De verjaardag varï Prinses Irene Werk in bouwput vindt gestaag voortgang Ds. A. Verhagen Gouda overleden Bailybrug naar Stellendam wordt door genietroepen gelegd NFLATIE n haar gevaren Wegens vakantie a.s. week geen Eilanden - Nieuws' Burgemeester De Jonge van St. Philipsland jubileert Kleine auto's met lage snelheid Mooi werkobject voor Flakkee Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond (v.h. Dirksland) Dinsdag 4 augustus 19S9 No. 2817 PEINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS Redactie en Advertenties uitsluitend Telefoon K 1870—2629 ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm. Bij contract speciaal tarief. Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930 I. In onze vorige artikelen over de so- al-economische toestand van ons land raken we enkele malen over inflatie, aar dit begrip voor velen weinig hel er is en anderzijds inflatie 'n zeer reëel evaar betekent voor onze volkshuis- ouding, willen we daarvan thans een -pulaire uiteenzetting trachten te ge en- De moderne maatschappij kan zonder eld niet bestaan. De primitieve volken onden volstaan met ruilhandel, maar eeds in oude culturen als die van Ba- ylonië, Israël, Griekenland en Rome ing men het geld invoeren als betaal- iddel. De waarde ervan was gebaseerd p die van het goud en zilver, dat erin erwerkt was. Toen de handel steeds enam, deed het papieren geld zijn in- ede, het eerst in Engeland in de 17e euw. Langzamerhand werd het metaal- eld verre overtroffen door het bank- iljet, dat zelf geen waarde heeft, maar eze ontleende aan de gouddekking bij e nationale bank, die alleen bankbil- etten mag uitgeven. De Nederlandse ank kan ons niet ongelimiteerd bank- iljetten laten drukken. Deze moeten teeds inwisselbaar zijn en daartoe is 'e bank niet in staat bij te grote hoe- eelheid papieren geld. Er is dus een rens aan de geldvoorraad. Ingewikkel- er werd het nog, toen de cheque's hun trede deden. Tegenwoordig geschie- en zeer vele betalingen niet in munt- f bankbiljettengeld, maar via bank- f girochèque's (munten en bankbiljet- en) en giraal geld (kredietgeld in de orm van cheque's, zowel bij banken Is bij de girodienst). De totale hoe- eelheid geld, die in 1957 in omloop as, bedroeg ongeveer 4300 miljoen hartaai en 4900 miljoen giraal geld, in geheel dus 9200 miljoen. Ter verge- "king diene, dat dit laatste bedrag in 939, dus vlak vóór de oorlog, 2400 mil ten was. De gelhoeveelheid is derhalve u 4 maal za groot. Het is niet mogelijk precies aan te ge en, hoe groot de geldhoeveelheid ei- 'enlijk moet zijn. Ze moet afgestemd ijn op het algemene prijspeil, op de oederenomzet en de omloopsnelheid an het geld. Ze houdt vooral verband et de hoeveelheid goederen, die kan "orden omgezet, dus met de produktie. rengt men naar verhouding meer geld n omloop, dan nodig is voor de finan- -iering van de goederenomzet, dan zul- en de prijzen stijgen. De vergroting van ■■e bankbiljettencirculatie heeft alleen ot gevolg, dat de koopkracht van het eld daalt. De welvaart van een volk "ordt bepaald door de goederen, die ter eschikking staan en niet door het geld, at in omloop is. Een onevenredige vergroting van de eldvoorraad nu noemt men inflatie. it woord betekent eigenlijk: opgebla- enheid. Het wordt ook in de genees- unde gebruikt voor de opzetting van e buik door gasvorming. Zo is ook bij nflatie van het geld de voorraad enorm pgeblazen, maar de inhoud is evenals ij het gas waardeloos en hinderlijk. Op het eind van de laatste oorlog was e geldhoeveelheid in ons land bijna 4 aal zo hoog als in 1939 doordat de uitsers de bankbiljettenpers maar lus- ig