RANG Oume de C(UM^
Johan Wagner van Siad reisi
dwars door Amerika
RDTERSEPT
hu
balm
Hebt u de nieuwe
RANG al geproefd
Moeilijkheden bij een beroep
in Oude Tonge
het gezonde gebaar:
Annoacntsneren stagneerden snelle
opvolging
Snuif eri wrijf
aaiseiijj
een luchtige combinatie van cacao-
chocolade en suiker. Bereid volgens
een frans recept tot een unieke ver
snapering voor jong en oud.
Laatste werk van
Prof. G. Wisse
Land van onbegrensde mogelijkheden maar
ook veel moeilijkheden
beschermt Uw mond en kee
85 cent
In één nacht
Uw handen
gaat en zacht
P.bidz. 2
„K I L A N D K N - N I E W S"
vrijdag 13 april 1957
Op 17 november 1850 overleed te
Oude Tonge ds J. J. Ie Roy, die gedu
rende 37 jaar de Ned. Herv. gemeente
ter plaatse met toeyifijding had gediend,
zoals we enkele maanden geleden in een
artikeltje hebben uiteengezet.
Ds. Ie Roy had trouwens bredere
dan alleen plaatselijke betekenis, daar
hij in de jaren van het vei'val der oude
vaderlandse kerk in woord en geschrift
het getuigenis van Schrift en belijdenis
liet horen.
Daar ds Ie Roy weduwnaar was, be
hoefde men na zijn overlijden niet te
wachten met het uitbrengen van een be
roep. Het annus gratiae (jaar van gra
tie), dat steeds in acht werd g'enomen
wanneer een predikant stierf en waar
door de achterblijvende weduwe nog een
jaar lang in het bezit van het predi
kantssalaris bleef, kon in Oude Tonge
buiten beschouwing blijven.
Gelukkig maar, want hoeveel tege
moetkoming het gratiejaar voor de do
mineesvrouw ook bracht, aan de, ge
meente gaf het nadeel. Er zou immers
een vakature zijn, die minstens een
jaar duurde. En vroeger gold nog veel
meer dan tegenwoordig, dat een herder
loos tijdperk geestelijke schade voor
een gemeente bracht. In onze dagen kan
door de verbeterde reismogelijkheden en
de zoveel snellere vervoermiddelen een
consulent soms vrij behoorlijkhet pas
toraat in de vacante gemeente vervullen.
Bovendien zijn de kerkeraadsleden door
gaans meer ontwikkeld dan een eeuw
geleden, zodat zij bij ontstentenis van
de predikant in moeilijke kwesties meer
geestelijk gezag genieten.
Jammer genoeg zou Oude Tonge geen
voordeel hebben bij de omstandigheden,
dat aanstonds het beroepingswerk kon
beginnen. Men stelde eerst een twaalftal
op, koos daaruit een zestal, vormde
daarvan een tweetal en bood dit de am
bachtsheren van Grijsoord aan, opdat
deze hieruit een keus zou maken.
Maar nu begon de narigheid. De for
matie van twaalf-, zes- en tweetal was
door de kerkeraad geschied. Dit ten on
genoegen van de gemeenteraad. Deze
beweerde namelijk, dat hij gekend had
moeten worden bij de samenstelling van
de tallen. Vroeger, dat wil zeggen voor
1795, had de gemeenteraad inderdaad
deel aan het beroepingswerk. In do
Franse tijd was daar een eind aan ge
maakt. Bij het beroepen van ds Ie Roy
in 1813 bleef de toenmalige overheid er
buiten; maar nu kwam de vroedschap
haar oude rechten weer opeisen. Zelfs
dreigde zij er de rechter in te mengen.
Jaar vol zorg
Gedurende heel het jaar 1851 zat de
gemeente van Oude Tonge in zorgen,
omdat de keuze uit het tweetal maar
niet werd gedaan. De ambachtsheren
van Grijsoord weigerden namelijk een
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
BOEKBESPREKINO.
Bij de N.V. De Banier te Utrecht is
verschenen het laatste werk van prof.
