Bezoek aan
Dachau
Minister Mansholt hield te Middelharnis
rede over landhouwvraagstuhken
Centrale Veiling
Middelharnis
Marktberichten
Ruilverkavelingsgebied van de polder Oude Oostdijk
tussen Ouddorp en Goedereede
^Oe Jaargang
Vrijdag 13 september 1957
No. 2629
Chr. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEF
Verschiint tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
IIHillHllHiiniJ
MEDITATIE
DEMAS
PORT SHERRY
CHAMPAGNE DE
ST. MARCEAUX en Co.
ANTONIO AGUILAR
KWALITEITSWIJNEN
N.V. WED. C. KOLFF Zn.
MIDDELHARNIS
PEINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Hedactle en Advertenties uitsluitend Telefoon K 18702628
Na 8 uur 's avonds Telefoon K 1870—2017 Giro 167930
ABOIWiJEMENTSPRIJS 1.90 PEB KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
B4 contract 8i>eciaal tarial
Wanneer men uit de richting Augs
burg over de „Autobahn" de Beierse
hoofdstad München gaat naderen, ziet
men aan de kant van de weg een hand
wijzer waarop staat Dachau. Ieder, die
deze naam leest, wordt direct herinnert
aan het beruchte concentratiekamp uit
de tweede wereldoorlog. Velen zullen
doorrijden, daar ze hun vakantiegenoe-
gens niet willen laten bederven door een
bezoek aan zulk een vreselflkê plaats.
Wij hebben deze gevoelens weten te
overwinnen en we zijn de zijweg inge
slagen ten einde met eigen ogen de
plaats te aanschouwen, waar zoveel dui
zenden mannen, ook Nederlanders, het
leven lieten na een verschrikkelijke mar
telgang.
Dachau zelf is een stadje van onge
veer 22000 inwoners op 18 km afstand
van München. Dicht in de buurt werd
in maart 1933 op bevel van Hitler het
eerste Duitse concentratiekamp inge
richt. Met Buchenwald (bij Weimar) en
Sachsenhausen (bij Berlijn) behoort het
tot de oudste kampen waar aanvanke
lijk Duitse tegenstanders van het Derde
p,ijk werden opgesloten. Het waren
christenen, joden, communisten, socia
listen professoren priesters staatslie
den etc. Zij moesten worden heropge
voed door middel van harde arbeid en
daarom staat boven de hoofdpoort de
bekende leuze ,Arbeit macht frei". Er
werden stenen en houten barakken ge
bouwd, een gracht er omheen gegra
ven, een muur gemetseld met prikkel
draad, dat onder zware elektrische
stroom stond en op bepaalde afstanden
verrezen wachttorens met mitrailleurs
en zoeklichten. Dit alles moesten de ge
vangenen zelf maken. Tien uren per dag
verrichtten ze onmenselijk zware arbeid
onder vuistslagen en trappen, uitge
scholden en beledigd door de bewakers.
De verzwakte mannen moesten honder
den balen cement en zware stenen sjou
wen naar en op wankelende stellingen,
waarbij herhaaldelijk ongelukken ge
beurden. Droeg men niets, dan moest de
afstand in de looppas worden afgelegd.
Rust op de zondag bestond uiteraard
niet. Wie bezwijmde, werd met een em..
mer koud water bijgebracht en moest
verder werken. Dit alles moest geschie
den zowel in felle zon en stromende re
gen als in natte sneeuw en winterkou.
Een enorme wals, door 80 man getrok
ken en gevuld met water, egaliseerde de
.straten". Het was slavenarbeid in op
tima forma als in de Oudheid bij de
,r EgjTstische piramiden.
In de winter moestten de gevangenen
om 5 uur en 's zomers om 4 uur op-
staan. Ze kregen „koffie" en dunne soep
i Daarna appèl van minstens een uur.
Vervolgens naar het werk, dikwijls op
grote afstand, 's Middags terugkeer
naar het kamp weer koolsoep en na een
half uur terug aan de arbeid tot 6 uur.
