De toekomst van
Stellendam
De leider der Chr. Hist. Unie sprak voor
de partijgenoten op Flakkee
Oprichting van de
„N.V. De Brug"
Noodweer boven
St. Maartensdijk
N.V. Brugverbinding Goeree-Overdakkee
met de Hoekse Waard
25ste Jaargang
CHE. WEEKBLAD OP GEREFOEMEEEDE GRONDSLAG
VOCE DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Voorkeur voor kabinet op zo breed mogelijke basis
Binnenlandse politiek nauw af-
hankelijlc van de buitenlandse
toestand
Bezoek van de leden der
Provinciale Staten
Dodelijk ongeval te
Oude Tonge
Woensdag 11 Juni 1952
No. 2122
RedactiebureauPr. HENDRIKSTRAAT 14, MIDDELHARNIS
TELEFOON 17 GIRO 167930 POSTBOX 8
TELEFOON DRUKKERIJ 19
Verschijnt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag
ABONNEMENTSPRIJS: f 1.70 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 12 cent per mm.
Bg contract speciaal tarief.
Het opschrift van dit artikel doet mis-
scliien een profetie verwachten. Het is
ecliter vanzelfsprelcend, dat dit niet het
geval zal zijn, omdat het ons nu eenmaal
niet vergund is, in de toekomst te blik
ken. Maar wel is het mogelijk aan de
hand van de huidige feiten en gegevens
enige beschouwingen te geven over de
richting en de wijze, waarop een ont
wikkeling waarschijnlijk is. Met dit
voorbehoud willen we dus één en ander
schrijven over de toekomst van Stellen-
dam.
Wie aan Stellendam denkt, ruikt met-
eeii de garnalen! Het is nu eenmaal een
feit, dat deze plaats haar bestaansmo
gelijkheid voor een groot deel dankt aan
de garnalenvisserij. Direct of indirect
is zeker 35 der bevolking van de vis
serij als bron van inkomsten afhanke
lijk. Het aantal personen, dat recht
streeks in de landbouw werkzaam is,
is ongeveer tweemaal zo groot als dat
in de visserij, maar met deze laatste
hangen diverse nevenberoepen samen.
Bovendien bezorgt het pellen der gar
nalen aan de kleinste helft der gezin
nen, over 't gehele jaar gerekend, een
zeer ruime bijverdienste. En zo kan ge
zegd worden, dat de welvaart van Stel
lendam staat of valt met de visserij.
Wat nu deze visserij op zichzelf be
treft, men kan niet zeggen, dat dit soort
visserij over 't algemeen erg lonend is.
Er zijn wel goede en slechte jaren, goe
de en slechte perioden, maar over 't ge
heel genomen heeft de garnalenvisser
maar een sober bestaan. Dit blijkt ook
wel hieruit, dat er niet genoeg resei-ves
gekweekt kunnen worden om de vaar
tuigen te vernieuwen. De gemiddelde
ouderdom van de schepen is 50 jaar, wat
natuurlijk nergens naar lijkt. Reeds voor
de oorlog was het zo; dat de vloot als
verouderd moest worden beschouwd.
Het motorvermogen is gemiddeld 25 30
p.k., wat ook te weinig is. Voor deze
visserij zijn vaartuigen met een motor
van 40 p.k. beter te exploiteren. Maar
de middelen ontbreken bij de meesten om
hierin verbetering te brengen. Met de
kottervisserij (kleine trawl-visserij) is
meer te verdienen, maar het aantal Stel
lendammers, dat hieraan deelneemt, is
miniem. Verreweg de meeste vissers
voelen daarvoor niets en zijn er psycho
logisch niet op ingesteld.
Het is daarom te betreuren, dat de
regering voor deze tak van visserij niet
meer doet. Het buitenland ziet dit be
ter. De Belgen hebben prima garnalen-
vissersvaartuigen met rijkssteun ge
bouwd. Hier te lande is er nog niet eens
een Visserijbank. Het Rapport-Tinbergen
geeft wel goede richtlijnen, maar de
garnalenvisserij neemt er slechts een
zeer bescheiden plaats in. De mensen
zijn dus op zichzelf aangewezen. Mo
menteel zijn er voortdurend moeilijkhe
den, zodat van de vissersorganisatie gro
te activiteit wordt geëist.
