Doorbraak
Stichting Maatschappelijk werk
krijgt Jeugdleider
Uitbreiding van de Groen van Prinstererschool
te Middelharnis gereed gekomen
Samenkomst in de
Chr. Geref. Kerk
ps. J. Koele gaat
heen
Schrammetje
25ste Jaargang
Woens'aag 10 September 1952
No. 2115
CHR. WEEKBLAD OJP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Tranenzaad - Vreugdeoogst
„Rehoboth"
Het oude Weeshuis aan de Langeweg te
Soxnscnelsdijk wordt Jeugdgebojiw
Mededelingen
schriijfti
RedactiebureauPr. HENDRIKSTRAAT 14, MIDDELHARNIS
TELEFOON K1870 - 2017 GIRO 167930 POSTBOX 8
Voor advertentiën uitsluitend Drukkerij Telef. K 1870 - 2729
Na 6 uur 's avonds Telef. K 1870 - 2017
Verscbynt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag
ABONNEMENTSPRIJS: f 1.70 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bq contract speciaal tarief.
II.
De doorbraak van de Christelijke
beginselen in onze tijd neemt grote
afmetingen aan. Gods Woord neemt
niet meer de overheersende positie
in. Niet wat Gods Woord getuigt en
wat de Belijdenisschriften op Gods
Woord gegrond ons leren bepaalt de
levenskoers van ons volk. Neen, men
is gekomen tot allerlei scherpzinnig
uitgedachte theologische stelsels om
de mensen daarin op te bouwen en
jsich te doen verheffen op kerkrech
ten en Verbondsrecbten. Het Oude
Woord „GijHeden moet wedergebo
ren worden" en de leer van het leer-
en levensboek de Catechismus met
aijn drie stukken van Ellende, Ver
lossing en Dankbaarheid heeft plaats
moeten maken voor rechten ontleend
aan kunstmatig geschapen godsdien
stige theorieën, die het hart onbewo
gen laten maar het hoofd daarente
gen gevuld hebben.
En toch uit het hart, niet uit het
hoofd zijn de uitgangen des levens.
Alleen een waarachtige bekering
maakt iemand tot Christen.
Niet door geboorte, door kerkrech
ten, door een leven alsof men Chris
ten is, door het verstandelijk overne
men en aanvaarden krijgt men een
nieuw hart. Christenen toch zijn men
sen met een nieuw hart. Vallen wel,
maar vervallen niet. En dat is het
verschijnsel van de laatste halve
eeuw. Velen zijn Christenen gewor
den in optima forma, zonder dat ze
ooit bekeerd zijn. Daardoor is het
Christendom gedevalueerd.
Men kan Christen zijn en voluit
de Hemel verwachten zonder ooit be
keerd te zijn geworden.
Hierin schviilt o.i. de grote door
braak van de beginselen. Waarom het
te verhelen. Zonder bekeerd te zijn is
elk mens uit de Vader der leugenen.
Neen daar helpt geen kerkbegrip,
geen stelsel van verbondschouwing
zus of zo aan, men moet wedergebo
ren worden zal men zich Christen
noemen mogen in de volle zin des
Woords. En „dat is in geen hoek ge
schied", schreef eenmaal de grote
heidenapostel. „Dat zullen de buren
weten" plachten de oude theologen
te schrijven. Wie zich Christen noemt
moet iets vertellen kunnen van de
waarachtige bekering waarvan het
Gereformeerde leer- en levensboek
spreekt. De grote fout van de halve
eeuw is dat men een historisch geloof
rekent voor het zaligmakend geloof.
Men gelooft immers. Dezulken ver
geten dat het ware geloof een gave
Gods is. Dat het heel wat anders is
dan waarin men opgevoed is en dat
verder op Catechisatie en door de
huiselijke en kerkelijke opvoeding
tot ontwikkehng komt. Dat gelooft
men en daarin gaat men op en dat
aanvaardt men voor het zaligmakend
geloof. En daarmee is men Christen,
zonder ooit een nieuw hart te heb
ben ontvangen. Een zodanig Chris
tendom staat buiten de Christus der
Schriften, Die voor verlorenen geko
men is. Maar men is nooit verloren
gegaan. Een opvatting als we boven
weergaven, de devaluatie van het
Woord Gods „Gijlieden met weder
geboren worden," en van het gestel
de in onze Catechismus heeft geleid
tot een Christendom dat in onze tijd
de toon aangeeft maar dat van de in
nerlijke beleving zich verder en ver
der verwijdert.
