EIIM1DEff1-ffllEUi/S
Gemeenteraad Herkingen
DE JEUGDGEVANGENIS TE ZUTPHEN
Openstelling van nieuw Aardappel
en Uienkoelhuis aan de Kranendijk
Den Bommel
Tegen pyneniy^
"VIITTEKRUIS"
wGebroken trots
2e Blad
Zaterdag 4 October 1952
No. 2153
Nieuwste systeem
toegepast
HET WERK DER RECLASSERING.
Gebroken gezinnen - gebroken levens
Van Tientallen lijders
aan Brandend Maagzuur
hebben er Dozijnsn Rennies op
zak....
VERVOLGVEEHAAL
Woensdag 1 October werd het nieuwe Koelhuis van de Coöp. Koelhuisvereni
ging „Kranendijk G.A." officieel in gebruik genomen. Er was veel belangstel
ling voor, op de hofstede van de heer D. J. A. Dees, waar het koelhuis is ge
bouwd, stonden tientallen auto's geparkeerd. Wij bemerkten o.m. Burgemeester
Kruijff en Weth. Jacobs van den Bommel, Ir. B. Hagreis van de Stichting voor
Aardappelbewaring te Wageningen, dhr Zinkweg uit Numansdorp, de heren
Mol en V. Tol van de Bedrijfsvoorlichting met de hoofdass. dhr Scherpenisse,
dhr G. Buth van de C!oöp. Aardapp. bewaarplaats te Nieuwe Tonge, architect
Bogaerds met de aannemers en meerdere genodigden. De ingebruikstelling werd
verricht door de voorz. van de Koelhuisvereen. „Kranendijk G.A.", dhr Noorder-
meer, waarna het koelhuis werd bezichtigd en het gezelschap zich verenigde
in Hotel de Weerd te Oude Tonge. -•'
Deze nieuwe aardappelbewaarplaats
die door de aanwezigen werd bezichtigd,
is gebouwd onder architectuur van de
heer C. B. Bogaerdts te-Numansdorp.
Hoofdaannemers waren dé heren Mans
en Tieleman te Melissant; electrische in
stallaties Electro Techn. Bedrijf Gibbels
te Middelharnis. De Bock-koelinstallatie
(vriesinstallatie voor uien) was geleverd
door het Techn. bedrijf Z./Bouman te
Amsterdam.
Het koelhuis bevat 10 öellen 1100
hl aardappelen en 8 cellen a 500 hl uien.
De uitvoering is geschied met speciale
beton-elementen, wat ,15 besparing
gaf op de bouwkosten. De aardappelcel
len zijn geïsoleerd met vlasscheven en de
uiencellen hebben eêri isolatie van 5 cm
kurk.
De electrische installatie door dhr Gib
bels aangelegd en geleverd is voorzien
van de nieuwste snufjes en kan uniek in
Nederland worden- genoemd. De instal
latie heeft een zgn. automatische bestu
ring, die geschiedt langs electronische
weg. De kleppen gaan alutomatisch open
waardoor sectie-gewijs de ventilatoren
gaan draaien. Wanneer de buitentempe
ratuur warmer is dan in de cellen, slui
ten zich de kleppen weer en staan de
motoren stil. Bovendien kan met een
zgn. binnenvoeler de temperatuur in
iedere cel apart worden afgetast. De
luchtkoeling kan op deze verschillende
wijzen geschieden, ten Ie automatisch;
ten 2e met handbediening, waarbij ook
de kanaaldeuren open gaan en ten 3e
met handbediening bij inwendige circu
latie, bv. bij vorst.
De zgn. vries-installatie voor de uien-
cellen, werkt met F 12, een vloeistof die
snel verdampt. Het koelsysteem berust
niet op koud-maken, maar op warmte-
ontrekking, opgenomen met een ver
damper. De vloeistof P 12 verdampt,
scheidt gas af en voert het gas weer
naar de motor terug. De vloeistof werkt
dus in een vicieuze cirkel, het gas wordt
gekoeld door een waterpomp. De eerste
maanden worden de uien gekoeld tot O,
daarna 2 gr. onder 0. De vloeistof be
hoeft nimmer bijgevuld, tenzij de instal
latie lang stilstaat. Het is nodig, dat
het apparaat ook in de zomer op be
paalde tijden draait.
Voor interne ventilatie, als bv. de tem-
paratuur buiten te warm is, kan deze
koelinstallatie ook worden ingeschakeld
op de aardappelcellen.
De heer D. J. A. Dees is met het toe
zicht en de controle van deze installatie
belast.
Koelhuizen beloven veel
•"Voor de toekomst!
