folklore
e sluikeR
Tentoonstelling van oude tegels
te Sommelsdijk geopend
Portretwerk
y
Diploma zwemmen
Tegels
eiffiu^ee
Sireekmuseum Goeree-Overflakkee
UIT DE KERKEN
reportages
FOTO ROTSMA
V._
en TAAL 2
Bericht voor de scheepvjj
Bruggen over
Noord-Pampus enj
Zuiderdiep
i
CeMtrale VeiKng
Ds. Hegeman als gast-
predikant naar de V.Sj
Vervolgverhaal
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Dinsdag 28 juli i
Dinsdag
In „De Doelen" te Sommelsdijk, waar
in vroeger eeuwen de gilden vergader
den, waar de Schxitterij zijn zetel had
en de Rederijkers hun feestmaaltijden
hielden, is vrijdag j.l. voor het eerst na
de restauratie van dit gebouw door het
Streekmuseum een tentoonstelling ge
opend, die betrekking heeft op de
schoonheid van oude tegels. De kunst
die onze vaderen aan de dag hebben
gelegd in het vervaardigen van prach
tige wand- en schouw-versieringen
komt in deze expositie heel duidelijk
tot zijn recht. De Rijksinspectie van
Roerende monumenten die deze exposi
tie heeft samengesteld als „een reizende
tentoonstelling" heeft werkelijk iets
moois weten te brengen door op zeer
overzichtelijke wijze een beeld te geven
van de tegel in ons land. By de ope
ning heeft de heer Dijkers, als oudste
bestuurslid van het Streekmuseum öe
gasten ontvangen en burgemeester Hor
dijk, die de opening heeft verricht, met
enkele woorden ingeleid.
Burgemeester Hordijk maakte aller
eerst een compliment aan het bestuur
van 't Streekmuseum, dat het initiatief
genomen wastot deze tentoonstelling
om de eilandbevolking en tevens de
vele gasten die hier in de vakantie ko
men, de ontwikkeling van de tegelkunst
te laten zien.
Spr. had veel lof voor het Rijksbureau
voor roerende monumenten te Den Haag
voor de duidelijke en overzichtelijke
samenstelling van deze expositie. Eerst
de ontwikkeling van de tegel in de oud
heid (in de zaal beneden) o.m. in Egyp
te, Mesopotanië, de landen van de Is
lam, daarna de tegel in Europa tot het
eind van de 16e eeuw. Spr. gewaagde
er van dat de tegel ook een exportarti
kel is geweest en tenslotte in
Nederland een zelfstandige industrie is
geworden met een bepaald eigen karak
ter. Merkwaardig vond spr. de wijze
waarop in de oudheid de tegel werd ge
glazuurd, tot later daarvoor een soort
metaal-techniek werd toegepast.
Op het eiland worden zo af en toe bij
verbouwingen of sloop nog wel eens
tegeltableaux gevonden en spreker was
het bestuur van het Streekmuseum
dankbaar dat ze deze voor de verzame
ling trachten te verwerven, om daar
mee iets van deze oude kunst voor het
nageslacht te bewaren.
Burgemeester Hordijk sprak de wens
uit dat deze mooie expositie, met ontel
bare variaties op eenzelfde thema de
belangstelling zal krijgen die ze ver
dient.
Openingsuren
Wij attenderen er nogmaals op, dat
de tentoonstelling is geopend iedere
werkdag (behalve 's maandags) van des
nam. 35 uur en 's avonds van 79
uur. De entreeprijs bedraagt 50 cent;
het kaartje is tevens geldig voor een
bezoek aan het Streekmuseum in het
Kerkstraatje te Sommelsdijk. Om een
juist beeld van de geëxposeerde tegels
en tableaux te verkrijgen, is het nodig
dat men zich een programma aanschaft,
dat bij de suppoost op de expositie te
verkrijgen is. Dit is een waardevol
boekje, waarin alles over de fabrikage,
toepassing en schoonheid van oude te
gels te vinden is.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hedel P. de Jong te Koot-
wijk. Houten P. de Jong te Kootwijk.
Oud Alblas, kand. J. Vroegindeweij te
Barneveld. Herkingen kand. W. Kalk
man te Capelle a.d. IJssel.
Aangenomen naar Streefkerk M. van
Rennes te Rouveen. Waspik kand. S.
