Hervormd Verenigingsgebouw ie
Dirksland in aanbouw
De politiek van
de V.V.D.
^^rooisie boom van Flakkee
geveld
J
Ria den Besten legde
eerste steen
Belang voor het
hele eiland
kinderfoto's
afUTSüPAARBAlirK
Plataan van 120 jaar oud te Ooltgensplaat
Brand in de
„Gouden Leeuw" te
Goedereede
Zanguitvoering
in de Ned. Herv. kerk
te Dirksland
No. 2767
Clir. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
drijf
■2292
kou gevatgriep
FOTO-ROTSMA
Lezing Ds. H. J. S. Kalf
over Palestina
Streekvergadering
Mannenverenigingen
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en Advertenties uitsluitend Telefoon K 1870—2629
Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870-2017 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
eten Uw
amine A en
jks nodig?
e A
carolcen
,E.
1200/,g
,E.
1350^8
.E.
1600 ;ig
,E.
1600 ;,g
Meer cijfers,
aide blijven.
We hebben in ons blad tot dusver
ruimschoots aandacht gewijd aan de
Partij van de Arbeid, omdat ons dit be-
sÖst nodig leek in verband met de pre
tenties, die deze partij heeft om alle
arbeiders en ambtenaren onder haar so
cialistische hoede te nemen, ook zij die
van christelijke levensovertuiging zijn.
Het is nog geen 12 maart, dus we ho
pen op deze P.v.d.A. af en toe nog wel
^ns terug te komen. Maar het schijnt
ons toe, dat er ook wel reden is om
p»f onzerzijds de V.V:d. eens op de korrel
te nemen, omdat er ook van die zijde
zij het kwantitatief in mindere mate
gevaar dreigt voor de christelijke par
tijen.
Het is namelijk zo, dat de laatste tijd
sommige mensen in de war raken met
de termen links en rechts. Men kan te
genwoordig de mening horen verkon
digen, dat de socialisten en communis
ten links zijn en de hele rest, dus K.
V.P., A.R., C.H., S.G.P. en V.V.D. rechts.
Dit is natuurlijk totaal onjuist. We be
grijpen wel, lïoe deze foutieve ziens
wijze in de wereld gekomen is. Ener
zijds berust ze op het feit, dat de par
tij van Prof. Oud samen met de Chr.
partijen in één front stond tegenover
de P.v.d.A., althans bij de eindstrijd in
december en daaruit hebben sommigen
"ftijkbaar enige geestverwantschap ge-
)ncludeerd. Van socialistische zijde
brdt bovendien deze begripsverwar-
,g gaarne in de hand gewerkt, door-
,t men de liberalen met de.„christe-
Jke" op één reactionaire of conserva-
[eve hoop gooit, waarmee allicht wat
'opagandistisch effect is te bereiken.
Intussen is het nodig, de dingen goed
elkaar te houden en daarom zullen
e de V.V.D. eens aan een korte be-
ihouwing onderwerpen. Zij is namelijk
Ij^lemaal geen rechtse partij. Onder de
j;'Matste rekent men in Nederland van-
P^'.Mlds alleen die partijen, wier begin-
™lprogram gebaseerd is op een reli-
euze levensovertuiging, dus de A.R.
rtij, de C.H. Unie, de Staatk. Geref.
rtij, het Geref. Politiek Verbond en
[ok de Kath. Volkspartij. Alle andere
irtijen baseren hun politieke begin-
f^len op humanistische of maatschap-
tslijke idealen en deze worden links ge-
öemd. In de tijd van de Coalitie gin-
^n de christelijke partijen aan de rech-
^rzijde van de voorzitter der Tweede
^amer zitten en de andere aan zijn lin-
■ferhand. Dit gebeurt nog altijd. Daar-
n zijn de uitdrukkingen rechter- en
kerzijde eigenlijk oorspronkelijk ont
iend.