Nadat een en ander was bezichtigd
stelde de heer Noordermeer, door het
indrukken van verschillende knoppen
de installatie in werking.
Vervolgens begaf het gezelschap zich
naar Hotel de Weerd te Oude Tonge,
waar onder het genot van verversingen
de heer Noordermeer de gasten verwel
komde. Hij dankte de Burgemeester en
Weth. Jacobs voor hun belang:stelling,
die nu ook eens aan de Kranendijk werd
betoond, en prees de vlotheid, waarmee
bouwvergunningen voor koelhuizen wer
den verstrekt.
Een hartelijk welkom sprak hij tot Ir,
Hagreis van de Stichting aardappel
bewaring te Wageningen. Met vertrou
wen waren de plannen, na deskundig
door de Stichting bekeken te zijn, uitge
voerd. Spr. dankte voor de gegeven ad
viezen.
Tot de heer Koert van de Ned. Uien-
federatie zei spr., dat het koelen van
uien tot heden aan anderen was over
gelaten. Door eigen koelruimte kan nu
jaarlijks een gedeelte van de oogst la
ter worden afgezet.
Spr. begroette ook dhr J. v. Nieuwen-
huizen te Ooltgensplaat, die kort geleden
een reis naar Amerika had gemaakt,
waar hij gezien had, welke mogelijkhe
den daar werden benut. Deze nieuwe
koelinstallatie gaf volgens spr. wel blijk,
dat in dit productiegebied de nieuwste
methoden worden toegepast.
Ook van dhr Zinkweg te Numans
dorp waren vele goede adviezen ontvan
gen, waarvoor spr. dank bracht. De
vraag komt op, of er niet een teveel aan
koelhuizen komt zei spr., maar waar
volgens de oude bewaarmethoden de
eigenheimer vlugger versleten is en de
koelhuisaardappel hard en fris geleverd
kan worden, behoeft voor een teveel
geen vrees te bestaan.
Betreffende aardappelkoeling etc. ver
wachtte spr. dat er voor de Vereen, der
Bedrijfsvoorlichting nog een grote taak
ligt; daar de oude methoden gaan ver
dwijnen en de nieuwe worden toegepast.
Spr. schetste de vooruitgang van de
laatste tientallen jaren en dankte voor
de verleende medewerking.
Met de veel grotere bewaarplaats die
te Nieuwe Tonge in aanbouw is, heeft
de Coöp. Vereen. „Kranendijk G.A.",
hoewel kleiner van omvang gemeen een
betere bewaarmethode van het product.
Wat de aardappelbewaring in het alge
meen betrof, zullen de landbouwers die
voorheen tot de houders behoorden, de
meeste ambitie hebben. Die vroeg ver
koopt, slaat niet op in eenl koelhuis,
wgarom spr. vermoedde, dat de vraag
naar ruimte voor uienbewaring groter
zou worden.
Vervolgens bracht spr. dank aan de
architect, de heer Bogaerds voor de
bouw van 'dit degelijke koelhuis en voor
de goede samenwerking met aannemers
en bestuur. §pr. hoopte dat het aan de
gestelde verwachtingen zou voldoen.
Ook de aannemers Mans, Tieleman en
Gibbels, alsmede de heer Bouman van
Amsterdam bracht hij dank voor hun de
gelijk werk, vooral omdat het koelhuis
tijdig was gereed gekomen.
Ook de directeur van de Emgo, dhr
la Fleur voor de service van hem ont
vangen. Wij hebben in Oost Flakkee nog
niet lang electriciteit zei spr., de elec
trische kabel is de levensader VEin het
koelhuis------
Dan releveerde spr. de opzet met
het plan was dhr C. A. v. Loon 1% jaar
geleden voor de dag gekomen. Meerde
re koelhuizen elders werden bezichtigd,
eerst zou het te Oude Tonge, daarna aan
de Zuidzijde komen, maar uiteindelijk
leek de beste plaats op het terrein van
de heer Dees, die ook het toezicht op
zich heeft genomen. De Coöp. groep be
staat uit 11 deelnemers, die aandelen
hebben op naam, waarvan de houder
40 in de Stichtingskosten heeft be
taald.
Spr. besloot met de wens, dat het
„Koelhuis Kranendijk" aan de gestelde
eisen zou voldoen en het zou blijken, dat
iets goeds was tot stand gebracht.
Lanifibouwers gaan met hun
tijd mee!
Het deed burgemeester Kruijff genoe
gen de opening van dit koelhuis te mo
gen bijwonen. Aan de Kranendijk kwam
hij zelden, hier bleek iets groots te zijn
verricht en hij prees de energie die zich
aan de Kranendijk openbaarde. Spr. fe
liciteerde met dit koelhuis dat voor de
voedselvoorziening van zo grote bete
kenis was.
