Zaterdagmiddag stapelloop
van de ^Rotterdam"
GROLSCH
Veeilèss
Fa. KAPTEIN
^'^y
De verhoudingen
A.R.-C.H.
Buitenland
De kerk maar sluiten?
H.M. Koningin Juliana zal de laatste beletselen wegnemen
en het majestueuze schip dopen
.f
31e jaargang
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrij "gaoond
MEDITATIE
Als begenadigde kinderen
FOR EVER
TEL 01870-2004-2704
V
Vrijdag 12 september 1958
No. 2728
PBINS HENDRIKSTHAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDKLHABNIS
Bedactie en Advertenties uitsluitend TelefooH K 1870—2629
N« 6 uur 'I avonda Telefooa K 1870—2017 Oiro 167980
ABONNEMENTSPBIJS 1.90 FEB KWABTAAI>
ADVEBTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bi] contract ■peclaal tarl«L
Het laatste jaar is er weer tamelijk
veel gesproken en geschreven over de
verhouding tussen onze twee grootste
Protestants-Christelijke partijen, de
AR partij en de C.H. Unie. Dat is in de
Ln der jaren al meer gebeurd Het
vraagstuk is al herhaaldelijk aan de or
de gesteld. De eerste leider van de C.H.,
De Savormin Lohman, heeft er in het
laatst van zijn leven een brochure aan
sewiid; direct na de oorlog is de kwes
tie officieel in beide partijen besproken
en dit voorjaar werd ze weer actueel,
doordat in enkele gemeenten, met na
me in Den Haag, voor de raadsverkie
zingen tot gezamenlijk optreden beslo
ten werd en men de vraag ging stellen,
of dit niet over de gehele linie moest
gebeuren, ja of het niet nodig was tot
een fusie van beide partijen te komen.
Het is wel te begrijpen, dat nu en
dan de kwestie van een eenheid der
Prot. Chr. partijen ter sprake wordt ge
bracht. Men wijst dan enerzijds erop,
dat bij de Kamerverkiezingen van 1956
de Partij van de Arbeid als de belicha
ming van het socialisme 33 "In en de Ka
tholieke Volkspartij als politieke macht
van het Katholicisme 32 «/o van de stem
men kregen, terwijl de gezamenlijke
Protestantse partijen 21*/o haalden. De
politieke invloed van de belijdende Pro
testanten is dus vehoudingsgewijs toch
al klein, maar zij wordt bovendien nog
zwaar gehandicapt, doordat het ortho
doxe Protestantisme staatkundig nog in
vier smaldelen uiteenvalt, waarvan de
A.R. partij 10 "/o, de C.H. Unie ruim
8 «/o, de S.G.P. ruim 2 «/o en het Geref.
Politieke Verbond (de mannen van art.
31) 0,651/0 der stemmen vertegenwoor
digen. Met het oog op de sterke machts
positie van de P.v.d.A. en de K.V.P.
wordt het noodzakelijk geacht, dat ook
het Protestantisme zich als een politieke
eenheid gaat openbaren en zich als zo
danig laat gelden.
Om daartoe te geraken, werd verle
den jaar een Actie-comité opgericht,
genaamd „Actie Protestantse Eenheid",
dat pogingen deed in deze richting. De
zer dagen werd echter medegedeeld, dat
dit comité zijn werkzaamheden had ge
staakt, omdat er onvoldoende medewer
king was, met name van de zijde der
C.H. Unie, die in geen geval bereid
bleek tot nauwere samenwerking. De
A.R. partij was de enige, die aan de
oprichting van een contactcommissie
wilde medewerken.
Ook zonder deze mislukte poging was
het wel bekend, dat er op een fusie
van de vier Protestantse partijen en
zelfs op federatieve of andersoortige
samenwerking niet valt te rekenen. De
S.G.P. en het G.P.V., beide ontstaan uit
reactie tegen een huns inziens te wei
nig principiële politiek van de A.R. par
tij, wijzen een eenheidspartij absoluut
af. In hoofdzaak gaat het dus bij dit
vraagstuk om het standpunt van de bei
de grote partijen, de A.R. en de C.H.,
die een historische positie innemen in
ons staatsbestel, vooral vroeger grote
invloed hebben uitgeoefend op de lands-
politiek en ook thans nog door hun
deelname aan de regering en de bijzon
dere plaats, die ze in het parlement in
nemen naast de K.V.P. en de P.v.d.A.
een niet te onderschatten invloed heb
ben, die echter naar veler mening groter
zou kunnen zijn, wanneer ze organisa
torisch zich als een eenheid konden doen
gelden.
