Buitenland
„Gevaren van ioniserende stralen
voor individu en mensheid"
Na anderhalve eeuw
van Brunswijk
naar Delft
In bl y verivachf ing
Terugblik op de „Slag om Engeland"
Wij zijn allen belanghebbenden
Vrtfdag 25 april 19S8
No. 2691
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
MEDITATIE
„Toen gij jonger waart"
P. VAN DEN OUDEN
WETENSCHAPPELIJK GENOOTSCHAP
Dr. G. STOEL sprak over:
PRINS HENDRIKSTBAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en Advertentie» uitsluitend Telefoon K 18702629
Na 6 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 1.90 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Herbegrafenis van Stadhouder
Willem V.
A13 op 9 april 1806 Willem V, Prins
van Oranje en Stadhouder van Hol
land, in de vreemde, in Brunwijk sterft
is er een einde gekomen aan een leven
vol moeite en teleurstelling.
Zijn levenspad was wel met doornen
omtuind en van vele zijden had men
hem het leven onmogelijk gemaakt.
Immers Willem V was Stadhouder in
een zeer onrustige en rumoerige tijd.
Het gistte aan alle kanten en de revo-
lutiegolf zou zich niet tot Frankrijk be
erken. Ook in ons land staken de Pa
triotten al meer en meer de kop op.
Willem V was geen krachtfiguur.
Maar toch, zoals zijn tijdgenoten hem
beschouwden, was absoluut verkeerd.
De Fransen dorsten hem te betitelen
met tyran. Een zijner tijdgenoten oor
deelde van hem, dat hij maar één sy
steem had, n.l. het systeem der ver
warring. „Zijn politiek is om de dingen
zoveel mogelijk in de war te helpen
als het maar doenlijk is".
We geloven echter dat de christen
staatsman Groen van Prinsterer hem
het meest juist typeert, als hij van hem
zegt: Willem V, al is hij niet een groot
staatsman geweest, had een niet on-
gunstigen aanleg, uitgebreide kundig
heden, een edelmoedig hart, goede be
doelingen en ijver, die door het geringe
te willen omvatten, zelfs buiten de
kring van doeltreffende werkzaamhe
den ging, een liefde tot het vaderland,
welke geen miskenning of verguizing
uitgedoofd heeft.
Dit is een heel wat billijker oordeel
over deze veel verguisde Oranje. Som
ber was z'n jeugd geweest, reeds vroeg
•stond Willem V als 't ware alleen op
de wereld en dit alles maakte hem tot
een aparte figuur. Het was volgens
Groen een man van innige en diepe
godsvrucht, voorbeeldig ernstig in 't
gebed, onschendbaar gehecht aan eed,
woord en belofte.
Helaas Stadhouder Willem V was
niet opgewassen tegen zijn vijanden.
Had hij nu maar de moed en durf ge
had van zijn vrouw, Prinses Wilhelmi-
na, wellicht was dit heilzaam voor hem
geweest.
Willem V heeft de nederlaag moeten
lijden tegenover de Patriotten. Keer op
keer toonden deze, hoe gehaat hij wel
was. Men ontneemt hem zelf de macht
over het leger en eist van heïn, dat hij
voortaan maar een rustig leven op Het
Loo zal leiden. Maar dat duldt Prinses
Wilhelmina niet. Zij zal doen wat haar
man niet durft. Zelf naar Den Haag
gaan en daar orde op zaken stellen.
Maar in de buurt van Gouda, bij het
plaatsje Goejanverwellesluis, beletten
de Patriotten haar de verdere reis. Men
durft de gemalin van Willem V zelfs
gevangen te nemen. Als ze weer vrij is
roept ze de hulp in van haar broer
Frederik van Pruisen, die met een leger
Holland binnen rukt en weer orde op
zaken stelt. Stadhouder Willem V
wordt in al z'n rechten hersteld. Helaas
dit alles was slechts van korte duur.
Franse soldaten rukken Nederland bin
nen. De revolutie begint hier al meer
en meer hoogtij te vrezen. Wat moet
Willem V doen? Blijven? Rustig af
wachten wat men met hem doen zal?
Van de Fransen heeft hij niet veel
goeds te verwachten. Hadden ze hun
'eigen koning Lodewijk niet gedood?
Zou men anders handelen met de Hol
landse Stadhouder wiens anti-Franse
gezindheid men maar al te goed kende?
Daarom was het besluit genomen:
Holland verlaten en in Engeland een
veilige wijkplaats zoeken.
