EIIIVI1DEt1.niEUWS
Raad van Nieuwe
vaste geldlening
Tonge besloot tot
groot f 70.000."
HAAR WOORD
GETROUW
FIRMA
WITVLIET
HOOFDPIJN?
2de blad
Vrijdag 31 mei 1957
No. 2602
VOOR HET BETERE FOTOWERK
Discussie over subsidie aan militaire tehuizen
leuwó
UIT DE KERKEN
;AMERtKAANSË
Artsen zijn niet gesteld op
dankbetuigingen in
advertenties
Van moord en doodslag Moder
ne rechtstoepassing en modem
gevangenisbeleid De volkscon-
sciëntie Het jonge leven.
Vele malen worden de krantenlezers
opgeschrikt door de berichten van een
gruwelijke moord. Het komt de laatste
tijd voor ons besef in toenemende mate
voor. Meestal betreft het nog meisjes
of vrouwen als slachtoffers. Dan weer
leest ge van een gearresteerde moor
denaar, die ontvlucht was en zwaar ge
wapend voornemens was zich niet dan
na hevig vuurgevecht te doen overman
nen. Bij zulk een man telt een mensen
leven niet meer, ook niet zijn eigen
leven.
Het aantal berechtingen wegens
moord was In de jaren 1952, 1953 en
1954 resp. 16, 13 en 10; voor doodslag
26, 30 en 29. Tot 1954 beliepen deze
twee vormen van doodslag dus circa 40
per jaar.
Het is wel heel erg. Ook schijnen in
het algemeen maar betrekkelijk korte
straffen te worden uitgesproken. Daar
door keren mensen met misdadige aan
leg maar al te spoedig in de maatschap-
pö terug.
Had de straf nog maar tot verbete
ring geleid! Maar men voelt straf niet
meer als straf aan.en de overheid zelf
doet dat vergeldingsbesef uitslijten. On
langs is weer gebleken bij een geslaagde
uitbraak uit de gevangenis, dat maar
al te veel gevangenen in zalen bijeen zijn
omdat zij „psychologisch, dat is zielkun
dig gezien patiënt zijn". Men moet hen
zo min mogelijk tot iets dwingen, ja de
gevangenbewaarder durft niet eens zeg
gen: mannen, het is tijd, 't is 10 uur,
ga, naar bed. Want dan worden zij maar
weer zenuwachtig.
In de Tweede Kamer is wel over die
ontvluchting uit Scheveningen gespro-
TELEF. 2073
MIDDELHARNIS
ken, maar direct werd er bij gezegd dat
men niet de nieuwe inzichten op straf-
gebied en in de bewaring der gestraf
ten wilde tegengaan; integendeel, het
experiment moest worden voortgezet.
Wanneer de overheid nu Gods diena
resse is, naar Paulus' schrijven aan de
Romeinen, mag toch wel geëist worden
dat zij de wet GJods zal handhaven en
het volk daarin voorgaan. Bgzonder ten
aanzien van het hooghouden van het
Recht is waakzaamheid geboden. Zoals
het nu al vele jaren gaat wordt het
rechtsbesef bij het volk zeer ondermijnd
en dit geringschatten van de heiligheid
en rechtvaardigheid Gods roept over ons
land Zijn oordelen op.
In 1872 is hier te lande de doodstraf
afgeschaft. Men achtte die uit de tijd en
al te gestreng. Verschillende partijen
hebben in haar program zoiets staan
over het recht van de overheid tot dood-
sraf, de afschaffing van die straf wordt
dus „programmelijk" gewraakt, maar
daar blijft het bij. De volksoonsciëntie
moet worden wakker geschud, zo oor
deelt men. Akkoord, maar wanneer be
gint gij te schudden Het wordt hoogste
tijd.
Het gaat in dezen, het zij nog eens ge
zegd, niet daarover dat de rechter zijn
gemoed eens koele op de misdadigers;
dan kon men hem wel langzaam dood-
martelen. Neen, de toepassing van het
recht moet waardig, moet verheven zijn.
