Behandeling Gemeente - begroting 1953
te Middelharnis
""^je^^
Een veelheid van problemen
aangesneden.
Grote eenstemmigheid over het
beleid van B. en W.
>f Wel een aandrang om de kapi
taals-lasten niet te veel naar de
toekomst te verschuiven.
ülgemene
Beschouwingen
fl -bed iiï ook voor U ideaal!
Gebroken trots'
De begroting van de Stichting Drinkwater
leiding voor het eerst openbaar behandeld
Plan voor vloeivelden in Ouddosp
„Het publiek moet weten
Vrijsielling reinigings-
rechien gevraagd
Lekker Warm en volkomen geruisloze vering.
Niei zo somber over c/e
finaniiën!
VERVOLGVEKHAAL
95
Biz. 2
„lBït<ANt»lËïf-NIBUW&"
Woensdag!? Decernbe,
Voor het eerst in de geschiedenis van de Stichting Drinkwaterleiding Goeree-
Overflakkee werd er een overigens nog maar gedeeltelijke openbare bij
eenkomst van de leden der algemene vergadering gehouden. Dit geschiedde
Dinsdagmiddag in het zaaltje naast het gemeentehuls van Middelhamis, Vv^aar
het dagelijks bestuur van de stichting met genoemde leden tesamen kwamen
ter behandeling van het jaarverslag 1951 en de begroting 1953. De bijeenkomst
werd gepresideerd door de stichtingsvoorzitter burgemeester D. Rijnders van
Middelharnis en Sommelsdijk.
Nadat eerst enige tijd in besloten zit
ting was vergaderd werd tot openbaar
heid overgegaan. Bij welke gelegenheid
de voorzitter een korte rode hield, waar
in hij op het bijzondere van deze eerste
openbaarheid wees. Het bedrijf staat
voor de noodzaak van herziening der
tarieven en deze herziening dient zo
breed mogelijk te werden behandeld.
Het vraagstuk van het tarief leeft on
der de bevolking en' het publiek dient
er ook bij betrokken te worden. Het
moet weten welk een achtergrond de
cijferö hebben.
De voorzitter attendeerde vervolgens
op de invoering van een nieuwe bedrijfs
administratie, geheel op moderne leest
geschoeid. Deze nieuwe methode moest
worden gevolgd om te kunnen komen
tot een juiste kostprijsbepaling van het
water en eerst als deze bekend is kan
rnen het nieuwe tarief gaan behandelen.
Terzake de begroting hoopte spr. dat
de leden van de algemene vergadering
een juist inzicht verschaft zou zijn in de
zaken van het bedrijf. Er zijn thans over
al meters geplaatst en dit heeft tot ge
volg gehad dat hst watei-verbruik aan
zienlijk is teruggelopen. Spr. mem.oreer-
de dat men niet meer dan 500.000 kub.
m. water per jaar kan afgeven. Als er
meer gebruikt wordt komt men in de
toekomst in grote moeilijkheden. Van
1952 mag verv/acht worden dat er
120.000 kub. meter minder gebruikt zal
worden dan vorig jaar en dat men der
halve beneden 600.000 kub. m. komt.
Dit houdto.a. ook in minder verbruik
van electrische stroom van 5000 kWu,
hetgeen natuurlijk een financiële be
sparing betekent.
In Ouddorp is het plan om bevloeiïngs-
velden aan te leggen. In principe is er
al een overeenkomst met de polders ge
troffen, maar deze moet nog onderte
kend worden.
Door hydrologen is gewezen op het
gevaar van watertekort in de toekomst.
Met de vloeivelden hoopt men dit ge
vaar te bezweren. (Er zal evenwel niet
ineer v/ater voor het bedrijf ter be
schikking komen; door de vloeivelden
kan de Ouddorpse watervoorraad op peil
worden gehouden. Red.) Deze velden
komen in de polder West-Nieuwland.
Met de aanleg van het derde kanaal,
de bevloeiïng en de totale bemetering
zal het bedrijf aan het eind van de in
vesteringen zijn. De voorzitter merkte
hierbij op, dat het bedrijf in 1934 wel
wat summJer is opgezet. Bij het bepalen
van het nieuwe tarief dient rekening te
worden gehouden met deze investerin
gen. Het bestuur hoopt, dat als alle
werken zijn uitgevoerd, de watervoor
ziening tot in verre toekomst is zeker
gesteld, zij het via de bemetering!
Tenslotte merkte de voorzitter nog op
dat in de begroting de vaste lasten over
diverse posten zijn verdeeld.
Opmerkingen uit de algemene
vergadering.
