iiArfDEn-niEuws
Ui
kt
Eindles en -diploma's
Lagere Landbouwschool
ïeninar
LAVE RVI ER
blad
Vrijdag 17 april 1959
No. 2787
JIT HET
MO^dCT Baby-huidje
TBABYDERME-^fEV^
Uitreiking geschiedde door
inspecteur
Het boek „Eenzaam maar niet
alleen" voor best geslaagde
Kinderhoekj e
1. xxxxxxxx
Alle merken
camera's en toebehoren
Blus Brandend Maagzuur
met een of twee Bennies!
blies
Dr. Zaalberg in de Breedstraat te
's-Gravenhage Contra-preek
op straat Tegengif gratis De
pepermuntdoos van juffrouw
Mietje.
[onze gedachten blijven zich nog wat
j het vorstelijk 's-Gravenhage richten,
hs centrum van landsbestuur is het
Ier belangrijk. Er is daar op sommige
faatsen geschiedenis-in-steen. Ja, als
Ie stenen van Gevangenpoort en Vij-
brberg, Plaats en Kerken eens spreken
bnden, dan zoudt ge wat horen!
fcelukkig zijn er ook nog vele be-
louwbare geschiedenisboeken, die ons
'pel vertellen. En dan is er toch ook
ons, Hagenaar of niet, een band aan
j vaderen, een keuze van het hart, ge-
fetermineerd, bepaald, in onze geboorte
die bepaalde familie, met die be-
ialde opvoeding in huis en kerk en
fehool, waardoor wij weten te waarde-
In en te verwerpen op maatschappe-
|k en politiek en kerkelijk terrein.
IVeel is er nauwkeurig bewaard in
Ijks- en Gemeentearchieven. Daar
ggen nog de oude, vergeelde documen-
fen.... Ja, ge moet band aan het ver-
Iden hebben om er van te houden en
pfde tot de worsteling der vaderen om
gereformeerde waarheid tot heer-
fehappij te brengen.
JMaar waartoe U langer op te houden
iet een „voorafspraak?" Het gaat nu
teer om de omgeving van de Prinse-
lacht. Om de Breedstraat, in het ver-
Ingde van de Assendelftstraat. En wij
loeten in gedachten even terug naar
it jaar 1864.
(In 's-Gravenhage had de kerkeraad
'er Ned. Herv. kerk dr. Zaalberg be-
bepen, Johannes Cornells Zaalberg, ge
uren 18 maart 1828 te Nieuw-Beijer-
tid. Zijn eerste gemeente was Hendrik
io Ambacht. Zijn komst aldaar had al
bote beroering gewekt bij „manne, die
pet spreeke nog schrijve kune" en die
der Waarheid wil protesteerden,
frant dr. Zaalberg, dat grote, nieuwe
pht, was van de Groninger richting,
de Drieëenheid geloofde hij niet. En
viel bij hem het ene geloofsstuk na
^t andere. U begrijpt het wel. Er bleef
vat niets meer over. Onze ruimte is
bperkt; als ge het nauwkeurig wilt
reten lees daij dr. W. Volger, „om de
Vijheid van de kerk", of dr. Posthu-
|us Meijes: „Herv. 's-Gravenhage in
19e eeuw."
lok in Den Haag gaf zijn komst grote
"eroering onder - het kerkvolk. Men
_eefde in heel de stad nog met de kerk
mede. Er kwamen vele protesten, appèls
dachten, beroep op hogere vergaderin-
|n, brieven van 't gelovig volkje,
neekbrieven aan de Koning zelfs
|ets mocht baten, 1 nov. 1854 preekte
intrede met 1 Cor. 2 2.
iDezelfde dag, met dezelfde tekst,
ed ds. Meijboom, met hetzelfde theo-
|gisch sop overgoten, intrede in Am-
erdam.
[Wat er nu volgt steunt op een brief
an 25 mei 1864 aan Keesbuur, die voor
leent gedrukte samenspraken verzond,
ie erg recht-op-de-man-af gingen. Zij
\dden onder het waarheidlievend volk
pote invloed. Alweer om ruimte te
finnen kunnen wij niet heel de brief
Fan de kerkganger A. v. B. overnemen.