En zg moet geschieden omdat het hoog
ste recht Gods geschonden werd. Wie
des mensen bloed vergiet, zijn bloed zal
door de mens vergoten worden, want
God heeft de mens naar Zijn beeld ge
maakt. (Gen. 9:6)
Ziedaar de rechtsgrond voor de dood
straf. Ik zal de wederinvoering van de
doodstraf nog nader argumenteren en
de oppositie er tegen ook onder het oog
zien. De zaak is toch zo belangrijk.
Wanneer geen enkele medicus bfl alle
studie in staat is ons te zeggen wat nu
toch „leven" is en waar het vandaan
komt, dan moeten wij toch zeker eens
denken aan de Grote Schepper aller
dingen, die de mens schept en hem een
levende ziel inblaast. En zouden wij dat
tedere, geheimvolle lichaam, dat mens
heet en een onsterfelijke ziel heeft, en
zo geheimvol tot stand komt, nagenoeg
straffeloos doden en die zielslamp maar
uitblazen? Als een borduursel gewrocht,
zegt David in Ps. 139. Jonge mensen,
lees die psahn eens, besef wat 's Heeren
scheppingsbevelen ook in U zijn, opdat
ge te meer met vreze voor God kuis
moogt leven.
Want wij zullen van alle macht ons
verleend, eens rekenschap moeten ge
ven. En evenzo geldt dit den moorde
naar. Wanneer wij doodslag en moord
niet met de dood straffen, dan zijn wij
barmhartiger dan God, Die het zo be
volen heeft.
Zelfs het argument, dat dan aan de
moordenaar de weg der bekering wordt
afgesneden is niet sterk. Ten eerste, om
dat die bekeringstijd er nog voor hem
bleef tot ?ijn dood en ten tweede omdat
hijzelf ook zijn slachtoffer de genade
tijd afsneed. Er is nog veel meer over
te zeggen, doch dat moet nu even wach
ten.
Waarnemer.
De gemeenteraad van Nieuwe Tonge kwam maandagavond in spoedeisende
zitting bijeen. Noodzaak daartoe was de mogelijkheid tot het sluiten van een
vaste geldlening, waarover voor eind mei de beslissing moest vallen. De agen
da bevatte voorts nog enkele punten w.o. een voorstel tot afwijzen van een
verzoek om subsidie voor Katholieke militaire tehuizen, waaruit echter een
discussie voortsproot en andere voorstellen werden gedaan. Het verststrekkende
voorstel om tehuizen van alle gezindten te subsidiëren vond geen meerderheid
De stemmen staakten, zodat dit nog eens in de raad komt.
De voorz. opende met gebed. Medege
deeld werd dat weth. Opstelten niet
aanwezig kon zijn. De notulen werden,
behoudens een opmerking van dhr. Huy-
sen, vastgesteld. De mededelingen die
een serie terugontvangen goedgekeurde
raadsbesluiten bevatte plus de jaarre
kening 1956 van de Drinkwaterleiding
en de begroting 1957-'58 van de Emgo,
werden alle voor kennisgeving aange
nomen.
Dan kwam de geldlening aan de orde.
Uit de opbrengst van de door de insti
tutionele beleggers beschikbaar gestelde
fondsen is door de N.V. Bank voor Ne
derlandse gemeenten, jn samenwerking
met de Minister van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid een lening aangebo
den groot 70.300.—.
(De koers van de lening is is 100%,
het rentepercentage 4%% per jaar en
de looptijd 30 jaar. Voorts moet over het
in 1958 te ontvangen deel 2V3%hereid-
«tellingsprovisie worden betaald. De op
de lening vaUende kosten bedragen i/8%
van de nominaal opgenomen bedragen.
Overigens verwijzen wij U naar de ter
Inzage liggende aanbieding.