De algemene vergadering behandelde
dan de begroting 1953 van het water
leidingbedrijf. Door verschillende leden
werden over bepaalde posten opmerkin
gen gemaakt of vragen gesteld.
De heer J. Ie Comte, Sommelsdijk,
vond de duinen onrendabel bezit. De
kosten zijn even hoog als de inkomsten!
De voorz. antwoordde dat dit in de
pacht zit. Overigens ontkomt men niet
aan de kosten van toezicht. De jacht
zal v/orden bekeken!
De heer Ie Comte vroeg voorts of de
onrendabele gebieden die 4 procent
zullen opbrengen niet al uitgevoerd
zullen kurmen worden.
De voorz. antwoordde, dat hiervoor
voorstellen in een volgende vergadering
zijn te wachten. Het wordt tegelijk met
te tarifiëring onder handen genomen.
De heer Mijs vond het een vrij hope
loze zaak, dat men door meer uitgaven
het verbruik moest beperken. Voorts
had deze spr. de indruk dat men de uit
gaven zoveel mogelijk naar de kapitaal-
dienst verschuift. Spr. noemde dit de
ellende naar de toekomst verschuiven!
De voorzitter verwees met zijn ant
woord naar de toelichting bij de begro
ting.
De heer M. K. van Bek vroeg naar de
autokosten. Volgens spr. kon daar wel
een paar duizend gulden bezuinigd wor
den.
De voorz. zette uiteen dat twee auto's
nodig zijn, een voor het Westen en een
voor het Oosten van de streek.
De heer L. v. d. Waal vroeg zich af
waarom de ene auto zoveel meer moet
rijden. Spr. meende, dat men dikwijls
onnut op de weg zit. Voorts informeer
de de heer L. v. d. Waal naar de func
tie van fitter-chauffeur."
De voorz. deelde mede, dat de Che
vrolet, de grotere auto, altijd meer zal
kosten. De fitter-chauffeur" komt in
volgende vergadering aan de orde. Een
en ander heeft v/el de aandacht.
De heer L. v. d. Waal wees er op, dat
de bevolking zeer grote interesse voor
de W8,terleiding heeft. Men weet wat er
op het spel staat met het tarief en men
mag verwachten, dat er zo zuinig mo
gelijk zal worden gewerkt.
Dezelfde spr. stelde dan vragen over
kosten van afrastei'ing en het begro
tingscijfer voor plaatsen van waterme
ters; 400 meters zullen veel meer uren
vergen dan men tot heden aan het
plaatsen van meters besteedde.
De voorzitter antwoordde, dat het be
stuur hierover nog geen besluit nam. In
volgende vergadering zal er meer van
te zeggen zijn. Spr. zal dan een totaal
overzicht geven van de technische
dienst.
,,Maar we behandelen nu de begro
ting!" merkte de heer L. v. d. Waal op.
,,'t Is maar een raming!" v.^ees de
voorzitter aan.
De heer D. v. d. Waal wees er dan op,
dat er 6000 uren voor achterstallig on
derhoud zijn geraamd, terwijl men aan
geeft, dat het onderhoud behoorlijk is.
Spr. vergeleek met dezelfde posten uit
vorige begrotingen.
Ook hierop antwoordde de voorzitter
dat deze zaken in nadere studie zijn.
Binnen zeer afzienbare tijd wordt een
volgende algemene ledenvergadering ge
houden, waarin het bestuur verdere
mededelingen kon doen.
Na nog enkele vragen en opmerkin
gen werd de begroting zonder stem
ming vastgesteld en volgde opheffing
van de openbaarheid. Men vergaderde
in comité verder.
Aan de toelichting van het dagelijks
bestuur op de begroting 1953 van de
Stichting Drinkv/aterleiding ontlenen
wij o.a. het navolgende:
Uit de toelichting op de begroting.
Uitgaande van de thans geldende voor
waarden en tarieven, werd als water
opbrengst (die blijkens het jaarverslag
over 1951 heeft bedragen 226703,—)
voor 1953 geraamd 238525,zijnde
een vermeerdering van 11822,
Als meterhuur (waarvoor in 1951
werd ontvangen 3931,werd voor
1953 geraamd 5000,
Inclusief de opbrengst uit de exploi
tatie van duinen en werkzaamheden
voor derden, zijn de totaal exploitatie
ontvangsten voor 1953 geraamd op
250753,tegenover 240392,12 wer
kelijke ontvangsten in 1951 en 245000
geraamde begroting voor 1952.
