Romeinse nederzeiiing ontgraven
bij Goedereede
Ministeriële
moeilijkheden
Scherven van aardewerk en houtresten van
woningen uit de tweede eeuw gevonden
Jaargang
Chr. StREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GROM)SLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
Jubilerende brandweermannen te Ooitgensplaat
Zeldzaam jubileum
J. Zandstra
Dienstregeling
Flaickeese Rondvaartdiensl
Van de redactie
Dinsdag 6 mei 1958
No. 2694
HIEUW
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Bedactie en Advertenties uitsluitend Telefoon K 1870—2629
Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Men kan niet zeggen, da het de mi
nister-president dr. Drees en zijn kabi
net momenteel voorspoedig gaat.
Of het nu komt omdat de problemen
„a de tweede wereldoorlog zoveel
moeilijker liggen dan voorlieen, dan
wel de verhoudingen zich zo gewijzigd
hebben, doch een feit is het, dat wij
soms de indruk krijgen, alsof he't mi
nisterie de zaken niet meer baas kan.
iUinister Staf
Over de leiding van minister Staf,
2ijn de meningen verdeeld. Wij geven
direct toe, dat het buitengewoon moei
lijk is, in deze bewogen tijd met zijn
kernwapens, het juiste inzicht in deze
materie te hebben en dit met overtui
ging te verdedigen.
Komen daarbij zulke ernstige fouten
aan het daglicht, zqals nu bij de helmen
affaire, dan wordt onwillekeurig de
vraag gesteld, of de minister zijn de
partement wel machtig is.
Minister Vondeling
Nog maar pas het departement van
minster Mansholt overgenomen, kreeg
leze minister het te kwaad met het
„,ielk- en boterprobleem. Verwonderlijk
|was dit niet, want al jaren waren er
lin de zuivelindustrie ernstige klachten
Je prijs van de melk werd kunstmatig
laag gehouden.
Toen het met de boter export mis
liep, deden zich ernstige moeilijkhe-
tden voor.
Een bedrag van vijftig miljoen gul-
[den is gevondgn, om daarmede de ern-
kigste Idachten uit de wereld te helpen
[én de wonden wat te verzachten.
De moeilijkheid is hiermede echter
liet opgelost omdat men de kwestie
piet in de kiem aanpakt.
Minister Struycken
Over de hoogte van het pensioen-
Ifonds ten behoeve van he Rijks per-
[soneel, lopen de meningen eveneens uit
■een.
Deze week krijgt professor Hellema
Iverlof, hierover de minister te inter-
ipelleren.
Het is een zeer ingewikkelde aange
legenheid, die alleen door knappe eco
nomen kan worden gevolgd.
Het gaat echter niet om een of twee
nijjoen gulden, maar er wordt gespro
ken over één a twee miljard.
Een bewijs dat het over heel ernsti
ge berekeningen gaat en een -ernstig
|voIksbelang raakt.
Minister Algera-Struycken-Suurhof
De couranten staan vol over de mas-
Jsale betoging van het spoorweg perso-
Ineel.
Wanneer een regering, als zij na een
lopenhartig en breedvoerig overleg,
neeft aangetoond, dat een bepaalde eis
tuit volksbelang niet kan worden inge
willigd, vonden wij het
HEEL FLINK
lals zij voor betogingen, dreigementen
|0f desnoods stakingen niet op zij gaat.
jeheel anders wordt dit, wanneer de
heer Kanne spreekt, dat het Neder
landse volk recht heeft te weten, dat
net gehele spoorwegpersoneel zich
groot onrecht, door de regering voelt
ingedaan.
Hierop gaf hij het verloop van de
onderhandelingen weer.
Wanneer de zaken zo staan als de
heer Kanne mededeelt, moeten wij ook
^erlijk zeggen, dat het vreemd aandoet
vanneer ministers zowel ja als neen
peggen.
