Lezing over emigratie naar danada
Het rode en Let
gele gevaar
J
Uitdeling geschenkpak
ketten te Oude Tonge
Hemelvaartsdag
CHB WEEKBLAD OF GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZÜID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Hemelvaartsdag
V.
De neer Cnossen sprak voor ae C.B.T.B.
De 100.000e Nederlander
naar Canada
Brandweer te -Middelharnis
behaalde 3de prijs op
Provinciale wedstrijd
6c Jaargang
Woensdag 26 Mei 1954
No. 2306
Redactiebureau: Pr. HENDRIKSTRAAT 14, MUXDELHARNIS
TELEFOON K 1870-20-17 GIRO 167930 POSTBOX 8
Voor advertentiën uitsluitend Drukkerij TelefK 1870 - 2729
Na 6 uur 's avonds Telef. K 1870 - 2017
Verschijnt tweemaaJ per week. Woensdag en Zaterdag
ABONNEMENTSPRIJS: 1.70 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Eén der merkwaardigste verschijnse
len van de laatste tijd is het feit, dat
vele mensen In vele landen geen flauw
besef hebben van de ontzaglijke draag
wijdte der gebeurtenissen, die thans met
name in Azië plaats grepen. Het is niet
te veel gezegd, wanneer we beweren,
dat er veranderingen bezig zijn zich te
voltrekken, die van wereldhistorische
betekenis zijn. Er is een revolutionnaire
beweging aan de gang, die, als niet alle
voortekenen bedriegen, het beeld der in
ternationale machtsverhoudingen radi
caal zal veranderen. De val van de
Franse vesting Dien Bien Phoe was een
teken! De wereld is daar daar even op
geschrikt, maar men beseft niet, wat
zich in het Verre Oosten afspeelt en de
volksmassa's zowel als vele diplomaten
voeren een struisvogelpolitiek, die het
ergste voor de toekomst doet vrezen.
Wij zijn momenteel getuige van een
dramatische ontwikkeling in de histori
sche verhoudingen, die wellicht ingrij
pender zal zijn dan vele andere grote
gebeurtenissen in de wereldgeschiedenis.
Er speelt zich in de vlakten van Siberië,
in de eindeloze verten van Rood-China,
in de oerwouden van Busma, in het land
van de Ganges en dat van de Indus, in
Indonesië en in de nu stille velden van
Korea iets af, dat de mogendheden van
het Westen voor problemen zal stellen
van „to be or not to be." De volkeren
wereld verkeert nu eenmaal in een per-
3nanente evolutie en deze schijnt thans
op een punt gekomen, waarop besUssin-
gen van uitzonderlijke betekenis geno
men moeten worden, wil het Westen niet
zijn tot dusver dominerende positie voor
goed verloren. De gehele wereld verkeert
in een toestand van gisting, waaruit van
alles geboren kan worden.
In de laatste wereldoorlog hebben de
Westelijke mogendheden, met name
Amerika, samen met het Communisti
sche Rusland Hitler-Duitsland versla
gen en alzo de wereld behoed voor een
verschrikkelijk terreur-regime. Roose
velt en Truman hebben echter in 1945
de enorme fout begaan men kan het
lezen in de Memoires van Churchill
de machtspositie van de Sovjet-Unie te
veel naar het Westen te verplaatsen,
waardoor Communistisch Rusland zich
nestelen kon in het hart van Europa.
Het vestigde daar een serie satelliet
staten; Oost-Duitsland, Tsjecho-Slowa-
kije. Polen, Hongarije, Roemenië, Boel-
garijo en Albanië, van waaruit West-
Europa aan een voortdurende bedreiging
is blootgesteld. In weei'wil van deze zeer
onpleizierige situatie gingen Amerika,
Engeland en Frankrijk tot demobilisatie
over en pas na de inlijving van Tsjecho-
Slowakije in het Sovjet-bloc en de moei-
lykheden om Berlijn werd men wakker
en besefte men enigermate het gevaar.
De N.A.V.O, (Noord-Atlantische Ver
dragsorganisatie) werd opgericht en de
bezettingstroepen in Duitsland, die daar
nodig zijn om het vacuum op te vullen
bg gebrek aan een Duits leger, op sterk
te gehouden. Beziet men echter de cij
fers van de militaire kracht der Sovjet-
Unie, dan loopt de verregaande zorge
loosheid vaji het Westen in het oog. Vol
gens geheime rapporten van het N.A.