Dhr Noordermeer dankte voor deze
woorden en merkte laconiek op, dat de
Kranendijk als een aanhangsel bij den
Bommel behoorde, maar dat toch bleek,
dat er vooruitstrevende mensen: woon
den!
Belangi^ke cijfers
Ir. M. Hagreis van Wageningen com
plimenteerde met dit prachtige koel
huis en wenste bij voorbaat succes met
de exploitatie. Hij drukte zijn spijt uit,
dat Dr de Jong niet aanwezig kon zijn
sn bracht ook zijn gelukwensen over.
Het is aldus spr. een mooie bewaar
plaats èn het aantal luchtgekoelde en
mechanisch gekoelde bewaarplaatsen in
ons land is weer met een prachtige
aardappelbewaarplaats uitgebreid.
Er zijn nu in totaal 400 bewaar
plaatsen met een gezamenlijke capaci
teit van 90000 ton.
Van de 200000 ha in Nederland ge
teelde aardappels (opbrengst 5 millioen
ton) komen voor opslag in luchtgekoel
de bewaarplaatsen in aanmerking:
voor consumptie binnenland 500.000 ton
voor pootgoed binnenland 400.000 ton
voor voorjaarsexport con
sumptie 140.000 ton
voor voorjaarsexport poot-
goed 60.000 ton
Totaal
1.100.000 ton
Dit is dus 1/5 deel of 20 van de
totale aardappeloogst. Momenteel is de
opslag in gekoelde bewaarplaatsen
slechts 8 v.d. 1.100.000 ton, zodat er
nog vele luchtgekoelde en mechanisch
gekoelde bewaarplaatsen nodig zijn om
te voldoen. Deze nieuwe bewaarplaats
werkt daaraan mede en dat stemt tot
grote voldoening zowel nationaal beke
ken als van de kant van de koelhuis
vereniging alhier. Spr. wenste nogmaals
veel succes.
De directeuT van de lExago dhr la
Fleur bracht ook zijn felicitatie over. Hij
zeide toe zoveel mogelijk medewerking
te zullen verlenen, ook wanneer straks
de sper-uren zouden ingaan. Door de
Emgo wordt aangevoeld van hoe grote
betekenis de koelhuizen zijn, waarom hij
ook op dit punt zijn volle medewerking
toezegde.
Nadat het gezelschap zich aan een
goed verzorgde koffietafel hadden ver
enigd, werd ook daar nog door verschil
lende heren het woord gevoerd. Allen
spraken, hun beste wensen uit voor deze
onderneming.
Tenslotte dankte de heer Noorder
meer nogmaals voor de medewerking
en voor de door de sprekers geuite wen
sen.
Dit nieuwe koelhuis mag zeker een
grote aanwinst voor de landbouwers aan
de Kranendijk worden genoemd.
POEDERS-TABLETTEN-CACHETS
De raad van de gem^eente Herkingen
vergaderde Dinsdagavond onder voor
zitterschap van Burgemeester Van
Heyst. Deze opende de vergadering met
gebed en heette alle aanwezigen harte
lijk welkom.
De notulen van de vorige vergadering
werden zonder op- of aanmerkingen
vastgesteld. Onder de ingekomen stuk
ken bevonden zich vele goedkeuringen
van raadsbesluiten door Ged. Staten^
o.m. het raadsbesluit van 10 Juni jl. tot
het oprichten met de overige gemeenten
op het eiland, Zuid-Beijerland en Gouds
waard van een N.V. Brugverbinding
Goeree en Overflakkee Hoeksche Waard.
De voorzitter deelde mede, dat Ouddorp
nog niet was toegetreden, doch dat
'juist deze avond vergaderd zou worden
met het bestuur van de Flakkeese Ge
meenschap over deze aangelegenheid:
de gesloten geldleningen met de N.V.
Bank voor Nederlandse Gemeenten te
'-Gravenhage ten bedrage van resp,
8475.en 10.000.uit het deel van
de opbrengst der Nationale Woning
bouwleningen 1952, waarvoor geen voor
keur voor een bepaalde gemeente was
uitgesproken:
de 5e wijziging van de gemeentebe
groting voor het dienstjaar 1952, behel
zende de uitgaven voor de verfraaiing
van'de Molendijk;
de 15e en 16e wijziging van de ge
meentebegroting voor het dienstjaar
1951.
Deze stukken werden voor kennisge
ving aangenomen.