G. Wisse, getiteld „Avondrood". Het is
een bundel „Pastorale brieven" die de
professor regelmatig in de Wekker"
schreef. Ze dateren van febr. 1956 tot
3 juli 1957, dus zo ongeveer de laatste
die hij geschreven heeft. Ze zijn ge
schreven „in de tijd van de afzondering''
zoals hij aan het begin meedeelt, d.w.z.
uit de tijd toen hij door een attaque
eerst op het ziekbed werd gelegd en
daarna lange tijd zijn kamer moest hou
den. Op veler verzoek heeft hij deze
brieven gebundeld, in boekvorm doen
uitgeven.
„Ik gaf aan het geheel de titel Avond
rood'', zo schrijft hij „Gelijk bij onder
gaande zon de hemel soms in rijke kleu
renpracht van goud en purper en rood
kan prijken, en daardoor de avond soms
nog schoner dan de klaarlichte dag kan
doen worden zo ook hier. In de avond
des levens is avond... avond daar valt
niets aan te veranderen, maar in die
avond kan de avondhemel soms nog
schoon worden gekleurd. Avondrood is
evenzeer een Godsgeschenk als het licht
des dageraads."
Het zijn mooie en leerzame brieven,
ongekunsteld geschreven, zoals dat uit
zijn hart kwam. Het bevindelijk element
wordt er niet in gemist. Prijs 2.75.
„De Russische kunstmaan, waargeno
men door eeu religieuze kijker", even
eens van prof. Wisse. Dit is het aller
laatste wat van zijn hand is verschenen
want kort na het uitspreken van deze
tijdrede te Rotterdam is hij vrij plotse
ling overleden. Het is de zakelijke in
houd van het gesproken woord van die
avond waaraan een vermanend en ver
troostend woord toegevoegd. Er is grote
belangstelling voor dit geschrift; het
15e duizendtal is van de pers gekomen.
Het is dan ook alleszins de moeite waard
van deze zeer actuele brochure, waarin
op de tekenen der tijden wordt gewezen,
kennis te nemen. De prijs is slechts 50
ceati
hand uit te steken, zolang er tussen de
burgerlijke en kerkelijke gemeente een
geschil bestond.
Had men in januari het tweetal reeds
aangeboden, in maart verscheen in de
kerkelijke pers de verzuchting uit 'Oude
Tonge: ,,Hct schijnt dat ook onze ge
meente in het lot van die van Heukelom,
Meerkerk enz. (waar soortgelijke pro
cedures over het beroepingswerk lie
pen) zal moeten delen. Wij vernemen
althans, dat coUatoren de electie be
paaldelijk hebben geweigerd, zolang de
geschillen met de gemeenteraad niet
zijn getermineerd (beëindigd). Dat deze
geschillen een goed en gelukkig einde
nemen, kan bezwaarlijk worden ver
wacht. Artikel 42 van het reglement
op de vacaturen zal dus ook hier moe
ten worden toegepast".
Artikel 42 van het oude reglement
voorzag in het ministrieel ingrijpen. De
minister voor de Hervormde Eredienst
greep inderdaad in. Hij bepaalde dat de
gemeenteraad geen enkel recht op mede
werking inzake het beroepingswerk kon
laten gelden. Daarmee was die zaak dus
geëffend. Nu zouden de ambachtsheren
hun keus dus wel maken!
Jazeker, dat zou men denken; maar
de ambachtsheren bleven ook heden in
gebreke. Hun bewering dat zij geen
keus uit het tweetal wensten te doen,
zolang er geschillen bestonden tussen de
gemeenteraad en kerk, was maar een
voorwendsel geweest. Zij vonden het
wel leuk om de kerkelijke gemeente,
waarvan zij zelf geen deel uitmaakten,
dwars te zitten.
De minister, wederom te hulp geroe
pen, bepaalde dat de ambachtsheren
binnen veertien dagien hun electie moes
ten doen. Maar tegen een ministriële be
schikking kan men protest indienen.
Dat deden de ambachtsheren dan ook
prompt. Het was inmiddels mei 1851
geworden. ,,Zo wordt aan de allernie-
tigste geschillen het belang der ge
meente geheel opgeoff ei'dklaagde
men in Oude Tonge.