W. Verploeg te Utrecht.
Bedankt voor Oud Beijerland R. de
Bruin te Barneveld.
Behalve de kandidaten, die reeds
beroepen ontvingen, zijn van Herv.
Geref. zijde nog beroepbaar de heren
K. J. Jansen te Loenen en J. G. v. d.
Vlist te Bergambacht.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hardegarijp J. Kruithof
te Woudbergen. Alphen en Oegstgeest
G. Rang te Vijfhuizen. Stad aan 't Ha
ringvliet kand. J. de Boer te Waarden.
Zaamslag M. den Boer te Voorschoten.
Hoogvliet W. V. Wijk te Nederhorst den
Berg. Roden (2e maal) W. v. Halsema
te Eenrewoude.
Aangenomen naar IJsselmonde M.
Kersten te Wissekerk-e. Numansdorp A.
Veldhuysen te Baarland. Hardegarijp J.
Kruithof te Woudbergen. Noordwij k W.
Dekker te IJlst. Aardenburg J. de Vries
kand. te Oostzaan. Zweelso J. C. W. v.
't Hooff, kand. te 's Hertogenbosch. Gor-
redijk J. Berger te Kootwijk. Maassluis
E. Duursema te Vorden.
Bedankt voor Ridderkerk H. Zijlstra
te Koüderkerk.
Kootioijk. Na lange aarzeling is de
kerkeraad er thans toe overgegaan de
gezangen bundel in de eredienst in te
voeren. Dat dit inderdaad na veel aar
zeling is, bewijst wel het feit, dat de
kerkeraad hierbij de bezwaarden op
roept om de eenheid te bewaren en hen
uitnodigt om haar (de kerkeraad) er op
te wijzen als er h.i. te veel gezangen
zouden worden gezongen.
Een „Vierdaagse dienst". In verband
met de Vierdaagse wandelmars, heeft
de Geref. Kerk te Nijmegen op zondag
26 juli een speciale dienst, met een
speciale liturgie belegd, welke is afge
stemd op de gehouden vierdaagse wan
delmars. Ds. W. Kreuzen van Delft zal
dan spreken over „De morgen na het
feest."
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Lutjegast, Doesburg, 's
Gravenmoer en Rozenburg kand. H.
Brandsma te Sneek. Den Helder, de
Krim, Komhorn, Oud Beijerland, Aals
meer en Wildervank kand. T. Harder
te Leeuwarden. Aarlanderveer, Nieuw
koop, Eemdijk, Elburg, Doomspijk,
Nieuwkerk, Maassluis, Leerdam, Ouder
kerk a.d. Amstel en Woerden kand. P.
V. Zonneveld te Bussum. Gouda en
Steenwijk, kand. J. de Jong te Rotter
dam. Nieuwendam M. Rebel kand. te
Hilversum. -
Aangenomen naar Haarlem W. J. Re
bel te Murmerwoude.
Toegelaten tot de studie aan de
Theol. School H. Biesma te Lisse; J.
Dol te Voltkermond; W. v. d. Kruik te
's Gravenhage, J. v. Mulligen te Steen
wijk; J. Plantinga te Hoogeveen; P.
Roos te Alphen a.d. Rijn en J: Westel
rink te Zwolle.
Zendingsdag. De classicale Zendings-
dag te Zeist heeft een netto opbrengst
van 1200.— als resultaat opgeworpen.
Te Utrecht is tot doctor in de vee
artsenij kunst gepromoveerd ir. P. K.
Baay, schriba van de kerkeraad der
Chr. Geref. Kerk te Utrecht-C.
GEREF. GEMEENTEN
Ds. C. Hegeman te Genemuiden
(voorheen te Sioux Center) zal D.V. 16
augustus met zijn gezin per „Staten
dam" naar Amerika vertrekken om
daar enige tijd als gast-predikant te
vertoeven.
Gouda. De Ger. Gemeente heeft het
kerkgebouw aan het Stationsplein, waar
zij jai'en lang vergaderd heeft verla
ten, omdat dit bij rechterlijk vonnis is
toegewezen aan dr. Steenblok c.s. Naar
wij vernemen wil dr. Steenblok thans
een nieuw proces aanhangig maken om
de onkosten, die zijn gemeente in de
periode dat zij een kerkgebouw en pas
torie moesten huren vergoed te krij
gen.