V.O.-hoofdkwartier heeft Rusland 175
divisies op de been en kan dit land bin
nen een maand nog 400 divisies mobili
seren. Van de eerstgenoemde bestaat
meer dan een derde (65) uit tank- en
gemechaniseerde divisies. De Russische
luchtmacht bezit 20.000 toestellen en
wordt in snel tempo op straalmotoren
omgebouwd. Voorts weet men, dat de
S.U. op het gebied der atoomwapens en
raketten grote vorderingen maakt en
daarbij een vloot van 300 moderne duik
boten bezit. Er staat dus in Oost-
Europa een militaire macht, die zonder
twgfel in een minimum van tijd West
Europa finaal onder de voet loopt.
De marmen van het Kremlin behoeven
geen rekening te houden met de publieke
opinie, pers of parlement. Zij doen, wat
ze noodzakelijk achten. Honderdduizen
den Havenarbeiders staan tot hun dienst
De productiekosten zijn er dus zeer laag,
er is voor oorlog en oorlogstoerusting
mensenmateriaal in overvloed.
En stel daar nu tegenover het Wes
ten. De machtigste mogendheid, Ame
rika, heeft momenteel let wel 17
divisies op de been, die verspreid liggen
over Japan, Korea, Duitsland en Ame
rika zelf! Engeland is vrijwel weer te
ruggekeerd tot zijn oude politiek: in vre
destijd geen staand leger. Er zijn slechts
een aantal divisies in West-Duitsland
gelegerd. En Frankrijk is in Europa mi
litair vrywel machteloos, daar het reeds
zeven jaar lang een zeer moeilijke strijd
voert tegen de communisten in Indo-
China, waardoor zijn beste officieren en
parachutisten worden opgeëist, terwijl
deze oorlog in de jungle van Burma zv/a-
re financiële offers vergt. Reeds enige
jaren wordt er gewerkt aan de totstand
koming van de E.D.G. (de Europese De
fensie Gemeenschap), waarin Frankrijk,
Italië, West-Duitsland en de Benelux-
landen zouden moeten worden geïnte
greerd in militair opzicht. Ondanks de
geweldige dreiging uit het Oosten schijnt
men met blindheid geslagen te zijn, want
de formatie van deze E.D.G. dreigt een
grandioze mislukking te worden. Alleen
Nederland heeft het verdrag nog gera
tificeerd. In Frankrijk heerst hierom
trent een hopeloze verdeeldheid, in Italië
voert de sterke communistische partij
een fanatieke oppositie en in Duitsland
Werken de socialisten hevig tegen. Daar
doorheen voert een onwezenlijk pacifis
me, aangehangen door onpractische in
tellectuelen, die voorstanders zijn van de
z.g. derde weg, overal tegen propaganda.
Is dus de situatie in Europa al verre
Van behaaglijk, die in Azië schijnt nog
bedenkelijker te worden voor de positie
der Westerse democratieën. Sedert in
China de communist Mao Tse Toeng aan
de macht kwam, kan gesproken worden
van een werelddreiging van het com
munisme. Men kan er zeker van zijn, dat
de leuze, die zijn vertegenwoordiger op
de conferentie van Geneve aanhief: Azië
voor de Aziaten, zeker geen holle fra
se is. Wanneer na enkele jaren het com
munistische bewind zich in China vol
doende heeft geconsolideerd en zijn mi
litaire macht heeft gemoderniseerd, dan
kan men er zeker van zijn, dat het rode
en het gele gevaar gecombineerd gaan
werken. Daarbij komt, dat d^ volken van
Azië gevoelig zijn voor de communisti
sche propaganda, allereerst vanwege de
treurige sociale toestanden, die er heer
sen, maar ook doordat het communisme,
dat steeds een veel perfecter propaganda
voert dan de lauwe en slappe democra
tieën, de schuld daarvan werpt op de
vroegere koloniale politiek der Westerse
mogendheden.
Amerika poogt nu, ook In het Oosten
een dam op te werpen tegen het rode
gevaar. Doch ook in dit opzicht heerst
er grote lauwheid. Meer medestanders
dan Australië, Nieuw-Zeeland en de Phi-
lippijnen zijn er nog niet. Er moet in
Zuld-Oost-Azië ernstig rekening gehou
den worden met het grote en volkrijke
India, welks leider Pandit Nehroe niet
■bereid is zich met de oude kolonise
rende" mogendheden te verbinden en
momenteel zijn actie meer richt op ver
dwijning van de laatste koloniale resten
dan op bestrijding van het communis
me. Een andere dubieuze factor in dit
gebied is Indonesië, dat onder de onbe
kwame leiding van Soekarno in een ta
melijk hoge graad van anarchie verkeert
en groot gevaar loopt een prooi van het
communisme te worden.