Zodat onder de Christennaam al
les er mee door kan. Zo bv. met de
Zondag. Een nauwgezet beleven van
de Zondag als de Dag des Heeren,
waar wordt het nog gevonden. Het
verval van ons Christendom komt
nergens sterker in uit dan in bet ver
waarlozen van de Zondag. De Zondag
aan de Dienst Gods gewijd. Een dag
van uitsluitend gewijd zijn aan de
dienst van God. Naarstig opgaan ten
Huize des Heeren. Bij vele Christe
nen een vreemde zaak geworden. Och
als het uitkomt nog een keer ter kerk
Maar verder neemt men de Dag des
Heeren voor zich zelf. En wat er al
niet op doorkan op Zondag bij velen
die zich Christenen noemen. Te veel
om in bijzonderheden op te noemen
maar het samenvattend in „op Zon
dag reizen en gebruik maken van de
openbare middelen van vervoer.' Zich
uitleven zelfs in spel en sport kan bij
velen nog wel met de Christennaam
gepaard-gaan. Zeker is de toestand
landelijk zo al moge op onze eilan
den in dat opzicht nog van gunstige
DE GROEN VAN PRINSTERER SCHOOL te Middelharnis heeft een grote ver
bouwing ondergaan. Twee lokalen zijn er boven op gebouwd. Het uiterlijk van
deze mooie school is er niet op vooruitgegaan; architect A. v. Essen te Voor
burg heeft er echter van gemaakt wat er van te maken was. Nu het geheel
klaar is valt het werkelijk mee. Deze uitbreiding was nodig, omdat de school
beneden slechts 5 lokalen telt en er dus nodig een lokaal bij moest komen, wilde
men niet altijd op een ander aangewezen zijn. Bovendien is aan deze school
verbonden een V.G.L.O.-klasse (in samenwerking met de Bijz. School te Som-
melsdijk) waar nu ook een werklokaal voor disponibel is.
Het gereedkomen vari deze uitbreiding meende het Bestuur niet zonder meer
voorbij te moeten laten gaan. Maandagavond 8 Sept. is in de Chr. Ger. Kerk
aan de Hoflaan een bijeenkomst belegd waar twee sprekers optraden, nl. Ds
W. F. Laman te Rotterdam met het onderwerp: „Tranenzaad-Vreugde-oogst"
en Ds G. Zwerus te Middelharnis met het onderwerp „Rehoboth". De voorz. van
het Schoolbestuur Ds H. Goedhart hadhierbij de leiding. Wij geven er hieron
der kort verslag van
De voorz. van het bestuur van de
Groen v. Prinstererschool 0s H. Goed
hart opende met het laten zingen van
Ps. 68 5, las Ps. 96 en ging voor in
gebed. Hij heette de vele aanwezigen
welkom, met de vertegenwoordigers van
de verschillende instanties, het onderwij
zend personeel en de beide sprekers Ds
Laman en Ds Zwerus.
Spr. gaf daarna een kort resumé van
de uitbreiding, die niet zonder moeite
was tot stand gekomen. Eerst was over
wogen op de begane grond te bouwen,
maar uiteindelijk besloot het bestuur tot
de bovenbouw, welke plannen in een bui
tengewone ledenvergadering werden
goedgekeurd. De financiering liep niet
mee, de gemeente beschikte niet over
geld, zodat het bestuur 50.000 41/2%
moest lenen, welk kapitaal door de ge
meente werd overgenomen, echter tegen
iV4,%. Dit renteverschil dat 3800.
bedraagt, moet het schoolbestuur op-
bi'engen.
