De radioactiviteit in ons land
40-jarig jubileum
Fa. I. Verbrugge Zoon
Reis naar Rome
MIDDELHARNIS
De heer C. Groen ontving
koninklijke onderscheiding
32e jaargang
Vrijdag 24 juli 1959
No. 2814
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
vin (Slot)
MEDITATIE
BINNENVERINGBED
SCHUIMRUBBERBEO
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en Advertenties uitsluitend Telefoon K 18702629
Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
We gaan deze artikelenserie over on
ze Rome-reis besluiten met één en an
der te vertellen over de stad Florence,
waar we op de terugreis nog enkele da
gen verbleven. Na Rome is deze stad
wel de beroemdste van Italië op het
gebied van historie en kunst. Het is
één van de schoonste steden ter we
reld en ligt in de vlakte van de Arns.
Het is de stad met de schoonste ver
zameling schilderijen in haar musea en
tevens de geboorteplaats van een aan
tal wereldberoemde Italianen uit de ge
schiedenis: Dante, Boccaccio, Petrarca,
Galileï en Macchiavelli, terwijl ook Mi
chel Angelo van Florentijnse afkomst
was. In het bijzonder willen we aan
dacht schenken aan een heel bekende
figuur uit de kerkgeschiedenis, die hier
een grote rol heeft gespeeld, n.l. Savo
narola.
Allereerst hebben we de Dom van
Florence bezocht, wier koepel de stad
domineert. Vóór de bouw van de Sint-
Pieter in Rome overtrof deze kerk alle
andere in Italië. Ze vertoont een zeer
aparte bouwstijl en maakt van buiten
een overweldigende indruk. Van binnen
is ze, vergeleken bij andere grote R.K.
kerken, zeer sober ingericht. Indien
haar stenen konden spreken, zou ze heel
wat uit de historie van Florence kun
nen vertellen, want er zijn grootse din
gen in geschied zoals de profetische
prediking van Savonarola, maar ook
bloedige drama's afgespeeld zoals in het
jaar 1478. In die tijd regeerde over Flo
rence het vorstenhuis van de Medici.
Een deel van de adel had een samen
zwering gesmeed met medeweten van
de paus en op een zondag poogde men
Lorenzo en zijn broer Giuliano op het
ogenblik, dat de priester in de Dom
de mis bediende en de hostie ophief,
van het leven te beroven. Met Giuliano
lukte dit, doch Lorenzo, die door twee
priesters werd aangevallen en nog
aan de hals verwond werd, wist via
de sacristie te ontkomen en werd toen
alleenheerser, daar de samenzwering
mislukte.
Los van de Dom staat op de Piazza
del Duomo (Domplein) het Baptisterium,
de doopkapel. Eén der ingangen heeft
een bronzen deur met zó vele en zó
schone reliëfs uit de bijbelse geschie
denis, dat haar gelijke niet te vinden
is. In deze kapel ;is,'öok Dante, de be
roemdste der Italiaanse dichters en
schrijver van de ,i.Divina Comedia" ge
doopt, maar hij ligt begraven in Raven
na. We zagen merkwaardigerwijze in
dit Baptisterium een prachtige graf
tombe van paus Johannes XXllI. Dit is
de naam van de huidige paus! Wat we
toen al vermoedden, bleek later thuis
bij nader onderzoek juist: de eerste Jo
hannes XXIII was een z.g. schisma
paus, die in de verwarde tijden van het
Concilie van Constanz als tegenpaus
was opgetreden, maar in 1415 werd af
gezet en in Florence stierf.