De visserspink van Michiel de Heyer
heeft op 18 januari 1795 Prinses Wil
helmina haar schoondochter en de drie
jarige Willem (later Koning Willem II)
veilig over de Noordzee naar Engeland
gebracht.
Nog diezelfde dag vertrok ook de
Stadhouder met de visserspink „Johan
na Hoogenraad". Maar eerst nam de
Stadhouder in Den Haag afscheid van
üijn naaste medewerkers. Daar sprak
hij deze ernstige woorden: „Deze ver
nedering heb ik als mens dubbel ver
diend en misschien zal ze mij tot zalig
heid strekken. Doch in de waarneming
inijner posten heb ik ze niet verdiend.
De ware bron onzer ongelukken ligt in
de nationale zonden en ongerechtighe
den. God heeft een twist met Neder
land. Wie zal oprichten, als God ter
neder werpt?"
Deze kloekmoedige taal moet toch
wel diepe indruk gemaakt hebben op
hen die achterbleven. En de Scheve-
ningse vissers haalden zich al dadelijk
de woede der Patriotten en der inmid
dels gearriveerde Fransen op de hals,
dat zij het gedurfd hadden Oranje naar
Engeland te brengen. Maar ze gaven
öit snedige antwoord: „Onze overheid
gaf ons het bevel daartoe. Als gij, die
nu onze Overheid zij't, ons dit bevel
vandaag nog geeft, dan zijn we even
zeer gaarne daartoe bereid".
Raker kon het al niet gezegd.
Koning George III van Engeland ont
ving het Huis van Oranje met veel
voorkomendheid. Hampton Court een
Kngelse buitenplaats, stelde hij ter be
schikking. Helaas, al spoedig had Stad-
Muder Willem-V veel te lijden van een
ernstige slaapziekte, die z'n krachten al
.™eer en meer sloopten.
Elf jaar heeft voor hem de balling-
Khap nog geduurd. De winter van 1805
in bracht hij met z'n gemalin door
.Brunswijk. In april van het jaar
1«06
nwn«n dt hartaanv*Jlen ia «ille
Joh. 21 18-19.
Het was een rijke ure voor Petrus op
het strand van 't meer van Galilea,
toen hy door de Opperste Herder der
schapen, opnieuw tot onderherder werd
aangesteld, ofschoon hij door zijn ver
loochening dit ambt ten ene male ver
beurd had.
Christus is bij Simon de sterkere ge
bleken. Nu is het merkwaardig dat,
waar God de zonde vergeeft, het ook
een volkomen vergeving is. Simon is
na zijn wederopneming niet als een
soort dorpelwachter op een achteraf
plaatsje gezet in de discipelenkring.
Niet zo op de manier van- je mag blij
zijn dat je nog mee mag doen en ik
zou me maar erg kalm houden. Neen,
Petrus' herstel was vrij van alle bittere
vrijspraak. Schapen en lammeren mag
hij hoeden en weiden.
Maar, en dat is de andere kant van
't schild, Petrus moet er niet op reke
nen dat hij hiermede een, naar de we
reld, gouden toekomst tegemoet gaat.
„Voorwaar, voorwaar zeg ik U: Toen
gij jonger waart gorddet gij uzelf, maar
als ge ouder zult geworden zijn, zal een
ander u gorden en brengen waar ge
niet wilt. Johannes voegt er, opdat er
geen misverstand omtrent de bedoeling
zou heersen, aan toe (dit betekende
hoedanige dood hij sterven zou) Dat
zou n.l. de marteldood zijn.
Wat blijkt hieruit, dat het waarach
tige dienen van de Heere, nooit kan
steunen op eigen kracht, maar dat de
beleden liefde tot Jezus uiteindelijk
voert tot de volkomen afhankelijkheid
van Hem.
De beeldspraak, die hier gebruikt
wordt, is voor de Oosterling gemakke
lijker te verstaan dan voor de Wester
ling.
„Toen gij jonger waart, gorddet gij U
zelf". En dan rijst voor ons oog het
beeld van een jonge man, die op weg
gaat met het welbewuste doel voor het
oog. Daartoe slaat hij met een forse
zwaai het lange Oosterse kleed omhoog
en sluit de gordel om de lendenen, die
het afzakken van dit kleed verhinderen
moet.
Zo zijn de benen vrij en kan het pad
gemakkelijk gelopen worden. Zo is Si
mon aanvankelijk op weg gegaan.
