FOLKLORE
EN TAAL 1
Reciitszak
szaKen
Schrammetje
Diplomaten in hun
vrijheid beperkt
QD
Een nieuw
Vervolgverhaal
„VADERS JONGEN"
J
Uien- en koepeenmarkt
24fltó Jaargang
WoensSag 23 Apiil 19521
No. 2109'
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Teleurstelling anders niet
schrift:
niEUWS
VerscHijtat tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag
Bedactleboreau: Prins Hendrikstraat 14 Mlddelliamis
Abonnementspi^s 1.70 per kwartaal
Telefoon 17
Middelhamis
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Dmkkerg 19
Adv.-prgs 12 et
per mm. Bt[
contract speciaal
tarief
Neen dat is werkelijk geen vooruit
gang. In onze verlichte tijd. Eerlijk ge
zegd lijkt het een maatregel van vele
honderden jaren terug. Het is toch al
tijd zo geweest, dat gezanten geëerbie
digd werden. En dat ze een zekere vrij
heid van beweging hadden. Men moet al
heel ver terug gaan in de historie of zich
wenden tot zeer onbeschaafde volken
om toestanden aan te treffen als die de
ze dagen ook door onze Regering zijn
getroffen. Getroffen moesten, worden.
Dat moeten we er wel dadelijk bijzeg
gen. De zaak is deze. Onze diplomaten
hebben in Rusland en in de satellietsta
ten geen vrijheid van beweging. Ze mo
gen zich slechts in een beperkte kring
vrij bewegen. Aan allerlei beperkende
bepalingen zijn ze onderworpen. Dö,t is
niet alleen met onze diplomaten het ge
val, maar ook de vertegenwoordigers
van andere landen moeten er zich aan
onderwerpen. En nu is ook onze Rege
ring er toe overgegaan om de bewe
gingsvrijheid van de Russische vertegen
woordiger en die van de satellietstaten
te beperken. Een maatregel, die op zich
zelf eigenlijk overbodig is. We geloven
niet, dat de in zijn vrijheid van bewe
ging belemmerde Russische gezant daar
door een inlichting minder zal kunnen
verkrijgen dan voorheen. De situatie in
ons land is wel zodanig dat alle inlich-
tingenl die hij wenst te verkrijgen wel
door hem verkregen kunnen worden.
Maar het gaat hier om het beginsel van
wederkerigheid.
Een zelfde maatregel wordt in ons
land toegepast op de Russische diplo
maat als waaraan onze vertegenwoor
diger in Rusland onderworpen is: Op
zichzelf eigenlijk een onbetekenende
zaak. Maar wel onthult het een wereld
van tegenstellingen. Besprekingen van
de bewegingsvrijheid van diplomaten;.
Eigenlijk iets ongehoords. .Wat onthult
deze maatregel een wereld van wantrou
wen en van haat. Ja ook van haat. Wat
een scherpe tegenstelling tussen het
Westen en het Oosten. Tussen de com
munistische en niet-communistische lan
den.
Wat staat het volkerenrecht tussen
beide groepen van landen toch op een
laag peil. Beperking van de vrijheid der
diplomaten. En dat in 1952. In onze ver
lichte eeuw.
Na zovele tientallen jaren van demo
cratie. Na zovele jaren van verUchting.
Och wat is er dan toch weinig vooruit
gang te merken. Eigenlijk moet gespro
ken worden van achteruitgang. We weten
wel Rusland is er mee begonnen. En Ne
derland volgt hier in de te Lissabon ge
maakte afspraak tussen de landen van
het Westers bloc om Rusland met gelijke
munt te betalen. Toch is het eigenlijk
een onverkwikkelijke zaak. Het elkaar
geven van speldeprikken. Neen onze tijd
staat werkelijk niet in het teken van
de vrijheid. Maatregelen om elkaar te
grieven. Een grotere betekenis kan men
aan de genomen maatregel niet hechten.
Beperking van de vrijheid. En dat in
het klassieke land der vrijheid. Eert echt
on-Nederlandse maatregel. Die in strijd
is met onze opvattingen van de vrijheid.
En daarom ligt ze ons volk niet.
Onze Regering heeft de maatregel ge
nomen. In het wederzijds verkeer is er
wellicht alles voor te zeggen, daar het
een antwoord is op een Russische maat
regel. Maar effect sorteert ze in ons land
zeker niet. Onze Regering deed beter op
het binnenlandse front haar waakzaam
heid te beperken. Door alle propaganda
tegen God en Zijn Woord te beletten.
Daarmede ware ons land beter gediend.
