Vertrouwd beeld ie tAiddelharnss
gaai verdwijnen
Ouden van dagen van Nieuwe
Tonge op reis
r:
e sluïkeR
PRAl
Bij station komen grote veranderingen
Kunstweiden op het
gemengd bedrijf
kleuren porireiien
Portretwerk
Land- en Tuinbouw
Van onze adverteerders
„Wassen" ook in Amsterdam
Pluimveemarkt
Thans ook
Zandstra
Fotohandel J.
UIT DE KERKEN
Plaatselijk Nieuws
reportages
FOTO ROTS MA
N.V. Slavenburg's
Bank
Centrale Telling
Middelharnia
VervoSgverhaal
door W. Schippers
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Dinsdag 4 augustus 1958^Bninsdag 4
Er zullen maar zeer weinig Flakkeeë-
naars zijn voor wie dit beelö niet be
kend en vertrouwd is. Gedurende vijf
tig jaren hebben die gebouwen er zo
gestaan, vanaf het moment, dat op
Goeree-Overflakkee de tram begon te
rijden tot heden.
Het was het centrale punt van het
vervoerswezen op het eiland, het sta
tion van de R.T.M, te Middelharnis en
gedurende bijne een halve eeuw zijn
meermalen per dag de trammetjes ter
weerszijden van het perron aangekomen
en vertrokken.
iVIaar een paar jaar geleden kwamen
autobussen het passagiersvervoer over
nemen en verloor 't station veel van zijn
betekenis. In elk geval was dat zo met
de watertoren, links, die zo lang als de
tram gereden heeft, de locomotiefj es
van water voorzag, water dat met eigen
installaties werd opgepompt uit het
Ouddorpse duingebied en met speciale
tankwagons „waterwagens" noemde
men ze naar Middelharnis en in de
toren werd gebracht.
Dat is nu allemaal historie en zelfs
die watertoren is geschiedenis, want hij
is in de afgelopen weken afgebroken,
waardoor Middelharnis een markant
zij het niet direct architectonisch ge
bouw armer is geworden.
Behalve de afbraak van die toren
staat er nog aanzienlijk meer op het
De najaarsinzaai van kunstweiden is
nu aan de orde. En, daar voor het ge
mengde bedrijf op het zand de „klaver
rijke kunstweide" steeds meer in de
belangstelling komt, lijkt het goed dat
ook onze lezers hierover iets meer ver
nemen.
Het is namelijk zo, dat op een nor
male, redelijke vochthoudende zand
grond uitstekende resultaten met kla
verrijke kunstweiden worden bereikt:
gezonder vee, gezondere grond en goede
produktie, speciaal ook van de akker
gewassen nadat de kunstweide (na 2 of
3 jaar) weer in de vruchtwisseling wordt
opgenomen. De nawerking van de kla
verrijke zode op bieten of aardappelen
is namelijk buitengewoon. Behalve dat
men dus een betere weide heeft (vooral
als de zomer wat droog mocht zijn),
heeft men dus ook een betere hakvrucht
daarna.
Maar de klaverrijke kunstweide vergt
wel extra zorg. Een goede kalktoestand
en ook de fosfaat- en kalivoorziening
moet in orde zijn. De inzaai moet zorg
vuldig en niet te diep (hoogstens 2
cm.!) plaats hebben, liefst onder een
niet te zware dekvrucht van b.v. 40 kg
winterroge. De mengselkeuze is van
groot belang. Laat U hierover goed
voorlichten. Licht ineggen en daarna
rollen en een stikstofbemesting van 100
kg kalkammon om de eerste groei te
bespoedigen.
Klaverrijke kunstweiden zijn al op
vele bedrijven beproefd en met gunstig
resultaat. Zij zijn een grote steun ge
bleken vooral voor het kleinere ge
mengde bedrijf.
Klaverrijke kunstweiden verbeteren
daar het rendement
De N.V. Kledingbedrijven „Wassen"
die dit jaar haar 30-jarig bestaan viert,
zal een nieuw filiaal vestigen te Am
sterdam waar zij het „Passage" theater
gekocht heeft aan de Nieuwendijk 186
(t.o. de passage).
Met de verbouwing wordt een aan
vang gemaakt in september a.s., terwijl
de opening zal plaatsvinden in maart
1960.