De Rijkspostspaarbank had medege
deeld bereid te zijn tot verlenging van
de kasgeldlening ad 35.000.welke
op 1 October a.s. afloopt, met een jaar
tegen 2 rente. Aangezien de gemeen
te dit kasgeld nog niet Aan missen stel
den B. en W. voor deze kasgeldlening
met een jaar te verlengen op dezelfde
voorwaarden. Hiertoe werd besloten.
B. eni W. deelden de raad mede, dat
in de vergadering van 10 Juni 1952 be
sloten was om de gemeente-school, in
bruikleen afgestaan aan de vereniging
tot verstrekking van christelijk school-
onderwijs op Gereformeerd grondslag
alhier, grondig te restaureren, terwijl
tevens gelden beschikbaar werden ge
steld ingevolge artikel 72 der lager-on
derwijswet 1920 voor het aanschaffen
van 50 nieuwe banken en 3 bordstellen.
De kosten werden geraamd op 12.000,
t.w. resp. 7500.— en 4500.Voor
dit bedrag zou na beëindiging der werk
zaamheden! een geldlening worden ge
sloten bij bovengenoemd bestuur.
De juiste kosten zijn thans bekend en
bedrag inderdaad 12000.zodat voor
gesteld wordt deze geldlening tot dat be
drag te sluiten met ingang van 15 Oc
tober a,s., af te lossen in 16 jaarlijkse
termijnen van 750.en tegen een ren
te van 3%
De heer d© Geus merkt op, dat dit
wel tegenviel, daar oorspronkelijk de
rente was bepaald op 4
Extra Aanbieding
I EIKEN WORCESTER
plm. 4 spcls orgel 350.—
I MANN Piano, baby model 550.—
GRAND Piano, mooie toon 725.—
I Vraagt prijs 100 voorradige Piano's
I en orgels Garantie enfrancolevering
De 'vioorz. zeide, dat Ged. Staten aan
merking hadden gemaakt op het rente
percentage, daar de gemiddelde looptijd
berekend moet worden en deze beneden
de 10 jaar bUjft.
Volgens de heer de Geius zou het niet
meevallen het geld voor dit percentage
te krijgen maar de voorz. was niet pes
simistisch. Besloten werd de geldlening
aan te gaan.
De voorz. deelde mede, dat het ge
meentebestuur door notaris Hempenius
attent was gemaakt op het feit, dat een
perceel grond thans uitmakende de op
rit van de Nieuwstraat, geen eigendom
was van de gemeente, doch nog steeds
op naam stond van de Kerkeraad van
de Gereformeerde Gemeente. Deze laat
ste was thans bereid genoemd perceel
ter grootte van ongeveer 130 m2 om
het af te staan aan de gemeente. Aan
gezien dit een schenking betrof moest
de raad hierover beslissen en deze aan
vaardde de schenking.
De raad werd medegedeeld, dat de
leden van de woonruimtecommissie, de
heren Ph. Logmans, A. Hogerwerf, T.
Kalle, C. J. J. Geluk en H. van Wage
ningen vorig jaar voor één jaar als zo
danig werden, benoemd. In de plaats van
de heer H. van Wageningen werd in de
loop van het jaar benoemd de heeren J.
van Wageningen. Thans moest derhalve
worden overgegaan tot benoeming van
leden van deze commissie. B. en W. stel
den voor dezelfde leden te benoemen.
Na gehouden schriftelijke stemming wer
den de heren Logmans, van Wageningen
en Geluk met algemene stemmen en de
heren Kalle en Hogerwerf met 6 stem
men benoemd, terwijl op de heren de
Geus en J. C. Kalle ieder éné stem werd
.uitgebracht.
Hierna volgde vaststelling van de 7e
wijziging van de gemeentebegroting voor
het dienstjaar 1952. De voorzitter deelde
mede, dat Ged. Staten bij schrijven van
8 Januari 1952 de begroting voor 1952
hadden goedgekeurd onder voorbehoud,
dat het administratief onderzoek nog
zou volgen. Thans was dit geschied en
moest aan enige opmerkingen worden
toegemoet gekomen, welke verwerkt
waren in genoemde wijziging.
De rekening van inkomsten en uitga
ven van het Algemeen Armbestuur sloot
zowel in inkomst als in uitgaaf met een
bedrag van ,f 4471.54, waarin een ge
meentelijk subsidie van 2793.06. De
commissie, die de rekening had nage-
zien bestond uit de heren de Geus, van
Wageningen en T. Kalle. Namens deze
adviseerde de heer de Geus tot goedkeu
ring van deze rekening, onder dankzeg
ging aan de secretaris voor de gegeven
toelichting. De rekening 1951 werd daar
op goedgekeurd.