Een andere beroemde kerk is die van
Santa Croce (heilig kruis). Omdat daar
veel beroemde Florenstijnen begraven
liggen, wordt ze wel de Westminster
Abbey van Florence genoemd. Daar ia
de graftombe van Michel Angelo, de
grootste kunstenaar der Renaissance:
architect, beeldhouwer, schilder; van
Galileï, de wis- en sterrekundige, die
voor zijn bewering, dat de zon stilstaat
en de aarde draait; in de gevangenis
terechtkwam; van Macchiavelli, de
staatsman en schrijver van „De Vorst",
naar wie nog steeds een bepaalde soort
slechte politiek macchiavellisme ge
noemd wordt. We zagen er ook een mo
nument ter ere van Dante, wiens ge
boortehuis men in de stad nog aan
wijst.
Wat men beslist niet mag overslaan,
is de Galleria Uffïzi, het rijkste schil
derijen-museum ter wereld. We hebben
er enkele uren in rondgedwaald, maar
het is onmogelijk daarover te schrij
ven. Zoiets moet men zelf zien. En
voorts gaat iedereen naar de kerk San
Lorenzo met de kapellen der medici,
die het familiemuseum vormen van dit
befaamde bankiersgeslacht, dat vorsten,
kardinalen en pausen leverde en wier
meest bekende vertegenwoordigers Lo
renzo il Magnifico (de prachtlievende)
en Catharina de Medici waren. De laat
ste, koningin van Frankrijk geworden,
is berucht ^Is aanstichster van de Pa-
rijse Bloedbruiloft in 1572. Deze kapel
len zijn van een fabelachtige schoon
heid en rijkdom. Er staan schitterende
graftomben van de hand van Michel
Angelo, die hier op het hoogtepunt van
zijn kunst stond.
En tenslotte Savonarola, wiens ar
beidsveld in Florence gelegen heeft. De
ze monnik was in 1452 te Ferrara ge
boren en trad op 23-jarige leeftijd in
het Dominicanen klooster te Bologna.
Zes jaar later ging hij naar het klooster
San Marco in Florence en werd daar
in 1491 prior. Hij zag zeer duidelijk
het verval van de kerk en hekelde de
weeldezucht en wereldsgezindheid van
de paus en van de Medici's. In zijn pre
diking in de kloosterkerk striemde hij
de misbruiken van de kerk en de ver
dorvenheid van adel en volk, waarbij
hl] hemelse straffen voorspelde. De toe
stand in de R.K.kerk was in die tijd
aiep treurig. Omstreeks 1500 verkeerde
ze m een dieptepunt. Paus Innocentius
VIII (1482—1492) werd b.v. genoemd „de
vader des vaderlands" vanwege zijn
grote aantal kinderen ondanks het ver-
Phchte celibaat. Openlijk richtte hij op
ae bruiloft van één van zijn zoons met
ae dochter van Lorenzo de Medici een
luxueus feestmaal aan. En Alexander
vi was nog beruchter. Deze Spanjaard
was door omkoping der kardinalen paus
Zo zeiden zij tot hem: Zeg nu Schib-
boleth; maar hij zeide: Sibboleth,
en kon het alzo niet recht spreken.
(Richteren 12 6a)
Een bekende geschiedenis, naar ik
hoop, voor de meesten van de lezers.
Er is een onzalige broederkrijg in Is
raël uitgebroken. De Efraimieten strij
den tegen hun broeders uit Gilead. De
slag is echter geslagen en de Efraimie
ten hebben de nederlaag geleden. Zij
vluchten naar de Jordaan om een goed
heenkomen in hun eigen stamgebied te
vinden. Tot hun schrik echter bemerken
zij, dat de veren der Jordaan door de
Gileadieten zijn bezet. Maar ach, wat
zorg, zij zullen zich uitgeven als Gi
leadieten en weigeren te erkennen, dat
zij Efraïmieten zijn.