In beide partijen bevinden zich voor
standers van een fusie. Het is bekend,
dat men in de A.R. partij er zelfs zeer
veel voor voelt en dat de leiding dier
partij, -wanneer de C.H. Unie ermee ac-
coord zou gaan, direct tot fusie bereid
zou zijn. In de laatste jaren van hun
leven hebben Dr. Kuyper en Jhr. de
havornin Lohman beiden de wens uit
gesproken, dat de kloof van 1894, die
nen uiteendreef, nog eens overbrugd
zou worden. In het illegale „Trouw"
werd in 1944 een artikel gepubliceerd,
getiteld „Naar de Christelijke Volkspar
tij waarin op hereniging na de oorlog
.werd aangedrongen. Tijdens de oorlog
was dit niet te realiseren. Beide partijen
waren gedesorganiseerd. Schouten zat
in het concentratiekamp Mauthausen,
^oh]n was in Duitsland gestorven, Ti-
lanus heeft ook vier jaren lang in een
Kamp moeten doorbrengen. Toch wer
den er voorlopige besprekingen gehou-
waarvan men goede verwachtin
gen had. Velen waren van mening, dat
IIJ,. kwesties, die beide partijen
W T^°' betekenis hadden ver-
mf l" ^^rzet had men schouder
Mn schouder gestreden en men was
van oordeel, dat dit in de na-oorlogse
»A„ÏÏ °P andere wijze kon worden
voortgezet.
tilP.w^f'^en na de bevrijding op ini-
uatief van A.R. zijde, besprekingen ge-
i"uaen tussen de dagelijkse besturen
van A.R, zijde, besprekingen ge-
van k".j dagelijkse besturen
It: °^'°e partijen. Het resultaat hier-
Tn° was, dat in oktober 1945 een door
anus en De Wilde ondertekend com-
stnni^"i gepubliceerd, waarin
mnaS-, onmiddellijke fusie nog niet
"ogeüjk was, maar dat het tot een fe-
Eero=ï?^® samenwerking moest komen,
menlp t^ in een Commissie van Sa-
driBTT, j^' minstens eens in de
8em»?^®1°^" vergaderen en die een
op^g|"g'jjhappelijk urgentieprogram zou
leMnT^ P^ bleek echter, dat zeer ve-
samor, 9"^'^nis voor een zo nauwe
_*menwerking niets gevoelden. Een
schpn y^"^ f^ prominente Chr. Histori-
achttJ^^'^aarde, dat zij deze in strijd
lans 7-^1* het nationaal en partijbe-
AR°adden bezwaren tegen de
«Jsocklw ^"P°""^^' die par-
"«aai te „conservatief' en meenden,
„Doch de wijsheid is gerechtvaar
digd geworden van hare kin
deren."
(Matth. 11 19b)
In de gelijkenis van de spelende kin
deren op het marktplein, heeft Jezus
gewezen op het ongeloof en de hard
nekkigheid van het Hem omringende
geslacht.
Evenals die eigenzinnige kinderen
hebben ze niet geweend en niet gedanst,
dat wil zeggen, tot klagen over eigen
zonde kwam het niet en tot blijdschap
over de zaligheid Gods evenmin. In
plaats van de wijsheid Gods te recht
vaardigen, bleef men zijn eigen wijs
heid handhaven, die dwaasheid is bij
God. Zoals ook nu nog, helaas, zovelen
doen.
Maar werpt dan de klaagzang en het
fluitspel des evangelies In 't geheel geen
vruchten af?
O, zeker en gewis!
Vruchten zal ze afwerpen.