Dit werd z.h.s. goedgevonden.
Vervolgens kwam aan de orde een
verzoek van de cenrale van katholieke
Militaire tehuizen om subsidie voor '58
B en w stelden voor afwijzend te be
schikken.
Dhr. Reus betwijfelde of de subsidie
politiek die gevolgd wordt de juiste is.
Het negatieve standpunt was z.i. inge
nomen omdat geen overeenstemming was
in b en w, waarover men tot een com
promis gekomen is Hij vroeg of dit waar
was. Te stellen dat er in N. Tonge geen
katholieken zijn, ging z.i. niet op; de
militairen uit het dorp kunnen er toch
wel gezelligheid zoeken. Spr. stelde voor
de Kath. Tehuizen subsidie te verlenen.
De voorz. stemde toe, dat b en w bij
gebrek aan eenstemmigheid tot dit com
promis gekomen was.
Dhr. Tijl steunde het voorstel Reus.
Dhr. Huyzen wilde alle militaire tehui
zen subsidiëren.
Weth. van Zielst betoogde dat er te
N. Tonge geen katholieken zijn. Als er
steun verleend wordt dan alleen aan de
Prot. Tehuizen.
De voorz. concludeerde dat er nu 3
voorstellen waren. Het verst strekkend
was dat van dhr. Huysen die èn Katho
lieke, èn protestantse èn de humanisti
sche Tehuizen wilde subsidiëren.
Dhr. Beohthum wees er op, dat be
sloten was aan niet een tehuis subsidie
te verlenen, omdat dit als een rijkstaak
gezien moest worden.'
„Dat is gesteld, omdat geen overeen
komst kon worden bereikt" antwoordde
dhr. Reus.
Het voorstel kwam in stemming. Vóór
de heren Tijl, Reus en Huysen. De an
dere 3 leden tegen, waar de stemmen
staakten, moest het worden aangehou
den tot de e.k. raadsvergadering.
iDe pensioensgrondslag van dhr. C. de
Glopper werd opnieuw vasgesteld.
Goedgevonden werd op verzoek van
dhr. L .Drooger (gem. werkman) het
genomen besluit tot diens eervol ont
slag in te trekken. De voorz. deelde mee
dat dhr. Drooger bezwaren had tegen
het werk van straatveger wat nu op een
andere wijze is geregeld.
Goedgevonden werd het voorstel om
de aangekochte woning van van Alphen
aan hem te verhuren zolang hij er in zit
voor 5.per week en daarna voor
hetzelfde bedrag aan dhr. Looy, als de
heer van Alphen er uit gaat.
Rondvraag.
Dhr. Tijl die van de gemeente een
stukje grond had gekocht voor de Dors-
vereniging vroeg dit spoedig notarieel te
laten overschrijven.
„Vraag het de notaris!" zei de Voorz.
Dhr. Tijl: Als de voorz. het vraagt,
zal dat meer effect hebben!
Dhr. Reus informeerde of bij de res
tauratie van de kerkgracht er ook een
gemetseld muurtje tegen aankwam, wat
de voorz. bevestigde.
Dhr. Huysen zag gaarne dat ook de
Battenoord het vuil zal worden opge
haald, al was het maar eens in de 14
dagen
De voorz.antwoordde dat er geen em
mers waren voor 14 dagen en dat het
NED. HERV. ItERK
Beroepen te Woudenberg G. H. van
Kooten te Genemuiden; 's Gravenmoer
E. R. Damsté te Usselstein.
Aangenomen naar Heteren, cand. C.
Baart te Utrecht.
Bedankt voor Boven Hardinxveld R.
Steur te Ouddorp; Blauwkapel H. Har-
kema te Zeist.
Benoemd als voorganger der evange
lisatie te Culemborg, dhr. W. v. Oosten
de te Onstwedde.
Driesuim: Zondag 18 mei werd cand.
