haarden en kachels
KRAMER
%iï<^
CADUVViCADem
FABERT
O
T
W
r-----------------------
zijn gesloten
Bestel uw Visitekaartjes
folklore.
Bruinisser
mos selk weker s
bijeen
Boekbespreking
Oude Tonge FIRMA SETON Middelharnis
Fa. Gebr. BuijSSe Middelharnis
Verlat
Fiat 600
Opel caraTan 105^
Opel blitz 1951
Apollo-wintertarwe
Bonus-wïntertarwe
Cocktail en
avondkleding
Suède kleding
Advertenties bekijken
Firma M. de Jager
wintertarwe?
Onze collectie mantels
is zeer groot
Ook in mantelcostuums
Deze week: EXTRA AANBIEDING
CAMP FENS
ONFECTIE
Te koopaangeboden een
12000 km. als nieuw
Een
in prima staat
Een
zeer goed
OKBR. JTA^ SM.UWTEB
Austin- en Opeldealer Middelharnis
l8 even prettig vsrerk als ^V INKELEN
De Kapsalons van ae
tot 17 oktober in verband met een
te volgen cursus in knippen en
watergolven
aan de vakschool te Parijs.
Zandpad, Middelharnis
U zaait
natuurlijk ook
weer
C.B. rassen zijn oogstzekere rassen
^AMPFENS
ONFECTIE
bij Drukkerij Gebrs. de Waal
Langeweg Soxnmelsdijk
brengt
en TAAL 2
'4
Zoals voor bijna twee eeuwen gele-
den de apostel Paulus het Evangelie
in Europa kwam prediken, zo begon de
zendeling Paton in 1858 de Evangelie-
prediking op de eilanden in de Stille^
Zuidzee. Hoe hij daar onder de moei
lijkste omstandigheden zegenrijk wert
heeft verricht, alsook de vele en grote
gevaren die hij met zijn medewerlters
moest trotseren, is In dit mooie boek
te lezen. De auteur die onderwijzer is
aan een Christelijke school in Zeeland,
weet op boeiende wijze te verteller.;,
wie dit boek koopt, zal het ongetwijfeld
in één adem uit lezen. Het is ontroe
rend uit dit verhaal te vernemen, Jioe
de Heere mensen willig en bereid maakt
om onder woeste heidenen Zijn Woord
te brengen en Zijn Banier te planten,
omdat ook daar schapen zijn, die toege-
bracht moeten worden tot de Grote. -
kudde, die de Heere heeft uitverkoren
tot zaligheid.
3e blad
„EILANDEN-NIEXrWS"
Vrijdag 9 oktober I959
hierop gebaseerd, waardoor zij de
mooiste kollektie vormen om er Uw
keuze uic te bepalen.
Vlotte mantel in modern
streepmohair met
echte Ieder-garnering.
Verrassend mooi van iijn,
modern van stijl
en zuinig zijn de
uit onze uitgelezen sortering voor kolen, olie en gas. Plaatsing over het gehele eiland.
U moet dit werkelijk komen zien
met mooie bontgarneringen o.a. Perslanor
Ind. Lam. e,d- ook in zwart en antraciet.
Kleuter- en meisjesmantels en Monty-Coats
in grote sortering
Zeer f^ne nylonkousen 51 gauge per paar f 210; 2 paar voor 3.75
Koopt nu uw „NEVEDA" Breiwol in de nieuwste kleuren
Thans met gratis kluwenhouder.
Het wordt nu
tijd voor
Zie onze etalages
Mode- en stoffenhuis
Zandpad - Telei. 2670
Middelharnis
damesjasjes
heren vesten
heren colberts
heren jekkers
heren scooter coats
gegarandeerde kwaliteiten
GELMOK en COCON
in de nieuwste model
len en kleuren.
Westdijk 22-24 Tel. 23EC
MIDDELHARNIS
Bij aankoop vanaf
schitterend prentenboek
Ei
De keuze zal niet moeilijk zijn als U let op:
(roodzadig) zeer wintervast, resistent tegen
gele roest, weinig gevoelig voor uitval, wei
nig gevoelig voor schot, enorme produkti-
vi-teit.