Niet alleen de vernieuwing en de fi
nanciering van de Stellendamse visse
rij is voor de toekomst van deze ge
meente van grote betekenis, maeir ook
de vraag, hoe het met de haven zal
gaan. Het is bekend, dat de plaat
Scheelhoek, die zich uitstrekt van de
haven van Goedereede tot dichtbij die
van Dirksland, de toekomst van Stel
lendam zeer ernstig bedreigt. Het ligt
in de bedoeling, dat het Oostelijk ge
deelte van deze plaat over 7 10 jaar
wordt ingedijkt en de rest over 20
jaar. De scheiding tussen beide gedeel
ten loopt juist ten O. van de Stellen
damse haven, die dus voorlopig open
blijft, maar op de duur onherroepelijk
van de zee wordt afgestoten.' Men is
nu bezig in verband met de landaan
winning het Zuiderdiep bij de Kronings
polder door dammen geheel af te slui
ten, zodat dit water aan de Oostzijde
geheel afgesloten is. De Stellendamse
vissers vrezen, dat tengevolge van de
ze afsluiting ook de andere kant van
het Zuiderdiep, die de uitgang naar zee
vormt voor de vloot, zal verzanden en
dat alzo nog zelfs vóórdat men aan de
eigenlijke inpoldering begint de haven
van Stellendam dicht zal zgn. Deze
vrees is gebaseerd op het feit, dat er
nu geen stroom meer gaat docir het
Zuiderdiep, zodat dit niet langer daar
door op diepte gehouden wordt.
Op een onlangs te Stellendam gehou
den bespreking met ingenieurs van de
Rijkswaterstaat bleken deze de mening
te zijn toegedaan, dat deze vrees onge
grond is. Zij meenden zelfs, dat de Wes
telijke uitgang van het Zuiderdiep eer
der dicht zou zijn geweest, als de dam
men niet gelegd waren. De ebstroom
zal de geul, die wel smaller, maar niet
ondieper wordt, blijven openhouden, om
dat het dichte gedeelte ervan enigerma
te werkt als een spuikom. De baggercij-
fers van de haven verbeteren zelfs, en
dit zou wijzen op geringer verzanding.
Van Stellendamse zijde werd er echter
op gewezéa, dat de vissersvaartuigen
met hun motoren de haven voor een deel
op diepte houden. In elk geval moeli de
ze vaargeul in het oog gehouden wor
den. Wordt de situatie moeilijk, dan is
er wellicht met een baggermolen of
zandzuiger nog wel iets te bereiken.
Een ander gevaar is het uitlopen van
de zgn. Kwade Hoek ten W. van de Goe-
reese haven. Dit vormt een bedreiging
zowel voor de Goereese als voor de Stel
lendamse vissers. Momenteel loopt zelfs
de Goereese haven meer gevaar dan die
van Stellendam en wanneer de plaat
Scheelhoek geheel zal zijn ingedijkt zal
de haven van Goeree, zoals die thans is,
ook onbruikbaar worden.
In het Raf)port van het Econ. Techn.
Instituut wordt van deze havens het vol
gende gezegd: „De toekomst van de ha
ven van Stellendam is weinig rooskleu
rig. Zij verzandt nl. in snel tempo en
over 10 15 jaar zal het waarschijnlijk
niet meer mogelijk zijn de haven open
te houden. De garnalenvisserij komt
daarmee in ernstig gevaar. Het is niet
te verwachten, dat deze in staat is zich
staande te houden als zij zou moeten
worden overgeplaatst. Enkele van de
grotere vissers zullen hier misschien nog
toe overgaan, maar bij de kleinere is
het bedrijf meestal zo weinig winstge
vend, dat men er de voorkeur aan zal
geven als landarbeider te werken bv. op
de nieuwe gronden van Scheelhoek." Het
Rapport wijst er verder op, dat met de
garnalenvisserij ook het pellen zou ver
dwijnen en dit is voor de bevolking een
zeer belangrijke bron van inkomsten.
Over het jaar 1951 is, naar wij verno
men hebben, in Stellendam ongeveer
100.000 verdiend met garnalenpellen,
d.i. gemiddeld per gezin (er z\jn 200
pelgezinnen) dus 10.per week.
iDe welvaart van Stellendam staat of
valt dus met de visserij. Vast staat, dat
over ong. 15 20 jaar de haven afge
sloten is. De autoriteiten wijzen een
doortrekken van de haven door Scheel
hoek beslist af vanwege de kosten en
de dan doorgaande verzilting. Wel voe
len zij voor een vanuit Stellendam ge
dane suggestie om aan de Noordzijde
van Scheelhoek een havenkom te ma
ken. Op deze wijze zou de visserij voor
de gemeente behouden kunnen blijven.