G. Westland tot zijn dienstwerk alhier
ingeleid door ds L. Kievit van Woerden.
Bevestiger had tot tekst gekozen Hand.
11 14 ,die woorden tot U spreken zal,
waardoor gij zalig zult worden en heel
uw huis".
De intrede tekst was 1 Cor. 1 9 „God
is getrouw, door wie gij geroepen zijt
tot de gemeenschap van Zijn Zoon".
Ds Joh. de Bies em. predt. van de ge
meente St. Maartensdijk, mocht j.l. za
terdag zijn 70e verjaardag herdenken.
Hij werd in 1910 cand. en verbond zich
in datzelfde jaar nog aan zijn eerste
gemeente Bleskensgraaf. In 1914 ging
hij naar St. Annaland, welke plaats in
1926 verwisseld werd voor Bruchem en
Kerkwijk. In 1929 vertrok ds de Bres
opnieuw naar 't eiland Tholen, nu om
de gemeente St. Maartensdijk te gaan
dienen. Hier bleef hij tot 1953 het eme
ritaat werd verleend. Momenteel woont
ds de Bres in Heesbeen, waar hij in de
kleine Ned. Hrv. gemente hulpdiensten
vrrlcht.
Kerkeiyk Hoogleraar ondenu^nt de
fondamienten der kerk
Op de toogdag „In dienst der kerk",
welke onlangs in groot verband te Apel
doorn gehouden is, heeft prof. dr. E. L.
Smelik, kerkelijk Hoogleraar aan de
R.U. te Utrecht, o.m. gezegd, dat wij
Jozua 10 12 „Zon sta stil te Gibeon"
e.v.v. niet meer letterlijk kunnen opvat
ten, gezien de huidige stand van de
moderne wetenschap.
Het „Geref. Weekblad" tekent hierbij
aan: ,Het gezag der H. Schrift is bij
vele leidinggevende personen blijkbaar
nog steeds onderworpen aan dat der
„rede" ,dan wel dat der „wetenschap".
In hoeverre dit valt te rijmen met art.
10 van de kerkorde blijft nog steeds een
open vraag. De halfslachtige positie van
de midden orthodoxie en de confessione
len weerspiegelt zich hier duidelijk. Het
Woord van Grod wordt niet meer als
Heilige Schrift erkend door de leiding
gevende figuren uit onze kerk. Dit
moet met droefheid worden geconsta
teerd".
Tot zover het „Geref. Weekblad". We
voegen er aan toe: arme studenten die
dergelijk onderwijs ontvangen en arme
gemeenten aan wie dit onderwijs straks
wordt doorgegeven.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hattem W. Wiersinga te
Bleiswijk; Middelstum P. Everaars te
Avereest; Hardenberg B. de Valk te
Wierum; Leidsendam H. v. Duinen te
Willemstad; Rotterdam A. Janssens te
Appingedam; Zwolle J. Vogelaar te
's Gravenhage; Workum J. Dijkstra te
Schermerhom.
Aangenomen naar Rotterdam F. Vroon
te Groningen; Grijpskerke (Z.) cand. J.
Vlaardigerbroek te Loosduinen; Melis
kerke M. van Heesen te Oosthem; Rot
terdam E. Tijlman te Bandung; Rotter
dam A. Hofland te Meppel; Een (Dr.)
K. van Stegeren, cand. te Amserdam.
Bedankt voor Wijhe M. van Heesen te
Oosthem; Alphen aan de Rijn C. Grif
fioen te Voorthuizen; Kamerik dr K.
Cremer te Halle (Gld.)
Dr C. Stam te Goes is in het zieken
huis opgenomen Zijn toestand is hoogst
ernstig.
Ds L. V. Urk, pred. te Haastrecht
ging j.l. zondag met emeritaat en zich
metterwoon gevestigd te Leeuwarden.
EN FRANSE
VERLOVINGSRINGEN
taï. veviU») cmn.'