Ondanks de moeilijkheden was er
vreugde dat de bouw nu gereed was, al
bleek de school nu reeds te klein. Eén
klas moet nog elders worden onderge
bracht. Veel steun mocht van de leden
worden ontvangen, toch waren er nog
ouders, die nog geen lid waren. Spr.
wekte op zich als zodanig te laten in
schrijven,
In algemenen zin ging spr. nog even
in op het Chr. onderwijs. De vruchten
van de Schoolstrijd onzer Vaderen wor-
DIBKSLAND
De Ned. Herv. Predikant Ds J. Koele
te Dirksland heeft het op hem uitge
brachte beroep naar Nijkerk aangeno
men.
Ds Koele, die van Genderen naar
Dirksland kwam, deed op 27 April 1947
te Dirksland zijn intrede.
In de loop der jaren werden door hem
nevens zijn ambtswerk vele bestuurs
functies waargenomen. Zo was hij o.m.
voorzitter van het Diaconale Ziekenhuis
„Bethesda", Hoofdredacteur van de
Kerkbode „De Zaaier", voorz. van de
commissie „De Zaaier", Praeses van de
Classis Brielle Praetor van de Ring van
Predikanten (Ring Flakkee). Bovendien
was hij lid van het Kapel-commissie
Stichting Hulp en Heil te Leidsendam
en Predikantenlid van de Prov. Diacona
le Commissie Zuid Holland.
Van de Rusthuis-commissie „De Goe
de Ree" was hij voorheen voorzitter,
zodat hij daarvan al het voorbereidende
werk aan heeft meegemaakt:
In November a.s. hoopt Ds Koele zijn
dienstwerk te Nijkerk te aanvaarden.
Te Nijkerk is een grote Hervormde
gemeente met drie predikantsplaatsen.
Ds Koele was beroepen in de 2e predi-
kantsplaats.
Met zijn vertrek komt er dus weer
een Hervormde gemeente vacant op ons
eiland. Momenteel zijn vacant Goederee-
de, Melissant, Nieuwe Tonge Stad aan
't Haringvliet en straks Dirksland. Dat
is de helft van de Herv. Gemeenten op
Flakkee. Herkingen was ook vacant,
maar hierin wordt D.V. straks voorzien
door het aannemen van het beroep van
Cand. Boertje.
uitzondering worden gesproken. Maar
niet alleen op het punt van de Zon
dag zijn er andere opvattingen geko
men die als zovele bewijzen aange
voerd kunnen worden voor een door
braak van de Christelijke beginselen.
Neem slechts het vraagstuk van hu
welijk en scheiding waar zelfs tot in
de hoogste kerkelijke vergaderingen
besluiten over vallen, die afvoeren
van de vaste beginselen van Gods
Woord. Geboortebeperking, het is
niet langer een practijk, die slechts
buiten de Christen-belijders gevon
den wordt. Integendeel ook onder is
een nieuwe huwelijksethiek in
zwang gekomen voordat nog een mid
den-orthodoxe richtlijn daar sanctie
aan heeft gegeven.
den nu geplukt. Wel achtte spr. de ge
lijkstelling niet in alle opzichten een ze
gen; het ging nu zoveel gemakkelijker
dan vroeger en het principe kwam er
door in gevaar. Het ophouden van de
strijd leidde uiteraard al tot verslapping,
men komt zo licht tot het op z'n beloop
laten van de belangen der school. De of
fervaardigheid slinkt en dat is reden tot
een groeiende schuld.
Anderzijds roept de tegenstand (en die
blijft bestaan) tot bezinning, Spr. noem
de alleen maar de naam Hardegarijp,
waaruit blijkt dat de strijd om het begin
sel doorgaat. Eensgezind zal waakzaam
heid aan de dag moeten worden gelegd.
Spr. bracht ook naar voren de zaken
waarvoor het Chr. Onderwijs staat en
noemde Onderwijs vernieuwing en V.G.
L.O. Slechts onder drang neemt het Chr.
Onderwijs het V.G.L.O. op. Bezinnend en
vastomlijnd is het bestuur er toe over
gegaan.
Spr. prees de school gelukkig, dat
ze zich niet verliest in een innerlijke
strijd. Drie kerkgenootschappen werken
op prettige wijze samen.
Wel was er in het algemeen genomen,
een matheid waar te nemen; de geest
van'de tijd breekt ook baan op het Chr.
