.A
Burgemeesters,
Raden
en
Burgers
Thermiek en Zweefvliegsport
Marktberichten
Nalezing over het jubileum van
„Eilanden - nieuws"
J
%e Jaargang
Woensaag 17 Juni 1953
2213
CHE. WEEKBLAD OP GEEEFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZÜID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
n.
Wethouder C Hoek
te Stellendam
Uitbetaling e'^acuatie-gel
den te Stad a.'t Haringvliet
Opstijgende luchtbellen niet te zien
wel te voelen!
V..
SchrammeIjL
V.
fBedactlebureauPr. HT^NDRIKSTRAAT 14, MIDDELHARNIS
TELEFOON K1870-2017 GIRO 167930 POSTBOX 8
Voor advertentiën uitsluitend Drukkerg Telef. K 1870 - 2729
Na 6 uur 's avonds Telef. K 1870 - 2017
ABONNEMENTSPRIJS: t 1.70 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
BH contract speciaal tarief.
Verschijnt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag
„Het gezag der Overheid is niet
heiliger dan de rechten der
burgers."
Groen van Prinsterer
Wanneer het bij de kwestie van de
rechtsgi'ond van het optreden der bur
gemeesters in de rampperiode alleen
ging om het bevel tot evacuatie, dan
zouden de meeéte burgers er zich wei
nig voor interesseren. Gemeenten als
Oude Tonge, Stellendam, Nieuwe Tonge
e.a. moesten wel ontruimd worden, om-
da* het verblijf er aanvankelijk levens
gevaarlijk was en daarna weken lang de
gemeente onbewoonbaar bleef. In Mid-
delhamis en Sommelsdijk echter was
volgens velen de situatie niet zó precair,
dat algehele evacuatie noodzakelijk was,
zodat een aantal burgers het bevel van
de burgemeester eenvoudig genegeerd
heeft. Natuurlijk kunnen de burgemees
ters zich steeds beroepen op de adviezen
van vsraterstaat-deskundigen etc, maar
per slot van rekening houden de burgers
er ook een eigen mening op na en daar
door ontstaan conflicten. Wij Nederlan
ders hebben nu eenmaal een aangeboren
neiging om de wetten en verordeningen,
die ons worden opgelegd, te voelen als
een vrijheidsbeperking, v/aaraan we ons
sleclits met weerzin onderwerpen. In dat
opzicht zijn we anders dan Duitsers en
Russen. En daarom is het nodig, dat er
zeer plausibele redenen zijn voor maat
regelen, die door één man in abnormale
omstandigheden worden uitgevaardigd,
dus die niet langs de gewone democra
tische weg tot stand komen.
Een ander punt in dit complex van
problemen is de kwestie van het tijdstip
der re-evacuatie, dat op Goeree en Over-
flakkee veel stof heeft opgeworpen en
waarover, met name in Stellendam, har
de noten zijn gekraakt al gebeurde
dit tot veler verwondering niet in de
Gemeenteraad. Krachtens de hun ver
leende bevoegdheden bepaalden alleen de
burgemeesters het tijdstip en de manier.
Bovendien hadden zij allen zeggenschap
over het tijdstip, waarop de bevolking
gedurende de evacuatie-periode in staat
werd gesteld, tijdelijk naar hun huizen
terug te keren om nog één en ander te
redden en te zoeken. Er was derhalve
in handen van de burgemeesters een ab
normaal grote macht gelegd en de bur
gerij was voor 100% van hun inzicht,
beleid en goedwillendheid afhankelijk. Er
zijn burgemeesters geweest, die deze
dingen met veel tact, begrip en dem.o-
cratische zin hebben opgelost. Maar er
wareji er ook, die tot schade van hun
gemeente en tot grote ergernis der ge
meentenaren hun tijdelijk autocratische
positie zodanig gebruikt hebben, dat er
tenslotte niet alleen veel verloren is ge
gaan, dat behouden had kunnen blijven,
maar dat ook de wederzijdse goede ver
houdingen eronder geleden hebben.