HOOGSTRAAT 164 TEL, 115432
-"■■■■ MET OE 2 GELUKSRIHGEH"
BEMERLANPSELAAN176 TEL. 70360
'"■- SOTTERDAM
bovendien niet zonder gevaar was dat
de vuilnisauto naar Battenoord reed!
Spr. kondigde voorstellen aan van reor
ganisatie van de vuilnisophaaldienst,
waarbij dit punt zal worden bekeken.
Dan sluiting met dankgebed.
Het Kon. Staatsiebezoek aan Zweden.
H.M. Koningin JuUana bood ten afscheid een Gala souper aa in het Grand Hotel
te Stockholm. V.l.n.r.: Prins Bertil, Koningin Juliana, Koning Gustav Adolf,
Prins Bemhard, Koningin Louise en Prinses Margareta,
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Woerden B. Bijleveld te
Noordeloos en P. Op den Velde te Hil
versum; Zaandam C Noordegraaf te
's Gravendeel en M. Vlietstra te Eem-
dijk; Doesburg G .Buys te Papendrecht
en S. Wijnsma te Broek op Langendijk.
Beroepen te Ede M. Vlietstra te Eem-
dijk; Tholen G. Blom te Meerkerk;
Woerden B. Bijleveld te Noordeloos.
Aangenomen naar St. Jansklooster
A. Zwiep te Schiedam.
Bedankt voor Delft M. Nieuwenhuyze
te Amsterdam.
Westzaan: De Geref. Gemeente te
Westzaan, die zich destijds achter ds
R. Kok te Veenendaal schaarde, heeft
nu opnieuw de wens te kennen gegeven,
deze predikant te willen volgen bij zijn
overgang naar de Chr. Geref. kerken.
In een buitengewone vergadering der
classis Amsterdam op 5 juni a.s. zal
D.V. beslist worden omtrent het verzoek
van deze gemeente opgenomen te wor
den in de gemeenschap der Chr. Geref.
kerken.
Bondsdag J.V. en M.V. Deze wordt
D.V. 2e Pinksterdag in „Tivoli" te
Utrecht gehouden. Sprekers zijn ds H.
van Nieuwenhuyze; ds J. H. Velema;
ds C. Verhage; ds D. Biesma en Ds W.
Velema.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Dordrecht H. van Gilst te
iDirksland en A. Elshout te Utrecht;
Kampen K .de Gier te Den Haag en H.
Rijksen te Vlaardingen; Sioux Center:
K. de Gier en W. C. Lamain te Grand
Rapids.
Beroepen te Veenendaal W. Hage te
Nunspeet.
Joh. de Kok t In de ouderdom van 83
jaar is te Middelburg overleden, de be
kende ouderling J. de Kok, welke de
gemeente Borssele, Nieuwdorp en Mid
delburg 54 jaar als zodanig gediend
heeft. Hij is de laatst overgeblevene, die
heeft meegewerkt aan de samensmel
ting van diverse Oud Geref. kerken tot
de Geref. Gemeenten in 1907. O.m. was
hij voorzitter van het Ned. Bijbel Ge
nootschap te Middelburg lid van het cu
ratorium der Theol. school; secr. Depu-
taten Buitenl. Zending en vanaf 1918
hoofd bestuurslid der S.G.P.
-0-
Van de Kon. Mij. tot Bevordering der
Geneeskunst ontving de Vereen. Nederl.
Nieuwsbladpers een schrijven, waarin
genoemde organisatie haar bezwaren
ontvouwt tegen openbare lofuitingèn aan
het adres van doktoren. Zij verzoekt het
N.N.P.-bestuur de aandacht van de
nieuwsbladuitgevers op deze bezwaren
te vestigen.
Het kan zijn nut hebben dat wg een
gedeelte van deze brief, zoals die in het
maandblad van de N.N.P. is opgenomen,
onze lezers ter kennis brengen.