Onderwijs. Spr. wees op het gevaar van
uitholling van binnen uit.
Het natuurlijke is voornaam zei spr.,
een gebouw moet er zijn. Maar het gees
telijke is voornamer. Spr. eindigde zijn^
openingswoord met de wens dat er veel
gebed mocht zijn voor de school en hei
personeel en het onderwijs ten zegen zou
worden gesteld.
Na het zingen van Ps. 103 3 betrad
Ds Laman de kansel. Hij zeide de uitno
diging gaarne te hebben aangenomen
omdat hij in deze zijn eerste gemeente
een klein stukje van de schoolstrijd had
meegemaakt. De strijd om de principia
gaat voort en meer dan ooit is het nodig
actief te zijn maande spr.
De titel van zijn rede: „Tranenzaad-
Vreugdeoogst" had spr. afgeleid uit Ps.
126, de Psalm gecomponeerd toen Isra
el's volk uit ballingschap was weerge
keerd. De Psalm begint met uitbundige
blijdschap. Ze waren terug in de lusthof
des Heeren, maar hun blijdschap veran
derde in bitter geween. In het zuidelijk
ste deel van het Palestijnse land was
het dor en zanderig; ze moesten van
meetaf beginnen te zaaien, ze deden het
wenend. En toch zag de Psalmist pers
pectief: die met tranen zaaien, zullen
met gejuich maaien.
Met deze historische achtergrond,
trok spr. een parallel met de school. Er
is verruiming gekomen, meer ruinate om
les te geven, om te zaaien. De school
behoort te zijn een seminarium, een zaai-
plaats uit en naar Gods Woord. Dat
moet zijn het zoutend zout. Van logiteit
is geen sprake, als het niet van de Lo
gos, van het Woord van God Drieënig
uitgaat.
Dit zaaien moet met tranen gebeuren.
In dit verband noemde spr. maar veel
met den Heere over de kinderen te spre
ken, meer nog dan met de kinderen over
den Heere, om hen niet af te stoten. Al
is nu de akkerwereld op zichzelf on
vruchtbaar, het zaaien moet niet ge
stopt, zei spr.. Neen, dit is 't bevel, van
de Heer der Heeren!
Tranenzaad, zal vreugde-oogst geven.
Dat kèn, omdat de gezegende Tweede
Persoon zaad wilde zijn, als een tarwe
korrel in de aarde is gestorven, maar
door de dood heen het Leven heeft ge
bracht. De Profeet zei er van, als Hij
zijn ziel tot een schuldoffer gesteld zou
hebben, zou Hy zaad zien. Spr. schilder
de Hem in Zijn wenen, waarop een
vreugde-oogst is gevolgd. Zestig dagen
nadien werden er drie-duizend gelijk ge
oogst, die zondaar werden voor God. Die
tranen schreiden: wat moeten vrij doen
om zalig te worden? Tranen, niet van
sentiment, maar die waarde hadden
voor God. Tranen, die de ere Gods be
doelden.
Spr. bad èn Bestuur, èn personeel, èn
Ouders toe dat zij zulke tranen mochten
wenen over een onbekeerd geslacht. Hij
wees op de godvruchtigen die hij te Mid
delharnis gekend had, die nu waren
heengegaan, veel gebeden achterlatend
voor het nakroost. De uitbouw van de
school was ook van die gebeden nog de
vrucht. Spr. hoopte dat van de werking
van Gods dierbare Geest in de jeugd iets
zou mogen worden gezien. Hij wekte op
tot geestelijke activiteit, tranen-zaaiend
met de kinderen, opdat een vreugde-
oogst zou worden gevonden.
Onder het zingen van Ps. 126 3 be
steeg Ds G- Zwerus het preekgestoelte,
die zön uitgangspunt nam in het tekst
woord uit Gen. 26 22, waarin de ge
schiedenis staat getekend van Izafik, die
zeer door God wordt gezegend. Die ze
gen was geen vrucht van hemzelf: er
staat; de Heere zegende hem. Zijn voor
spoed verwekte nijd bij de Filistijnen,
zg wilden die voorspoed tegenwerken en
stopten de, waterputten toe.