(witzadig) zeer wintervast, resistent tegen
gele roest, Iioge opbrengst, weinig gevoelig
voor uitval.
Het is echter wel zaak van deze nieuwe rassen
niet te laat te bestellen, daar de voorraad beperkt
is.
Wollen, gebreide, bovenkleding
voor dames, heren en kinderen brengen wfl u een
enorme sortering in de nieuwste kleuren en mo
dellen. Delana, Setterlaine, Peehavee
Westdij k 22—24
MIDDELHARNIS
Telefoon 2180
o.a.
2e serie nr. 24
DEN HOEK
In alle dorpen is één of zijn meer
plaatsen, waar de mannen samenkomen
om een praatje te maken of alleen
maar „onder elkaar" te zijn. In 't ene
dorp is het de „Kaoje", in 't andere
„den Diek", in weer een ander, „de
Rienk". In Goeree spreekt men van „den
Hoek". Het typische is, dat die „hoek"
geen vaste plaats heeft soms is deze
volksociteit op de markt in de buurt
van de „smisse", soms onder 't aan-
plakbord of voor de dorpsherberg op
„straete", ook wel eens net „over de
mart," of wel op meer plaatsen tege
lijk. Veel hangt af van de wind, men
zoekt graag „'t opper" (een plaats uit
de wind.)
Als kind al vond ik „den hoek" in
teressant. Toen de boeren nog grote
„scholen" arbeiders hadden, verzamel
den deze zich 's morgens vóór vijf uur
op de „hoeken" en klokslag vijf trok
ken de mannen en jongens dan in ver
schillende richtingen naar het land. 't
Was van half vijf tot vijf uur een grote
herrie op straat, de smid stond heftig
te smeden voor zijn hoog opflikkerend
vuur, er werd gelachen en gestoeid en
dan.... viel de stilte over 't dorp. 's
Middags tussen half een en één uur
kwamen de ambachtslui, de tuinlui en
een paar klerken „hoeken", 's Avonds,
na gedane arbeid, zag men de werk-
mensen nog een uurtje op klompen
hun hoek weer bezetten, 's Zaterdags
avonds en 's zondags de hele dag stond
er altijd een grote „kro", voor de her
berg tot bij de bomen, zodat je er met
een grote boog omheen moest. Een en
kele maal probeerde een nieuwe dien
der het trottoir, „de kleine steentjes"
vrij te houden voor de voetgangers,
maar al gauw gaf hij zijn pogingen op.
's Morgens zag de straat bruin van de
„pruumpjes" het tabakssap en de restjes
van de uitgeklopte pijpen, want men
rookte toen bijna uitsluitend uit pijpen,
meest stenen van een cent of die als ca
deau 'gegeven werden bij een half pond
tabak van 15 centen.
Er is heel wat veranderd. De werk
tijden werden anders, de arbeiders gin
gen per fiets naar het land en
door de invoering der machines zijn er
bijna geen boerenarbeiders meer. Er
zijn nu in de dorpen 's morgens geen
grote uittochten meer naar het land, nu
worden er honderden arbeiders per bus
weggevoerd naar werkobjecten in an
dere plaatsen in en buiten het eiland.
Wel zijn er 's zaterdagsavonds en 's
zondags nog „hoekers", maar niet meer
van die grote aantallen. Er staan min
der jongens onder, daar die er op de
fiest op uittrekken, en menigeen blijft
thuis bij zijn radio en.... televisie.
Maar er voltrok zich nog een ander
proces „den hoek" is nu permanent,
d.i. altijd aanwezig. De ouden van da
gen, eerst de Dreesmannen en nu de
A.O.W.ërs, de „rijksambtenaren", zoals
ze zich ironisch noemen, zoeken hun
heil op den hoek. Moesten vroeger de
oudjes werken als er tenminste werk
was sjouwen tot hun tachtigste jaar,
nu zijn ze met 65 klaar. Ze mogen nog
eens een karweitje doen, d'r „hoofje"
onderhouden en thuis een handje hel
pen, maar daar blijft het dan ook bij.