,,In medische kringen, ook in verga
deringen van afdelingen van onze Maat
schappij, komen regelmatig bedenkingen
naar voren tegen advertenties in dagbla
den, nieuwsbladen of tijdschriften, waar
van de steller langs deze weg openlijk
dank betuigt aan een door hem met na
me genoemd medicus voor de bijstand,
welke die medicus aan de steller der
advertentie in een ziektegeval heeft ver
leend. Ook wanneer men er van uit wil
gaan, hetgeen onze Maatschappij gaarne
doet en zeker voorop wil stellen, dat het
publiek in deze gevallen slechts door
zuivere intenties wordt bewogen om zijn
dankbaarheid langs deze weg in het
openbaar kenbaar te maken, dan wordt
toch niettemin in de medische wereld
het mogelijk effect van deze advertentie
in hoge mate betreurd.
Op de onbevangen lezer, arts of niet-
arts, kan dit soort goed bedoelde adver
tenties n.l. een uitwerking hebben, die
door de bona fide steller, misschien goed
bedoeld en onbewust, vaak w'ordt be
oogd, maar door de arts, waarvoor de
dankbetuiging is bedoeld, bepaald niet
wordt gewenst. Naar wij in onze kringen
bij herhaling vernemen, is de arts op
deze publiciteit in het geheel niet ge
steld.
Het behoeft nauwelijks nader betoog
dat bij de geldende opvattingen in de
Nederlandse medische wereld ook on
bedoelde reclame, die niettemin reclame
is, op bezwaren stuit Onze Maatschap
pij begrijpt, dat ten aanzien van de hier
bedoelde advertenties velerlei factoren
in de verhouding tussen dagblad-,
nieuwsblad- of tijdschrift-uitgevers ener
zijds en aanbieders van bedoelde adver
tenties anderzijds een rol kunnen spelen
en dat deze factoren het niet steeds ge
makkelijk zullen maken, indien men
daartoe geneigd zou zijn, zulke adver
tenties van de hand te wijzen; ook de
vrijheid van adverteren, wellicht de vrij
heid van pers kunnen daarbij in het ge
ding zijn. Onze Maatschappij acht zich
geenszis terzake kundig en nog minder
gerechtigd om zich ten deze te begeven
in het beleid van dagblad-, nieuwsblad-
of tijdschriftuitgever, doch zou het op
hoge prijs stellen indien uw bestuur zou
willen overwegen of wellicht in de kring
van uw leden toch nog eens de aandacht
zou kunnen worden gevestigd op de be
zwaren, welke in medische kringen ten
opzichte van bedoelde advertenties wor
den gevoeld. Dat zal er mogelijk toe
kunnen leiden dat wat van de zijde van
onze Maatschappij als een euvel wordt
gezien althans geen grotere omvang
krijgt".
Mijnhardt's Hoofdpijnpoeders. Doos 50 cent
VERVOLGVERHAAL
door H. KINGMANS
(7)
„Je krijgt wel een seintje" merkt de
waard op. „Anders kom je hier elkens
voor niks. Je weet het: zo in enen kun
nen er een paar vreemde snuiters bin
nenlopen".
„Afgesproken", zegt de bezoeker, die
intussen nog een pint bier bestelt. Hij
is vrij goed gekleed en beweegt zich met
veel gratie door de gelagkamer van ,,De
Maze" een echte smalherberg in het ha
venkwartier van Rotterdam, een her
berg voor de mindere man. Een opper
vlakkig beschouwer zou onmiddellijk op
merken, dat de man in deze omgeving
niet thuishoort, maar wie hem goed in
de ogen ziet en wat levenservaring heeft
komt tot andere gedachten. De in het
rond loerende blik uit die half neerge
slagen ogen bevalt niet, al kan de man
nog zo minzaam lachen.
Met een korte groet verlaat hij de her
berg, waar op dat moment geen enkele
bezoeker is.
