het huisje ^^n öe
haven
Jaarvergadering Vereen. Landbouw
onderwijs Sommelsdijk
Raad van Den Bommel kocht loods
van Gebrs. Jongeling aan
GERO
J. KEUVELAAR
Allerlei problemen uit de landbouw aangesneden
Stalling voor brandweerauto, gemeentevrachtwagen enz.
VOOR
naar
Als steken en scheuten
U het leven vergallen
en U geen raad meer weet
van de tergende ptjn,
brengt Kruschen Salts uitkomst.
YERVOLGVERHAAL
Biz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Woensdag 20 Juli 1955
Woensdagmiddag werd in Hotel Spee te Sommelsdijk jaarvergadering gehou
den vanwege de Vereniging tot Bevordering van het Landbouwonderwijs op
Goeree^Overflakkee, welke bijeenkomst werd gepresideerd door de voorzitter,
Ir. J. B. Mijs. Men handelde een huishoudelijke agenda af, met de gebrui
kelijke jaarverslagen en bestuursverkiezing, terwijl oudergewoonte het hoofd
van de Lagere Landbouwschool, de heer Den Eerzamen, een inleiding hield
over een landbouwkundig onderwerp, die een zeer brede discussie ontlokte,
waarbij allerlei problemen uit de Nederlandse landbouw werden aangesneden.
De voorz. opende met een welkomst
woord. Gezien het uitvoerige jaarver
slag meende hij daaraan alleen maar
te moeten toevoegen lof over het werk
van de Rotterdams© plantsoenendienst
voor het prachtig in orde maken van de
schooltuin. De school ziet er trouwens
beter uit dan ooit! Spr. attendeerde ver
volgens op de uitbreiding met een af
deling handvaardigheid om de jongelui
te leren omgaan met allerlei werktui
gen enz. Spr. zei dit persoonlijk toe te
juichen, omdat de komende tijden
steeds meer technische vaardigheid van
de landbouwers zuUen eisen, mede van
wege het nog toenemend gebrek aan
geschoolde arbeidskrachten; als de dam
er komt, zo menen velen, zullen alle
arbeiders wegvliegen en zal men meer
eenmansbedrijven krijgen, waarin vol
ledig gemechaniseerd moet worden.
Aldus prepareerde de heer Mijs op de
nieuwe eisen voor het onderwijs.
Nadat seor. J. L. Koert, uit Sommels-
dyk, de notulen had gelezen, bracht de
ze ook het jaarverslag uit. Wij releve
ren hieruit het volgende:
Uit het jaarverslag '54
Tengevolge van het zich niet meer
herkiesbaar stellen van de heer P.
Voogd te iGoedereede is een wijziging in
de ibestuurssamenstelUng ontstaan. Als
opvolger van de heer Voogd deed de
heer L. P. Akershoek uit Ouddorp zijn
Intrede in het toestuur. Gaarne wordt
de heer Voogd, die vanaf 1932 zitting
in het bestuur der vereniging gehad
heeft en steeds met grote interesse zijn
functie vervulde, dank gezegd voor zijn
in het belang van de school verrichte
arbeid.
De bestuurssamenstelling is thans als
volgt: Ir. J. B. Mijs, S'dijk, voorzitter;
J. L. Koert, S'dijk, secr.-penningm.; J.
Buth G.Jz., Dirksland; J. A. Buijs, Ou
de Tonge; L. van Nimwegen, S'dijk; J.
M. van Rossum, Ooltgensplaat en L, P.
Akershoek, Ouddorp.
Door in het bestuur benoemen van
de heer Ir. J. B. Mijs ontstond een va
cature in d© conunissie van toezicht.
Ter voorziening in deze vacature werd
in de bestuursvergadering van 31 Mei
benoemd de heer A. H. Mijs te Som
melsdijk. De commissie van toezicht be
staat thans uit de heren W. H. van
Nieuwenhuijzen, Dirksland, voorz.; D.
Goekoop, Goedereede, secretaris; B. den
Baars, Dirksland; J. L. Jacobs, Achthui-
zen en A. H. Mijs te Sonmielsdijk.
De eindles had plaats op 17 Maart.
Aan 12 van de 16 leerlingen der 4e
klasse kon het diploma worden uitge
reikt. Als bijzonderheid kan opgemerkt
worden, dat zich onder de gediplomeer
den een vrouwelijk© leerling toevond,
n.l. Judith D. Kreeft uit Stellendam.
Mej. Kreeft is de eerste vrouwelijke
leerling die het diploma van onze
school verworven heeft.