Op 21 september was men nog niet
veel verder. Toen werd namelijk vanuit
Oude Tonge bericht, dat de minister
voor de Hervormde Eredienst opnieuw
een termijn aan de ambachtsheren van
Grijsoord had gesteld, v/aarbinnen zij
uit het aangeboden tweetal keus moes
ten maken. „Door deze beschikking is
ons de laatste hoop ontnomen, om, nog
vóór de winter, ons in het bezit van een
egen leraar te verblijden'', schreef men.
(Zie 3e kolom)
Huizen en geld
Nu de advertentiekolommen weer wat
meer ruimte openlaten voor het redac
tioneel gedeelte, komt ook Schram weer
aan bod om 'n plaatsje te krijgen voor
zijn overpeinzingen. Onlangs schrijvende
over de woningbouw, sprong de heer J.
van der Slik uit Middelharnis ijlings
achter z'n schrijfmachine om me er van
langs te geven, omdat ik van de Duit
sers gezegd heb, dat bij hun de woning
nood tot het verleden behoort. Hij trekt
daaruit de conclusie: domme Hollanders
en kranige Duitsers! Laat ik bij voor
baat zeggen, dat het helemaal mijn be
doeling niet is om de Duitsers op te he
melen. Al zijn het onze vrienden niet,
dat neemt niet weg, dat we hun pres
taties moeten bagatelliseren.
Van der Slik deelt
me mee, dat in 6
jaar tijds in Duits
land 3.8 miljoen
woningen gebouwd
zijn en is daar nog
een tekort van 6.8
miljoen woningen.
Men zou dan eerst over 10 jaar uit
de brand zijn. In Nederland zijn in zes
jaar tijds 350.000 woningen gebouwd en
bij een tekort van 200.000 woningen zou
binnen 4 jaar de woningnood tot het
verleden behoren. Volgens zijn gegevens
zijn in 1955 in Duitsland 79.1% wonin
gen gebouwd van 3 en 4 vertrekken,
terwijl dit percentage in Nederland
17.5% bedroeg. Aan woningen van 5 en
meer vertrekken bouwde men in Duits
land 9.7% en in Nederland 82%. Nu zijn
dit slechts cijfers over één jaar, waarop
we vanzelf geen basis kunnen trekken,
wat het gemiddelde in de zes jaar tijds
geweest is. Men is waarschijnlijk in
Duitsland tevreden met woningen van
3 en 4 vertrekken, terwijl de Hollanders
liever woningen van 5 en meer vertrek
ken schijnen te begeren. Laten we aan
nemen, dat de totale woningnood in
Duitsland dan nog niet opgeheven is,
dan is het or toch wel zo, dat men er
daar veel gunstiger bij staat dan bij
ons. De gegevens die ik neerschreef
heb ik van mensen die de laatste tijd
Duitsland doorkruist hebben en terdege
naar de woningtoestand hebben geïnfor
meerd. Zeker is dat in Holland veel meer
woningen in dezelfde tijdsperiode ge
bouwd konden zijn, indien men de bouw
van grote schouwburgen, raadhuizen en
scholen wat achteruitgeschoven had en
eerst voor dat geld en met die mensen
Ds. H. Z. A. Gutteling
Er kwam wederom stagnatie, maar
eindelijk kon op Tweede Kerstdag 1851
een beroep uitgebracht worden. De keu
ze uit het tweetal was niet door de
ambachtsheren geschiedt, maar na
verlof van de koning door de kerke-
raad zelf. Men beriep ds H. Z. A. Gut-
teling van Scherpenisse die samen met
ds D. Gildemeester van Ophemert op
het tweetal stond. Gutteling nam liet
beroep per omgaande aan, hetgeen niet
te verwonderen is, daar hij een jaar lang
had kunnen overwegen wat of hij zou
doen indien het beroep hem toeviel.
