ÉiiAnDEn-niEuws
fiAAR WOORD
GETROUW
L?
Giro-betaling
postabonné's!
De heren Boomsma vertellen hun
bevindingen uit Yoego-Slavië
1-klas
Vrijdag 27 september 1957
No. 2633
is
jlï MËÏ
Talloze Rheumatieklijders
vonden baat bij 'n
bloedzuiverende kuur met
Krnschen Salts.
Kinderhoekj e
Baby-verzorging
met Babydefm-preparaten
OOLTGENSPLAAT
blad
loel-
lleze
eine
blad
|erk
jna
nü
kort
It U
leze
lAL
bnis
Nog eens: de consistoriekamer
op de Dam in Amsterdam Ge
wezen van de liand Het pro
test van de ouderling in de Iterk.
tuit het zolderraam te Middelhamis
an men wel koken tot Amsterdam toe,
ovendien kijkt men er mede in het ver-
den 't komt er op geen 50 jaar op
|in. Desondanks betraden wij ook in
fersoon de consistorie van de Herv.
erk op de (Dam aldaar.
J De donker-eiken meutoels heibben heel
lat verteld uit de jaren 1860 tot 1886.
imattende discussies, koffiestromen,
kpporten van commissies uit de Kerke-
^ad, stemmingen protesten in de no-
üen uitgestelde beslissingen, hovaar-
ige presidenten met een: mijnheer, gij
felemmert mg in de uitoefening van
Mne functie Ingekomen klachten
kak .gewezen van de hand" of com-
hissionaal gemaakt, of bij de koster
fer lezing gelegd enz. En wanneer dr.
Ibraham Kuijper moest rapporteren
Beef hij er een nachtje voor op en dan
ferscheen een epistel, vaak van 80 blad-
Hden schrifts. Na veel beschouwingen
taxatie van menige zinsnede. Toch
iiak onder de tafel gewerkt. Uit het
Sassicaal Bestuur durfde hij wel rap
porteren;
„niets meer te eten of te drinken zijnde
is de vergadering gesloten".
Een paar ingekomen stukken zullen
yij op hun levensloop volgen. Dr W,
Mger Hervormd predikant te Amster-
}am, heeft een en ander onlangs in een
^vig werk uit de archieven weer op
gediept een prachtboek, zeer onpartij-
geschreven. Wij gaan even terug
"naar het jaar 1869.
In de bloemstraat bij de baangracht
^0. 118 woonde C. Bulderbeek. Hij
Jpchreef 16 augustus 1869 aan de kerke-
%aad:
„Het is mij eenne behoefde geworden
mij tot uw tewende en uw de smart
Snijner ziel bekend te maken over het
gniskene en lasteren van onszen dier-
-^are Hylland toen ik gisteren morgen
i^ondag 15 Augustus des voormiddags in
Ifle noorderkerk was sprak de predikant
jran hoorn over LiUkas 18 11 en ezechi-
|l 3 17-21 waaruit wg ernstig ver-
naand werde om onze naaste te ver-
paane met bidde en wandel gelijk Jes-
os de Zoon des mensche gedaan heeft
|ls een voorbeeld, niet dat Jezus voor
schuld betaald had wanc^ dat zou
nreedelljk en onzeedelgk zfln. De Heere
fèeft de deur van mijn mond behoed,
paar vond mg gedrongen na de preek
Ot de predikant te gaan met een be
logen hard in beschijdehljd te vraage
jyer dit zeggen terwijl mij de teks ook
anlijding hiertoe gaf de predikant
raagde mij of ik het geloofde dat Jezus
''voor mijn schuld betaald hat en ik daar
"vÈ^ vreede vond mogt ik antwoorde ja
aKan ganscher harte de predikand zijde
^Mc niet dit geef ik u geachte broeders
-4JDVer ter bedenking onder biddent opzien
-tot Hem die volkoome betaald heeft
voor alle die door Hem tot God gaan".
Dit schrijven met klacht over dr. H.
E. van Hoorn werd door de kerke-
laad voor kennisgeving aangenomen;
Er kwamen telkens klachtbrieven
binnen, zo ook van H. Rooseboom „op
Nu het 4e {kvrai^aal weer voor
de deur etaat imaken wfj onze
postabonne's attent op het be
talen van het abonnementsgeld
per giro. l>oor het overschreven
van 1.90 bespaart dit de hoge
Incassokosten.