Naar aanleiding van de gunstige er
varingen opgedaan met de in 1953 voor
de leerlipgen georganiseerde excursie
werd hiermede ook dit jaar voortge
gaan. Van 3^5 Augustus waren de leer
lingen van de 3e en 4e klasse te gast
bij leerlingen van de Lagere Landbouw
school te Borculo.
In tegenstelling tot 1953, toen in ver
band met de heersende omstandigheden
de leerlingen van de school alleen te
gast waren, was het dit jaar mogelijk,
dat door de leerlingen van 2 scholen,
n.l. te Oldeberkoop en Borculo een te
genbezoek aan ons eiland werd ge
bracht.
Tijdens hun verblijf zijn de jongens
door de burgemeester van Ouddorp op
het gemeentehuis aldaar officieel ont
vangen, hetgeen door de bezoekers zeer
op prijs gesteld werd.
In het najaar is de tuin vóór de school
door de Gemeentelijke Plantsoenen
dienst van de stad Rotterdam opnieuw
ingeplant. De uitvoering geschiedde on
der de deskundige leiding van de heer
H. W. Vink, Tuinarchitect bij genoem
de dienst. Aan B en W van Rotterdam
is voor de ontvangen medewerking har
telijke dank betuigd.
Het aantal leden en donateurs be
droeg resp. 920 en 100, tegen vorig jaar
883 en 99. Het aantal leden is derhalve
met 37 gestegen. Het verslag sluit met
de wens, dat de door het hoofd der
school gevoerde ledencampagne tot ge
volg mag hebben, dat in 1955 het 1000e
lid der vereniging welkom kan worden
geheten.
Klein saldo
Vastgesteld werd de rekening over
vorig jaar, die ©en batig saldo'tje aan
geeft van f 19.54. Het onderhoud van
de gebouwen vergde f 1269.25. Aan con.
tributies werd f 1054.ontvangen, aan
schoolgelden f 3120.—.
De vaststelling leverde geen moeilijk
heden op. Ingesteld werd vorig jaar
een onderhoudsfonds, waarop men 1000
gld. plaatste. In de commissie tot na
zien der rekening voor 1955 werden be
noemd de heren Cassee, Nieuwe Tonge;
J. L. Jacobs, Achthuizen en K. Tanis,
Battenoord.
Wegens periodieke aftreding van de
heer J.M. van Rossum en bedanken van
de heer J. Buth moest bestuursverkie-
zing plaats hebben. Het bestuur stelde
candidaat: 1 J. M. van Rossum, Oolt
gensplaat en J. A. Mijs Wz., Den Bom
mel; 2 M. P. Buth, Dirksland en D. de
Bonte, Dirksland. Gekozen werden de
heren Van Rossum en Buth.
Diverse zaken
In de rondvraag deelde de voorzitter
mede, dat een der polderbesturen uit
eigen beweging de contributie verdub
belde. Gaarne zag hij dat voorbeeld
door de andere besturen gevolgd!
Desgevraagd deed de heer Den Eer
zamen enige mededelingen over leden
werving, plaatsruimte voor de leerlin
gen en de maar karige bijdragen
van het Rijk in de onderwijskosten.
De heer Den Eerzamen bracht dan
nog dank en lof aan de heer J. Buth,
nu deze het veld ruimde voor een jon
ger bestuurder. De heer Buth is altijd
een voorvechter voor het landbouwon
derwijs geweest. Ook toetuigde hij dank
aan de inspecteur op dit onderwijs voor
diens hulp voor het herstel na d© ramp.
Aan de komende uitbreiding van het
onderwijs vond het schoolhoofd twee
kanten zitten en hij memoreerde daar.
voor hetgeen hij schreef in het laatste
artikel „Rondom de Landbouwschool."
Men wil het lager landbouwonder
wijs op dezelfde plaats brengen als bv.
het nijverheidsonderwijs. Als de jon
gens dagelijks naar school komen zal
dat hun verstandelijke ontwikkeling ze.
ker ten goede komen, iets waarvoor
men op het platteland helaas niet ge
noeg hebben. Een moeilijke kant van de
onderwijsuitbreiding is het gebrek aan
personeel. Er studeren maar weinigen
voor landbouwonderwijs, het heeft er
zelfs veel van alsof het vak uitsterft.
De boerenorganisaties dienen hiervoor
wel eens wakker geschud te worden!!
Deze tien jaren
De heer Den Eerzamen hield ditmaal
zijn praatje over: „De ontwikkeling van
de landbouw in de laatste 10 jaar."