Blinken zal die zielzaligende vrucht
in de harten van het volk, dat uit de
waarheid is. Christus Zelf getuigt:
„Doch. de wijsheid is gerechtvaardigd
geworden van hare kinderen."
Zie, Christus Zelf behoeft het ko
ninkrijk Gods niet te rechtvaardigen,
want zij rechtvaardigt zichzelven In
het leven van hen, die uit haar geboren
worden. Naar de verkiezing der genade,
heeft ze toch hare kinderen, in wien zij
een vonk van de ware wijsheid ontsto
ken heeft.
Dat zijn degenen, die uit de waarheid
zijn. Dat zijn de armen van geest, die
niet gelijk zijn aan de kinderkens op de
markten, maar aan de kinderkens, wien
geopenbaard is wat voor de wijzen en
voiftandigen verborgen blijft Hun
wordt in de weg, door Johaonis f,evie-
dikt Christus zelf /'.e wijs'r.eid Gods.
Wai;t door de dwaasheid di'? rr'-""iil> ing
he.->f;. het Gode behaagd, zaliq te ma
ken die geloven.
Dat zijn degenen, die als verlorenen
in zichzelf, tot God de toevlucht heb
ben genomen. Die hebben het masker
der eigengerechtigheid en valse vroom
heid leren afwerpen en stamelen: o
God, wees mij de zondaar genadig! Die
hebben met een Petrus leren geloven,
dat deze Jezus waarlijk is de Christus,
de Zoon des levenden Gods!
Deze hebben Christus als de eeuwige
en de verpersoonlijkte Wijsheid erkend.
Zijn Woord hebben zij gehoord en aan
genomen. Zijn Persoon hebben zij er
kend als de Gegevene des Vaders, vol
van genade en waarheid.
Door deze hare kinderen wordt de
wijsheid gerechtvaardigd. Dat wil zeg
gen: waar die wijsheid tot hen komt,
erkennen ze haar en aanvaarden ze
haar als zodanig.
De wijsheid wordt dan uit haar kin
deren zelf, uit hun leven, uit hun ziels-
geluk gerechtvaardigd. Zij zijn stille
verkondigers. Hun leven is een predi
king. Zij zeggen: de Heere is wijs en
goed, barmhartig en genadig; de Hee
re is groot van goedertierenheid.
Als kinderen der wijsheid buigen zij
zich onder de waarheid Gods: de ver
oordelende en behoudende waarheid; zij
zijn niet hoog van gevoelen en niet vol
eigendunk; zij rechtvaardigen God. Zij
erkennen: de Heere is recht in al Zijn
weg en werk; Zijn doen is rein. Zijn
vonnis gans rechtvaardig. Maar ook
o zalige blijdschap welke dan het hart
vervuld Gij zijt mild in schuldver-
geven, ook voor mij!
Deze kinderen hebben zichzelf niet
zoeken te handhaven tegenover Johan
nes en Jezus, tegenover Gods eis van
boete en bekering, maar hebben zichzelf
leren verliezen in de bede: wees mij, die
verbrijzeld ben door Uw oordeel, ge
nadig maar naar Uwe barmhartigheid!
En zij hebben door de barmhartigheden
huns Gods, in de bediening des Heili
gen Geestes, ontvangen een oog om op
Jezus te zien, een voet om tot Jezus te
gaan, een hand om Hem aan te nemen,
geloof en vertrouwen om op Hem te
leunen en te steunen, dat Hij de Ge
willige en Almachtige is van hen te ver
lossen en te redden. Ja, zij hebben het
met de dichter ervaren:
Gij hebt, o Heer! in 't dodelijkst
[tijdsgewricht,
Mijn ziel gered, mijn tranen willen
[drogen.
Zo zijn ze begenadigde kinderen,
evenals een verschoppeling als de tol
lenaar; een verachte als Zacheüs; een
geschuwde vrouw als Maria Magdale-
na.
Hun hart zegt: uit mij onverstand,
dwaasheid, eigenzinnigheid; maar in U,
Heere, de wijsheid! Uit mij niets anders
dan onrecht, maar bij U en uit U, de
gerechtigheid. Bij U uitkomsten zelfs
tegen de dood.