„Zie, wat je er van terecht brengt",
zegt hij nog tot de herbergier, „de ge
vallen leggen jou ook geen windeieren".
Het is geen nieuws wat de man mee
deelt. Al menig klinkend geldstuk heeft
de waard van „De Maze" in de loop der
jaren opgestreken voor zijn hulp. Maar
als de objecten voor die hulp er nu niet
zijn?
Hij grijnslacht: ijzer is nu eenmaal
niet met handen te breken, waar?
Als de bezoeker op straat loopt, schokt
hij geërgerd met de schouders; wat
heeft hij nu aan zo'n gemeenplaats? Hij
zoekt prooi Zijn lasthebbers zijn ook.
niet te spreken. En dan loopt hij een
andere herberg binnen, om daar de
waard te polsen. Objecten moet hij heb
ben.
Wanneer hij een straathoek omslaat
botst hij tegen een schoorsteenveger,
die met zijn kameraad zo juist een wo
ning heeft verlaten. Hij mompelt een
verwensing, die Gebhard Waldmond niet
zonder meer accepteert. „Als je uit je
ogen kijkt, bots je niet tegen mij op",
zegt hij, een enkel Hollands woord be
zigend.
De Rotterdammer slaat een snelle
blik op hem, wanneer hij verneemt met
Duitsers te maken te hebben. Maar dan
vervolgt hij zijn weg, zonder één woord
meer te heben gezegd dan zijn verwen
sing bevatte.
Natuurlijk beroert het onbetekenend
voorval Gebhard en Jochem ook niet.
Jochem, die de „administratie" verzorgd
kijkt op een papiertje, waarop verschil
lende adressen staan, die zij successie
velijk hebben af te werken.
Al vier weken zijn ze in Rotterdam,
na door de gewesten Overijssel, Gelder
land en Utrecht te zijn getrokken. Dat
is slechts een doortrekken geweest, al
hebbén zij hier en daar wel gewerkt.
Jochem werd met alle geweld naar Rot
terdam getrokken, waarom, zou hij niet
kunnen verklaren. Hij heeft van die stad
aan de machtige rivier reeds zoveel ge
hoord, dat hij die persé eens wil bekijken
Werk zal er voorlopig wel in overvloed
zijn.
Dit laatste is juist gebleken. Zij den
ken er sterk over, zoal niet in Rotter
dam zich te vestigen, daar dan toch
zeer geruime tijd te verblijven. Zij kun
nen er meer verdienen dan in Duitsland.
Holland is een rijk land, is hen verteld.
Zij geloven het ook; zien trouwens de
welvaart. Dat komt hoofdzakelijk door
de handel en de scheepvaart op Indië.
Door de Oost-Indische Compagnie zijn
schatten verdiend. Geweldige pakhuizen
zijn er in Roterdam, waar, op de Maas
de grote schepen arriveren en vertrek
ken. De kooplui wonen in grote huizen.
Het is alles leven en vertier. En het
wemelt er van zeelui en meer van dat
soort mensen. Het geld rolt er heel ge
makkelijk. Als zij voor het vegen van
een schoorsteen bijna het dubbele vra
gen van het bedrag in Duitsland, dan
taalt niemand er naar. Het wordt grit
betaald.
Tegen hun gewoonte, alsof zij er een
voorgevoel van hadden, dat hun ver
blijf in Rotterdam geruime tijd zou du
ren, hebben zij niet een volkslogement
betrokken, maar de op hun verzoek ge
geven aanwijzing van een Schoutenrak-
kert gevolgd en aangeklopt aan een wo
ning, waarin een eerzame weduwe in
haar onderhoudt tracht te voorzien door
het houden van kostgangers. Zij hebben
het daar uitstekend naar hun zin. Het
bevalt beter, het is huiselijker dan een
logement, waaraan meestentijds een ge
lagkamer verbonden is.