Het is luitsluitend bedoeld voor
degenen die gewoon tSjn via de
post betalen; waar onze agenten
aan de deur komen worden geen
incasso-kosten tNygerekenid.
De postkwitanties gaan op 13
oktober a.si. de deur jiit; voor die
tyd per giro «verschr^ven is ge
wenst.
Administratie,
N.V. Eilanden-nieuws
de Prinsegracht Buurt o.o. no. 665", die
10 sept. 1869 in een weldoordacht breed
betoog heel de moderne leer uiteenra-
felde. Het is een aangrijpende harte-
kreet en smeekbede. Resultaat: „voor
kennisgeving aannemen". Op voorstel
van enkele leden werd de brief bij de
koster van de Nieuwe kerk ter lezing
gelegd.
7 Nov. 1869. Dienst in de Nieuwe-
Zijdskapel' onder dr T. W. B. van Bell.
G. Ruijs was ouderling van dienst en
„zat dus op de leer" zo men dat wel
noemt. Toen de dienst afliep en de zegen
was uitgesproken stond Ruijs op, wees
op de dominé en riep: .,Als ouderling
der Hervormde Gemeente verklaar ik
aan de vergadering, dat de leer, welke
die man zo even verkondigd heeft, is
eene leugenleer niet uit God maar uit
den^ Duivel".
Eerste Kerstdag daaraanvolgend
riep ouderling Wessel Knap in de
Nieuwe Kerk na de predikatie ongeveer
datzelfde.
Door deze openlijke protesten begon
in de kerkeraad wel enig nadenken te
komen. Er begon In sommiger borst een
tikkertje te spreken, 't Was ook wel
erg. Ds Hugenholtz b.v. sprak openlijk
zijn ongeloof aan de verrezen Heiland
uit:. ,,uw Godszoon is een hersenschim".
Maar deze was nog zo eerlijk ontslag
als predikant te nemen. Zo viel het als
En 't betekent als het ware een her
wonnen leven, als ge, bevrijd van Uw
Rheumatische Pijnen, weer monter en
vief uit de voeten kunt, bevrijd van
stijfheid en stramme pijn. Begin mor
gen zonder verwijl met Kruschen Salts;
U zult al gauw zelf ervaren hoe goed
ge er U bjj voelt.
regel voor dat vele kerkgangers niet
eens luisterden, kermelijk blijk van on
behagen gaven en in een meegebracht
boek gingen lezen. Zij bleven „kerken"
en hoopten maar op beterschap.
Maar 't was al net als in de dagen
van de scheiding onder ds H. de Cock:
de president van de synode zei tot de
candidaten voor het leraarambt: ,rust,
mijne heeren, rust moeten wij in de kerk
hebben. Preek dan maar zo gij wilt".
Wie de strijd der kerk van het oude
gereformeerde volk uit de Amsterdamse
jaren van 1860 tot 1886 om de hand
having van het dierbare Woord en de
kostelijke Belijdenis van nabij wil ken
nen, leze meer het boek van dr. Volger,
,jOm de Vrijheid der Kerk". Het is uit
voerig gedocumenteerd.
De strijd van 't gereformeerde volk in
de kerk der vaderen is nog niet uitge
streden; wel hebben zij het onder deze
synode zeer moeilijk. Met het Woord
des Levens kan niet getransigeerd niet
geschipperd worden.
Waarnemer
Men streeft naar modernisme, maar de wegen zijn slecht
„We zijn er trots op, dat wij U bereid gevonden hebben om ons de primeur
te geven van het reisverhaal en de kleurenfoto's, van uw reis naar de Balkan.