Zó wordt de wijsheid Gods gerecht
vaardigd van hare kinderen! Zó is het
kind des Heeren een stille getuige van
het werk zijns Gods, ook verheerlijkt
uit vrije genade in hem. Ze hebben
geluisterd naar de klaagzang en ge-
weend; ze hebben geluisterd naar het
fluitspel en zich verblijd in de Heere.
Want zij hebben beleefd en doorleefd,
wat de dichter heeft gezongery
Gods verborgen omgang vinden
Zielen, daar Zijn vrees in woont;
't Heilgeheim wordt aan Zijn vrinden,
Naar Zijn vreêverbond getoond.
Katwijk aan Zee. Ds. N. de Jong.
dat ook de nieuwe koers in de Ned.
Herv. Kerk, waarmee zij sterk sympa
thiseerden, een nauwer contact met de
A.R. partij in de weg stond. Merkwaar
dig was, dat bij deze groep zich man
nen bevonden als Prof. Lieftinck, Mr.
Dr. van Rhijn en C. Kleiwegt, die al
spoedig daarop de C.H. verlieten en
doorbraken naar de Partij van de Ar
beid, die toen in oprichting was. Maar
ook degenen, die C.H. bleven, oordeel
den in februari 19,46, dat er noch fusie,
noch federatie moest plaats hebben,
doch alleen nauwer contact. Ook daar
van is echter in de practijk niets te
recht gekomen. In C.H. kring bleken en
blijken de bezwaren tegen de A.R. partij
en haar politieke beginselen zo groot,
dat men een eensgezind optreden onge
wenst en onmogelijk acht.
Intussen zijn er toch ook Chr. His-
torischen, die voorstander zijn van een
nauwe samenwerking met de A.R. Dit
bleek bij de candidaatstelling voor de
gemeenteraden in dit voorjaar, ipet na
me in Den Haag. Naar aanleiding van
het gezamenlijk optreden aldaar met één
lijst en na de verkiezing met één Prot.
Chr. fractie in de Raad is de kwestie
van de verhouding A.R. C.H. weer
aan de orde gesteld in de partijorga
nen van de C.H. Unie. Ook nu bleek,
dat de overgrote meerderheid van de
C.H. niets voelt voor nauwer contact
en zeker niet voor fusie of federatie. De
houding van de Haagse C.H. werd door
velen afgekeurd en toen na de verkie
zingen bleek, dat er stemmenverlies
was, werd dit mede toegeschreven aan
het samengaan. In leidende kringen
werd het zelfs nodig geoordeeld de kie
zers uitvoerig voor te lichten omtrent
de te volgen gedragslijn en verscheen
er een brochure, getiteld „Een getuige
nis," met als ondertitel Waar om wij
Chr. Historisch zijn en blijven." Daar
in werd door een negental prominente
Chr. Historischen min of meer uitvoe
rig uiteengezet, waarom zij een zelf
standig voortbestaan van de C.H. Unie
naast de A.R. partij prefereren. In het
bijzonder de bijdragen van Mr. Pollema
en Prof. Van Niftrik geven een heldere
uiteenzetting van het standpunt van de
tegenstanders.
Voor degenen, die politiek meeleven,
is het ongetwijfeld interessant kennis
te nemen van de diverse meningen over
deze kwestie. Om ze au fond te kunnen
volgen, is het nodig het ontstaan, de
geschiedenis en de beginselen van beide
partijen te kennen en tevens te weten
hoe hun theologisch-kerkelijke achter
gronden zijn. Bij de beoordeling van het
pro en contra mogen deze aspecten van
het probleem beslist niet vergeten wor
den, We stellen ons dus voor allereerst
een overzicht te geven van de histori
sche ontwikkeling van de twee partijen,
van hun voornaamste beginselen en de
verschillen ertussen, benevens van het
„recruteringsveld" hunner kiezers, om
dat dit laatste ook een bijzondere rol
speelt. Het is niet de bedoeling tot een
positieve conclusie te komen. Dat is een
kwestie van de betrokken partijen zelf.
Wij geven alleen een zo objectief moge
lijke beschouwing over de diverse as
pecten van het probleem.