Tengevolge van de overgang naar de
algehele meterplaatsing in het verzor
gingsgebied, waren ook gedurende 1952
nog niet alle aansluitingen gedurende
een aaneengesloten periode van een con
trole-meter voorzien, zodat het momen
teel moeilijk is een duidelijk beeld te
verkrijgen van het Vv'erkelijk te ver
wachten oververbruik.
In dit verband is het vermeldenswaard
dat waarschijnlijk in hoofdzaak als
gevolg van verdergaande meterplaat
sing gedurende de periode Januari
tot en met Augustus 1952 het waterver
bruik met ruim 80.000 m3 terugliep ten
aanzien van het verbruik in diezelfde
periode over 1951.
Met betrekking tot de Exploitatie
lasten moet worden vermeld, dat deze
van 240.392,12 werkelijke uitgaven in
1951 en van 231.200,geraamde uit
gaven in 1952, volgens de raming voor
1953 zullen stijgen tot 252.746,
Deze aanzienlijke stijging ontstaat na
genoeg uitsluitend door de bijzondere
zware belasting veroorzaakt door kapi
taalsuitgaven, verband houdende met de
aanschaffing van watermeters.
Ofschoon uit technische overwegin
gen voor het bedrijf onmasbaar, komen
tot op heden uit deze investering nage
noeg geen inkomsten voor het bedrijf,
zodat die een aanzienlijke verzwaring
van de lasten veroorzaakt.
Bedroeg volgens het jaarverslag over
1951 het totaalbedrag aa nrente en af
schrijving 108058,volgens de begro
ting 1952 114500.zo moest daar
voor in 1953 worden geraamd 122.797,
zijnde derhalve een toename van lasten
ten opzichte van 1951 met 14739.en
van 8297.in vergelijking met de
begroting 1952.
Zoals hierna berekend, wordt het ex
ploitatie-tekort op de gewone dienst
voor 1953 geraarhd op 1993.
Aangenomen moet worden, dat als ge
volg van de aanleg van vloeivelden in
Ouddorp (nodig tot behoud van een vol
doende voorraad drinkwater), v/aarom-
trent in 1952 reeds een principiële be
slissing genomen werd, de exploitatie
lasten nog eens aanzienlijk verzwaard
zullen worden. Immers, dan komen ook
de kosten van stroomverbruik en bedie
ning ten laste der exploitatie. Ook deze
uitbreiding levert voor het bedrijf ge
nerlei meerdere inkomsten op en het zal
dan ook niet moeilijk vallen na te gaan
met hoeveel het hierboven berekende
exploitatie-tekort nog jaarlijks zal stij
gen.
Kleine reserve.
Daar de Stichting momenteel slechts
beschikt over een reservefonds van
15.000.heeft het bestuur zeer te
recht een kleine commissie ingesteld,
die zal hebben na te gaan op welke wij
ze het evenwicht tussen uitgaven en in
komsten bij het bedrijf zal kunnen wor
den bereikt. Aanpassing van de huidige
tarieven, welke (zij het incidenteel ge-
v/ijzigd) van de aanvang van het be
drijf af dateren, aan de sedert dat mo
ment sterk gewijzigde omstandigheden
zoals loon- en prijsverhoudingen, zal
onvermijdelijk zijn.
De sociale taak, welke een waterlei
dingbedrijf mede vervult, maakt een
duidelijke uitspraak over de grens tus
sen de economisch noodzakelijke en de
sociaal verantwoorde hoogte van de ta
rieven, niet eenvoudig.
Mede daardoor kon deze aangelegen
heid met de daaraan verbonden finan
ciële en economische vraagstukken tot
nu toe door voornoemde commissie dan
ook niet tot oplossing worden gebracht
in die zin, dat concrete voorstellen daar
omtrent aan het Bestuur kunnen wor
den voorgelegd.
Moderne administratie ingevoerd.
De commissie geeft zich er zeer wel
rekenschap van, dat indien aan de alg.
vergadering beslissingen ter goedkeu
ring worden voorgelegd, de desbetref
fende besluiten gedurende een reeks van
jaren van kracht moeten kunnen blij
ven.
De huidige bedrijfsadministratie ver
schaft de commissie niet die gegevens,
welke onmisbaar zijn om een juiste
kostprijs, d.w.z. de kosten die uit eco
nomische overwegingen noodzakelijk en
verantwoord worden geacht, vast te
stellen.
Daartoe is o.m. nodig, dat alle kosten
volgens gewijzigde inzichten verzanveld
worden, om daarna te worden toegere
kend aan het af te leveren product
water".
Dit bracht mede, dat gezocht moest
worden naar andere wegen met betrek
king tot de bedrijfsadministratie, waar
door deze mede in de interne organisa
tie wordt ingeschakeld, terwijl het voor
de verantwoordelijke personen mogelijk
wordt gemaakt het bedrijfsgebeuren na
genoeg op de voet te volgen.