Reeds op 1 januari 1852 deelde Oude
Tonge in de kerkelijke pers mee: „He
den werden wij verblijd door het berigt
dat dit toeroep door Zijn Eerw. was
aangenomen. De gemeente van Oude
Tonge, die op eene wederregterlijke wij
ze zulk eenen langen tijd van het bezit
van eenen eigenen Leeraar is verstoken
geweest, hoopt nu eerlang de bestaande
vakature vervuld te zien".
Op 2 mei 1852 had de bevestiging van
ds Gutteling plaats door ds D. van Wijn
gaarden van Nieuwe Tonge, de consu
lent. Blijkens een verslag preekte ds.
van Wijngaarden over de verpligting
van den Evangeliedienaar, om Jezus al
leen, maar ook JezUs geheel als Zalig
maker te verkondigen. Ds Gutteling was
een rechtzinnig predikant hetgeen ook
bleek uit zijn intredetekst Col. 1 28.
Had men ds D. Gildemeester beroepen,
dan zou de gemeente daardoor een „ge
zalfd" prediker hebben ontvangen.
Want ds Gildemeester, die naSerhand
in Utrecht heeft gestaan, behoorde tot
de geliefdste leraar in de Ned. Herv.
kerk. Voortgekomen uit het réveil,
bracht hij een Christocentrische pre
diking. In zijn verschillende gemeenten
mocht hij het middel zijn om velen tot
bekering te brengen.
Wellicht is de keus op ds Gutteling
gevallen omdat hij niet onbekend was
in lOude Tonge. Van geboorte stamde hij
van het eiland. Zijn wieg had namelijk
in de pastorie van Ooltgensplaat ge
staan, waar zijn vader, ds C. Gutteling
van 1805 tot 1815 predikant was. Van
1844 tot 1848 stond Henricus Zacharias
Alexander Gutteling in Den Bommel,
zijn tweede standplaats. Daarna diende
hij tot 1848 Scherpenisse, waar zijn va
der van 1803 tot 1805 had gestaan.
Ds Gutteling heeft 25 jaar in Oude
Tonge gearbeid. In 1877 werd hem eme
ritaat toegekend; in 1886 is hij overle
den. Hoezeer men met de predikant was
ingenomen, blijkt uit een blij gesteld be
richt, gedateerd 28 augustus 1853. Ds.
Gutteling was toen beroepen in Terneu-
zen, maar bedankte daarvoor. ,,In de
namiddagure spak hij, handelende over
de eerste bede een woord van vernieuw
de verbindtenis. De Vader der lichten
geve, dat de keuze van onzen vriend en
zijne prediking onder ons op den duur
moge strekken tot kennisse Gods des
Vaders in het aangezigt van Christus
Jezus en tot heiliging Zijns Naams"!
H. de J.
,,Op dinsdag 1 okt. j.l. kwam ik dus
in Salt Lake City aan. Mooie stad met
zeer vele kerken, voornamelijk Mormoon
se. Deze godsdienst heeft hier haar
hoofdkwartier. Vanaf Logan trok ik
naar het zuiden om ook Salt Lake City
te zien. Er zijn zo ontzettend veel din
gen te zien in het machtige Amerika,
dat al zie je heel veel, je toch nog maar
een betrekkelijke indruk krijgt. Bij Salt
Lake City ligt een groot, uitgestrekt
meer. Het zoutmeer.
Daar zit zoveel zout in dat
water, dat men bijna niet diep kan
zwemmen. Men drijft er zeer gemakke
lijk; mensen die zwemmen, waar ik ge
lukkig ook bij behoor, proberen dikwijls
te drijven in de wateren b.v. rondom
Plakkee. Soms gaat het, soms niet; doch
hier kan men gerust een sigaar aanste
ken een boek meenemen, achter over
gaan liggen en zich laten drijven. Zin
ken is vrijwel uitgesloten. Het gewicht
wordt tot een minimum teruggebracht.
Mormonentemp el
In de stad zelf bezocht ik als hoofd
doel, van m'n liften tot daar natuurlijk
de terreinen en toegankelijke gebouwen
van de hoofdkerk der Mormonen. Ver
schillende historische feiten, omgezet in
duidelijk aansprekende taferelen, voeren
je mee, naar de tijd dat het Westen,
haar geboorte beleefde voor de witte
mens. Zeer soliede gebouwen zijn er te
zien. De bekendste is de tabernakel, die
met een zilverkleurig rond dak, eruit
ziet als een zeer geweldige molshoop.