De machtspositie van het wereldcom-
munisme is derhalve steeds groeiende.
De 200 millioeu Russen en de 450 mil-
lioen Chinezen, benevens de diverse sa-
telliet-staten en de millioenen commu
nisten in Italië en Frankrijk vormen te
zamen een phenomenale bedreiging voor
de vrije wereld. En daartegenover ver
toont deze laatste het beeld van een ho
peloze verdeeldheid. Frankrijk wordt
verscheurd door partijtwisten en dreigt
eraan ten onder te gaan. Het eertijds
Rlngvergadering J.V.'s der Ger.
Gemeenten op Goeree Overflakkee
In het kerkgebouw der Ger. Ge
meente te Middelharnis (Chr. de
Vrieslaan) zal op Hemelvaartsdag
een ringvergadering worden ge
houden van J.V.'s der Ger. Ge
meenten op ons eiland.
Het eerste onderwerp voor die
avond zal worden behandeld door
dhr.. J. van Hoorn, chr. onderwij
zer te Dirksland over „Het volk
van Israël."
Als spreker zal verder optreden
dhr. F. V. d. VUs, Hoofd ener Chi-.
School te Ridderkerk, met het on
derwerp: „Een jongeling in Gods
smeltkroes."
Aanvang 7 uur. Het belooft een
mooie avond te worden. Opkomst
niet alleen van jongelui, maar ook
van ouderen, zeer gewenst.
machtige Britse Empire zoekt zijn
kracht in diplomatieke compromissen,
die het probleem niet oplossen, omdat
er geen militaire macht achter staat.
En Amerika vertoont ook geen opwek
kend beeld. Eiseiüiower en Forster Dul
les zijn aan de handen en voeten gebon
den aan het Congres, dat nota bene be
zuiniging op de militaire uitgaven eist,
doch anderzijds bij monde van ÏKac Car-
thy ee'n overdreven anti-communisten-
hysterie in de hand werkt. De Ameri
kaanse militaire leiders denken met hun
„new look" de vijand in de hand te kun
nen houden met atoom- H-bommen,
maar als deze niet gebruikt worden in
„kleine" oorlogen als in Korea en Indo-
China, gaan de roden met dit soort ac
ties door. Wanneer we dit alles overwe
gen, lijkt de voorspelling niet gewaagd,
dat de roden op de conferentie van Ge
neve tot geen enkele v concessie bereid
zullen zijn en dat deze op een even groot
fiasco zal uitlopen als die, welke dit
voorjaar in Berlijn gehouden werd.
Dezer dagen trad voor de afd. Chr. Boeren- en Tuindsrsbond in Hotel Spee
te Sommelsdijk op de heer T. Cnossen, directeur van de Chr. Emigratie-Cen
trale te Den Haag, met het onderwerp: „Emigratie naar Canada." De opkomst
was matig, de tijd (in het middaguur) was ook niet zo geschikt en het komt
ons voor dat het beter ware geweest deze spreekbeurt tevens voor de jongeren
afdelingen te doen. Die hebben er het meeste belang bij. Het was zeer leerzaam
wat de heer Cnossen vertelde en hij ontveinsde zich niet, om ook de minder
mooie aspecten van emigratie te laten zien. De vertoonde films over Canada en
Zuid-Afrika vielen zeer in de smaak. De wegblijvers hebben veel gemist!
„Dezer dagen vertrekt de 100.000ste
Nederlander als emigrant naar Canada"
zo begon de heer Cnossen zijn betoog,
nadat de heer van Loon van Oude Ton-
ge de vergadering geopend had met
Schriftlezing en gebed. Dit feit zal enigs
zins feestelijk worden opgeluisterd door
het uitreiken van een oorkonde bij aan
komst te Montreal door de Nederlandse
ambassadeur A. H. J. Lovink zei spr.
Dit 100.000ste geval is er een van de
Chr. Emigatie-Centrale.
Spr. ging na hoe men vroeger naar
Amerika trok; paperassen had men niet
nodig; had men geen geld dan leende
men het. Na de oorlog is de grendel er
op geschoven; er werd daarom omgezien
naar andere landen, Canada, Zuid-Afrika
Australië eaz. om te kunhen emigreren.