De Gileadieten hebben echter een
middel om uit te vinden, of zij inder
daad een vriend of een vijand zijn. Al
hoewel als broeders zij de zelfde taal
spreken, is er een klein verschil. De
Efraïmiet is onmiddellijk herkenbaar
aan de wijze, waarop hij sommige woor
den uitspreekt. Hij kan geen Schibbo-
leth zeggen, maar maakt van de sch een
s, zodat hij Sibboleth zegt. Éen klein,
maar voornaam onderscheid. Zo hij
Sibboleth zegt, hij zal sterven en niet
veilig ontkomen. Ziedaar, in het kort
een geschiedenis, waarover wij eens met
u handelen willen.
Hoe klein is het verschil in de beide
woorden en toch hoe groot is het be
lang om Schibbolet recht uit te spreken,
want er is de vraag van leven of dood
aan verbonden. Nu, alzo kunnen wij
ook spreken van een Schibboleth of
Sibboleth in betrekking tot onze reis
naar de eeuwigheid.
Wanneer wij aanstonds aan de oevers
van de doodsjordaan komen, dan zal
ook van eeuwigheidsbelang zijn of het
geestelijke Schibboleth op de rechte
wijze zal worden uitgesproken. Wat is
dan wel het geestelijke Schibboleth?
Wel, zeer nadrukkelijk antwoordt ons
daarop de Heilige Schrift, waar de Hee-
re Christus ons Zelf betuigt: „En dit is
het eeuwige leven, dat zij U kennen,
de waarachtige God en Jezus Christus,
Die gij gezonden hebt." Wij moeten dit
Schibboleth niet door een onbijbels
doen vervangen. Helaas wordt er zo me
nigmaal een Schibboleth gemaakt van
iets, dat echter als zodanig niet dienen
kan.
Hoe vaak wordt het wezenlijke van
de leer der waarheid niet ingeruild
voor allerlei minder belangrijke ideeën
aan menselijke traditie ontleend, die,
alhoewel waardevol voor een tijd of
voor een streek, toch geen dingen zijn,
waaraan ons eeuwig welzijn zou kun
nen worden afgewezen.
Gods Woord leert ons op zovele
plaatsen wat het wezenlijke Schibbo
leth is. Paulus legt daarvan getuigenis
af, wanneer hij zegt, dat hij niet voor
genomen had iets te weten, dan Je
zus Christus en Die gekruist. Alles, dat
buiten Hem omgaat of zichzelf buiten
Hem zoekt te vertroosten, komt be
drogen uit. Er is maar één Naam onder
de hemel gegeven door welke wij moe
ten zalig worden en die Naam is de
Naam van de eniggeboren Zoon van
God.
Geve de Heere ons toch daarvan én
voor onszelf èn voor anderen overreed
te mogen zijn. want het is zo hoogst
noodzakelijk om ons juist in deze zaak
niet te vergewissen. Het is als bij de
Efraïmieten, de zaak van leven of dood
is er aan verbonden. Er dus elkander op
wijzende, dat de Naam van de Heere
Jezus Christus het waarachtige Schib
boleth is, waaraan zich een ieder te
onderzoeicen heeft, moeten wij nu let
ten op het zeer kleine verschil, dat er
tussen dit woord en het woord Sibbo
leth is.
Hoe komt het nu, dat de Efraïmiet dit
woord niet recht zeggen kon. Wel ge
kunt u dit zelf verklaren, als ge be
denkt hoe dikwijls er toch verschil is
in de wijze, waarop men een woord
of zelfs enige letters, uitspreekt bij men
sen, die dezelfde taal spreken.
Hoeveel Nederlanders zijn er niet, die
alhoewel Nederlands sprekend, de streek
vanwaar zij komen in Nederland, ver
raden door de onderscheiden wijze van
hun uitdrukken. Ge moet in een be
paalde streek geboren zijn om er de
taal gehegl in overeenstemming met de
streekbewoners te kunnen spreken.
