EiuvriDEn-niEuws
Generaal
Marshal 'f
30 okiober is de Wereldspaardag
Sommelsdijkse industrie schept
belangrijke werkgelegenheid
balm
Buitenland
Firma S. van Hessen: Veredeling van dierlijke producten
Spit, Spierpijn
camera's en toebehoren
Witte vlek op het
zwarte werelddeel
3e blad
Vrijdag 23 oktober 1959
No. 2838
Alle merken
Fotohandel J. Zandstra
In één,nacht
Uw hanüent^
gaaf en z^cht
*n4,to oogcirtó bezcckt
bij KEUVELAAR
uw BRIL gekocht
Het overlijden van generaal Marshal
roept ook bij ons, Nederlanders, talrij-
Ite herinneringen wakker. Deze grote
Amerikaan immers is ondanks zijn be
scheidenheid een man geweest van hoge
aluure, aan wie niet alleen de Verenig
de Staten, maar de gehele vrije wereld
en speciaal West-Europa ontzaglijk veel
te maken hebben. Ook wij willen daar
om onze stem voegen in het koor der
genen, die deze grote generaal en staats
man hun posthume dankbaarheid betui
gen.
George Catlett Marshall was op 31
december 1880 in de staat Pennsylva
nia geboren. In de eerste wereldoorlog
deed hij dienst als kapitein in de staf
van het Amerikaanse leger in Frankrijk
en trok toen reeds de aandacht vanwege
zijn grote strategische bekwaamheden.
Later diende hij drie jaar in China en
was ook leraar aan een Amerikaanse
krijgsschool. In 1936 werd hij generaal-
majoor.
Toen in 1939 de tweede wereldoorlog
uitbrak, benoemde president Roosevelt
hem met voorbijgaan van 20 brigade
generaals tot chef van de Generale Staf.
In deze functie toonde Marshall zich
een buitengewoon bekwaam organisator
op militair gebied en hij slaagde er dan
ook in, binnen twee jaar het kleine
vooroorlogse Amerikaanse leger van
200.000 man op te bouwen tot een enor
me strijdmacht van in totaal 8 miljoen,
die tenslotte voor de Duitsers fataal
geworden is. Marshall maakte de plan
nen; de hele wereld was darbij zijn
operatieveld: zowel in het Verre Oosten
in de strijd tegen Japan als in Noord-
Afrika, Italië en Normandië gaf hij de
strategie aan. Hij was het, die de door
slag gaf in de kwestie, of men eerst
Japan dan wel Duitsland op de knieën
zou brengen. Gelukkig voor ons won zijn
inzicht, dat eerst Hitler moest worden
verslagen.
Marshall had het volle vertrouwen
van president Roosevelt. Deze nam hem
mee op alle conferenties met Churchill
en Stalin en toen Marshall te kennen
gaf, dat hij graag zelf als opperbevel
hebber van de invasietroepen in Nor
mandië wilde optreden, wees de presi
dent dit af met de mededeling, dat hij
niet rustig kon slapen als Marshall niet
in Washington was!
In november 1945 trad hij af als chef-
staf en direct daarop zond Truman hem
naar China om een oplossing te vinden
voor de burgeroorlog aldaar. Deze op
dracht is mislukt, wat niet verwonder
lijk is, daar een vergelijk tussen Tsjang-
kai-sjek en de communisten onmoge
lijk was.
Marshall was niet alleen een groot
strateeg, maar ook een knap staatsman.