Ér blijkt uit dat de gereformeerde Ha
genaars met gedrukte circulaires bij de
gerk stonden om tegen de leer van dr.
Zaalberg te waarschuwen. Zij waren
aog met ij vervuur ontstoken! Nu uit
Bedoelde brief:
„Een der Broeders begaf zich Zon
dag 1.1. naar de Nieuwe Kerk op het
Spui, waar Zaalberg voor een ontzag
lijke menigte den Christus stond te
mlskeimen, doch onze vriend predikte
Iden Christus in geheel zijne Godde-
llijke volheid op de straat bij het uit-
Igaan van de Kerk en deelde daar den
Ibrief gratis rond aan zijne hoorders.
jGij kunt begrijpen lieve vriend dat de
Istrijd geducht was; doch het ogenblik
Iwas zalig en de dag vol vreugde
IMaar nu komt de Breedstraat; ook uit
|e brief:
„Onze mijnheer Zaalberg moest
[toen de middagbeurt vervullen in de
lArmenkerk, genaamd Bethlehemkerk
[in de Breedstraat, daar begaf zich een
j andere broeder heen en sprak met
(luider stem op de straat bij het uit-
Igaan der kerk: „wie met mij de Op-
istanding van Christus gelooft, en wie
[het vergif van Zaalberg heeft ingezo-
[gen, kan van mij tegengif verkrijgen".
Toen riepen die arme slokkers, die
daar gedwongen worden ter kerk te
gaan: ik geloof, ik geloof! Dat was
de algemene kreet, doch andere
kwaadwilligen grepen onze vriend bij
de keel en sloegen hem; intussen was
de politie toegeschoten
Het relaas vertelt verder dat onze
vriend werd „opgebracht", dat hij bij
de Commissaris van Politie kostelijk
zijn opgestane Heiland beleed en 's
avonds weer met twee vrienden en met
twee aanvallers bij de Commissaris
moest komen. De vriend kieeg nu 't ge
lijk aan zijn kant, de twee mannen
zouden gestraft worden. Maar dat wil
de de aangevallen broeder niet, hij wil
de alles vergeven. Ook werd hij bij de
Commissaris genodigd eens te komen
praten.
Een der twee boze mannen kwam la
ter bij de broeder vergiffenis vragen
voor de mishandeling en vroeg: „wat
moet ik doen?" Het antwoord was: „ge
loof het evangelie der genade dat alleen
in Jezus Christus het leven te vinden
is."
Men voelde in die dagen scherp aan
dat de moderne leer zelfs de staat on
dermijnt. Men was van oordeel, dat
iemand als trouwe kerkganger onder
de preekstoel de deugdenleer kon ho
ren en toch een dronkaard of echtbre
ker zijn. Keesbuur b.v. toornde zeer te
gen de modernen. Hij besluit zijn sa
menspraak no. 255 van 31 mei 1864 met
mede te delen, dat er voor het in Hui
zen te bouwen Oranjeweeshuis was in
gekomen van mejuffrouw Mietje een
zilveren pepermuntdoos en een zilveren
priem. Van een weduwe 0.25. Later
van een „koeyenheujer" te Nieuwer-
brug 10 cent.
Toch kwam er wel eens een biljet van
honderd gulden in. Soms wel eens een
van duizend gulden!
Waarnemer.
Dinsdagmiddag vond in de Lagere Landbouwschool te Sommelsdijk de uit
reiking van diploma's plaats aan de leerlingen, die de 4-jarige cursus met
succes hebben doorlopen. Het was de dertigste keer, dat deze school gedi
plomeerden afleverde en voor het hoofd de heer den Eerzamen, de 22e maal.
Een verdere bijzonderheid was, dat de diploma's voor de eerste keer in de ge
schiedenis van dit onderwijsinstituut werden uitgereikt door de inspecteur,
de heer I. J. Schroevers uit Alkmaar, die zich op wel zeer prettige en voor
de jongelui zeker onvergetelijke manier van zijn taak kweet. Vele ouders
woonden de eindles bij, die als gewoonlijk door de heer den Eerzamen werd
geleid en waarbij heel wat landbouwtechnische vraagstukken en kennis aan
de orde werd gesteld. Een boek en thans een zeer bijzonder boek voor
de met het hoogst aantal punten geslaagde leerling werd ook nu weer uit
gereikt vanwege de vereniging van oud-leerlingen en evenmin werd gebroken
met de traditie, dat namens de leerlingen dank werd betoond aan de heer
en mevrouw den Eerzamen en de leraar landbouwwerktuigen, de heer Scher-
penisse.