Vrienden hebben zij ook al opgediept,
't Is wonderlijk, zoals vreemdelingen
met elkaar in contact komen. Zij behoe
ven niet eens landgenoten te zijn, al
spreekt het bloed vanzelf het meest.
Maar Francois Lémand is een vol
bloed Fransman en Goffe van Velden
komt oorspronkelijk uit de contreien
van Gent. iDus zijn hun vrienden geen
Duitsers, al hebben die twee heel veel
in Duitsland gezworven. Zo nu en dan
vinden zij elkaar en brengen de avond
door in eikaars gezelschap. De Frans
man en de Vlaming zijn heel andere
typen dan de Sileziërs. Him natuur is
vrolijker en opgewekter en zij nemen
alles veel lichter op dan Jochem en
Gebhard, die tenslotte toch ook niet aan
de zwaarmoedige kant zijn. Maar een
Sileziër heeft nu eenmaal niet het licht
ontvlambare gemoed van een Fransman
of Vlaming.
Een dag of drie nadat Gebhard op de
hoek van een straat in botsing kwam
met een Rotterdammer die een stevige
verwensing uitte, treedt het viertal ,,De
Maze" binnen. Een druilerige regen
jaagt hen van de straat, waar trouwens
niets te beleven valt. In de smalherberg
is het droog; een pint bier smaakt altijd
misschien valt er te kaarten of wat te
dobbelen. Het laatste spel is door de
overheid wel verboden,, maar' de Schou-
tenrakkerts kuimen niet overal te gelijk
zijn. 't Is de vraag, of zij in de kroegen,
van het havengebied niet een oogje
dicht doen; je moet het ruwe varensge
zellen niet lastig maken, als het niet
bepaald nodig is en zij het niet al te
bont maken. Een Schoutenrakkert krijgt
ook liever niet een ponjaard of dolk
tussen zijn ribben.
Als zij er enige tijd gezeten hebben
de gelagkamer is slechts matig verlicht
de waard hen het verlangde bier
heeft gebracht en deze al spoedig be
grijpt, welk vlees hij in de kuip heeft,
verdwijnt hij naar het achterhuis, om
de maerte opdracht te geven, naar Sin
jeur Wülems te lopen en hem mee te
delen, dat hij verwacht wordt
Nauwelijks tien minuten later komt
de man met zwierige zwaai binnen,
groet luid en opgewekt, ziet met één
oogopslag, wat er aan de hand is en
eist een glas sterke drank.
„Je moet met die miezerige regen wat
warmte in je lichaam hebben, niet, jon
gelui?"
Onmiddellijk heeft hij zich gewend tot
het viertal, dat aan een verveloze tafel
zit te praten. De Fransman heeft een
spel kaarten in de hand.
„Wij drinken bier, dat is goedkoper",
zegt Goffe, die zich als Vlaming het
beste in het Nederlands verstaanbaar
maken kan.
„Allé, waard, 'k heb vandaag een
goede dag gehad. Vier zoopjes voor deze
wakkere jongens, die misschien ik-weet-
niet-hoever van hun land zitten".
„Twee uit Silezië één uit Noord-Frank
rijk, ik uit Vlaanderen," somt de Vla
ming op.
,,Uit Selezië? Dat is een behoorlijk
eind uit de buurt". Direct wendt hij zich
tot Jochem en Gebhard in vloeiend
Duits en informeert naar hun handwerk.
Als hij verneemt met schoorsteenvegers
te doen te hebben kijkt hij scherp toe,
want hij herinnert zich het gebeurde op
de hoek van een sraat. Blijkbaar wordt
hij niet erkend. Hij zou ook niet weten,
tegen -wie van deze twee hij opgebotst
is. Tenslotte was het slechts een ont
moeting van een moment.
„Voldoende werk in Rotterdam?"
vraagt hij.
„Voor maanden", verzekerd Gebhard.
Zij denken niet aan weggaan.
(Wordt vervolgd)