In een Vrije Chr. Geref. Gemeente
te Apeldoorn vond de bevestiging
plaats van de heer A. v. d. Berg tot
predikant door ds. M. J. Middelkoop
te Zwolle. In dezelfde dienst deed deze
kandidaat intrede. „Kerknieuws" meldt,
dat deze dienst drie volle uren heeft
geduurd, zodat men halverwege een
pauze heeft moeten invoegen, want an
ders waren de kerkgangers door de
hitte bezweken.
Of het onder deze omstandigheden
„een blijde comste" is geweest, wagen
wij te betwijfelen.
Prima
en niet te evenaren
2e serie no. 19.
Doewe (doen).
Het werkwoord doen speelt in het
dialect een grote rol, zoals we hieron
der zullen zien. Evenals in 't Engels is
hêt een hulpwerkwoord bij 't vragen.
Hoeneer doewe m'n ete? Doe je nog
breie Doewt Hansje mee speule Wat
doe je schrieve
Ook in de antwoorden blijft het:
M'n doewe nog niet ete. Ik doewe nog
een hortje breie. Hansje doew niet mee
speule. Vooral in ontkenningen komt
het veel voor: Hie doew niet komme. Ik
doewe niet verkaope (Vgl. het Engels).
We hebben dus: m'n doewe deêle, m'n
doewe niet deêle, doewe m'n deêle.
Aan een zieke vraagt men: wat doe
je? wat zeggen wil: hoe gaat het er
mee? Wat doewt het buten? is: welk
weer is het Wat doewt de juun, de
tèrreve enz. kan betekenen: Komt ze al
op Groeit ze goed Is ze al rijp Maar
ook: wat is de prijs
Wat doewt de koeje Is ze al wat
beter Eet ze al Denk je dat ze al
gauw kalft Hoeveel kun je er voor
krijgen Zo vraagt men: wat doewt de
locht? wat zeggen wil: ziet het naar
regen Wacht je onweer Klaart het
al op enz. enz.
M'n doewe vanmiddag mar pap, slae,
snert (eten)
Een bakje doewe is koffie drinken.
Een briejfje doewe, 'n kaertje doewe
(schrijven).
De wacht of stalwacht doewe is het
vee verzorgen.
M'n doewe een beetje, we nemen een
borrelt je.
Een' aevendschoofje doewe een
avond werken.
De stoepe, straete doewe (dweilen of
schrobben).
Poters doewe poters in 't vet smo
ren en opdienen.
Den boer doewt tèrreve, aerepels,
juun, enz. (verbouwen).
De koeje bie de stier, 't paerd bi© den
hingst, 't vèrreke bie den beer doewe
(ze laten paren).
De vrouwe doewt d'r haer (ze kapt
zich)
Schelm doewe is vals spelen, b.v. bij
't kaarten.
't Vèrreke dood doewe (slachten)
De aerepels in de grond doewe (po
ten)
De tèrreve, de peen, de juun d'r in
doewe (zaaien).
Zonge doewe (zonde bedrijven).
XJutkeringe doewe, uitkeren van een
erfenis.
Alles vort, weig doewe, alles verkopen
De zaekent an kant doewe - ophouden
met werken of boeren.
Negosie doewe - een winkeltje hebben
't Hooi in den tas, in de schure doewe
(binnenrijden).
Hie doe mar wat hij scharrelt maar
zo'n beetje.
Een kaertje doewe - kaarten.
Ze doew nog al es een potje - ze
huilt dikwijls,
Heur doewt het in huu.s, d'r zuster
doewt de was. Ik doewe het eten (ver
zorgen, klaar maken).
Hie doew mar - hij moet maar doen,
wat hij wil.
Je doew mar - ga je gang maar.
Ze doewe mar mit 'n errem mens -
slecht behandelen.
Ik doewe mit je, dat het goot. Ik wil
er met je om wedden, dat het gaat.
Men doewe om 't gauwste We kij
ken wie 't gauwste klaar is.
Die ruzie mot je uut de wege doewe -
die twist moet je bijleggen.
Hie doewt tekst in uutleg - hij vertelt
alles haarfijn.
Deer heije niejt mee van doewn -
daar heb je niets mee te maken.
Ik hè d'r mee te doewn - medelijden
hebben.
De deuren geel, bruun of groen doe
we (verven).
Dat regentje doew niet veel - brengt
niet veel voordeel.
Ook in samenstellingen met bijwoor
den of in afleidingen komt doen veel
voor.