Tevens zijn we er trots op dat twee Plakkeeenaars het presteren om tel-
kenjare van een lange reis terug te komen met een serie prachtige plaatjes,
zodat men hier kan zien hoe men elders woont en leeft", aldus verwelkomde
de presidente van de Bond van Plattelandsvrouwen West Flakkee, mevr. Ge-
luk-Leeuwenburg, de heren Boomsma, die verledenweek donderdagavond in
een overvolle zaal hun tourné van lezingen over hun jongste reis begonnen zijn
Dhr. Rjen Boomsma schoof de plaatjes
door de projector zijn broer Han ver
telde uitvoerig over het vrij woeste en
aan historie rijke Macedonië. Dat his
torische is helaas gedoemd om te ver
dwijnen en ook de oude klederdracht
wordt minder gezien. Joego-Slavië van
heden is een land, dat streeft naar mo
dernisering. Met kritiek op de Joego
slavische politiek moet men voorzich
tig zijn, aldus dhr. Han Boomsma in zijn
inleidend woord, want men werkt er
hard om vooruit te komen, terwijl men
in West-Europa de gedachte heeft dat
het, door zijn oude klederdracht, zijn
vele pittoreske plaatsjes het menigmaal
woeste landschap achterlijk is. Maar
men zet er moderne gebouwen, men
werkt aan de vooruitgang. Over één
ding was dhr. Boomsma slecht te spre
ken: de wegen, die zijn er uitermate
slecht, de openbare vervoersgelegenhe-
den idem. Voor de toekomst verwacht
men blijkbaar toenemend toerisme en
daarom bouwt men alvast veel en grote
hotells.
Wat het land de toerist te bieden heeft
kon men zien uit de zeer vele kleuren
dia's, die de heren Boomsma voor het
verdere en grootste deel van de
avond op het witte doek brachten.
In Macedonië kleden de vrouwen en
ook de mannen van het platteland, zich
nog in de costuums, zoals hun voorou
ders, die ook droegen. De dorpen en
stadjes hebben slechts verbindingen via
slechte wegen en weggetjes door diepe
dalen en over hoge bergruggen, dikwijls
over wankele bruggetjes, die over snel
stromende riviertjes zijn geslagen.
Maar de mensen aldus meende spr.
geconstateerd te hebben leven er ge
lukkig. Een uitgesproken arm land is
Macedonië niet. Er zijn geen rovers-
•benden meer, men wordt niet gekneveld
en geronseld door Turken, de vrouwen
worden niet meer weggesleept naar de
harems van de sultans. Deze mensen,
wier voorouders eeuwenlang verdrukt
en geknecht zijn geworden, hebben nu
de vrijheid leren kennen en ze zijn daar
gelukkig mee, alhoewel ze nog geen
auto's en geen televisietoestellen-hebben
Vrijheid is hun hoogste goed
De Macedoniërs leven sober, het be
roep van schaapherder wordt er nog
uitgeoefend. Deze mensen zouden zich
niet gelukkig gevoelen tussen stinken
de motoren of in lawaaiende fabrieken.
Prachtige kleurenfoto's kreeg de volle
zaal te zien van zo'n schaapherder, van
een boerenfamilie, op weg naar de
inarkt en waarbij een^ der vrouwen
zelfs nog garen liep te spinnen. Wat
men er eet kon men ook van de foto's
aflezen.
De voeding sober, brood met yoghurt
vormen het ontbijt en de middagfpot
schaft goulash van schapenvlees, papri
ka, uien en tomaten. Het wordt gegeten
met boord of aardappelen, met rijst. De
bereiding geschiedt niet in een Bruin-
zeelkeuken, maar in elk geval wel zin
delijk.
De landbouw is nog wel een eind ten
achter in vergelijking met de onze. Men
ploegt nog met ossen, de vrouw legt
bonen of ander zaad in de voren, de
grond zit vol met stenen en hij brengt
niet veel op. Vele mannen van het land
lopen er, naar onze begrippen, schun
nig bij, maar het is opvallend hoe net
jes de vrouwen zich kleden,' vooral als
zij naar het dorpsfeest gaan. Dan ste
ken zij zich in allerkleurigste kledö,
geen twee costuums zijn eender, bor
duursels zijn rijk aangebracht, gouden
en zilveren munten worden tevoorschijn
gehaald om het in vlechten gedragen
haar te versieren. Men weeft en maakt
de kleding zelf en dat is als een uiting
van echte, hoogstaande volkskunst te
beschouwen.
Andere plaatjes gaven weer hoe men
leeft, werkt, reist en zijn vrije tijd be
steedt. Haast hebben de Macedoniërs
niet, hitje en ezel zijn de belangrijkste
middelen van vervoer. De heren Boom
sma reisden een dag lang met een auto
bus die elke 15 km stopte. Dat was een
deels vervelende maar ook gaf het ge
legenheid om telkens weer nieuwe tafe
reeltjes van het volksleven in kleurige
opnamen vast te leggen. Alleen een
baby was er niet; geen moeder, die het
gedoogde dat de camera op haar kindje
gericht werd. Haastig werd éen deken
of doek over het hoofdje geworpen.