Duizenden en nog eens duizenden zijn
geëmigreerd uit ons land en het zijn
weinigen die terugkomen. Dit bedraagt
over het geheel 2 of 3%. Als er terug
komen is dit meestal oorzaak van de
vrouwen, die er het moeilijkst hebben
zei spreker.
De verantwoordelijkheid voor het al
of niet gaan, de besUssende stap, ligt
niet bij de Nederl. regering, niet bij on
ze organisaties, maar bij de mensen zelf.
Voorlichting doet veel, omdat onze men
sen er zelf geweest zijn om de toestan
den door te nemen. Dat bevordert de
mogelijkheden om de emigratie tot een
goed einde te brengen.
Spr. had het voorrecht gehad om ver
leden jaar rond de aarde te vl''»'ïen on
ze planeet is maar klein merkte spr. op
waarbij hij in Australië, cu vele an
dere landen geweest was. Met vele Ne
derlandse emigranten had hij gesproken,
waarbij men dan nog uiterst voorzichtig
moest zijn omtrent hetgeen wordt mee
gedeeld, men moet dit nog wel eens op
de zeef leggen! Er is scholing toe no
dig, om de juistheid er van vast te stel
len. Spreker vertelde daar voorvallen
van: Soms wordt het te zwart voorge
steld, soms te optimistisch. Bij emigra
tie-vergaderingen met gegadigden is het
onze gewoonte, zei spr. om het ook een
beetje donker voor te stellen. Uit er
varing wist men, dat onder de 60.000
mensen die jaarlijks emigreren er velen
zijn, die een stap in het duister doen.
Het gaat dus om de juiste voorlichting.
Men moet zich inwortelen in het land
waarnaar men emigreert. Vele kranten
gew&o. ook geen juiste voorlichting.
Nederland is een rijk gezegend land,
zei spr. we zitten met 11 millioen
mensen, wat straks 12 millioen wordt.
Ondanks de emigratie zijn er 3 mil
lioen mensen bijgekomen. Agrarisch ge
zien wordt het een probleem, er is geen
landhonger. Om. van overbevolking te
spreker vond spr. toch maar betrekke
lijk. In het algemeen was er toch in Ne
derland grote welvaart. Maar voor de
jonge boeren wordt het bedenkelijk om
emplooi te vinden in eigen land.
Emigreren betekent een zich volko
men los maken van het Vaderland. Men
moet niet denken dat men ergens een
nieuw Nederland vindt! Men moet zich
volkomen aanpassen aan de nieuwe toe
standen; zich bepalend tot de landbouw
zei spreker dat de beste boer 2 d 3 jaar
nodig heeft, om zich in te werken. De
grootste fout noemde hij, dat de emi
granten, die hier zelfstandig waren, zo
moeilijk in loondienst wilden. Resultaat
was, dat degenen die direct een boerde
rij kochten het niet konden kroppen en
later toch in loondienst moesten!
Een voordeel noemde spr. wel, dat de
situatie thans gemakkelijker was dan
voorheen, daar men enkele duizenden
dollars meer mee kon nemen en dat la
ter ook geld kon worden nagestuurd,
maar het gevaar om snel voor zichzelf
te beginnen, bleef toch. Het gebeurt
vaak dat een boer die een eigen bedrijf
heeft, dit verlaat en in de industrie
gaat werken. Soms wordt hij dan later
weer boer.
Nodig is wel, dat wij zoveel mogelijk
boeren activeren om te emigreren. Gaan
er s^erx boeren en landarbeiders meer
naar de verschillende landen, zou vol
gens spr. het aantal emigranten terug
lopen. Men wil de goede boeren, de goe
de vaklui uit Holland in Canada en
Australië gaarne hebben.
Wel moet in het oog gehouden wor
den, dat de toestanden er heel anders
zijn dan hier. Alles Is gemechaniseerd, 1
man bewerkt 600 acres! Het gebeurt er
„ruig", de kantjes langs de sloot laat
men zitten!
De grote prairies worden heel anders
bewerkt. Men denkt er niet aan, ora b.v.
de stoppels om te ploegen. Volgens een
uitvinding van dhr Nobel een Neder
lander wordt de stoppel met een ma
chine opgelicht, daardoor houdt de grond
meer vocht. Men werpt er na de bewer
king in deze prairie-provincies het zaad
weer er in, en boert dus enigszins ruw.