De predikant van Noord-Zijpe bij
Den Helder waartoe enkele dorpen
behoren berichtte aan zijn gemeen
te, dat het kerkbezoek te Oudesluis
steeds slechter wordt. Op 10 augustus
waren er slechts drie kerkgangers. Het
hoogste aantal was deze zomer acht.
„U wilt een predikant hebben in de
gemeente", zegt de dominee. „Waarom
laat u hem dan voor stoelen en banken
preken? Er is een verantwoordelijk
heid van de predikers en de kerkeraad,
zeker! Er is er echter ook een van de
gemeente, ik denk ook aan de jonge
lidmaten, waarvan je er dikwijls geen
een meer in de kerk ziet."
Te Driebuizen bij Alkmaar meldt de
predikant (die vier gemeenten tegelijk
moet dienen), dat in dit dorp voortaan
maar eenmaal per maand kerk wordt
gehouden. Hij voegt er evenwel aan toe:
„Wanneer er van de zijde der gemeente
zowel als van de kerkeraad niet meer
belangstelling getoond wordt, kan zelfs
deze maandelijkse dienst niet meer ge
handhaafd worden."
BINNENVERINCBED
baste hmé m
00» gamulrf ,,.||lP
Morgen, zaterdag 13 sept. zal Neder
lands' grootste passagiersschip, de „Rot
terdam," gebouwd voor rekening van
de HoUand-Amerikalijn van de helling
van de Rotterdamse Droogdok Mij. N.V
te water worden gelaten. H.M; Koningin
Juliana zal des middags, ongeveer kwart
over vier uur, de laatste beletselen
wegnemen en het majestieuze schip do
pen.
Om het grootse evenement van deze
stapelloop te zien, worden meer dan
30.000 toeschouwers verwacht, waar ook
aan de overzijde van de rivier bijzon
dere maatregelen voor worden getrof
fen. Op de werf zelf zijn tribunes ge
bouwd voor de hoge gasten en de vele
genodigden en aan de zuidkant van
het schip is een geweldig grote tribune
opgetrokken voor ca. 5000 man perso
neel met hun dames.
Om de tribune vóór het schip
waarop de Koningin de plechtigheid
zal verrichten te bereiken, is een
aparte lift gebouwd. Deze tribune is
niet zo groot, omdat hierop slechts Hare
Majesteit met haar gevolg en de direc
tie van de Holland Amerika-lijn met
de directie van de Droogdok Mij. zullen
plaats nemen.
Op de werf heeft men deze week met
grote inspanning gewerkt om alles naar
wens te laten verlopen. Voor zo'n ge
weldig schip zijn heel wat meer techni
sche voorbereidingen nodig, dan voor
schepen van kleiner formaat, zodat al
les tot In de puntjes moet worden ge
regeld.
Het wordt een historische dag voor
de R.D.M., daar een dergelijk schip,
maar eens de twintig jaar wordt ge
bouwd. En ook voor de Holland Ame
rika-lijn eigenlijk voor de N.V. Mail-
schip Rotterdam een aparte N.V.
naast deze grote rederij, die met de
„Rotterdam" het grootste schip van de
Nederlandse koopvaardijvloot zal be
zitten. Zoals reeds eerder gemeld heeft
de „Rotterdam" een waterverplaatsing
van 37000 ton en zal in aug./sept. 1959
geheel zijn afgebouwd. Het nieuwe pas-
sagierschip zal de vervanger zijn van
de in 1940 door oorlogshandelingen In
brand geraakte „Statendam".
Het zal vreemd zijn wanneer het sil
houet van het hoog boven de werf uit
stekende schip van de land- en de ri-
vierzijde niet meer wordt gezien. Ook
op de werf zal het naast een blijde
voldoening dat alles vlot is verlopen
een grote leegte geven. De helling zal
echter naar wij vernemen niet lang
leeg blijven, daar er vlak na elkaar vier
reusachtige tankschepen zullen worden
gebouwd. Er is dus bij de Droogdok
nog werk voldoende in portefeuille.