Dan avondappèl, dat soms tot 8 uur
duurde. Het rantsoen brood was 300 gr.
in 1940 en 120 gr. in 1945! Ontbrak
iemand op 't appèl, dan kon alles blij
ven staan tot de zaak opgehelderd was.
Eén keer heeft zulk een appèl in Dachau
18 uren geduurd en dat in de winter.
Wie niet hard genoeg werkte, onder
de arbeid een sigaret rookte, zijn eetge-
rei niet schoon hield etc, werd gestraft:
geen eten, strafarbeid na 6 uur urenlang
staan stokslagen opsluiting, een uur
lang ophangen aan de op de rug geke
tende handen aan een boom. Af en toe
hadden massa-executies plaats bij het
crematorium met een schot in de nek,
Pe ongelukkigen moesten dan eerst hun
eigen graf graven. Eén der laatste mas
sa-terechtstellingen van 92 Russische
soldaten had plaats in september 1944.
De bloedgoot waarover houten roosters
gelegd waren, hebben we gezien en ook
de muur, waartegen de maimen gezet
werden bij de executie.
Meestal werden de doden in het cre
matorium verbrand. De werkzaamhe
den daaraan werden door gevangenen
verricht, die na enkele weken met een
nekschot werden gedood, waarna ze
door een nieuw commando werden ver
vangen. Soms werd de as in een urn
gedaan, die de familie tegen betaling
kon ontvangen. De rest werd begraven.
In een kelder van het crematorium
vbnd men in 1945 ongeveer 4000 urnen
met de namen erop, die later zijn bij
gezet op een ere-kerkhof in München.
Op het plein bij het crematorium zagen
we een groot houten kruis op de plaats
waar de verbrande resten van 20.000
gevangenen rusten. Bij de ingang van
dat verbrandingsgebouw staat een her-
aenkmgssteen, waarop deze woorden ge
beiteld staan:
_Denkt eraan, hoe wij hier stierven.
En met ver van de ingang staat een
monument, voorstellende een vermager-
fle gevangene, met op het voetstuk de
Woorden:
Geen twijfel
mogelijk
OHiEPERKTS CAtAHtlt
or 01 V1ltH6
HAZETFABRIEKEN TE ZEVENBERGEN
„Want Demas heeft mij verlaten,
hebbende de tegenwoordige we
reld liefgekregen, en is naar Thes-
salonica gereisd." (2 Tim. 4 10)
II.
Was het niet eerder waarneembaar,
dat Demas niet oprecht was en slechts
een bijna-Christen Voor het oog der
mensen niet. God kent het hart. Voor
Hem kunnen de binnenste schuilhoeken
van ons leven niet gesloten blijven, want
Hij doorzoekt het hart en proeft de nie
ren. Hij kent degenen, die de Zijnen zijn.
Maar voor ong menselijke waarneming
is het binnenste des harten verborgen.
Daarover betaamt het ons niet, dan ook
ooit te oordelen. Ook voor Paulus was
het verborgen, wie Demas was in zijn
binnenste. Maar in zijn openbaring ver
toonde hij al de eigenschappen van de
Christen, Anders had de Apostel zeker
nimmer deze man als een zijner mede
arbeiders aanvaard.
Het bijna-Christen zijn en het ware-
Christen zijn is nauwelijks te onder
scheiden. Het ligt zo heel dicht bij el
kaar. Wij kunnen dat in een ander niet
altijd onderscheiden. En dat behoeft ons
werk niet te zijn. Daartoe heeft de
Heere ons ook geen opdracht gegeven.
De Heere houdt dat werk voor Zichzelf.