I En nu, zo is het ook met het geestelij
ke Schibboleth. Ge kunt dit alleen maar
recht leren spreken uit kracht van een
geboorte, een geestelijke geboorte wel
te verstaan. Hoezeer ge het ook trachten
moogt, uw spraak maakt u altijd open
baar. Die niet in Sion geboren zijn,
zullen de taal van Sion nooit leren spre
ken. Het kan er soms wel veel op ge
lijken. De Gileadieten konden het nau
welijks onderscheiden, maar aan één
letter slechts kwam het onderscheid
openbaar.
De naamchristen of mondbelijder kan
het waarachtige Godswerk zo naboot
sen, dat het onderscheid nauwelijks
waarneembaar is, maar bij de veren
van de doodsjordaan zal het onderscheid
toch openbaar worden.
Hoe gering het ook moge zijn, nooit
kan de nabijkomende christen het gees
telijke Schibboleth uitspreken. Hij i=
niet in Sion geboren en heeft het niet
als de ware Sioniet geleerd om het we
zenlijke Schibboleth te spreken. De in
Sion geborenen hebben het geleerd.
Nee, vanzelf hebben zij dit niet aan
stonds na hun geboorte kunnen spre
ken. Wie verwacht, dat een pas ge
boren kind spreken zal Is niet het ge
schrei het enige, waaraan het leven ken
baar wordt Maar eerst na veel sta
melen, hakkelen en haspelen, leert het
kind geleidelijk aan spreken.
Ja, geleidelijk aan zal de ware Sio
niet het Schibboleth leren spreken. Dan
leert hij, de zaligheid is in geen an
dere meer te vinden en is zijn enige ge
loofsbelijdenis geworden: Het zij verre
van mij, dat ik zou roemen anders dan
in het kruis van de Heere Jezus Chris
tus, door welke de wereld mij gekrui
sigd is en ik de wereld. Dat heeft God
hem geleerd.
Geen andere roem kent hij en begeert
hij meer, dan zijn roem in Hem, Die
het alles heeft volbracht. En dat kan
de nabijkomende christen nooit. Ja ge
wis, hij schijnt het te kunnen, maar er
is een wezenlijk verschil.
Nooit leerde deze uit de diepte tot
God roepen; nimmer heeft deze in ver
legenheid zijn ellendige toestand voor
God beweend en betreurd; nimmer gaf
hij alle hoop op om alleen als een ver
loren mens voor de Heere te buigen.
Neen, daar is hij vreemdeling van. Hier
is hij op de wereld dat volk dikwijls
gram geweest, heeft hen versmaad; voor
dompers gekreten; als ongezond aange
merkt; in hovaardij hen veracht of met
welke bejegeningen ook zijn gramschap
jegens hen getoond.
Maar weet, lezer, dat aanstonds bij
de veren van die Jordaan men het po
gen zal om met een Sibboleth zichzelf
te redden en het verbonden zijn met
de gemeente des Heeren te veinzen.
Maar daar zal zijn bedrog ontdekt, zijn
huichelarij aan de kaak gesteld worden.
Daar zal God de Zijnen, die daar sta
melend het Schibboleth des geloofs zul
len spreken niet beschamen, maar de
vreemdeling, die in Sion niet geboren
werd zal daar zekerlijk beschaamd wor
den.
Dan is het uit met onze oppervlak
kige godsdienst; met ons naapen van
Gods kerk. Daar worden de harten be
proefd. Daar komt het Godswerk voor
de dag. Hoe vaak ook de oprechte be
ven moet en meent, dat hij niet dan
Sibboleth spreken kan, zij zullen niet
beschaamd uitkomen. Juist die in Sion
geborenen moeten het zo dikwijls vre
zen, want zij kennen iets van het be
drog des harten. Maar Hij, Die maakt,
dat henlieder werk in der waarheid zal
zijn, zal ook daar het werk van Zijn
handen niet varen laten.
Doe de Heere ons naar de regel van
Zijn Woord onszelf gedurig beproeven
en onderzoeken of wij in het geloof
zijn. Het is het waard. Eeuwig wel of
wee is er aan verbonden. Doorzoek
uzelf nauw, ja zeer nauw. Het worde
onze bede:
Doorgrond m' en ken mijn hart, o, Heer,
Is 't geen ik denk niet tot Vw eer?