De gemeenterekening voor het dienst
jaar 1951 was eveneens nagezien door
bovengenoemde commissie. De heer de
Geus adviseerde eveneens tot goedkeu
ring van deze rekening. De rekening
sluit met een nadelig saldo van 3009.
20. Er is echter nog te verhalen een be
drag van 5250.-, zodat er eigenlijk
een batig saldo is van ongeveer 2250.
De kapitaaldienst sluit met een nadelig
slot van 14.896.77.
Met algemene stemmen werd besloten
de rekening 1951 voorlopig goed te keu
ren.
De wethouders onthielden zich van
medestemmen.
Tenslotte werden de begrotingen voor
de dienst 1953 van het Algemeen Arm
bestuur en van de gemeente aan de raad
aangeboden.
Ergens aan de rand van het vriendelijke stadje Zutphen staat „Lunetten-
stein", de vroegere strafgevangenis, die nu is ingericht tot gevangenis voor
halfvolwassen delinquenten.
Het is een tweeslachtige instelling, die Jeugdgevangenis: een straf zowel
als een opvoedingsinstituut.
Een twintigjarige jongen staat te
recht. Zijn daden hebtfen hem met de
strafrechter in aanraking gebracht. Het
vonnis luidt: één jaar, door te brengen
in een bijzondere strafgevangenis. Dat
betekent: Zutphen.
De jongens, die naar Zutphen gaan,
hebben óf al eerder met de strafrechter
kennis gemaakt, óf een zodanig misdrijf
gepleegd, dat een vrij zware straf op
haar plaats is. Ze worden soms langer
„opgeborgen" dan oudere kornuiten, die
er met een paar maanden afkomen. Dat
vinden ze dan erg onbillijk, ze hebben de
indruk, dat zij extra zwaar worden ge
straft. In werkelijkheid echter geeft het
verblijf in Zutphen hun de kans zich
aan te passen aan de Maatschappij.
De klantjes van Zutphen
Wie komen hier, in deze gevangenis
voer jongens van 18 tot 25 jaar? Voor
een groot deel zijn het kinderen uit ge
broken gezinnen, waar men geen besef
heeft van normen. Gezinnen, waarvan
de vader los werk he^t, waarin, gedu
rende de korte tijd, dat er geld op tafel
komt, aan verspilling grenzende over
vloed is, maar waarin men verder van
de hand in de tand leeft. Waar men
geen eerbied heeft voor de normen, die
de sam.enleving mogelijk maken, waar
liefde, eerlijkheid, trouw maar vaag om
lijnde begrippen zijn. Waar de kinderen
niet geleerd werd te streven naar een
doel, een ideaal, desnoods ten koste van
offers. Waar het niemand wat schelen
kon wat ze met hun vrije tijd uitvoer
den, waar ze, als het er aan zat, met
geld voor snoep, rokerij en bioscoop
werden afgescheept en, 't er niet
aan zat, zelf maar moesten zien hoe ze
er aan kwamen. Dat is de „asfaltjeugd",
die waarlijk niet alleen beperkt is tol;
onze grote steden. In de kleinere steden
en de dorpen kan raen ze met de vinger
aanwijzen; de jongens, 'die men iedere
avond kan vinden op de hoek, die lopen
te lallen) langs de straat, meisjes lastig
vallen, voorbijgangers naschreeuwen,
die van geen club lid zijn, geen cursus
volgen, geen vak leren, vaak per onge
luk aan een meisje blijven hangen"...
en een nieuwe generatie asfaltjeugd hel
pen in de wereld brengen^
Het zijn ook de kinderen uit de gezin
nen waar de huwelijksband slap is, met
weggelopen moeders of vaders, met on
geregelde verhoudingen. Kinderen voor
wie het huis geen thuis, voor wie de
ouders niet ii}. de ware zin des woords
vader en moeder zijn.
Men spreekt dan van jongelui, die op
groeien voor galg en rad. En tenslotte
komen zulke jongens in Zutphen te
recht
Altijd en overal ontmoet U lijders aan
brandend maagzuur en U herkent ze
aande lof die ze voor Rennies heb
ben. Innnemen doen ze die tabletjes on
opvallend, want water of wat ook komt
er niet aan te pas. Ze helpen van de
ene minuut op de andere. Ook U!
Tenslotte..
De voorz. zeide de secretaris dank
baar te zijn, dat de begrotingen op tijd
aan de raad konden worden aangeboden.
In de rondvraag attendeerde de heer
J. C. Kalle de voorzitter op het euvel
van het staan in portieken door de jeugd
op de Molendijk. De politie zal hierop
gewezen worden.