Op en met muildieren voerde men des
tijds de materialen voor dit nog unieke
gebouw aan, over verre, dikwijls barre
afstanden dwars door bergen van zeer
aanzienlijke en grillige hoogten en diep
ten. Vele zeer goede houtsoorten werden
gebruikt uit de naaste omgeving. De
mensen wilden een gebouw maken voor
hun eredienst dat aan de hoogste eisen
moest voldoen, dat jaren en eeuwen
moest kunnen doorstaan. Daar was een
groot bouwmeester voor nodig. Had
men die niet in Amerika?
Hoe het antwoord ook luidt men liet
speciaal voor dit plan een architect uit
Australië overkomen. Hij kreeg de op
dracht en voerde die grandioos uit. Hij
bouwde een tempel waarin meer dan
8000 zitplaatsen zijn, gebruikte geen en
kele spijker en wist een acoustiek (zui-
woningen had neergezet. Als ik me goed
herinner heeft minister in 't Veld in
1947 gezegd, dat in 1957 de woningnood
opgeheven zou zijn. Deze voorspelling is
helaas niet uitgekomen. Werkelijk, er
had meer gepresteerd kunnen v/orden.
Men is m.i. aan het verkeerde eind be-
goimen. En allerlei belemmerende bepa
lingen hebben het bouwen ook nog tegen
gewerkt. Zo is mij een geval bekend van
iemand die een huis wilde bouwen en
de capaciteiten bezat er zelf een teke
ning voor te maken. Dat gaat echter
niet, want daar moet beslist een archi
tect aan te pas komen. Zijn tekening
werd dus prompt afgekeurd. De bouwer
maakte een andere tekening. Zelfde re
sultaat. Volhouder als hij was prakke-
zeerde hij weer wat anders, maar ook
dat droeg de goedkeuring niet weg van
de autoriteiten. Uiteindelijk is het zover
gekomen, dat hij zijn eerste tekening
met een kleine wijziging weer inleverde
en ziedaar, hij kreeg de goedkeuring!
Dit is nu maar één geval, maar wie zal
zeggen hoeveel dergelijke gevallen er
over het hele land genomen voorkomen.
Zulke dingen bevorderen de bouwlust
ook niet. Men kan haast geen spijker
meer slaan ,of er moet een architect
aan te pas komen! Dat er enige orde is
en ieder maar niet doen kan wat hij
wil is goed, maar er zijn toch grenzen.
Al met al, we zitten nog met een groot
woningtekort, wat nog groter wordt als
het bouwen wordt ingekrompen. Jam
mer voor de mensen die al jaar en dag
uitzien naar een dak boven hun hoofd
en steeds maar niet aan de beurt ko
men. Dan komt er ook nog het probleem
van de hoge huren. Bij volop werk en
goede verdiensten is het een koud
kunstje om in een duur huurhuis te
kruipen, maar als de verdiensten minde
ren en er soms werkloosheid volgt
zoals thans al het geval is dan is
zo'n hoge huur een blok aan 't been,
dat zich wekelijks goed doet gevoelen!
We kunnen niet anders hopen dan dat
de bestedingsbeperking een tijdelijk ka
rakter zal dragen! Anders komen vele
mensen in grote benauwenis en zullen
ze op hun genomen verplichtingen die
gebaseerd waren op een goed inkomen,
niet kunnen nakomen. Misschien doen
daarom al zoveel duizenden mee aan do
puzzles, die in allerlei kranten voorko
men onder het motto: ,,Kijk-U-rijk". Als
je goed uitkijkt, krijg je zo maar een
zeventig of tachtigduizend gulden toe
gestuurd. Dat wil er in, nietwaar Voor
een paar kwartjes een ton terug krijgen,
dan ben je ineens uit de brand. Naar
Schrammetjes inzicht wordt door zulke
advertenties de goklust opgevv^ekt dat het
niet mooi meer is. Het schijnt dat de I0-.