Als zodanig heeft hij de meeste be
roemdheid gekregen. Een stafchef blijft
altijd in de schaduw van de operatio
nele generaals en daarom was hij in de
oorlog minder bekend dan Eisenhower,
Montgomery en Mac Arthur. De groot
ste bekendheid kreeg hij als ontwerper
van het beroemde Marshall-plan. Vijf
maanden nadat hij door Truman tot
Minister van Buitenlandse Zaken was
benoemd, stelde hij in een opzienbaren
de rede voor de Harvard Universiteit
op 5 juni 1947 voor, dat de Europese
landen het initiatief zouden nemen tot
het gezamenlijk opstellen van hun her-
stelprograma's, waarvoor hij Ameri
kaanse financiële hulp toezegde. Ook
Rusland en zijn satellietlanden werden
uitgenodigd, maar Stalin weigerde, want
hij zag van zijn standpunt uit zeer
terecht in, dat dit spectaculaire plan
een meesterlijke zet was tegen het com
munisme. Nog in hetzelfde jaar 1947
werd op een conferentie van 16 Europe
se landen een herstelprogramma opge
steld en Truman met Marshall wisten
het Congres zover te krijgen, dat over
een tijdsperiode van 4 jaar een bedrag
van 17 miljard dollar, d.i. ongeveer 65
miljard gulden, voor dit doel beschik
baar werd gesteld.
Dit „European Recovery Program"
(Europees Herstelprogramma), al spoe
dig het Marshall-plan genoemd, is voor
Europa van onschatbare betekenis ge
weest. Marshal had geconstateerd, dat
de Europese vrije landen niet in staat
waren op eigen kracht er bovenop te
komen. De tweede wereldoorlog had
West-, Zuid- en Midden-Europa in een
desolate toestand achtergelaten. Er wa
ren enorme vernielingen aangebracht in
het produktieapparaat; er was grote ar
moede, want de produktie kwam te
langzaam op gang; er was grote armoe
de, want de produktie kwam te lang
zaam op gang; in veel landen dreigde
door de enorme oorlogskosten, door te
weinig goederen en teveel geld infla
tie; voor de aankoop in Amerika van
grondstoffen en goederen was er een
voortdurend tekort aan dollars; vrijwel
al het goud zat in Amerika; daardoor
was er groot gevaar voor een economi
sche chaos. Daarbij kwam, dat er na
de oorlog veel russofielen waren, het
geen tot uiting kwam in het hoge aan
tal communistische stemmen (in Ne
derland 10 Vo!). Bovendien lag het voor
de hand, dat Stalin van zulk een chaos
en reumatische pijnen
wrijft U eveneens weg met
zou profiteren door te pogen nog ver
der naar het westen door te dringen.
Met name Frankrijk en Italië, ieder met
30'°/o communisten, waren zeer zwakke
plekken. Maar ook Engeland was eco
nomisch aan het eind van zijn krachten.
Van Amerikaans standpunt gezien was
de situatie in Europa dus zeer beden
kelijk vanwege dreigende ineenstorting,
waardoor èn de Europese markt voor
Amerika zou wegvallen èn de Sovjet
unie heer en meester zou worden, over
geheel Europa. Dit alles heeft Marshall
duidelijk^ gezien en vandaar zijn voor
stellen.
De bedoeling daarvan was dus Eur
opa te redden van de dreigende chaos
door verhoging der produktie, stabili
satie van de finantiën en van het po
litiek evenwicht in de diverse landen.
Bovendien hoopte hij deze landen te
brengen tot meer samenwerking op eco
nomisch gebied. Dit alles is in hoge
mate gelukt. De samensprekingen der
Europese landen hebben de stoot gege
ven tot de Organisatie voor Europese
Economische Samenwerking (de O.E.E.
S.), waar 17 landen zich bij hebben
aangesloten. Weliswaar functioneert zij
nog gebrekkig, maar anderzijds heeft
zij reeds goede resultaten opgeleverd.
Voor elk land apart werden grote be
dragen beschikbaar gesteld, voor 85''/o
in de vorm van schenkingen en voor
de rest als langlopende leningen. In de
periode van 1948 tot 1953, waarover de
Marshall-hulp werkte, heeft alleen Ne
derland in totaal voor ongeveer 4 mil-
iard gulden aan Amerikaanse financi
ële steun ontvangen, Engeland 12 mil
jard, Frankrijk 13 m., Italië bijna 6 m.
en West-Duitsland 12 miljard. Verder
ontvingen ook Oostenrijk,Griekenland,
Denemarken, Noorwegen, Turkije, IJs
land, Joego-Slavië en België grotere of
kleinere bedragen. Voor ons land bete
kende de Marshall-hulp een injectie van
400 gulden per hoofd der bevolking!
