Luchtverversingsproblemen
in de kolenmijnen
Voor GERO
Lezers veroordelen de slechte ver
bindingen op ons eiland
Uienveiling
kinóeRhoekje
Plaatselijk Nieuws
WETENSCHAPPELIJK GENOOTSCHAP
Kaptein xnobylette
Model met velgremmen f 415.compleet
Model met zware remnaaf f 430.compleet
Fa. WITVLIET - MIDDELHARNIS - TELEF. 2073
Emsertjes (Münhardo
R.T.M, moet breken met het
het oude stelsel
De overwegen
Nu nog maar
'n scheut of 'n steek...
naar J. KEUVELAAR
Biz. 2
„B31L A N D E N - NIE U W S"
Zaterdag 25 October 1952
Maandagavond luisterden de leden, van het Wetenschappelijk Genootschap
GocreeOverflakkee naar Dr ide Braaf uit Brunssum, deskundige bij de staats-
mijnen in Limburg. Men kwam oudergewoonte bijeen in Hotel Spee te Sommels-
dijk. De belangstelling der leden was niet groot. Zoals zo dikwijls hebben ook
hier de wegblijvers veel gemist want Dr De Braaf hield een interessante le
zing, vooral toen hij kwam tot dat deel van zijn onderwerp, waarin hij volko
men thuis is: de luchtverversingsproblemen in de kolenmijnen.
Na kort te zijn ingeleid door waarne
mend voorzitter Prijlink begon Dr. de
Braaf met zijn toehoorders er op te wij
zen, dat de Nederlandse mijnen een der
grootste nationale industrieën vertegen
woordigen. De productie van onze koleur
mijnen beloopt thans 12 millioen ton
per jaar. Wij mogen wel dankbaar zijn
dat wij zulk een kostelijk bezit onder de
Limburgse grond hebben, want deze pro
ductie vertegenwoordigt een waarde van
600 millioen gld. Men denke zich eens
in hoe ons land er voor zou staan als wij
die hoeveelheid kolen tegen zulk eeni ka
pitaal bedrag zouden moeten aankopen
In het buitenland.
Min of meer uitvoerig schetste Dr de
Braaf hoe de steenkool ontstaan is. On
geveer 300 millioen jaren geleden bevond
zich op de plaatsen waar nu steenkool
ligt een groot moeras, dat er gedijde in
een tropisch klimaat. Vooral varenach
tige planten tierden welig in dat moeras.
Langzaam zakte de bodem en telkens
bezonk er een laag planten. Die laag
werd in loop van talloze eeuwen soms
wel een twintig meters dik. Dan kwam
er een grote ommekeer in bodem en kli
maat. Er ontstond een ondiepe zee en
klei en zand zetten zich boven de ver
gane planten af. Maar daarmede was
het proces nog niet ten einde. Want
weer trad er een warmteperiode in en
opnieuw ontwikkelde zich een enorme
plantengroei en weer zakte de bodem,
enz. Een dikte van 20 meter vergane
plantenmateriaal werd samengedrukt
tot een laag turf van 5meter dikte en
nadat de bodem opnieuw gedaald was
en zich weer zand en klei hadden afge
zet werd die vroeger plantenmassa sa
mengeperst tot een laag steenkool van
1 meter dikte en na vele duizenden ja
ren werd de klei tot leisteen en het zand
tot zandsteen. Toen gingen er geberg-
tevormende krachten aan het werk; hier
kwam de bodem omhoog, daar daalde
zij. Er ontstonden breuken en schollen
in de aardkost, de gesteentelagen bra
ken en sloten niet langer mooi aan. En
zodoende zijn er plaatsen waar de
steenkool zeer ondiep ligt en andere
waar men-er niet bij kan.
In Limburg hebben wij een gebied
waar de steenkool zich van oudsher ge
makkelijk liet delven, door de vrij ge
ringe diepte. De ondiepste lagen zijn
uiteraard het eerst gedolven, zodat men
allengs dieper moet gaan. Bij de staats-
mijn Maurits delft men op plm. 350 me
ter, maar als men te zijner tijd aan de
steenkoolwinning in de Peel zal moeten
beginnen, zal men tot 800 meter moe
ten afdalen.
Gemiddeld heeft men op een laag van
30 meter onbruikbare gesteenten een
laag steenkool, die kan variëren van en
kele centimeters tot 3 4 meter dikte.
De dunste lagen zijn niet economisch te
delven. Alleen lagen van 50 cm of dik
ker worden ontgonnen.