En daarvan konden betere resultaten
verwacht worden. Omdat ze overeen
komstig Gods Woord zijn.
De betrekking tussen Nederland en
Indonesië zijn niet erg in orde. Op grond
van de feiten mag geconstateerd wor
den dat ze ver van hartelijk zijn. Om aan
onze Regering recht te laten wederva
ren moeten we hieraan onmiddellijk toe
voegen, dat het mankement aan harte-
Igkheid eenzijdig van de zijde van Indo
nesië komt. Daar is altijd nog de zaak
van de inbeslag genomen wapenen.
Wapenen, die nodig waren voor het
doen functionneren van de gewone po
litiedienst op Nieuw-Guinea. Vertoog op
vertoog, nota vóór en nota né, werd
verzonden maar de resultaten zijn tot
op heden uitgebleven. Zo is het ook met
de Nederlanders die in gevangenschap
verkeren. Niet minder dan 95 Nederlan
ders zuchten in Inodnesië in gevangen
schap. Velen van hen weten niet eens
waarom ze gevangen zitten. En voor
velen is het een langdurige gevangen
schap. Volgens mededelingen van de
staatssecretaris Blom in de Tweede
Kamer worden 13 reeds langer dan 2
jaar vastgehouden, 31 langer dan een
jaar, 31 langer dan een half jaar en 20
korter dan een half jaar.
Er is geen enkele staat in de vrije de
mocratische wereld waar men een der
gelijke behandeling kan ondervinden
verklaarde de heer Blom. Wel zijn in
de loop der jaren] een Amerikaan en drie
Engelsen door de Indonesiërs gearres
teerd, die inmiddels reeds lang weer zijn
vrijgelaten of berecht, zodat de vraag
of de republiek zich dergelijke methoden
ook ten opzichte van onderdanen van
andere landen veroorlooft, stellig niet
bevestigend kan worden beantwoord.
Toch meende de staatssecretaris dat de
regering van Indonesië niet opzettelijk
wil kwetsen.
De heer Algra, die deze kwestie had
In ons vorige nummer behandelden
we enkele bedrijven; in dit gaan we er
mee door. Allereerst' een drulifout her
stelling: het kuiltje met vet in de tafel
van de schoenmaker heet niet een vet-
stopje maar een vetstapje.
Een oud-Flakkeeënaar, die vroeger in
Goeree gewerkt heeft, schrijft me nog
een en ander over de messelaar. Bij het
bouwen van een huis begon men eerst
met het lossen en opstapelen van de
spuUen (de materialen)ze werden ge
dragen naar hun plaats of er gebracht
met de Itorrewaegein (de kruiwagen.) Bij
elke bouwerij begon men eerst met de
welle te zetten, die droog gestapeld
werd. Van iedere steen werd een stuk-
ja afgehakt, zodat bg het niepen van de
grond de stenen niet konden spatte, d.i.
uit elkaar vliegen. De stenen werden ge
stapeld in een raem van pallatten of
paiUatten, gewone enkele latten, waarop
ook de pannen van 't dak gelegd wor
den. Dat raam werd in 't gat gezet, dat
gegraven was tot men op 't driefzaiid
kwam, dus tot men bij 't water was. Als
de welle klaer was, dan had je water
voor den heêlien bouw. Dan begon men
aan de tras (d^ regenbak.) De schrijver
denkt, dat de naam tras is afgeleid van
het materiaal. Voor een regenbak ge
bruikt men alleen tras, eigenlijk gema
len tufsteen en kalk„ dus helemaal geen
zand, maar of daarvan nu het Goereege
tras komt, durf ik niet met zekerheid
zeggen. In de Woordenboeken van 't mo
derne en oude Nederlands komt tras in
de betekenis van regenbak niet voor.
B8 het verwerken worden tras en kalk
tot een taaie substantie, die volkomen
waterdicht was. De vloere (bodem)t van
den tras werd gemaakt van enkele la
gen steen en daarop kwamen de leien.
Vaak werd de tras uitgebouwd onder de
grond. Het bovenste gedeelte van tras
en welle noemt men de kele, daar onder
is de koker.
De opperman brengt alles aan en
maakt de specie. In mqn tijd gebruikte
men meest ieselsteêntjes (gele IJselste-
nen), zelden moppen (de rode Waalste
nen.) Ze werden gedragen in een pee-
mioa) (peeënmand), als het huis in de
stelling (de steigers) stond; de specie
werd gebracht in een logsje, een ijzeren
bak, en dan in de tonnen gegoten. Was
de bouw zo ver, dan ging men anlkere.