terijwet daar niets aan kan doen. Men
weet het wel zo uit te kienen, dat men
juist tussen de mazen van die wet door-
glipt. Kijk-U-rijk: dat spreekt tot de
verbeelding van het publiek. Het trapt
er in en waagt een kans. Als 't deze
keer mis is, dan 'n volgende keer beter,
nietwaar? Ik meen dat men er in de
Tweede Kamer ook al over spreekt en
naar middelen zoekt om dit soort gok-
kerij tegen te gaan. Wat wil 'n mens
toch graag gemakkelijk aan de kost ko
men en als 't kan zonder er 'n vinger
voor uit te steken rijk worden! Gelukkig
hij, die nog vreugde in het werk vindt
en van zijn handen leven wil!
Schrammetje
die
Ik
vere geluidsverdeling) te creëren,
phenomeen genoemd kan worden,
was enige keren in dit gebouv/ in de li,i
dag dat ik in Salt Lake City was. Ieder
half uur vertrekt een gids met een
groep bezoekers. Gemiddeld komen hiei'
zo'n 1 1% miljoen bezoekers van alle
delen der wereld, per jaar. Gedemon
streerd wordt iedere keer hoe goed en
wonderbaarlijk de acoustiek wel is. Van
af 80 meter fluistert iemand enige
woorden en in eUi:e hoek, ja 80 meter
weg!, hoort men het alsof de fluisteraar
bij uw oor staat!! In deze tabernakel ^s
ook een zeer beroemd orgel.
Er zijn 3 organisten, die enige ker?i-
per week tussen 12 en half 1 een recital
geven. Eén zo'n retical woonde ik l3ij
en vroeg of ik vlakbij de organist m.ocht
zitten. Technische details, weet ik l)e-
laas niet, over dit machtige instrument;
maar er zijn niet zo heel veel betere in
de wereld. De hoofdkerk mag niet be
treden worden. Dat is alleen toegestaan
voor speciale gelovigen, gedurende een
bepaalde tijd van het kalenderjaar. Wij
stellen zulke geheimzinnigheden niet op
prijs, maar dit is een hoogtepunt van
de Mormoonse leer.
Ook bekeek ik in deze mooie stad
(waar ook wel zeer vervallen gedeelten
zijn evenals in iedere andere stad ter
wereld) het State Capitol.
ledere staat heeft een capitol-stad,
het Hoofdgebouw, meestal met vele
goede bijgebouwen waar de regering
van die staat haar basis heeft. Zeer be
koorlijk ligt dit capitol in deze stad op
een heuvel en is voornamelijk uit zui
ver marmer opgebouwd. Zoals in vele
grotere gebouwen vindt men ook hierin
op meerdere plaatsen een automatisch
werkend fonteintje, waar men zijn dorst
kan lessen. Tevens zijn op meerdere
plaatsen, automaten geplaatst waaruit
men, door vooraf een munt te deponeren
een flesje Coca-Cola, 7up o.i.d. kan
toveren. In dit gebouw zag ik 2 jongens
die kennelijk van Europa kwamen. Da
delijk gaat er dan een lichtje branden
in je binnenste, 'k Zag ze niet meer,
maar in het gastenboek waar ik ook
m'n naam en adres schreef, zag ik, dat
de een van Bussum kwam en de ander
van een stadje in Zuid-Duitsland. Jam
mer dat ik ze niet gesproken heb! Je
ziet dadelijk dat sommige lieden b.v.
geen Amerikaan zijn. De kleding is al
tijd verschillend. Deze jongens droegen
o.m. een plus-four, een broek, die men
maar zeer zelden in de Verenigde Sta
ten, aantreft.
Op 2 okt. ging ik weg uit deze stad
nadat ik het orgelrecital had bijgewoond
Een ding moet ik U nog vertellen: door
omstandigheden, kreeg ik van iemand
die me een lift gaf tot aan Salt Lake
City een adres van één der vele oud-
Nederlanders die in deze stad wonen.