Hie doewt z'n eige wat an - hij be
zorgt zich veel verdriet.
Hle heit z'n eige wat annedae - hij
heeft zelfmoord gepleegd.
Hiervoor zegt men ook: z'n eige ver-
doewe, z'n eige bedoewe.
Ofdoewe - afstoffen, afvegen. De
stoelen ofdoewe.
Den taefel of doewe - de kopjes en
bordjes wassen.
Hie doet heel wat of hij lijdt veel,
hij huilt veel.
Z'n schuld ofdoewe - afbetalen. Dat
doewt niks of - dat helpt niet veel.
De tèrreve, de haever d'r ofdoewe -
maaien.
>i
Denk ik aan U, o Hemelstad.
Dan grijpt m' een zalig heimwee aan.
Och, of ik duivenvleug'len had.
En reeds Uw poort mocht binnen gaan.
Hier tasten w'in het donker rond.
En beed'len om een sprank van licht.
Daar zien wij God, (wat blijde stond)
Van aangezicht tot aangezicht.
Hier woon ik in het vreemde land.
En zelfs die enk'len die ik ken.
Doorlijden zijn zij m' aanverwant,
Al even arm als ik het ben.
Maar nog een weinig tij ds, dan blinkt
Het licht mij van de morgen aan,
Waarop de Godsbazuin weerklinkt,
En Sion's kind'ren huiswaarts gaan:
Wat spreidt de zon die zachte Hoop
Een lieflijk licht voor onze voet.
Komt, pelgrims Gods, volbrengt Uw loop,
Het einde goed is alles goed.
Ds. F. W. Krumacher
Uutdoewe. De peen, de aerepels uut-
doewe (delven, rooien).
Uut doewe is ook najaarsschoonmaak
houden. In 't voorjaer maeke de vrou
wen schoon, mar in 't najaer doewe ze
uut.
Dat mot je niejt uutdoewe - daar
moet je niet gering over denken.
Butendoewe. Men doewe de katte 's
nachs buten.
't Veê butendoewe - in 't voorjaar in
de wei brengen.
Binnendoewe.
't Koren, 't hooi binnendoewe, in de
schuur brengen.
't Veê binnendoewe - 't vee in 't na
jaar op stal zetten.
De hond binnendoewe - in huis halen
Opdoewe. De keuvel opdoewe - opzet
ten.
Voorraed opdoewe - inslaan.
Wat doewt ér op Wat is er aan de
hand?
Ondoeuwe (ontdoen).
Hie kan z'n eige goewd ondoewe -
hij kan zichzelf goed bedruipen, hij zit
er warmpjes in.
Verdèewe Z'n geld verdoewe - ver
kwisten.
Bovendoewe. De tèrreve boven doe
we - op zolder brengen. De korenzol
der was bij ons boven in 't huis.
Meêdoewe. Hie kan goewd meêdoewe
d.i. hij kan z'n maat staan. Ook: hij telt
mee.
Hie kan 't er mee doewe - hij heeft
zijn portie, ook van leed.
Hier volgen nog enkele gezegden:
De kinders nae bedde doewe - naar
bed brengen.
't Kind doewe - de baby verzorgen.
Nae een baentje doewe - solliciteren
't Bedde doewe - het bed schudden.
't Kind een lure opdoewe - een luier
aandoen.
't Kind van de mamme doewe - spe
nen.
'n Handreiking doewe - helpen.
Bericht doewe, tienge doewe - be
richt sturen.
Onger de aerde doewe - begraven.
De kleêren in de kasse doewe, d'
aerepels in de kelder doewe, de kom
metjes in 't bennetje doewe enz.
Een rondje over straete doewe - een
keer heen en weer over de straat lopen.
Die hond doewt niks - bijt niet.
Die koeje doewt nae z'n - de koe wil
hem stoten.
M'n doewe klesje, krupeltje, enz. We
spelen tiktakken, verstoppertje, enz.
't Is geen doewen, dat is niet te doen,
of 't is geen manier.
Deer is geen doewne an - dat kan niet
ik weet er geen raad mee.
't Is om te doewen, 't is mogelijk.
M'n binnen der over doewnde, we
zijn aan 't onderhandelen.
Ze binne altied doewnde om te klet^
sen - ze zijn altijd bezig.
Eens egêve bluuft egêve, eens edae
bluuft edae zegt men, als iemand een
i:uil of koop ongedaan wil maken.