Uit het bovenstaande volgt, dat de
"^.V.D. dus een linkse partij is. Zij is de
idige politieke belichaming van het
leralisme, een staatkundig-econo-
isch systeem, dat in de 19e eeuw ont-
;aan is, toen een geweldige invloed
jeeft uitgeoefend, in ons land opper-
achtig is geweest, maar dat later door
ieverlaging
Bovendien
n een ver
gewas op-
voorraad.
ak dat het
enstellini
te wijzen.
e basisbe-
oudt.
e hoofdbe-
bestandde-
anmerking
procentigfi
dend Kaï-
omasslak-
agnesiuiüi
kkenbloei»
bemesting
grijke rol
het opkomend socialisme, dat er de re
actie van was, is overvleugeld. De vo
rige eeuw heeft zich o.a. gekenmerkt
door een enorme verbreiding van het
modernisme, de vrijzinnige richting in
de theologie, waarvan het politieke li
beralisme de exponent was. Er is een
tijd geweest, dat de liberalen in stad en
land vrijwel exclusief de lakens uit
deelde. Hun politiek kenmerkte zich
door een volledige uitschakeling van de
christelijke beginselen uit de staatkun
de. Men denke slechts aan de uitspraak
van één hunner staatslieden: Verknoei
met uw Bijbelteksten ons staatsrecht
niet! Men propageerde de z.g. neutrale
staat, die in wezen helemaal niet neu
traal was, maar liberalistisch. Met na
me heeft dit liberalisme zich geworpen
op het onderwijs en door haar neutra-
liteitsprincipe de Bijbel van de staats
school verwijderd, waardoor ons chris
telijk volksdeel voor de geestelijke be
scherming en opvoeding van zijn kin
deren genoodzaakt was over te gaan tot
stichting van eigen christelijke scholen.
Onze voorouders zijn daarin door al wat
liberaal was, fel tegengewerkt en ook
nu nog in iedere goede liberaal een
overtuigd voorstander van de openbare
school.
We kunnen de ontwikkelingsgang der
liberale partij niet op de voet volgen,
omdat ons dat te ver zou voeren. Vóór
de laatste oorlog was haar macht reeds
lang vergaan. Door herhaald-» splitsin
gen, door de opkomst van hi socialis
me en de organisatie der chr, partijen
was er van haar niet heel veel overge
bleven. Er waren toen nog twee libe
rale partijen: de Vrijheidsbond ên de
Vrijzinnig-Democratische Bond, resp. in
1937 met 4 en 6 Kamerleden. Na de
oorlog probeerden de socialisten een
doorbraak te forceren door de oprich
ting van een nieuwe partij, die alle
vooruitstrevenden uit alle partijen
moest omvatten. Deze partij kwam tot
stand in de vorm van de Partij van de
Arbeid en tot haar trad ook de oude
Vrijz. Dem, Bond toe, waarvan Mr. Oud
voorheen lid en Kamerlid was geweest.
Prof. Oud is dus één der medeoprich
ters van de P.v.d.A. geweest. Iedereen
verwonderde zich daarover en dhr. Oud
blijkbaar zelf al spoedig ook. Vele oude
vrijz. democraten voelden er zich niet
thuis: de sfeer was socialistisch en ook
de Indonesische kwestie gaf wrijving.
Gevolg was, dat men toenadering zocht
tot de Partij van de Vrijheid, die on
der leiding van mr. Stikker in 1946 met
6 leden in de Tweede Kamer gekomen
was. Men kv/am tot een accoord en zo
werd in 1948 opgericht de huidige
V.V.D., de Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie.
Enkele jaren later brak een conflict
uit tussen mr. Stikker, die toen minis
ter van Buitenlandse Zaken was en mr.
Oud en dit heeft ertoe geleid, dat de
eerste uit de leiding van de V.V.D. ver
dween en mr. Oud, later Prof. Oud, de
voorzitter werd van de V.V.D.
Wanneer we nu het politieke optre
den van de V.V.D. bezien, dan blijkt,
dat ze zeer duidelijk een liberale par
tij is en dat ook wil zijn. Dit betekent,
dat zij een verklaard tegenstander is
van christelijke partijformatie en de
christelijke godsdienst alleen in haar
algemeen-zedelijke waarde erkent. Zij
staat in feite op humanistische grond
slag. Voorts houdt dit in, dat zij voor
stander is van de openbare school en
ofschoon ze de gelijkstelling accep
teert, nochtans de bijzondere school per
manent bestrijdt. Ze is verder vóór cre
matie, staatsloterij, voetbaltoto en te
gen beperking van de bewegingsvrij
heid op zondag voor sport etc. Wat de
principiële dingen betreft, is er dus
voor iemand, die bij de Schrift wil le
ven, geen plaats in deze partij. Hij zou
absoluut zijn beginsel verloochenen, in
dien hij op haar stemde.