Ook het telefoonnummer. Vanaf m'n
goedkope, doch praktische hotelkamer
tje belde ik op; 't was een oud Amster
dammer, die 4 jaar in Amerika was. Ik
had een gesprek met hem over van alles
en nog wat en hij (zelf mormoon) ver
telde me over de betekenis van het
Mormonisme.
Het was een gesprek van ruim 2%
uur!! Hij meende dat de Mormoonse
leer juist dat was; dat ik er kennis van
moest nemen was volgens hem, dat God
dit lange telefoongesprek juist daarvoor
had voorbereid. Over dit punt heb ik
niet gediscussieerd, om hem niet te
krenken. Deze man heette: Hailing.
Vanuit Salt Lake City kon ik niet ge
makkelijk een lift te pakken krijgen. Na
enige kilometers gelopen te hebben, in
de Noordelijke richting, kreeg ik er een,
m'n eerste lift in Amerika met een V.W.
Ik gebruikte nog steeds m'n karton
met „student van Holland", ik kreeg een
lift met een mooie Buick-stationwagen.
Een van de zeer vele, die in Amerika
veel voorkomen. Stationwagens zijn zeer
populair. De chauffeur was een oud-
Rotterdammer.
Aart V. Luik was zijn naam. Hij vertrok
zo'n 20 jaar terug vanaf Delfshaven.
Onmiskenbaar, Rotterdams accent. Leu
ke ontmoeting.
Liften met dames!
Daarna, na een poos proberen, een
lift met 3 dames", 't Begon al te don
keren en altijd heb ik geprobeerd om
geen dames aan te houden. Het is niet
zo gewild: het liften in Amerika en da
mes zijn dan dus zeker de personen
niet, waarbij je, als eerlijke, oprechte
gentleman moet proberen te liften. Ze
stopten en vroegen of ik een ,,bad man"
een slechte vent was. Hun vraag was zo
overbodig en eigenlijk dwaas, dat ik
eerlijk zin had om ja té zeggen, 'k
Deed het echter niet. Voor goed vertrou
wen toonde ik m'n pas en visum, maar
dat verhinderde niet, dat één van de 3
me toch zeer nauwlettend in de gaten
hield. Eigenlijk zeer komisch! Na zo'n
40 mijl gereden te hebben 65 km)
stopten ze en vroegen of ik ook dronk.
Ik zei, ja, heel graag en veel... zoals
water koffie, melk enz. ,,En U drinkt
geen bier of whisky? Nee zei ik. Nou
dat konden ze niet geloven. Eén der 3
werd naar een hele grote zelfbedienings
zaak gestuurd, aan de wegkant en
kwam terug met 4 blikjes bier. Zeer
licht bier. Ik moest ook een blik aanne
men. Ik vond het zeldzaam vies spul,
maar om het niet te beledigen simu
leerde ik, dat het heerlijk was. Golul;.
kig reden we langs een diepe ravijn in
zeer mooi bergachtigheid, dus fluljs
raampje open en voor de eerlijke vin.
der...!
Om 8 uur nam. in Pocatello. In hc-t
Y.M.C.A.-hotel een kamertje. Dan
andere dag verder. Ook dat was hope.
loos, het regende èn de regen ging over
in een hevige sneeuwval. Koud en guiit
en als je op z'n zomers gekleed bent
en je moet daar trachten een lift op te
doen, dat is geen rozegeur en rnane.
schijn. Het lukte iiiet. De gehele morgen
probeerde ik, h&peloos! DuiZ'snden
auto's deden alsof ik nodig een douche
moest hebben, kwamen dus dicht langs
en Inwendig, zagen ze me niet. Dat was
niet zo best. Ik was rillerig en ik wou
nu toch graag, zo vlug mogelijk weer,
op het punt van uitgang: Bozeman
terug zijn.
