerstand van de
ouders is opgeheven, omdat wordt in
gezien, wanneer een kind niet mee kan,
het individuele onderwijs moet worden
aangegrepen.
(Vervolg pag. 2, 1ste kolom)
Een doorkijk in de prachtige ruime
lokalen van de nieuwe Eleos-school.
Vanuit een werklokaal ziet men door
de ramen heen de eetgelegenheid voor
de kinderen, waar ze zelf de tafel moe
ten leren aanzetten en weer afnemen.
Er is ook een orgel voor de samenzang.
Zoals we in een vorig nummer hebben
omschreven, ziet alles in deze school
er even verzorgd uit en zullen de kin
deren, die toch al zoveel moeten mis
sen, zich hier echt thuis voelen. Vóór
dat de school officieel werd overgedra
gen is er aan de genodigden en 's avonds
aan de ouders gelegenheid gegeven de
nieuwe school te bezichtigen. Er wer
den daarbij vele uitroepen van bewon
dering gehoord over de inrichting en
ook over de prettige sfeer, waarin voor
taan het zeer moeilijk te leren kind de
nodige kennis zal worden bijgebracht.
Deze foto geeft een beeld van de veel
besproken Wilhelminabrug, die hoog
nodig aan reparatie toe is. De brug ligt
op grondgebied van Sommelsdijk maar
de Middelharnisse bedrijven maken er
het meest gebruik van. Eerstgenoemde
gemeente wil nu, dat Middelharnis in
de reparatie-kosten zal mee betalen,
waarover in de j.l. raadsvergadering te
Sommelsdijk (zie elders in ons blad) een
heftige discussie is ontstaan. Het sa
menspel dat er tussen deze beide ge,-
meenten is, wordt daardoor niet be
vorderd.
Een zwaargeladen vrachtauto met
kunstmest van de firma Kooman Co
N.V. te Dirksland trekt juist over de
brug heen. Duizenden tonnen kunstmest
van deze firma passeren deze brug, om
bij de laudboutüers op het eiland te
worden afgeleverd, zodat deze wel in
een goede conditie mag zijn. Aan de
Westhavendijk zijn nog meer bedrijven
gevestigd n.l. de Caago, Shell Nederland
N.V. en de Zand- en Griwthandel van
P. Mackloet die er dagelijks allerlei
producten en materiaal over vervoeren.
Het bruggetje krijgt dus nogal wat meer
te torsen, dan in het oude contract an
no 1808 is vastgelegd.
De gemeenteraad van Steliendam
besloot in zijn vergadering van 19 juni
1,1. tot de invoering van uniforme em
mers voor het ophalen van huisvuil en
bedrijfsvuil. Deze emmers worden door
de gemeente eind december verstrekt.
In verband hiermee maken b. en w.
bekend: 1ste. dat in het vervolg geen
andere vuilnisemmers mogen worden
gebruikt (het vuil in niet uitgegeven
emmers wordt niet door de ophaaldienst
meegenomen), 2e, Een 2de emmer wordt
hetzij voor bedrijfsvuil, hetzij voor
huisvuil, op aanvraag van gemeente
wege verstrekt tegen een vergoeding
van 2.per jaar. Deze aanvragen
dienen te geschieden op de gemeente
secretarie. 3e, De emmers vanwege de
gemeente verstrekt blijven eigendom
van de gemeente, en moeten bij ver
huizing voor de opvolgende gebruiker
worden achtergelaten, 4e. Zoekgeraak
te, onbruikbaar gemaakte en ernstig
beschadigde emmers zullen door de ge
bruiker worden vergoed, indien dit te
wijten is aan de schuld van de gebrui
ker van de emiher.
DEN BOMMEL
Geslaagd voor eerste stuurman. De
heer P. G. Jacobs Johzn, slaagde dezer
dagen te 's Gravenhage voor het diplo
ma eerste stuurman Grote Handels
vaart.
Voor beter
naar de
Middelharnis, Tel, 2328