Er zijn er velen, die daar hun werk van
maken om te beproeven wie de ware
en wie de bijna-Christen is. Dachten
zulken meer aan de gelijkenis van
Christus, Die Zijn discipelen een op
dracht gaf om niet heen te gaan en het
onkruid te vergaderen want zo zei Hij:
Opdat gij het onkruid vergaderende, ook
naogelijk met hetzelfde de tarwe niet
uittrekt. (Mt. 13 29)
Maar als dan deze geschiedenis toch
ook tot onze lering geschreven is, welke
is dan de lering, die hieruit moet wor
den getrokken? Wel dat is een persoon
lijke lering. Dat 'komt tot mij en II
persoonlijk dat Gods Woord zegt: Wei-
gelukzalig is hij, die geduriglijk vreest
een dwaas, die op zijn hart vertrouwt.
Velen vrezen maar vaak voor de gees
telijke welstand van een ander, zonder
dat zij erg hebben in zichzelf. Beproeft
U zelven, of gij in het geloof zijt. Daar
om staat Demas naam en zijn afval van
de waarheid ons opgetekend. Hij had
wel iets meegemaakt, maar de keuze,
die hij in zijn leven gedaan had, was niet
een hartelijke ontoerouwelijke en onvoor
waardelijke geweest en daarom keerde
hij terug tot de wereld, welks liefde hij
nimmer verloochend en gekruist had.
En dan zijn er ongetwijfeld onder de
lezers die dit lezende met een bange
vrees vervuld worden en zeggen: ziet.
dat is mijn beeld. O, al zo menigmaal
heb ik ervoor gevreesd een Demas te
zfn, of een Simon of één, die de zonde
tegen de Heilige Geest bedreven heeft.
Ja, gewis dan kan de strijd zo bang en
zwaar zijn, de twijfelmoedigheid zo
groot. Was het ooit het werk van Gods
genade in mijn hart Zou het niet alles
bedrog en inbeelding geweest zijn? Niet
slechts een vrucht van een voorbijgaan
de indruk en bewering van mijn con-
scientie? Ja het schijnt zo.
De bewijzen menen zij alreeds voor
handen te hebben. Toen de verandering
in hun leven plaats greep hebben zij do
wereld de rug toegekeerd en een har
telijke keuze gedaan om met God en
Zijn, volk te leven, ja zelfs liever met
Gods volk verdrukt te zijn, dan de ge
nietingen van de wereld voor een tijd
te hebben.
Ze hebben toen zo oprecht, naar zij
meenden, over de zonden geweend en
alle zonden een vaarwel toegeroepen,
maar wat is huii ervaring: dat het
schijnt of de wereld in hun hart met
verdubbelde kracht oprijst en of nooit de
genade Gods in hun leven verschenen is.
Hoe kunnen zij niet zuchten over de
zonden en over alle zondige genegen
heden ,die zij bij zichzelf gewaarworden:
Meen daarom niet dat ge een Demas-
zijt.
Paulus schrijft in Rom.einen 7 13-26
over die inwendige strijd. Een strijd, die
hij te strijden had en waarin hij leren
moest, dat in hem, dat is in zijn vlees
geen goed woont. Wat wag Paulus lust
Wel dan kan hij de hemel, die zijn hart
kende tot een getuige roepen: Heere,
dat weet ,Gij, dat al' mijn genegenheid
is om voor U te leven en te wandelen
in het spoor van Uw geboden. Hij had
een vermaak in de wet Gods naar de
inwendige mens. Hij wenste in de vreeze
des Heeren te leven maar hij werd ge
waar dat 'n andere wet in zijn leden is.
Dat was de strijd, maar hij kon toch
zeggen dat de zonde de wereld en al wat
deze biedt hem de dood geworden was.
Nu lezer, kent U dat ook? Wel dat
kende Demas niet. Die was de wereld
nimmer de dood geworden. Het was
geen struikelen, maar een de liefde der
waarheid verloochenenen voor de genie
tingen der zonde, voor het genot van
wereldse rust en genoegens. Daarom zij
hij ons tot baken. Niet om met bange
vreze het hart van de waarachtige be
kommerden naar God en zuchtenden on
der het gewicht van de zonde en de woe
lingen des vlees met vreze en bekom
mernis te vervullen, maar om wel ge
dachtenis te doen aan Gods Woord, dat
zegt onderzoek üzelven nauw, ja, zeer
nauw gij volk dat met geen lust bevan
gen zijt. Ga de Heere Zelf ons bij dat
onderzoek voor met Zijn Heilige Geest
en doe Hij ons beproeven naar de regel
van het Heiligdom.