Er is zei spr. vanavond gesproken over
tegenkanting; bij Izaük kwam dat ook
openbaar. Hij was echter bezet met kin
derlijke vreze des Heeren en" wandelde
in de voetstappen van zgn vader Abra
ham. En wat deed de Heere? Hij liet
hem een put vinden van levend water,
een altoos opborrelende fontein, wat spr.
vergeleek met de fontein der hoven, de
put der levende wateren die uit Libanon
vloeien! (Hooglied.)
Er werd over die putten getwist, maar
ten laatste vonden zij een put waarover
niet gekeven werd, waarom Izaak die
noemde „Rehoboth", de Heere heeft
ruimte gemaakt. Dit woord betekent in
letterlijken zin eigenlijk „ruimte genoeg"
zei spr.
De Stichting Maatschappelijk Werk, in 1949 opgericht in samenwerking, met
de kerkbesturen van de Herv. Kerk, Ger. Kerk, Rem. Ger. Kerk; R.K. Kerk,
Ver. Humanitas, Gr. Kruis en de gemeenten Middelharnis, Sommelsdijk en
Nieuwe Tonge, heeft naast de maatschappelijke werkster mej. den Ouden een
maatschappelijk werker aangesteld, die zich belasten zal met de Jeugdzorg. De
nieuwbenoemde is de heer D. W. Gesink, thans jeugdleider te Culemborg, die per
1 Oct. a.s. in functie treedt.
Door een goede samenwerking met de
Nederl. Bond voor Cultureel Vormings
werk, de Herv. Jeugdraad, het Centr.
Soc. Werkgeversverbond en de Prov.
Zuid-Holland is deze benoeming moge
lijk geworden. Voor zover bekend is het
de eerste plattelandsgemeente, waar een
dergelijke Jeugdleider komt. In de toe
komst zal dus de Jeugdzorg een deel
van het Maatschappelijk werk uitmaken.
Wij hebben hierover ons licht eens op
gestoken en geïnformeerd wat met deze
Jeugdzorg wordt bedoeld. De heer Ge
sink zal tot taak hebben de zorg op zich
te nemen van de niet-georganiseerde
jeugd en ook zal zijn werk onavatten de
Kinderbescherming in de ruimste zin
van het woord. Het Jeugdwerk van de
Confessionele verenigingen zou er geen
concurrentie van ondervinden.
Voor dit doel zal het oude Weeshuis
aan de Langeweg te Sommelsdijk ge
heel worden ingericht als Jeugdgebouw.
Geheel boven komt een werkzolder,
waar de jeugd naar hartelust zal kun
nen knutselen, vliegtuigen bouwen enz.
De Ie verdieping zal worden ingericht
als woongelegenheid, waar de concierge
zal komen te wonen. Bovendien zullen
daar 2 zaaltjes komen, één voor de
jeugdleider en een voor de verhuur. Be
neden komt een grote zaal, die ruim 200
personen zal kunnen bevatten, benevens
de garderobe en de toiletten. De grote,
zowel als de kleine zaal zullen voor alle
doeleinden worden verhuurd, voor brui
loften, gezelschappen, verenigingen enz.,
behalve voor de politiek en zover niet
in strijd met de openbare orde. Het ge
bouw zal geheel ten dienste worden ge
steld aan het georganiseerde en niet-ge
organiseerde leven. Wanneer bv. vereni
gingen de huur niet ten volle zouden
kunnen opbrengen, is er een regeling ge
troffen, dat z^ er toch gebruik van zul
len kunnen maJcen. De jeugd, die zich
met de jeugdleider er in bezig houdt,
kan er vrij gebruik van maken.
Naar wij verder vernemen bestaan er
plannen om de jeugd in wat wijder ver
band bezig te houden. Er zal op Flakkee
een enquête worden gehouden voor vrije
tijdsbesteding, het oprichten van een
wandelclub en meer dergelijke dingen.
De leider de heer Gesink is een man
van ervaring op dit gebied, daar hij te
Culemborg als zodanig practisch werk
zaam was.
Dit is de eerste uitbouw van de Stich
ting Maatschappelijk werk. We komen
er later wel eens op terug.