Maar in elk geval kwam de wieg er op
en die heeft zo'n bijzondere vorm, dat
een museum er blij mee zou zijn.
De heren Boomsma hebben met dit
alles en door nog veel meer te vertel
len en te laten zien de plattelandsvrou
wen en hun introducé's een prachtige
avond bezorgd. De opnamen zijn van
die aard, dat men met grote aandacht
de gehele reis volgde, over markten en
door volksfeesten, door het woeste
bergland, langs uitgestrekte meren en
in havens van de Adria. En voor de
BOnd, en voor de heren Boomsma vorm-
Beste jongens en meisjes!
Het raadsel, dat deze week'een beurt
krijgt, is niet zo moeilijk, maar er is
nogal plaats voor nodig om het op te
schrijven. Daarom zal ik er dadelijk aan
beginnen. Hier is dan
SEPTEMBER-RAADSEL, 4
X
X
X
X
X
X
1
2
3
4
5
6
7 XXXXXXXXXXXXX
8 X
9 X
10 X
11 X
12 X
13 X
1. Letter; 2 Neigt uw... en komt tot
Mij; hoort en uw ziel zal leven. 3. Waar
om... gij lieden geld uit voor hetgeen
geen brood is, en uw arbeid voor het
geen niet verzadigen kan? 4 Die zal Ik
ook brengen tot Mijn heiligen berg...
(drie woorden) hen verheugen in Mijn
bedehuis. 5 O alle gij..., komt tot de
wateren, en gij die geen geld hebt,
komt koopt en eet. 6 Voor een doorn
zpl een dermeboom opgaan, voor... (let
op: twee woorden in oude spelling) zal
een mirteboom opgaan. 7... (drie woor
den in oude spelling) terwijl Hij te vin
den is, roept Hem aan, terwijl Hij nabij
is. 8 Want Mijn heil is nabij om te ko
men, en Mijn gerechtigheid om... te
worden. 9 Alzo zal Mijn Woord dat uit
Mijn mond uitgaat ook zijn: het zal niet
ledig tot Mij wederkeren maar het zal
doen hetgeen... (twee woorden). 10 Ziet
Ik hem Hem tot een getuige der vol
ken... een vorst en gebieder der volken.
11 Want in blijdschap zult gijlieden uit
trekken, en met... voortgeleid worden.
12 Held van David (1 Kron. 11). 13 Let
ter.
Al de gevraagde woorden ztjn te le
zen in Jesaja 55 en 56.
Op de kruisjeslijnen moet hetzelfde te
lezen ziJn.
Dit raadsel werd me toegezonden door
Koos en Han van Loon, Nieuwe Tonge.
CORRESPONDENTIE
Gerrit v. d. B. Den Bommel. Nu zul
je al verder in het boek hebben gelezen.
Het begin viel wel mee maar de rest
zal ook wel naar je zin zijn, denk ik
Ben je het weer al gewend op school?
De eerste dag na de vakantie valt nooit
mee, maar als je weer bezig bent, is
het net of er geen vakantie geweest is.
Koos van L. N. Tonge. Er is een tijd
van komen en van gaan. Je heibt lange
tijd je oplossingen met briefjes opge
stuurd en het is steeds naar je zin^ ge
weest; dat vind ik fijn. Nu je werk
krijgt voor de ulo, kan ik begrijpen, dat
je het moeilijk meer kan waarnemen.
Het ga je verder goed hoor Koos en
door middel van je broer hoop ik van
tijd tot tijd wel iets van je te horen.
Bennie en Honnie H. Goes. Hartelijk
welkom! Ja dat ik het niet precies weet
hoe je heet, is de schuld van Bennie,
hoor! In een volgende brief hoop ik het
wel nader te weten te komen, ik denk,
dat je het jongste lid van onze club
wel bent. Niets erg hoor! Er is geen
leeftijdgrens gesteld; dat is gemakke
lijk. De groeten aan de familie terug,
hoor! Is opa al op het eiland geweest?
Oorrie N. Middelhamis. Nu weet ik
precies wie de twee Willies zijn. Je
hebt ook nogal gezworven in de vakan
tie zeg! En dan op zulke mooie plaat
sen, waar in onze tijd zo veel over ge
sproken wordt! Vond je de Spakenburg-
se klederdracht mooi? Je zou die dracht
ook best willen hebben denk ik, maar
dan slechts voor een keertje. Zo is het
bij de meesten, die zulke klederdrachten
zo prachtig vinden; zelf zouden ze die
niet willen dragen.