Wij hebben nu de aanklacht van de
^poorwegnSannen gehoord en zullen dus
Meten afwachten welk verweer mi
nister Algera, die in deze de meest ver
antwoordelijke man is, aan de Kamer
^al geven, omdat ook over deze aan
gelegenheid vragen zijn gesteld.
Minister Cals
Heel goed zullen onze lezers zich ook
hog kunnen herinneren de foto's die in
^e bladen hebben gestaan, over de be-
pging, die een deel van een nederland-
p onderwijzers heeft gehouden.
Zulk een betoging is ernstiger dan
vy zo op het eerste gezicht gadeslaan.
lier liep een gedeelte van de opvoe-
_aers van onze jeugd en de spandoeken
gaven weer de grieven, welke zij op
de:wijze meenden te moeten demon-
,strtren.
Regering en een deel van de jeugd-
opvoeders op zulk een wijze tegenover
ïUiander.
Ernstig is daarom het feit, dat ach-
leraf is gebleken, dat voor een gedeelte
^e grieven op andere wijze hadden
KMinen worden opgelost.
Een minister zou het niet op zulke
iitingen moeten laten aankomen, wan-
'icf'. er toch een weg gevonden kan
Worden, om aan de bezwaren tegemoet
^e kjomen.
Wsinneer wij nu verder de reorgani-
salw-voorstellen lezen, die door het on-
aeiwijs' worden verlangd, alsmede de
Y miljoenen die een inwilliging
"an vraagt, komt onwillekeurig de
.chte op, waar moet dat geld van-
komen.
Iiot antwoord wordt door de voor-
«e;icrs zelf gegeven. „Wanneer een
sfaiw het geld voor de opvoeding en het
onderwijs aan zijn jeugd niet kan op-
frengen, is het maar beter direct het
sbankroet aan te vragen". Zulk
antwoord weerspiegelt de ernst
de verhoudingen en toont tevens
^^n. dat er ook van dit departe-
nent niet zulk een krachtige leiding
^'gaat, dat het volk respect krijgt voor
Wijze, waarop men wederzijds de
™euijkheden tracht op te lossen.
De jubiarissen van de brandweer te OoltgeTisplaat. Zittend v.l.n.r. de heren J.
van Dam, burgemeester W. M. v. d. Harst en Jac. de Vos ^commandant). Staan
de v.l.n.r. de heren Jac. v. d. Welle, S. L. Birkhoff, J. J. v. Ree en S. v. Ree.
(Zie verslag aan binnenzijde van dit blad).
OUDDORP
Beroepen. Door de kerkeraad der
Herv, Kerk werd een beroep uitgebracht
op ds. J. V. d. Haar te Waddinxveen.
Oproep oogstkolonne. Verschillende
arbeiders alhier kregen een oproep voor
de oogstkolonne naar de Hoeksewaard.
De heer Izak Breen had het ongeluk
met een bus heet water zijn voet zo erg
te branden dat doktershulp nodig v/as.
NIEUWE TONGE
Klampen stro verbrand. Bij de land
bouwer P. V. brandden zondag twee
klampen stro af. De oorzaak moet ge
zocht worden (vermoedelijk) door spelen
met lucifers van kinderen. -
Fotokring „Kiekend Flakkee"
exposeert in „Ons Dorpshuis"
Vrijdag en zaterdag a.s. houdt de Fo
tokring „Kiekend Flakkee" men telt
al ruim 20 leden een expositie van
ruim honderd foto's iti „Ons Dorpshuis"
te Nieuwe Tonge, vrijdagavond van 7-p
10 uur, zaterdag 25 en 710 uur. Bur
gemeester van Hofwegen zal de opening
verrichten. Men zal er een keurcollectie
uit het werk der kringleden kunnen be
wonderen, van groot formaat. Tal van
originele opnamen zijn er bij. Vooral de
srieeuwstorm van deze -^winter heeft
dankbare objecten opgeleverd, maar
ook reisopnamen en foto's volgens cjub-
opdracht, b.v. betreffende regen, scha
duw, techniek e.d. zullen er bewonde
ring wekken. De kring heeft een eigen
doka bij de heer Zandstra te Sommels-
dijk en uit de inzage, die wij al kregen
van het te exposeren werk constateer
den wij, dat er enthousiast, kundig en
vooral artistiek gefotografeerd wordt.