Behalve te Rotterdam in het „City
Centrum" en aan de Dorpsweg en te
's-Gravenhage aan het Spui zal deze
bekende damesmodezaak thans derhal
ve ook in Amsterdam vertegenwoor
digd worden.
programma. Ook het gehele perron zal
verdwijnen, de stationswachtkamer,
het kantoor en het goederenmagazijn-
tje zullen worden verbouwd en gemo
derniseerd en tegelijkertijd gaat men
vanwege de gemeente, in sasnenwer-
king met de K.T.M., een geheel nieuw
wegenoomplex aanleggen, waardoor het
aan- en afrijden van de autobussen
minder gevaarlijk zal worden dan nu
het geval is. Bovendien komen er mooie
plantsoenen, kortom degenen, die ge
bruik maken van de passagiersdiensten
der RTM, zullen dat in veel fraaier om
geving doen dan momenteel.
Zo verdwijnt hier het oude om plaats
te maken voor het nieuwe; alleen de
herinneringen blijven o.a. aan allerlei
voor Flakkee belangrijke gebeurtenis
sen, welke zich op en bij dit station
hebben afgespeeld, de feestelijke ope
ning in 1909, de aankomst van de Bel
gische vluchtelingen bij treinen vol
in de zomer van 1914, met wekelijks
vervoer van paarden en vee naar de
markt te Rotterdam, het gejuich van
schoolkinderen als die hun jaarlijks
uitstapje maakten en 's avonds met mu
ziek van het station werden afgehaald,
het gebruik dat de bezetters in de laat
ste oorlog van de tram maakten en bij
de ouderen zal zeker nog wel de her
innering blijven hoe men 's avonds of
op zon- en feestdagen een wandeling
naar „de tram" maakte om te gaan kij
ken wie er allemaal op reis waren ge
weest.
Hoezeer de ouden van dagen ook
overtuigd geweest zullen zijn dat het
nodig eens moest regenen, op hun jaar
lijkse uitgaansdag (donderdag 30 juli j.l.)
hadden zij dat toch liever maar niet
gehad; droog weer met wat zonnescliijn
liad hun beter uitgekomen maar, aan
gezien het reisplan eenmaal vast stond,
moest men het minder mooie weer
maar door een zonnige bril zien. Gelet
op de stemming gedurende de reis heeft
men dit ook wel gedaan, dank zij de
explicatie gegeven door burgemeester
van Hofwegen, tevens voorzitter van
de stichting „Dorpsgemeenschap" die de
reis had georganiseerd.
Te 7.30 uur werd van Ons Dorpshuis
gestart in 20 luxe auto's naar Middel-
harnishaven voor de overtocht naar
Hellevoetsluis waar een touringcar van
Vermaats autobedrijf te Nieuw-Helvoet
klaar stond om de reizigers op te ne
men.
Na een vluchtige bezichtiging van het
Delta-hotel „De Sextant" ging het op
Rotterdam aan via het Botlekgebied
waar echter weinig was waar te nemen
door de zware regenval. Te Rotterdam
werd speciaal de aandacht gevraagd
voor Euromast en de imponerende bank
en kantoor gebouwen, alsmede de
Maastunnel; via het Noorderkwartier
ging de reis verder naar Capelle a. d.
IJssel en over de nieuwe brug aldaar
de Krimpenerwaard in, om dan via
Bergambacht een bezoek te brengen
aan Schoonhoven.
Volgens planning waren we daar
precies op tijd om in hotel Belvedère de
inwendige mens te versterken met een
paar fijn belegde broodjes en goed sma
kende koffie.
Door een kleine regenpauze waren
we daarna in staat de korte afstand
naar het Edelambachtshuis wandelend
af te leggen, om daar een indruk op te
doen van het mooie en kunstzinnige
werk der zilversmeden. De tijd liet niet
toe daar lang te vertoeven, want we
moesten op de kaasstad Gouda aan; on
der stromende regen bereikten wij het
Waaggebouw, waar wij met voorrang
op alle andere bezoekers hebben geno
ten van een filmpje hoe de echte boe
ren goudsekaas wordt vervaardigd en
de tong werd gestreeld door een echte
proeve van deze kaas.
Inmiddels was het ook weer tijd voor
het diner dat werd opgediend in hotel
De Beursklok dat iedereen zich goed
liet smaken, daarmede nieuwe krachten
verzamelend voor de boottocht over de
Reeuwijkseplassen. De boot was eigen-
lijli op een gezelschap van ruim 50 per
sonen niet berekend zodat niet iedereen
een waterdichte plaats kon worden aan
geboden ondanks het spreekwoord „Er
gaan veel tamme schapen in een hok".