Veel valt in dit opzicht te verklaren
uit de persoonlijkheid van de betrokken
burgemeester. Diegenen onder hen, die
van nature democratisch zijn aangelegd
en zich in dergelijke droevige omstan
digheden meer burgervader dan burge
meester voelen, zullen vanzelf soepeler
zijn in hun optreden en meer rekening
houden met de wensen der bevolking,
voorzover dat maar enigszins mogelijk
is, dan zij, die uit hoofde van hun ka
rakter meer autocratisch zijn aange
legd. We zullen niet veel namen noemen,
maar er zijn burgemeesters geweest, die
ten spoedigste hun wethouders en raads
leden hebben teruggeroepen en hen
voortdurend raadpleegden, officieus met
hen vergaderden en de werkzaamheden
verdeelden,. In Oude Tonge, waar aan
vankelijk de heer Van Dijk vrijwel al
leen stond, werd al spoedig door hem
ook een conunissie van notabelen ge
vormd, die herhaaldelijk bijeenkwam om
de problemen van de dag te bespreken.
Daartegenover was er een gemeente.
Waar een dusdanig exclusief éénhoofdig
legime in optima forma werd gevoerd,
dat zelfs wethouders en raadsleden geen
kans kregen een vergunning te beko-
hien om hun dorp te betreden! Er is
over die gemeente het is Stellendam
-; veel in de dagbladen geschreven en
We enigermate op de hoogte is van de
Stuatie, zoals die daar gedurende de
eerste 2 a 3 maanden heeft bestaan, die
*eet, dat dit niet overdreven is voorge
steld. Stellendam was van de buitenwe
reld afgesloten. Wie het ongeluk had aan
^e ,overkant" te zitten, kreeg weinig
kans zijn dorp te betreden om eens
poolshoogte te nemen van zijn inboedel
en die er kwamen, deden dit meest nog
elandestien, hetgeen mogelijk was door
soepelheid der Haagse politie.
Er zouden over al deze dingen uit de
oiverse gemeenten heel wat bijzonderhe-
oen te vermelden zijn, maar we volstaan
™-et het bovenstaande. Het ging er ons
"'echts om enkele fouten te memoreren,
waaruit blijkt, dat het leggen van onbe
perkt gezag in handen van één man,
noe noodzakelijk ook op het moment van
en ramp, een gevaarlijk experiment is
n een democratisch land, wanneer die
«solute beschikkingsmacht langer
™urt dan strikt nodig is. Dat neemt de
"evolkmg niet, In dit geval leefden de
du/^'^^ verstrooiing en waren ze
s machteloos, maar in Zierikzeè, waar
^aniherkelijk deel was achtergeble-
heeft het niet veel gescheeld, of er
«een soort oproer ontstaan.
„/;^™eer we na al deze beschouwin-
L"e als een inleiding zijn bedoeld
ons eigenlijk onderwerp, overgaan
kern van de zaak, dan moet de
vraag worden beantwoord, waaraan de
plaatselijke overheid i.e. de burgemees
ters, de bevoegdheid ontleenden om zo
danige ingrijpende maatregelen te tref
fen als overal genomen zijn, nodig of
onnodig.
We willen daartoe een ietwat popu
laire uiteenzetting geven van ons Ne
derlands gemeenterecht, neergelegd in
de Grondwet en, gebaseerd daarop, in
de Gemeentewet 1851. Daaruit zal blij
ken, hoe in normale omstandigheden in
staatsrechtelijke zin het gemeentelijk
overheidsapparaat is samengesteld en
functionneert. Art. 143 van de Grond
wet verklaart de Raad tot hoofd der ge
meente! En het daaropvolgende artikel
bepaalt, dat aan de Raad de regeling en
het bestuur der gemeente wordt overge
laten. Zo men ziet, is dus volgens onze
hoogste wet, de Grondwet, niet de bur
gemeester, zoals abusievelijk meestal
wordt aangenomen, maar de Raad het
hoofd der gemeente. Dit betekent, dat
de Raad, die door vrije verkiezing uit en
door de burgers gevormd wordt, niet zo
als de Staten-Generaal een controlerend
college is, maar daarbij en daarboven
uit in de eerste plaats het gezagdragend
orgaan der gemeente. Landelijk is de re
gering, d.i. de Kroon plus het ministe
rie het hoogste gezagsorgaan en niet de
Tweede Kamer. Plaatselijk echter is het
de Gemeenteraad, althans in principe.'