Het gevaar, dat van de zijde van de
V.V.D. dreigt, ligt praktisch echter mo
menteel in haar pretentie, dat zij de
enige partij is, die radicaal anti-socialis
tisch is. Daarom roept zij ook via
een soort doorbraak allen, die zich
verzetten tegen de progressieve idealen
van P.v.d.A. en vakbeweging, op haar
te steunen. Prof. Oud is de laatste ja
ren in de oppositie geweest en kon dus
naar hartelust de regering kritiseren.
Zelf hebben de liberalen echter, on
danks herhaalde sommatie, nimmer hun
sociaal-economische beginselen bekend
gemaakt. Hij poogt nu stemmen te win
nen door te verklaren in geen geval in
een regering te gaan zitten samen met
de P.v.d.A. Dit trekt velen wel aan.
Maar het zal duidelijk zijn, dat nie
mand van christelijke levensovertuiging
om die reden op de V.V.D. kan stem
men, want dan steunt hij een partij, die
momenteel wel erg anti-socialistisch is,
doch anderzijds uitgesproken vrijzin
nig. Ook deze doorbraak is naar on
ze mening principieel ongeoorloofd en
daarom kan de V.V.D. nimmer de stem
men krijgen van hen, die de Schrift
aanvaarden als regel voor geloof en le
ven.
FL. 6.45 PER FLES
VOOR DE HANDEL: H. VAN TOOR IZ. VLAARDINGEN
VERkftIJDBAAR BIJ ELKE GOEDE SLIJTER
Rente 3,60 procent over uw gehele tegoed
Voorstraat 36 Postrekening 355905 MIDDELHARNIS
Onder rooildureude contzöle van de Nederlandse Spaarbankboud eo de Nederlandse Bank,
wanneer
f „Ik weet nog dat ik hem met mijn
|rmen kon omvangen," zei ons de 90
arige maar nog krasse oude baas L.
"orsman Jzn., die ook een van de vele
beschouwers was op het kerkhof van
J)oltgensplaat, waar woensdagmiddag
|m precies vijf minuten over half drie
ien meer dan een eeuw oude plataan
irerd geveld.
Nu kon de heer Dorsman hem alleen
|iet meer met zijn beide armen omvat-
pn, want drie personen met flinke lan-
|e armen waren thans nodig om deze
lolossale boom te omvatten. Maar onze
|egsman ging dan ook een 75 a 80 jaren
prug toen hü met zijn vader, die koster
iokluider en grafdelver was, vanzelf
reel op de begraafplaats kwam. Midden
lp het kerkhof aan het eind van een
|ad met grind, stond deze oude plataan
lis een eenzame wachter tussen alle
raven.
Hoelang hij daar heeft gestaan? Dat
veet eigenlijk niemand. Men neemt
|venwel aan dat het ongeveer 120 jaar
"i geweest. Deze gegronde redenen leidt
pen af uit de beschrijving van ds. Boers
lie in zijn boek over „Flakkee" op-
nerkt, dat in 1839 het kerkhof zeer
verd verbeterd door ophoging en het
geheel werd versierd met bomen en
Beesters. Toen zal ook de plataan wel
fijn geplant met de vele iepen bomen
fondom het kerkhof.
Deze iepenbomen zijn in 1939 gerooid
de Plaatse klompenmaker dhr. P.
lans maakte van het hout 700 paar
iompen. De plataan bleef staan, hij
yas nog ftiooi en in z'n takken sjirpten
s avonds duizenden spreeuwen hun
|ied.