Het welkomstwoord werd gesproken
door de voorzitter van de vereniging
ter bevordering van Landbouwonder
wijs, speciaal de inspecteur. Spr. feli
citeerde de gediplomeerden en gaf daar
na de heer den Eerzamen de leiding
van de eindles, waarmede deze zich in
hoofdzaak tot zaad en zaaien bepaalde
en toevalligerwijs of misschien ook
niet sneed de eerste ondervraagde
de ui aan, het specifiek Flakkees pro-
dukt.
Het uienzaad werd ontsmet, zo luidde
o.a. het antwoord. Maar een volgende
geëxomineerde deelde mede, dat bij
hem thuis niet ontsmet was! Met ont
smetten staat de kiemkracht in nauw
verband en om die kiemkracht te we
ten kan men zich tot het rijksproefsta-
tion voor zaadcontrole wenden. De
proeven geschieden onder zo gunstig
mogelijke voorwaarden, die in de prak
tijk zelden zullen voorkomen, zodat men
de kiemkracht van het proefstation niet
bereikt.
Van uien stapte men over op erwten
en de uitzaai daarvan, die vroeg kan
geschieden, evenals van gerst, waarme
de men ook weer op de kiemkracht
kwam, maar ook op de voorwaarden
waaraan brouwgerst moet voldoen,
daarvan o.a. laag eiwitgehalte, in te
genstelling met voergerst, dat veel ei
wit moet bevatten.
Nader ging de heer den Eerzamen
dan in op het wezen van het zaad en
plant via bestuiving, vruchtbeginsel en
het ontstaan daarvan in de bloem of
vrucht kwamen de peulvruchten en hun
kenmerken naar voren. En zo ging het
met vragen en antwoorden verder naar
keuren van zaden, selecteren en kwe
ken van goede rassen (een moeizaam en
langdurig werk), opname mogelijkheden
in de rassenlijst, het vinden van het
aardappelras Eigenheimer en de betere
rassen van tegenwoordig, die weer be
tere opbrengsten tot gevolg hebben
vanwege betere ontwatering, bemesting,
grondbewerking en verpleging. Waarna
ook de bemesting werd ontleend, o.a.
met vragen over groenbemesting en ge
bruik van kunstmest, van welke laatste
men de dosering het gehalte enz. dege
lijk dient te kennen en te kiezen. Hier
bij legde de heer den Eerzamen een
sterk accent op het samenspel van the
orie en praktijk en vooral op het in
praktijk toepassen van het geleerde.
Bespreking van het kaligehalte leid
de tot korte bespreking van een bijzon
dere teelt, n.l. van tabak die bij toe
dienen van teveel chloor niet wil bran
den, zoals veel stikstof de smaak van
aardappelen nadelig beïnvloedt. Zelfs
de polyploïde rassen bleven niet onbe
sproken evenmin als het stimuleren van
het suikergehalte van bieten, waarover
de heer van Gastel van de voorlich
tingsdienst (vroeger op Flakkee) heden
middag een radiopraatje zou houden.
De jongelui bleken er in elk geval ter
dege van op de hoogte aan welke voor-,
waarden, van kracht, struktuur enz. de
grond moet voldoen voor een hoog sui
kergehalte. Overigens wist- men ook te'
weten welk een rol het rooien speelt
(lichten!) in stimuleren van het suiker
gehalte (na lichten gaat de suiker uit
het blad naar de wortel!) Tot slot be
handelde de heer den Eerzamen nog ge
segmenteerd en gecalibreerd eenkiemig
bietenzaad.
Gedurende de gehele eindles werden
de antwoorden vlot en vrijwel zonder
uitzondering op de juiste wijze gege
ven.
Na korte pauze, waarin thee met ge
bak werd geserveerd, volgden de bij
een eindles en diploma-uitreiking beho
rende toespraken.