Dit moet men goed in het oog houden
bij de beoordeling van de situatie, want
hieruit volgt o.i. onmiddellijk, dat het
grondwettelijk onmogelijk en ongeoor
loofd is, de Raad uit het bestuur der ge
meente uit te schakelen, ook in abnor
male omstandigheden, zodat het niet
aangaat, raadsleden de toegang tot de
gemeente te ontzeggen, omdat daardoor
het hoogste gezagsorgaan der gemeente
op non-actief wordt gesteld, wat in feite
neerkomt op wetsverkrachting en ,,de-
toumement de pouvoir" van de zijde der
instantie(s) die de Raad practisch uit
schakelt. --^
In de Gemeentewet is dit principe na
der uitgewerkt. Art. 1 daarvan luidt:
„Het bestuur der gemeente bestaat uit
een raad, een college van B. en W. en
een burgemeester." Uit deze formule
ring blijkt eveneens, dat de Raad voorop
gaat bij de gezagsuitoefening. Art. 167
zegt: „Aan de raad behoort, met betrek
king tot de regeling en het bestuur van
de hiushouding der gemeente, alle be
voegdheid, die niet bij deze of enige an
dere wet aan de burgemeester of aan
B. en W. is opgedragen", teivrtjl art. 168
luidt: „Aan hem (d.i. de Baad) behoort
IN MEMORIAM
Na een korte ongesteldheid is j.l.
Maandag in de ouderdom van ruim 75
jaar overleden de heer C. Hoek, in le
ven Wethouder van deze gemeente. Ze
ven en twintig jaar is de heer Hoek
raadslid geweest, waarvan 23 jaar
Wethouder.
In de kerkelijke kring was hij ook een
vooraanstaande figuur, hij was diaken
vanaif 1 Jan. 1928 tot 1 Jan. 1944 en na
die tijd tot heden ouderling der Ned.
Herv. Kerk.
Achtttien jaar lang naar we me
nen dus van de oprichting af was hij
secr. der Ned. Herv. School.
Ook was hij bestuurslid van de pi.
Herv. Kiesvereniging.
Met hem is een geziene figuur uit de
gemeente heengegaan, een vriendelijk
man, die voor ieder een woord had.
De begrafenis zal a.s. Donderdag te
2 uur plaats hebben.
Van 15 tot 19 Juni kan ten gemeen-
tehuize geld worden afgehaald door die
personen, die tijdens de rampdagen in
deze gemeente zijn geëvacueerd. Voor
hoofden van gezinnen wordt een bedrag
van 10.betaald, voor de echtgenote
een zelfde bedrag, kinderen beneden 15
jaar 2.50, boven 15 jaar 5.Alleen
staande personen 10.Alleenstaan
den onder de 18 jaar 5.'Het kan
toor der secretarie is hiervoor geopend
van 9 tot 11 uur.
het maken van de verordeningen, die in
het belang der openbare orde, zedelijk
heid en gezondheid worden vereist en
van andere, betreffende de huishouding
der gemeente." En volgens art. 179 be
noemt en ontslaat de Baad alle gemeen
telijke ambtenaren en bedienden, wier
benoeming niet bij deze wet of de plaat
selijke verordeningen aan anderen is op
gedragen.
Zo men ziet, is dus staatsrechtelijk
niet de burgemeester, maar de Raad
het hoofd der gemeente. In de practijk
is het echter juist andersom.
(Wordt vervolgd.)
(Van onze weerkundige medewerker)
Aansluitend op de weerverwachting,
dagelijks door het K.N.M.I. verstrekt,
hoort men dikwijls ook een zgn. ther-
miekverwachting, bestemd voor zweef-
vliegers. Ieder jaar wordt er door het
publiek gevi'aagd wat thermiek eigenlijk
is, en daarom zullen wij in dit artikel
trachten het inzicht over dit verschijn
sel wat te verruimen.