Beproef m' en zie of mijn gemoed
Iets kwaads, iets onbehoorlijks voed';
En doe mij toch met vaste schreden,
De lueg der zaligheid betreden.
Rotterdam.
Ds. A. Vergunst
geworden en is bekend door zijn zede
loosheid, machtswelust, moorden en lis
ten.
Dit alles ziende, ging Savonarola
steeds meer optreden als profeet en boet
prediker en werd zo een voorloper van
de Hervorming. De kloosterkerk van
San Marco werd te klein voor zijn
steeds toenemend aantal hoorders, zo
dat hij in de Dom ging prediken. Hij
spaarde rijk noch arm. In Lorenzo zag
hij de tiran en wereldling. In zijn pro
fetische prediking vorspelde Savonarola
de dood en de val van de Medici's, de
spoedige dood van de paus en een straf
gericht Gods, dat van over de bergen
komen zou. Inderdaad stierven Lorenzo
en Innocentius beide in 1492.
Ook de andere profetie ging in ver
vulling. In 1494 kwam koning Karel
VIII VEfn Frankrijk over de Alpen heen
met een groot leger Italië binnenvallen
om het koninkrijk Napels te veroveren.
De Florentijnen openden de poorten van
hun stad, want Savonarola zag in hem
de door God gezonden bestraffen De
zoon van Lorenzo werd verjaagd en
er werd vrede met Karel gesloten. Sa
vonarola kreeg nu Steeds meer invloed
en vestigde een soort theocratie in de
stad, een regeringsvorm onder het ko
ningschap van Christus. Hij en zijn aan
hangers oefende vier jaar lang een straf
bewind uit, waarbij de stad een reli-
giïuze hervorming onderging, toezicht
op luxe en op de zeden werd ingesteld
en vele boeken en kunstwerken werden
verbrand. De armen werden geholpen
door verkoop van kerksieraden.
De vijanden zaten echter niet stil: ve
le edelen, aanhangers der Medici's, ja
loerse Franciscanen en vooral paus Ale
xander VI poogden er een eind aan te
maken. Karel van Frankrijk werd ver
slagen en dat was een zware slag voor
Savonarola. Eerst probeerde de paus het
met list door Savonarola de kardinaals
hoed aan te bieden, hetgeen deze wei
gerde. Ook volgde hij een bevel van de
paus orn naar Rome ie komen niet op.
Hem werd een spreekverbod opgelegd,
maar daaraan stoorde hij zich evenmin.
En toen deed Alexander hem in 1497
in de ban.
De positie van de hervormer was in
Florence al zwakker geworden. Zijn vij
anden stookten hevig en een deel van
het volk was tegen de strenge zeden.
Toen de paus dan ook de stad nog be
dreigde met het interdict (de ban over
een hele stad( streek of land) werd
het voor Savonarola wel zeer moeilijk.
Het klooster werd door de vijanden be
stormd en hij werd gevangengenomen
en opgesloten in het Palazzo Vecchio,
de zetel van de regering. Beschuldigd
van rebellie tegen het pauselijk gezag
werd hij op de pijnbank gebracht en
tenslotte ter dood veroordeeld. De paus
zei: „al was hij Johannes de Doper, hij
moet sterven."
In antwoord op desbetreffende vragen
van het lid van de Tweede Kamer, de
heer Vreedling, heeft de Minister van
Sociale Zaken en Vilksgezondheid, me
de namens zijn ambtgenoten van Land
bouw en Visserij en Buitenlandse Za
ken o.m. medegedeeld, dat met het on
derzoek van de radioactiviteit in de
lucht, het water en de bodem een aantal
instanties, ressorterende onder ver
schillende departementen, bemoeienis
sen heeft. Naast het verzamelen van
feitelijke gegevens gaat het hierbij om
de wetenschappelijke beoordeling daar
van.