Hie doewt slaegen deer je van stoot
te kieken - hij maakt rake opmerkingen
Hie doet allerlei vreemde uutdruksels
- hij drukt zich eigenaardig uit.
Een deuntje doewe - huilen.
Wat doe je d'r Wat heb je op die
plaats te maken
Ik kanne d'r niks an doewe, mar ik
mot toch zegge, dat betekent: Neem
me niet kwalijk, maar
Een heel gedoe - een heele drukte.
Een gedoetje, 'n spilletje, 'n klein be
drijfje.
De koeje is doewnde, bezig te kalven.
Op 18 juli j.l. werd aan het haven
hoofd te Middelharnis door een groot
aantal candidaten medegedaan aan de
zwemproef ter verkrijging van het be
treffende diploma van de Koninklijke
Nederlandse Zwembond. Over het al
gemeen werd er goed gezwommen. Met
de schoolslag hadden de candidaten
meestal geen moeite. De rugslag bleek
ook nu weer niet erg in trek te zijn.
Gelukkig was er door de meesten van
tevoren flink op deze slag geoefend.
Daardoor vielen de resultaten mee. Aan
de volgende candidaten kon het diplo
ma uitgereikt v/orden:
Middelharnis: Cor Both, Corrie Buth,
Cobi Preesman, Marian Haeck, Margo
Prins, Bert Kleingeld, Kees Vis, Tonny
de Mooy, Mimi van Slledrecht, Loes
Knops, Riet Bom, Arie Boogerman, Jaan
van Groningen, Alexander den Hollan
der, Co Wielhouwer, Gerda Dengerink,
Lenie Hartensveld, Kommie de Blok,
Hannie de Blok, Hans Scherpenisse,
Adrie Boeter, Rien Keuvelaar, Jopie
Kern, Leen van der Waal, Henk Bech-
tum, Huub Bijleveld, Daan Bijleveld,
Gerard Blankers, Jan Schipper, Adrie
Krijger, Tim Moerland, Suss van der
Weide, Corrie Kooy, Cockie de Man,
Kees Hommel, Gert Vis van Heemst,
Anneke Boogerman, Jan Tamboer, Tri-
neke Tamboer, Job Dubbeld, Anneke
Jordaan, Jetima van Donge, Lijnie Boe
ter, S. Schellevis, Adriana Jordaan, Jan
Boogerman, Hilly Peeman, Willy Vroeg
indeweij, Jacoba Peeman, Wouter Mun-
tingh, Johannis de Waard.
Sommelsdijk: Jan van den Doel, Leen
de Ruiter, A. F. Jansen, R. HoUeman,
D. HoUeman, Bep Verolme, Sjaan Kool,
Koos Kool, Cokkie Knape, Anneke
Nieuwenhuizen, Loes Campfens, Jan
Kerseboom, Tinus Groenendijk, Frans
van der Sluijs, Hans van Dam, Aat Jop-
pe, Jannie van den Doel, Nico Nipius,
Hilly Looy, Cornells van Dongen, Pie-
ter Vijfhuizen, Maria Looy, Johanne
Vroegindeweij.
Dirksland: Coby Groenendijk, Goof
van 't Geloof.
Aan 76 van de 92 deelnemenden kon
het diploma verleend worden.
Voor degenen, die op 18 juli j.l. niet
mee konden doen, of het die dag niet
gehaald hebben, is er op zaterdag 1
augustus a.s. opnieuw gelegenheid.
Aangeven hiervoor bij de badjuffrouw
Gelegenheid tot het onder leiding
oefenen, .woensdag, donderdag en vrij
dag a.s. om 18.30 uur aan het haven
hoofd te Middelharnis.
Hie is weer doewnde - hij heeft z'n
kuren weer.
't Is doebaer of doendelijk - dat is
wel te doen.
Ze kunne je wat doewe - beheksen,
betoveren.
Ze hè dat kind wat anedae - betoverd
't Is edae, 't is klaar, afgelopen. Vroe
ger zette men onder verordeningen en
officiële stukken: gedaan te.
Zoódoewnde kom je nooit klaer - op
die manier.
Dat heit 'n zoodoende netjes eflikt -
hier: ondertussen.
Welke lezer breidt deze collectie uit
Wassenaar.