Er is een sterk groeiproces en men heeft
gewoonlijk een goede oogst. Niet een
oogst zoals hier zei spr., en iedere boer
zou er hier z'n neus voor optrekken en
zeggen „is dat een bewerking!" Maar
men werkt in 't groot, de opzet is heel
anders dan in ons land.
Voor een emigrant is de grote graan-
bouw niet het beste. Er zit te veel risi
co in, ook al is er veel voorlichting en
hulp. Er is roest, sprinkhanen e.d., en al
wordt er gesproeid, het risico blijft
groot. Gemengd bedrijf en dan 60 acre's
dus een klein bedrijf achtte spr.
het beste. Vee en akkerbouw samen was
goed, tenminste als er een melkcontract
aan de boerderij was verbonden. Dan 500
S, 600 kippen, een boomgaard etc. brengt
bijelkaar direct opbrengsten.
Het is echter niet zo eenvoudig als
sommige mensen deiiken. Klimatologisch
en wat grondgebied betreft zijn het gro
te uitgestrektheden zodat men wel goed
voorgelicht dient te zijn. Ook met trans-
portmoeilijkheden kan men te kampen
hebben.
Wat spr. gezegd had van Canada, ligt
precies zo voor Australië. In het laatst
genoemde land gaat het gewoonlijk iets
gemakkelijker. Er is een merkbaar ver
schil tussen de Australiërs en Canada.
Beiden behoren ze tot de Britse domi
nions, maar de connecties historische
liggen anders. Australië is meer een ge-
isoleerde streek; al is het groot het is
in zekere zin een eiland. De Australiërs
willen wel werken, maar niet in hetzelf
de tempo als de Amerikanen. De Au
straliër gaat uit van de idee, neem het
gemakkelijk! Spr. gaf hier voorbeelden
van. Voor mensen uit Nederland, die on
geschoold zijn, liggen er grote mogelijk
heden. Australië is 225 maal zo groot als
Nederland en het is dun bevolkt.
We.st-Australië is een pdachtland, met
maar 600.000 inwoners! In.het Zuiden,
het meest vruchtbare gebied kan men
uren rijden, met niets dan verbrande
bossen. Daar tussendoor prachtige wei
den en goede cultuurgrond, die peper
duur is, n.l. 100 tot 150 per acre. En
dat terwijl tienduizenden hectare braak
liggen die ontgonnen kunnen worden!
De grond is te koop voor minder dan
one found per acre. Arbeidsloon om te
ontginnen is echter duur.
Spr. gaf een voorbeeld van een boek
houder uit Dordt, die 20 acres hadden
gekocht, met veel boomgroei. Met pre-
mitieve middelen, een lier, een bijl en
een houweel hebben ze die grond in cul
tuur gebracht. Drie dagen ontginnen en
drie dagen werkten ze bij de anderen
om de kost te verdienen. Als zó de men
sen willen en het was er goed! is
er ruimte genoeg om zich te ontplooien
zei spreker. Een heel stuk van de we
reld wacht nog op ontginning, waar een
goed stuk brood is te verdienen.
Spr. logenstrafte de bewering, als zou
alleen het uitschot van onze bevolking
emigreren. Het zijn in doorsnee behoor
lijke mensen was spr.'s ervaring.
Dan vertelde dhr Cnossen een en an
der over de deelpacht. De schapenhou
derij domineert in Australië, omdat het
in vele streken droog is. De grootste
cattle ranch is 100.000 mijl in de omtrek.
De grootste schapenhouder heeft 120.000
schapen. Meer nog als Job in zijn rijke
dagen! Voor zo'n bedrijf is de Neder
lander niet geschikt, maar voor de land
bouw is er gelegenheid te over ook om
zelfstandig te beginnen.
In Canada wat spr. toch wel het
beste land achtte om heen te trekken,
liggen er ook voldoende mogelijkheden.
Verleden week zijn ook te Oude Ton
ge de geschenk-pakketten voor landar
beiders etc. uitgedeeld. Bij deze uitde
ling waren tegenwoordig Drs. Bom, de
heer Duyvenstein, burg. Hordijk, C. L.
de Wit, de pi. bureauhouder Buth, di
verse bestuurders en Standorganisaties
en het Bestuur van de pi. afd. het Roo-
de Kruis.