Uitvoerig schetste spr. hoe het win
nen van het zwarte goud in de mijnen
geschiedt. Duizenden mijnwerkers zijn
daar dagelijks mee bezig en in de mijn
Maurits, een van de grootste van ko
lenmijnen van de wereld, wordt thans
per dag 10.000 ton kolen gedolven.
De Mijnschacht
Het grootste probleem, waarmede
men vroeger bij het beginnen van een
kolenmijn te maken had, was het boren
van de schacht door het drijfzand. Te
genwoordig is dat probleem radicaal op
gelost door het laten bevriezen van het
zand. Men vormt een pijp van ijs waar
uit het zand, dat zich in het schachtge
deelte bevindt, gemakkelijk te verwijde
ren is. De wand wordt daarna van ge
wapend beton voorzien. Dicht rond de
schacht mag een mijn niet geëxploiteerd
worden. Dichtbijgelegen instortingen
zouden funest kunnen zijn voor de
schacht. En hoe dieper de schacht daalt
des te verder blijft men er met de ko-
lenwinning vanaf. Er ontstaat dus een
kegelvormig gebied, dat onaangeroerd
blijft en feitelijk schadelijk is voor de
exploitatie.
De schacht vormt de levensader van
de mijn. Alle af- en aanvoer moet er
door geschieden, lucht, water, electrici-
teit worden er door toe- of afgevoerd,
de mensen dalen of stijgen er in, het ge
wonnen product komt er door naar de
oppervlakte van de aarde.
Dr de Braaf verduidelijkte zijn cause
rie met vele interessante lichtbeelden;
van hetgeen er in het Limburgse gebied
op de terreinen der mijnen verrezen is,
van mijnwerkers aan de arbeid, van
door perslucht aangedreven locomotief
jes met treintjes van 60 kolenwagens
achter zich, van de enorme ventilatoren,
die ettelijke tienduizenden kubieke me
ters lucht uit de mijnen zuigen( waar
bij door de tweede schacht verse lucht
de mijn wordt ingezogen!) van de wij
ze, waarop de mijnwerkers hun kleren
opbergen, (aan een hijsinrichtinkje naar
de zolder en met een hangslot beveiligd)
van de medische verzorging enz. enz.
Voorts projecteerde Dr de Braaf diverse
tabellen en grafieken, doorsnedetekenin-
gen enz. van de mijnen, de kolenmijnen,
de temperaturen etc.
De luchtverversing
Na de pauze sprak Dr de Braaf over
het probleem van de afvoer van schade
lijke gassen uit de mijnen, van het te
weeg brengen van een temperatuur,
waaronder behoorlijk gewerkt kan wor
den en over de vele vraagstukken, die
moesten worden opgelost voordat men
de mijnen behoorlijk diep kon gaan ma
ken.
Het Nederlandse mijnreglement schrijft
voor, dat overal in de mijn ledere man
per minuut 3 kubieke meter verse lucht
toegevoerd moet krijgen. Het probleem
wordt uiteraard het grootst als zich in
de mijn schadelijke of gevaarlijke gas
sen ontwikkelen. Het zuurstofgehalte
van de lucht mag niet onder 15 ko
men en mijngas, koolzuur en zwavelwa
terstof bedreigen bovendien de mijn
werker. Het mijngas (hetzelfde gas, dat
op Flakkee op meerdere boerderijen als
brongas naar boven komt en benut
wordt) is niet gevaarlijk in physieke
zin, maar met lucht vermengd vormt
het een uiterst explosief en gemeen gas,
waarbij de explosiviteit bestaat bij een
vermening van 4% tot 14 gas met
lucht, terwijl het critiekste moment bij
9 ligt. Koolzuur komt in onze mijnen
weinig voor; zwavelwaterstof bemerkt
men slecht en het werkt afstompend op
de reukorganen. Bij onze mijneni is het
gevaar uit hoofde van mijngas het
grootst. Men ontruimt in Limburg een
post, zodra er 1% mijngas wordt ge
constateerd.