Toepassing van de „Moderne Bedrijfs-
Administratie" (M.B.A.), maakt het
mogelijk, objectieve cijfers omtrent het
interne van het bedrijf te verschaffen,
waarvan stimulerende actie het gevolg
kan zijn (z.g. budget). In dat geval zal
de administratie niet alleen dienen voor
vastlegging- van cijfers, doch daarenbo
ven een richtlijn voor het bedrijfsbeheer
kunnen geven.
Een van de principe's van de gewij
zigde administratie-methode is, dat zo
veel mogelijk kosten, gedaan ten behoe
ve van kapitaalsinvesteringen, aan die
investeringen worden teogerekend.
Daardoor worden die bijkomende kos
ten ook voortaan in een reeks van jaren
afgeschreven. Zulks in tegenstelling
met het verouderde taoekhoudsysteem
waarbij bijvoorbeeld alle salarissen van
directeur, opzichter, administratief per
soneel, alsmede de autokosten, bestuurs-
De raad der gemeente Middelhamis'kwam Woensdagmiddag 2 uur bijeen
ter behandeling van de gemeente-begroting 1953. Wethouder Vroegindeweij was
na lange tijd van afwezigheid wegens ziekte, weer aanwezig. Bij de behan
deling van de begroting hield iedere fractie een algemene beschouwing, waar
bij verschillende gemeentelijke problemen werden aangesneden. Toch heerste er
grote eenstemmigheid en in grote lijnen konden de leden zich met het beleid
van B. en W .verenigen. In vier urentijds wist men de agenda af te werken.
Burgemeester Rijnders opende de ver
gadering met gebed. De notulen werden
vastgesteld. De ingekomen stukken be
vatten weinig nieuws, dan alleen wat
goedgekeurde raadsbesluiten, begroting
Bescherming Bevolking enz.
Goedgevonden werd de sloot langs de
Hoflaan te dempen.
Eveneens werd goedgevonden het
voorstel tot verhoging van crediet voor
herstel Marietjespad. Hierbij merkte dhr
Beversluis op, dat dit een tegenvaller
was.
Daarna kwam de behandeling van de
begroting 1953 aan de orde.
De voorzitter gaf vooraf gelegenheid
tot het houden van algemene beschou
wingen. Van iedere partij-fractie werd
hiervan gebruik gemaakt.
Dhr C. V. d. Meide wees op het grote
werk van de samenstelling van de be
groting. Hij dankte de'secretaris en de
heer van Bodegraven voor de medewer
king die aan de commissie, die de be
groting had gezien, verleend was.
Terugziende op 1952 vond spr. dat te
veel was uitgegeven. Z.i. had b.v. de
brandweer met Sommelsdijk moeten sa
menwerken. Die last is te zwaar en in
zijn mening hierover was hij niet ver
anderd.
De luxe auto voor de gemeente achtte
hij boven de draagkracht. Gedane za
ken nemen echter geen keer, waarom
hij er een streep onder zette.
kosten, sociale lasten e.d. nagenoeg ge
heel direct ten laste van de exploitatie
rekening van het betreffende boekjaar
worden geboekt.
Aldus wordt een kostenvermindering
(dus lagere belasting)- bereikt ten op
zichte van de jaarlijkse exploitatielasten
waarop tenslotte de tarieven moeten
worden afgestemd.
Het nieuwe systeem brengt mede, dat
voorkomen wordt, dat de standaardkost
prijs van het water stijgt doordat las
ten, die volgens het moderne principe
over een reeks van jaren behoren te
worden verdeeld, in éénmaal in één jaar
ten laste van de exploitatierekening
worden gebracht. Met andere woorden,
ook de komende geslachten dienen de
bijzondere lasten, die thans voor het be
drijf ontstaan doch voor de toekomst
gemaakt worden, mede te dragen.
Op grond van vorenstaande overwe
gingen is er toe overgegaan, om de
voorgelegde ontwerpbegroting voor 1953
aan te passen aan de begrippen van de
Moderne Bedrijfs Administratie. Daar
door bestaat ook de mogelijkheid, deze
begroting mede te laten dienen als uit
gangspunt voor verdere studie der ta
rieven-commissie, zij het dan, dat daar
bij in acht genomen moeten worden de
stijging der exploitatie-lasten voor ge
projecteerde toekomstige uitbreidingen
(zoals vloeivelden), alsmede een opslag
van bijv. 10 procent van de exploitatie
lasten voor momenteel nog onvoorziene
hogere toekomstige kosten en reserve
ring als in de statuten omschreven.