De expositie is tegen matige entree te
bezichtigen. Aanleiding er toe vormde
deze „week van de fotografie".
Burg. Stand. Geboren: Jan, zoon van
Joh. C. van Putten en A. M. Visser;
Jacomijntje, dochter van A. Dorst en D.
Wolfert.
Gehuwd: T. van Noord, 53 jaar en L.
H. Dorst, 44 jaar; Abr. van der Mast,
26 jaar en Joh. van Heemst, 20 jaar;
P. Noteboom, 24 jaar en M. A. Knops,
23 jaar; K. van de Tonnekreek, 25 jaar
en D. T. Meijer, 21 jaar.
Overleden: Leendert Luchtenburg, 88
jaar, weduwnaar van Adriaantje Fels-
bourg.
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Wedvlucht van' de P.D. vereniging
de Rode Duif vanaf Vilvoorde op 3 mei.
Gelost 12.30. Laatste prijsduif 14.12.14.
Trommel v. d. Boogert 1, 2, 11, 22, 29,
31, 33, 34, 35. Com de Gans 3, 14, 19, 36,
41. A. C. Koppenaal 4, 6, 8, 15, 18, 23, 24,
26, 32, 40. Jac. v. d. Valk 5. Mijs Beijer
7, 9, 12, 13, 17, 25, 38. F. v. d. Valk 10,
20, 21, 30, 37, 9. .Jac. de Vos 16, 27. 28.
Opening verenigingsgebouw „Het
Trefpunt". Het nieuwe verenigingsge
bouw, een geschenk van het Zweedse
volk, wordt zaterdag 17 mei 's middags
om 3 uur in tegenwoordigheid van een
vertegenwoordiger van de Zweedse ge
zant geopend. Van iedere vereniging
zullen er afgevaardigden vertegen
woordigd zijn. De beide zangvereni
gingen en de muziekvereniging verle
nen medewerking. Dames in Flakkee-
se klederdracht zullen een kopje thee
presenteren.
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Papier-ophaaldienst werkplaats „Bin
nenhof".
Het bestuur van de werkplaats „Bin
nenhof" heeft besloten tot instelling
van een ophaaldienst van oud papier.
De inwoners van Middelharnis en
Sommelsdijk worden verzocht hieraan
hun volle medewerking te verlenen
door he meegeven van alle soorten pa
pier, hetwelk door enkele tewerkgestel-
den wekelijks zal worden opgehaald.
Het ophalen van papier zal ais volgt
geschieden:
Gemeente Middelharnis:
Maandag: Zandpad, Westdijk, Kaai,
Vingerling, Visserstraat, Spui, Oostdijk,
Waterweg.
Dinsdag: Chr. de Vrieslaan met zijstra
ten.
Woensdag: Prinsenkwartier.
Donderdag: Ring en omgeving, Voor
straat, Nieuwstraat.
Vrijdag: Jul. van Stolberglaan en zij
straten, Hoflaan, Hobbemastraat en
Schoolstraat.
Gemeente Sommelsdijk:
Maandag: Rusthuis, A. J. de Graaff-
straat, H. de Krijgerlaan, Joost Janse
straat, Ds Montijnlaan, Koninginnelaan
Dinsdag: Dorpsweg, Achterweg, Molen-
laan, Hofplein en omgeving.
Woensdag: Oostdijk, Westdijk, Kaai,
Voorstraat, van Gorcumstraat, Wilde
manstraat, Kreekstraat.
Donderdag: Enkele en Dubbele Ring,
Marktveld, Oost en West Achterweg, de
Wurft, Nieuwstraat.
Vrijdag: Jacob Banestraat, Binnenweg,
Korteweeg je, St. Nicolaasdreef, School
pad, Langeweg.