Voortdurend wordt er nauwkeurig op
mijngas gecontroleerd. Het beste appa
raat daarvoor is nog altijd de Davy-
lamp. Zulk een lamp had Dr de Braaf
medegebracht, een reservoir, dat gevuld
is met in benzine gedrenkte watten, die
een gewone pit van brandstof voorzien
de pit brandt binnen een glazen scherm
en de afvoer van de verbrande gassen
geschiedt door een dubbele gazen kap,
welke laatste het geheim van de mijn
werkerslamp vormt. Het is nog niet ge
heel verklaard op welke natuurkundige
of chemische wetten de werking van de
ze lamp berust. In ieder geval is hij bij
oordeelkundig gebruik volkomen veilig
in de mijn en stelt hij bovendien in staat
om de aanwezigheid van mijngas aan
de vlam af te lezen. Experts kunnen aan
de vlam op eentiende procent nauwkeu
rig aangeven hoeveel mijngas aanwezig
is. Bovendieni slaat de vlam niet door,
zodat het mijngas niet explodeert. Er
zijn wel al vele metertjes en instru
mentjes bedacht om met een wijzer het
percentage mijngas aan te geven, maar
geen daarvan doet het beter dan de
lamp.
Een belangrijk deel van zijn betoog
wijdde de spreker aan de temperatuur
benedön in de mijnen. Hoe dieper men
gaat hoe warmer.
Bovendien spelen vochtigheid en snel
heid, waarmede de lucht wordt toege
voerd een grote rol. Mede deze omstan
digheden stellen een grens aan de diep
te tot waarop men een kolen- of erts
gebied ontginnen kan. In België is met
een mijn tot plm.-700 meter gegaan,
maar daarbij heeft men kostbare instal
laties voor afkoeling van de lucht moe
ten aanbrengen. Hiermede raakt men op
het terrein van een volledige aircondi
tioning in de mijnen, hetgeen een pro
bleem van geweldige omvang betekent;
want het gaat niet om toevoer van en
kele kubieke meters lucht maar van
tienduizenden per minuut!
De wetenschap en techniek staan ech
ter niet stil en men bedient zich van
steeds moderner middelen. Als typisch
voorbeeld hiervan noemde Dr de Braaf
de opstelling van een geheel ingewikkeld
systeem van electrische lampen, waar
aan men kan aflezen welke invloeden
veranderingen in het gangenstelsel heb
ben op de luchtvoer, de temperatuur
enz. Op deze lezing volgde een bespre
king, waarvan met veel animo door de
aanwezigen gebruik werd gemaakt.
Gebruikt slechts
600/q van zijn kracht
Lange levensduur
Loopt meer dan
35000 km zonder
revisie
Leverbaar met
verende voorvork
Ook leverbaar
betalingsvoor
waarden
op
Mijnheer de Redacteur,
Met belangstelling lazen wij de kwes
ties die voortvloeien uit de buitengewo
ne premitieve verkeersverbindingen op
ons eiland.
De tram heeft, zo wij herhaaldelijk
kunnen lezen, eeuwigdurige concessie.
Hoe dat ook zij en wie daar de verant
woording voor dragen of hebben gedra
gen is bijzaak, maar het spreekt niet
van wijs beleid, dat daar niet aan ver
bonden is geworden, dat de R.T.M, daar
bij voor een vervoersapparaat moest
zorgen, dat aan de eisen des tijds vol
doet.
Het gaat er nu om die eeuwigdurende
concessie uit te schakelen.
Onze gedachten gaan daarbij naar een
Ned. Herv. Kerk in Nederland; een rij
ke familie schonk die kerk met de be
paling er bij, dat er geen orgel in ge
plaatst mocht worden.
De Kerkvoogdij is op het idee geko
men om de zang door een ander muziek
instrument te begeleiden, wat zeer vol
doet.
Kunnen we nu ook niet zo'n maasje
vinden, om die eeuwigdurige concessie,
op zij te zetten? Dan zijn we klaar.
Van R.T.M, zijde worden we herhaal
delijk gewezen op de verbinding in an
dere streken van ons land, ik wil daar
ook eens op wijzen.
Het Westland had ook zijn tram, met
name de W.S.M. Of die eeuwigdurende
concessie had of heeft dat weten wij
niet, maar wel weten wij, dat daar com
fortabele bussen de dienst onderhouden,
ingelegd door dezelfde maatschappij.
Als eilandbewoner is het om te wa
tertanden als men elk half uur op het
plein te Naaldwijk aankomst en vertrek
gadeslaat en ziet, hoe precies de verbin
dingen kloppen.
Doet tr dat eens na, hoge functiona
rissen van de R.T.M., dan zijn wij er uit!
In het raadsverslag van MeUssant la
zen we, dat vroeger het concept 'der
dienstregeling werd besproken in de ver
gadering van Burgemeesters. Thans
heeft onze Burgemeester niet eens erg
gehad, dat de busdiensten vervielen! Het
is te betreuren dat er zo slecht gedacht
is aan onze belangen.