Han van L. Ni Tonge. Die raadsels
kon ik net goed gebruiken, dus heb ik
ze allebei deze maand maar geplaatst.
Je pa kan goed knutselen, zeg! Fijn,
dat je nu een eigen tafeltje hebt. Is opa
Huldje van alle smetten vrij,
hoofdje rein met gezonde haargroei
de deze avond een prachtig begin voor
het winterwerk.
Dat 'er grote belangstelling bestaat
voor deze lezingen blijkt wel uit de vele
aanvragen, die de heren Boomsma al
bereikten. Zij zijn allengs in staat een
gevarieerd programma te bieden, want
men kan kiezen uit reisverhalen over
vele landen van Zuid-Europa. Wij wen
sen hen veel succes in de komende
maanden.
Het nieuwe gebouw van de stichting Centrale Amersfoortse werkplaats voor
aangepaste Arbeid (de C.A.W.A.) werd door H.K.H. Prinses Beatrix officieel
in gebruik gesteld.
Deze plechtigheid geschiedde door een koordzakje dicht te lassen. Vol belang
stelling keek de voorzitter van de stichting Jhr. S. M. Smouck Hugronje toe.
nog kras? Vind jij dat hij al oud is?
Hij zal wel zeggen, dat hij dat onge
merkt is geworden.
Adri v. d. B. Den Bommel. Ook jouw
boek zal nu wel uitgelezen zijn, Ik
denk, dat je het nog wel een keertje ter
hand zal nemen. Wat heb jij de vakan
tie nuttig besteed! Je komt er dan ook
eerlijk voor uit: „mijn spaarpot is er
niet op achteruit gegaan". Dat zeggen
de meesten niet. Velen -zijn platzak als
ze van de vakantie terug zijn.
Henk T. Ooltgensplaat. Jij hebt je va
kantie doorgebracht zoals vroeger de
meeste kinderen moesten: druk met het
werk op het land. Dat is heel niet erg;
het is ook ontspanning en je bent in
de zuivere buitenlucht. Daar komt bij,
dat er meer is ingekomen dan uitge
gaan; wat zeg jij daarvan! Nu zal het
schoolgaan niet lang meer duren.
Ina van S. Herkingen. Je hebt mooie
cijfers op je rapport. Als die niet mooi
waren, zou je ze dan ook schrijven?
Aan zwemmen moet je nu maar niet
meer denken; dat is weer voor een poos
je voorbij. Hoe gaat het met Atie op
school? En je zusje, dat voor het eerst
moest
Henk S. Berkel. Ben je erg blij met
het boek? Dat doet me genoegen. Het
beschrijft een mooi stukje van de on
dernemingslust van onze voorvaders.
Jammer dat al de moeite van die men
sen tevergeefs was. Je werk ziet er
weer netjes uit. Dat mag ik wel zien.
Ria de W. Middelhamis. Ik meen dat
ik al bedankt heb voor die mooie foto.
Zo niet, dan nogmaals mijn hartelijke
dank. Hoe vind je het op de Franse les
Wel leuk, hé? Er zal heel wat te leren
zijn, eer je een brief in het Frans zal
kuimen schrijven! Maar dat hoeft niet.
Je zult zien hoe vlug je een heleboel
van die taal weet.
EUy de B. Ouddorp. Het is een lange
brief' geworden, EUy! Er was ook veel
te vertellen. De geschiedenis van de
handtas bij de wolven is spannend. Moe
dige jongens hoor ,om dat gevaarlijke
werkje te doen! Ik wist niet, dat er zo
veel te zien was in het museum te B.
Ik merk wel, dat je goed hebt gekeken
en geluisterd.
Lenie den B. Herkingen. Je rapport
is goed, hoor! Ga zo maar verder. Ik be
grijp dat het in de omgeving van An
neke wel mooi zal geweest zijn: een
prachtig duinlandschap, zee, bramen...
en noem maar op. Als jij dit leest, zal
je opa wel thuis zijn is te hopen. Dan
zal hij jullie wel spoedig opzoeken,
denk ik.
Trudie 0. in Amerika, jij leest het
Kinderhoekje ook, nietwaar? Heb je de
opa van Lenie ontmoet? Leuk hoor! Je
moet de groeten van Lenie hebben, en
nog hartelijk gefeliciteerd met je ver
jaardag. Het is niet erg, al is het een
beetje laat, hè?