lieten draaien, zodat de prijzen voor "oedsel en brandstof fantastische cijfers ertoonden. De verhouding tussen de eldhoeveelheid en de minimale goe- erenhoeveelheid was totaal verbroken, men begrijpt, dat het eerste werk an Minister Lieftinck moest zijn de eldsanering d.i. de gezondmaking van ns geld. Dit werd van 8700 miljoen te- "Uggebracht tot 4100 miljoen. Tegenover inflatie staat deflatie. an is er een tegenovergestelde wan erhouding: te weinig geld voor een Iteveel aan goederen. Dit komt voor in ij den van depressie. De prijzen zakken, 'e vraag neemt af, de voorraden hopen ich op, de fabrikanten krijgen minder orders, er ontstaat grote werkloosheid n daardoor weer verminderde koop kracht. Zulk een situatie hebben we be- eefd in de dertiger jaren: in het top- 'aar 1936 waren er in ons land 414.000 erklozen d.i. 17»/o van de beroepsbe- olking. Men kan het er algemeen wel over eens zijn, dat zowel inflatie als deflatie levensgevaarlijk zijn voor de elvaart van een volk. Is men eenmaal n zulk een toestand gekomen, dan is et niet dan ten koste van grote ellen- e, armoede en offers mogelijk er weer "it te komen, zodat het de plicht van elke Overheid is een zodanig sociaal- economisch-financiëel en monetair tae- eid te voeren, dat beide vermeden "unnen worden. Wanneer er inflatie optreedt, vermin dert dus de geldswaarde, m.a.w. men "an voor een gulden steeds minder ko en. Vergeleken met 20 jaar geleden zijn de lonen en prijzen 3 a 4 maal zo hoog eworden, maar aangezien de produktie edert dien ook zeer gestegen is, bele ent dit niet, dat er een evenredige in- mtie heeft plaats gehad. Bij ons is het gelukkig niet zo als na Wereldoorlog I Duitsland, Oostenrijk en Rusland, aar de mark, schilling en roebel toen aue waarde verloren. Wij hebben zulk _en mfiatie niet gekend, maar bij ons wi ^sev ongemerkt. Economen ebben berekend, dat na de laatste oor- +^.i«/ koopkracht van de gulden met - 4/0 per jaar daalt. Dit is ook een oon inflatie, die men latente of slui- ende inflatie noemt. De sociale gevolgen van een sterke of niegrale inflatie zijn verschrikkelijk, p^^'^sen, die spaargeld heeft, vorderin- hypotheken, pensioen, lijfrente. Zeer onverwacht is vrijdag j.l. in een ziekenhuis te Gouda overleden de nes tor van de predikanten der Geref. Gem. ds. A. Verhagen, sinds 1955 predikant te Gouda. Ds. Verhagen was maandag 20 juli j.l. onwel'geworden, toen hij op weg was naar Krabbendijke om de be grafenis van ds. J. B. Bel bij te wonen. Voor de oudere generatie op ons eiland was ds. Verhagen geen onbekende, daar hij van november 1917 tot april 1921 de Geref. Gemeente van Dirksland als predikant heeft gediend. Ds. Verhagen,die op 3 maart 1887 werd geboren en op vijfjarige leeftijd aan zijn voet verlamd raakte, was voor het schoenmakersvak bestemd. Hij kwam echter, toen hij 21 jaar oud was, in aanraking met ds. D. C. Overduin te Amsterdam, wat tot gevolg had, dat hij op 17 april 1908 werd bevestigd als le rend ouderling te Westzaan, vanwaar hij later naar Meliskerke vertrok. In 1915 stelde departiculiere synode van het zuiden hem beroepbaar als predi kant; in hetzelfde jaar deed hij zijn intrede te Leiden. In 1917 leidde de weg naar Dirksland. Als consulent van het naburige Her kingen was hij ere-voorzitter van de Chr. Schoolvereniging aldaar. Kort na zijn vertrek kon de Chr. School te Herkingen waarvoor het ini tiatief bij ds. Verhagen lag, geopend worden In 1921 vertrok ds. Verhagen voor Middelburg, waar hij zou blijven tot 1942. Daarna diende hij nog de gemeen ten Lisse (tot 1947), Kampen (tot 1955) en Gouda. Ds. Verhagen nam in de kring der