Kennis nodig
De inspecteur, de heer Schroevers,
was blij nu eens in Sommelsdijk de di
ploma's te mogen uitreiken. De gedi
plomeerden mogen trots zijn. Vroeger
ging de kennis alleen van vader op zoon
over in het boerenbedrijf, maar dat
kan niet meer, want boeren eist we
tenschappelijke kennis. De ondergrond
daarvoor is nu gelegd op deze school,
evenals het leren van problemen te lijf
te gaan. Een boer moet datgene kunnen
kiezen wat zijn eigen bedrijf dienstig
is. Men moet ook bij de tijd blijven.
Spr. vond, dat Flakkee een prachtige
school rijk is, met een directeur, wiens
leven geheel met het boerenbedrijf
vergroeid is!
Als eerste ontving Anth. J. van der
Sluys het diploma. Deze behaalde de
hoogste cijfers. Een dikke pluim ont
ving ook Henk Bestman, omdat deze
gedurende de vier jaar van de cursus
geen enkele dag verzuimde. Vervolgens
konden ook de anderen het diploma uit
handen van de inspecteur in 'ontvangst
nemen.
Beste jongens en meisjes
Het raadsel voor deze week werd in
gezonden door Mientje van der Sluys,
Oude Tonge. Hier is het,
APRIL-RAADSEL 3
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
1. Bijbelboek, geschreven door Salomo;
2. Als de kinderen Israels vanver
reisd waren legerden zij zich te Sukkoth
(Numeri 33); 3. Zoon van Jozef; 4. Ko
ning en Psalmdichter; 5. Abraham
moest zijn zoonofferen; 6. Filippus
zei tot hem: en zie; 7. Wie kan
eentot zijn lengte toedoen? 8. Let
ter.
Op de kruisjeslijn, van boven naar
beneden, moet het woord komen te
staan dat gevraagd wordt bij 1.
CORRESPONDENTIE
Eerst weer een paar nieuwelingen:
Aad van D. Dirksland. Hartelijk wel
kom in ons midden! Best, dat je al een
oplossing tegelijk in je brief deed. Nu
bewaar je ze maar tot het inzenden is,
hé? Dat is op het einde van deze maand.
Zal je voortaan „Oom Ko" op de enve
loppe zetten? Het adres is heel eenvou
dig: „Oom Ko, Eilandennieuws, Mid-
delharnis."
Aja den B. Herkingen. Ook hartelijk
welkom, hoor Aja! Zit jij nog maar in
de eerste klas, en dan zulk mooi werk
al? Dan zul jij best geregeld kunnen
schrijven! Ik heb er alle moed op! Met
je rapport gaat het ook goed.
Co S. Herkingen. Nog een nieuweling
die welkom is! Ja, je vriendin heeft een
poos meegedaan, maar toen was ze in
eens onder gedoken. Houd je veel van
beesten? Van de kalfjes, dat zal wel!
Je poesieversje krijg je nog, hoor! Ik
wou je eerst maar eens welkom heten.
Corry V. St. Philipsland. Was je moe
die avond? Uit je schrijven merk ik,
dat het veel op schoonmaken leek. Maar
het behoeft altijd geen schoonmaak te
zijn, want het is in een huishouden al
tijd druk, nietwaar? En hier is het
versje:
VOOR CORRIE
C orrie, hier is dan een versje
0 p je dringende verzoek.
R aar is zo een krantenversje,
R aar staat 't in je poesieboek.
1 k heb aan 't verzoelt voldaan,
E n hier zie je mij dan staan.
April 1959 Oom Ko
Annie den B. Herkingen. Ja, ja, die
portemonnee was van leer! Wat dacht
je wel? De prijzen zijn niet mis, hoor!
Als ik had moeten raden naar het aan
tal lammejtes, dan had ik zeker nooit
zoveel gezegd. Een kijkavond moet wel
veel bekijks hebben!
Leneke v. d. S. Oude Tonge. Die
krant, waar je ook in stond, lees ik ook.
Ga je al lang voor de zending rond?
Is je busje al een keer geleegd? Dat
vind ik flink van Magda, om al mee
naar de kerk te gaan. En wat ging jij
al vroeg, zeg!