Voor de coördinatie van het onder
zoek is verantwoordelijk de Minister
van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
die verantwoordelijk is voor de hygiëne
van bodem, water en lucht.
Bij de Gezondheidsraad is de uitwer
king van de opzet van het onderzoek,
in overeenstemming met het Euratom-
verdrag en het in verband daarmee
verder gevoerde overleg, nog nader in
studie. Vragen als die, welke gegevens
moeten worden verzameld, op welke
plaatsen, met welke frequentie en door
We hebben gestaan op de plaats op
de Piazza della Signoria vóór het ge
noemde paleis, waar Savonarola's
brandstapel met galg heeft gestaan. Een
bronzen plaat in het plaveisel geeft
precies de plaats aan. Op 23 mei 1498
is hij hier tijdelijk met twee zijner
medebroeders eerst gewurgd en daarna
verbrand. Zijn as werd uitgestrooid in
de Arno. Naast dit plein is een door
beroemde kunstwerken versierde loggia
(overdekte galerij, loge) en daar hebben
destijds de aanvankelijke vijanden de
executie gadegeslagen.
In het klooster San Marco zagen we
behalve de cellen der monniken, in elk
waarvan één hunner, de beroemde Fra
Angelico, een prachtig fresco heeft ge
schilderd, ook nog enkele dingen, die
aan Savonarola herinneren: een stoel,
enkele boeken, een rozenkrans en kle-
dingstuuken. Voorts zagen we er de
heel bekende schilderij van de terecht
stelling en een portret van de hervor
mer, waarvan reproducties in elk hand
boek van de kerkgeschiedenis te vinden
zijn.
Zo was dit bezoek aan Florence niet
alleen een zeldzaam kunstgenot, maar
tevens een oriëntatie op de plaats, waar
een bekend voorloper der Hervorming
gepredikt heeft en als martelaar is ge
storven, waardoor een droeve episode
uit de kerkgeschiedenis voor ons meer
ging leven.
welke instantie; welke onderlinge af
spraken dienaangaande nog zullen moe
ten worden gemaakt en op welke wij
ze de gegevens zullen worden bijeenge
bracht en beoordeeld, komen daarbij
mede aan de orde. De Ministers zouden
daarop in dit stadium nog niet willen
vooruitlopen. Overigens is sedert enige
jaren door de betrokken instanties op
dit terrein reeds belangrijk werk ver
richt.
Zoals blijkt uit onderzoekingen, over
de gehele wereld verricht, vindt er de
laatste jaren enige toename plaats van
het gehalte aan radioactieve stoffen in
de bovenlaag van de bodem ten ge
volge van de proefnemingen met kern
wapens. Ook in Nederland hebben waar
nemingen een geringe stijging aange
toond. Alhoewel de regenval in Ne
derland vrij regelmatig geschiedt een
omstandigheid, welke bevorderlijk is
voor het neerkomen van radioactieve
stoffen uit de hogere luchtlagen blijkt
uit een rapport van de Verenigde Na
ties, dat in onze omgeving aanmerkelijk
minder neerslag van het in dit ver
band belangrijkste radio-toeloop stron-
tium-90 plaatsvindt. Dit vindt zijn oor
zaak in het feit, dat de hoeveelheid ra
dioactieve neerslag, niet alleen bepaald
wordt door de regenval, maar ook door
de aard van het gebruikte kernwapen
en de plaats, waar de proefnemingen
met kernwapens plaatsvinden. Intussen
is uit zorgvuldige metingen, sinds de
cember 1956 verricht bij het Medisch-
Biologisch Laboratorium T.N.O., geble
ken dat in Nederland in 1957 en 1958
het strontium-90-niveau niet hoger is
dan dat in andere landen, zoals Enge
land en de Verenigde Staten.