Geref. Gemeenten een vooraanstaande plaats in. Hij was o.m. voorzitter van het Curatorium van de Theologische school, Deputaat bij de Hoge Overheid, Lid van de Commissie tot Hulpverle ning in Bijzondere Noden, Lid van de Commissie tot behartiging van de be langen der Militairen, enz. Op grond van zijn vele verdiensten voor de mi litairen in Indonesië werd hij, tijdens zijn verblijf in Kampen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Ook was ds. Verhagen meer dan 25 jaar lang voorzitter van het Landelijk Verband van Jongelingsverenigingen en vanaf de oprichting in 1946 hoofdre- dakteur van het blad „Daniël". De begrafenis heeft vandaag, dinsdag te Gouda plaats gehad. We hopen daar op in ons vrijdagnummer nader op terug te komen. obligaties, ziet zijn bezit wegsmelten als sneeuw voor de zon. Er heeft een totale bezitsrevolutie plaats. Zij die van een vast loon of salaris, rente, huur of pacht moeten leven, zien hun bestaans basis wegvallen omdat hun nominaal vast inkomen praktisch steeds minder waard wordt, daar de prijzen voortdu rend stijgende zijn en zoals destijds in Duitsland met de dag oplopen. Loons verhogingen kunnen dit proces nooit bijhouden. Toch zijn er ook mensen, die voordeel hebben van een inflatie, n.l. de bezitters van goud en schilderijen b.v., omdat deze een eigen waarde heb ben, bezitters van buitenlandse waar den en goederen en zij, die een vast bedrag aan schuld hebben. Deze laat ste smelt n.l. ook weg. Maar de, grote massa, speciaal de arbeiders, wordt ge dupeerd, omdat de koopkracht schrik barend achteruitloopt. We kunnen dus gerust zeggen, dat inflatie niets minder is dan een ramp. Hoe ontstaat nu inflatie Dit kan op verschillende manieren geschieden. De eerste en meest fatale in haar gevolgen is die, waarbij de Overheid om begro tingstekorten, die niet meer door lenin gen kunnen worden gedekt, te financie ren, steeds meer papieren geld laat drukken. Dit gebeurde in Duitsland, waar tenslotte biljetten van miljoenen marken in omloop waren. Met name oorlogen en voorbereidingen daartoe worden inflatoir gefinancierd. Maar ook in vredestijd moet de Overheid ervoor zorgen, dat de uitgaven met gezonde middelen worden gedekt. De rijksbegro ting moet sluitend zijn. Wanneer dit permanent niet het geval is, moet de Overheid tenslotte wel haar toevlucht nemen tot geldschepping op een papie ren basis. Derhalve is een sluitend bud get zowel van Rijk, provincies als ge meenten (welke laatste vrijwel geheel van rijksgeld leven), beslist noodzake lijk. Wanneer het overheidsapparaat zoals nu sterk overspannen is, de staats taak ongelimiteerd uitgebreid wordt, een sociale politiek wordt gevoerd, die geen rekening houdt met economische en financiële mogelijkheden, allerlei miljoenen- en miljardenplannen worden ter hand genomen, die het budget te veel belasten, dan loopt de zaak onher roepelijk spaak en komen we op de duur in inflatie terecht. Er kan daarom niet genoeg op worden aangedrongen nu eens op te houden met het systeem, dat geld geen rol speelt en dat alles mogelijk is. Allereerste 'voorwaarde voor een gezonde samenleving en een stevige welvaartsbasis is en blijft: ge zond geld. Dit lijkt erg materialistisch, maar niettemin is het zo. Zaterdag 8 augustus gaan de druk kers en zetters van Drukkerij Gebr. de Waal met vakantie. Volgende week zal de drukkerij behalve voor familiedruk werk gesloten zijn. Ook de redaktie en administratie van Eilanden-Nieuws gaat a.s. week met vakantie, zodat ons blad op 12 en 14 augustus niet zal verschijnen. Adverteerders, correspondenten en bezorgers gelieven hiermee rekening te houden. Opgaven