Gelukkig kwam er weer een regen-
pauze waardoor enkele reizigers een
plaats bovendeks konden vinden. De
tocht over de plassen was zeer interes
sant maar, om niet in tijdnood te komen
moest de rondvaart beperkt blijven tot
2 plassen inplaats van 11. Na verloop
van ongeveer IV2 uur werd afgemeerd
bij de uitspanning De Elfhoeve waar de
thee werd gebruikt. Met veel regen
werd de reis daarna vervolgd via Bos
koop, Leiden, Wassenaar naar Scheve-
ningen om na een blik op de Noordzee
te parkeren voor Hotel De Sport waar
de laatste broodjes werden verorberd.
Inmiddels had de tijd ook niet stil
gestaan zodat chauffeur Bosch een
strijd met de tijd moest voeren om tij
dig aan de boot van 19.45 uur te zijn;
dank zij het feit dat de tram te laat
was, lukte dat en na een voorspoedige
overtocht werd het laatste traject weer
gereden middels de beschikbaar gestel
de auto's.
Na nog een korte tijd van samenzijn
in de hal van de openbare school, waar
bij burgemeester van Hofwegen nog
even de reis releveerde en dank bracht
aan allen, die tot het slagen van de
reis hadden meegewerkt ging ieder vol
daan naar huis.
Op de pluimveemarkt van vrijdag 31
juli 1959 werden aangevoerd 4000 kip
pen.
Kippen (witte) 1,351,45 per kg levend
gewicht; kippen (gekleurd) 1,351,40
per kg levend gewicht; tamme konijnen
4,------f 10,per stuk.
Iets ruimer aanbod van kippen met
levendige handel en de prijzen iets da
lende.
Sommelsdljk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Oosterwolde en Benthui-
zen, kand. J. Cazander te Gameren.
Aangenomen naar Willige Langerak
kand. W. Kalkman te Capelle a. d. IJs
sel; Klundert kand. J. Kortleve te Pa-
pendrecht; Kamperveen, kand. J.
Vroegindeweij te Barneveld; Ooster
wolde kand. J. T. Cazander te Gameren.
Bedankt voor Zoetermeer J. v. Dijk
te Garderen; Vreeswijlv J. v. 't Ende te
Noordeloos; Waddinxveen en Gameren
D. V. d. Ent Braat te Elspeet; Melissant,
Herkingen en Scherpenisse, kand. W.
Kalkman; Poortvliet, kand. J. Kortleve;
Oud Alblas, kand. J. Vroegindeweij;
Benthuizen, Schelluinen en Stavenisse
kand. J. T. Cazander.
St. Annaland. Donderdag 16 juli werd
alhier de gerestaureerde en uitgebreide
kerk in gebruik genomen. Bood de ou
de kerk plaats aan 632 personen, de
nieuwe kan 1063 kerkgangers bevatten.
Eén en ander heeft 300.000,— gekost,
waarvan de gemeente in 2 jaar tijd
60.000,— bijeen heeft gebracht.
Ds. C .V. d. Boogert te Harderwijk
hoopt 5 aug. zijn 25-jarig ambtsjubileum
te vieren. Ds. v. d. Boogert, die in
Scm.melsdijk geboren werd, aanvaardde
in 1934 het ambt te Zuid-Beijerland,
vanwaar hij in 1937 naar Ridderkerk-
Slikkerveer vertrok. In 1949 vertrok hij
naar Harderwijk.
Steeds meerdere instanties eisen, dat
aan prof. dr. P. Smits, voorganger van
de Vrijz. Hervormden te 's-Gravenhage,
welke onlangs van zich deed spreken
door het beruchte artikel over de waar
de van het lijden en sterven van de
H:eere Jezus Christus, de toegang tot de
kansel in de Ned. Herv. kerk wordt
ontzegd. Na de classis Doorn, heeft de
wijkkerkeraad van Amersfoort (praeses
ds. J. Swijnenburg) als ook de centrale
kerkeraad van Rotterdam-Vrees wijk
een dergelijk verzoek aan de Synode
gericht.