Corsica U.'S.A.
Ds. A. Vergunst
Ter ere van de doden
Tot waarschuwing voor de levenden
Het crematorium bestaat uit verschil
lende lage kamers. In de eerste moesten
de slachtoffers zich ontkleden en werd
ze verteld, dat ze een douche kregen. De
tweede kamer, waar in het plafond in
derdaad zg. douche-gaten waren aan
gebracht, diende voor het vergassen.
Door roosters in de vloer werd Cyclon
B-gas, dat een verstikkende werking
heeft, geblazen. Binnen 10 minuten was
alles dood. Dan werd de ruimte ont-
gast en gevangenen brachten de lijken
naar de ovens, waarvan er 4 aanwezig
waren. Men heeft ze in de oude toestand
gelaten en zo zagen we de lugubere
plaats, waar zoveel duizenden het leven
lieten.
Behalve door ziekten, honger en uit
putting zijn ook nog velen omgekomen
door duivelse experimenten, die door
dokters op gevangenen werden uitge
voerd. Zo heeft men 1200 gevangenen
kunstmatig met.malaria geïnfecteerd,
waarvan de meesten stierven. Poolse
priesters werden pus in de aderen ge
spoten, uiteraard met dodelijk gevolg.
De beruchtte kampdokter Rascher deed
proeven om vast te stellen bij welke li
chaamstemperatuur iemand nog in leven
kon blijven. Dit geschiedde in ijskoud
water waarbij de mannen stierven bij
25 of 26 graden.
Het eigenlijke kamp bestond uit 30
barakken. Van 1640 tot 1945 hebben er
konstant 30000 gevangenen in gewoond.
In totaal zijn in Dachau van 1933 af
tot de bevrijding 250000 mensen opge
sloten geweest. Hiervan zijn er 70.000 in
Dachau omgekomen; 130000 zijn naar
andere kampen overgebracht; 33000 zijn
er op 29 april 1945 door de Amerikanen
bevrijd; de rest ia na korter of langer
tijd vrijgelaten.
Toen op genoemde datum 4 Ameri
kaanse soldaten als eersten het kamp
bereikten, steeg er uit 33000 monden
een ontzaglijk gejubel op. Het eerste,
wat de bevrijders ontdekten, was een
trein, die op het spoor in het kamp
stond. Deze bestond uit 50 open wagons
geheel gevuld met lijken! Hij was geko
men uit Landsiberg een buitenkomman-
do van Dachau. Overal in het kamp la
gen nog lijken van mensen, die geduren
de de laatste dagen waren vermoord of
gestorven. Het geheel maakte op de be
vrijders een Indruk van helse verschrik
king.
Later is alles opgeruimd en thans kan
men rustig alles bezien. Een bezoek aan
Dachau is ondanks alle vreselijke her
inneringen, die men er opdoet toch van
geestelijk nut. Het doet ons zien, hoe
diep het Hitlerisme moreel gezonken
was en met welke satanische middelen
de Duitse Führer poogde zijn macht te
behouden. Naar schatting zijn er acht
miljoen mensen in Dachau, Auschwitz,
Buchenwald, Mauthausen Ravensbrück,
Sachsenhausen, Theresienstadt Bergen-
Belsen etc. omgekomen. Verreweg de
meesten waren Joden. Van de Neder
landers die naar Duitse concentratie
kampen zijn gevoerd, zijn er 18000 om
het leven gekomen, terwijl er ongeveer
6500 teruggekeerd zijn.