van extra kerkdien sten of andere bijeenkomsten die vol gende week zullen worden gehouden, verwachten wij gaarne voor het a.s. vrij dagnummer. Redaktie N.V. EILANDEN-NIEUWS Op zaterdag 1 aug. heeft burgemees ter L. J. de Jonge van St. Philipsland het feit herdacht, dat hij 40 jaar gele den in overheidsdienst trad. Burgemees ter de Jonge kwam op 1 aüg. 1919 als eerste ambtenaar op de gemeentesecre tarie van Bruinisse. Twintig jaar later, in sept. 1939 werd hij gemeentesecreta ris van zijn geboorteplaats. Daar maak te hij dus de moeilijke tijd van mobili satie en wereldoorlog door. Zijn 25-ja rig jubileum had plaats midden in de evacuatietijd, die hij te 's-Gravenpolder heeft doorgebracht. Dat jubileum is des tijds toch nog (in stilte) te Bruinisse gevierd, hoewel het geen kleinigheid was, het geïsoleerde en geïnundeerde Duiveland te bereiken Op 1 sept. 1946 werd de heer de Jon ge benoemd tot burgemeester van St. Philipsland. In de bijna 13 jaar van zijn beleid heeft hij zich door zijn eenvoud en door zijn medeleven met het lief en leed van de bevolking bij zijn burgers bemind gemaakt. Zaterdagmiddag is het jubileum op eenvoudige, maar spontane wijze ge vierd. De jubilaris hield een drukbe zochte receptie in het jeugdgebouw, waarna hem door het bestuur van de Oranjevereniging namens de burgerij een geschenk werd aangeboden. -------O— Het Tweede-Kamerlid de heer de Ruiter (C.H.) heeft aan de minister van verkeer en waterstaat de volgende vra gen gesteld: Is het juist, dat met een kleine auto, voorzien van een automatisch werkend elektrisch remapparaat en niet sneller lopend dan 20 km per uur, zonder rij bewijs mag worden gereden? Indien deze vraag bevestigend wordt beantwoord, verwacht de minister dan niet, dat kleine auto's met zeer kleine snelheid de aanleiding kunnen worden tot allerlei verkeersopstoppingen en ge varen bij het passeren door het snellere verkeer Acht de minister het juist, dat oudere personen en zij, die eerst aan het ver keer willen wennen, zonder rijbewijs achter het stuur van een kleine auto op de verkeerswegen worden toegela ten (Zie voor plaatselijk nieuws pagina 4 van dit blad) Mensen van ongeveer dertig jaar en ouder zullen zich nog goed herinneren de spannende dagen van de zomer van het jaar 1939. Augustus 1939, die met een strak blauwe hemel, een juichende aarde met zomerweelde in overvloed en vrolijk gezang van het gevogelte hoog in de lucht het hare bijdroeg om de aange name en prettige stemming der mens heid te verhogen, is geëindigd als een maand van verschrikking voor heel Europa. Er was een geweldige beroe ring onder de volkeren, die sedert jaren gistte en nu tot uitbarsting kwam. Ofschoon de wolkenstoeten voortja gen aan de politieke hemel kwam toch de Oranjezon tussen de wolkenranden door de diepe schaduwen van het we reldgebeuren even oplichten. Terwijl de Duitse adelaar, toen nog vliegend op machtige wiekslag, zich gereed maakte om neer te schieten op zijn eerste prooi: het arme Polen, en terwijl de geweldige legermachten zich opmaakten om zich te meten in een bloedige strijd, en terwijl het oorlogs monster z'n vale schaduwen reeds voor uit wierp, werd in het Witte Paleis midden in de bossen te Soestdijk een prinsesje geboren, dat Irene, dat is vre de, zou heten. Met de geboorte van Prinses Irene beleefde Nederland nog een vrolijke, gelukkige dag. De nationale driekleur wapperde aan de openbare gebouwen en van vele particuliere woningen. Er werd gejubeld en feestgevierd. Maar er was toch een ondertoon van somber heid bij al die feestvreugde. Want hoe wel niemand het uitsprak, op deze fees telijke