Na de oorlog werd de toestand van
de landbouw als ernstig geschilderd. De
grond was voor 10 onbruikbaar en
door gebrek aan kunstmest uitgemer
geld. Vee-, varkens- en pluimveestapel
waren zwaar gedupeerd, onze export
was verdwenen en men zag weinig ex
portmogelijkheden. Kortom: de toestand
zag er somber uit. Maar hoe anders is
het gelopen. De export is gestegen, er
heerst welvaart in land. en tuinbouw,
de landarbeider kwam op vrijwel gelijk
niveau met de andere arbeiders. Spr.
wees op de zesmaal grotere fruituitvoer
dan voor de oorlog. Toen legde een kip
gemiddeld 150 eieren, thans 200! De
varkensstapel is angstig groot volgens
velen. De paardenstapel is met een vier
de verkleind, maar dit wijst op de me
chanisatie (33.000 tractoren).
De export van agrarische producten
is veel groter dan vroeger, wat volume
betreft zelf 38 hoger dan in 1938.
Maar d© uitvoer naar Engeland bleef
minder, die naar Duitsland en de Be-
neluxpartners gelukkig veel groter.
Naast de Marshallhulp is deze bljei
toe te schrijven aan de energie van land
en tuinbouwers en arbeiders.
Belangrijk was de vrije prijsvorming
met garanties en het door de bedrijven
zelf instellen van minimumprijzen.
Over het verleden heeft men zeker
heid, d© toekomst heeft goede en kwa
de kansen. Maar met onderwijs, voor
lichting en gebruik van techniek staat
Nederlands landbouw vooraan. Met toe
nemende concurrentie dient echter re
kening gehouden en men zal moeten
streven naar meer productie tier man
kracht, mogelijk door rationalisatie, die
veelal afstuit op te kleine bedrijven,
waarop geen behoorlijk bestaan is te
vinden. Herverkaveling, betere water
beheersing, herontginning enz. kunnen
nog veel bewerkstelligen in dezen. Spr.
illusstreerde dit met voorbeelden uit
het Oosten van het land.
Daar is men nog niet zo materieel in.
gesteld als op de klei (hetgeen volgens
spr. ook zijn voordelen heeft).
Veel is er al gedaan aan verkavelin
gen enz. in ons land en voor de toe
komst staan nog grote plannen op sta.
pel.
Het is een voordeel voor de landbouw
dat er gebrek aan werkkrachten is in
de industrie. Daardoor kan het teveel
in de landbouw afvloeien, ook de boe.
renzoons, waarvan er te velen blijven
wachten op een eigen bedrijf.
Export is beslissend
De productie is primair, maar de af
zet is de sleutel tot de welvaart. Afzet
is er allereerst in het eigen land, maar
de export is beslissend. Daarin heeft d©
overheid, niet als handelaar, maar als
onderhandelaar, een grote taak. Onze
minister van landbouw blijft gelukkig
actief, niettegenstaande grote teleur
stellingen.
Er zijn symptomen, die wijzen op
moeilijker exportmogelijkheden. Maar
overal neemt de bedrijvigheid nog toe.
T.a.v. productie en afzet moet aanpas
sing gezocht aan de wereldprijzen, door
garanties moeten de inkomsten der pro
ducten op peil worden gehouden.
Spr. ging iets nader in op monopolie,
heffingen, richtprijzen enz. en wees er
dan op, dat de boer afhankelijk is van
tal van factoren die hij niet in de hand
heeft. Maar dat verhindert niet om ac
tief en oplettend voor nieuwe mogelijk
heden te zijn. Dan zal ook weer blijken,
dat de naam „nooit gedacht" een grote
inhoud heeft en op goede kansen wijst.
Spr. meende dat deze naam „nooit
gedacht" ten volle op deze tien na
oorlogse jaren van toepassing is.
Geanimeerde discussie
De voorzitter bracht het gesprokene
in discussie en opende daarbij zelf het
gesprek. Hij bleek het niet eens te ziJn
met overheidsbemoeiing, waarvoor hij
wees op de onverkoopbaarheid van
enorm veel Nederlands fruit, terwijl hij
voor de zuivel d© toestand eveneens
niet erg rooskleurig noemde. Als Flak,
kee rijk geworden is, dan is het van de
pootaardappelen, maar met de uien is
men helemaal verkeerd uitgekomen.
Paarden zijn er veel opgeruimd, maar
men gaat gebukt onder een enorme last
vanwege de mechanisatie.