Dringend wordt verzocht voortaan
geen oud papier meer in de vuilnisem
mers te deponeren.
SOMME_LSDIJK
Burg. stand over de maand april '58
Geboorten: Dirkje Maatje, dochter van
M. Lüijendijk en K. van Antwerpen;
Antonie Pieter, zoon van J. P. Bienefelt
en C. Rozenheek; Lucie Klaske, doch
ter van L. T. Stehouwer en J. A. Plai-
zier.
Overlijden: Geertruida Kasteleijn, 67
jaar, echtgen. van J. Grinwis; Jan van
der Valk, 80 jaar, echtgenoot van N.
Blok.
Huwelijken: P. J. van der Slik, 26 j.
en K. Troost 23 j.; M. van der Slik, 24 j.
en J. A. Slui 21 j.; J. Tanis, 27 j. en S.
N. de Ruiter, 22 j.; A. Koningswoud, 23
j. en A. Kieviet, 22 j.
DIRKSLAND
Burg. Stand. Geboren: Lientje Cor
nelia, dochter van A. Lokker en C. M.
van Splunter.
Overleden: Gerrit C. M. Smit, 85 jaar,
wedn. van C. Bette.
Donderdag 8 mei a.s. zal de heer St.
Brooshoofd de dag herdenken dat hij 50
jaar geleden op het landbouwbedrijf
van de fam. J. Buth in dienst kwam.
Brooshoofd is nu 74 jaar en iedere werk
dag stapt hij nog op de Solex om zijn
werkzaamheden te verrichten.
STELLENDAM
Benoemd. Het bestuur van de mu
ziekvereniging „De hoop alhier, maakt
bekend, dat in de gehouden ledenver
gadering van vrijdag 2 mei j.l. op voor
stel van voornoemd bestuur de heer H.
L. Willemsen uit Sommelsdijk met al
gemene stemmen is benoemd tot diri
gent van de vereen, in de vacature ont
staan door het bedanken van de heer
J. van Dam.
Opbrengst collecte. De onlangs ge
houden collecte voor sanatoria Sonne-
vanck en Zonnegloren heeft opgebracht
het mooie bedrag van 70.71. Hartelijk
dank aan alle gevers en geefsters en
ook aan de jeugdige collectanten.
Enige jaren terug werden op een stuk land benoorden Goedereede, bij het
omploegen kleine stukjes terra sigillata en terra nigra gevonden, die er op we
zen, dat in deze omgeving in vroeger eeuwen 'n nederzetting uit de Romein
se tijd moet zijn geweest. Grondboringen, onlangs door de Geologische
Stichting in de kop van Goedereede verricht, bevestigden dit vermoeden, om
dat de boorlepel romeinse klei en zo af en toe scherfj es boven bracht. De
Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek te Amersfoort, verricht nu
thans aldaar in samenwerking met de Cultuur Technische Dienst en de
Heide Mij. een proef opgraving, die de aanwijzingen die er tot dusver wa
ren, voorlopig heeft bevestigd. Er zijn althans een groot aantal scherven van
Romeins aardewerk en houtresteri -^- waarschijnlijk van woningen ge
vonden, daterend van de tweede tot derde eeuw na Christus. Of het een
Romeins vestingswerk dan wel een inheemse nederzetting onder Romeinse
invloed is geweest, kon bij het geen tot heden is gevonden, nog niet worden
vastgesteld.
De opgraving heeft plaats op een stuk
grond van de heer P. C. Breen te Oud-
dorp in de Oude Oostzeedijkpolder vlak
bij de ijsbaan van Goedereede. Er ligt
daar een wal met grond, die uit een
sloot is gekomen en eerst gedeeltelijk
moest worden weggeruimd. De eige
naar de heer Breen heeft welwillend
toestemming tofc graven verleend en
toont bovendien persoonlijk veel be
langstelling voor het werk.