In de H. Doop meer dan verzegelen
van de beloften des Evangelies
Onder deze titel heeft ds. L. Vroeg
indeweij van Delft een belangrijk arti
kel in „Het Geref. Weekblad" geschre
ven, waarin hij ernstig waarschuwt te
gen de overspannen waarde, die tegen
woordig tot zelfs in eigen kring aan de
H. Doop wordt toegekend. Men gaat
zelfs al spreken, dat gedoopten tevens
uitverkorenen zijn en men wijst met
een brede armzwaai de noodzakelijk
heid van wedergeboorte en de bevin
ding der heilsweldaden van de hand.
Nadrukkelijk stelt ds. L. Vroeginde
weij vast, dat er eerst ervaringen en
bevindingen geëist worden, alvorens de
wetenschap er is in Christus behouden
te zijn.
Ds. V. schrijft: „Dit is een goed re
formatorisch woord en het is de nieu
we theologie, die hierin de reformatie
sterk bestrijdt. In de nieuwe theologie
wordt de tollenaar door de farizeeër
vervangen en men laat de laatste ge
rechtvaardigd naar huis gaan. Dat is de
kern van de preek van velen in onze
tijd. Alleen noemt men natuurlijk de
farizeeër een tollenaar, maar dan zon
der de ervaringen en bevindingen van
de tollenaar. Als ik stel, dat er éérst de
ervaring en bevindingen van de tolle
naar moeten zijn, bevind ik mij in goed
gezelschap. Ten eerste heeft de Heere
Jezus het zo gepredikt. Ten tweede
hebben Luther, Calvijn en Kohlbrugge
het zo in Gods Woord gevonden. Ten
derde is dit de belijdenis der ke'rk in
Zondag 1. Laat men echter wél weten,
welke ervaringen en bevindingen dit
zijn. Het is eigenlijk alleen dan een
bevinding, dat men in Adam van God
is afgevallen en midden in de dood
totaal verloren ligt. En daarvan zegt
Calvijn, dat de Heiland zich aan geen
andere openbaart, dan die deze bevin
ding hebben.
Over de gedoopten zegt ds. V. dan:
„Tot de bondelingen zegt de Heere
Jezus: „Tenzij iemand wederom gebo
ren wordt, hij zal het Koninkrijk Gods
niet zien." De Schrift zegt van de kin
deren des Verbonds: „In het merendeel
van hen had God geen behagen." God
heeft dus niet voor alle gedoopten be
slist, dat zij beliouden worden.
Naarmate men een groter vijand van
bekering Vv'ordt en in de prediking daar
het liefst over zwijgt, wil men de za
ligheid vastleggen in het uitwendig be
horen tot het Verbond of het uitwendig
behoren tot de kerk of de uitwendige
roeping. Men wordt zelfs fel als iemand
de onderscheiding van uitwendige en
inwendige roeping maakt.
Dit nu is volkomen in strijd met Gods
Woord. Ik ben niet rooms, Mij leer is
niet, dat de sacramenten genade in
storten. Ik ben ook niet Luthers en be
lijd niet dat alle gedoopten door de doop
wedergeboren worden
Wat staat er in Zondag 25 Daar
staat dat sacramenten zijn: „heilige,
zichtbare waartekenen en zegelen van
God ingezet, opdat Hij ons door het ge
bruik daarvan de belofte des Evange
lies des te beter te verstaan geven en
verzegele."
Deze belofte is voorwaardelijk. Zij
luidt: „Die in de Zoon gelooft, heeft
het eeuwige leven." In de Zoon gelo
ven, dat is wat anders dan voor waar
houden, dat God het eeuwige leven
schenkt aan ieder. De beloofde goede
ren zijn alleen voor de gelovigen.
Door de doop wordt alleen verzegeld:
„Die tot Mij komt zal Ik geenszins uit
werpen." Aan de gelovige wordt echter
verzegeld, dat de beloofde goederen
hem zeker zullen geschonken worden.
En nu wordt in de regel het eerst er
varen de onmogelijliheid om van zich
zelf uit te geloven. Wanneer God in ons
werkt, begint Hij met de ontdekking
onzer zonde.
Vervolgens gaat ds. V. nog in op een
opmerking van de schrijver, tegen wie
hij zich richt en waarin deze zegt dat
er sommigen zijn, die het zaad des Ver
bonds beschouwen als duivels-kinderen.
Ds. V. schrijft dan: „Zou dat er zover
naast zijn De Heere Jezus noemde de
mannen des Verbonds duivelskinderen
(Joh. 8 44). Het zou dus wel te verde
digen zijn, dat men zo de jeugd begon
te noemen. Zulke lieve kinderen zijn het
echt niet. Zij hebben alle kwaad in zich
en openbaren dat ook. Toch houd ik
niet van zulke harde uitdrukkingen.