Ontstaan
Wanneer men in de zomer in de voor
middag tijdens zonnig en windstil weer
op het platteland verblijft en de om
standigheden zodanig zijn, dat er gere
kend mag worden op een gehele dag
mooi weer, gebeurt het herhaaldelijk,
dat men af en toe een fris windje voelt,
even later weer gevolgd door windstilte.
Wat er dan gebeurt is het volgende. JEen
hoeveelheid door de zon verwarmde, be
trekkelijk dicht boven het aardopper
vlak aanwezige lucht, heeft zich losge
maakt en is gaan opstijgen (warme
lucht is lichter dan koude). Zo'n warme
opstijgende „luchtbel", die men niet kan
zien, laat een .leegte" achter, die weer
moet worden aangevuld. Hiervoor zorgt
koude lucht, die van alle zijden, hoofd
zakelijk echter uit hogers lagen toe
stroomt en verantwoordelijk te stellen is
voor het door ons waargenomen frisse
briesje. Naarmate de zon hoger komt,
neemt het verschijnsel van de opstij
gende bellen lucht in het klein kan
men ze met een rietje teweeg brengen
in een glas water! toe en wordt de
stijgkracht ervan groter. De opstijging
van hoeveelheden lucht nu, noemt men
tl.ermiek.
Soorten
Er wordt" onderscheid gemaakt tussen
droge-, natte-, en buienthermiek. Onder
droge thermiek wordt verstaan: opstij
ging van luchtbellen bij rustig, zonnig
weer, waarbij zich in de middag zgn.
mooi-weer of comuluswolken vormen. De
warme luchtbellen, die opstijgen, komen
tenslotte op een niveau, waar het zo
veel kouder is, dat de in de lucht aan
wezige waterdamp condenseert tot een
wolk, die op een hoogte van 600 tot
1200 m of soms nog iets meer, langs
de blauwe lucht drijft. Regen valt er
niet uit deze wolk, vandaar de benaming
„mooi-weerwolk".
Onder natte thermiek wordt verstaan:
opstijgende lucht bij een vochtiger at
mosfeer, waarin de wolken tot grotere
hoogte uitgroeien en er nu en dan een
buitje kan vallen. Natte thermiek komt
in Nederland met zijn wisselvallig kli
maat meer voor dan droge thermiek, die
gebonden is aan toestanden met stabiel
hogedrukweer. Dit is niet het enige ver
schil tussen deze twee soorten, maar
het zou te ver voeren in dit artikel
hierop dieper in te gaan. Een derde
soort thermiek is de buien-thermiek.
Deze soort is voor de zweefvlieger ge
vaarlijker dan de beide vorige, vanwe
ge de zeer krachtige opstijgende lucht
stromingen, die in en bij buien voorko
men.
Stijgwinden met snelheden van 40 tot
50 kra per uur treden vaak op en er
zijn gevallen bekend, dat zweefvliegers
met hun toestel birmen de tijd van 5
minuten ruim 6000 meter stegen. Dit is
wel aanlokkelijk, maar tevens gevaar
lijk. De krachtige stijgwinden kunnen nl.
op het vliegveld enorme spanningen ver
oorzaken. Zo is enkele jaren geleden van
een sportvliegtuig, dat van Leeuwarden
naar Vlieland vloog, een vleugel afge
broken! Verticale stoten, tienmaal gro
ter dan de versnelling van de zwaarte
kracht en horizontale uitschieters, waar
bij de snelheidsmeter sprongen van 100
km per uur vertoont, zijn in dergelijke,
dikwijls met onweer gepaard gaande
buien geen zeldzaamheid.
Vorige week Zaterdag bevond ons land
zich in een; situatie, die onweersbuien
met heftige windrukken mogelijk maak
te. Langs de scheidingslijn tussen zeer
warme over land aangevoerde lucht met
temperaturen van 2427 gr. C. en iets
koelere oceanische lucht, ontstonden in
de namiddag verschillende actieve buien,
die plaatselijk slagregens en onweer
brachten, tenvijl elders soms op ver
scheiden kilometers afstand van het
buiencentrum, vrijwel alleen hevige wind
rukken voorkwamen, die hier en daar
enkele dakpannen deden sneuvelen.