Zo men ziet, wordt de toekomst van
Stellendam dus ernstig bedreigd door
verzanding, inpoldering, situatie in gar-
nalenhandel en bovendien doordat het
gemeentebestuur met grote moeilijkhe
den kampt inzake de financiering van
noodzakelijke werken, z.a. huizenbouw,
riolering, bestrating etc. Het zal in de
toekomst nodig zijn dat zowel het ge
meentebestuur als de desbetreffende or
ganisaties stevig op de bres staan voor
de belangen^ die aan hen zijn toever
trouwd.
Vrijdagmiddag tussen 2 en 3 uur ont
lastte zich boven St. Maartensdijk een
hevig onweer gepaard gaande met ge
weldige slagregen en hagel. Er vielen
hagelstenen als duiveneieren, zodat de
arbeiders op het land in allerijl een goed
heenkomen moesten zoeken.
In de Uiterst Nieuwland polder
vluchtten een 30-tal arbeiders naar de
landbouwschuur van dhr G. Kloet, waar
bij een tweetal arbeiders met de fietsen
in elkaar reden.
De heer F. d. Heyden sloeg daartój
over het stuur heen en kwam in de
sloot terecht.
Zijn collega's haalden hem in bewus
teloze toestand uit de sloot en droegen
hem in de woning van dhr G. Kloet.
Telefonisch werd Dr Tazelaar van het
ongeluk in kennis gesteld, welke met de
ambulance wagen van het Ned. Roode
Kruis, bemand met dhr D.M. Treur
niet en dhr C. Oostdijk ondanks het
noodweer uitrukten om de gewonde op
te halen. Het bleek dat het slachtoffer
sohgndood was. Enige arbeiders waren
reeds bezig kunstmatige ademhaling
toe te passen.
Dr Tazelaar verleende de eerste hulp,
waarna het slachtoffer naar huis werd
vervoerd.
In allerijl werd een Roode Kruisbed
gereed gemaakt, waarna v. d. Heiden
van drogei' kleding werd voorzien en on
der de wol gestopt.
Na bijgekomen te zijn bleek hij geen
bijzondere kwetsuren te zijn opgelopen.
Het Roode Kruis heeft weer getoond
op ieder moment paraat te zijn.
Deze week komen vrijwel alle gemeenteraden van het eiland GoereeOver-
flakkee en ook in de Hoekse Waard de raden van* Goudswaard en Zuid-Beijer-
land bijeen tot oprichting van de „N.V. Brugverbinding GoereeOverflaliee
met de Hoekse Waard." Het prae-advies van B. en W. te Sommelsdijk bevatte
op dit voorste! een uitvoerige uiteenzetting van de gang van zaken die tot de
oprichting van deze N.V. hebben geleid. Wij laten deze uiteenzetting hier vol
gen onv het niet in ieder gemeenteraadsverslag te moeten herhalen.
Op 26 Maart 1952 werd te Middelhar-
nis een vergadering gehouden van het
Bestuur der Stichting De Flakkeesche
Gemeenschap en de Gemeentebesturen
van het Eiland. In die vergadering werd
besloten om bij de Raden de oprichting
voor te beriden van een Naamloze Ven
nootschap „De Flakkeesche Brug" ge
vestigd te Middelharnis.
Reeds vele jaren heeft het vraagstuk
van het verkeer naar de overzijde de
aandacht van allen, die daarbij op' eni
gerlei vsrijze betrokken zijn.
Nadat een veertigtal jaren geleden de
Rotterdamse Tramweg Maatschappij het
eiland met tram en veer verbond met
de stad Rotterdam, wat aanvankelijk een
enorme verbetering betekende, bleek al
spoedig, dat deze Maatschapptj niet vol
doende met haar tgd meegroeide. Op
de duur Icwam het door de genoemde
Maatschappij geëxploiteerde vervoersap-
paraat ten achter bij de behoeften van
het eUand.
Dit had tot gevolg, dat er langzamer
hand stemmen begonnen op te gaan over
een vaste oeververbinding. Het eiland
heeft een vaste oeververbinding nodig.
„Een brug", werd de leus.
Deze gedachte verkreeg een meer vas
te vorm toen de Stichting De Flakkee
sche Gemeenschap zich met de zaak
ging bemoeien. De Stichting werd van
toen aan de strijder voor een Flakkee
sche brug.