Allemaal de brieven kap ik nu niet
meer beantwoorden. Een iiestal brieven
moet blijven liggen, maar ik hoop die
volgende week een beurt te geven.
Denkt er om, dat het laatste raadsel
van deze maand is geplaatst, en het dus
INZENDEN is. Zijn jullie allen weer
van de partij? Dat hoopt, na hartelijke
groeten.
Oom Ko
Varia; „De douchecel en 't zwembad
van de dominee".
Uit Chr. Geref. kerkblad v. h. Noor
den: Besloten werd de waterafvoer van
de pastorie zodanig te verbeteren, dat
de W.C. niet meer als douchecel en de
kelder niet meer als overdekt zwembad
gebruikt kunnen worden. (Nu dit ver
slag geschreven wordt zijn de nodige
veranderingen tot blijdschap der pasto
rie-bewoners reeds aangebracht)
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Commissie voor veilig verkeer te Mid
delhamis en Sommelsdijk. Cursus voor
bromfietsberijders. Aan alle bromfietsers
te Middelhamis en Sommelsdljk.
De commissie voor Veilig Verkeer te
Middelhamis en Sommelsdijk organi
seert weer eem, cursus voor bromfiets
berijders, waarin alle verkeersvoor-
schriften, voor hen van belang, wor
den behandeld.
Dviur der cursus 8 avonden te begin
nen op vrijdag 11 oktober 1957 te 19.00
uur in de cantine van de Techn. school
aan de Schoolstraat te Middelhamis.
Na afloop kunnen de cursisten zich
vrijwillig aan een schriftelijk examen
onderwerpen.
De kosten bedragen 2.— per per
soon.
Aanmelding voor de cursug op zater
dagmiddag- 28 sept. 1957, in het gebouw
van de Gascentrale „Flakkee" aan het
Boven Zandpad te Middelhamis van
15 tot 16.30 uur.
Bij voldoende deelname zal de cursus
ook op de woensdagavonden worden ge
houden.
Deelnemers aan de cursus moeten 16
jaar oud zijn. Maximum leeftijd is on
begrensd.
DIRKSLANID
Dammen. Op dinsdag 1 oktober a.s.
des avonds half acht wordt in de Chr.
Kleuterschool damvergadering gehou
den. De leden worden verzocht allen
hierbij vertegenwoordigd te zijn om te
bespreken het komende damseizoen '57-
'58. Tevens wordt op deze vergadering
gelegenheid gegeven om zich als nieuw
lid van deze vereniging op te geven. De
leeftijd voor nieuwe leden is vastgesteld
boven de 14 jaar.
HBRKINGEN
Opbrengst collecte. Ten bate van de
Blindenstichting is aan mej. L. Nieuw-
land afgedragen 71.15 welk bedrag in
de gemeente is gecollecteerd. De dames
M. en R. Huizer, J. van Mourik en K.
Snijder, alsmede de gevers(sters) har
telijk dank voor de moeite en gaven.
Herbouw woning. Met de herbouw
van de verbrande woning van de fam. K
is men begonnen, zodat het te hopen is
dat deze voor de winter kan worden be
trokken.
Bewoond. De leegstaande woning
St. Elizabethstraat 6 is thans bewoond
door Jac. Hendriks.
Opbrengst collecte. De huis aan
huis collecte voor het Koningüi Wilhel
minafonds t.b.v. de kankerbestrijding
heeft opgebracht 781.32.
Campage suikerfabriek Dinteloord.
De eerste levering van suikerbieten
voor de fabriek „Dinteloord" te Stam-
T)ersgat moet geschieden tussen 2 en 5
oktober a.s. Evenals de laatste jaren
worden de bieten die op de Kaai worden
geleverd voor de fabrieken Puttershoek
en Dinteloord irL zijn geheel vervoerd
naar Puttershoek.
De aanvoer voor beide fabrieken op
de Sluishaven gaat in zijn geheel naar
Dinteloord. Men verwacht dit jaar op
beide laadplaatsen aanzienlijk meer bie
ten daar de tramstations: Veenweg,
Den Bommel en Achthuizen zijn opgehe
ven.
VERVOLGVERHAAL
door H. KINGMANS
(38)
Zü heeft ook armen aan haar lijf. Met
een flink stuk land bij hun kleine huls-
je zouden zij een heel eind komen. Maar
Jochem!