Wie Dachau bezoekt en niet alleen
daar rondkijkt, maar ook weet, wat zich
daar heeft afgespeeld, wordt vervuld
van een diep gevoel van piëteit jegens
degenen die er gestorven zijn en geleden
hebben. Maar hij ziet ook iets van de
gruwelijke onmenselijkheid, waartoe de
leiders van Duitsland, met nanie Hitler
en Himmler, vervallen waren. Hij zal
ook niet zo optimistisch oordelen ove
de mens in zijn diepste existentie en
zich niet overgeven aan humanistische
dromen. Als we zien wat voorheen in
Duitsland en thans nog in de Sovjet
unie in de „verlichte" twintigste eeuw
mogelijk was en is, kunnen we eniger
mate de diepe afgrond van goddeloos
heid peilen waartoe de mens vervalt, die
Gods geboden niet acht, maar zichzelf
en zijn systeem tot zijn god maakt. En
we kunnen niet anders dan instemmen
met de titel van een Frans boekje over
Dachau:
„Jamais plus": Dat nooit meer!
Andijvie ÜS.------IlS.Tomaten 44.
51.Alicante 135.------150.Fran-
kenthaler 152.Komkommers 8.
11.Sla 5.207.Princessen 67.
Groene Savoye 19.Spinazie 50.
EXTENSE VEEMARKT
Op de veemarkt van woensdag 11
sept. 1957 werden aangevoerd 173 stuks
waarvan 113 runderen en 60 biggen.
De runderen werden bij ruimer aan
voer vlug vehandeld, de prijzen aan de
hoge kant. In biggen gering aanbod met
redelijke handel en de prijzen vrijwel on
veranderd. Het slachtvee werd vlug
verhandeld. De belangstelling was groot
Prijzen: kalf koeien 7001050; kalf-
vaarzen 675950; guste koeien 600—
j25; pinken 400500; graskalveren 275
400; paarden 700900; biggen 40—
50; lopers 6080; vette koeien 2.70—
2.90 per kg. geslacht.
Minister Mansholt 's bezoek aan
Flakkee had mede betrekking op de
xuilverkaveling, die in de polder Oude
Oostdijk, tossen Goedereede en Ouddorp
ter hand wordt genomen. De percelen
en perceeltjes in deze polder liggen
zeer verspreid en hebben menigmaal
grillige vormen, die voor een economi
sche bedrijfsvoering zeer belemmerend
werken. De boeren en landeigenaren van
■deze polder zijn zo verstandig geweest
om vorig jaar hun fiat aan de verka
veling te geven in een druk bezochte
vergadering in hotel De Gouden Leeuw.
Praktisch alle aanwezigen hebben toen
voorgestemd. Alg gevolg van dat besluit
wordt in dè komende maanden met de
verkaveiingswerkzaamheden begonnen.
Er zijn reeds diverse grondboringen
verricht, volgens een bepaalde lijn over
de geheel kop van het eiland, in dit
oudste deel van ons eiland. Men meent
daarbij de restanten aangetroffen te
hebben van een zeer oude bewoning,
tenminste uit de Romeinse tijd en wel
licht nog ouder. Dit laatste vernamen
wij tijdens het vorige week gehouden
symposion van de Rijksdienst voor oud
heidkundig Bodemonderzoek, in samen
werking met de Vereniging Streekmu
seum.
De polder Oude Oostdijk beslaat on
geveer 334 ha., waarvan slechts plm.
7% ha. gebied van Goedereede.
Wij maakten bovenstaande foto van
af de domtoren van Goedereede. Vanaf
de trans heeft men een schitterend pa
norama over het Goereese en Ouddorpse
land. De molen van Goedereede, die
men op de voorgrond ziet staat zo is
het ons tenminste altijd verteld op
Ouddorpse grond. Op de achtergrond
ligt de buurtschap Oostdijk, daarachtei?
de duinenrij, waarboven de vuurtoren
Westhoofd zich verheft. Aan de hori
zon glinstert het water van Goerese Gat
en Noordzee.