Neeltje S. Stavenisse. Ik denk, dat je
„eendagskuikens" bedoelde, inplaats
van „eendrachtskuikens". Nu is er wel
een „Eendracht" bij het eiland Tholen,
dus je weet maar nooit! Flink hoor, om
te helpen schoonmaken bij je zuster en
bij opoe. Je weet zeker niet wie het
blijst was, je zuster of opoe! Jammer
dat je zo'n hoofdpijn had bij het schrij
ven. Heb je dat wel meer?
Lenie den B. Herkingen. Had je de
prijs nog eerder dan de krant, waarin
stond dat je een prijs had? Dan moest
je niet ongeduldig wachten: waar blijft
die prijs toch? Leest tante Dien het
„kinderhoekje" ook? Dan zal ik aan je
verzoek voldoen:
Tante Dien in Amerika! Hier zijn
Annie, Lenie en Aja van je broer Jan,
om je de hartelijke groeten te doen. Je
kan wel merken dat het spreekwoord
„uit het oog, uit het hart" voor deze
kinderen niet opgaat!
Janny de K. St. Philipsland. Een
blaadje met vier oplossingen! Meer zie
ik niet. Nog eens in de enveloppe kij
kennee, ik zie niets meer. Niet eens
een naam! Heb je misschien het briefje
vergeten er in,te stoppen?
Daan K. Ooitgensplaat.
Nu moet ik óók wel rijmen, Daan,
want dat is bij jou goed gegaan!
Zo'n lang stuk rijm kan ik niet
schrijven:
'k Moet altijd binnen perken blijven.
Een prijs wacht zeker niet meer lang;
heb wat geduld en wees niet bang,
dat ik mijn rijmvriend zal vergeten:
je bent er naastje moest eens
weten!
Stientje G. Den Helder. Wat ziet je
rapport er best uit, Stientje! Ik kan
wel merken, dat je je best doet. Dat
vind ik heel goed. Die dominee heb ik
de laatste tijd ook een paar keren met
veel genoegen gehoord. Bij zijn vader
heb ik nog catechisatie gegaan. Verma
ningen om de zonde te laten, horen we
niet zo graag, omdat we de zonde lief
hebben. Maar als de zonde een last
gaat worden, dan zijn we nog blij dat
we vermaand zijn geworden.
Jannie de V. Nieuwerkerk. Dat mag
ik wel horen, dat je vooruit gegaan
bent met je cijfers. Ging het zemen op
de duur vervelen? Ja, het kan ook te
lang gaan duren, nietwaar? Dat avondje
verveelde niet zo gauw, denk ik. Maar
wat was dat erg van die prikkertjes!
Of liever van hetgeen er aan vast zat.
Wat deden jullie ook om een poes uit
te nodigen!
Allemaal de hartelijke groeten en tot
o neen, eerst komt het lijstje nog van
de prijswinners. Die zou ik nog ver
geten. Hier zijn ze:
Suus Neele, St. Philipsland
Aria van Koppen, Ouddorp
Betsie Krijger, Melissant
Minekee Sandifort, Ouddorp
En nu groet ik jullie, hoor!
Oom Ko.
Fotohandel J. Zandstra
Sommelsdijk
In een handomdraai bent U van die
schrijnende pijn verlost. Rennies zijn
smakelijk, makkelijk in te nemen
gewoon laten smelten op de tong
Geen wonder dat die legioenen van
zuurbrandlijders zweren bij Rennies,
het ongeëvenaarde, meestgebruikte
maagtablet over de hele wereld. Ja
Rennies zijn een prachtmiddel en bo
vendien hygiënisch en gemakkelijk ver
pakt om in Uw zak of handtas mee te
nemen.
Namens „Excelsior"
Als oud-voorzitter van „Excelsior",
de vereniging van oud-leerlingen, wek
te de heer A. H. Mijs de gediplomeer
den op om de band met de school en
met elkaar te behouden. Namens de
vereniging bood de heer Mijs aan Anth.
van der Sluys het gebruikelijke ge
schenk aan, ditmaal het boek van
H.K.H. Prinses Wilhelmina „Eenzaam
maar niet alleen".
Dank
Anth. van der Sluys bedankte daarop
in het bijzonder de heer en mevrouw
den Eerzamen, alsmede de heer Scher-
penisse voor de vele goede lessen, on
der aanbieding van geschenken. Aan de
heer van Nieuwenhuijzen overhandigde
Anth. van der Sluys de ook gebrui
kelijke ^jfoto van de klas. die wel een
plaats zal' krijgen naast alle andere uit
de voorgaande jaren.