De heer A. H. Mijs wees op het ver
dwijnen van bv. de bloemkoolteelt en
de vlucht in de tomaten voor export
naar Duitsland. Spr. zag dit als een zeer
labiele toestand.
De heer Van Heest meende, dat Ne
derland na Amerika aan de spits
staat niet zijn welvaart. Onze landbouw
De raad van Den Bommel vergaderde Vrijdagavond j.l. om een klein agenda
af te werlcen. Er werden -diverse grondverlcopen afgedaan, het belangrijkste
punt was echter de aankoop van de grote loods van Gebrs. Jongeling, waarin
de brandweer-auto en meer rollend materiaal van de gemeente zal worden ge
borgen.
De voorzitter burgemeester Hordijk
opende met het ambtsgebed, waarna de
notulen door secretaris Munters werden
gelezen, die onveranderd werden vast
gesteld. Onder de ingekomen, stukken
was de goedkeuring gem. rekening 1953
enige goedgekeurd terugontvangen
raadsbesluiten, en tal van jaarverslagen
o.m. van de Bank Ned. Gemeenten, van
de W.Z.E., van het Electriciteitsbedrijf,
Stad en Land, A.N.W.B., enz.
Grondaankoop J. Kwakernaat
Bij besluit van 27 Mei j.l. is aan de
heer J. Kwakernaat t© den Bommel een
stuk bouwgrond verkocht ter grootte
van 300 m2 ad 4 50 voor de bouw van
een woning met postkantoor. De heer
Kwakernaat, heeft thans verzocht om
nog een stuk grond van hetzelfde per
ceel te mogen aankopen, omdat de ge
vraagde 300 m2 te gering was. In ver
band daarmede was het noodzakelijk
het besluit van 27 Mer j.l. enigszins te
wijzigen.
Bovendien is de heer Kwakernaat
rampslachtoffer en valt hij onder de be
palingen van de Circulaire van het Col
lege van Gedeputeerde Staten van 10
September 1954, zodat hij voor de
bouwgrond maximaal 1200.ver
schuldigd is met een maximum van 300
m2, terwijl voor het aantal vierkante
meters boven het maximum van 300 een
grondprijs van 1.50 verschuldigd Is.
De heer Kwakernaat zou dus in to
taal aan grondkosten verschuldigd zijn
300 m2 X 4.50 is 1350.—, 75 m2 x
4.50 is 337.50, totaal 1687.50.
Hij is slechts verschuldigd: 300 m2 x
4.50 of maximaal 1200.—; 75 m2 x
L.50 is 112.50, totaal 1312.50. Ver
schil 375.—.
Dit bedrag kan worden gedeclareerd
aan het Rijk, ingevolgei bovengenoemde
circulaire.
Werd z.h.s. goedgevonden.
Grondaankoop H. van Dyk
Door de heer H. van Dijk is bij schrij-
Zandpad - Middelharnis
heeft enorm geïnvesteerd en volgens
sommigen behoeft men met de land
bouw geen beklag te hebben, want veel
bedrijven kunnen zich zelf financieren,
zoals hem uit een uitgave, een rapport,
was gebleken.
De heer Den Eerzamen hield het bij
zijn conclusie van „Nooit Gedacht" en
het feit van de grote opgang. Spr. zag
geen reden voor pessimisme!
De voorzitter zag beperkingen in ons
klimaat, daarbij o.a. wijzend op de che.
mische onkruidbestrijding, waarmede
men niet zo ver komt als met de hand-
bewerking. In Canada weet men prac-
tisch zeker dat het mooi weer is als men
oogst, hier is men dat alles behalve.
Dierenarts Van Nieuwenhuijzen stem
d© in met het referaat van de inleider;
anders wordt het, als men gaat vragen
of de gunstige situatie zal blijven voort
bestaan.
Men discussieerde daarna nog lus
tig verder, waarbij men zelfs sprak
over de meest doelmatig© voeding
volgens president Eisenhouwer wordt
de Europese jeugd veel beter gevoed
dan de Amerikaanse alsmede over
d kostprijs van aardappelen, over het
verschil tussen Bintjes en Blauwe Jan
nen en nog veel meer, totdat de voor.
zitter met enige toepasselijke woorden
deze geanimeerde, maar niet druk be
zochte vergadering sloot. Hij bedankte
in het bijzonder de heer Den Eerzamen
voor diens inleiding en in het algemeen
voor al diens ijveren voor landbouw
school en onderwijs.
ven van 20 Juni 1955 verzocht de over
blijvende strook grond in het herbouw
plan aan de Voorstraat te mogen ko
pen voor de bouw van een woon- en
winkelhuis. Hij wil bouwen op het per
ceel grond van de familie Hermans,
doch komt daar een strook grond te
kort. Bij raadsbesluit van 25 Mei 1954,
zijn de percelen prond in het herbouw
plan aangekocht van: Van Dijk, J. A.