en met zonovergoten straten en wegen in Nederland, zweefde toch door de hoofden van alle mensen de bange vraag: „hoe lang zullen wij nog een stil en gerust leven kunnen leiden, nu het oorlogsgevaar met de dag groter wordt En de oorlog is gekomen. Het klok gelui, dat zijn dreunende slagen in de namiddag van 29 augustus 1939 in het luchtruim verspreidde, kondigde de le germobilisatie aan en was oorzaak van onrust en angst in duizenden huiselijke kringen. Irene, d.i. vrede, het schijnt in tegen spraak inet de werkelijkheid. De oor log bepaalde de gang van de eerste le vensjaren van Prinses Irene. Na Irene volgde de vertrouwde naam van Emma, en daarna die van Elizabeth naar een tante van Koningin Juliana, de groothertogin van Oldenburg. De roepnaam zou zijn Irene, volgens de vorstelijke wens uitgesproken als Ireen. Wij brengen ons menige edele figuur van die naam te binnen. Op het eind van de twaalfde eeuw regeerde er in 't Duitse Rijk een koning, Hendrik VI, die tegelijk koning van Sicilië was. Hij was een vorst uit het huis Hohenstau- fen. Hij maakte aanspraken op de kei zerskroon in het oude Griekse of Bij- zantijnse Rijk (hoofdstad Constantino- pel). Daartoe trouwde zijn broer Philips van Zwaben met Irene, dochter van de afgezette Griekse keizer Isaac Angelus, waardoor de aanspraken van de Ho- henstaufen op het Griekse Rijk werden vergroot. Deze Philips van Zwaben is na Hendrik VI koning van het Duitse Rijk geworden. Irene is dus koningin van Duitsland geweest. Deze zeer ge liefde koningin Irene, die door Walther van de Vogelweide bezongen werd als roos zonder doornen en duif zonder gal, had o.a. twee dochters uit haar huwe lijk met Philips van Zwaben, die bei den de naam van Beatrix droegen. De reden hiervan is mij niet bekend. De oudste dochter Beatrix huwde met de grote tegenstander van haar vader, Otto IV, en de jongste dochter Beatrix huwde met Ferdinand II van Castilië. Zo zien wij dat ook de naam Irene van historische betekenis is. En nu ligt de tweede wereldoorlog weer al ruim veertien jaar achter ons. Prinses Irene is opgegroeid tot 'n jonge vrouw, die bij de officiële plechtighe den, welke zij, verrichtte, ook de har ten van de Nederlanders veroverd heeft. En ofschoon de naamgeving van Ire ne aan onze jarige Prinses stellig be doeld is als een bede om de vrede te be stendigen, tekent de toekomst zich ook in augustus 1959 onheilspellend in de saamgekruide wolken aan de horizont af. Van 1939 tot 1945 werd het bloed der volkeren in Europa bij ganse stro men vergoten, en thanë is men be vreesd voor een nieuwe oorlog, die in vreselijkheid en bange ontzetting de gruwel der tweede wereldoorlog verre achter zich zal laten. Alles wapent zich tot de tanden toe en elkeen voelt, hoe er geen naam is uit te denken voor de ijselijkheden, die ons wachten als eens de volkeren gaan krijgen, met hun on uitputtelijke schat van moderne vernie tigingsinstrumenten en in doodsverach ting op elkander zullen losstormen. En wie nu de vrede wil bewaren, zal zich ook beslist in onze dagen moeten voorbereiden op een oorlog. Ook in dit opzicht heeft Nederland een verant woordelijke taak, n.l. om mede te zor gen voor een sterk bewapend West- Europa. En die verantwoordelijkheid wordt gedragen niet voor wat wij met die bewapening zouden willen doen, maar wat wij daarmede zouden willen afweren. Wie vindt dat het oorlogsspook op de loop gejaagd wordt met het na laten van een sterke bewapening, die moet de geschiedenis der dertiger jaren (Foto M. C. Meyboom) maar eens aandachtig gaan lezen. En dan komt men tot de conclusie dat Eu ropa en de wereld veel kansen