Het gelukte om bij Gedeputeerde Sta
ten der provincie belangstelling te wek
ken vooi^ een brug ten behoeve van het
eiland. Bij besluit van 18/20 Februari
1947 werd door dit College een Com
missie ingesteld tot onderzoek van de
mogelijkheid om tot een vaste oever
verbinding te komen van Goeree en
Overflakkee met het vaste land van
Zuid-Holland. In de considerans van het
besluit staat, dat deze verbinding „voor
de ontwikkeling en ontsluiting van een
belangrijk gedeelte van de Zuid-Holland
se eilanden wenjselijk is."
Dit besluit was een bevestiging van
een door de Commissaris der Koningin
ter gelegenheid van het bezoek, dat de
Minister van Binnenlandse Zaken aan
het eiland had gebracht, gedane mede
deling, dat het Provinciaal Bestuur
ernst wilde maken met de bestudering
van dit belangrijke vraagstuk.
De Commissie is kort daarop samen
gesteld en aan het werk getogen. Thans
na vijf jaren is door deze Brug-
commissie nog geen definitief rapport
uitgebracht.
De werkzaamheden der Commissie en
verschillende besprekingen met het Pro
vinciaal Bestuur leidden het Bestuur
van de stichting De Flakkeesche Ge
meenschap ten slotte in de richting, dat
de wenselijkheid moest worden overwo
gen de Provincie te bewegen om geza
menlijk met Rijk en Localiteit tot bouw
en exploitatie van een brug over te
gaan. Gedacht werd aan de oprichting
van een Naamloze Vennootschap door
Gemeenten, Waterschappen, verschillen
de organen en particulieren, tot bouw
en exploitatie van een brug en tot hef
fing van bruggelden. Rijk en Provincie
zouden aan de N.V. subsidies moeten
verlenen in eeul eventueel exploitatie-te
kort en voorts de rente en aflossing
moeten garanderen van de door de N.V.
te sluiten geldleningen.
In de vergadering van 25 Juli 1950
werden deze voorlopige plannen door de
Staten der Provincie als basis voor ver
dere werkzaamheid aanvaard. Definitief
werd dus besloten om medewerldng aan
de brugplannen, te verlenien.
Het College van Gedeputeerde Staten
heeft van dit voor Flakkee zo hoogst
belangrijke Statenbesluit mededeling
gedaan aan de Minister van Verkeer
en Waterstaat. Deze bewindsman nam
met belangstelling kennis van de voor
stellen der localiteit en van het Staten
besluit. Een eventuele bruggeldheffing
werd door hem gebillijkt en tegen ver
der onderzoek tot uitvoering der plan
nen bestond bij de Minister geen be
zwaar.
Op uitnodiging van Gedeputeerde Sta
ten heeft kort daarop een bespreking
plaats gehad tussen dat College en het
Bestuur der Stichting De Flakkeesche
Gemeenschap. Ged. Staten nodigden
daarbij het Bestuur uit om de gedane
voorstellen nader te preciseren in de
vorm van ontwerp-statuten van de op
te richten Naamloze Vennootschap en
ontwerp-overeenkomsten tussen deze
N.V. eni de Provincie Zuid-Holland c.q.
het Rijk.
Voor het opmaken der Statuten en
ontwerpen verzekerde het Bestuur der
Stichting zich van de medewerking van
de Ned. Handelmaatschappij te Amster
dam.
Bij brief van 25 October 1950 zijn de
Statuten en de ontwerp-overeenkomsten
door de Stichting aan het College van
Gedeputeerde Staten aangeboden als
grondslag voor nadere besprekingen en
onderhandelingen.
Ondanks herhaald aandringen is door
Gedeputeerde Staten op de aangehaalde
brief generlei antwoord gegeven. De re
den hiervan moet zeker niet gezocht
worden tn een verminderde belangstel
ling van het College voor de vaste oever
verbinding van het EHand, doch in de
intussen ingetreden investeringsmoei-
lijkheden. Deze werden voor het vervolg
voor Rijk en Provincie een hinderpaal
om in de brugplannen mede te partici
peren.
Dat het Rijk en de Provincie zich niet
van de brugplannen hebben gedistanci-
eerd blijkt wel hieruit, dat door de Di
recteur-Generaal van de Rijkswaterstaat
opdracht gegeven werd aan de Hoofd
ingenieur-Directeur van de Rijkswater
staat tot het doen ontwerpen van een
voorlopig plan voor een vaste oeverver
binding voor Goeree en Overflakkee.