De ankers werden vastgemaakt met
baimaeigels, vierkante gesmede spijkers
met grote koppen. Als het huisje onder
dek was, ging men strieke (stukadoren.)
Als de muren afgevoegd worden, spreekt
men van schoon werk, de nog heden ge
bruikte term voor dit afvoegen. Als het
aan de buitenkant geen echodnwerk
was, dan werden de murem afgestreken
met cement en zand. De cement kwam
vroeger altijd in vaten van 150 kg, die
zorgvuldig toegedekt werden.
Deze messelaer juicht het toe, dat de
burgers (zo werden vroeger de am
bachtslui genoemd) niet meer om vijf
uur behoeven te beginnen om tot
's avonds acht uur door te werken, al
mag de herinnering aan het oude ook
nog zo interessant zgn. We gaan er
graag mee accoord en danken hem voor
zijn brief.
Een andere lezer wijst er me op, dat
in vele oude huizen zo weinig ramen
zijn of hele kleine. Men ziet ze nog wel
met één groot raam voor ieder vertrek
of met twee kleine. Voor 1896 was er
nl. een belasting op ramen, die boven
een zekere maat waren. Toen was er
ook nog belasting op baardsteden, dat
zijn plaatsen, waar men stoken kon en
daardoor is het te verklaren, dat men
in sommige kamers geen schouwe had.
gelukkig heeft men to, 't belang van de
volksgezondheid deze belastingen afge
schaft.
Dan heeft men mij gewezen op de uit
drukking: d'r binne nog al veel heilige
daegien, d.w.z. kale plekken bij 't verven
en witten.
En nu de slachter, d.i. de slager. Vroe
ger mestte zo wat iedereen zijn eigen
vèrreke. In de nazomer kwamen de big-
geboeren met een krö (troep) biggen in
't dorp en dan kocht ieder 'n bigge. Door
de arbeiders; die maar 4 5 gulden per
week verdienden, moest er maanden ge
spaard worden, of ze verkochten wat
aardappelen of uien uit d'r hoof je (tuin
tje) om de 4 of 5 guldeni voor een krul-
staartje bijeen te krijgen, 't Was altijd
's avonds een drukte op de markt, dat
loven en bieden van de biggeOboer en
de gegadigden. De biggen werden aan
een poot of staartje opgetUd en geta
xeerd en luid schreeuwenid en krijsend
aangesneden vond het eeö heel ernstige
zaak waardoor velen in Nederland wor
den verontrust. En wat doet onze Re
gering er aan?
Nota's en brieven zenden,. Ook het
hoge commissariaat houdt zich voortdu
rend met het lot der gevangenen bezig.
Maar met dat al komt er geen verbete
ring m de toestand. Onze regering
neemt te veel de houdmg aan van „blo
Jan, do Jan", zo oordeelde een der an
dere kamerleden. Een krachtiger beleid
werd van onze Regering gevraagd. Of
dat helpen zal. Represailles nemen acht
te de staatssecretaris verkeerd, evenzo
deze kwestie te brengen voor het Unie
hof van arbitrage. Neen de verhouding
tussen de beide partners van de Unie
kan men met de beste wil niet hartelijk
noemen. Er is veel verwachting geweest
over die Unie tussen Nederland en In
donesië. Maar de uitkomst heeft teleur
gesteld. Wat is er toch wemig uitgeko
men van de hoog gespannen verwach
tingen van de voorstanders van het
overdragen van de souvereiniteit. Te
leurstellingen anders niet.
ging er af en toe een in de armen van
een gelukkige koper naar 't kot. „Assen
't noe mar doewt." 't Was een heel ding
om zo'n klein biggetje tot een behoor
lijk varken op te foldcen. Daar werden
poters voor gekookt, er werd wat meel
voor gekocht, gras voor gesneden en
alle afval van de tafel voor bewaarc(.
En 's Zondags stonden man, vrouw et
kinderen vaak bij 't kot en kwamen de
buurlui ook eens kijken, „of t's groew
in zat", „of 'n goewd anlei," „of 'n
wouw". Van het vèrreke of de keu, zo
als men zei, hing het immers af, of er
voor een jaar lang „'t stikje spek op 't
bord to wat vettigheid bie de aerepels
was." IWat een ramp was het voor een
gezin, als de gevreesde ziekte, de vlek-
ziekte, het varken velde, „'t Vèrreke
van die in die is ziek" ging als een lo
pend vuurtje door 't hele dorp. Sommi
gen probeerden met een noodslachtinjg
nog wat te redden, maar dan was het
nog een groot nadeel.