Tegen ouderen kan men dit gerust zeg
gen. Die kunnen het verstaan. Jongeren
zal men het moeten uitleggen wat in
het Doopformulier staat over hen n.l.
dat zij in zonde ontvangen en geboren
zijn en dat zij in het Rijk Gods niet
kunnen komen tenzij zij wedergeboren
worden. Het zou bedrog zijn als menl
het de jeugd deed voorkomen, dat tij'
deze totale vernieuwing des harten niet
nodig hebben. De gedoopte jeugd is ij
wezen niets anders dan de ongedooptt
jeugd. Maar wel is aan de eerste de be.
iofte des Evangelies verzegeld. Dotli
daarmee zijn wij niet gelovig, niet we.
dergeboren, niet tot God bekeerd. Docli
God zegt: „Zoek Mij". Het zijn de gods.
dienstigen van wie Jezus zegt: „Ik heb
U nooit gekend," die bouwen op het
feit dat zij gedoopt en in het Verbond
zijn. Daar moet een wonder aan iedere-
gedoopte gebeuren en dat moet door
iedere bondeling worden gezocht.
De doop is dus de verzegeling van
Gods belofte: bekeert U gij afkerige
kinderen en Ik zal Uw afkeringen ge-
nezen."
De doop is niet meer en niet minder.
En wie God niet missen kan gaat er op
uit tot Hij Hem vindt.
De ander echter blijft vroom en god-
deloos thuis zitten. Hij speelt met de
beloften of hij speelt met de driegingen,
dat kan allelDei, maar hij blijft thuis
zitten."
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Mijdrecht, Nieuwpoort en
Zwaagwesteinde, kand. P. v. Zonneveld
te Bussum; Aalsmeer en Gorinchem,
Icand. J. v. d. Linden te Santpoort.
Nieuw Amsterdam, Na bevestiging
dcor ds. W. v. Heest te Emmen, deed
ds. W. Brandsma, gekomen van Sneek.
intrede in deze gemeente op 15 juli jj.
Er was veel belangstelling, ook uit de
vorige gemeente. Zelfs een gezelschap
van 50 personen, die per autobus waren
gekomen.
's-Gravenzande. De kerkeraad kon
digde in een kanselboodschap haar
standpunt af tegen het euvel dat vele
meisjes stijlloos in Gods huis verkeren
MIDDELHARNIS
Kerkdienst. Donderdag 6 aug. a.s.
des avonds kwart over zeven, hoopt
voor de Geref. Gemeente alhier voor te
gaan ds. Chr. van Dam van Rotterdam-
Zuid.
SOMMELSDIJK
Geslaagd. Onze vroegere dorpsge
noot, de heer D. van der Meijde te Am
sterdam, slaagde dezer dagen te Amers
foort voor het Staatsexamen Gymna
sium A.
De heer v. d. Meijde ontving zijn op
leiding aan het Amsterdams Avond
lyceum.
HERKINGEN
Ongeluk. Tijdens oogstwerkzaamhe-
den liad W. Kievit het ongeluk met zijn
voet onder een tractorwiel terecht te
komen, waardoor zijn teen zodanig
werd gekraakt dat hij een bloeduitstor
ting bekwam en doktershulp moest
worden ingeroepen.
De extra collecte voor de Chr. school
in de Geref. Gemeente heeft opgebracht
96,—.
Gevaarlijk. Dat het door de jeugd
met papieren pijlen schieten onaange
name gevolgen kan hebben, blijkt uit
het feit, dat het zoontje van M. Log-
mans in een der ogen werd geraakt door
de pijl van een vriendje en geneesliun-
dige hulp moest worden ingeroepen.
OUDE TONGE
Diploma gezinsverzorgster. Op 30 juli
j.l. werd te 's-Gravenhage het diploma
gezinsverzogster uitgereikt aan de da
mes F. M. Pollemans en A. P. Winkels,
beiden werkzaam bij de Gezinszorg al
hier.
Ongeluk. De heer T. Koppenaal had
tijdens zijn werkzaamheden het ongeluk
een stukje ijzer in zijn hand te krijgen,
waarvoor dr. Voogd geneeskundige
hulp moest verlenen. De getroffene
moest zich evenwel toch naar het zie
kenhuis te Dirksland begeven.