Zo Is hij Jezus gevolgd. Zo heeft hij
Zijn Naam beleden. Zo heeft hij uitge
sproken zijn leven voor Hem te willen
zetten, zo heeft hijZijn Meester
verloochend.
„Maar zo gij zult oud geworden zijn..
En dan zien we in onze gedachten
dezelfde jonge man, jaren en jaren la
ter. Zijn hoofd is wit, zijn rug gebo
gen. Slechts moeizaam, aan de arm
van een ander kan hij voort strompe
len. Die ander moet zlju mantel op
schorten en zijn gordel vastmaken. Hij
is een hulpeloze en hulpbehoevende
geworden, die zijn eigen weg niet kan
kiezen, maar volgen moet, waar de an
der hem brengt.
Zulk een volstrekte overgave aan 's
Heeren wil zou nu het kenmerk van
Simons' oudere levensperiode worden.
Minder rumoer, maar meer levensernst.
Minder grootspraak, maar meer oot
moed. Minder voortvarendheid doch
een dieper besef van eigen onmacht en
daardoor eerst recht werkzaam wor
dend.
Dan openbaart de hoogste passiviteit
zich als de hoogste activiteit, want dan
is er geen valse lijdelykheid, maar een
zich bewust en volkomen overgeven
aan de wil en weg des Heeren.
Zie daar het gerijpte geloofsleven van
de oud geworden Petrus.
Daar is een opwassen in de kennis
en de genade van de Heere Jezus
Christus. Eerst is er het groene kruid,
vervolgens de aar en ten slotte het vol
le koren in de aar.
Ze zijn geen van drieën onnut, maar
het laatste Is het meeste waard. Koren
is méér waard, dan groen kruid. Het
verst op weg gevorderd is hij, die hul
peloos is geworden in de overtuiging,
dat hij zichzelf niet helpen kan en
daarom in alle dingen steun zoekt in
zijn trouwen God.
De machtigste in 't koninkrijk der
hemelen zijn zij, wier oog niet meer is
geslagen op hun gespierd» hsinden,
maar op de doorboorde handen van
hun Zaligmaker. Zij weten, wat het is,
hun handen uit te strekken.
Heere, wij weten het niet meer en
kunnen het niet meer. Zo zwak als we
zijn, geven we ons aan Uw barmhar
tigheid over
Neem Gij mijn beide handen
en leidt mij voort.
De handen uitstrekken, dat betekent
afgeleerd te hebben naar eigen zin en
lust te wandelen, maar Hem te volgen,
waarheen Hij ons ook leidt.
En dan wordt ons hier gezegd, dat
dit een weg van krulsdragen is, Een
weg, die uiteindelijk uitloopt op het
graf en voordien dikwijls door de tui
nen van smart.
Hem te volgen In een weg van zelf
verloochening, ook ten opzichte van
hén, die 't leed in het leven brachten.
In navolging van Hem, die zelfs aan
't kruis voor Zijn beulen bad.
Onze oude natuur moet de dood in.
Alles wat opkomt uit ons eigenwillige
hart, moet gekruisigd worden. Dat is
de afbrekende weg, die God met zijn
kinderen houdt. Een weg, tegen vlees
en bloed in. Dat is het volgen van
Jezus, toegepast op ons zelf.
Wie 't anders wil en anders doet, ziet
zijn geloofsleven niet rijker worden
doch verschralen.
Die zal, wanneer hij eerlijk is, moe
ten klagen: Toen Ik jonger was, had Ik
iedere dag de Heere nodig, maar nu ik
oud geworden ben, kan Ik Hem zo ge
makkelijk missen.
Hiervoor beware ons de Heere. En
Hij geve, dat we ons door Hem gorden
laten. Tot het leven enals het
moet.... ook tot het sterven. En wei-
gelukzalig de mens, die in die laatste
ure zijn machteloze handen mag uit
strekken tot de Almachtige, om zich
te laten gorden tot de laatste gang, tot
de weg die uitloopt in 't Vaderhuis met
Zijn vele, vele Woningen.
Dan zingen we Hem achterna:
Dan ga ik op tot Gods altaren
Tot G9d, mijn God, de bron van
[vreugd.
Dirksland
C. J. Kesting
De Russische klacht
De Sowj et-Unie heeft de Veiligheids
raad verzocht, in spoedzitting bijeen te
komen om te spreken over de Ameri
kaanse vluchten met waterstofbommen
In de richting van Rusland. Deze vluch
ten betekenen volgens de Russische
klacht een voortdurende bedreiging
van de wereldvrede en zelfs zou de
mensheid daardoor herhaaldelijk aan
de rand van een alles vernietigende
oorlog hebben gestaan.