Jongeling, J. Kwakernaat, Erven H.
Geelhoed en polder den Bommel voor
de prijs van 4.,per m2 en deze
grond aan de adspirant-bouwers weder
om uitgegeven bij raadsbetsluit van 26
November 1954, n.l. J. Kwakernaat en
L. Bakker, eveneens voor 4.per m2.
Van deze grond ligt tussen de ge
kochte grond van L. Bakker en de
grond, die de heer van Dijk, van de fa
milie Hermans overneemt nog een
strook ter breedte van plm. 1 meter, dat
eigendom van de gemeente is.
Deze grond is voor de gemeente van
geen betekenis. B. en W. stelden voor
de grond aan de heer H. van Dijk te
verkopen voor de prijs van ƒ4.per
m2. Het betreft hier een oppervlakte
van plm. SO ra2.
Dit werd eveneens goedgevonden.
Subsidie-verlening van 2 et. per in
woner aan de Centrale van Katholieke
Tehuizen. Waar aan ,,Pro Rege" ook 2
et. per inwoner is verleend, werd voor
gesteld dit aan de katholieke Tehuizen
ook toe te staan, wat werd goedgevon
den.
Aan de Bijzondere Lagere School werd
medewerking verleend ingevolge art. 72
der L.O. wet 1920 tot de aanschaf van
nieuwe schoolmeubelen. Naar verwacht
wordt zal het leerlingenaantal per 1
Sept. stijgen tot 108 leerlingen.
Commissie tot wering van
schoolverznim
De heer J. Visser, Hoofd der Christe
lijke School te Den Bommel, verzocht
hem met ingang van 1 September 1955
ontslag te verlenen als lid van de Com
missie tot wering van schoolverzuim.
De heer Visser vertrekt namelijk naar
de gemeente Zuidland alwaar hij in ge
lijke functie aan de Christelijke School
is benoemd. Dit ontslag werd eervol ver
leend.
Zijn opvolger te den Bommel is de
heer A. Nijhoff, die per 1 September a.s.
in functie treedt.
Deze werd m.a.s. in de plaats van dhr
Visser benoemd in de commissie tot we
ring van schoolverzuim.
Aanbieding gemeenterekening
1934
De voorz. sprak zijn bijzondere dank
uit aan het secretariepersoneel en casu
aan de gemeente-ontvanger voor de
spoedige gereedkoming van deze reke
ning, die nu reeds kon worden aange
boden.
Vastgesteld werd een nieuwe jaar
wedde-verordening voor het secretarie
personeel en wijziging der wedderege-
ling voor de gemeentewerklieden, als
mede de bezoldingsregeling voor het
personeel met nevenfunctie.
Aanlioop loods Gebrs. Jongeling
voor stalling brandweerauto enz.
Over dat punt was aan de leden een
breedvoerig prae-advies gezonden van
ongeveer de volgende inhoud:
„Reeds geruime tijd wordt in deze ge
meente de behoefte gevoeld aan een be
hoorlijke bergplaats, zowel voor de stal
ling van een brandweerauto, alsook aan
een goede plaats voor de stalling van
de gemeente vrachtwagen.
De brandweerauto wordt momenteel
gestald in een loods van de heer J. v. d.
Zanden in de Wilhelminastraat, die voor
dat doel is gehuurd tot 1962 voor de
prijs van 260.per jaar.
Enkel voor het bovengenoemde doel
voldoet deze bergplaats goed, doch het
is zeer gewenst dat zowel de vracht
wagen, alsook de brandweerauto met
bijbehorend materiaal in één goed-ge-
outileerd gebouw kunnen worden onder
gebracht en juist daarom is deze plaats
niet geschikt, temeer daar de nieuwe
wagen van de gemeente dezer dagen
woidt voorzien van een opbouw voor
vuilnis, die met een takel van de laad
bak afgehaald en weer opgebracht moet
kunnen worden.
Thans wordt gebruik gemaakt van de
De kleine, dagelijkse dosis Kruschen
maakt korte metten met Uw rheumatiek.