Veel bejaarden. In de gemeente al
hier zijn thans volgens het bevolkings
register 319 personen boven de 65-jaar
woonachtig.
Beursberichten van vrijdag j.l.
Gerst 24-27; haver 22-23; erwten (schok
kers) 40-48; erwten kl. gr. 30-42; maan
zaad 110-140; karweizaad 70-80; aard
appelen eigenh. 18-19 et. per kg. Handel
matig.
Prima
en niet te evenaren
Kantoor Middelharnis
Kade 5 Telef. 2268
Zitdagen te
Sommelsdljk op de beurs
Oude Tonge op de beurs
Dirksland op de beurs en don
derdags 's avonds van 6-7 uur in
Hotel Polderman.
De Bank voor
Goeree en Overflakkee.
Alle bankzaken en financieringen
Aan- en Verkoop Effecten.
Beleggingsadviezen
Handelsbemiddeling
Valutazaken
Een girorekening bij ons biedt
VELE VOORDELEN
Komt U eens praten. Uw belan
gen hebben onze persoonlijke
aandacht.
OOLTGENSPLAAT
Raadsvergadering. Op dinsdag 4 aug.
's avonds 7 uur zal de gemeenteraad in
openbare vergadering bijeen komen.
Op de agenda staat o.a. vermeld: een
voorstel tot verbetering gedeelte Lan-
geweg vanaf Esdoornstraat tot Mei
doornstraat. De kosten worden geraamd
op 60.000,waarbij ook is begrepen
het dempen van een sloot vanaf de heul
in de richting Kastanjestraat en een
sloot achter de Meidoornstraat.
Voor een speeltuin in de buurtschap
Langstraat zal een perceel grond be-
schilïbaar worden gesteld. De daaruit
voortvloeiende kosten worden geraamd
op 1600,—.
Bejaardenmiddag. Woensdagmiddag
om 2.30 uur zullen de bejaarden weer
bijeen komen in „Elthato".
Gemeente-rekening. De rekening
van inkomsten en uitgaven der gemeen
te over het dienstjaar 1958 ligt op de
gemeente-secretarie tot en met 4 aug.
ter inzage.
Veiling van vrijdag 31 juli 19.59
Eigenheimers 20,20—21,90; ld. mindere
kwaliteit 17,------18,20; id. gepokt 15,80-
16,90; id. driel. 5,40—8,10; Alpha 20,20-
20,60; id. gepokt 16,90—17,90; Bintjes
21,------21,10; id. gepokt 17,—; id. driel.
8,20. Voeraardappelen 5,40; Aanvoer
47.500 kg.
Sinds hij echter op het zoute water
rondzwalkte, was hij het bidden verge
ten en als hij aan de eentonige, dreu
nende stem dacht, waarop zijn vader
gewoon was uit de Bijbel voor te lezen,
kwam er ergernis in zijn hart.
Adriaan Nitzema had niet kunnen
bidden bij moeders graf. Zijn moeder
was hem het liefste geweest, dat hij op
aarde had en juist zij was hem ontno
men. Neen, bidden kon hij niet. Eén
gedachte leefde nu nog in zijn hart:
weg van hier, weg van de boerderij, die
voor hem nooit meer een telruis wezen
zou, nu moeder er niet meer was. De
wereld weer in, de wijde wereld, waar
in hij alleen stond
Toen hij na zijn bezoek aan het kerk
hof thuis kwam, waren Jauk en Bouke
druk aan het werk. Barbara had hem
meewarig aangekeken, toen hij traag
naar binnen kwam stappen, en met
tranen in de ogen had ze gezegd: „O
Adriaan, wat een treurige thuiskomst
is dit voor je. Moeder had er zo naar
verlangd en je reeds lang verwacht. Wel
tienmaal had ze de laatste weken ge
zegd: „Wat blijft Adriaan toch lang
weg; als hem op zee maar niets over
komen is.
Stil en stroef was Barbara ook wel,
evenals haar vader en Bouke, maar diep
in haar hart hield ze toch veel meer
van haar wilde, woelige, jongste broer,
dan deze vermoedde.
„'t Helpt niet, zus, of wij er al over
klagen en jammeren, moeder is weg en
wij moeten haar missen, dat is nu een
maal niet anders", zo had de jonge zee
man gezegd, „maar hier blijven, nu
moeder er niet meer is, kan ik niet;
morgenochtend ga ik weg. 'k Zal het
vader straks wel zeggen als hij met
Bouke thuislïomt."