Nu gaan ze naar den hoek, nu zitten
ze of staan ze uren op straat. Ja, ze
kunnen ook zitten, de gemeente heeft
er een paar banken geplaatst. „Je mot
es 'n stikje over den hoek in de krante
zette", zei me zo'n vaste hoekklant, wat
ik dan ook bij dezen doe. „In dan mot
je d'r es op wieze, dat voor die ouwe
rikken van uns leuningen an die ban
ken moste weze. Noe groeie m'n nog
krommer, dammen al uut z'n eigen
wore van het menkoare zitte."
Er zijn hoekklanten die 's morgens
al vroeg present en er 's avonds nog
te vinden zijn. Ze gaan alleen naar huis
om te eten of voor een bakje thee of
koffie. Andere hebben zo hun vaste
uren, maar in elk geval zijn er altijd
te vinden. Ze zoeken er de gezelligheid,
het samen zijn, de gemeenschap, die ze
thuis blijkbaar missen. Er zijn er, die
uren kunnen staan of zitten, zonder één
woord te zeggen. Als er een geestigheid
gedebiteerd of een mop verteld wordt,
trekt er even een glimlach over d'r
gezicht. Er zijn anderen, die zo wat
altijd het hoogste woord voeren en da
verend lachen om hun eigen geestighe-
den. Dat zijn de reeds als kind verwen
de mensen, die gewoon zijn, dat er no
titie van ze genomen wordt. Er zijn
mikpunten van plagerijen en spot, die
het meestal goedmoedig ondergaan,
maar ook wel eens boos worden, als
het „te vaorde" komt. Ze kunne men-
kaore soms leêlik strieke (d.w.z. ste
ken onder water geven). Er zijn er, die
de sprekers altijd gelijk geven, maar
ook anderen, die altijd tegenspreken.
„Zoo, kom je geniejte van 't mooie
weer?" „Noe, zoo mooi kan 'k 't niejt
vinde, 't is mien te winderig." En als er
dan een poosje later een tweede zegt:
„vin je 't niejt te fris, joon?" dan zegt
hij: „Kaerel nog toe, 't is mooiste weer
van de waereld,- dier is geen koudje
aan de locht." Ze kunnen elkaar uit
schelden, ze kunnen ruzie en heibel ma
ken, maar na een poosje is het weer
koek en ei. Er zijn mannen of jongens
op den hoek met vaste stokpaardjes, ze
hebben het graag over de tijd, toen ze
nog gingen vissen, of gingen „dukele"
(werkten op de bergingsvaartuigen van
Van den Tak als duikelaars), terwijl
anderen graag wat vertellen uit hun
schooljaren. Bij de oudjes wordt er nog
al eens gesproken over „den ouwen
tied." 't Zijn geen lofzangers van de
goede oude tijd, die voor zovelen hard
geweest is. Toe 'k tien jaer was, most
ik al mee mit de schrepel voor een
kwartje daegs; in 't najaar most ik
koejen wachte. Ze konne de centen
tuus goed gebruke. 's Winters giengen
de meeste weer nae schole, mar ik
mocht in 't stal als stalwacht. Mar op
de aevendschole hèk toch nog wat
eleerd, ik kan léze, 'n briefje schrieve
in vóór mien net genogt rékene. M'n
groótfaoder kon dat niet. Assen 'n
briejf kreeg, mosten d'r mee nae 'n oar
om 'n voor te laete lezen. Hie rnost 'n
bigge kaope. De biggeveint vroeg vier
in 'n halve guide, mar groótfaoder zei:
'k hé mar twee riesdaelders in meer
geè 'k ter niej vóór. Neè, rékene kon 'n
aok niejt." De oude tijd was voor velen
niet best.