Zes minerale zouten, wetenschappelijk
samengesteld, spannen in Kruschen sa
men om Uw bloedzuiverende organen
krachtig te stimuleren. Met verjongde
energie doen die dan hun heilzaam,
bloedzuiverend werk. Onzuiverheden
kunnen zich niet opnieuw ophopen en
vastzetten in de gewrichten. Zo wordt U
binnen korte tijd bevrijd van de pijnen
die Uw humeur vergallen en Uw gestel
slopen.
leegstaande loods van de Gebroeders
Jongeling in de Julianastraat, voor de
vrachtwagen, die zeer ruim is en op een
centraal gelegen plaats in de gemeente
staat.
Wij menen dat deze loods geschikt is
om te dienen voor het bovenvermelde
doel en hebben ons daarom met de heer
A. Jongeling in verbinding gesteld, om
trent de koop hiervan, die daartoe be
reid bleek voor 15.000.
De Technische Dienst heeft hierom
trent advies uitgebracht en tevens een
begroting opgesteld voor een nieuwe te
bouwen loods, waarvan U de gegevens
hieronder gelieve aan te treffen.
Loods Jongeling, Julianastraat.
Vloeroppervlakte uitw. 19.40 x
9 m is 174,6 m2
Hoogte tot onder aan kap
muurplaat 3,5 m. Inhoud 3,5
X 174,6 611.20 m2
Hoogte muurplaat tot onder
aan kap nok 4.60. Inhoud kap 401.58 m3
Kostprijs Loods 10 x 20 m, af
gedekt met golfplaten
Vloeroppervlakte 10 20 m 200 m2
Hoogte tot o.a.k. muurplaat,
3 80 m, [Dnhoud 3,8 x 200 760 m3
Inhoud kap 3 x 200 300 mS
Totale inhoud 1060 m3
De begrotingsprijs hiervoor is 18.000.-
Kostprijs loods 10 x 13 m, met bescho
ten kap, afgedekt met pannen
Vloeroppervlakte 10 12 m 120 m2
Hoogte tot o.a.k. muurplaat
3.80 m. Inhoud 3,8 en 120 m 456 m3
Hoogte muurplaat tot o.a.k.
nok 3 m.
Inhoud pak 3 x 120 180 m3
636 m3
Begrotingsprijs 15000.-
Zoals U uit vorenstaande cijfers zal
blijken is de loods van de heer Jonge
ling, hoewel groter van inhoud even
laag in aankoopprijs als een nieuwe
loods met een inhoud van 636 m3, waar
voor de begrotingsprijs op 15.000.is
gesteld, zonder dat dan nog rekening is
gehouden met de grondprijs.
Bovendien zou een nieuwe loods moe
ten worden gebouwd op het kort gele
den verworven industrieterrein, waar
door deze dan praotisch buiten de ge
meente komt te staan.
Momenteel is het industrieterrein nog
in pacht bij de heer A. H. Wesdorp. Er
staan op dit stuk land landbouwproduc
ten, waardoor, zouden wij deze grond
thans willen benutten voor de bouw
van een nieuwe bergplaats, nog een ex
tra schadevergoeding van verloren ge
wassen, verschuldigd zou zijn. Ook de
bouw kan, alvorens een dergelijke loods
klaar is en in gebruik kan worden ge
nomen op 1 jaar gesteld worden, ter
wijl de schuur van de heer Jongeling
direct kan worden gebruikt.
De Technische Dienst heeft weliswaar
deze schuur geschat op een waarde van
8000.per heden, doch de vervan
gingswaarde bepaald op 1)6000.docii
Ons College meent echter in deze een
afwijkende houding, betreffende het uit
gebracht advies te moeten aannemen,
gelet op bovenstaande omstandigheden."
De heer Jacobs vroeg of het gebouw
in behoorlijke staat was. Hij vond het
een behoorlijke prijs.
De voorz. antwoordde, dat het door
de Techn. Dienst is bezien; wat de prijs
betreft is het een tegenover het ander
af gewogen. De B.B. materialen en2.
krijg ener ook onderdak in.
Gevraagd werd door de heer Buth of
er nog grond naast was; wat ontken
nend werd beantwoord.
Op de vraag' van de heer Prooü wat
er e.v. later met het gebouw zou wor
den gedaan, antwoordde de voorz. dat
er gebrek was aan auto-garages in de
gemeente waarvoor het mogelijk dan
(Vervolg pag. 3)
door H. KINGMANS
(10).