Agrarisch aspekt
De opname van radioactiece stoffen
door de gewassen uit de bodem is af
hankelijk van een groot aantal factoren
als de behoefte van de gewassen aan
bepaalde voedingsstoffen, de zuurgraad
van de bodem, de worteldiepte der ge
wassen, de oplosbaarheid van de radio
actieve stoffen e.d. Dit heeft tot gevolg,
dat de opname van kunstmatig radio
actieve stoffen in verhouding tot de
opname van de van nature aanwezige
elementen gering is.
De afvoer van radioactieve stoffen
via de grote rivieren is in Nederland
thans zoals bij regelmatige controle
onderzoekingen van het rivierwater
blijkt niet van dien aard, dat voor
zover bekend dientengevolge deze pro-
dukten in bodem en gewassen zouden
kunnen accumuleren.
In de tijd, dat men tien, of als men eens duur uit de hoek wilde komen,
vijf sigaren voor een dubbeltje kocht, kende Middelharnis een bescheiden
sigarenindustrie. Met de opkomst der grote fabrieken in Brabant en elders in
het land ging dit industrietje teloor, maar er is toch iets uit overgebleven,
n.l. de grossierderij in tabaksartikelen van Fa. I. Verbrugge en Zoon, gevestigd
aan de Vissersdijk te Middelharnis. Deze zaak bestaat thans veertig jaren
en dinsdag is dit jubileum in bescheiden kring van familie, vrienden, zakenre
laties, werknemers en niet te vergeten van het gemeentebestuur gevierd met
een bijeenkomst in een der zalen van Hotel Meijer, waarbij burgemeester
Hordijk een koninklijke onderscheiding kon uitreiken aan de oudste werkne
mer van het bedrijf, de heer C. Groen, die daarbij eerst als sigarenmaker,
daarna als magazijnmeester en nu ook gedurende veertig jaren in dienst is.
De heer Groen kreeg de eremedaille in brons van de Orde van Oranje Nassau
door de burgemeester op de revers gespeld.
De grote verrassing van de konink
lijke onderscheiding kwam, nadat eerst
de families Verbrugge en Groen met
hun jubilea door meerdere sprekers
waren gecomplimenteerd. De heer I.
Verbrugge, de oudste der firmanten,
sprak als eerste zijn trouwe werknemer
toe, deze dank zeggend voor alle ijver
en dienstbetoon gedurende zovele jaren
De dank van ondernemerszijde werd
onderstreept door aanbieding van een
geschenk in enveloppe, door de heer
D. Verbrugge aan de heer Groen. Ook
het andere personeel o«ntving uit dezelf
de handen een gratificatie in enveloppe.
De heer H. van Heest releveerde hoe
hij indertijd bij de oprichting betrokken
is geweest. Met een broer van de heer
I. Verbrugge, ontdekte hij de kwalitei
ten van de heer Green als sigarenma
ker en gedrieën zette men een beschei
den fabriekje op, dat naderhand door de
heer I. Verbrugge is overgenomen en
uitgebouwd tot de tegenwoordige gros
sierderij. Spreker feliciteerde alle bij dit
jubileum betrokkenen en uitte de beste
wensen voor de toekomst.
Namens de Flakkeese winkeliers in
tabaksartikelen sprak de heer A. Joppe
uit Sommelsdijk, die zijn goede wensen
vergezeld lietogaan van een fraaie ka
merplant voor mevr. Verbrugge en van
een moderne leeslamp voor de heer
Groen.