Laten we op een nieuwe regel begin
nen en aanpakken.
We zitten nu met de tram, opgelegd
door ons voorgeslacht. Moeten we daar
nu in berusten? Het blijkt een nutteloos
Hoeststillende en slijmlosmakende
dragees. In dozen van 52 en 95 cl.
van Woensdag 22 October 1952
Voor "directe levering 19.99 per 100
kilogram.
Levering uiterlijk 15 Nov. 21.50 per
100 kilogram.
Pootuien, dir. levering 19.per 100
kilogram.
Aanvoer 36.500 kg.
ding te zijn. En dan het vooruitzicht,
dat dit niet zal veranderen!
Betrokken instanties: Burgervaders
enz., nu de koe bij de horens gevat! Nu
iets tot stand brengen waar we allen nu
wat aan hebben en ook ons nageslacht!
,,A1 mag het ongelofelijk schijnen."
„Éénmaal zal de R.T.M, verdwijnen!"
Liefst zo spoedig mogelijk!
De tram hoort in het Streekmuseum!
J. te Melissant.
(Verkort door de Redactie)
Geachte Redactie,
Het vervoersprobleem lijkt tegenwoor
dig vast te lopen op de „eeuwigdurende"
coHcessie van de „R.T.M."
Maar die is toch al gebroken door de
veerdienst van v. d. Schuyt op Numans-
dorp?
De Spoorwegen" exploiteren ren
dabele lijnen en laten de rest over
aan particuliere maatschappijen. Eén
van die maatschappijen ig de R.T.M.
De R.T.M, gaat nu „Spoorwegen"
spelen op haar beurt. Met dit verschil
dat ze niet het algemeen belang dient
maar het belang vanja van wie?
De aandeelhouders of de employe's.
(Het laatste beslist niet, daarover
straks)
En minder rendabele lijnen zoals die
naar Ouddorp, worden niet aan parti
culiere busmaatschappijen overgelaten,
maar de bevolking aan zichzelf overge
laten.
Ik sprak een employé van de R.T.M.
Die was ook voor het verdwynen van de
tram. „Straks zijn we te oud om omge
schoold te worden" was zijn nuchtere
opmerking.
Bij de Verkeersinspectle schermt de
R.T.M, met het kolossale, massale ver
voer in Juli en Augustus naar Oostvoor-
ne en naar Schouwen.
Weet U echter dat op de veerboot van
Numansdorp naar Z^'pe (Schouwen en
Duiveland) in de andere 10 maanden het
aantal passagiers soms het aantal van
1 (één) nog niet haalt? En dan een boot
zoals de Minister" van Hellevoetsluis
naar Middelharnis.
Maar die blijft varen!! Waarom rijden
er geen bussen op die „seizoenlijnen". In
Juli en Augustus kunnen ze de passa
giers wel achter de goederenwagons ver
voeren, om meteen in eigen stijl te blij
ven!
Waarom zijn we hier op Plakkee zo
in de „luren" gelegd met de brugactie?
Met tolheffing is de brug nog te duur!
Is er nu niemand van de agitators voor
de brug, die direct inzag dat er geen
brug komt, zolang het Haringvliet nog
zo breed is.
Zijn er bij die hun „naam" aan die brug
willen verbinden?
Is het een wanhoopspoging tegen de
z.g. „eeuwigdurende" concessie van de
R.T.M, of zijn ze met verblindheid ge
slagen?
Dinsdag schreef dhr Sieling: „Ove
rigens zou het eiland met een brugver-
binding volledig uit de impasse zijn".
Die opmerking trapt een open deur in.
Hij kan net zo goed schrijven met een
dernping van het Haringvliet of de
Noordzee.
Weet U dat het veer Zierikzee-Katse-
Veer ((Goes) plm. 1,— kost voor een
auto (plm. 1 uur vaeeni).
De aanval tegen de R.T.M, moet zijn
tegen haar zwakke pimt: „De veerdien
sten".
En dan door de Plakkeese Gemeen
schap niet met gedaas over een brug,
maar door een actie voor vrij© veren.
Zoals de tolgelden verdwenen zijn,
moeten de dure veergelden verdwijnen.
Het Verkeersfonds loopt er al van
over. Zeeuwsch-Vlaanderen heeft er al 7
jaar van geprofiteerd (Wester-Schelde
19451952). Het komt al naderbij. De
volgenide zeearm, de Ooster-Schelde, is
ook al aan de beurt. (Zierikzee-Katse-
Veer). Nu is het Haringvliet aan de
beurt.