Uiteraard stond alles onder controle
van een Amerikaans uitvoeringsbureau,
gevestigd in Parijs.
In 1952/53 eindigde de economische
hulp, maar gezien de internationale si
tuatie )communistische dreigingen in
Europa en Azië) werd ze daarna in de
vorm van militaire steun voortgezet,
welke thans nog steeds voortduurt. Men
kan dus zeggen, dat het Marshall-plan
er buitengewoon toe heeft bijgedragen
om het Europees herstel mogelijk te
Nieuwe Engelse regering
Werd aanvankelijk verwacht, dat het
nieuwe Engelse kabinet niet veel van
het oude zou verschillen, nu het is sa
mengesteld, blijken de wijzigingen nog
al ingrijpend te zijn.
Allereerst moest er een waardig op
volger komen voor de bekende minis
ter van koloniën, Lennox Boyd, die zich
wegens particuliere aangelegenheden
uit de politiek heeft teruggetrokken.
Zijn plaats is ingenomen door Maleod,
die voorheen minister van arbeid was.
De vakante post op het ministerie van
arbeid wordt vervuld door Heath, een
bekende conservatief parlementslid, die
persoonlijk het vertrouwen en de vriend
schap van premier Me Millan geniet.
Voorts krijgt Maudling, tot dusver
betaalmeester-generaal, thans de porte
feuille van economische zaken te bene
ren. Dat is hierom zo belangrijk, omdat
Maudling de onderhandelingen over de
Europese vrijhandelszone heeft gevoerd
en een warm voorstander is van Euro
pese economische integratie.
Aan het ministerie van economische
zaken zat vroeger minister Ecoles, die
thans weer terugkeert naar het ook
vroeger door hem beheerde ministerie
van onderwijs. De minister van onder
wijs, Lloyd, gaat zich namelijk uit net
politieke leven terugtrekken.
Minister van binnenlandse zaken blijft
Lord Butler; deze behoudt tevens het
voorzitterschap van het Lagerhuis en
krijgt daarbij nog, het voorzitterschap
van de conservatieve partij.
Buitenlandse zaken blijft onder be
heer van Selwyn Lloyd en Heathcoat-
Amory staat ook in het nieuwe kabinet
aan het hoofd van het ministerie van
Financiën.
Evenals het vorige zal ook het nieu
we kabinet 19 ministers tellen, waar
van er 15 in het Lagerhuis en 4 in het
Hogerhuis zitting hebben.
De wijzigingen liggen veelal in het
persoonlijke vlak; 'het is dan ook te ver
wachten dat deze verschuivingen geen
belangrijke politieke koerswijzigingen
tot gevolg zullen hebben, maar dat het
conservatief-progressieve bewind van
de laatste jaren zal worden voortgezet.
Dat laatste is van belang voor de bui
tenlandse politiek van Mc Millan en
Selwyn Lloyd en met name voor het
overleg tussen Oost en West.
Veiligheidsraad
De Veiligheidsraad is in een impasse
geraakt tengevolge van de benoeming
van een nieuw lid. Na 29 geheime stem
mingen is er nog geen beslissing ge
vallen en heeft men besloten, de ver
kiezingen op te schorten tot na het
herfstreces.
De kandidaten die zijn gesteld voor
deze functie zijn Polen en Turkije. Po
len heeft behalve de steun van de com
munistische landen, ook die van vele
Afrikaanse en Aziatische staten. En
zelfs in het Westen, moeten er, zoals
uit de cijfers valt af te leiden, sommige
landen voor Polen hebben gestemd. Dat
komt waarschijnlijk doordat Turkije,
hoewel bondgenoot van het Westen, toch
niet een sieraad voor de democratie is.