Spr. had vanavond de klacht verno
men, dat er nu reeds weer geen ruimte
genoeg was. Maar ruimte is er genoeg,
om die vrede te ontvangen die verwach
ting geeft voor de eeuwigheid.
Onze school is uitgebreid, de Heere
heeft ondanks tegenkanting, ruimte ge
maakt. Nu zou het grootste zijn als uit
de Put der levende wateren zou mogen
worden geput, tot onderwijs van de kin
deren. Spr. wees op de grote ruimte die
daarin te vinden is met al de zegenin
gen daaraan verbonden. Bij het onder
wijs moet de grondslag gelegd wat de
mens geworden is door de val, maar ook
wat hij worden kan door de openbaring
van het levend water In Christus Jezus.
Nooit genoeg kan de noodzakelijkheid
daarvan aan de kinderen worden voor
gelegd. Die fontein der hoven, die put
des levenden waters moet worden uitge
stald als de enige weg der zaligheid en
in Hem kan de Heere ruimte geven. Zijn
genade openbaren ook voor de kinderen
van de Groen v. Prinstererschool.
Voor Bestuur en Personeel was een
wens vervuld: de Heere heeft ruimte ge
maakt. Spr. bad hen toe, dat er nu van
gezegd zou kunnen worden: ,,Deez' en
die is aldaar te Sion geboren", dat zou
het grootste zijn.
Izaak was een man van veel gebed
dit wenste spr. Ouders en Personeel toe.
Niet tevreden te zijn met het uitwendi
ge, maar dat de God der genade, de Ver-
bonds-Jehova ruimte mocht openbaren
in de weg van recht. Daarin zou Zijn
Naam worden verheerlijkt.
Gezongen werd Ps. 105 5.
De voorz. Da Goedhart deed daarna
mededeling dat bericht van verhinde
ring was gezonden door Burgemeester
Rijnders, de Inspecteur van het L.O., Ds
L. Blok te Kampen en anderen. Bloem
stukken waren ontvangen van architect
en aannemers, van leerlingen ook der
V.G.L.O.-klas en van Boekhandel Gebr.
de Waal Middelharnis. Van fa. Gibbels
een electrische klok en van fa. Samsom
Alphen a.d. Rijn twee schilderijen.
In de pauze werd een beroep gedaan
op leden en ouders die belang stelden in
het Chr. Onderwijs om. de schuld groot
3800.te helpen aflossen. Daartoe
werden formulieren uitgegeven, die la
ter ingevuld werden opgehaald.
Ds Gloeahart zegde de sprekers dank
voor het gesprokene en de kerkeraad
voor het afstaan van de kerk. Na het
zingen van Ps. 145 2 besloot hij met
dankgebed. Aan de uitgang werd gecol
lecteerd.
Bezichtiging van het uitgebreide
Sohoolgebouw
Na afloop van deze bijeenkomst be
gaven de aanwezigen zich naar het
Schoolgebouw om de aanwinst van de
nieuwe lokalen in ogenschouw te nemen.
Men bereikt de nieuwe lokalen langs een
fraaie aangebrachte trap, waarbij men
in een ruime hal komt.
Vervolgens loopt men de brede gang
in, waar aan de zijkanten grote berg-
kasten zijn gemaakt voor het schoolma
teriaal. Ook zijn in de gang de toiletten
en kapstokken tot het bergen van kle
dingstukken.
Het eerste lokaal is bestemd voor de
5e klas; bij het binnentreden viel ons di
rect op, dat het zeer luchtige en vooral
lichte lokalen zijn. De grote ramen met
het vele glas geeft deze lokalen grote
gezelligheid. In deze klas zal voor het
eerst gebruik worden gemaakt van het
nieuwe Comtesse-meubel, de schoolbank
met twee practische rugleuningen en ho
rizontale schrijftafel, geheel aangepast
aan de practijk. Op een kantoor schrijft
men immers ook niet op een schuine
schrijftafel!