Het is ons bekend, dat een zodanig
plan thans gereed is en binnenkort bij
de Provinciale Brugcommissie ter tafel
zal komen.
De situatie nauwkeurig overwegende
heeft het Bestuur der Stichting De
Flakkeesche Gemeenschap gemeend, dat
mag worden geconcludeerd, dat van de
zijde der Provincie noch van het Rijk
binnen afzienbare tijd stappen zijn te
verwachten, die leiden zullen tot het
bouwen van een brug door die Instan
ties. :i
Dit is wel opnieuw gebleken bij het
bezoek van de Minister van Verkeer en
Waterstaat aan het eiland. Zo ook uit
het verzoek, dat inmiddels in de Raden
der gemeenten is behandeld, om zich
garant te stellen voor de verbouw van
de oude boot De Stad Zierikzee.
Zaterdagmiddag jl. stond ons eiland en in het bijzonder de gemeente Som
melsdijk wel zeer in het teken van de verkiezingsstrijd. Er waren twee verga
deringen, waarin partijleiders spraken: in de Ned. Herv. Kerk Dr J. Schouten
voor de A.R., in het Zondagsschoolgebouw de heer Tilanus voor de C.H.U. De
vergadering van de C.H.U. werd gepresideerd door de secretaris der afdeling,
de heer Olthof uit Middelharnis, die opende met gebed en lezen van de bijbel
woorden uit Romeinen 14, gevolgd door een hartelijk welkom, in het bijzonder
tot de spreker gericht.
De heer Tilanus onderschreef dat
het nuttig is om nu en dan eens locale
bezoeken af te leggen. Officiële perso
nen kimnen daardoor kennis nemen
van wat er ter plaatse leeft. Spr. ver
nam van de problemen van de streek,
van het vervoersprobleem enz. en uiter
aard ook van de zaken van de partij,
dat de C.H.-beginselen er leven. Gaar
ne was hij derhalve naar het eiland ge
komen.
Vorige week was spr. in Goes. Toen
hg in de trein zat dacht hij aan 7
jaar geleden, toen hij na de bevrijding
ook naar Zeeland ging. Welk een ver
schil tussen toen en nu! (Ook op Flak
kee!) In 1945, vlak voor Pinksteren,
ontving H.M. Koningin Wilhelmina
spr. Het kabinet in Londen had het
besluit genomen om af te treden en
de koningin moest een nieuw kabinet
formeren. De koningin vroen toen spr.
hoe htj er over dacht dat de regering
moest worden samengesteld. „Herinnert
u zich nog eens hoe het toen tn ons
land was!" verzocht de heer Tilanus
zijn gehoor. „Men had toen de nasleep
van de Nederlandse Unie, de z.gn. „Ne
derlandse Volksbeweging". De koningin
was zeer onder de Indruk gekomen van
die eenheidsbeweging. Spr. heeft toen
geantwoord dat hij zich niet kon voor-
Vandaar dat door het Bestuur der
Stichting De Flakkeesche Gemeenschap
de vergadering is belegd van de 26e
Maart 1952 met de Gemeentebesturen
teneinde te overleggen! wat thans te
doen staat.
Deze vergadering is tot de conclusie
gekomen, dat het eiland moet oveilgaan
tot' oprichting ener Naamloze Vennoot
schap en zelf moet beginneni met het
btmwien van een brug. Deze N.V. in op-
riohting dient het werk met betrekking
tot de brugplannen van het Bestuur der
Stichting De Flakkeesche Gemeenschap
over te nemen.
In de eerste plaats wordt hier ge
dacht aan de aanvrage van de verklaring
van „geen bezwaar" af te geven door
de Minister van Justitie op de Statuten
der N.V. Voorts het aanvragen) van de
nodige concessies voor de bruggenbouw
en het scheppen van mogelijkheden voor
de financiering van het werk.
Lange tijd is er geweifeld wie de
eigenlijke oprichters van de N.V. dienen
te zijn. Zoals uit het voorgaande blijkt
leefde aanvankelijk de gedachte om de
oprichting te doen geschieden door de
Gemeentebesturen, de polder- en water-
schapsbesturen, Verenigingen en parti
culieren.