Adriaan had zijn vader te kennen
gegeven, dat het in zijn bedoeling lag,
reeds de volgende morgen te vertrek
ken en Jauk Nitzema toonde daarover
niet de minste verwondering; hij had
slechts zwijgend met het hoofd geknikt
als wilde hij daarmee te kennen geven,
dat hij er van zijn kant hoegenaamd
niets tegen in te brengen had.
Die laatste nacht in de ouderlijke
woning was bijna slapeloos voor de
matroos voorbijgegaan en bij het eerste
hanengekraai schrok hij op uit een on
rustige slaap.
Triest en nevelig was de vroege zo-
mermorgen geweest toen Adriaan naar
beneden liwam. Het kleine gezin was
al wakker en in de Icleren, terwijl Bar
bara alles klaar had voor hun eenvou
dig ontbijt.
Er werd niet veel gesproken, zolang
men aan tafel zat; het was alsof ieder
genoeg had aan zijn eigen gedachten
en toen men, na gedankt te hebben, op
stond, had Jauk Nitzema op zijn ge
wone droge toon tegen zijn jongste zoon
gezegd:
„Ik moet je wat onder vier ogen ver
tellen, Adriaan ga even met mij mee
de tuin in."
't Had Adriaan verwonderd, dat zijn
vader hem iets onder vier ogen te zeg
gen had en niet zonder nieuwsgierig
heid was hij !iem gevolgd.
Bij het oude schuurtje, dat tot stal
diende voor een paar geiten, bleef
Jauke Nitzema staan en wreef beden
kelijk met de hand over het rimpelige
voorhoofd.
„Ik moet je wat vertellen, Adriaan,
wat je eigenlijk al lang had moeten we
ten, maar moeder, die het je zelf had
willen zeggen, stelde het telkens weer
uit, net zo lang,"tot het voor haar te
laat was. Nu ben ik vanzelf wel ge
noodzaakt je te vertellen, wat je -we
ten moet. Het is dit Adriaan, dat je
mijn eigen zoon niet bent, evenmin als
Bouke je broer en Barbara je zuster is.
Vóór ik met je moeder trouwde, was ik
gehuwd geweest met een vrouw uit de
buurt van Oudega, die kort na de ge
boorte van Barbara overleed. Ik bleef
hier achter met twee hulpeloze kinde
ren, waarvan Bouke toen nog maar an
derhalf jaar oud was. Toen kreeg ik
kennis aan je moeder en ben met haar
getrouwd. Jij was toen anderhalf jaar
oud. Je moeder was weduwe van een
Zeeuwse schipper, met wie ze echter
maar enige maanden getrouwd geweest
is, hij kvv'am om in een gevecht met
Franse kustwachters. Het was in de
tijd, dat er veel sluikhandel op de Hol
landse kust gedreven werd en je vader
moet daaraan deel hebben genomen;
meer weet ik er niet van, want wij
praatten er nooit over. Je bent in de
kerkelijke registers onder mijn naam
ingeschreven. Dat is alles wat ik je te
zeggen had met betrekking tot je af
komst. Maar er is nog iets wat je we
ten moet." Jauk Nitzema zweeg even en
streek weer over zijn voorhoofd, dat nu
nog dieper gerimpeld was dan gewoon
lijk. „Je moeder had nog een klein som
metje geld, dat je vader had nagelaten
en toen we trouwden heb ik gezegd,
dat het voor jou bewaard moest blij
ven tot je een leeftijd bereikt zou heb
ben, dat je het van dienst kon zijn. Er
zijn honderdzestig Hollandse guldens,
twee Franse goudstukken en een weinig
Engels geld, waarvan ik de waarde niet
ken. Destijds hebben je moeder en ik
het geld geteld en ik heb op een stuk
papier het bedrag nauwkeurig opge
schreven en dat ondertekend; hetzelfde
heeft je moeder ook gedaan. Nu ben je
achttien jaar oud en als moeder was
blijven leven, zouden we je natuurlijk
nog veel te jong gevonden hebben om
over dat geld te beschikken; nu moe
der is heengegaan, reken ik het mijn
plicht je er mee in kennis te stellen,
omdat je weer naar zee gaat en wel
licht niet zo gauw komt opdagen."