Het andere lokaal Is bestemd voor de
V.G.L.O.-klas. Het nieuwe meubilair is
hier van dezelfde makelij, alleen zijn het
losse tafels en losse zittingen. De tafels
kunnen op een gemakkelijke manier bij
elkaar worden gevoegd tot opbouw van
projecten. Deze twee lokalen met het
modernste meubilair, zijn wel van de
mooiste die we tot dusver op ons eiland
gezien hebben. Het moet een lust zijn
voor de leerlingen om in zulke fraaie lo
kalen hun kennis op te doen.
Direct voor de trap is een kamer aan
gebracht voor het Hoofd der School, de
heer C. P. Kijkuit. Deze kamer zal te
vens worden gebruikt door de schoolarts
voor het onderzoek van de leerlingen.
Een van de lokalen beneden was voor
zien van T.L.-verlichting, dat door de
Schoolarts wordt aanbevolen.
Architect van deze verbouw was, zo
als reeds gezegd, de heer A. v. Essen te
Voorburg. Hoofdaannemer was C. Boe
ter Zoon; timmerman dhr C. Both te
Dirksland; lood- en zinkwerk A. Vijf-
huize te Dirksland; schilder de Vogel te
Melissant; electriciteit fa. Gibbels, Mid
delharnis. Dagelijks opzichter de heer B.
van ZijU.
Voor de V.G.L.O-klasse is in deze
school nog niet voldoende ruimte; één
klas zal nog onderdak moeten blijven
vinden in de Bijz. School te Sommels
dijk. Op deze tak van onderwijs hopen
wij later eens terug te komen.
AARDAPPELBEUBS
ROTTERDAM, 8 Sept. ^- Klei-aard-
appelen 35 mm opwaarts: eigenheimers
9.~9.25, bintjes 8.509.blauwe
eigenheimers 9.5010.ijselster 8."
Zandaardappelen 35 nun opwaarts,
nieuwlandse eigenheimers 8.509.
Voeraardappelen 3.50. (Prijzen per 100
kg berekend op handelsvoorwaarden
vastgesteld voor de verkoop van con-
sumptie-aardappelen op wagon, schip
of auto.)
VEEMARKT
ROTTERDAM, 8 Sept. Ter veemarkt
aangevoerd in totaal 1467 dieren, waar
onder 1096 vette koeien en 371 varkens.
Prijzen per kg vette koeien 2.80^2.92;
2.60—2.70, 2.20—2.45. varkens levend
gewicht 2.24, 2.22, 2.18. De aanvoer van
vette koeien was ruim met kalme han
del en niet geheel prijshoudend Enkele
prima dieren gingen nog tot 3.
Varkens aanvoer als vorige week met
redelijke handel en onveranderd in prijs.
't Is in „Menheerse" een lange tijd be
paald stil geweest, wat betreft de school
jeugd die de straten bevolkt. Dat zat 'm
vanzelf in de vacantie. Dan bemerkt
men pas, dat Middelharnis de centrum-
plaats is voor de studerende jeugd.
Naast de lagere scholen zijn daar de
U.L.O.'s, de H.B.S. de Ambachtsschool,
de Huishoudschool, de Landbouwschool,
en de B.L.O. Sehool, die de jeugd uit
alle plaatsen van het eiland aantrekken.
Wanneer men 's morgens om acht uur
of half negen door het dorp loopt, dan
wemelt het van jongens en meisjes, die
de schoolbanken opzoeken. De trams en
bussen zitten om die tijd stampvol met
studerenden, die 's middags weer huis
waarts gaan. En tussen de middag zwer
men de leerlingen de scholen uit en
zwerven, meestal nog kauwende op een
boterham, het dorp door. Is de schooltijd
om, dan gaat het hele stel weer huis
waarts, wat vooral bij hen die daarvoor
van de tram gebruik maken, met veel
luidruchtigheid gepaard gaat. Schram
metje moest laatst eens met de tram
mee, waarmee ook de schooljeugd huis
waarts gaat. Toen heb ik me echt ge
ërgerd aan de manier, waarop de jeugd
in de tram huishoudt. Het was er een
groot jolijt een leven als 'n' oordeel
zouden de oudere mensen zeggen en
er werd taal gesproken, die ik hier maar
niet zal weergeven. Dat alles natuurlijk
doorspekt met de nodige vloeken. De
jongens uitten dubbelzinnige zedeloze
taal, die bij de meisjes het schaamrood
naar de wangeij. deed stijgen. In een
andere hoek van de tram zat een stel
jongens te kaarten, dat het een lieve
lust was. Ook dat ging met uitdruk
kingen gepaard, die ik hier niet zal
weergeven. Op enkele verdere stations
stapten reizigers in, die in de volle wa
gens geen plaats konden bemachtigen,
omdat het Zijne Majesteit de schooljon
gen niet beliefde te gaan staan voor
mensen, die wat betreft leeftijd en .ont
wikkeling verre zijn meerdere waren.