De inkomsten, uit de verhouding Rijk
en Gemeenten gaan achteruit, wat spr.
begrijpelijk achtte. Na 1949 waren de
uitkeringen abnormaal hoog, die nu
langzamerhand normaal worden. Spr.
was van mening, dat de Rijksbijdragen
niet zouden meevallen en hij achtte de
begroting op dit punt hoog. De posten
havenopbrengsten waren zijns inziens
ook veel te hoog geraamd en wel niet
minder dan 10.000 Hij juichte toe,
dat het einde in 't zicht v/as van de ha-
venmisère, maar vond het een teleur
stelling, dat de tonnenmaat te laag was
waarvoor hij de aandacht van hogere
autoriteiten vroeg.
De zwemgelegenheid, die zeer urgent
was, diende tot een oplossing te komen.
In twee gemeenten die aan elkaar liggen
met 10.000 inwoners is men hiermede
achter op vele andere gemeenten. Over
het woningprobleem zei spr., dat er
meer aandacht diende te v/orden be
steed aan particuliere bouw. Aan de au
toriteiten diende hiervoor medewerking
te worden gevraagd.
Voorts wenste spr. meer verlichting
bij de H.B.S. en Stationsweg en vroeg
verder hoe het stond met de betege
ling van trottoirs en de plannen van de
Oost-Achterweg en de Vissersdijk. Hij
besloot, dat B. en W. aan zijn wensen
aandacht zouden besteden.
De heer Krijgsman
sprak namens de A.R.-fractie. Na eerst
een woord van dank te hebben geuit
voor de samenstelling van de begroting
merkte hij op, dat de A.R.-fractie zich
met het beleid van B. en W. in grote
lijnen kon verenigen. Een verblijdend
verschijnsel was, dat de meeste voor
stellen m.a.s. waren aanvaard, waaruit
bleek dat het beleid bij meerderen waar
dering vond.
Spr. prees de aangebrachte verfraai
ing in de gemeente, de voorstellen ter
beplanting en drong aan op verbetering
van de gemeentetuin. Ook vroeg spr.
aandacht voor de straten Vissersdijk,
Visserstraat, Oost-Achterweg en Stati
onsweg van een nieuw wegdek te voor
zien. De plannen tot aanleg van een
Rond-Verkeersweg, waardoor de be
bouwde kom van het doorgaande ver
keer wordt ontlast, vond zijn instem
ming.
Al wist spr. dat de woningbouw het
grootste zorgenkind was voor B. en W.
vroeg spr. hiervoor onverdeelde aan
dacht en hoopte dat het toegestane
bouwvolume 1951'52^'53 dit jaar re
aliteit zou worden. De woonruimte-com
missie bracht hij dank. De reeds aange
kochte krotwomngen verzocht spr. spoe
dig af te breken.
De bestaande toestand van het Groe
ne Kruis, consultatie-bureaux, t.b.c.-be
strijding achtte spr. onhoudbaar. Stich
ting van een wijkgebouw was dringend
noodzakelijk; in samenwerking met an
dere gemeenten diende een oplossing ge
zocht.
Komende op het punt brandweer,
schetste spr. kort de noodzaak van goe-
WO
lensdag
de blusmiddelen en prees het brand
weercorps, dat uitgerust met goed m»
teriaal, in staat is efficient op te tr»
den. Namens zijn fractie dankte hij a
Vrijwillige brandweerlieden, die hu,
vrije tijd opofferden om paraat te kim
nen optreden. Hij betreurde, dat het b»
sluit tot aanschaffing van een nieuv
spuit niet m.a.s. werd genomen en de 1
kerzijde tegenstemde. Ook zijn fraeti,
was de hoge kosten bewust, maar gezia
de verantwoordelijkheid èn t.o. de Eu»
gerij èn bij dreigend oorlogsgevaar, ko,
men niet anders handelen.
Betreffende de speelweide in wordini
vroeg hij aandacht van het particulie"
initiatief om speel-attributen te verkr
gen. De jeugdleider wilde hij hiervooij
animeren.
Zijn fractie was bezorgd over de toe
nemende werkloosheid. Het college vai
B. en W. zal moeten bezig zijn met
plannen tot uitvoering van openbaii
werken en verkrijgen van blijvend werli
waarbij spr. dacht aan de uitvoering van
het Havenplan e.d. structuurverbeter
de werken.Gepoogd zal moeten worden
klein-industrie aan te trekken.