Mevrouw den Eerzamen bedankte
hartelijk voor de hartelijke woorden en
geschenken en vooral voor de prettige
sfeer, waardoor deze klas zich steeds
kenmerkte.
De heer van Nieuwenhuyzen sprak
het slotwoord, met nogmaals de beste
wensen voor de toekomst van de jon
gelui.
De gediplomeerden
Leen Hoek, Kees Tanis, Dirk Voogd
Ouddorp; Bas Rosmolen, Melissant;
Henk Bestman, Ad van Rossum, Dirks
land; Jaap van Eek, Herkingen; Piet
Tanis, Roeland Tanis, Leen Wielhouwer
Sommelsdijk; Jan Coolbergen, Anton
Jacobs, Map Looij, Leo Peeman, Mid-
delharnis; Bas Arensman, Rien v. d.
Boogert, Teun v. Splunter, Stad aan 't
Haringvliet; Kees van den Doel, Gerrit
Groenendijk, Toon van der Sluys (met
lof), Gaab Winkels, Oude Tonge; en
Leen Beije, Ooitgensplaat.
VERZONDEN
In de maand maart werden verzon
den naar:
Engeland
West-Duitsland
Frankrijk
Ierland
België
Afrika
Zweden
Noorwegen
West-Indië
Luxemburg
Gibraltar
Italië
Engels leger
Diverse bestemmingen
Totaal
RECAPITULATIE
Juli t.m. februari
maart
5.872.004 kg
2.325.255 kg
1.434.645 kg
1.116.725 kg
531.145 kg
397.000 kg
192.560 kg
163.350 kg
114.077 kg
10.550 kg
2.000 kg
275 kg
11.500 kg
1.181.420 kg
13.352.506 kg
171.600.346 kg
13.352.506 kg
184.952.852 kg
FLAKKEE
Vanaf het eiland Flakkee verzonden:
Juli t.m. februari 62.805.980 kg
2 maart t.m. 7 maart 1.506.950 kg
9 maart t.m. 14 maart 1.225.375 kg
16 maart t.m. 21 maart 1.337.900 kg
23 maart t.m. 28 maart 1.136.250 kg
68.012.455 kg
PRIJSVERLOOP
2 mrt. t.m. 7 mrt. 6.25—4^50 et p. kg
9 mrt. t.m. 14 mrt. 4.50 et p. kg
16 mrt. t.m. 21 mrt. 5.-----5.30 ctp. kg
23 mrt. t.m. 28 mrt. 5.------4.75 et p. kg
De hierboven genoteerde cijfers zijn
de gemiddelde prijzen voor de teler.
Vanaf half maart, brachten de met de
hand afgestaarte en machinaal afge-
staarte uien, dezelfde prijs op.
ALGEMEEN
Het overzicht van de geëxporteerde
uien, toont duidelijk aan, hoe het
marktverloop geweest is.
Engeland en Duitsland onze voor
naamste markten, verliepen in verband
met aanvoer van verse uien uit Egypte.
Duitsland ook nog veel door aanvoer uit
Italië.
Frankrijk bleef normaal afnemen,
Ierland alsmede België lieten import
toe.
België bleef in vergelijking met vroe
gere jaren achter.
Nu dit overzicht geplaatst kan wor
den, schrijven wij 15 april,
De uienmarkt loopt op haar einde.
Naar Engeland en Duitsland gaan
praktisch geen uien meer.
Frankrijk blijft nog wat afnemen.
Verschillende commissionairs sluiten
hun pakhuizen.
De uien raken versleten.
Enkele boeren, die nog wat hebben
liggen, geven de uien weg, omreden het
opdoen, rijden enz. soms meer kost, dan
de uien opbrengen.
De commissionair kan er soms net
mede uitspringen en zijn vaste mensen
door aan de gang houden.
De prijs blijft schommelen rondom 4
tot 5 cent.
Met ons volgende overzicht, zullen wij
wel, de slotbeschouwing kunnen hou
den.
De uitvoercijfers werden ons welwil
lend verstrekt, door het U.C.B, te Den
Haag en Middelharnis.