Mogelijkheden voor de zweefvlieger
Het is wel ardig te weten, dat lucht
boven een zandvlakte veel warmer wordt
dan boven een grasveld en boven een
korenveld weer warmer dan boven een
bos. Ook boven steden wordt de lucht
warmer dan in de omgeving en men
spreekt in dit verband wel van ,,stads-
thermiek". Het zijn juist de gebieden,
waarboven sterke thermiek voorkomt,
welke de vlieger opzoekt. Is hij eenmaal
in een opstijgende thermiekbel terecht
gekomen, dan kan hij tot grote hoogte
stijgen en vele uren blijven zweven. Ook
in ons land wordt de laatste jaren veel
aan de zweefvliegsport gedaan. Eén der
grootste zweefvliegcentra is wel Terlet
bij Arnhem, aan de weg naar Apel
doorn. Bij gunstige thermiek vliegt men
vandaar af en toe tot aan het IJzeren
Gordijn", let wel; alleen drijvend op op
stijgende luchtbellen en dus zonder mo
tor!
Verwacht het K.N.M.I. droge ther
miek, danis het ook fraai zomer
weer of voorjaarsweer, omdat deze twee
met elkaar samenhangen. Wie meer
over thermiek wil weten, kan een in
teressant werkje op dit gebied worden
anbevolen en wel het door Prof. Dr. W.
Bleeker, Dr. J. H. Heierman en Dr. F.
H. Schmidt geschreven boekje „De me
teorologische grondslagen van het
zweef vliegen", uitgegeven bij de Leidse
Uitgeverniij. te Leiden.
Voor de zeer vele blijken van be
langstelling die wij mochten ont
vangen ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van ons blad
„Eilanden-nieuws", zeggen wij
zeer hartelijk dank.
Inzonderheid ook voor de felici
taties en attenties, die onderge
tekende bij zijn zilveren jubileum
als redacteur mocht ontvangen.
TH. DE WAAL
Dir. N.V. Eilanden-nieuws
Middelharms
VEEMARKT
ROTTERDAM, 15 Juni. Ter vee
markt aangevoerd in totaal 1861 dieren
waaronder 1142 vette koeien en 719 var
kens.
Prijzen per kg: Vette koeien 2.90
3.00; 2.72—2.80; 2.30—2.46; varkens
lev. gew. 1.92; 1.90; 1.87.
De aanvoer van vette koeien was even
ruimer met kalme handel en niet geheel
prijshoudend. Enkele prima's boven no
tering. Varkensaanvoer als vorige week,
de handel tamelijk, Ie en 2e kw. omv.
en 3e kw. iets minder.
Toen na de fatale rampnacht van 1
Februari de berichten over storm en
vloed het vasteland bereikten, daagde
er van alle zijden hulp. Als we ttians,
nu we weer tot onszelf gekomen zijn
deze hulp nog eens rustig overdenken,
dan dringt het nu pas goed tot ons door,
wat er door allen, die op enigerlei wij
ze de helpende hand werd geboden, is
gepresteerd. In korte tijd zijn er bergen
werk verzet, waarvan men .achteraf
moet zeggen, dat het in normale tijden
voor onmogelijk zou worden gehouden.
Hetzij individueel of in combinatie met
andere groepen, het moet gezegd, dat
ieder gedaan heeft wat hij kon. Er is
haast bovenmenselijk werk verricht. Er
was hulp nodig en die is verleend.