Bij uitvoering van werken drong spr
aan dit te doen in vrij verband. Bij
U.W.-arbeid beschouwt men zich te veel
als een werkloze, voor wie in het ar
beidsproces geen plaats is. De enige af
doende oplossing zou een vaste oever
verbinding zijn. In dit verband haalde
spr. aan dat op een vergadering van
A.R.-gemeentebestuurders het Tweeedi
Kamerlid Stapelkamp, bij de beaprekin»
over het werkloosheidsprobleem en aan'
sluitende discussie levendige belang
stelling toonde voor de Flakkee.se mn-
gelijkheden. De aanwezige Kanierledei
waren van oordeel, dat voor het welzij
van de arbeidende stand een brug d
oplossing kon brengen. Met deze sug
gestie kon het college winst doen.
Wat de gemeente-financiën betrof
vond spr. dat die er niet zo daverend
voor stonden. Al gaf de begroting '5J
een onvoorzien van 11.200.- en
stemde dit tot dankbaarheid, moest
constateren, dat dit bedrag eigenlijk
niet positief was. Zo waren b.v. de ha-
veninkornsten begroot op de gewone
wijze, terwijl door sluiting'van de haven
wegens sluis-verbetering de inkomsta
grotendeels zullen moeten worden
mist. Wat betekenen 11.000 onvoorzien
als alleen de nodige verbeteringen van
het secretarie 9.600.- kosten, vr
spr.?
Hij maande aan, ,,de tering naar de
nering te zetten", hoewel men ander
zijds niet te conservatief moest zijn ii
financieel opzicht, wanneer het ging om
de levensbelangen van onze burger
Wel achtte spr. het van belang precies
te weten, hoe nu eigenlijk de finan-
cieële verhouding was tussen Rijk m
Gemeenten.
Aan de Middenstand diende alle aan
dacht besteed te worden en spr. vroe;
of er van deze groep van de bevolkini
klachten waren.
Nogmaals drong spr. er bij het col
lege op aan, om de goed functionneren-
de reinigingsdienst voor de bevolkin;
belastingvrij te laten geschieden.
Tenslotte wees spr. op de klacht, dat
het geestelijk-zedeüjk peil van de ge
meente sterk nadelig veranderde. Niet
in de eerste plaats achtte hij het de taak
van de Overheid hieraan te dokteren,
Hij achtte het de taak van de kerken
en de ouders om na te gaan, v/at er aan
de conserverende en opvoedende kracht
ontbreekt om onder beding van genade
maatregelen tetreffen. Wel vroeg spr,
waar nodig de helpende hand van het
college. Het geheim van alle zegen is
te leven naar Gods Woord. Zijn dienst
moet onze vreugde en vrijheid zijn. Met
de wens, dat Gods zegen op allen die
in dienst van de gemeente mocht nis
ten, besloot spr. zijn betoog.
De heer L. v. d. Waal (P.v.d.A,)
dankte allereerst voor de overzichte
lijke samenstelling van de begroting. Hij
wees op de beschrijvingsbrief bij de be
groting, waarin B. en W. opmerkten,
dat de begroting 1953 een ongunstiger
beeld vertoont dan in. 1952 door liet
stijgen van het uitgavenpeil, terwijl dt
inkomsten daarmee geen gelijke tred
hielden. De uitkering gemeente-foiiÈ
blijft een open vraag, die zoals dt
commissie heeft opgemerktkan mee-
en tegenvallen. Toch verheugde het spr,
dat er een saldi van 11.200.was. Het
som,bere geluid dat de commissie liet
22.)
99
DOOR
HEKMAN NOORMAN
En vermoedelijk hebben zij geen onge
lijk. Ik althans heb ook mijn ogen niet
in de zak. Kan ik je al gelukwensen,
Lasterie, of
In eens weet Abel wat hem te doen
staat.
Kom eens even mee, zegt hij, naar
zijn lokaal lopend, dat nog leeg is. Daar
vertelt hij onomwonden. Ik weet, dat ik
je vertrouwen kan en je er met niemand
over zult praten.
Schrijf het briefje en ik zal zorgen,
dat het Kea vandaag nog in handen
komt, belooft de vriendin van Kea. En
je kunt er op aan, dat van mij niemand
te weten komt, wat er aan de hand is.
Natuurlijk mocht zij gisteravond niet
naar de club van haar vader. Het is zo
duidelijk als wat. Het zal hard hard
vechten worden, Dasterie, om Kea te
krijgen, als je ze krijgt. Ofjullie
moetenneen, dat is toch te gek
Wat bedoel je?
Nu ja, Kea is meerderjarig. Zij
kanmaar nee, zó moet het toch
liever niet, vind je wel?