Woensdag bezocht minister Mansholt
dit gehele gebied en in een bijeenkomst
in de raadzaal van Goedereede heeft de
directeur van de Cultuur Technische
Dienst Zuid-Holland, Ir. Kuipérl een en
ander uiteen gezet omtrent de ruilver
kaveling'.
Nadat minister Mansholt woensdagm
van Hessen te Somelsdijk had geopend
Goeree. De minister was daarbij de gast
eiland en van de vereniging voor Bedr
maakt over de kop van het eiland, door
vervolgens door de polder Oude Oostdijk
reede werden Z.Ex. en zijn gezelschap
Knobelsdorff op de raadzaal, waar men
verzorgd werd door dhr. Jacobi uit Mid
zaal heeft ir. Kuipéri, directeur van de
korte maar duidelijke uiteenzetting ge
den en te verwachten gevolgen van de
Hoofd aan boord gegaan van het toer
Visser uit Stellendam, waarmede een
naar de Deltawerken in het Haringvliet,
de Lodewijk heeft er een luchtig dansje
en schotels niet op de tafeltjes wist te
ongelukken en ook zonder ernstige zee
dan het programma toeliet, zodat in
harnis een zeer groot aantal landbou
ten wachten op de minister, die voor
ken zou houden.
Flakkeese problemen
De vergadering in de veilinghal werd
georganiseerd door de standorganisaties
en door de vereniging voor bedrijfsvoor
lichting. Alle kopstukken uit onze Flak
keese landbouw waren er aanwezig even
als burgemeesters, wethouders, verte
genwoordigers van diverse organisaties
en voorts tal van particulieren. Het gro
te gebouw was praktisch geheel gevuld
met belangstellenden.
De minister arriveerde bijna een uur
te laat, zodat het opschieten geboden
was. De voorz. van de vereniging voor
Bedrijfsvoorlichting, dhr. Joh. Mol, pre
sideerde verwelkomde de minister on
der de bedrijfsgenoten en hield een in
leidend betoog, waarin hij het accent liet
vallen op enige specifiek Flakkeese pro
blemen ,zonder daar evenwel dieper op
in te gaan, daar dit later door andere
sprekers zoo geschieden.
Behalve de minister verwelkomde de
heer Mol in het bijzonder ook de heren
Kuipéri, voedselcommissaris A. van den
Hoek, rijkslandbouwconsulent van Gaa
ien en alg. dir. Cult. Techn. Dienst Her-
wijnen.
Sprekende over de bedrijfsvoorlichting
deelde de voorz. de minister mede, dat
de vraag uit de landbouwers het aan
bod van de voorlichting nog overtreft;
er is dus wel belangstelling voor. Dat
de dienst het al te druk heeft stimu
leert de landbouwers tot zelfwerkzaam
heid en vergroot het besef, dat de be
drijfseconomie steeds belangrijker wordt
Spr. was er erkentelijk voor dat de
overheid via diverse instanties, de land
bouw medezeggenschap geeft in het be
leid. Dat zal er zeker toe bijdragen om
de boer een goede plaats in de maat
schappij te handhaven. Van jonge boe
ren wordt verwacht, dat zij meer aan
vakontwikkeling en scholing zullen doen.
De landbouw, aldus dhr. Mol, heeft
orgen de fabrieksuitbreiding van N.V.
begaf Z.Ex. en zijn gezelschap zich naar
van de Standsorganisaties van dit
ijfsvoorlichtlng. Er werd een rondrit ge-
Ouddorp, over de nieuwe Zeedijk en
die men gaat herverkavelen. In Goede-
ontvangen door burgemeester Baron van
ook het middagmaal nuttigde, hetwelk
delharnis. Tijdens dit verblijf ïn de raad
Cultuur Techn. Dienst Zuid-Holland, een
geven omtrent de redenen, mogelijkhe-
verkaveling. Daarna is men op Goereese
vaartuig Lodewijk" van de heer L.
min of meer bewogen tocht is gemaakt
Het Goereese Gat was zeer woelig en
op uitgevoerd zodanig, dat men kopjes
houden. Maar de tocht verliep zonder
zieken. Alleen duurde hij wel wat langer
een der grote veilinghallen te Middel-
wers van dit eiland enige tijd heeft moe
hen een rede over landbouwvraagstuk
overigens vele facetten en daar zijn er
bij die bezorgdheid wekken b.v. de ge-
isoleerde ligging van dit eiland en het
dure vervoer, dat helaas niet zo gemak
kelijk en goedkoop geregeld is als in
Zeeland. Ook de ruilverkaveling staat in
het brandpunt der belangstelling.