Teiug naar het punt van uitgang
Dat was nog zo'n 200 mijl is 340
km. Ik probeerde nog langer, maar ging
dan naar het Greyhound-bus-station
kocht voor die laatste sneeuwetappe ea
kaartje dwars door de bergen van ds
Rocky-Mountains, naar Bozeman Hon
tana. Daar kwam ik op 4 okt. 's mor
gens om half 4 aan. Om 4 uur wa.s ik
thuis, 't Was vriezend en dus koud en
alles was potdicht, (zeer ongewoon
voor de Amerikanen omdat ze vrijv.'el
altijd al hun deuren open laten) ik kroop
dus in de buiten staande auto van dr,
Baty en trachtte in slaap te komen. Het
lukte niet. Om 6 uur ging er plotseling
licht aan in huis. Daar zag ik m'n kans
en klopte op een raam. Direct werd ik
binnen gelaten, 'k Moest eerst alles ver.
tellen en omdat dr. Baty zelf ook veel
gereisd heeft, was hij, ook omdat hij
veel lifte, één en al interesse. Ik was
doodop. Nam eerst een douche en ging
toen naar bed tot 's middags iialf 3. In
10% dag had ik, bij elkaar, 2800 mijl
is 4400 km gelift!! En ik had iets ge
zien van het westen van het zeer uitge.
strekte Amerika, 't Was alles bijeen,
niet gemakkelijk, maar door v/at ik
zien en opgemerkt had, wél zo interes
sant en leerzaam in velerlei opzicliteii.
dat ik God zeer dankbaar ben dat ik to;
deze dingen In staat was.
't Is alles geen goud wat er blinktl
Maar denk nu nooit dat Ame
rika een wonder land is vol genieting es
zonovergoten vakanties, waar iedereei
met een minimum aan verstand en weit
in een wip rijk is of wordt! Jongens,
ik heb gezien en zie dat nu 2',i
maand later, in een ander deel van
Amerika)' en maak dat aan den lijve
mee, meer dan 10 zware uren per dag),
dat het, al is er een geweldige hoeveel
heid aan gevarieerde machines, een zeei
zwaar zwoegen is, om iets te bereiken.
Ik ben slechts op bezoek en zou hiei
niet m'n gehele leven willen wonen,
maar, de mogelijkheden zijn wel veel
groter dan in Nederland, doch die mo
gelijkheden houden ook vele moeilijkhe
den in. En moeilijkheden zijn er om ze te
overwinnen. Hartelijke gToeten van Jo
han Wagner in Amerika tot eind
januari 1958: c/o M.P.O. Box 42, Ho-
bestead. Florida. U.S.A.
MIDDELHARNIS
Woningbouwvereniging. Vanwege de
woningbouwvereniging alhier wordt op
maandag 16 december, 's avonds 7.3Ö
uur, in hotel Zaayer, een algemene le
denvergadering gehouden. De agenda
vermeldt o.a.ingekomen stukken, jaar
verslagen, bestuursverkiezing, waarh
aftredend (en herkiesbaar) zijn de
heren K. J. Kleingeld, N. H. Beversluis,
A. van Wezel en A. van der Sluijs ver
kiezing commissaris (aftredend de lieei
J. J. C. La Fleur, die eveneens her
kiesbaar is), wijziging huurreglenient
waarvan een concept aan de led-en is
toegezonden, vaststelling contributie,
machtiging tot aankoop van grond ffl
aangaan van verplichtingen voor nieuff-
bouw, uiteenzetting omtrent de nieuw
bouwplannen door de voorzitter, mede
delingen en rondvraag.
De jaarrekening ligt thans iedere da?
van 6.30 tot 7.30 uur voor de leden tel
inzage in het kantoor Meidoornstraat
10a, tot en met 16 dec. a.s., uitgezonderè
op zaterdag en zondag.
HERKIÏTGEN
Tewerkstelling. Een aantal werkzoe
kenden in onze gemeente zijn bij di
N.V. Gront Mij. te werk gesteld, bij lie'
egaliseren van een recreatie-veld t'
Oude Tonge nabij de nieuwe sluis.
Kerstfeestvierüig. A.s. donderdag 1'
december zal er des avonds zes uur i"
de Geref. Gemeente door ouders, perso
neel en leerlingen der Chr. School w»
samenkomst worden gehouden in vei'
band met het Kerstfeest.
Rectificatie. Aan de haven zijn di'
jaar aangebracht 5.5 miljoen kg suiker
bieten.
(Vervolg pag.