Schrammetje heeft destijds na een vlotte
vaart vijftig meter op iemands rug ge
zeten, die hem al plonsende met zijn
lange laarzen naar het droge torste. En-
kelige meters voor zich uit droeg een
andere potige kerel TKijn en we zijn sa
men met droge voeten geland. Wie het
geweest zijn, die ons geholpen hebben,
weet ik vandaag de dag nog niet. Die
kerels sjouwden maar den langen lieven
dag, maar. ik maak me sterk, dat ze
hun rug 's avonds gevoeld zullen heb
ben! Het zou bij een nabeschouwing
over de verleende hulp van ondankbaar
heid getuigen, wanneer men zou zeg
gen, dat de één meer gedaan heeft dan,
de ander. Want ik ben er vein overtuigd,
dat ieder op zijn eigen wijze méér gedaan
heeft dan hij kon. Toch wil ik nog één
naam noemen, waaraan we veel dank
verschuldigd zijn. Dat is het Nederland
se Roode Kruis. Zodra de eerste nood
kreten werden opgevangen, was het Roo
de Kruis paraat. Bij dag en nacht was
men weken aaneen in touw. Het Roode
Kruis heeft onnoemelijk veel gedaan
om het leed te verzachten van de dui
zenden, die slachtoffer werden van deze
ongekende ramp. Na 1 Februari was de
activiteit van het Roode Kruis voor een
groot deel gericht op de hulpverlening
in de noodgebieden. Gelukkig was men
in staat de zo nodige hulp in ruime ma
te te verlenen, omdat men over doelma
tig materiaal beschikking had. Bij een
gelegenheid als deze is het grote nut
van het Roode Kruis duidelijk gedemon
streerd. Er warem vóór de ramp tal van
mensen, die nooit een cent voor deze
vereniging over hadden. Ze wisten nau
welijks het bestaan er van of zo ze het
al wisten, lieten ze de instandhouding
er van rustig aan anderen over. Je kon
toch overal niet aan geven, nietwaar?
Vroeg het Roode Kruis om een gave,
dan stuurden ze de lijst van de deur.
Vroeg het Roode Kruis om hun bloed,
waarbij ze in elk geval hun portemon-
naie dicht konden houden, dan meenden
ze, dat ze aan bloedarmoede leden, dus
zich onmogelijk nog 'n litertje konden
laten aftappen, 't Is goed, dat alle men
sen er zo niet over dachten en denken,
want anders was het Roode Kruis al
lang op de fles geweest! Het was, door
de gulle gaven van het Nederlandse
volk in staat om te helpen en heeft dit
gedaan op een wijze, die bewondering
afdwingt. Het zal ieder lezer echter wel
duidelijk zijn, dat deze laatste hulpactie
van het Roode Kruis een geweldige
aderlating betekent voor het financiële
zowel als het materiële gedeelte van de
ze nuttige instelling. Zulke hulpacties
vergen handen vol gelds, terwijl het zeer
kostbare materiaal, ook al gezien de om
standigheden waaronder moest worden
gewerkt, ontzettend geleden hee'ft. Daar
om doet het Roode Kruis een beroep op
de bevolking om te helpen deze gesla
gen bres te dichten door een gave. Op
enkele plaatsen is reeds voor dit doel
gecollecteerd, waarbij het Schrammetje
genoegen deed, dat er met milde hand
wordt gegeven. Hieruit blijkt, dat men
meer oog gekregen heeft voor het werk,
dat door het Roode Kruis wordt ver
richt. Deze instelling verdient ons aller
sympathie, welke we in daden om kun
nen zetten, door naar draagkracht onze
bijdragen er voor te reserveren. Want
vergeet niet, er kan elke dag iets gebeu-
Het jubileum van „Eilanden-nieuws" is weer voorbij. We zijn de 26ste
Jaargang ingetreden en gaan een nieuw tijdperk tegemoet.
Van vele zijden uit onze lezerskring en ook van de zijde van onze ad
verteerders ontvingen we hartelijke blijken van belangstelling en mede
leven, waarvoor we zeer dankbaar zijn.
Door de rampomstandigheden is zoals door ons was bekend gemaakt
geen officiële receptie gehouden, maar toch had onze directeur-hoofd
redacteur vele felicitaties, bloemstukken e.d. in ontvangst te nemen. Uit
de talrijke brieven die onze redactie ontving bleek overduidelijk, dat in
tens met „Eilanden-nieuws" wordt meegeleefd en het blad zeer op prijs
wordt gesteld. Dat is verheugend en geeft moed voor de toekomst.