Gesneuveld
In 1944 met de oorlog, toen het dorp
werd geïnundeerd, kwam het water
Venwel niet aan de boom, maar zijn
wortels kwamen wel met het zoute wa
ter in aanraking. Hiervan heeft de
plataan erg geleden, maar was nog
niet dood. De ramp in 1953 gaf de ge
nadeslag. Het zoute water deed grondig
zijn werk. De plataan sneuvelde.
Door de technische dienst van de ge
meente werden de laatste jaren al
enkele grote takken uit de boom ge
zaagd en deze week begon men om de
reus geheel te vellen. Met wortel en
tak uitroeien was geen denken aan en
juist boven de grond afzagen ging ook
niet. De stam was hier maar eventjes
5V2 meter in omvang. Alzo besloot men
om 1.30 m boven de grond de zaag er
in te zetten. Men verwijderde enkele
grote stukken op genoemde hoogte en
na vele voorzorgsmaatregelen, o.a. het
In het Hotel „De Gouden Leeuw" te
Goedereede is zondagmiddag brand uit
gebroken. Door kordaat optreden van
de brandweren kon het oude historische
gebouw worden gered, hoewel er van
binnen veel werd verwoest. Zoals be
kend heeft dit gebouw in het begin van
de 16e eeuw tot pastorie gediend voor
pastoor Adriaan Floriszoon, die in 1522
Paus is geworden, de enigste Ned. Paus
die er geweest is.
(Voor verslag zie binnenzijde van dit
blad). j
verwijderen van grafstenen en het aan
weerszijden goed vastzetten van de ko
los met staatdraden, begon men voor
zichtig het laatste houvast door te za
gen. Tenslotte viel de plataan met een
zwaar maar dof geluid op de aarde
neer. Alle takken die reeds geheel dood
waren, braken in stukken. De boom
was geveld, en is niet meer, als voor
heen, in de verre omtrek te zien. Wat
voor reus het wel was blijkt uit on
derstaande gegevens. De omvang waar
hij werd doorgezaagd was 4V2 m, de
middellijn is l'/a m en op plaatsen 1.75
m, zijn hoogte werd geschat op 20 m
en zijn draagwijdte op 40 a 50 meter.
De boom bestreek een zeer groot deel
van het kerkhof.
Op deze foto is duidelijk de dikte van de grote boom te zien.
Vrijdagmorgen is de eerste steen gelegd voor het Hervormd Verenigingsgebouw
dat aan de Ring (bij de doorbraak aldaar) zal verrijzen. De plechtige daad
werd verricht door het oudste dochtertje van ds. den Besten, zoals op neven-
staande foto te zien is. Met ds. en mevr. den Besten, waren leden van de ker-
keraad en van de kerkvoogdij aanwezig, de heer Kesting en de bouwcom
missie, burgemeester Bos met de wethouders Zoeteman en van 't Geloof, de
gemeente-secretaris dhr. Goemaat en meerdere genodigden. De architect ir.
Landman uit Leiden, moest wegens de mist verstek laten gaan. Het nieuwe
verenigingsgebouw dat recht t.o. de Herv. Kerk komt te staan, zal ruimte
bezitten voor bijeenkomsten van ca. 300 personen.
Alvorens Ria den Besten tot de plech
tigheid overging, sprak haar vader ds.
den Besten de genodigden toe. Hij be
klemtoonde de grote noodzaak die er
was aan een eigen verenigingsgebouw,
omdat de restauratie van de Herv. kerk
(onder auspiciën van Monumentenzorg)
staat te worden uitgevoerd, waarbij
ook het koor wordt betrokken. In het
koor wordt catechisatie gehouden en
vindt het verenigingsleven onderdak,
waarvoor dan geen plaats meer zal zijn.
Daarom brengt dit nieuwe gebouw uit
komst en spreker was verheugd, dat
thans de eerste steen kon worden ge
legd. Hijdankte de architect, de aan
nemers, de bouwcommissie voor het
werk tot heden verricht; inzonderheid
de heer Kesting, die als contactman er
zoveel bemoeienissen mee heeft.
Met waardering gewaagde spreker
van het legaat van mej. Paulina van
Weel, mede waardoor de bouw moge
lijk is geworden. Behalve de bouwsom
is er echter nog veel meer nodig; om de
inrichting te kunnen financieren gaat
men met lijsten bij de gemeenteleden,
die spr. voor intekening bijzonder aan
beval. Omdat dit gebouw tevens ver
gaderruimte voor alle Hervormde bij
eenkomsten voor het eiland biedt, is bij
het Prov. Bestuur om subsidie verzocht.