Het Bestuur der Stichting is daarop
teruggekomen en de vergadering van 26
Maart 1952 heeft besloten te bevorde-'
ren, dat de N.V. wordt opgericht door
de Gemeenten van het eiland plus de
beide gemeenten, die bij het eiland Tien
Gemeten zijn betrokken, zulks met uit
sluiting van alle andere Instanties en or
ganisaties. De Gemeentebesturen van
Goudswaard en Zuid-Beijerland hebben
namelijk te kennen gegeven, dat zij
gaarne willen medewerken aan de op
richting ener N.V., die tot doel heeft
om een brugverbinding te verkrijgen,
welke mede van grote betekenis kan
worden voor hun gemeenten.
De vergadering van 26 Maart 1952
besloot tevens, dat het ontwerp der Sta
tuten nog nader zou worden bestudeerd
door een Statutencommissie, bestaande
uit de Brugcommissie van de Stichting
De Flakkeese Gemeenschap en een twee
tal leden van de Burgemeesterskring.
Daarmede kwam de zaak van de brug
definitief in de sfeer der gemeenten.
Deze Commissie heeft zich van haar
taak gekweten. De resultaten daarvan
werden besproken in een vergadering
van de Gemeentebesturen van het Eiland
op 28 Mei 1.1., waarbij de leden van de
Statutencommissie tegenwoordig waren.
Ten aanzien van deze ontwerp-Statu-'
ten zfl nog het volgende opgemerkt:
In verband met de deelneming van
de Gemeentebesturen van Goudswaard
en Zuid-Beijerland is de naam der N.V,
veranderd in „Eragverbinding Goeree en
Overflakkee met de Hoeksche Waard."
Een andere vorm dan de Naamloze
Vennootschap is niet mogelijk aange
zien een vergunning tot het heffen van
tolgeld niet wordt verleend aan een pu
bliekrechtelijk lichaam.
Het aantal aandelen is tussen de ge
meenten! verdeeld in verhouding tot het
bevolkingscijfer.
Burgemeester en Wethouders stellen
voor om te zamen met de andere ge
meenten van dit eiland en de gemeen
ten Goudswaard en Zuid-Beijerland op
te richten een Naamloze Vennootschap
„Brugverbinding Goeree en Overflakkee
met de Hoeksche iWaard", volgens het
aan de Raad overgelegde ontwerp-be-
sluit met bijbehorende Statuten.
Voorts stellen zij voor om in het ka
pitaal der Naamloze Vennootschap deel
te nemen tot een bedrag van 10 maal
1000.—.
stellen dat de Katholieken in de een
heidsbeweging, evenmin als de posi
tief christenen, zouden blijven. Men
kon dit ook niet verwachten van libe
ralen, socialisten en. Velen zagen het
echter anders ea daarbij ook de ko-
nigin, die professor Schermerhorn als
formateur aanwees. Deze en zijn In
tellectuele groep meenden dat het volk
nog niet rgp was voor verkiezingen.
Zo kreeg men de tijd van de noodge-
meenteraden. Deze heren wilden de oude
partijen weg hebben en droomden van
het Engelse systeem van maar twee
partijen: conservatieven en progressie
ven. De confessionele partijen hebben
dat afgewezen. Maar allerwegen doken
„doorbraakbewegingen" op. Op geeste-
iflk en op politiek gebied. Eerst toen de
Partij van de Arbeid was opgericht
mocht ons volk naar de stembus. Onder
de kiezers was tien procent nieuwelin
gen. Maar de jeugd heeft toen wel dege
lijk over de dingen nagedacht. Spr. is
toen rustig hét land ingegaan, zonder
lawaai en met maar matige propagan
da. En toch kwam de C.H.U. ongeschon
den uit de stembus. Spr. heeft dat na
tuurlijk met dankbaarheid geconsta
teerd, ook t.a.v. Flakkee. Men kreeg er
nog een zetel bij! En thans zal men
weer gaan stemmen. Spr. vertrouwde
dat allen, die de C.H.U.-beginselen zijn
toegedaan, hen die in twijfel verkeren
of die niet op de hoogte zijn met de po
litieke dingen, tot steun zullen zijn.
In het laatst van deze maand zal
het Nederlandse volk een nieuwe
Tweede Kamer kiezen, terwijl de le
den van Prov. Staten een nieuwe
Eerste Kamer zullen aanwijzen. Het
gaat thans zowel om de algemene poli
tiek als om een grondwetsherziening.
De regering had 7 voorstellen tot
grondwetsherziening. Daarvan zijn er
maar twee overgebleven en spr. zei te
hopen, dat het er één zal worden. Dat
betreft de buitenlandse politiek!