Om de Raad uit de moeilijkheden te
helpen, werd vorige week voorgesteld
Zuidslavië als compromis-kandidaat te
stellen, doch dit land heeft laten we
ten, liever niet voor het lidmaatschap
in aanmerking te willen komen.
Sommelsdijk
maken en te stimuleren. Onze natio
nale produktie steeg aanzienlijk en ons
betalings balanstekort veranderde in
een overschot. Niet alleen Amerika,
maar ook Europa vooral, wij Neder
landers inbegrepen, dienen daarom bij
het heengaan van deze grote Amerika
nen met diepe dankbaarheid vervuld te
zijn voor alles, wat hij deed om de vrije
wereld sterk te maken. Wij mogen de
persoon en het werk van Marshall nim
mer vergeten.
„Kijk, de vlag hangt uit bij de
spaarbaw/c," merkte zij op tot haar
vriendin.
„Wat zou er aan de hand zijn?"
„Het is vandaag Wereldspaardag,"
vertelde de vriendin die dit van haar
zoontje had gehoord. En deze wist
het weer omdat de onderwijzer er de
laatste keer, dat hij het spaargeld
voor het schoolsparen van zijn leerlin
gen incasseerde, over had gesproken.
„Betekent het dat je vandaag naar
de spaarbank moet gaan"? wilde de
vraagsteller nog weten. Maar daarop
ico?! hoar vriendin geen antwoord ge
ven. Ze wist wel dat er één keer per
jaar een Wereldspaardag is, maar
iilijkbaar niet dat men op alle dagen
er voor en er na ook kan sparen.
ledere dag kan een spaardag zijn!
Van 24-31 oktober houden de spaar-
oanjcen, aangesloten bij de Nederland
se Spaarbankbond, weer hun jaarlijkse
Spaarbankweek, met als hoogtepunt
daarin de Wereldspaardag op 30 okto
ber. Die dag is een hoogtepunt omdat
dan niet alleen de spaarbanken in ons
land, sterker nog dan anders, de aan
dacht vestigen op het sparen, maar pok
omdat dit dan tegelijkertijd in nog tien
tallen andere landen, verspreid over de
gehele wereld, eveneens gebeurt. Nog
steeds komen er landen bij, die aan dit
spaarbank evenement gaan meedoen.
Bijna overal blijken de spaarbanken
"let het houden van een Wereldspaar
dag zoveel succes te hebben, dat zij de
extra bezoekers, die zij daarmee aan
trekken, niet op één dag kunnen ver-
Werken. Daarom is men in ons land
evenals in verscheidene andere landen
"7 reeds lang overgegaan tot het orga
niseren van een gehele Spaarbankweek.
Maar die Wereldspaardag blijft daarin
net belangrijkste, omdat daarmee te
vens het historische feit wordt herdacht
van de oprichting van het Internatio
naal Instituut voor het Spaarwezen
in oktober 1924 en de instelling van
een dag die in alle windstreken van
de aarde zou gaan dienen tot het ver
sterken en verlevendigen van de spaar-
gedachte.
Is de spaarbank jarig?
Willen de spaarbanken inderdaad zo
graag dat U op de Wereldspaardag of
op een der andere dagen van de Spaar
bankweek een bezoek aan hen komt
brengen? Zeker want daaruit blijkt
dat U meeleeft met de spaarbank. Het
is er eigenlijk net zo mee als met een
jarige in uw familiekring of onder uw
vrienden. Ook hier zal men het waar
deren wanneer U óp hun verjaardag op
visite komt, terwijl zij het bovendien
even prettig zullen vinden, als U zich
nog wat vaker per jaar laat zien. Spaar
banken zijn nooit jarig, maar op de
Wereldspaardag willen zij precies
als een jarige graag in het middel
punt van de belangstelling staan. Toch
neemt de spaarbank niet helemaal een
zelfde standpunt in als uw jarige tante
of vriend. Want de spaarbank heeft
liever dat de spaarders geregeld het
hele jaar door spaargeld komen bren
gen en op de Wereldspaardag wegblij
ven dan omgekeerd. Zo'n spaarder,
echter, bij wie de spaarbank helemaal
in een vergeetboekje was geraakt, komt
er misschien toe, dank zij het vlagver
toon en andere feestelijkheden rondom
de spaarbank, toch weer eens wat spaar
geld te deponeren. Het is mogelijk dat
dit dan het begin wordt van een her
nieuwd en beter volgehouden sparen.