Deze beschuldiging aan het adres
van de Verenigde Staten heeft in de
Westelijke wereld nogal enige spanning
opgeroepen en men heeft zich afge
vraagd of de Russische klacht soms een
kern van waarheid bevat. De demo
cratie maakt het nu eenmaal onmoge
lijk dat dergelijke dingen geheim blij
ven en nu Is komen vast te staan dat
dikwijls een aantal Amerikaanse bom
menwerpers, met zware waterstofbom
men aan boord in de lucht is orn te
voorkomen, dat de Amerikaanse defen
sie door een eventuele onverhoedse
aanval van Rusland met één slag on
klaar zou worden gemaakt. Dit klinkt
nogal griezelig, maar het kan moeilijk
ontkend worden, dat het nodig is. Rus
sische raketten kunnen in een half uur
tijd Amerika bereiken en wanneer vol
doende raketten afgeschoten zouden
worden, zouden ze de Amerikaanse
luchtbases binnen enkele seconden
kunnen vernietigen en geen toestel zou
meer kunnen opstijgen om een vergel-
dlngsaanval uit te voeren. De bom
menwerpers moeten dus voor een deel
al In de lucht zijn om een dergelijke
aanval te voorkomen en, zo mogelijk,
de aanvallers af te schrikken.
Nu is het defensiegebied van het
Westen in wijde omtrek omgeven door
een groot radarnet. Wordt dit radarnet
geschonden, dan vertoont deze schen
ding zich onmiddelijk op het scherm,
dat ter beschikking van de Amerikaan-
Zo heet dit toelichtend en geruststel
lend Doktersboek.dat gratis Is in
gesloten bij een Babyderm Set,
waarin alles voor een vorsfelijka
verzorging van Baby's tere huiaje.
hevigheid toe. De geneesheren consta
teerden een afwijking aan de hartslag
ader. De Prins greep de handen van
z'n gemalin, deed nog een kort gebed
maar blies bij de woorden: „Vergeef
ons onze schulden, gelijk ook wij ver
geven onze schuldenaren" de laatste
adem uit.
In de hertogelijke grafkelder in de
Sint Blasiuskerk te Brunswijk werd
Stadhouder Willem V met vorstelijke
eer begraven. Hij zag een hersteld en
gezuiverd Holland niet meer terug.
Honderd vijftig jaar zijn voorbijge
gaan. Nog steeds rust het stof van deze
Oranje op vreemde bodem.
Prinses Wilhelmina wil hierin ver
andering brengen en binnen niet al te
lange tijd zal de herbegrafenis van
deze Oranje te Delft plaats vind«i.
J.
uniimuimiuillllllllllll
se luchtmacht staat. Bij wijze van spre
ken gaan de bommenwerpers onmid
dellijk in Russische richting, voor een
meteorenregen en zelfs voor troepen
ganzen! Wat er precies aan de hand is,
is immers niet dadelijk te zien. De
vliegtuigen vliegen dan tot een bepaald
punt en wanneer ze geen nadere op
dracht ontvangen, keren ze op dat punt
terug naar hun bases. Deze opdracht
kan alleen op gezag van de president
worden verstrekt en zou dus de beves
tiging zijn dat het alarm gerechtvaar
digd was. Dit maakt de kans op men
selijke en technische fouten uiterst
klein, hoewel men er niet aan moet
denken, dat b.v. een toestel defect zou
raken of een piloot door angst of in een
vlaag van waanzin dóór zou vliegen
en zonder opdracht zijn lading laten
vallen!
De Sowj et-Unie is van deze vluchten
allang op de hoogte (en waarschijn
lijk doet men in Rusland precies het
zelfde, maar in een totalitaire staat
kraait daar geen haan naar!)
Waarom komt de Sowj et-Unie dan
op dit ogenblik met deze klacht? Op
deze vraag kunnen verschillende ant
woorden worden gegeven. Allereerst
dient men het protest te zien als een
propagandamiddel in de grote actie, die
Rusland momenteel voert tegen de
kernwapens, om op die manier vat te
krijgen op de wereldopinie. Dan is er
ook de voorbereiding van een eventuele
topconferentie, waarbij Rusland de in
druk maakt, dat het haar vooral te
doen is om de militaire positie van
Amerika te verzwakken. En tenslotte
moet de kwestie van de verhoogde ra
dioactiviteit in de lucht, te danken aan
een Russische proef, overstemd wor
den!