Summa Summarum:
Voor de autorijders goedkopere veren
door een actie van de Plakkeese Ge
meenschap.
Voor de bevolking van Plakkee alleen
busdiensten. Daarom een anti-R.T.M.-,
lees: „anti-tram-vereniging."
Ook in het belang van het R.T.M.-per
soneel, anders kunnen ze niet meer om
geschoold worden.
In het hele land zijn de tramlijnen op
het platteland verdwenen. Hier zal dat
ook gebeuren.
De bevolking moet beginnen. Speciaal
de boeren. Hoeveel kostbare akkergrond
komt er dan niet vrij voor de boeren
langs de tramlijn?
Geen goederen meer vervoeren met
de R.T.M. Dan verdwijnt d» tram van
zelf.
Hoogachtend,
„DIRKSLANDER"
Geachte Redactie,
Op het ingezonden stuk van ,,een niet-
aandeelhouder van de R.T.M." zou ik de
volgende opmerkingen willen maken:
Schrijver poneert, dat de tramvertra
ging te wijten is aan de slechte veerver-
binding. Dit moge ten dele waar zijn,
evenwel zou de R.T.M, naar mijn mening
juist met het oog op het niet onbelang
rijke passagiersvervoer ti;^sen de dorpen
onderling op het eiland, niet de gehele
dienstregeling moeten baseren op de
veer-verbinding.
In de t^jjeede plaats kan ik het in het
geheel niet eens zijn met schrijvers ar
gument, dat de gemeenten door hun
aandeelhouderschap van de N.V. Brug
zich met handen en voeten hebben ge
bonden. Waarom kunnen ze niet even
goed aandringen bij de regering op een
betere bootverbinding
De onhoudbaarheid van schrijvers stel
ling is m.i. bewezen door het feit dat
de gemeenten op het eiland voor een
deel de kosten van verbouw van de veer
boot Stad Zierikzee hebben gegaran
deerd! Hier pleit juist het nuchtere in
zicht van de gemeentebesturen, die zich
zeker realiseren, dat de brug voorlopig
nog niet tot stand zal komen, terwijl zij
zich bovendien een offer getroosten in
het geval de brug of een andere oever
verbinding toch binnen een bepaalde ter
mijn tot stand zal komen.
Als nu echter die gemeenten, die aan
handen en voeten zouden zijn gebonden
dan toch opkomen voor de verkeersbe-
langeü, dan gaat schrijver spreken van
het luchten van opgekropte gemoederen,
hete hoofden, koude harten en van be
krompenheid.
Dan het argument van de financiële
onmacht van de R.T.M., eigenlijk zou
de hele concessie een strop zijn. Dat is
het ook, maar dan voor het eiland. De
R.T.M, had blijkbaar toch wel voldoende
middelen om een goed-renderende bus
onderneming uit te kopen, die zonder
steun van het rijk, maar door het eigen
initiatief van de vrije ondernemer was
opgebouwd!
Juist hier zit de kern van de zaak,
dat eveneens een vraagstuk vormt van
de huidige tijd. Een onderneming, i.e. de
R.T.M., die van overheidswege wordt
gesteund en beschermd kan nooit een
sterke onderneming worden, in tijden
van tegenslag wendt ze zich tot de over
heid om hulp, in plaats van zich er zelf
standig doorheen te slaan en zo door
strijd sterk te worden.
Als nu inderdaad een dergelijke maat
schappij niet als een vrije onderneming
kan bestaan, dan moeten de consequen
ties worden aanvaard. Faillissement of
hulp van overheidswege, maar dan op
voorwaarde van verregaande bemoeienis
van regeringswege met de betrokken on
derneming.
We hebben hier evenwel niet te ma
ken met financiële onmacht, maar met
onwil en onverstand. De directie der
R.T.M, begrijpt niet de eisen van de tijd:
ze hinkt op twee gedachten (tram en
bus) en eet van twee wallen (goederen
en passagiersvervoer). Ze ziet naar wat
andere tramwegmaatschappijen hebben
gedaan, elders in het land, die ook voor
dergelijke moeilijkheden kwamen te
staan.
Die maatschapppijen braken radicaal
met het verouderde en achterlijke ver
voermiddel, verkochten het oude mate
riaal, braken de rails op en bouwden
tramloodsen om tot moderne garages.