Of sjou dit misschien een vingerwij
zing Gods zijn? Moet zij nu gaan Inzien
^dat Jochem niet meer leeft en zij voor
Herman bestemd is? Maar als zij
ftu voor Jochems broer geen liefde koes
tert, feitelijk niet eens toegenegenheid,
zoals voor Dolf, de stille trouwe Dolf?
Buiten het huisje verneemt zij enig
gerucht. En als zij uitkijkt bemerkt zij
«at haar vrees werkelijkheid wordt:
daar komt Hermann aanstappen. Hij
Jieeft nu geen werkkleren aan, zoals
vanmiddag op het kerkhof. Hij ziet er
Keurig uit, dat moet gezegd. Een flink
postuur heeft hij ook wel. Wanneer hij
»v ach blijft gedragen, als het laatste jaar
'-S?}P ^S ook wel in de kerk, kan
Jpijeen ordentelijk man en vader zijn.
;|js,,Alleen niet miJn man en niet vader
.'.yan mijn kinderen" zegt Lize bijna half
luid, r
Zg heeft in eens zonder verder te re
deneren of te piekeren ,haar besluit ge
nomen. Zij zal Jochem trouw blijven, de
dode of de levende Jochem.
Hermaim, niet bepaald verlegen uitge
vallen overigens in zijn beroep ontmoet
hij tal van mensen, is nu wat links. Hij
blijkt ook fijngevoeliger te zijn dan op
pervlakkig lijkt want hij stamelt een
verontschuldiging dat hij haar nu al
komt lastig vallen.
„Ga zitten, Hermann, 't Is goed. Ik
ben zo eenzaam".
Hij ziet hoe zij een blik werpt op de
stoel waarin Joseph Hackman altijd zat.
Er staat ook een aarden asbak op de
tafel waarin de pijp van haar vader.
Hermann heeft zo het gevoel, alsof elk
ogenblik Hackman kan binnenstappen,
die verwonderd zou vragen: „Wat doe
jij hier bij Lize Hermann Weishaupt?
Kom je mij mijn dochter aftroggelen?"
Gekheid natuurlijk: ze hebben Joseph
Hackmann vanmiddag toch onder de
groene zoden gelegd?
,Ik kom eens met je praten Lize. Je
zegt misschien: zo gauw al, nu van
daag, nu we je vader hebben begraven
maar..."
„Dat geeft niet jongen. Het leven gaat
door of je nu vandaag komt of volgende
week" vindt Lize.
En dat meent zij: hoe eerder dat met
Hermann achter de rug is hoe liever.
Maar Hermann vat haar antwoord als
een soort aanmoediging op.
,Misschien begrijp je wel waarvoor ik,
kom", valt hij met de deur in huis.j
Blijkbaar heeft hij zijn zelfvertrouwen
terug.
,Misschien wel Hermann".
,Ik ben zo gauw mogelijk gekomen.
Je moest eens andere plannen vriUen
maken. Want je kunt hier niet alleen
blijven is het wel?"
„Neen. Van de wind kan ik niet le
ven. Ik denk mij weer bij een boer of
zo te verhuren".
,Dat zal niet meevallen, Lize. Je bent
nu al een jaar of vier vijf je eigen baas"
,Neen dat zal ik niet meevallen. Maar
wat moet Ik anders?"
,Daarvoor ben ik gekomen Lize. Ik
kom je weer vragen mijn vrouw te wor
den. Je hebt toen ,neen" gezegd maar
dat is al zo lang geleden. Je zou toen
l3Ü je vader komen. Misschien denk je
er nu anders over. Ik ben je nog niet
vergeten. Ga nou niet naar de boer
maar wordt miJn vrouw. Ik zal goed
voor je zorgen, je kunt er op aan".
Lize heeft medelijden met de jongen.
Zijn ogen spreken een duidelijke taal.
Hij m^ent wat hij zegt. Het is spijtig
hem te moeten teleurstellen. Maar zij
kan en mag niet anders.
„Ik moet je nog hetzelfde antwoord
geven Herman" zegt zij op zachte toon
„Het spijt me voor je. Ik draag je niet
een kwaad hart toe geloof dat niet. Ik
heb ook niets tegen jou. Maar je vrouw
kan ik niet worden".
Lize bespeurt hoe Hermann's stevige
vuisten zich samenknellen. Hij is ietwat
nerveus. Dit antwobrd had hij niet ver
wacht. Het slaat hem terneer.