F. den Eerzamen.
Door Rijkswaterstaat is aan
Flakkeese gemeenten bekend gemj
en derhalve afgekondigd, dat aatisf
tend aan de zuidzijde van de bouwpjl
het Haringvliet een vaste brug overl
Noord Pampus wordt gelegd, \vaai||
de onderkant ongeveer in het midi
over een breedte van plm. 40 m. zaïf
gen op 5.50 m N.A.P. en dat s|
het Zuiderdiep op plm. 800 m bentf
de haven van Stellendam een b
worden gelegd met een beweegbare",!
ning, wijd 12 m. Laatstgenoemde M
zal doorgaans open staan. '1
Met het heien van de brugpijletj
het Noord-Pampus is op 6 juli j.l, {M
een begin gemaakt.
Voor zover de brugdelen nog nieti
gelegd, zullen op de pijlers de seil
en lichten worden getoond als voo>|
schreven voor een vastzittend vaartj
Op de voltooide bruggen zuUenj
dag geen seinen worden getoond.
Bij nacht zullen de volgende licj;^
worden getoond:
1. op de brug over het Noord-PairJ
boven het midden van de pi. 4||
brede opening een geel licht.
2. op de brug over het Zuiderdiep
weerszijden van het beweegbare;'
deelte.
a. een rood licht aan elke zijde \ïM
neer de brug gesloten of de doorvj'
niet vrij is;
b. een rood licht aan één zijde etif.ij
groen licht aan de andere zijde v,r'
neer de doorvaart wordt vrij B
maakt;
c. een groen licht aan elke zijde i
neer de doorvaart vrij is;
d. een rood licht aan één zijde en tJ
rode lichten boven elkaar aan de f
dere zijde wanneer de doorvaaul
gestremd.
Onze schippers dienen van dezepl
blicatie goede nota te nemen.
G
Veiling van vrijdag 24 juli 1959.
Eigenheimers 19,10—19,60; id. fijn 1'
—16,50; id. driel. 6,------9,—; id, zj|
18,30.
Bintjes 19,20—20,80; id. driel, 6,90-ia|
Blauwpitten 20,—; id. driel. 7,10.
Alpha 18,30.
Vqeraardappelen 4,705,
Aanvoer 46.000 kg.
Ds. C. Hegeman, predikant bij defjl
reformeerde gemeente van Genemuiè'i
die zes jaar predikant is geweesi?!
Sioux Center, lowa, in de VereniÉ
Staten, heeft een uitnodiging ontvaiijvl
om enkele maanden als gastpredilffiS
naar Amerika te gaan. Ds. HegemJ
heeft van zijn kerkeraad toestemniDf
ontvangen en is voornemens 18 mg.i'k
met de „Statendam" naar Ameril!a|:|
vertrekken. Hij zal de meeste zondaji'i
in zijn oude gemeente voorgaan en f
deputaat van de generale synode en
viseur voor het emigratiewerk in C J
nada besprekingen voeren.
RIJMEN VAN TIJMI?!
Als U van antieke ding.en.
Toch ook nog een beetje houdt.
Kan er, in het Streekmuseum,
Iets geweldig moois aanschouwd.
Velerhande oude tegels.
Zijn aldaar tentoongesteld.
Gaat U er een kijkje nemen,
U krijgt waarde voor uw geld.
Dat is nu eens iets, afkomstig
Uit die goeie ouwe tijd.
Want de kunst van tegelbakken, j
Wordt ons voorgeslacht benijd.
't Was toch ook weer iets biizondEi
Uren arbeid kostte dat.
Eer men zo iets erg kunstzinnigs,
Goed en wel vervaardigd had.
Vele tegels zijn verdwenen,
Maar wat nu nog bleef bewaard,
Zijn bijzondere exemplaren;
Veel, met zorg bijeen vergaard,
Is in Sommelsdijk 't aanschouwen,
Daarom niet, te lang gewacht.
Maar aan 't mooie Streekmuseum,
Weder een bezoek gebracht.
TIJMl
De gei
van burj
ke agenc
flink wa
stukken,
uit deze
uitbreldi
cretaris
b en w
gewacht
van verr
gingscon
van de i
bieding
kennis
zienlijk 1
perikeler-
bleek z
door W. Schippers
„Ziezo Pietje", zegt de kastelein, „we
hebben tamelijk vroeg avond en ik ga
nog gauw in de tuin een luchtje schep
pen."