Hij besloot met de wens dat Gods ze
gen op de arbeid zal mogen rusten.
Daarna metselde Ria, met een mooie
troffel en met cement uit een fraai
versierde bak de eerste steen, wat haar
handig afging. Het gezelschap begaf
zich daarna naar het koor van de kerk,
om de koffie te gebruiken.
Burgemeester Bos hield in het kort
een toespraak en zei zich eerst te heb
ben afgevraagd, of er nu wel noodzaak
was" voor twee verenigingsgebouwen in
de gemeente. (Zoals bekend wordt in de
naaste omgeving een groot gemeente
lijk verenigingsgebouw gebouwd, waar
in eveneens de helft van het legaat
van wijlen mej. Paulina van Weel, oor
spronkelijk bedoeld voor een naai- en
breischool, wordt verwerkt). Spreker
wist dat nu al vast stond, dat dit nieu
we gebouw voor Hervormd Vereni-
gingswerk, avond aan avond zal zijn
bezet. De bouw is ook daarom nood
zakelijk, omdat bij de restauratie
van de kerk, voor catechisatie en ver
enigingsleven geen ruimte meer zal zijn.
Bovendien achtte hij het ook een eiland
belang, omdat Hervormd Flakkee hier
voor vergaderingen e.d. een plaats van
samenkomst zal vinden. Daarom had hij
gaarne zijn medewerking verleend, om
van het Prov. Bestuur subsidie te ver
krijgen. Het gemeentebestuur is er van
overtuigd, dat hier een eilandbelang op
het spel staat. Spreker had grote waar
dering voor het initiatief en de opof
feringsgezindheid van de gemeentele
den, die zelf het grootste deel moeten
financieren.
Het ligt in de gemeente Dirksland
anders dan in de rampgemeenten, aldus
Met de bouw zal een bedrag gemoeid
zijn, dat niet ver van honderd duizend
gulden af ligt. Een aanzienlijk deel van
de kapitaalslast wordt zoals reeds ge
zegd weggenomen door het legaat Pau
lina van Weel, maar er moet toch nog
veel gefourneerd worden door de ker
kelijke gemeente.
Ds den Besten sprak daarom de hoop
uit, dat Herv. Dirksland niet slechts
één maar veel steentjes aan het ver
enigingsgebouw zal bijdragen.
Voor de bouw is een contact commis
sie in het leven geroepen, waarin zit
ting hebben twee leden van de kerke-
raad en twee van de kerkvoogdij, ter
wijl de heer Kesting als contactman
optreedt. Deze commissie en de heer
Kesting hebben al heel veel bemoeie
nissen gehad met de voorbereiding en
gaan voort alle zorg en aandacht aan
een goed verloop van zaken te wijden.
spreker; daar heeft men in vrijwel alle
plaatsen een verenigingsgebouw gefi
nancierd gekregen. Dirksland viel daar
buiten. Spreker hoopte dan ook, wan
neer van de gemeenteleden een -gift
wordt gevraagd voor de inrichting, dat
niet tevergeefs wordt aangeklopt.
Spr. hoopte dat het ruimtelijk pro
bleem met deze bouw zal worden op
gelost en wenste mede namens het ge
meentebestuur, dat de bouw goede
voortgang zal vinden en binnen niet al
te langen tijd in gebruik zal kunnen
worden genomen, tot zegen van de kerk
en van de burgerij in het algemeen.
De bouwers
Architect van het gebouw is ir. Land
man, aannemers de fa.'s P. A. Duhen,
metselwerk, P. v. d. Tol, timmeren, W.
Nieuwland, elektriciteit, C. Mulder, sa
nitair, Gebr. Nieuwland, smeden," en J.
B. Groenendijk, schilderwerk. Door
ziekte van de heer Duhen, treedt thans
de heer J. W. de Geus als uitvoerder op.