Het belang gaat verder
Mocht een spaarder dit doen, of
mocht iemand, die nog niet eerder tot
sparen kwam, dank zij de Wereldspaar
dag het besluit nemen een spaarder te
worden, dan stemt dit de spaarbank tot
voldoening. Want nog altijd ligt aan het
werk van de spaarbanken ten grondslag
dezelfde gedachte die nu bijna ander
halve eeuw geleden leefde bij de op
richters van de eerste spaarbanken.
Namelijk dat men kleine spaarders een
gelegenheid moet geven waar zij op
veilige wijze een financiële reserve kun
nen vormen voor onvoorziene uitga
ven. Of waar zij stelselmatig kunnen
sparen voor de verwezenlijking van
plannen en het aankopen van stukken
die men niet zo maar uit het lopende
inkomen kan bekostigen. De rente vormt
daarbij een extra voordeel. Zelden
heeft een gedachte zoveel weerklank
gevonden. Want uit die eerste kleine
spaarbankjes is het indrukwekkende
spaarwezen voortgekomen, dat wij thans
kennen. Bij de Nederlandse Spaarbank
bond zijn 268 spaarbanken aangesloten.
Tezamen beschikken deze spaarbanken
over rond 450 kantoren, waarbij aan
het begin van dit jaar in totaal 3.277.000
spaarders waren ingeschreven, die met
elkaar een spaartegoed van 2,4 miljard
gulden bezaten.
Met een dergelijk gigantisch kapitaal
onder hun beheer zijn de spaarbanken
een rol van betekenis gaan vervullen
in de economie van ons land. Het
spaargeld van al deze kleine spaarders
zelfs de kwartjes die kleine Annie
en Jan wekelijks bij het schoolsparen
inleveren dient mede tot het finan
cieren van grote en belangrijke werken.
Spaargeld helpt daarom mee aan het,
scheppen van werkgelegenheid. Vol
doende werkgelegenheid bevordert de
algemene welvaart.
Daarom ^s een sparend volk een wel
varend volk, zoals een sparend gezin
een welvarend gezin is.
Het publiek hiervan te doordringen,
is de bedoeling van de Wereldspaardag
hier en overal elders ter wereld
waar deze dag wordt gevierd.
Een van de eerste klein-industrieën die zich op ons eiland gevestigd heeft is de
firma S. van Hessen Zoon, N.V. Nederlandse Industrie van dierlijke pro
ducten, die vanuit Rotterdam te Sommelsdijk een filiaal stichtte, wat intus
sen tot een grote, zeer moderne fabriek is uitgebouwd. Wij hebben met de di
recteur de heer van Hessen een onderhoud gehad, om eens een en ander over
het verwerken van de producten te vernemen, waarvan we hieronder een re
laas laten volgen. Met het verwerken van dierlijke producten wordt het sor
teren van darmen bedoeld wat op klank afgaande aan een kwalijke geur doet
denken, maar daarmee niets te maken heeft. De darmen die we zelf regel
matig om de worst heen op ons bord krijgen, die zo dun zijn, dat we vaak
niet de moeite nemen om de velletjes er af te halen, maar meteen verorberen
komen in gereinigde en gezouten toestand van de verschillende slachthuizen
in de fabriek aan, waar het een en al hygiëne en properiteit is. Ware het an
ders, er zouden niet zovele tientallen meisjes uit de diverse dorpen van het
eiland met pleizier hun werk doen!