(NADRUK VERBODEN)
door W. Schippers
16
[et ernstig bedaarde Koosje zat tegen-
iver de boer en de altijd vrolijke, le-
'enslustige Mien haastte zich om de
laast haar vader liggende couranten op
ruimen en voor de boer van Klaver-
'ier een stoel bij te schuiven.
„Goeien avond, Rokus, zeker naar de
j.,^l^6™eenteraadsvergadering geweest; nou
S.^e doet er goed aan, dat je even komt
ipstappen; 't is buiten niet erg lekker,
naar ik geloof wel, dat het weer gauw
•Pknappen zal."
Met deze woorden verwelkomde
'rakkers de oude vriend, en 't was aan
:roskamp wel te zien, dat hij zich hier
ip zijn gemak gevoelde.
„Geen prettige vergadering achter de
ig, is het wel, Rokus," merkte Brak
kers terloops ^p, terwijl hij de pas ge
bilde tabakspot over de tafel naar zijn
'iend toeschoof.
Deze haalde enigszins verdrietig de
ichouders op.
Hoe Tijs Brakkers zo gauw tot die
tevolgtrekking kwam, was Groskamp
jen raadsel. De boer van Klavervier
toch had de aangeboren gewoonte, om
onder alle omstandigheden van het le
ven zo min mogelijk te laten blijken,
wat in hem omging, maar het ging niet
gemakkelijk, iets te verbergen; het was
alsof diens scherpe geest doordrong in
iemands gedachten.
Brakkers was ongeveer van dezelfde
leeftijd als zijn bezoeker, doch zo op het
oog leek hij veel ouder.
Gebogen was zijn lange, schrale ge
stalte en het donkere haar begon aan
de slapen grijs te worden, evenals de
bakkebaarden, die zijn gebruinde wan
gen bedekten.
De vriendelijke, blauwe ogen keken
vaak enigszins dromerig door de glazen
van zijn bril, doch indien men daaruit
zou afleiden, dat Brakkers niet zo heel
erg bij de pinken was, vergiste men zich
zeer. Er waren niet veel dingen, ook
buiten zijn beroep, waarover Tijs Brak
kers niet met helder oordeel kon spre
ken, als hij wilde.
„Waaruit maak je op, dat het geen
prettige raadsvergadering zou geweest
zijn?" vroeg Groskamp, terwijl hij zijn
doorroker uit de borstzak van zijn vest
te voorschijn haalde.
„'t Doet er niet toe, Rokus, je weet,
dat ik niet nieuwsgierig ben naar de
verhandelingen van de gemeenteraad,
laten we daarom over iets anders pra
ten."
Bart, die inmiddels het paard van de
bezoeker had bezorgd, was ook binnen
gekomen en hoewel zijn gezicht donker
genoeg stond, nam hij toch spoedig deel
aan het gesprek.
't Liep aanvankelijk ovsr de boerderij
en wat daarmede in verband staat;
over de prijs en het gehalte van de ver
schillende sborten zaaikoren; over aan
staande veemarkten en de veehandel,
kortom over onderwerpen, waarover
boeren uren lang kunnen praten.
Doch het waren niet deze dingen, die
in hoofdzaak het gemoed vervulden van
Rokus Groskamp, en spoedig bracht hij
de aanleg van de nieuwe spoorweg ter
sprake.
„Ik wenste achteraf w^l, dat men dat
spoorwegplan nooit opgevat had," merk
te hij gemelijk op, „de zaak heeft in
haar voortgang %en richting genomen,
die mij geweldig tegen de borst stuit."
„Je waart het er aanvankelijk toch
nogal tamelijk mee eens," merkte
Brakkers op, „en als ik mij niet vergis,
hebt ge er destijds nog al voor geijverd".
„Dat stem ik volkomen toe, maar door
veranderde omstandigheden krijgt men
soms andere inzichten in een zaak; dat
zul je mij moeten toegeven, Tijs."
„Waarin bestaat dan die verandering
van omstandigheden?" vroeg Brakkers.
„Je weet dat er eerst sprake van was
om de spoorlijn westelijK van de pol
derweg aan te leggen en daar had ik
niets tegen, maar nu is men op dat plan
teruggekomen; gisteren zijn heren van
de commissie bij mij geweest en nu
bleek het, dat men oostelijk van de weg
wil gaan beginnen.