Ik heb altijd graag eens een poosje
mee op den hoek onder 't volk ge
staan. Ik heb er heel wat woorden voor
m'n artikelen genoteerd. Maar al heel
wat oudjes heb ik zo voor en na ge
mist. Ik heb eens een heel oude man
horen zeggen: 't Wordt zo leeg om me
heen, al mijn oude vrienden en kennis
sen zijn weg. Hoe ouder ik word, hoe
meer ik hem gelijk geef. Nu kan ik ve
len alleen als de zoon van die in die.
Langzamerhand worden veel banden
verbroken.
Maar ik keer nog even naar den hoek
terug, de volkssociëteit, waar afleiding,
verstrooiing en gezelligheid gezocht
wordt.
Laten we nog maar eens lachen om
de geestigheden.. „M'n hè 't goewd van-
daege op den hoek, noe de kapper z'n
vuufintwitingjaerig Jubelejum viert,
da's een kommetje koffie in de man een
segaore," hoorde ik een grapjas zeggen.
„In noe hémmen nog 'n vuuftigjaerige
bruloft aok om mee te vieren," zei 'n
ander. Zoó kunnen ze ze „kwiet raeke"
op den hoek. Er komt geen vrouw of
meisje voorbij, of er wordt wat geroe
pen.
Vroeger konden ze alleen maar kijken
naar een paar stoeiende honden en wat
mussen in een vuilnishoopje; nu komen
en gaan er altijd auto's of vrachtwa
gens en ze hebben schik, als er iemand
op de bon gaat, omdat hij verkeerd
parkeert. Nu lopen er 's zomers heel
wat badgasten van Ouddorp, nu staan
voor de smederij een aantal bromfiet-
Geen mosselen uit Waddenzee op
Zeeuwse percelen.
In de vrijdagavond in het Veerhuis
alhier gehouden vergadering van de
mosselkwekersvereniging Algemeen
Vissersbelang deelde de voorzitter mee
dat hij geruchten had vernomen dat er
plannen bestaan om toe te staan dat
mosselen uit de Waddenzee naar Zee
land zouden mogen worden vervoerd
om daar op de percelen te worden uit
gezaaid en verder te groeien.
Dit zou betekenen dat het gehele
jaar door mosselen van de percelen op
de Waddenzee naar de percelen in Zee
land zouden worden gebracht, terwijl
men nog verder wil gaan en men de
vrije banken eveneens wil vrij geven,
om altijd door mosselen uit het vrije
gebied weg te vissen en naar Zeeland
op de percelen te brengen.
Hij zag hierin grote gevaren, voor de
mosselcultuur en een bevoorrechting
van kwekers met veel percelen.
Immers mosselen kunnen alleen naar
Zeeland worden gebracht door die kwe
kers die beschikken over percelen die
leeg zijn en waarop die mosselen kun
nen worden uitgezaaid.
Waar de oppervlakte van de Wad-
sen, auto's of landbouwmachines en dat
geeft allemaal vertier voor de „hoe
kers."
Soms kan er wel eens zwaar geboomd
worden over de politiek, over de ge
meenteraad, over de godsdienst; de me
ningen kunnen wel eens heftig tegen el
kaar opbotsen, maar.de wind groeit
zelden aan tot een lang aanhoudende
storm.
„'k Goó nog mar een hortje hoeke",
zegt de man. „Ik weet echt niejt, wat je
deer noe allied doewe mot," zegt de
vrouw. Op den hoek hoor je alle nieuw
tjes; er zijn er die alles van iedereen
weten en geen blad voor de mond ne
men, of iets waar is of niet. „'t Is mar
een nieuwtje van den hoek" wil zoveel
zeggen als: „je mot het mar niejt
glaove."
Ze staan er bij mooi weer en bij re
gen en wind, ze kunnen het in huis niet
houden en in ieder dorp zie je ze op
de Kaoje, op den Diek, in de Riegk,
bie de fairbank op den Hoek.
F. DEN EERZAMEN.
denzee zo groot is, dat intensief politie
toezicht praktisch onmogelijk is, vrees
de hij ook excessen bij het vissen op
bepaalde percelen, ook wanneer de
vrije banken voor de visserij gesloten
zouden zijn.