Er is een aanzienlijke samenwerking
tot stand gekomen in West-Europa. Spr.
attendeerde op het plan Schuman voor
kolen en staal. Vier parlementen heb
ben het al geratificeerd. Deze overeen
komst betekent eeni coöperatie, met 6
landen als leden, met een directorium,
een raad van toezicht, een hof van jus
titie enz. Dat alles gaat in werking als
België en Italië ook getekend hebben!
Het is diep ingrijpend. Maar daarbij
bleef het niet. Wij kennen nu ook al
de Europese defensie! Waartegen zich
natuurlijk de communisten verzetten.
Spr. vertelde dat hij een en; ander heeft
kunnen nagaan, o.a. in het geallieerd
hoofdkwartier van generaal Eisenho
wer. Gedurende de laatste twee jaar
ontwikkelde zich dit en het zal zich
verder ontvsdkkelen. Maar vanzelfspre
kend gröpt dat in ons staatkundig be
stel, met name in onze grondwet. Spr.
zei te geloven dat deze internationale
samenwerking bevorderd nioet worden.
De Amerikanen begrijpen al de Euro
pese grenzen] en al die Europese ver
wikkelingen niet. Zij weten niet dat
nog maar een paar eeuwen geleden hier
zeven zeer autonome provincies waren.
Een ander voorstel tot grondwets
wijziging betreft de uitbreiding van
het aantal kamerleden. Spr. verklaarde
zich daar tegen! Hij kon niet inzien
dat men meer kamerleden nodig zou
hebben in verband met de internatio
nale samenwerking. Men kan heel snel
door Europa reizen: in 1 uür en 10
minuten is men van Amsterdam in
Parijs. („Van Den Haag naar Middel
harnis duurt de reis langer" merkte spr.
lachend op.) Bovendien verwacht spr.
geen verbetering van de kwaliteit der
kamerleden' door de ledenuitbreiding.
En tenslotte zal het per jaar de staats
kas 500.000 gulden kosten. Maar hoe
de uitslag zal zajn, durfde spr. niet te
voorspellen. Misschien levert de Twee
de Kamer een meerderheid op, Spr. is
er echter volkomen tegen.
„Mede uit deze aangelegenheid blijkt,
dat het uitbrengen van de stem een
kwestie van vertrouwen zal zijn," zo
merkte de heer Tilanus op.
Sprekende over de algemene toe
stand zei de heer Tilanus helaas niet
anders dan eeni somber beeld voor ogen
te kunnen houden. „Kijkt u de we
reld maar eens in!" aldus spr. Er 2njn
delen van de wereld waar bloed
stroomt, ook Nederlands bloed! In
Korea woedt de oorlog. De Verenigde
Naties hebben Ingegrepen. Sinds 10
maanden zit men aan de conferentie-
tafel, maar de strijd gaat door. In het
Zuiden, in Indo-China voert Frankrijk
een even felle strijd de Fransen sneu-
velenl er een op vier in Perzië,
Egypte, overal zijn moeilijkheden, in
Tunis ook al. De Oosterse volken aan
vaarden geen Europese overheersing
meer en daaronder speelt de commu
nistische propaganda. Achter het IJze
ren Gordijn steekt één groot stuk be
wapening. Russen, Polen, Tsjechen,
Roemenen, Albaniërs enz. En nu al die
prikkelingen rond Berlijn. Zeven jaar
na een verschrikkelijke oorlog!
Het is nu zaak stevig te staan in
deze wereld! Wat moeten wij doen
tegen die dreiging? West-Europa be
wapent! Wg moeten vijf divisies Ie-
Deze week wordt vrijwel in alle ge
meenten raadsvergadering gehouden, om
tot een beslissing te komen, inzake de
oprichting van de N.V. Brugverbinding
„Goeree en Overflakkee met de Hoek
sche Waard."
Maandagavond werd in drie gemeen
ten vergadert: te Middelharnis, Melis
sant en Stad aan 't Haringvliet. In alle
drie werd het voorstel wel na enige
gemoedelijke bespreking i zonder
hoofdelijke stemming aangenomen. Te
Nieuwe Tonge heeft men verleden week
reeds in dezelfde zin beslist. Het wordt
door allen aangevoeld, dat er vanuit de
localiteit iets gedaan moet worden en
dat de toestand, zoals die heden is, -niet
zo kan blijven. De N.V. zal het lichaam
zijn, die het werk met betrekking tot
het brugplan zal uitvoeren.