heeft ge mist op vrede, omdat het Westen on verantwoordelijk ontwapende. Deze dertiger jaren mogen wij althans in dit opzicht niet vergeten. Ja, alle oorlogen van deze eeuw zijn ontstaan doordat de geallieerde landen hun bewapening verwaarloosden. Indien men alles niet voetstoots uit de handen wenst te geven en indien men de eigen grond niet onder de eigen voeten wil laten weggraven, dan zal de bewapening van de Westerse landen moeten staan in de spankracht om de vrede te behouden. Elke nationale dag in ons volksleven moeten er ons weer bij vernieuwing bij bepalen dat wij verplicht zijn om onze militaire bijdrage te leveren om ook daardoor de Nederlandse geest, onze heiligste rechten en vrijheden, waarvoor de Oranjevorsten steeds hebben gestre den, te bewaren en te verdedigen. Op woensdag 5 augustus a.s. hopen wij de 20ste verjaardag van Prinses Irerie te vieren. Wij wensen H.K.H. Prinses Irene geluk met de herdenking van haar geboortedag. Moge God Prinses Irene sparen tot in lengte van dagen. Hij make 't zo, dat in de ontwikkeling van het wereldge beuren haar naam voor Vorstenhuis en Vaderland, ja voor de ganse wereld worde heerlijke realiteit: IRENE VREDE Ooltgensplaat. 30 juli 1959. P. BOM ambt. ter secr. Betonstorting in de z.g. kofferdammen voor de sluisvloeren in de bouwput. Het eiland Flakkee ligt nog steeds geïsoleerd van de rest van Nederland. Er wordt echter met man en macht ge werkt aan de ontsluiting van dit door water omringde gebied. Het is nog maar kort geleden dat de bouwput in het Haringvliet droog kwam te liggen en men een aanvang maakte met de ontgraving en egalisering van de zeebodem. Thans is men zover dat een flink aan tal heistellingen in bedrijf zijn gebracht tot het slaan van de betonnen palen, waarop straks de sluisvloeren zullen rusten. Eer het zover is moet er echter nog heel wat werk verzet en massa's materiaal verwerkt worden. Kort geleden vond de eerste beton storting plaats in de z.g.n. kofferdam men, waarvan we hier een plaatje bren gen. Deze kofferdammen lopen aan weerszijden van de sluisvloer en zijn plm. 1 km lang, de breedte bedraagt 1.77 m. Voor het maken van deze dammen heeft men gebruik gemaakt van stalen damwand van 16 m. len'gte. De beton wordt gestort in vakken van plm. 3 m lengte en 9 m hoogte. In totaal is hiervoor ongeveer 23.000 ton beton nodig. Deze beton wordt aangevoerd m,et speciale cementwagens, met een laadvermogen van 45 ton, die met een z.g.n. schaar kunnen worden opgediraaid tot een hoogte van 4 meter. De specie wordt geladen onder 2 mo lens, die ieder een capaciteit hebben van 40 a 50 ton per uur. Het doel van deze kofferdammen is het tegenhouden van het water onder de sluisvloer. Na de vakantie hoopt men te begin nen met het storten van een werkvloer om het vlechtwerk op te sluiten. Voor de Flakkeese arbeidsmarkt, met zijn seizoen- en struktuurwerkloosheid betekent dit object een aanmerkelijk verlichting. Reeds werken er 175 ar beiders van ons eiland aan dit project en het laat zich aanzien dat in het a.s. najaar en de winter een nog groter aan tal arbeiders ingeschakeld zullen kun nen worden. Voor het vervoer van deze arbeiders worden eveneens reeds maatregelen ge troffen n.l. het leggen van een brug van de bouwput naar de vaste wal bij Stel lendam. Voor de bouw van deze baileybrug hebben de aannemers een compagnie van de genietroepen weten in te scha kelen van plm. 4 a 500 man, die zich donderdag a.s. te Hellevoetsluis zullen vestigen. Dit grote karwei zal naar wij vernemen plm. een maand in beslag nemen.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1959 | | pagina 1