't Woord is Joris Bekkers nauwelijks
uit de mond, of in de stille straat weer
klinken voetstappen, die regelrecht de
Vuurbaak naderen. Het volgende ogen
blik komt een viertal mannen binnen.
Neen, dat zijn geen schippers van de
binnenvaart, Joris ziet het met één oog
opslag. Niet voor niets zwerft men van
zijn vijftiende tot zijn dertigste jaar
buitengaats; en een bootsman, zoals
Joris Bokkers eens was, kan zich niet
vergissen in het uiterlijk van de vier
mannen, die de gelagkamer binnen
stappen.
Het zijn zeelieden en zij behoren
thuis op 'n Engelse schoener, die een
paar uur geleden in de haven van Ter-
neuzen is binnen gevallen; drie van hen
behoren in elk geval tot de bemanning
van het schip, de vierde heeft êen plun-
jezak bij zich, en als oud-zeeman weet
de kastelein, dat deze jonge gast of geen
schip heeft, of op reis is naar een nieu
we bestemming, anders zou hij geen
plunjezak dragen. Hij is hier afgemon
sterd. Joris is niet erg ingenomen met
zijn late gasten, hij verlangt er naar
om de warme gelagkamer te kunnen
verlaten en een ogenblik van de bui
tenlucht te kunnen genieten.
Aan de enkele woorden, die de bin
nentredende matrozen tot elkaar zeg
gen, hoort Joris, dat zij Engelsen zijn;
hun taal verstaat en spreekt Joris vlot,
omdat hij in zijn jeugd op Engelse
schepen heeft gevaren.
De zeelieden nemen plaats aan een
tafel en Joris vraagt, waarmee hij hen
van dienst kan zijn.
De mannen verlangen bier en willen
met alle geweld, dat de waard ook op
hun kosten een glas meedrinkt; zij no
digen hem uit aan hun tafeltje te ko
men zitten, wat deze beslist weigert.
„Het is bijna half tien, mannen", zegt
hij „en het wordt tijd voor mij te slui
ten, maak het dus kort. Het spijt mij,"
voegt hij er vergoelijkend bij, „dat het
niet een uurtje vroeger is, ik praat
graag wat met de jongens van de grote
vaart."
Een der matrozen drinkt met lange
teugen zijn groot glas bier tot op de
bodem leeg en dan zegt hij„Zulk lek
ker bier heb ik zelfs in Hamburg nooit
gedronken en daarom is het een hard
gelag om zo spoedig de aftocht te moe
ten blazen, temeer, omdat we juist ge
komen zijn om met deze jonge maat af
scheid te drinken; hij "is afgemonsterd,
zoals ge misschien al begrepen hebt; ik
zou mij al heel erg moeten vergissen
of gij hebt in uw leven wel eens andere
planken onder de voeten gehad dan die
van uw gelagkamer."
Joris Bokkers lacht even. ,Ik heb
lang genoeg gevaren om een paar zee-
benen te krijgen," merkt hij terloops
op, en zich dan tot de jongste van de
matrozen wendend, vervolgt hij: „Ik
kan mij vergissen, maat, maar ik ver
onderstel, dat gij wel Hollands kent."
„Dat zal wel gaan," antwoordt de
jongste matroos, „tenminste voorzover
een Fries dat verstaat, als een Zeeuw
Hollands spreekt. Maar", zO' gaat de
matroos voort, „dit is van minder be
lang. Laat ik je liever zeggen, dat ik
van plan ben naar Antwerpen te gaan
om te trachten een schip te vinden. Als
er nu echter geen schipper in de haven
van Terneuzen ligt, die morgen naar
Antwerpen vertrekt, is er misschien
een, die naar Vlissing;en zeilree ligt,
dan kan ik daar mijn geluk eens be
proeven. Wat denk je er van, kaste
lein
Weer kijkt Joris Bokkers de jonge
zeeman doordringend aan en dat onder
zoek schijnt niet ten gunste van de ma
troos uit te vallen. De kastelein haalt
de brede schouders op en zegt: „Zou je
niet wijzer gehandeld hebben, als je
vannacht nog aan Taoord van je schip
was gebleven, om hier morgenochtend
op je gemak een, onderzoek in te stel
len, op welke manier je het best je be
stemming zoudt kunnen bereiken Nu
zal dat niet meer gaan, dat kun je zelf
wel begrijpen."