Na bovenvermelde, min of meer in
tieme, jubileumviering verschenen bur-
Burgemeester Hordijk spelt de
jubilaris de heer C. Groen, die
40 jaar in betrekking is bij de
eveneens jubilerende fa. I. Ver
brugge Zoon te Middelharnis,
de Koninklijke onderscheiding op
de borst.
gemeester Hordijk, de wethouders M. K.
van Eek, en L. van der Waal, alsmede
gemeentesecretaris van Bodegraven en
mr. Lodder van de secretarie in de
feestzaal, waar de burgemeester de
complimenten van het gemeentebestuur
vertolkte. Aan het eind van een harte
lijke speech verraste de burgemeester
de heer Groen en alle andere aanwezi
gen met de mededeling van de toe
kenning van het bronzen eremetaal aan
genoemde heer. Deze verklaarde zich
buitengewoon dankbaar voor de onder
scheiding en voor alle belangstelling en
in het bijzonder jegens de heren Ver
brugge, vader en zoon en van Heest,
met wie hij steeds prettig heeft, mogen
samenwerken. De heer Groen hoopte,
dat hij nog vele diensten aan het gros-
siersbedrijf zal mogen bewijzen en dat
dit in groei en bloei zal toenemen.
Het gezelschap bleef na de plechtig
heden nog enige tijd in aangenaam
samenzijn bijeen, waarbij vanwege Ho
tel Meijer gezorgd werd dat het aan
verversingen en wat daarbij behoort
geenszins ontbrak.
HAZET-FABRIEKEN ZEVENBERGEN
Gezondheids aspekt
Accumentatiegevoelige produkten,
voor de voeding van mens en dier van
belang, zijn melk, vlees en beenderen,
bladgroenten, gras en groenvoederge
wassen.
In dit verband kan echter worden ge
wezen op de discriminatie, welke in de
verschillende fasen van de voedselke
ten (bodem plant dier mens)
plaatsvindt ten gunste van calcium en
ten ongunste van het reeds eerder ge
noemde element van strontium-90, waar
door uiteindelijk de opname van dit
element in het menselijk beendergestel
in verhouding tot hetgeen eventueel in
de bodem aanwezig mocht zijn geringer
is dan zonder discriminatie zou mogen
worden verwacht.
Uit het onderzoek naar de hoeveel
heid strontium-90 in gras, melk, groen
ten en andere voedingsmiddelen, ver
richt door het Medisch-Biologisch La
boratorium en het Radiobiologisch La-
I boratorium T.N.O. in onderlinge samen-
werking, blijkt, dat het niveau aan
strontium-90 ook bij deze produkten
in Nederland niet hoger is dan in lan
den als Engeland en de Verenigde Sta
ten.
Sedert enige jaren worden systema
tisch lucht en water (inclusief drink
water) op diverse plaatsen en inciden
teel bodem en bodemprodukten op het
gehalte aan radioactieve stoffen onder
zocht. Bij deze metingen is een toena
me van het gehalte aan radioactieve
stoffen tot uiting gekomen onmiddellijk
na proefnemingen met kernwapens. De
gemeten hoeveelheden bleven evenwel
beneden de maximaal toelaatbare do
ses en de waargenomen verhogingen,
waren van voorbijgaande aard, zodat de
Ministers geen aanleiding hebben ge
vonden tot bijzondere voorzorgsmaatre
gelen. Wel zijn de Ministers ter zake
diligent door de ontwikkeling dienaan
gaande via een netwerk van routine
onderzoekingen te observeren.
De Ministers zijn van mening, dat in
het kader van een regelmatig controle
onderzoek t.a.v. de naleving van de
kwaliteits-, veterinaire en fytosanitaire
regelingen ook het controleonderzoek
t.a.v. radioactieve besmetting met
kracht en op efficiëntie wijze moet wor
den voortgezet en uitgebreid, zowel van
wege het primaire aspect van de be
scherming van de volksgezondheid als
ook in verband met handelspolitieke
belangen.
In nationaal verband denken de Mi
nisters daartoe te komen door middel
van een verdere uitbreiding van een
controleapparaat overeenkomstig de
daarvoor in de ontwerp-Atoomwet voor
gestelde voorzieningen.
In internationaal verband vindt in
tensief overleg plaats.