De ontgraving wordt uitgevoerd door
de Heide Mij. en staat onder super
visie van ir. J. A. Trimpe Burger van,
de R.O.B, te Amersfoort. Deze heeft
langs de sloot aldaar putten laten gra
ven van plm. 5x5 m^, waarbij in de
eerste put onder de zwarte cultuurlaag
uit Romeinse tijd meerdere paalgaten
werden gevonden met een wandgrep-
peltje er naast, dat er op wees, dat hier
waarschijnlijk woningen moeten heb
ben gestaan. De cultuurlaag en de brui
ne paalsporen, worden nauwkeurig op
kaart gebracht, om daaruit later de
vermoedelijke nederzetting verder te
kunnen construeren.
In andere putten werden vrij veel
scherven van tweede eeuws geïmpor
teerd romeins aardewerk gevonden,
o.m. terra sigillata afkomstig uit Trier.
On een van de scherven kwam het
sternpel LVPERCVS F voor, de naam
van een pottenbakker, die zijn bedrijf
uitoefende in Oost Gallië.
Er waren ook scherven van gevernist
aardewerk, stukken van amforen en
heel mooie resten van gesmoorde en
gepolijste inheemse gebruiksvoorwer-
pen met een visgraatversiering'en ho
rizontale knobbels.
Knuppeiweg?
Voorts worden veel stukken van ro
meinse dakpannen bovengebracht en er
werden onder de houtresten een aan
tal horizontaal liggende balken gevon
den, die een deel van een z.g. „Knup
pelweg" zouden kunnen zijn. Mogelijk
kan het ook op een vlonder duiden,
omdat er aanwijzingen zijn, dat er een
kreek moet hebben gelopen, die hier en
daar verspoelingen heeft te weeg ge
bracht.
Huisdieren waren er ook!
De vele stukken van romeinse dak
pannen wijzen terdege op een nederzet
ting. Ook worden er botten gevonden
van runderen, paarden, geiten, scha
pen, varkens en ook van honden, zodat
de huisdieren èr niet hebben ontbro
ken. We zagen er eigenaardig gevorm-
kunnen worden vastgesteld of aldaar
een open verbinding met de zee is ge
weest, dan wel een doorbraak van de
duinen, waardoor op het veen een klei
laag is afgezet. Zéker is echter dat de
klei, waarop het romeins is gevonden,
dateert van het begin van onze jaar
telling tot de tweede of derde eeuw.
September wordt voortgegaan
met het werk.
In het onderhoud dat wij met ir.
Trimpe Burger hadden, deelde deze ons
mede, dat het hier slechts een proefop-
graving betrof, waarbij het op een
breedte van 6 m, moeilijk werken is.
Wanneer de grond aldaar dit najaar
voor ruilverkaveling aan de beurt is,
zal er op grotere schaal kunnen wor
den gegraven. Dan komen mogelijk
meer gegevens bloot en kan ook wor-^
djCn nagegaan hoe groot de nederzet
ting waarvan men nu mogelijk aan
de rand zit wel is geweest.
Nu men toch met de ruilverkaveling
bezig is, kan tegelijk en zonder veel
kosten de onbeschreven geschiedenis
van de eerste bewoners van ons oude
de hoornresten, die wel op overblijfse
len van een oer-os geleken.
Het geologische profiel
Belangrijk is het geologische profiel
dat kon worden bloot gelegd. Normaal
is in West Nederland achter de oude
duinen het veenlandschap gevormd,
daterend van 2300 j v. Chr. tot 300 jaar
na Chr.
De zeestand was toen ongeveer 2 m
lager. De zeespiegel is sindsdien gere
zen en het land gedaald. Deze eensdeels
absolute bodemdaling bracht ander
deels een inklinking van veen, die in
de tweede eeuw bewoonbaar is ge
weest. Later kwam een jong kleidek
over het romeinse heen, dat in de 9e
eeuw weer bewoonbaar is geworden.
Van de oude duinen is volgens ir.