Volmaakt onverschillig komt dit ant
woord er uit. Maar Jane kijkt snel op
en maakt een gevolgtrekking, die haar
enerzijds deugd doet, maar anderzijds
pijn veroorzaakt. Zij doorziet opeens de
houding van Kees. Hij verkeert in de
mening dat Alex van Straten naar haar
gunst dingt en dat kan hij niet hebben,
omdat hij pretendent is. Dat doet haar
toch goed. In Van Straten vergist hij
zich. Die denkt geen minuut om. haar.
Eerder gelooft zij, al heeft zij niet de
minste zekerheid dat Marie zijn uitver
korene is. Maar dat zal de tijd wel le
ren.
Maar aan de andere kant: nu wordt
duidelijk, waarom Kees thuis gebleven
is. Het is niet onmogelijk, dat dit voor
taan meer zal voorkomen. Het is niet,
omdat hij veranderd is of naar verbete
ring streeft, maar alleen omdat hij thuis
wil zijn, als Van Straten er ook is. Het
is ook duidelijk, dat hij deze niet lijden
mag, zuiver en alleen omdat hij (Kees)
een onjuiste mening huldigt. Zij peinst
er over, hoe hem aan het verstand kan
worden gebracht dat hij zich vergist.
Maar dat is niet zo eenvoudig. In geen
geval mag zij zich bloot geven.
Van haar vermoeden vertelt zij dan
ook niets aan Marie, als die op de ge
wone Zondagse wandeling over de hou
ding van Kees begint. Die weet niet wat
er van te denken. Want nog steeds ver
laat hij het huis ook niet, toen alleen
vader en moeder overbleven.
„Een bevlieging, denk ik", antwoord
zij alleen.
„lOf er zit iets achter. Het is zo op
vallend. In geen jaren is zo iets voor
gevallen. Het was steeds of Kees een
vreemde was, hoe erg het is, om het te
zeggen".
,,Wat zoU er achter zitten?"
,,Ja, dat is nu juist de vraag. Ik heb
al gedacht; zou hij met iemand iets
hebben, met het een of ander meisje
bijvoorbeeld. Het zou kunnen zijn, dat
hij teleurgesteld is."
„Wie zou dat dan moeten zijn?"
„Met geen mogelijkheid te zeggen. We
vrezen, tegen jou gezegd en gezwegen
dat hij op een gegeven ogenblik met
een meisje komt aandragen, dat vader
en moeder en wij allen niet begeren.
Wie weet het? Op Kees is geen peil te
trekken".
Jane gaat niet dieper op het onder
werp in. Marie vergist zich op het ogen
blik, daar is zij zeker van. Hoe het in
de toekomst zal zijn is een andere vraag
Als Kees eenmaal duidelijk wordt, dat
zij haar afwijzend standpunt blijft in
nemen, is het niet onmogelijk, dat hij
dan in arren moede naar een ander
meisje uitziet. Tenzijmaar neen, zij
moet er maar niet aan denken. Het is
haast niet te geloven, dat Kees nog eens
veranderen zal. Of het wonder van
God moet gebeuren.
Is Kees weg geweest, terwijl zij in
de avonddienst waren? Niemand kan
dit bevestigen of ontkennen. Maar hij
is wéér thuis, als zij thuis komen. De
kring is dan klein. Jan en Krina zijn
namelijk naar Zandvliet terug. En Alex
van Straten laat zich niet zien. Hij is
ook niet verwacht. Hij komt heel zelden,
's Zondagsavonds. Tegen negen uur
verdwijnt Kees dan ook. Waarheen? Ze
weten het niet.
Enkele Zondagen neemt hij dezelfde
houding aan. Vader en moeder Olie-
heerd praten er nu ook met elkaar over
Het is bevreemdend, al moeten zij zich
er in verheugen. Is dit nu kentering?
Het lijkt er veel op. Want zo lang
zamerhand gaat de tijd aanbreken, dat
het huwelijk van Jan en Krina voltrok
ken zal worden, enige weken eerder nog
dan aanvankelijk is vastgesteld. En wat
beleven zij nu?
Zandvliet behoort burgerlijk tot de ge
meente Losdorp. Dus gaat het gezel
schap in tal van boerenrijtulgen er
is een grote familie, terwijl ook Jane
van de partij is naar het gemeente
huis van Losdorp, waar de burgemees
ter in eigen persoon als ambtenaar van
de Burgerlijke Stand fungeert.