Op de drukkerij, van Gebrs. de Waal, waar Eilanden-nieuws" gedrukt
wordt, is het jubileum ook niet ongemerkt voorbijgegaan. De medewer
kers ontvingen ieder een enveloppe met inhoud en werden op de herden
kingsdag ruimschoots getracteerd.
De hoofdredacteur heeft in tegenwoordigheid van het personeel in
vogelvlucht de loopbaaji van Eilanden-nieuws" geschetst. Ups and downs
waren aan de uitgifte niet vreemd. Vele moeilijkheden ook van finantiële
aard moesten overwonnen worden, felle concurrentie, de crisisjaren, de
tweede wereldoorlog en last not least de watersnood. ,,Eben Haëzer" kon
worden gezegd, tot hiertoe heeft de Heere geholpen.
Mede door de ijver van het personeel is Eilanden-nieuws tot bloei ge
komen. Door meerderen van hen werd in deze intieme kring het woorö
gevoerd. We wisten niet dat er onder hen nog zulke verborgen rede
naarstalenten scholen. Een van de zetters, de heer L. de Korte, decla
meerde een keurig saamgesteld gedicht, dat onze lezers misschien ook
aardig zullen vinden. We geven het hier in zijn geheel weer:
GEACHTE JUBILABIS!
Nu ,,Eilanden-Nieuws" 25 jaar heeft bestaan, Ej
Wil ik dit niet zomaar voorbij laten gaan. i" i
We vieren immers toch een beetje feest d
Al zou het zonder ramp uitbundiger zijn geweest.
Allereerst zou ik dan geluk willen wensen,
Alle aanwezige „Eilanden-Nieuws" mensen.
Hoofden en staarten, de groten en de kleinen
Die allen helpen om de krant te laten verschijnen.
Want al kunnen we de kopstukken niet missen, -,
Laat niemand er zich in vergissen.
En denken dat zonder de „gewone" man
Eilanden-Nieuws" tóch wel uitkomen kan.
Ook de lezers delen in dit feest,
Omdat zij het 25 jaar lang zijn geweest.
Die door hun financiën de krant deden lopen
En die dat ook blijven doen, naar we hopen.
25 jaar kranten drukken, dat is vele malen,
Uit deze lange tijd zou veel zijn te verhalen. i
Maar omdat ik er geen boek van maken kan,
Zeg ik er maar een paar kleinigheden van.
Als zetter heb ik met het zetten te maken.
Door letters bijeen te zetten kun je tot woorden geraken.
Dat dachten ze vroeger ook en met de hand,
Zettenj we lettertje voor lettertje de krant.
Dat nam veel tijd dat kunt U begrijpen.
Het stiekum overwerken deed 'm ons vaak knijpen,
Tochtjes over de haven, duiken onder zakken,
Anders had de politieman ons ied're keer te pakken. i
Na enige tijd kregen we een typograaf-zetmachine,
In 't werken daarmee kreeg je gauw routine.
Maar je kreeg ook zere benen van het staan.
Dat hebben we lang van 's morgens 5 tot 's avonds 10 gedaain.
En op één plaats, terwijl heus ongelogen, I
Soms stukken lood in je nek en om je oren vlogen.
Er kwam nog een typograaf-machine bij,
Maar ook die beiden gingen later opzij. ii^
Een moderne intertype kwam ervoor in de plaats,
Over 't werken daarmee hebben we veej praats.
't Gaat vlugger en beter, je kunt erbij zitten.
Minder overwerk, en langer tijd om bij vrouwlief te pitten.
Over die gang van zaken in het werk
Zijn we wel tevreden, daarin staan we sterk. i/
Er zijn echter and're dingen waar een zetter, f
Mee tobben kan dan enkele 't zetten van een.^ letter
Ik bedoel het puzzlen boven copy enzovoort
Want weinig mensen schrijven echt zoals 't hoort.
De één gebruikt een lucifershoutje om copy mee te schrijven.
En anderen eten letters op, zodat er enkel strepen blijven.
Nou ja, er zit nog hier en daar een krulletje an, -
Maar maak daar nu eens behoorlijke woorden van. i
De hoofdartikelen-man schrijft klein.