De handel in natuurdarmen is inter
nationaal en zeer gespecialiseerd. In
verband met de kwaliteit is een goede
vakkennis nodig en daarmee ook ken
nis van de productie-gebieden. Deze
handel leidt tot internationale contac
ten met alle 5 werelddelen; de scha
pen- en ook varkensdarmen worden
aangekocht in Nieuw Zeeland, Austra
lië, Perzië, N. en Z. Amerika en N.
Afrika. De afzet is ook weer interna
tionaal; de firma v. Hessen heeft zelfs
een verkoop directeur in Zweden.
De veredelde darmen worden hoofd
zakelijk gebruikt voor:
1. als omhulsel voor worst;
2. voor fabricage van machinaal ga
ren, z.g. catgut;
3. voor fabricage van muziek- en
tennissnaren;
4. voor fabricage van industrie-sna
ren (o.m. vor aandrijven van klei
ne motoren en weefgetouwen.
De meeste van onze lezers zullen niet
weten, dat de darmen voor zoveel nut
tige doeleinden worden gebruikt, al
specialiseert de firma van Hessen zich
in het bijzonder op veredeling van dar
men voor de vleesindustrie.
Vakkennis
Als eerste behandeling wordt het
product ontzouten en gewassen; ver
volgens wordt elke darm afzonderlijk
op kwaliteit nagezien, terwijl tevens
het kaliber wordt bepaald. Een en an
der geschiedt met zuiver leidingwater,
waardoor het product opnieuw gewassen
wordt. Dit werk kan niet machinaal
geschieden en vereist daarom een goe
de kijk op het product, vingervlugheid
en accuratesse. Het resultaat van deze
bewerking is bepalend voor het eind
product en tevens voor de reputatie van
het bedrijf.
Nadat de verschillende kwaliteiten en
kalibers over de daarvoor bestemde
vakjes zijn verdeeld, die elk een be
paalde kleur hebben, worden de zo ver
kregen darmen per soort opgemeten, op
gezouten met hagelwit geraffineerd keu
kenzout, en gemerkt, zodat zij ten alle
tijde kunnen worden herkend naar kwa
liteit en kaliber, waarbij een reukloos,
blank en smaakvol eindproduct is ver
kregen, gereed om nu in zorguvldig ge
kuipte vaten naar hun bestemming
te worden gezonden.
Dat ook deze industrie steeds zoe
kende is naar verbeterde methoden,
konden wij constateren aan een volko
men nieuwe werkwijze, welke thans
wordt geïntroduceerd en waarbij de
bossen darmen elk afzonderlijk in een
aantrekkelijk bedrukt plastic zakje
worden verpakt (waarin een conser
verende vloeistof „easy fill") en waar
bij de darm niet meer behoeft te wor
den aangeraakt tot de worstmaker de
ze op de hoorn schuift van de worst-
vulmachine.
Strenge keuringsbepalingen
Het product moet in de eerste plaats
gezond en schoon zijn, omdat de na
tuurdarm meestal met de worst wordt
meegegeten, in tegenstelling tot worst
omhulsels van papier of een ander
kunstproduct. Het bedrijf valt in zijn
geheel onder de bepalingen van de
Vleeskeuringsdienst, wat een waarborg
geeft, dat in de veredelingsbedrijven
uitsluitend gezonde producten worden
verwerkt. Er wordt op toegezien, dat
de darmen van een sterke kwaliteit zijn,
opdat de vulling, die machinaal ge
schiedt, zonder breuk kan plaats vin
den.