Dhr de Wit wees er op, dat de ver
deling moeilijkheden had gebracht, om
dat door de vele overledenen, de adres
sen waren gewijzigd, daar uitgegaan
was van het adressenmateriaal van 1
Febr. 1953. Zij die op 1 Febr. '53 land
arbeider waren of minder dan 4 H.A.
land hadden, kwamen voor een gereed-
schappenpakket in aanmerking. Spr.
bracht zijn dank over aan Canada, aan
Zweden en Denemarken voor deze ge
schenkzendingen, wat over de gehele li
nie vele millioenen beliep. Ook bracht
hij dank aan het Internat. Roode Kruis
en aan de Stichting van de Landbouw.
Burgemeester Hordijk onderschreef de
woorden van de heer de Wit en onder
streepte de dank aan het Roode Kruis,
die in de rampdagen zoveel had gepres
teerd. Tenslotte werd nog het woord ge
voerd door de heer Bom en de heer C.
Volwerk, voorz. van de afd. het Roode
Kruis te Oude Tonge.
Daarna had de verdeling plaats. Met
glundere gezichten gingen velen met een
pak landbouw gereedschappen huis
waarts.
Het komt op spirit aan, de vrouwen
spelen echter een grote rol. Er moet
door een zure appel worden heen gebe
ten, ledere dollar moet gespaard om
vooruit te komen. Men moet veel prijs
geven bij emigratie, er zijn ongetwijfeld
teleurstellingen, maar het schoonste is,
dat er weer hoop geboren wordt om een
zelfstandig bestaan op te bouwen. Wat
wordt verloren aan de ene kant, wordt
na jaren teruggewonnen.
Onder Gods voorzienig bestel kan de
emigratie tot groten zegen zo besloot
spr. zijn betoog.
De Calvinistische opvatting ksin in de
Engels sprekende landen worden uitge
dragen; hoe meer de protestantse chris
tenen in de bevolking opgaan, hoe meer
het Evangelie wordt verbreid.
Spr. was zich bewust dat de voorlich
ting zeer verantwoordelijk was, maar
aan de andere kant was het nodig dat
volle medewerking werd verleend om
open vensters naar de wereld te stellen.
Na deze lezing werden enige mooie
fims vertoond over agrarische bedrijven
in Canada en een over Zuid-Afirka.
Er volgde een leerzame bespreking op.
De brandweer van Middelharnis en
van Sommelsdijk hebben deelgenomen
aan een provinciale wedstrijd te War
mond.
De Middelharnisse vrijwillige brand
weer, onder bevel' van dhr G. de Koning
wist hier een derde prijs te bemachtigen.
Zijn we goed ingelicht behaalde Wate
ringen de Ie en Poortugaal de 2e prijs.
Er werd door de jury bijzonder gelet
op precies werken.
Het is voor de vrijwillige brandweer
van Middelharnis een aanmoediging dat
zij een medaille hebben meegebracht en
een aansporing om zich verder te be
kwamen.
---------O---------
AABDAPPELBEUKS
ROTTERDAM, 24 Mei. Klei-aardap-
pelen, 35 mm opwaarts: bintjes 21
22, alpha's 18.bevelanders 21., fu
rore 2021, Zandaardappelen: voran
9—10; wilpo 10—11, ijsselster 11.50
12. Voeraardappelen 4.prijzen be
rekend per 100 kg en op de handelsvoor-
waarden vastgesteld voor de verkoop
van consumptie-aardappelen op wagon,
schip of auto.
VEEMARKT
ROTTERDAM, 24 Mei. Veemarkt.
Aangevoerd 1628 dieren, w.o. 889 vette
koeien en 973 varkens, rijzen per kg:
vette koeien 2.90—3.10, 2.70—2.90, 2.90
2.60; varkens lev. gew. 1.94, 1.92,
1.90.
Aanvoer vette koeien minder, handel le
vendig en prijzen hoger, prima's boven
notering. Aanvoer varkens kleiner met
willige handel en hogere prijzen, enige
prima's gingen nog boven notering.
H. H. CORRESPONDENTEN!
In verband dat op Donderdag a.s.
(op Hemelvaartsdag) in onze druk
kerij niet gewerkt wordt, dienen on
ze correspondenten onverwijld hun
ropy in te zenden, zodat dit Woens
dagmorgen in ons bezit is. Anders
komt alles op Vrijdagmorgen wat
vrij laat is.