De heer T. Kalle vroeg om een lan
taarn te plaatsen op de kade, zoals dit
ook voor de oorlog was in de nabijheid
van het café van de heer Verschoor. De
ze leverde veel gemak op voor de bin
nenkomende schippers.
Vei-warring met de andere lichten is
niet mogelijk. Hiertoe werd besloten.
Op voorstel van de voorzitter werd
besloten, zulks in verband met de üi-
werkingtreding van de nieuwe winkel
sluitingswet, de uren van openstelling
als volgt te bepalen: Des zomers tot 7
uur 's avonds en des Zaterdags tot 20.00
uur, en in de wintermaanden tot 18.00
uur en des Zaterdags tot 19.00 uur.
Voor de kapperszaken werd de vrije
Maandagmiddag gehandhaafd.
Hierna volgde sluiting.
Tenslotte... voor deze jongens vormt
Zutphen inderdaad het slot van een los
bandige jeugd. Soms ook het slot op de
deur naar de maatschappij. Ook hier is
niets met ze te beginnen. Het worden
bajesgasten, vaste klantjes, recidivisten.
Maar gelukkig, voor anderen, en zelfs
een groot percentage, betekent het het
slot van een a-sociaal, een onmaatschap
pelijk leven.
Hier staan ze op de tweesprong en
ze kunnen twee kanten uit. Hardhandig
zijn ze aangepakt, uit hun milieu ge
haald, ze zitten hier in een gebouw,
dat, welke woorden men er ook voor
verzint, een gevangenis is. Met een ge-
slotenl deur, met bewakers, met een
nauwkeurige dagindeling, met voortdu
rend toezicht en gestrenge bepalingen.
Maar de gevangenisstraf zélf is de
straf. Het is niet zoals vroeger in het
rasphuis, waar de gevangenis daarenbo
ven nog tot strafinstituut werd. De vrij
heidsberoving, het afgesloten zijn van
de maatschappij, is de straf... maar in
'die straf zit een kans. Een kans om er
een punt achter te zetten, om opnieuw
te beginnen. Het zijn de jongens, van
wie men meent, dat ze zo'n kans waard
zijn, die naar Zutphen worden gezonden.
Hier „zitten" ze hun straf niet uit, hier
werken ze voor zichzelf een nieuwe toe
komst.
De Directeur
De directeur van deze gevangenis. Dr
G. H. Veringa, is wel zeer verre van het
type, dat men zich misschien als gevan
genisdirecteur denkt. Èen nog zeer jon
ge man met blond haar en een fijnbe
sneden gezicht, geen krachtfiguur, zelfs
niet het type van de vaderlijke vriend.
Men kan zich nauwelijks indenken, dat
deze jonge functionaris, die men zo op
het oog zou houden voor de leider van
een jeugdclub, zulk een verantwoorde
lijke functie heeft. Want zijn taak is
niet maar er voor te zorgen, dat de boel
loopt, dat er orde heerst, dat de bewa-
kei's hun plicht doen en de jongens niet
uit de band springen.
Bijgestaan door een staf van vaklera
ren, en geestelijke verzorg'ers en psychi
aters, leidt hij het proces van de herop
voeding van de jeugdige boefjes en van
de weg gedwaalde jongens haar een
plaats in de maatschappij. Zonder senti
mentaliteit, nuchter, zakelijk, wikt en
weegt hij de kansen, zoekt hij naar de
sleutel die past op iedere, vaak koppig
gesloten gehouden deur.
Dat kost tijd. Daarom komen de jon
gens, die naar Zutphen gaan, er niet met
een paar maanden af. Een jaar is het
minste. En dat heeft men dan ook wel
nodig om er voor te zorgen, zo moge
lijk, dat tegelijk wanneer de deur van
„Lunettenstein" achter hen dichtvalt, de
poort naar de wereld opengaat, en dat,
wanneer er al sleutels rammelen, het
niet die zijn van de bewaker, maar die
aan de eigen sleutelbos, van het eigen
huis.
MIDDELHARNIS
mNDEBLIJK OPTREDEN BIJ Mtf-
ZIEKUITVOEBinSTGEN IN DE OPEN
LtJOHT, VERBODEN
De Raad van de gemeente Middelhar
nis; Gelezen het voorstel van Burge
meester en Wethouders van 19 Juni
1952; gelet op artikel 195 van de ge
meentewet;
BESLUIT:
vast te stellen de navolgende verorde
ning:
Verordening tot wijziging van de Po
litieverordening van de gemeente Mid
delharnis, vastgesteld bij Raadsbesluit
van 24 November 1925, laatstelijk ge
wijzigd 25 AprU 1951.