Maar kerkelijk is Zandvliet onderdeel
van Zeestad. Dominee Steenman, die
zijn intrede reeds heeft gedaan en be
zig is, zijn gemeenteleden, huis aan huis
te bezoeken, om hen te leren kermen
bij de Olieheerds is hij nog niet geweest
zal het huwelijk kerkelijk bevestigen
Zij hebben zich afgevraagd: wat zal
Kees nu doen? Van het Gemeentehuis
naar .Welgelegen" gaan en op de boer
derij blijven tot het gezelschap uit de
kerk ia teruggekeerd! Vader heeft
er over willen praten, om hem mee te
delen, dat dat toch „geen werk" zou
zijn, maar moeder heeft het sterk af
geraden. Kees moet je niet dwingen. Hij
dient uit zichzelf te handelen.
Soms begrijpt Freek Olieheerd zijn
vrouw niet. Je zou zeggen: het kan
haar niet schelen, dat die jongen al ver
der afdwaalt. Hij weet wel beter. Zijn
vrouw lijdt er evenveel onder als hij.
Maar hij redeneert: „preken" baat
niets. Hoe vaak hebben zij opmerkingen
gemaakt? Hoe dikwijls aanmerkingen?
Hoe vele malen gewaarschuwd en on
derhouden? Het heeft alles niet mogen
baten. Het leek er zelfs op, dat Kees
er behagen in schepte, om na waar
schuwingen juist „erger" te worden.
En toen heeft moeder Olieheerd het
standpunt ingenomen: niet meer pra
ten, hem zijn gang laten gaan, als het
niet te bont wordt. En verder: de troon
van God aanlopen, smeken om Zijn hulp
Hij alleen kan tenslotte dit kind, dat
toch gedoopt is redden van de eeuwige
ondergang. En ja, als het er op aan
komt, moet Olieheerd zijn vrouw gelijk
geven.
En daarom heeft hij ook in deze zaak
gezwegen. Tot hun eigen verbazing
moeten ze van Kees vernemen hij
vertelt het zo terloops dat hij mee
zal gaan naar de kerk, als het huwe
lijk daar voltrokken wordt. En zo ge
beurt het ook. Moeder doet het deugd.
En de anderen kijken er van op. Maar
niemand zegt er iets van. Ze doen, als
of zij niet anders verwacht hebben.
Het feest is op „Welgelegen". Ruim
te genoeg op de deel, die er voor in
gericht is. 's Middags komen dominee
en mevrouw Steenman op de fiets, om
geluk te wensen. Ze blijven een uurtje
en praten met de hele familie. De do
minee zegt, dat hij spoedig bij de Olie
heerds zal komen. De haven is straks
aan de beurt. Hij werkt wijk voor wijk
af, maar ze begrijpen, dat dit tijd kost.
Intussen maakt hij nu al vluchtig ken
nis met de familie. Jan en Krientje
kent hij reeds. Ze zijn op bezoek ge
weest in de pastorie, toen zij over hun
huwelijk kwamen spreken. Hij weet ook
wel, dat OUeheerd beurtschipper is op
Zuidburg. Zo vaart hij met de oudste
zoon? Die kent hij nog niet. O, zit die
daar? Ja, je kunt wel zien, dat hij
schipper is. En de tweede zoon boer?
Tja, het kan raar lopen in de wereld.
O'ch, van die algemene zegswijzen, niet
waar? Dominee Steenman kent zijn
wereldje. Hij beweegt zich heel gemak
kelijk. Maar terwijl hij zo losweg praat,
kijken zijn donkere ogen vaardig rond
en doorschouwen de mensen.
„Heb jij die oudste zoon wel eens in
de kerk gezien?" vraagt hij aan zijn
vrouw, als zij naar het stadje terugfiet-
sen. ,,Ik zag hem vanmiddag voor het
eerst".
,,Je kent toch lang alle mensen van
je gemeente nog niet? Best mogelijk,
dat je hem over het hoofd gezien hebt".
,,Ja, het is mogelijk, maar ik geloof
het niet. Hij komt niet in de kerk of
ik moet mij al zeer vergissen. Hij lijkt
mij ook wat onverschillig toe".
Halverwege ontmoet het tweetal Alex
van Straten, die zich per fiets naar de
bruiloft spoedt. Hij is uitgenodigd. Sn
maar al te graag heeft hij aan die uit
nodiging gehoor gegeven. De predikant
kent hem reeds goed. Enkele malen is
Van Straten op de pastorie geweest. En
zo maken zij op de straatweg van Zee
stad naar Zandvliet een praatje. En 2°
komt dominee te weten, dat Van Stra
ten bruiloftwaarts gaat, omdat hij meer
malen een bezoek afsteekt bij de Olie
heerds.
„Je hadt hem best naar die oudste
zoon kunnen vragen, man", meent me
vrouw.
(Wordt vervolgd)