Ze lieten het goederenvervoer over aan
A.T.O. en vrije ondernemers en concen
treerden zich uitsluiend op het passa
giersvervoer per autobus. Dat is aan
passen aan de ontwikkeling van de
techniek.
Zolang de R.T.M, niet volkomen wil
breken met het oude stelsel, zullen er
klachten blijven en zal de maatschappij
vroeg of laat stellig en gronde gaan. En
niemand zal daar om treuren.
Om nu nog even terug te komen op
het bewuste artikel, schrijver ziet ten
slotte voor het Plakkeese publiek en
voor de Plakkeese gemeenschap de taak
weggelegd om te ijveren voor een be
hoorlijk verkeersmiddel, en niet voor de
raden. Dat is een zeer onlogische ge-
dachtengang. Leeft 'de Plakkeese Ge
meenschap zo sterk in de harten der be
volking dat we haar eerder de belan
gen van de bevolking moeten toever
trouwen dan de raden, die zoveel te
meer juist met de plaatselijke behoeften
bekend zijn? Als schrijver in het begin
van zijn artikel zegt dat burgemeester
Van Heijst in de bewuste raadsverga
dering zo veel realiteit betoonde, waar
om volgt schrijver 'dan niet de burge-
Beste jongens en meisjes!
Vooreerst moet ik jullie er op wijzen,
dat deze week het laatste raadsel van
de Octoberraaand wordt geplaatst. Er
komt nog wel een hele week in de Wijn-
maand, maar als het volgende nummer
met het Kinderhoekje verschijnt, dan is
het November. Het spreekt vanzelf, dat
er dus in de volgende maand vijf raad
sels zullen komen, als we het mogen be
leven. Hier is dan het
4e OCTOBEBRAADSEL:
1.
X
2.
X
3.
X
4.
X
5.
X
6.
X
7.
X X X X
X
X X
X X
X X X X
8.
X
9.
X
10.
X
11.
X
12.
X
13.
X
1. Letter; 2. Andere naam voor vallei;
3. Go'din der Efeziërs (Handel.); 4. Si-
hon was geen Pereziet maar een
(Ps. 136)5. Lucas is de schrijver van
de Handelingen der 6. Job was
oprecht en vroom en7. Bekende
Kerkhervormer; 8. Wij zijn inwoners van
het koninkrijk der 9. Naam aan
Paulus gegeven (Handel. 14); 10. Schrij
ver van de brief aan de Romeinen (Rom.
16); 11. Waar uwis, zal ook uw
hart zijn; 12Hem in al uw wegen
(Spreuken 3); 13. Letter.
Op de kruisjeslijnen, van boven naar be
neden en van links naar rechts, komt
hetzelfde woord te staan, een naam, in
verband met 'de herdisnikingsdag van vol
gende week.
Dit raadsel werd door niemand inge
zonden.
I
Correspondentie.
An« de G. Middelharnis. Dat zal wel
een gezellige avond geweest zijn. En
dan met een auto gehaald en gebracht!
Dat is nogeens 'de moeite waard. Dat
spelletje ken ik niet, maar het zal wel
leuk zijn, als ik het zo lees in je brief.
Leen v. d. V. Sommelsdijk. Netjes
werk met de schrijfmachine. Leen! Ik
ben blij dat het zo goed gaat. Pijn, dat
je op school al bijna gelijk bent. Ga zo
maar voort, jongen. Jammer van die
krant, hè Die kachels ook. Ze moeten
zo vroeg branden dit jaar.
Aat G. Ouddorp. Dat was een verras
sing, hè? Het was verdiend hoor. Doe
maar altijd goed je best en probeer ge
regeld in te zenden. Hoe is het onder
tussen met de zieken? Kan je moeder
nu al aan de schoonmaak beginnen?
Misschien is ze nu wel klaar. Hoe gaat
het nu met broertjes keel?
Leni de G. Middelharnis. 't Is jammer,
dat die leraars allebei weg gaan. Jullie
zijn toch niet ondeugend Ik hoop dat je
weer zulke beste meneren in de plaats
krijgen. Zijn er al benoemd?
Bas A. Oud-Vossemeer. Is de trekker
mooi geworden met een beetje verf? ii;
denk dat jij later nog tractorchauffeur
wordt. Zou dat niet iets voor je zijn?
De tweeling verjaart dus haast op de
dierendag. Is zo'n dierendag bij jullie
nog nodig?