H. H. ADVERTEERDERS!
Wij roepen gaarne uw medewerking
in; om de copy van uw advertenties
voor het a.s. Vrijdagnummer, op
Woensdag a.s. in ons bezit te heb
ben. Mogen wij daarop rekenen?
Redactie en Administratie
N.V. Eilanden-nieuws
Weekmarkt
Woensdag 39 Mei heb ik tussen de
middag de moeite genomen even op de
fiets te springen om een kijkje te ne
men op de te Sommelsdijk juist-geopen-
de weekmarkt. Mijn verwachtingen wa
ren nog al hoog gespaimen, want in mijn
verbeelding zag ik er honderden mensen
samendrommen om lange rijen kramen,
luisterende naar de kooplieden, die met
onuitputtelijke argumenten hun waren
aan de man tracht
te brengen. Ik had
Trijn beloofd als er
koopjes te halen
waren, dat ik on
middellijk naar huis zou komen om haar
te halen, want het zo voordelig moge
lijk inkopen behoort tot de taak van
iedere goede huisvrouw. Helaas werden
mijn verwachtingen bij het bereiken van
de „markt" finaal de bodem ingeslagen.
Het enige wat ik zag was drie kale
kraampjes op een waarvan een groente
handelaar van elders een paar kistjes
spinazie had uitgestald, waar geen ster
veling naar omkeek. De handel was dus
om te zeggen maar matig. Het spreek
woord zegt: „waar het volk is, is de
nering," en omreden er op de eerste
Sommelsdijkse weekmarkt geen volk
was, kon zelfs de eerse en enige stand
houder er zijn waar niet kwijt. Ik geloof,
dat die brave man er in één keer zijn
buik vol van gehad zal hebben en er
voorlopig geen kraam meer zal huren.
Er bleek dus bij de Sommelsdijkse Mid
denstanders totaal geen interesse voor
deze markt te bestaan, hoewel ik meen
te weten, dat hun vereniging mede tot
de initiatiefnemers om tot oprichting
van een weekmarkt te komen, heeft be
hoord. Van terzijde vernam ik echter,
dat er verschil van mening gerezen is
over het tijdstip, waarop deze markt zou
worden gehouden. De ene catagorie was
van oordeel, dat de markt alleen slagen
zou, wanneer deze des Zaterdagsmiddags
gehouden zou worden, omdat dan het
publiek op de been is en er juist geld
is ontvangen.
Mensen met een gevulde portemonnee
zijn altijd wat scheutiger om te kopen,
dan wanneer de bodem in zicht is. An
deren hadden het bezwaar, dat de win
keliers 's Zaterdags moeilijk uit hun
winkels wegkomen om op de markt te
gaan verkopen en deze vonden de
Woensdag meer geschikt, omdat dan de
landbouwers de beurs bezoeken en in hun
auto's vrouw en kinderen mee zouden
brengen om inkopen te doen. Noch van
het een, nog van het ander is wat te
recht gekomen. Er waren kramen, maar
geen kooplui noch kopers.
De Burgemeester van Sommelsdijk
mag over de weekmarkt een optimistisch
geluid doen horen, maar ik betwijfel of
men met optimisme» alleen een week
markt leven kan inblazen. In de grote
steden, waar tienduizenden mensen wo
nen mag zo'n markt floreren, maar ten
plattelande valt dat heus nog niet mee.
En ieder zal het met Schram eens zijn,
dat onze middenstandswinkeliers géén
marktmensen zijn. Voor een markt moet
men „Standwerkers" hebben, die met
snaterende stem en veel lawaai het pu
bliek naar hun stand kunnen lokken.
Zelfs al zouden onze winkeliers een stand
bezetten, dan durf ik te zeggen, dat er
van de honderd geen drie zijn, die de
moed hebben om luidkeels en met veel
bombarie de onvergetelijke kwaliteiten
van hun artikelen aan te prijzen. Dat
ligt deze mensen absoluut niet; ze zou
den het beneden hun stand achten. Bo
vendien hebben de bona-fide winkeliers
geen extra koopjes aan te bieden, tenzij
ze wat ,,winkeldochters" voor een prik
je van de hand willen doen. Schiet er
dus niets over, dan de echte marktkoo^-
lui van de overkant" naar Sommels
dijk te trekken. Wanneer dat zou ge
beuren, kan dit niet anders dan tot na
deel van de neringdoende middenstand
zijn en zou de vereniging zich nog wel
eens kunnen beklagen ooit een vinger
uitgestoken te hebben om een Sommels
dijkse markt in het leven te roepen. On
tegenzeggelijk hebben de echte stand
werkers talent om het publiek met een
grap en een grol iets aan te smeren,
waarvan men later spijt heeft het ooit
gekocht te hebben. Daar wordt natuur
lijk niet over gepraat, want de miskopen
die men op de markt doet, worden stil
letjes in de doofpot gestopt. Men erkent
nu eenmaal niet graag, door een markt
koopman te zijn overbluft. Daarom
vraagt Schrammetje in gemoede, of
zo'n markt die door allerlei scharrelaars
wordt bezocht, enig nut heeft. De mid
denstand, die tenslotte de belasting be
talen moet heeft er ongetwijfeld schade
van. We kunnen gerust zeggen, dat on
ze winkeliers globaal genomen hun uiter
ste best doen om goede artikelen te
brengen voor de laagst mogelijke prijs.