Heden Dinsdagavond zullenj weer drie
gemeenteraden bijeen komen, nl. Som
melsdijk, Stellendam en Goedereede. Wij
twijfelen niet of ook deze raden zullen
het grote belang aanvoelen en deelnemen
in de oprichting.
Dat dit besluit van de raden vóór de
12e Juni wordt gevraagd, heeft tot re
den dat Donderdag ons eiland hoog be
zoek krijgt, nl. de leden van de Provin
ciale Staten, 82 in getal. Zij kunnen dan
kennis nemen van de visie van de raden
en uit de eenparigheid die aan de dag
wordt gelegd bemerken, de grote ernst,
die met het ■^^aagstuk van de vaste
oeververbinding wordt gemaakt.
Het bezoek van de Prov. Staten, dat
helaas slechte ^éér kort is, nl. van 10.30
tot 2 uur, is toch zeer belangrijk, om
dat van verschillende zaken ons eiland
betreffend en inzonderheid ook de ver
bindingen, kan worden kennis genomen.
Om 10.30 uur "zal het hoge gezelschap
aan het Havenhoofd te Middelharnis ar
riveren en met autobussen een tocht
maken naar Ouddorp. Om 2 uur zal
men weer van het eiland vertrekken.
De vlag uit!
De bewoners uit de gem.eenten op de
route Middelharnis Ouddorp worden
vriendelijk verzocht de vlag uit te ste
ken, om te doen blijken dat men het be
zoek van het Provinciaal Bestuur op
hoge prijs stelt.
Hedenmorgen had de vrouw van de
heer M. Kamerling het ongeluk van de
zolder te vallen. Ze kwam zodanig te
recht, dat ze aan de gevolgen is over
leden.
veren, hetgeen 1500 millioen gulden
kost, geld dat beter besteed kan worden
voor woningbouw en voor bruggen
bouw enz. Het geld moet er komen
en de belastingen zijn zwaar, maar de
buitenlandse toestand dwingt er toe.
Veel zorg baart ook de handelsba
lans. Wij hebben veel nodig en moeten
veel invoeren. Maar dan moeten wij
ook veel exporteren. In Engeland zit
men daar ook voor en men versobert
er daai; voor. 't Is de vraag of ons volk
dat zou nemen! Onze regering drukte
intussen de consumptie ook enigszins.
En hiermede kwam spr. op het vraag
stuk van lonen en prijzen. Men zegt
wel eens: „de regering moet zich ner
gens mee bemoeien!" maar dat gaat
niet op. Dan zou men een totale ont
waarding van het geld krijgen, net als
in Frankrijk, waar de franc niets
waard is. Met deze vraagstukken zal
het nieuwe kabinet ook weer te maken
krijgen. Spr. verklaarde dat hij en zijn
partij bereid zijn om de verantwoorde
lijkheid op de schouders te nemen.
Over de politieke muren heen zal men
elkaar de hand moeten geven. De sa
menwerking kan wel op moeilijkheden
stuiten, bv. door het program van de
P.v.d.A. maar mede in verband
met de zorgvoUe internationale omstan
digheden zei spr. aan ons kabinet op zo
breed mogelijke basis de voorkeur te
geven.
Op diverse in de pauze gestelde vra
gen ging de heer Tilanus met uitvoe
rige antwoorden in.
Het vraagstuk der huren moet men
zien in het licht van de loon- en, prijs
politiek. Na de oorlog heeft men een
vrij wilde tijd gehad met bouwen, zo
danig dat er ingegrepen moest worden,
dat ingrijpen trof de lonen. De gekste
toestanden zijn er uit voortgevloeid:
men heeft dezelfde typen woningen
van 4 en 8 gulden huur. In Juli komt
de werkloosheidswet, de premie moet
betaald worden, mede door de arbei
ders en dat raakt ook weer het loon
en er komen weer nieuwe moeilijkhe
den. Op huurverhoging volgde al een
loonsverhoging! En indirect is de con
sumptie al met 5 procent gedrukt. Het
nieuwe kabinet zal zich hier zeker me
de moeteü inlaten.
Op eeiï Vraag hoe het mogelijk is dat
minister Stikker in het buitenland hui
zen aankocht, naar gemeld werd zon
der goedkeuring der regering of ka
mer, antwoordde de heer Tilanus, dat
i (Vervolg pag. 4, kolom 6)'