„Dat betekent dus", ging Groskamp
voort, „dat de spoorlijn juist een hoek
van mijn bouwland zal afsnijden en om
het geval nog lastiger voor mij te ma
ken, zou juist op die hoek het station
komen te staan met de daaraan ver
bonden goederenloods."
„Je zult toch niet toestaan, dat één
van die kerels een voet op je eigendom
zet, buurman Groskamp," zo mengde
Bart zich driftig in het gesprek.
„Praat niet mee ovei' dingen, waar
van jij niet het minste verstand hebt,
Bart." Met die woorden wees Brakkers
zijn zoon terecht, doch deze was als
gewoonlijk voor geen terechtwijzing
vatbaar en ging door met bij hoog en
laag te verzekeren, dat, als iets derge
lijks bij hem zou moeten plaatsvinden,
hij zijn eigendomsrecht zou handhaven
tegenover wie dan ook.
Groskamp liet Bart even uitrazen,
zonder veel acht op zijn woorden te
slaan, doch toen het hem begon te ver
velen, maakte hij er een eind aan door
de jonge man toe te voegen, dat hij nu
niet bepaald hem om raad gevraagd
had.
„Nu" mopperde Bart, „ik wilde ook
enkel maar zeggen, wat ik in zulk een
geval doen zou."
„Ik heb de h..en te verstaan gege
ven," zo wendde Groskamp zich tot
Brakkers, „dat ik in geen geval genoe
gen nam met het schenden van mijn
eigendom en dat ik er mij met alle mij
ten dienste staande middelen tegen zou
verzetten."
„Goed gesproken, mooi zo," kon Bart
niet nalaten uit te roepen, „indien het
soms nodig mag blijken, dat je land van
vreemd volk moet worden vrijgehouden
dan kun je op mij rekenen, en voor een
paar stevige knapen om een handje te
helpen, als dat gewenst blijkt, kan ik
ook wel zorgen," voegde hij er op luide
toon bij.
Met een stroeve glimlach om de lip
pen schudde de boer van Klavervier het
hoofd. Hij wist zeer goed, dat hiilp van
de soort, die Bart hem wilde verlenen
er niet toe zou bijdragen, de zaak,
waarover hij sprak, voor hem gemak
kelijker te maken, maar toch was hem
de bijval van Bart niet onwelgevallig.
Tijs Brakkers echter scheen er anders
over te denken; tenminste zijn scherp
getekend gelaat stond ernstig, toen hij
tot Groskamp sprak:
„Laten we eens even de zaak bekij
ken, zoals ze is; als ik het niet helemaal
mis heb, ben je gekomen, om ook mijn
mening te horen, is het niet zo?"
Toen Groskamp met een hoofdknik
zijn veronderstelling had beaamd, ging
hij voort:
„Het hoofdbestuur der spoorwegen
heeft het nodig en nuttig geoordeeld,
dat deze streek door een nieuw aan te
leggen lijn aan het grote spoorwegnet
zal worden verbonden, en nu dat be
sluit eenmaal genomen is, zal de lijn er
komen ook, dat moet je vóór alles vast
houden, Rokus. En dan," ging Brakkers
voort, „heeft het onderzoek van de bo
dem en de ligging der verschillende
landerijen stellig uitgewezen, dat het
wenselijker is, aan de oostelijke dan
aan de westelijke kant van de polder
weg de lijn aan te leggen.
„Geloof mij, Rokus, ze zullen hun
gegronde reden wel hebben voor deze
regeling, en volgens mijn mening doe
je verstandig, om hun geen moeilijk
heden in de weg te leggen; je zult on
vermijdelijk het onderspit delven."
Onwillig schudde de boer van Kla
vervier het hoofd. Heel dikwijls luister
de hij wel naar de raad van zijn on
baatzuchtige vriend, doch in dit geval
verzette zich zijn trots, heerszuchtig ge
moed, met kracht tegen wat hij als een
inbreuk op zijn recht beschouwde.
„Je weet zeer goed, Tijs", sprak hij
met harde stem, „dat de hoek bouwland
waarom het gaat, geen pachtgrond is,
doch wèl onbelast eigendom en daarvan
wil ik geen voet afstaan!"
(Wordt vervolgd)