„Maar wat heb je dan toch tegen
mij?" vraagt hij verward.
„Niets jongen dat heb ik je immers
al gezegd! Alleen ik kan je vrouw niet
worden. Daarbij komt liefde te pas is
het niet? En liefde moet van twee kan
ten komen".
,Dus je bent liever een ploeterende
dienstbode dan mijn vrouw?"
„Ik heb geen andere keus Hermann.
Laat ons er niet meer over spreken.
Wat je wilt kan niet". n
,,Maar dat is idioot. Je bent dwaas"
barst hij los.
,JiJ en een ander kuiuien dat misschien
niet begrijpen maar ik kan niet anders.
Hermann. Je meent het goed met mij
en ik... ik ben je er dankbaar voor"
Lize heeft moeite om niet in tranen uit
te barsten „maar ik kan je geen an
der antwoord geven".
,Dus je hebt een hekel aan mij?
Waarsian heb ik dat verdiend? Ik ben...
,Stil Hermann. Je moet geen onzin
uitkramen. Waarom zou ik een hekel
aan je hebben?"
„Omdat je mijn vrouw niet wilt wor
den. Je kunt het goed btj miJ hebben en
je gaat dienstbode worden. Of...", er
komt sarcasme in ziJn stem „wil je
soms proberen de een of andere boer
aan de haak te slaan? Ja tegen zo
iemand kan ik niet concurreren. Een
rijk bestaan kan ik je niet geven".
Een toornige blos glijdt over Lize's
bleke wangen. En dan heeft zij weer
haar besluit genomen.
„Ik neem het je niet kwalijk dat je
zó spreekt, Hermann. Want je bent er
vlak naast, 'k Was niet van plan je te
zeggen waarom ik je vrouw niet kon
worden maar het is beter dat ik het nu
wel meedeel.
Misschien had ik dat toen al moeten
zeggen, dan was deze tweede teleurstel
ling jou bespaard Maar ik wist niet..."
De ietwat toornige trek verdwijnt op
het gelaat van de naar zijn mening ver
ongelijkte jongeman. Met belangstel
ling wacht hij verder af. Mogelijk is het
argument, dat Lize gaat uitspreken nog
omver te praten.
„Ik heb niets tegen jou. Maar er is
een ander. Hèm heb ik mijn woord ge
geven. En dat woord moet ik houden
is het niet Hermann?"
Woest springt hij op. HiJ is verrast,
ontsteld, ontgoocheld. Alles heeft hij
kunnen verwachten, maar dit..; Hij ge-
looft het niet eens.
„Een ander? Daar weet ik niets van.
Waarom hebben we dat dan niet ge
merkt? Je maakt me wat wijs geloof
ik".
„Ik zeg de waarheid, Hermann. Al
leen heeft niemand het geweten dan je
moeder en ik".
,,Mijn moeder?"
„Ja jou moeder heb ik het verteld. Zij
mocht het ook wel weten. Want die
ander was... Jochem, je broer. Nu weet
jij het ook. Ik hoop dat je er geen mis
bruik van maken zult".
De laatste woorden hoort Hermann
nauwelijks. Hij staat perplex en gaat
dan weer zitten. Op zijn gelaat staat
de wanhoop te lezen.
„Jochem" fluistert hij. ,Jochem. Dat
vsrist ik niet. Maar Lize Jochem is toch
dood?"
,,Hoe weet je dat Hermann?"
Die kalme nuchtere vraag brengt hem
in de war.
„Weten weten. Zo denken we er toch
allemaal over. Jij niet?"
„Ik geloof ook dat Jochem dood is.
Maar we weten het niet zeker. Hij kan
nog terugkomen. En als hij hier nu voor
mij staat en ik ben jou vrouw hoe kan
ik hem dan eerlijk in de ogen zien? Ik
heb beloofd dat ik op hem wachten zal"
„Jochem komt niet meer terug. En al
was dat zo hij zou het je niet kwalijk
nemen als je dan getrouwd was. Je
hebt bijna negen jaar op hem gewacht!"
,,Ik zou het mezelf nooit vergeven
Hermann als ik dan getrouwd was. Ik
blijf, op Jochem wachten. Dat heb ik
hem beloofd".
„Jullie waren toen nog kinderen",
smaalt hij diep teleurgesteld. ,,Zo'n
woord geldt niet".
(Wordt vervolgd)