De klacht is in de Veiligheidsraad
maandagavond behandeld. De langdu
rige discussies eindigden met het in
trekken van de klacht door Sobolev.
Telkens kwam de ontwapeningskwestie
ter sprake, maar de Russische gedele
geerde weigerde, daarop in te gaan.
Het schijnt de Russen meer te doen te
zijn, om deining te veroorzaken, dan
om de spanningen in de wereld weg te
nemen.
Tegenover journalisten verklaarde
Sobolev, dat de Russische klacht een
eventuele topconferentie niet In de weg
behoeft te staan, maar in het Westen
acht men de kansen op een topconfe-
rwatie klmncr geworden. Hat voor
overleg gaat echter gewoon door, hoe
wel er een nieuwe moeilijkheid is ge
rezen. Rusland wil namelijk de afge
vaardigden van Amerika, Engeland en
Frankrijk alle drie afzonderlijk ontvan
gen, terwijl de Westelijken niet anders
dan gezamenlijk met Qromyko willen
onderhandelen. Zou deze moeilijkheid
worden opgelost, dan nog blijft er ver
schil van inzicht bestaan over het ka
rakter van het voorbereidende werk.
De Russen willen alleen over de vast
stelling van de agenda praten, terwijl
het Westen ook over de agendapunten
zelf van gedachten wil wisselen om te
zien of er enige kans op resultaat be
staat. Van Amerikaanse zijde (met na
me van de kant van Dulles) is er niet
veel animo voor een bijeenkomst op
het hoogste niveau, omdat het nut van
een topconferentie in de Verenigde
Staten sterk in twijfel wordt getrok
ken.
De Indonesische opstand
Het schijnt met de Indonesische op
stand op een eind te lopen. Regerings
troepen veroverden Padang, de zetel
van de tegenregering, daarna nog ver
schillende andere steunpunten. De
troepen van de tegenregering hebben
zich verplaatst naar de bergen en in
het oerwoud, maar het verzet is uiterst
klein geworden. De macht van Djakar
ta is niet te onderschatten.
Dat betekent, dat de tegenregering
nu niet meer is dan een onbeduidend,
ondergronds verzetsgroepje, zoals er al
zoveel zijn In Indonesië en waarvan
geen enkele positieve invloed op de re
gering in Djakarta te verwachten is.
Dat betekent tevens, dat Soekarno en
de zijnen voort zullen gaan op de
uiterst linkse weg, die na kortere of
langer tijd Indonesië naar het commu
nisme moet voeren. Bij de beoorde
ling van deze botsing in Indonesië
staan we voor een moeilijk probleem.
Enerzijds is de regering in Djakarta
een wettige regering, die echter hoe
langer hoe meer de verkeerde kant uit
gaat. Anderzijds is, de groep, die de
tegenregering heeft gevormd, wel af
kerig van het communisme, waarvan
ze het land heeft willen redden, maar
is zo in feite toch een revolutionaire
groep. Ze mag onze sympathie hebben,
wegens haar- anti-communistische ge
voelens, en we kunnen niet ontkennen
dat ze de beste elementen in Indonesië
verenigt, maar deze leidslieden hebben
toch zelf naar het middel gegrepen, dat
zo in anderen terecht veroordelen.
BELASTINGCONSULENT
Vooritraat 18 - Sommelsdijk
Telefoon 01870-2737
Geen varzeker!ngen
Voetgangers links van de weg. De
voetgangers die 's avonds of 's nachts
in het donker buiten de kom der ge
meente over de weg gaan worden aan
geraden om de linkerkant van de weg
te houden, daar zü dan beter be
schermd zijn voor ongevallen omreden
men het verkeer kan zien aankomen.
Men kan zich dan tijdig veilig stel
len, wat met achterop komend verkeer
niet altijd c^ t^d 1»» gMchiades.
Ta Uxbridge in het Engelse graafschap Middlesex bevond zich tijdens de
tweede wereldoorlog de slagader van het gevechtscommando in de „Slag om
Engeland". Het was de ondergrondse operatiekamer van de 11e groep van
het gevechtscommahdo van de Engelse luchtmacht waar a la minute de
bewegingen van de verschillende gevechtseenheden werden bijgehouden. Ter
herinnering aan dit belangrijke werk heeft luchtmaarschalk Lord Dowding
boven de ondergrondse kamer een plakette onthuld in tegenwoordigheid van
Vice-Luchtmaarschalk V. S. Bowling (boven) Voordien hadden de beide
Maarschalken de kamer, die tegenwoordig een andere bestemming heeft, maar
voor deze gelegenheid In de voormalige toestand was gebracht, in ogenschouw
genomen (onder).