De ondernemers hebben tijd, geld, scho
ling en aanpassing nodig voor de eisen
van de nieuwe tijd. De produktiviteit
zal moeten worden opgevoerd, daar is
men het over eens, maar dat zal alleen
mogelijk zijn als omstandigheden en mo
gelijkheden daartoe worden geschapen.
„In de eerste jaren na de oorlog" aldus
dhr. Mol tot de minister ,heeft de land
bouw metminder genoegen genomen dan
zij had kunnen verlangen. Daarvan
heeft de industrie geprofiteerd. Andere
bedrijfstakken genieten allerlei bescher
ming en wij menen deze voor de land
bouw ook te mogen verlangen mede met
het oog op de positie ten opzichte van 't
buitenland.
Loon- en prijspeil
Minister Mansholt zijn rede aanvan
gend, memoreerde dat het vijf jaar ge
leden was dat hig ook voor de Flakkeese
boeren heeft gesproken. Die vijf jaren
zijn voor de landbouw van de gehele
wereld zeer bewogen geweest. Eerst wa
ren er topjaren daarna kwam de terug
gang, die ontstemming verwekte. ,,De
golven van die ontstemming gingen
minstens zo hoog als vanmiddag de gol
ven van het Haringvliet" aldus spr.
Maar duidelijker is nu geworden waar
heen het met de landbouw gaat. In zijn
totaliteit is er op de wereld te geringe
koopkracht om alle landbouwproduk-
ten te kunnen afzetten. Dat stelt vooral
Nederland voor grote problemen. In het
prijspeil is aanzienlijke teruggang te
zien in het kostenpeil aanzienlijke stg-
Alleenverkoop voor het eiland:
OPGERICHT 1768 - TEL. 2012
ging. Vooral in ons land zijn de kosten
zeer omhoog gegaan, zoals spr. aan de
hand van cijfers bewees. Er bestaat dus
een ongunstige verhouding tussen kos
ten en opbrengsten.
Nederland als exporterend land, is
zeer kwetsbaar op de wereldmarkt,
evenals Denemarken. Op het moment is
onze positie beslist niet gunstig. Of dit
zal veranderen is niet te voorspellen, in
elk geval zag spr. momenteel geen te
kenen van vooruitgang.
Zorgelijk is nog steeds de grote voor
raadpositie in de wereld. Ondanks het
afstoten van voorraden in Amerika en
beperking van de produktie blijft er een
teveel. De lijn gaat zelfs nog steeds
naar boven. Deze situatie gaat een
struktueel karakter aannemen.
Op deze realiteiten zal onze landbouw
zich moeten afstemmen. Men moet er
van uitgaan, dat Nederland op eigen
kracht naar een oplossing dient te stre
ven, zelfs al werkt men thans aan de
gemeenschappelijke markt.
Onze landbouw moet in de eerste
plaats %o rationeel (mogelijk produce
ren. iDaartegenover moet staan, dat
de bedrijven een yedeiyk ^eel van het
nationale inkomen krUgen. Men mag
echter niet zeggen: onze landbouw is
al zo goed Toegegeven, wy maken
geen slecht figuur In de wereld maar
dat is slechts betrekkeiyfc. wy hebben
n.I. naar onze concurrenten te ky-
ken. Denemarken b.v. is veel pro-
dulrtiever en goedkoi)er, Italië idem
met sijn tuinbouw.
(Vervolg pag. 2)