Leveren zij iets, dat niet helemaal bij de
cliënt voldoet, dan is er in de meeste
gevallen verhaal op en wordt de kwes
tie onderling opgelost. Een goed winke
lier zal alles doen om zijn klanten te
behouden en steeds zo soepel mogelijk
zijn. Bovendien kan men bij de winke
liers rustig uitzoeken en alles op kwaU-
teit beoordelen. Op de markt gaat alles
om zo te zeggen met een vloek en een
zucht en zit men er tussen eer men er
erg in heeft. Met klachten behoeft men
achteraf niet aan te komen, want daar
kan de marktkoopman zich niet mee be
zighouden, 't Wordt trouwens niet van
hem verwacht ook. Daarmee wil ik niet
zeggen, dat de echte marktkooplui nooit
eens 'n extra koopje aan kunnen bieden,
't Is ook een apart soort vakmensen, die
overal neuzen of er voor hun wat te
pikken valt. Faillissementen, in beslag
genomen goederen, oude magazgnvoor-
raden en dergelijke zitten ze achteraan
om hun slag te slaan. Let maar eens op:
een merkartikel vindt men nooit op de
markt, 't Is alles meest goed met onbe
kende namen of buitenlandse fabrikan
ten. Neen, Schram kan de oprichting van
deze weekmarkt geen gelukkige greep
vinden, wanneer de kooplui uitsluitend
van „over" moeten worden aangetrok
ken. Het is ook de vraag of zij de Woens
dag vrij hebben om te Sommelsdijk te
komen experimenteren. Wanneer ze die
dag elders een druk bezochte markt be
zoeken, zullen ze er weinig voor gevoelen
dat terrein prijs te geven en grote on
kosten te maken om naar Sommelsdijk
te reizen, zonder dat ze er zeker van
zijn er een boterham te zullen verdie
nen. Wil men wat goed meebrengen, dan
moet dat meestal per auto en vormt de
dure overtocht voor hun een bezwaar.
Dat men een paar maal per jaar ter ge
legenheid van de „beêstemart" wat volk
naar Sommelsdijk trekt, zit hem in de
traditie van jaren her. Ik meen me te
herinneren, dat er voor de oorlog meer
marktkooplui naar deze veemarkten
kwamen dan thans het geval is. Of dit
komt doordat er minder interesse voor
bestaat, dan wel door dit er veel Joden-
koopluit zijn aangekomen, die destijds
rijk vertegenwoordigd waren, weet ik
niet. We zullen afwachten hoe de zaken
zich ontwikkelen, al zie ik er voorshands
nog niet veel heil in. Er zijn mensen, die
menen dat een markt het beste zou sla
gen op Zaterdagmiddag onder aan het
Zandpad.
Als het Zandpad dan voor het verkeer
zou worden afgesloten, zeggen ze, dan
zou je eens zien, welke zaken daar wer
den gedaan. Niet om Sommelsdijk te
veraffronteren, maar ik geloof, dat daar
meer levensvatbaarheid in zou zitten
dan in een Sommelsdijkse markt. Het
zou ook daar echter naar mijn beschei
den mening niet anders dan tot schade
van de winkeliers zijn die op de dgk hun
zaken hebben. Onze gemeenschap is te
klein, om er een markt op na te houden,
waar de winkeliers geen last van zullen
hebben. En een markt, om tweede-hands
artikelen van de hand te doen zou ook
weinig kans van slagen hebben, omdat
de bevolking op zoiets hier niet inge
steld is. Daar is njen te degelijk voor!
SCHRAMMETJE.