Tot de conducteur kwam die een paar
snotneuzen gebood op te staan en plaats
te maken voor de grijze haren. Anderen
bleven maar op het balcon, omdat ze
geen zin hadden zich tussen dat „schor-
rie-morrie" zoals ze de jeugd betitelen,
te begeven. Schram heeft zich afge
vraagd, wat er van zo'n jeugd groeien
moet. Er gaat van zulk reisgezelschap
een verkeerde invloed uit op jongens en
meisjes, die thuis een overigens goede
opvoeding ontvangen. Ik zag een van
de kaartende jongens tot over z'n oren
rood kleuren, toen er een passagier in
de tram stapte, die hem blijkbaar ken
de. Men zag aan die jongen, dat hij iets
deed, wat vader of moeder hem mis
schien streng verboden had. Vandaar
dat hij kleurde, want als zijn medepas
sagier het vandaag of morgen eens thuis
vertellen zou, nou, dan zou er wat voor
hem zwaaien. Zo worden zulke jongens
meegezogen door hun kornuiten en ko
men tot dingen, die ze niet graag thuis
zouden vertellen. Van terzijde vroeg ik
de conducteur of het er altijd in die
schooltrein zo bont naar toe girig, wat
hij me grif toestemde, 't Is soms meer
dan erg. Schram, zei hij. Naer waer-
schoeën luustere ze niet. 't Is wel ge
weest, dat ik er onderweg de groatste
belhaemels uutgesmete hawe. Ze moste
dan mar zieë, hoe ze tuuskwamme. 't Is
voor ons 'n krieventeur as je deze dien
sten rieë mot. En rekent 'r op. Schram,
dat de jeugd van de Christelijke scholen
oak niet voor de poes is, oor! Ze doeë
voor 'n' oare niet onder. De taele die ze
ielken dag uutkraeme is geweun schof-
tig en ze rinnewere mit 'n staele gezicht
oale tramwaegens. Vloeke in tiere in
vechte mit mekoare is an de orde van
d'n dag. In as je d'r wat van tegen de
ouwers zeit, dan binne d'r nog bie, die
zegge: dat zal die jongen van mien wel
niet gedae hawe. Dan houwe ze zukke
snotmeraekels de handen nog boven 't
hoad oak. As d'r wat kapot is, dan
steekt d'n eênen 't op d'n oaren, in plek
ke dat ze d'r ruuterluk voor uutkomme.
Je mot 'r mar es 'n stikje over in de
krante schrieve, oor Schram, zei hij.
't Zal wel niet helpe, want an zulken
bocht is geen zalve te strieken! 't Zal
nog zoa voare komme, dat 'r geen eên
meer mit d'n tram mee mag. Dan
hawe ze d'r zin.
Zo ging de conducteur verder. Hij kon
er een boekje over opendoen, dat beloof
ik U. Hij vertelde, dat er zelfs al school
hoofden en al bij te pas gekomen waren.
Wat Schrammetje niet verwondert. Ik
mag van deze plaats de ouders van de
schoolgaande jeugd in het algemeen wel
een tip geven, om in deze eens op hun
kinderen toe te zien. Maar al te licht
wordt de reisgelegenheid verwaarloosd.
Het is toch niet om het even met wie
uw kinderen omgaan. En wie meent dat
ik te sterk spreek, gaat maar eens een
keer onopgemerkt met de sehooltram
mee. Dan wordt U wel gewaar in welk
gezelschap uw kind verkeert. Maarhoog
nodig is het, dat er aan deze wantoe
standen een eind komt. En daar kvmnen
de ouders flink aan mee helpen.
SCHRAMMETJE,