Die weg wil ik het liefst ook niet
op. Ik weet het nog niet. In elk geval
moet ih met Kea praten. We moeten
een weg vinden. Om twaalf uur zal ik
je het briefje geven.
Ellenboom komt dan in het lokaal. Die
heeft er ook al van gehoord. Het halve
dorp weet er al van. Bij Piccardt is
Jeannette met het nieuws thuis geko
men en mevrouw Piccardt heeft zuur-
zoet gekeken, doch haar gelaat klaar
de op, toen men haar zeide: ,,Dat kan
Lasterie wel uit zijn hoofd zetten.
Steendam bedankt, natuurlijk feestelijk
voor zo'n schoonzoon, 't Is anders niet
slecht bekeken van Abeltje. Daar zit
geld." Mary heeft niets gezegd. Zij was
alleen heel bleek.
Uit pure verveling en landerigheid
gaat Abel deze middag naar Amers
foort, waar hij wat door de straten
en winkels bekijkt. Doch ook daar wijkt
de onrust niet van hem. Om zeven uur
is hij weer in het dorp. Endan neemt hij
het besluit hij moet toch naar de
pastorie, voor het gewone veertiendaag
se bezoek om zijn moeilijkheden do
minee voor te leggen. Het is toch een
eerlijke zaak. En hij moet raad heb
ben.
Nauwelijks vijf minuten zit hij er, of
hij steekt van wal.Mevrouw is er bij,
maar dat acht hij niet het minste be
zwaar.
,,Ik heb moeilijkheden", zegt hij, ,,en
zou uw mening willen weten, dominee".
Steendam weigert natuurlijk?"
vraagt de predikant, flauw glimlachend
,,Weet u het ook al?"
,,Zijn er dan meerderen, die jullie
hebben gezien. Maandagmiddag? Je
deed niet verstandig Lasterie. Ik reed
vlak achter jullie, een eindje, en be
greep onmiddellijk de situatie. Maar van
zelf heb ik er met niemand over ge
sproken, behalve met mijn vrouw. An
deren zullen het ook wel gezien hebben
en dan weet je het wek Toen ik thuis
kwam, heb ik mijnvrouw gezegdik
moet Lasterie waarschuwen, want dat
loopt mis".
,,Dle waarschuwing zou toen al te
laat gekomen zijn, want toen had ik het
ja-woord van Kea al", zegt Abel.
Woensdagmiddag ben ik op de boer
derij geweest. Steendam behandelde mij
zeer onheus. Hij weigerde pertinent. Kea
zal trouv/en met een boerenzoon en niet
met een schoolmeester." Honend is zijn
stem. Dominee Vervoom kan dat be
grijpen, al keurt hij het niet goed.
,,Heb je na Woensdag Kea nog ge
sproken, Lasterie
Abel vertelt openhartig.
„Voorlopig komt zij niet meer op dat
zangclubje", oppert dominee Vervoorn.
,,Dus je weet niet, hoe Kea er over
denkt na de weigering?"
Dat weet Abel wèl. Ze hebben er im
mers over gesproken vóór hij naar de
boerderij ging? O juist. Peinzend kijkt
de predikant hem aan.
„En nu wou je raad hebben, hoe te
handelen? Wat hebben jullie afgespro
ken, of moet de eigenlijke afspraak nog
gemaakt worden, als jullie elkaar straks
ontmoeten?" i
„Inderdaad, zo is het, dominee. Ik heb
alleen de stellige verzekering van Kea
dat zij mij niet zal loslaten, wat er ook
gebeurt. Maar nu uw mening. Mag een
vader zulk een eis aan zijn dochter stel
len? En is die dochter dan beslist ge
houden, aan die eis te voldoen? Dat be
tekent dus, dat, stel het geval, dat Kea
toegeeft, zij misschi enwel zal trouwen
met iemand, voor wie zij niet de min
ste liefde koestert? K&,n, mlag dat nu,
dominee? U staat er geheel buiten. Ik
ben belanghebbende. U kunt mijns in
ziens het geval objectief bekijken".
Met belangstelling kijkt mevrouw
haar man aan: voor zo'n probleem heeft
hij, bij haar weten, nog niet gestaan.
„Ik geloof, dat een eis stellen, zoals
Steendam doet, niet mag, Lasterie.
Hij raakt daarmee in een tere zaak.
Natuurlijk zou het mogelijk geweest
zijn, zelfs waarschijnlijk, dat Kea ver
liefd was geraakt op een boerenzoon en
dan had Steendam zijn zin gekregen.
Nu is dat niet het geval. Hij mag aan
zijn mening niet vasthouden."