MaartjeH. Omddorp. Dat is de moei
te, zeg: zes boterhammen achter mekaar
opeten! En dan nog gaan slachten bij de
buren! Maar je bedoelt zeker kijken en
wat helpen? Wat een drukte in de dro-
gerij! Een mooie prijs, hè?
Ary de G. Mi<?(tlelharnis. Daar was dus
veel te zien op de damesbeurs. Ik dacht,
dat daar niets anders te vinden was dan
mantels, japonnen, truitjes, nylons en
noem maar op. Ik weet het nu beter!
Voor heren was er ook veel interessants,
zelfs voor jongeheren!
Jobje A. Oud-Vossomeer. Het najaar
is heel nat, dat is waar. Dan valt het
niet mee om op het land te wei-ken. Dan
is het allemaal slik. Maar nu ben je
van het landwerk af. Valt het nogal mee
in je nieuwe betrekking Vreemde men
sen zijn het in elk geval niet. Je was er
al vaak geweest, denk ik.
Maatje van W. Ouddorp. 't Is mooi
papier hoor. Ik begrijp dat je er blij mee
bent. Je raadsel zal ik goed bewaren.
Het komt nog wel eens van pas. Afri-
kaantjes ken ik wel. 't Zijn bloempjes
die lang bloeen. De kleur is fijner dan
de reuk. Je nichtje Mientje is welkom,
hoor.
Bram H. Ouddorp. Ja, dat is een
mooi boek. Het vulpotlood was eigenlijk
bestemd voor je zusje, maar als jij het
méér nodig hebt, dan mag jij het heb
ben. Daar zal Maartje niets op tegen
hebben. Gelukkig dat de gladiolen nu
aan de kant zijn.
Allemaal. Het is nu inzenden, jongens
en meisjes! Denkt allen om de leeftijd
en het adres te vermelden, op het brief
je en ook op de enveloppipe. Doet allen
jullie best. Tot volgende week. De har
telijke groeten van
OOM KO.
meester in dienis zeer reële voorstel dat
de Verkeerscommissie der Plakkeese ge
meenschap in samenwerking met, even
tueel aangevuld met vertegenwoordi
gers van de gemeentebesturen, de belan
gen van het eiland in dezen bij bevoeg
de autoriteiten zouden bepleiten?
Ziet schrijver inderdaad de brug als
radicale oplossing van alle moeilijkhe
den? Denkt schrijver dan dat de R.T.M,
dan bereid zal zijn, met het tramvervoer
te breken en de langverbeide bussen
zal laten rijden of verwacht schrijver dat
er vele 'rails over de brug zullen worden
gelegd en dat de trams dan steeds op
tijd zullen aankomen, 'de veerverbinding,
die immers de vertragingen alleen z/du-
den veroorzaken, dan vervalt?
Naar mijn mening brengt de brug, in
derdaad een oplossing, maar dan voor
namelijk alléén voor de autobezitters.
Er zijn er velen 'die zich slechts blind
staren op de brug, maar dan ook niet
verder zien dan de brug. Die personen
zullen mogelijk eens onaangenaam in
hun brugdroom worden gestoord en
moeten inzien, dat er alleen gewerkt is
voor de belangen van slechts een deel
der eilandbewoners. Laat daarom ieder
zijn verantwoordelijkheid in dezen be
seffen. Laten niet slechts 2 of 3 licha
men, maar alle lichamen openbaar en
particulier eensgezind samenwerken
voor aller belang.
J.
Mijnheer de Redacteur,
Vriendelijk verzoek het volgende in uw
blad te willen opnemen in de hoop, dat
het ook ter kennis zal komen van 'de
directie van de R.T.M, en dat deze
maatregelen zal nemen, 't Geld mensenf-
levens. En dat telt toch wel mee.
Een auto met een vijftal inzittenden
uit een van onze Oostelijke provincies
rijdt van de Galathese haven naar Middel
harnis. 't Is een donkere herfstavond
met motregen. Weinig zicht dus. 't Kost
moeite genoeg om de weg te vinden.
„Veel te weinig verkeersborden", merkt
een der inzittenden op. ,,Je kunt hier
niet van het ene verkeersbord tot het
andere rijden", merkt de chauffeur op.
,,Er zijn veel te weinig verkeersborden'"
concludeert het gehele gezelschap yan
vreemdelingen. Met moeite komt men
op de brede verkeersweg van Middel
harnis. 't Heeft moeite gekost en het is
gelukt maar niet zonder vragen. Op de
brede verkeersweg kan men geruster
rijden. Men nadert Middelharnis. Een
van de inzittenden herinnert zich dat
men de tramweg moet passeren. Hij at
tendeert de chauffeur er op. Deze doet
zijn best. Matigt alvast de snelheid. Ein
delijk, ja, daar heeft men het bord met
de locomotief in het licht van de lamp.