Enig Artikel: Artikel 47 wordt gele
zen als volgt:
„Artikel 47: Het is verboden tijdens
muziek- en zanguitvoeringen in de open
lucht binnen een straal van 50 meter
vanuit het midden van de plaats, van
waaruit of van waaraf deze uitvoeringen
worden gegeven, hinderlijk of luidruch
tig op te treden of te lopen of te fiet
sen."
Aldus beslotenj in de openbare verga
dering van de Raad van de gemeente
Middelharnis van 30 Juli 1952.
(w.g.) Rijnders, Voorzitter,
(w.g.) L. Bloot, Secretaris.
Deze verordening is afgekondigd op
25 Augustus 1952.
99
(1.)
DOOR
HERMAN NOORMAN
HOOFDSTUK I.
Abel Lasterie fietst met een flink
vaartje het schoolplein op, groet jovi
aal een collega, die komt aanlopen, bergt
zijn rijwiel in het daarvoor bestemde
hok en stapt de school binnen. Hij is
altijd een van de eersten, houdt er van,
geheel gereed te zijn, als de klas komt
binnenstuiven, nadat de bel heeft ge
luid.
Nauwelijks heeft hij de kastdeur ge
opend, om boeken te krijgen, of mijn
heer Verveld, het hoofd der grote volks-
school in het hartje van de stad, steekt
het hoofd binnen de deur.
Ha, ik dacht wel dat je er zou
zijn, Lasterie, goeie morge.
Morge, mqnheer.
Die twee kunnen best met elkaar op-,
schieten. Verveld kent Lasterie al van
jongen van veertien! jaar. Toen hij juist
op de Kweekschool was gekomen. Met
Vlugge vaart heeft Lasterie die doorlo
pen. Zijn leren was spelen. Net achttien,
haalde hij de lagere acte, om dan te
gaan sukkelen.
In de stad niet de minste kans op een
plaats om aan het werk te kunnen gaan.
Het hoofd heeft hij niet laten zakken.
Vrijwel onmiddellijk pakte hij aan voor
de hoofdacte, ook op raad van Verveld.
Er komt een andere tijd, heeft die ge
zegd. En dan moet je klaar zijn. Je zult
dan plezier beleven van je hoofdacte.
Heb je die, dan begin je aan talen. Be
denk, je bent nu nog jong, nu moet je
de tijd uitkopen.
Die goede raad heeft Lasterie opge
volgd. Met warme hartstocht heeft hij
zich aan de verdere studie gezet, die
aanvankelijk heel vlot liep, omdat hij
gehele dagen werkte.
Maar toen kwam Nijland, het dorpje,
een uurtje van de stad, waar een kwe-
keling met acte gevraagd werd. Weer
vroeg hij raad aan Verveld. Doen, zei
die. Ik zal mijn best voor je doen. Twee
weken later stond Lasterie voor de klas.
Hij had het volle werk te doen. Zijn sa
laris bedroeg tweehonderd gulden per
jaar. 't Was inderdaad de moeite waard..
Maar het bestuur kon niet meer doen.
En hij had tenminste werk, terwijl hij
thuis kon blijven: Nijland, vlakbij, een
kwartiertje fietsen. Dat was een ge
zonde beweging, ook, door weer en
wind.
Ruim een half jaar is hij er geweest,
tot volle tevredenheid van hoofd en be
stuur, die hem niet zouden willen mis
sen. Maar toen kwam Verveld met de
mededeling, dat op zijn school een kwe-
keling met acte kon worden geplaatst
tegen een vergoeding van driehonderd
en zestig gulden per jaar. Bovendien:
kans op een vaste aanstelling, aange
zien de school al maar groeit. De moge
lijkheid was volstrekt niet uitgesloten,
dat zulk een aantal leerlingen werd be
reikt, dat wettelijk een leerkracht méér
kon worden aangesteld. En dan was het
zeker, tenzij van hogerhand andere be
palingen kwamen, dat Lasterie de voor
keur zou hebben.
Dus werd Nijland vaarwel gezegd en
was Lasterie kwekeling met acte in de
stad zijner inwoning, in de school van
Verveld.
Intussen ging de studie voor de hoofd
acte steeds door. Weer verstreek een
jaar ruim. En toen meldde de courant,
dat bij 't Hoofdacte-examen geslaagd
was: A. Lasterie. De eerste de beste
keer, dat hij zich aan het examen on
derwierp, slaagde hij ook. Om na een
rustpauze Frans aan te pakken. Door
gaan, raadde Verveld. Het komt je la
ter van pas. Je bent nu nog jong. Dat
was zo zijn stopwoord. Lasterie lachte
er om. Maar de ander was doodernstig:
Ik meen wat ik zeg. De ttjd komt dat je
trouwt tenminste dat is zo de gang van
het leven. Je wordt huisvader. En dan
komt er-zoveel kijkeni. De beste tijd voor
de studie is er nu. Aanpakken!