Wat was er op dat ogenblik niet om
gegaan in het hart van Adriaan Nitze
ma Nooit had hij van de stugge boer
gehouden, zoals een kind zijn vader
pleegt lief te hebben, maar toch had hij
in Jauk altijd zijn vader gezien. En nu
bleek, dat hij alleen, geheel alleen op
de wereld stond. Hij kon het niet helpen
dat een paar tranen langs de bruine
wangen ontsnapt waren.
„Je kunt, als je dat verkiest, het geld
op staande voet krijgen, Adriaan," ging
de boer voort, „ik raad je dat echter
niet aan; 't is alles wat moeder je kon
nalaten en wat zou je er nu aan heb
ben, misschien zou het je in de vreem
de ten val kunnen brengen. Vergeet
nooit, dat je moeder voor je placht te
bidden, ledeer avond voor ze ging sla
pen, dat weet ik. Nu echter nog het
laatste en dan ga ik aan mijn werk,
want de tijd dringt. Als ik kom te val
len, heb jij dezelfde rechten als Bouke
en Barbara, maar even aarzelde
Jauk en grote zweetdruppels parelden
op zijn gezicht jij geeft niets om deze
schamele boerderij, terwijl Bouke er
met zijn gehele hart aan hangt, even
als ik, en al de Nitzema's vóór ons. Zou
je mij willen beloven, dat je Bouke niet
van hier zult verdrijven door het boel
tje te laten verkopen, als hij soms jou
je wettelijk aandeel niet direct kan uit
keren Versta me goed, je behoeft er
geen schade door te lijden, Bouke zal
je tot de laatste duit betalen als hij
kan, en zodra hij er toe in staat is, maar
't zou kunnen, dat het hem onmogelijk
was, wil je dan geduld met hem heb
ben, Adriaan Er was iets in de stem
van de stugge Fries, dat Adriaan er nog
nooit in gehoord had en de matroos ge
voelde, hoe lief die man zijn zoon en
het plekje grond had, waarop zij beiden
geboren waren; Adriaan voelde, hoe hij
eigenlijk altijd een vreemde voor liem
geweest was en iets van bitterheid
kwam op in zijn gemoed. Een andere
met kracht naar boven wellende ge
dachte, verdrong echter die bitterheid
Wat had de man, die hij zolang vader
genoemd had, moeilijke tijden doorge
maakt Adriaan wist het wel, dat hi]
zichzelf vaak 's zondags zijn pijpje to'
bak ontzegde om toch maar duit bij duit
te leggen voor de pacht van zijn weide
of akker, en toch dat geld, het geW.
dat voor zijn stiefzoon bestemd was en
waarvan deze nooit iets zou hebben ge
weten, als hij het hem zelf niet gezegd
had, dat geld was Jauk heilig geweest
was ^H
heer
Het was
dat de heer
Sommelsdljk'
mooiste inze
in Ons Dorp
was een bek
bij het scho
gladiolentele
bij de door
positie gebr;
een variëtei'
h. P. van d
het op de r
de teler, een
nis en Nieu\
midden van
het eiland, 1
De heer d
beker inede
welke prijs
steld door d
voorts een
het predicas
bovendien r
Ned. Gladic
links de prij.
zitter van d
Ned. Gladiol
P. E. J. van
Met de voll
worden verz^
corresponder_
zijn bezorgc
achter de na
Argentinië: 1
Australië m.i
„Port Melb
„Paraguay
„Grote Beer'
(5-8), m.s. „N
tic" (8-8); C_
Ned. Antillei
Nw. Guinea
Nieuw Zeela
(5-8), s.s. „Ce
„Jason" (5-8
Z.W. Afrika
(8-8); Brits
(6-8).
Inlichtinge
dingsdata va
postkantoren
Materiaal:
jes Invicta
den no. 2V2.
32 St. zijn 1(
cm hoog, ge
Randen. De
troon gebrei
duide steken
ven elkaar
gebreid, wo"
draad op d<
werk te hou
de volgende
dere steken
afgehaalde s
een mooi ef
men de achl
sen van de
steek zelf sa
de steek op
Rug. Opzette
141-151 st. e
daarna de s
samenbreien
steek verde
hoogte 11 Cl
1 St. meerd
elke 10de n
159-169 St. zi
hoogte 30-30
armsgaten
2 X 2 - (1 X
1 X 4, 1 X 3
het begin vi
ren tot er 12!
op verder b
52-53-54 cm
(Wordt ver
volgd)