Het Wetenschappelijk Genootschap heeft maandagavond kunnen luisteren
naar een spreker uit eigen kring n.l. naar de secretaris dr. G. Stoel, die een
zeer boeiende lezing heeft gehoudenover een onderwerp, dat wel het actu-
eelste, voor de mensheid het meest gewichtige, van het ogenblik en waar
schijnlijk zelfs van deze eeuw genoemd kan worden n.l. over „de gevaren van
de ioniserende stralen voor het individu en voor de mensheid". Dr. Stoel be
perkte zich tot de biologische, medische en natuurkundige aspecten van
de straling en wenste er van af te zien om ook de militaire en politieke in het
geding te brengen, evenmin als de religleuse, vermoedelijk mede omdat bij
een uitbreiding van de causerie tot alle strallngsproblemen één avond lang
niet toereikend zou zijn geweest. De spreker bleek een zeer diepgaande stu
die van het onderwerp te hebben gemaakt, waarbij het hem overigens goed
te stade kwam, dat deze materie hem als medicus al na aan het hart ligt. Hij
werd kort Ingeleid door de W. G.-voorzitter, mr. Hempenlus, die tevens als
volgende avond aankondigde vrijdag 2 mei; dan zal men kunnen luisteren
naar een lezing van de N.R.C.-redacteur Adriaan van der Veen over „rei
zen In de literatuur", waarbij hij door de declamatrice Hansje van G«it zal
worden geassisteerd.
Dr. Stoel ving zijn lezing aan met al
direct te wijzen op de vele aspecten van
de Ioniserende straling: biologisch,
medisch, genetisch, natuurkundig. Het
strallngsprobleem dateert van direct na
de jongste oorlog en is beslissend ge
worden voor het leven op aarde. Voor
het eerst kreeg de mensheid er mee te
maken door de bom op Hiroshima, ge
volgd door de proefbom op Bikini in
1954, waarvan de kracht de weten
schapsmensen uit de hand liep, zodat
7000 vlerk, mijl van de Grote Oceaan
geïnfecteerd werd met radio-activiteit
en Japanse vissers en de gehele Ja
panse visserij er de dupe van werden.
De kennismaking van de mens met
straling, althans bewuste kennisma
king dateert echter al van 8 nov. 1895,
toen Koenrad Röntgen m zijn labora
torium voor het eerst kristallen zag op
lichten en een onbekende straling zag
afgeven als gevolg van elektromagne
tische proefnemingen. Dat waren de zo
bekend geworden Röntgen- of X-stra-
len. Edison maakte het eerste doorlich
tingsapparaat, de fluoroscoop, die van
enorme betekenis is geworden voor de
medische wetenschap. Nadien Is deze
stralingstechniek voortdurend uitge
breid, maar tot voor kort was men zich
niet of niet voldoende bewust welke
grote gevaren er de medische bestra
ling kleefden, zodat er veel ongeluk
ken znn e«baurd.
Men Is er zorgeloos mee omgespron
gen; bloedveranderingen, bloedarmoede
steriliteit en zelfs kanker vooral bij
degenen, die er mede omgingen wa
ren het gevolg; in 1920 kende men al
100 sterfgevallen van onder de röntgo-
nologen.
Een nieuw element, letterlijk, kwam
naar voren door de ontdekkingen van
het echtpaar Curie: het radium; Eva
Curie is er zelf aan te gronde gegaan,
haar dochter Eva overleed aan bloed-
kanker. In 1 gram radium vallen per
sec. 37 biljoen atomen uiteen, maar
toch is dat gram pas na 1600 jaar tot
op de helft vervallen. Die radiumstra-
ling kan op geen enkele wijze beïnvloed
worden, noch door verhitting, noch
door verlaging van temperatuur of wat
anders ook.
Dr. Stoel vertelde vervolgens over de
verdere ontwikkeling, over de alpha,
bèta- en gammastralen, het radio-ac
tief maken langs natuurkundige weg
van uranium door Curie-Juliot en de
splitsing van het uraniumatoom door
Hann en Straszmann in 1933, gevolgd
door het aanwijzen van de mogelijk
heid van een kettingreactie door de
Italiaan Fermi en op het uitkomen van
de wet van Einstein: E (energie) is M
(assa) X C(licht)*.
fV«i^»lS v«s. 2, 1« k»l*sii)