Ria. den Besten schept met zorg
vuldigheid cement uit de ver
sierde bak, om de eerste steen te
leggen. De heer de Geus geeft
aanwijzingen; Ds en mevr. den
Besten kijken belangstellend toe.
Leuke
op 't atelier en
vlotte reportages bij
u thuis
Wij herinneren nog even aan de be
langrijke uitvoering die de Chr. Gem.
Zangvereniging „Sursum Corda" van
plan is te houden op zaterdag 7 sept. a.s.
Deze vangt aan om 7.15 uur, terwijl
de deuren opengaan om 6.45 uur.
Naast het koor, verlenen medewer
king, de organist A. J. Keyzer, de so
praan Emmy Verolme-Kesting en de
Neger-bariton Henry Blackman, een
zanger van internationale vermaard
heid.
Het programma vermeld koorwer
ken en Terstegen Adema v. d. Roovaart
v. Alphen, Otto de Vaal en Karsse-
meijer.
De organist zal ons 1 uur bekende
werken van J. S. Bach laten horen n.l.
„Wachet auf ruft uns die stimme" en
„Werde munter mein gemühte", alsme
de het Piece Heroique" van Cesar
Frank.
De sopraan-soliste heeft op haar pro
gramma staan „Er weidet Seine Herde"
uit „De Messias" van Handel en het be
kende lied „Leid vriendelijk licht----
van Joh. de Heer.
De Neger-Bariton doet ons naast aria's
uit Bach en Handel enkele Neger
psalmen horen.
Al met al een buitengewoon mooi
programma. Daar het aantal plaatsen
beperkt en de belangstelling ongetwij
feld zeer groot zal zijn, doet U goed
tijdig aanwezig te zijn. Voorverkoop
van programma's bij de heer S. C.
Kranse, Zomerstraat 1 te Dirksland.
Verder zijn programma's 's avonds
aan de kerk verkrijgbaar.
Op uitnodiging van „De T'.p", het
Overkoepelend orgaan van het Ned.
Herv. Verenigingsleven, op Goeree-
Overflakkee, hoopt de bekende predi
kant ds. H. S. J. Kalf van Bennebroek
een lezing, verduidelijkt door projectie
van door hem gemaakte foto's, te hou
den over zijn reis naar Palstina, waarbij
inzonderheid gesproken zal worden
over de situatie van de huidige staat
Israël i.v.m. het wereldgebeuren en in
't licht van de H. Schrift.
Hoewel alle aangesloten verenigin
gen geconvoceerd zijn voor deze lezing,
die D.V. donderdag 5 maart a.s. in het
koor van de Ned. Herv. kerk te Dirks
land wordt gehouden, willen wij ook
langs deze weg er nog even de nadruk
op leggen, dat degenen die gebruik
willen maken van de extra-vervoers-
gelegenheid, dit via de penningmeesters
Tot onze grote spijt kon de aan^-
kondigde streekvergadering van onze
Hervormde Mannenverenigingen, waar
Ds J. C. Maris, Europees secretaris van
de I.C.C.C, zou spreken, wegens de
weersomstandigheden op vrijdag 30
januari geen doorgang vinden. Hopelijk
heeft het bericht van verhindering al
len nog tijdig bereikt.
We hebben inmiddels Ds Maris be
reid gevonden alsnog zijn belofte in te
lossen, doch waar hij in maart a.s. voor
geruime tijd naar Zuid-Afrika vertrekt,
kon dit alleen op donderdag 12 februari.
Wij hopen dan om 7.30 uur nam. in het
zondagsschoolgebouw aan de v. Aers-
senstraat te Sommelsdijk bijeen te ko
men.
Willen onze mannenverenigingen, de
kerkeraden van de diverse kerken en
andere belangstellenden hiervan goede
nota nemen? Het is ons in dit korte
tijdsbestek n.l. niet meer mogelijk per
soonlijke uitnodigingen te sturen.
HET BESTUUR
(essen) per postwissel kenbaar kunnen
maken aan mej. Zr. E. v. d. Starre,
Dirkdoensweg 35 te Ouddorp.
Deze opgaven moeten uiterlijk 19
februari verzonden zijn. Daarna volgen
nadere mededelingen.