Prettige werkgelegenheid
Kosten nog moeite zijn gespaard, om
dé werkgelegenheid in de fabriek te
Sommelsdijk zo prettig mogelijk te ma
ken. De werklokalen zijn alle betegeld
(om gemakkelijk schoon te houden) er
is veel licht, machinale luchtverversing
(airconditioning) en bovendien muziek
bij het werk. De fabriek heeft een ge-
Het sorteren van de hagelwitte
darmen, biedt veel variatie in de
arbeid. Hier is men bezig met het
opmeten per soort, waarna de
darmen in de diverse (gekleur
de) vakjes worden gelegd. Het is
n.l. noodzakelijk, dat de darmen
uniform van doorsnee zijn, zodat
de worstjes van een bepaalde
lengte ook steeds hetzelfde ge
wicht hebben. Vooral bij de pro
ductie van worstjes in blik is het
een vereiste, dat de blikjes van
een bepaalde worstsoort steeds
hetzelfde aantal en hetzelfde ge
wicht bevatten.
zellige cantine (in de schafttijd krijgt
men gratis koffie). Om half elf uur 's
morgens wordt er ook nog 10 minuten
koffie-pauze gehouden.
De fabriek beschikt over eigen ver
voer van personeel naar en van het
werk, op welke plaats van het eiland
waar men ook woont.
Goede lonen
Het personeel verdient een goed loon
als basis plus een premie voor kwali
tatieve arbeid en een presentie-premie
(waarbij rekening gehouden wordt met
ziekte). Bovendien krijgt men vrije
werkkleding, zodat men daaraan geen
kosten heeft.
De vakanties worden doorbetaald met
vakantietoeslag; een gratificatie op het
eind van het jaar en een spaarregeling
voor hen, die het gehele jaar door in
het bedrijf werkzaam zijn. Ieder die
een jaar in dienst is, krijgt een spaar
bankboekje met 50.wat wordt uit
betaald als men 3 jaar in dienst is
150.plus rente). Eens per jaar wordt
een autobusreisje georganiseerd, waar
van de kosten geheel voor de fa. v. Hes
sen komen. Voor de geneeskundige ver
zorging treedt dokter Bakker te Som
melsdijk op als bedrijfsarts.
Een overzicht van een van de heldere en lichte werkhallen in de fabriek van
de firma van Hessen te Sommelsdijk. In de personeelsbezetting is weinig
verloop waaruit blijkt dat het een prettige werkkring is maar er is toch
-altijd plaats TOor nog meer meisjes.
Om volledig te zijn noemen we hier
nog de werktijden: v.m. van 812 uur
(waartussen de genoemde koffie-pauze)
en van 12.305 uur.
Vermelden we verder nog dat aan de
fabriek van de fa. v. Hessen steeds meis
jes kunnen worden geplaatst, die zich óf
aan de fabriek Dorpsweg Sommelsdijk
óf bij het Arbeidsbureau te Middelhar-
nis kunnen aanmelden. Wanneer men
zich met de bedrijfsleider in verbinding
stelt, is er altijd gelegenheid om de
fabriek en de werkwijze te bezichti
gen.
BOEKBESPREKING
Naar wij vernemen verschijnt binnen
kort bij de Uitgeverij La Rivière
Voorhoeve te Zwolle onder bovenstaan
de titel een boek van de Weense etno-
loog dr. Peter Fuchs over zijn derde
Afrika-expeditie. Nog altijd zijn er af
gesloten, ontoegankelijke gebieden, die
onberoerd zijn gebleven. Na een weken
lange tocht dwars door de Sahara, be
reikten dr. Fuchs en zijn helper Adigei
het nog onverkende bergland Ennédi in
het oosten van Frans Equatoriaal Afri
ka, waar men uiterst belangwekkende
ontdekkingen deed. Men ontdekte een
volk dat nog in de prehistorie leeft. Dr.
Fuchs vertelt zijn avontuurlijke beleve
nissen zo levendig, dat het is alsof men
mensen en landschappen voor zich ziet.
Drie grote etnografische verzamelin
gen zijn door dr. Fuchs naar Europa ge
bracht. Op zijn vierde Afrika-expeditie
die dit jaar begonnen is, legt hij een
verzameling aan die bestemd is voor
het Rijksmuseum voor Volkenkunde te
Leiden.
Het boek is voorzien van vele authen
tieke foto's. Wij hopen er bij verschij
ning op terug te komen.