.Precies mijn gedachte," meent me
vrouw.
,,Dat weet ik, kind. Je hebt die al ge
uit, toen ik je er Maandag over sprak.
Maar hiermee zijn we er niet. Op
pervlakkig geredeneerd, zou je nu kun
nen zeggen: nu, wat heeft dat meisje
zich dan iets van haars vaders eisen
aan te trekken! En hier komt nu de
moeilijkheid. Ik durf op dit moment in
deze phase niet zeggen: ga je gang,
trouwen jullie desnoods tegen de wil van
de vader. De boerin zal wel geen partij
zijn. Die zit lelijk tussen twee vuren, dat
is voor haar ver van aangenaam. Maar
dan tegen de wil van de vader trou
wen. Dat kan natuurlijk. Misschien
moet het wel eens zo ver komen, 't Is
te hopen van niet, want dan is er veel
bedorven. Vergeet niet, Lasterie, hij is
haar vader! En die twee houden veel
van elkaar, naar ik meermalen heb kun
nen opmerken. Dan breekt er dus iets
dat mogelijk niet meer kan worden her
steld. En dat is geen kleinigheid. Zo-
onmogelijk, dat Steendam tot andere
der lijden. Eén van beiden in elk geval.
Het is volstrekt niet onmogelijk, dat
Kea, hoewel zij van je houdt en jullie
een gelukkig huwelijk met elkaar zul
len hebben, tóch met heimwee denkt
aan haar vader. Voel je wél? Je moet
deze zaak van alle kanten bekijken.
Om kort te gaan: ik zou je dit wil
len adviseren, maar vrijblijvend. Volg
je het advies niet op, ik zal er geen mo
ment aan denken, het je kwalijk te ne
men. De kwestie is niet zo eenvoudig.
Als ik jullie was, je bent nog jong, al
ben je iets ouder dan Kea, ik zette niet
door. Wachten jullie geduldig af. Dat
kan ook, als de liefde echt is, waarvan
ik overtuigd ben. Het is immers niet
onmogelijk, dat Steendam to anderf
gedachten komt, als hij ziet, dat jullie
elkaar niet vergeten, al zien en spreken
jullie elkaar niet? Ik zou dus voorlopig
tijd willen winnen.'
,,Dan kan Lasterie lang wachten," in
terrumpeert mevrouw.
,,Daar weten we niets van, vrouwtje
Ik geloof ook niet, dat Steendam spoe
dig van mening zal veranderen, ook a
zou ik met hem praten. Dat ben ik na
melijk van plan, als het geschik
te moment er is. Ik ga er niet speciaa
een bezoek voor afsteken. Dan begrijpt
hij het allicht onmiddellijk en kan ziel'
wapenen. Zo ongemerkt, op het juiste
moment, dat kan gauw zijn, dat kan
lang duren, wil ik hem polsen niet al
leen, maar hem ook het mijns inziens
verkeerde van zijn doen onder het oog
trachten te brengen. Steendam is niet
iemand, die gauw omvalt, integendeel
Intussen, je kunt niet weten. Me dunkt
dat je voorlopig dit geval eens moet
aanzien, Lasterie. Jullie bent zeker van^
elkaar. Wacht af."
„Maar, stel nu eens, dominee, ja, nie
mand weet er iets van, maar je kunt
toch niet weten, stel nu eens, dat Steen
dam Kea zou willen dwingen te trouwen
met een boerenzoon
,,Hij is er toe in staat," zegt me
vrouw, die blijkbaar de boer goed kent,
(Wordt vervolgd)
horen, kon
jiandelsbal;
van 1 mill
^yijs van
het met
finaiicieële
het met d
kende in c
bij de P.v.i
ook plaat
nienwinst
in het best
stem verk
Komend
opruiming
de Stenen-v
de gemeen
denstand s
de midd<
ontplooid
gedaan. H
van de g<
Spr. la;
T.M.-diens
van de bu
protest Vi
bestuur z
Bij het
heugde sp
ruiming
laten van
liuurder,
v/oonbaar
Ook hij
wekkend,
zigd en
deed een
trent het
voorlichti
a.s. huur
spr. nooc
een Vere
In de
de toekt
door sch
der gem<
lijke bez-\
volking
school s
zou bren
derwijs
toestand
onmogel
schikbaa
De op(
gedaan
tot stich
bouwsch
van de
tussen
Spr. V
Maatsch
aanstelk
kon mo|
worden
en zeide
De
spr. VOO
zg. culti
vroeg B
culturel
Opnie
de jeugi
pen en
te bevo
Voort
normen
Naar h
van B.
ten in
nige aa
van w
aan de