Veel bezoek uit Flakkee
verwacht
Ook de werkers uit Flakkee onge
veer vier honderd man krijgen met
hun dames of andere familieleden even
eens gelegenheid de terwaterlating van
nabij te zien. De mannen blijven des
middags op de werf en hun familieleden
worden met extra bussen naar de Hey-
plaat gebracht. De Dokyard zal er een
extra reisje voor moeten varen!
Het moge een zon overgoten dag wor
den, die tot de feestvreugde van deze
wel zeer unieke tewaterlating het zijne
bijdraagt.
H.M. de Koningin bezoekt
eerst Rozenburg
H.M. de Koningin zal In de voormid
dag van zaterdag 13 september eerst
Rozenburg bezoeken. Door burgemees
ter Asschof zal H.K.H, aan de grens van
de gemeente worden begroet; in een
tent aan de Westzijde van het kanaal
door Rozenburg zal zij het sein geven
voor de aanvang van de baggerwerk-
zaamheden voor de Europoorthaven.
Des middags, na afloop van de plech
tigheden op Rozenburg zal H.M. zich
(vermoedelijk met de „Prinsesseplaat")
naar het terrein van de Droogdok Mij.
begeven voor de tewaterlating van Ne
derlandse grootste passagiersschip.
China
De Chinese communisten hebben nog
steeds geen aanval op de Quemoy-eilan
den ondernomen en het heeft er op dit
ogenblik enigszins de schijn van dat de
spanning bezig is af te nemen. Er is
sprake van onderhandelingen tussen
Rood-China en Amerika, terwijl de
kustbatterijen de eilandjes nog wel da
gelijks bombarderen, maar veel min
der hevig dan de eerste dagen.
Intussen heeft communistisch China,
evenals IJsland, zijn territoritale wate
ren uitgebreid tot 12 zeemijlen, waar
door de omstreden Quemoy en Matsoe-
eilanden binnen de territoriale wateren
zouden komen te liggen. Vanzelfspre
kend wordt deze nieuwe zeegrens door
Amerika en Engeland niet erkend.
Dat niet-erkennen kwam duidelijk uit
in het feit dat de Amerikaanse Zevende
Vloot een aantal nationalistische sche
pen naar Quemoy heeft geëscorteerd.
Door deze daad zou Amerika de nieu
we zeegrens reeds hebben geschonden.
Dat lokte natuurlijk een communistisch
protest uit, maar daar bleef het dan ook
bij. Het is een teken dat rood-China
zelf de uitbreiding van zijn territori-
ANNO 1870
Alleenverkoop van de bekende
GLORIA PORT en de nieuwe
ESMERALDO WIJNEN
ale wateren meer als een soort drei
gement heeft bedoed.
De Sowjet-Unie heeft de Verenigde
Staten nogmaals gewaarschuwd dat ze
een aanval op China zal beschouwen
als een rechtstreekse aanval op Rusland.
Het Amerikaanse optreden in het Mid
den-Oosten werd „openlijke provocatie"
genoemd. Van vrede kan geen sprake
zijn, zolang de Amerikaanse Zevende
Vloot in de wateren rondom Formosa
blijft kruisen!
Amerika blijkt echter niet van plan
te zijn, risico's te nemen voor de ver
dediging van Quemoy. Dulles heeft wel
verklaard dat Amerika te hulp zal ko
men in het Chinse conflict als de pre
sident de tijd daarvoor gekomen acht,
maar hij haastte zich, erbij te zeggen,
dat volgens Eisenhower dat ogenblik
nog niet gekomen is! Dat betekent zo
wel een geruststelling voor Tsjang Kal
Sjek als een waarschuwing voor Mao
Toe Tung.
Toch blijft de Amerikaanse politiek
dubbelzinnig. Een dreigement verliest
z'n kracht, wanneer er bij gezegd wordt,
dat de tijd nog niet gekomen is om het
dreigement uit te voeren. Dat is een
handige manier om zich aan de verant
woordelijkheid te onttrekken. I'Iu ver
klaart Amerika, dat het de eilandjes te
belangrijk vindt om lijdelijk toe te zien
bij een communistische aanval, straks
doen de communisten misschien een
aanval en dan trekt Amerika zich terug,
(Zie voor vervolg pag. 2)