Och. Lasterie had geen aanmoediging
nodig. Studie en onderzoek was zijn lust
en zijn leven. Dus: Frans.
Intussen was een aantal leerlingen be
reikt, dat de aanstelling van een leer
kracht méér toestond. Een oproep voor
sollicitanten werd niet gedaan. Op raad
van Verveld werd Lasterie benoemd.
Reeds nu had hij financieel profijt van
zijn hoofdacte. Dit is nu twee jaar ge
leden. De acte Frans is gehaald. Met ge
mak. En toen was er verschil van me
ning tussen hoofd en onderwijzer. Las
terie wilde doorgaan met Frans. Naar
de middelbare acte. Maar Verveld raad
de hem, Duits of Engels te nemen. Met
3 lagere taalacten was later iets te
doen. Middelbaar Frans was aan te be
velen, natuurlijk, maar bij het middel
baar onderwijs was de markt van lera
ren ook overvoerd. Hij kon beter Duits
of Engels pakken, om ^dan later verder
te zien. Met twee of drie taalacten was
er straks alle kans op een Muloschool te
komen.
Bovendien: is hij niet bepaald een
stadsmens, al woont hij in de stad. Va
der en moeder zijn beiden van een dorp.
De omstandigheden hebben vader naar
de stad gedreven; als je een rijksbe-
trekking hebt en je wordt overgeplaatst,
heb je, als regel, niet veel in te bren-
geü. Dus moest vader Lasterie tegen
zijn zin in de stad gaan wonen.
De liefde voor het platteland heeft
Abel van vader en moeder geërfd. Wat
hem betrof, stond hij voor de klas in een
dorpsschool.
Nu, wat doe je dan met een middel
baar acte Frans? heeft Verveld ge
vraagd, 't Was een logische vraag ge
weest. Lasterie kon het niet ontkennen.
Hij had tenslotte moeten toegeven, dat
Verveld's raad de beste was: Duits of
Engels beginnen. Op het platteland zijn
wel Uloscholen, er komen er meer en
meer, dus had hij daar alle kans.
Eenmaal zover was er de vraag: Wel
ke taal? Duits of Engels? Daarin gaf
Verveld hem géén raad: Kun je zelf het
best beoordelen. De Gordiaanse knoop
was doorgehakt en toen stond zelfs het
hoofd verbaasd: hij nam beide talen te
gelijk. Dat gaf wat afwisseling. Goeie
morgen!
Nu een kleine twee jaar blokt Las
terie Duits en Engels. De studie vlot
goed, maar het zal nog wel even duren,
alvorens hij examen kan doen. Hij wil
voor beide taalacten tegelijk opgaan.
Twee kansen voor één. Verveld is be
paald benieuwd naar dit experiment.
Maar nu...
Ik dacht wel, dat je er zou zijn,
Lasterie. Goeie morge.
Morge, mijnheer.
Verveld haalt een courant uit zijn
zak. Gisteravond stevig aan het vos
sen geweest of toch de courant nog ge
lezen
De courant houd ik geregeld bij,
mijnheer.
Heb je de advertentie van Noordam
gelezen
Inderdaad, mijnheer.
En...?
Wat bedoelt u met: en?
Van plan om te solliciteren vraagt
Verveld schalks.
Zover ben ik nog lang niet. Ik heb
er wel aan gedacht en er thuis even
over gepraat, maar...
Wat maar? i
Ik weet het niet, ik...
Ik weet niet? Dat moet je al lang
weten. Je solliciteert natuurlijk!
De courant bevatte gisteravond een
advertentie van het bestuur der Chris
telijke school te Noordam, een dorp op
de grens van Utrecht en Gelderland, een
flink dorp. Men is daar wat van plan.
Een lagere school zal worden uitgebreid
tot een Mulo. En voor die in te richten
Mulo is nog een leerkracht nodig: hoofd
acte en Frans vereist, andere taaiakten
strekken tot aanbeveling; brieven zO'
spoedig mogelijk te richten aan de sec
retaris: J. P. Piccardt te Noordam.
Onmiddellijk heeft die annonce hem
gepakt en vastgehouden: dat is iets
voor hem: een Muloschool op een flink
dorp. Maar
Vindt u, dat ik solliciteren moet?
vraagt Lasterie.
(Wordt vervolgd)