Maar wel aardig en duidelijk van letter en lijn. i <i.
Maar de papieren van de raadsverslagen i 'I'
Daar moeten we nogal eens hulp bij vragen -^ i
Van medidatie-schrijvers zij gezegd:
Dominé's en dokters schrijven meestal slecht. l'ï
Door Kijkvenster no. 1 kwam immer zonnetje dagen.
Maar Kijkvenster no. 2 is voor de zetter helaas wel eens beslagen
Pas op, mijne heren, ik zeg het ongezouten:
Niet kriebelen of krullen, anders maak ik fouten!
Van hieruit een extra-zetters-compliment, j^
Aan Ome Ko en hem, die 't buitenlands overzicht pent.
En ook onze Schram" kan er best mee door.
Die man kan meer dan metselen hoor. f.
Zijn er soms nog adverteerders aanwezig.
Dan vraag ik hen: Wees toch vroeg genoeg bezig.
Met 't inleveren van uw advertentie.
Eveneens van de copy, mijne heren, attentie!
Nadat ik nu zo mijn hart eens heb gelucht i;
Neem ik maar meteen gezwind de vlucht.
Neen, niet te ver hoor, wees msAr gerust
Wie is die na zo'n verhaal z'n glaasje bier niet lust?
Ik blijf bij het werk en tussen alle mensen
Die ik bij deze nogmaals van harte geluk wil wensen.
Geve God Zijn zegen over ons en onze krant.
Tot lof van Zijnen Naam zij 't werk van onze hand.
Voor duizenden is „Eilanden-nieuws" in de loop van de voorbijgegane
kwarteeuw een trouwe huisvriend geworden.
Wij hopen het peil van ons blad zo mogelijk nog op te voeren, waartoe
onze medewerkers in de komende periode zich ten volle hopen in te
zetten.
Geve de Heere allen die medewerken aan de verdere opbouw vajx ons
blad wijsheid en verstand, lust en opgewektheid, om ons volk bij de lage
landen aan de zee voor te lichten naar het richtsnoer "van Zijn IWoord,
tot eer en verheerlijking Zijns Naams.
Redactie
N.V. Eilancïen-nieuws.
i'en, waarbij het Roode Kruis wéér hel
pen moet. Zeg nu niet: dat zal wel niet,
of dat kan niet. Op de ramp was óók
niet gerekend. Maar als onverwacht er
gens de hulp van 't Roode Kruis nodig
is, moet het wéér paraat zijn. Dat moet
gauw gebeuren en mag niet op de lange
baan geschoven worden. En bij een ramp
zo we nu meegemaakt hebben, komen
ook de tekortkomingen voor de dag.
Ook hier is de ondervinding de beste
leermeesteres. Daarom zijn wij de hon
derden, die vrijwillig Roode Kruiswerk
verrichten, verplicht financieel de hand
te reiken, zodat ze indien onverhoopt no
dig, nèg doeltreffender daji voorheen zijn
mooie taak kan vervullen. Het is jam
mer, dat er dit jaar van bloed-geven op
ons eiland wordt afgezien, want anders
had Schram weer met liefde een prik
in z'n arm late», geven. We hebben nU
goed ondervondejn, wat hulp in nood be^
tekent, dus laten we zo.rgen, dat indien
nodig, ook aan anderen, die hulp kaii
worden vealeend. Voor die gemeenten,
waar nog voor het Roode Kruis zal
worden gecollecteerd, roept Schram de
ingezetenen op, in de colïectebus een
milde bijdrage te werpen. Als 't even
kan, doe dan i ets meer dan ge kunt, dat
heeft het Roe'de Kruis ook voor U ge
daan en is ten allen tijde bereid dit weer
te doen! ïün, waart ge niet thuis toen
de collecta nte ;n of coliectrices bij U aan
belden,, weln-u, dan wil de plaatselijke
afdeling nog graag Uw gift in ontvangst
nemen. Voor Middelharnis en Sommels
dijk kunt U er wel mee terecht bij tand
arts 3ypken s of dokter Kuijper!
SCHRAMMETJE-