Dubbel opletten. De vaart nog wat min
der. Uitkijken naar links en rechts, 't
Valt niet mee. Als vreem'deling kan men
zich zo moeilijk oriënteren. De chauf
feur kijkt uit naar enig waarschuwings
teken. Hij kan er geen enkele ontdek
ken. Geen flikker- of knipperlicht. Plot
seling met een schokje passeert men een
trambaan. Een zucht van verlichting
slaken de reizigers.
Gelukkig het gevaar is voorbij. Maar
enige ogenblikken later passeert men
weer een trambaan. ,,Maar dat is een ge
vaarlijke boel", constateren 'de reizigers.
Onverantwoordelijk men moet maar
vreemdeling wezen, zegt de chauffeur,
dan moet men op de waarschuwingste
ken afgaan, ,,'t is hier werkelijk ge
vaarlijk." Beslist onvoldoende", vinden
ook de anderen. Voor wie er bekend is
lijkt het bestaande mogelijk overdreven.
Anders wordt het wanneer men bij
avond in het donker in een totaal vreem
de streek komt. Dan moet men uitslui
tend afgaan op de verkeerstekens en
waarschuvringstekens. In dit opzicht
Maar straks weet zich geen raad
meer van de slopende Rheumatische
pijnen.
Begin daarom vandaag 'de beproefde
Kruschen kuur. De zes minerale zouten
van Kruschen geven Uw bloedzuiveren-
de organen nieuwe kracht en energie.
Onzuiverheden in Uw bloed worden
verdreven en daarmede de oorzaak van
die ondragelijke rheumatiek.
schiet de R.T.M, beslist te kort. De
tramwegkruising in de weg naar Mid
delharnis van Nieuwe Tonge wordt zeer
onvoldoende beveiligd, 't Gaat toch om
mensenlevens.
Moeten er eerst dodelijke ongelukken ge
beuren voor deze put gedempt wordt?
Meerdere beveiliging van de tramweg
kruising is beslist nodig, 't Is te hopen
dat de R.T.M, maatregelen neemt.
Reiziger uit een Oostelijlie
provincie.
Naschrift van de redactie. De tramover
wegen zijn inderdaad zeer gevaarlijk,
vooral aan de Langeweg waar de schrij
ver op doelt. Plikkerlichten staan alleen
aan de Steneweg, die echter doorlopend
flikkeren. Het ware beter dat het flik
keren of een rood signaal pas in wer
king trad bij het naderen van de tram.
Dan kan men er ten minste opaan.
Iemand die dagelijks passeert zeggen
die flikkerlichten niets! Opgem.erkt zij
verder, dat 'de A.N.W.B, op de Dirks-
landse dijk, bij de overgang aan d'e Hal
ve Maan een reeks borden heeft ge
plaatst, wat voor de vreemde autorij
ders een goede waarschuwing is.
MIDDELHARNIS
Bedrijven vrij van Beinigingsbclasting
Burgemeester en Wethouders van
Middelharnis hebben besloten met in
gang van 1 Januari 1953 door middel
van de Reinigingsdienst uitsluitend huis
vuil van de woningen van de ingezete
nen op te laten halen.
Met ingang van 'die datum zal dus
geien vuil, afval, enz. meer worden op
gehaald van bedrijven.
Deze bedrijven zullen voortaan ook
vrijgesteld worden van de Reinigings
belasting.
GOEDEREEDE
De zeevisser G. Groenendijk had liet
ongeluk zijn gehele vistuig te verlie:'.';f
wat voor hem een grote schadepost be
tekend.
OUDE TONGE
A.s. Woensdagavond half zeven ho'pt
voor de Geref. Gemeente voor te gaan
Ds G. Zwerus van Middelharnis, (Voor
bereiding H. Avondmaal.)
Onvoorzichtig spel. Tijdens het sie-
len had het zoontje van de heer P. M'''
iiepaard het ongeluk zodanig te vaileii
dat hij in het ziekenhuis te Dirkslond
moest worden opgenomen.
Enige vriendjes hadden hem oppgeiw-
men en over een heg gegooid. Hij kwaffl
daarbij op een schouder terecht die door
deze val ontwricht werd.
Benoemingen. In 'de commissie van