„Dat begrijp ik zó goed", antwoordt
de matroos, „dat ik je juist vragen wil
de, mij voor deze nacht logies te ver
schaffen."
„Een logement is de Vuurbaak eigen
lijk niet, maar voor de fatsoenlijke
vreemdeling is hier wel een nachtver
blijf mogelijk," merkte Joris koeltjes
op.
De matroos is niet ouder dan twintig
jaar en een opvallend knappe kerel,
lang en voor zijn leeftijd krachtig ge
bouwd, met dik blond haar en frisse,
gebronsde gelaatskleur. Hij zou dan ook
bepaald een gunstige indruk op Joris
Bokkers gemaakt hebben, als er niet
iets dreigends in zijn vermetele oog
opslag was geweest, dat Joris niet aan
stond.
Een spottend lachje krult zijn lippen,
maar zijn harde, blauwe ogen kijken
Joris scherp aan, als hij zegt:
„Ik meen je te begrijpen, kastelein,
ik behoor niet tot de fatsoenlijke vreem
delingen, die hier soms overnachten,
daarom zal het voor de arme matroos
maar het beste zijn om te onderzoeken
of er nog ergens anders een plaatsje in
Terneuzen te vinden is voor de nacht."
Na dit gezegd te hebben haalt de zee
man zijn beurs uit de zak en werpt een
Engels goudstuk op de toonbank. Dan
vraagt hij in het Engels aan zijn mak
kers of ze klaar zijn om met hem mee
te gaan en grijpt tegelijkertijd naar zijn
plunjezak.
Joris Bokkers is zoals gezegd
niet erg vlug met rekenen en nadat hij
even in zijn toonbanklade heeft ge
grabbeld, wendt hij zich naar de deur
achter hem en waarschuwt zijn vrouw,
dat ze hem moet komen helpen. Kort
daarop verschijnt de waardin in de
deuropening, groet de zeelieden en kijkt
Joris vragend aan, die, op het Engels
goudstuk wijzend, zegt: „Hiervan moe
ten vier glazen bier afgehouden wor
den." Terwijl de vrouw afrekent, zegt
Joris tot de jonge matroos:
„Je lijkt me nogal kort aangebonden,
maat, maar dat kan ik wel hebben; je
hebt me echter toch verkeerd begrepen
als je denkt, dat ik laag op een ma
troos neerzie. Mijn bedoeling was al
leen, je te doen begrijpen, dat ik niet
bepaald voor logeergasten ben ingericht
maar als het slechts voor één nacht is,
kan ik je wel herbergen, als mijn vrouw
het goed vindt."
Slechts even neemt de waardin de
matroos op, het onderzoek schijnt nogal
gunstig uit te vallen, ze maakt tenmin
ste geen bezwaar en merkt alleen op,
dat ze gewoon zijn om niet later naar
bed te gaan dan beslist nodig is.
„Ik ben bereid om op staande voet
onder de wol te trekken," zegt hij
lachend, „de vorige nacht had ik juist
de laatste wacht."
Met enkele woorden brengt de Hol
landse matroos zijn Engelse mattfl
op de hoogte van het gesprokene 1
reikt hun dan de hand ten afs*l
Eén van hen wendt zich nog tot f
waard en zegt in zijn landstaal, dat*
zeeman met één glas bier geen afs*p
drinken kan, maar Joris weigert Ito'V
nog één druppel te schenken, en
perend nemen de mannen afscheid
hun Hollandse makker.
HOOFDSTUK 3
Een zwerver zonder thuis
Reeds langer dan een uur lag de Jf J
ge matroos wakker in zijn bed op
kleine zolderkamertje, dat Joris
kers hem de vorige avond had aai|
wezen als zijn verblijfplaats voor
nacht.
„Roep mij maar niet vroeger dan a
uur", had de matroos tegen de
gezegd, toen deze hem vroeg, '^"^.1,1
hij gewekt wilde worden, maar b'J j
eerste krieken van de dag ^j|
reeds dommelig en soezerig wa»!
door het geweldig hanengekraai. B*!
slapend bleef hij er een ogeablft J
liggen luisteren, om echter spoedig J
in te dommelen. Zijn vaste slaap J
echter voorbij, en toen de zw^'^uj
renklok van Terneuzen haar zfi'^^'J
gen door het luchtruim deed dre"
was Adriaan Nitzema klaar wakkW'
(Wordt verve''!