Trimpe Burger in de kop van Goeree
niets meer aanwezig. (Wel op Schou
wen op Walcheren zijn ze ook
weg). Een punt van belang is te we
ten te komen wat voor nederzetting
het is geweest, een romeinse verster
king of een inheemse, die in contact
met de romeinen is geweest.
Uit het profiel zal mogelijk later
Uiterst voorzichtig schuiven de
mannen met speciale spaden laagje
voor laagje de bodem, af, opdat niets
beschadigd zal worden. ledere
scherf, al is het nog zo'n onoog'Ujk
stukje, wordt in een kistje gewor
pen om later te worden afgewassen
en gedetermineerd. De ontgraving
geschiedt onder het wakend oog van
de heer ir. J. A. Trimpe Burger (ge
heel links) een van de wetenschap
pelijke medewerkers van de Rijks
dienst voor het Oudheidkundig Bo
demonderzoek te Amersfoort. Ir.
Trimpe Burger interesseert zich
heel bijzonder voor archeologische
onderzoekingen in het kustgebied.
eiland te voorschijn worden gebracht.
Het zou jammer zijn, wanneer de zwa
re grijpers van de draglines deze voor
ons onbekende geschiedenis voor goed
wegkrabben zonder dat daarvan iets op
kaart word gezet om voor 't nageslacht
te worden bewaard. Het is de eerste
keer dat op ons eiland een dergelijke
onderzoeking plaats heeft en wij
juichen het toe, dat door de instanties,
die met de ruilverkaveling te maken
hebben, hiertoe alle medewerking
wordt verleend.
Atelier en fotohandeL
SOMMELSDIJK
Telefoon K 1870—2057
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Aanbesteding diepvriescellen. Voor
de inschrijving voor de bouw van 64
diepvriescellen elk van 200 liter inhoud
was de firma Dijkers en Kroos uit Mid
delharnis voor 7.900 de laagste in
schrijver. Het werd deze firma gegund.
MELISSANT
Diepvries-aanbesteding. Bij de vrij
dagavond j.l. gehouden aanbestedfag
werd de voor de CoöP- Landbouw Ver
eniging „Melissant en Omstreken" G.A.
te bouwen diepvrieskluis gegund aan de
laagste inschrijvers t.w. a. voor het ge
bouw fa. Tieleman en de Blok; en b.
de koeltechnische installatie N.V. Elek-
tro-Therm te Rotterdam.
Belangstellenden wordt nog medege
deeld .dat er nog slechts enkele cellen
voor verhuur beschikbaar zijn.
De dienstregeling van de „Flakkeese
Rondvaartdienst" te Stellendam is voor
het nieuwe seizoen als volgt samenge
steld: Vanaf: 10 mei 14.00 uur; juni
13.30 en 16.00 uur; juli 9.30 en 13.30 en
16.00 uur; augustus 9.30, 13.30 en 16.00
uur; september 13.30 en 16.00 uur. Het
ligt tevens in de bedoeling van de di
rectie op Hemelvaartsdag en 2e Pink
sterdag drie vaarten te maken, n.l. 9.30,
13.30 en 16.00 uur.
Voor schoolreizen en aparte afvaar
ten geldt een speciaal tarief.
Voor de passagiers is een speciale
wachtgelegenheid bij de aanlegstei
ger aan de haven met stoeltjes en ta
feltjes, zodat het aan comfort niet ont
breekt. Men zie verder de advertentie
elders in ons blad.
Een aantal van de gevonden scher
ven en botten. U moet eens letten
op de fraaie versieringen van som
mige scherven; het leeuwenkopje op
het stuk van de Romeinse schaal
en (midden) de zwart gesmoorde
en gepolijste inheemse pot, met vis
graatversiering en horizontale knob
bels. Het derde voorwerp van links
is een stuk van een schaal, waarop
het stempel LVPERCVSF; de ndam
van een pottenbakker uit Oost Gal
lië. Alle stukken zijn uit de tweede'
eeuw van onze jaartelling.
Enkele verslagen en plaatselyke be
richten, moesten wegens plaatsge
brek blijven overstaan.