Mocht men evenwel ook de vrije ban
ken voor ongelimiteerde visserij open
stellen, dan is helemaal het hek van
de dam.
De vrije banken, dat zijn de banken
waarop in een bepaalde periode zaad
moet en mag worden gevist, zouden dan
geheel worden leeggevist. Het zou de
mosselzaadval nadelig beïnvloeden en
misschien geheel onmogelijk maken,
terwijl voorts de vrije banken thans
een uitwijkmogelijkheid vormen, in
jaren dat er geen zaadval is.
Er worden dan veel halfwas mosse
len gevist, iets wat niet meer mogelijk
zou zijn, als deze voor consumptiedoel
einden eerst zouden zijn leeg geroofd.
Unaniem besloot de vergadering, dat
openstelling van de vrije mosselbanken
onder geen beding mag worden toege
staan.
De mogelijkheid om mosselen van
percelen in de Waddenzee naar perce
len in Zeeland te brengen kon evenmin
de goedkeuring van de vergadering
wegdragen. Slechts drie leden stemden
voor, 32 waren tegen.
Een namens Bruinisse in Zevibel ge
daan voorstel, om na 1960 de percelen
in Zeeland niet meer te verpachten
maar te verloten kon daar geen meer
derheid verwerven. Men achtte dit te
rigoureus.
Bruinisse deed dit voorstel omdat er
in Zeeland goede en slechte percelen
bestaan. De kwekers met goede perce
len hebben altijd een voorsprong op de
wekers met percelen van minder goede
kwaliteit.
Bovendien zijn er gedupeerde kwe
kers, die door de Deltawerken percelen
kwijtraken of in de toekomst zullen
raken en die op een of andere wijze
voor het verlies van een mosselperceel
zullen moeten worden gecompenseerd.
Een commissie zal de schade aan de
mosselpercelen opnemen en wegen zoe
ken om schadeloosstelling in natura te
verkrijgen.
Naar aanleiding van dit laatste punt
deelde de heer C. Jumelet»mee, dat hij
uitgenodigd was om pacht te betalen
van een verwaterperceel te Bruinisse,
dat niet meer bestaat, omdat ter plaat
se de Werkhaven voor de Deltawerken
is aangelegd. Hij vond dit van het be
stuur der visserijen op de Zeeuwse
Stromen een vreemde handelwijze.
Tot bestuurslid werd gekozen de heer
L. van den Berge Jz.
-O-
„Licht op de Archipel" zendingsverhaal
door M. Nijsse l
Uitgave W. M. den Hartog, Utrecht.
Voor jong en oud bevelen we dit vlot
geschreven zendingsverhaal ten zeerste -
aan. Op het gebied van de zendiiitf zijn
we over het algemeen zo lauw en zo
koud de tendenz van dit verriaal is
ook, dat er belangstelling blijft voor
het werk van de zending, dat het ge
steund wordt met onze gaven, bovenal
door het gebed.
Het boek is zeer fraai uitgevoerd e»
kost gebonden 4,25.
------O------
Gouden jubileum van de bekende
kinderschrijver W. G, van de Hulst
Ter gelegenheid van het gouden ju
bileum van de bekende kinderschrijvö
W. G. v. d. Hulst zal van zijn hand M
Gebr. Zomer Keunings Uitgevers
maatschappij te Wageningen verschij
nen „Het gouden voorleesboek".
Het is de bedoeling een luxe exem-
plaat van deze uitgave aan de a"^*^"'
aan te bieden bij de feestelijke viering
van zijn vijftigjarig schrijversjubileuW
op 28 oktober a.s. De heer Van de Huis'
hoopt op die datum tevens zijn tachtig
ste verjaardag te vieren. Er heeit
een jubileumcommissie gevormd waai-
in mensen uit kringen van onderwiJ j
letterkunde, boekhandel en uitgeven
zitting hebben.
Het gouden voorleesboek, dat ter ge
legenheid van dit jubileum zal ver
schijnen, kan door in houd en uitvoe
ring beschouwd worden als de kroo^
op het werk van de jubilerende schrij
ver.
I