In 't najaar of in 't begin van de win
ter is het de slachttijd. „Kajje komme
slachte, Krien?" Wil je 'n mèrrege do6d
doewe?" En dan trok de slachter er
met zijn lage karretje op uit, 't varken
werd uit het „kot" gehaald en naar de
slachtplaats gebracht, een touw om de
achterpoten. Met een paar man werd
het omgeworpen, de slager zette er zijji
been overheen en stak het met zijn m^s
to de keel onder een oorverdovend ge
krijs van 't beest; het bloed liet m«tn
meestal weglopen. Tegenwoordig mag
men de varkens niet meer „kele", ze
worden nu dood geschoten. Na het
„haerplokken" volgde het afbranden met
een paar brandende bossen stro. Nu
wordt het dode varken op 't karretje
thuis gebracht, waar het „ofgekrauwd"
wordt. Het wordt op de buik gezet en bij
de rug opengesneden. De ,,rikstrmge
wordt van de ribben/ afgehakt en er uit
gehaald: men noemt die de blinde ho6-
rink. De hoeven worden er afgedraaid,
men noemt ze de schoewnen en de kin
deren eten ze op, meestal ook de rauwe
staart. De maag van 't varken heet de
keu, de long de lichte, de dikke darmen
de reutjes (ze worden gebakken en ge
geten), de pens is de fekke, de zijden
spek heten de baeken. Dan heeft men
verder de vorse krippen (de Krabbe-
tjes)i.de hamme, de~ sbhoeré, (de schoi^-
derham), het domeneesstikje (de len-
dehkarbonade). Vaak maakt men ook
wat worsts en leverworste. De kinderen
krijgen een stuk rauwe zweerte of
zwoerte. De ribtien geven de kèrreme-
noaésn (karbonaden), van 't kopstik
maakt men vaak znilt.
Als 't varken uit elkaar ligt, worden
de grote stukken in de „iJnipe" gedaan
en gezouten; als ze enige weken" in de
pekel gelegen hebben en goed „zout
anenome," worden de hammen en baken
aan de zolder to de kamer gehangen om
te drogen. Ook de worsten ziet men vaak
op de latten hangen. Het kleine goed
gaat in potten. Het was voor de gezin
nen een goede tijd na de slacht: harte,
nieren, óoren en póoten, de lever, de
vorse krippen en de kèrremenoaede. In
dan 't vet smelte, de reuizel: de harde
overgeSchoten stukjes noemt men de
koönen.
Ik heb nu een en ander verteld over
de huosslaohttnge; veel mensen laten
't varken slachten in de balie, de slaege-
rleje. Het wordt niet dadelijk ontleed,
maar opgehangen, zodat het goed uit
woeden kan. Wel wordt het opgesneden,
hart, longen en darmen eruit gehaald,
en het vet aan de zijkanten vastgesto-
ken.
Ons vorige vervolgverhaal is af
gelopen, waarom we a.s. Vrijdag
weer met een nieuwe hopen te
beginnen.
Deze keer wordt het een verhaal
van de bekende schrijver W. Schip
pers, getiteld
Schippers is een boeiende vertel
ler, we twijfelen dan ook niet of
het verhaal zal onze lezers en le
zeressen bevallen. Het begin is di
rect al zeer interessant, zodat het
aanstonds pakt. Er ligt een zeer
goede tendenz to.
Vaders' Jongen beleefde drie druk
ken, waaruit wel blijkt, dat dit
verhaal van Schippers zeer was
gewild.
's Avonds is het dan „ofhakke", zo
als men dat noemt. Vroeger werd er nog
al eens gewed, hoeveel vet „het inhad",
of hoeveel het dier woog: „schjodn an
den haek."
„Monunen es schrleve? zei er een en
dan noteerde ieder die mee wilde doen
het vermoedelijk gewicht. De verliezer
moest een half flesje jenever betalen
(vroeger was dat 7 stuivers). In man
den wordt het spek thuisgebracht en daar
ingezouten. Dan werd er nog worst ge
hakt (tegenwoordig gaat het met een
machine vlugger)dat gebeurde met een
paar man op een hakblok. Familie en
kennissen kwamen „priesvette", d.w.z.
ze moesten raden, hoeveel vet er was.
Dan kwam de fles op tafel en werd ge
zondheid gedronken: „Oelok mit den
dioolen."
De grote boeren lieten wel eens een
koe of kalf slachten. Zo'n beest werd ge
bonden, op de grond getrokken en daar
na de nek afgesneden. Tegenwoordig
moeten de koeien doodgeschoten wor
den. Vleeskeuring bestond er niet.
Sommige mensen kochten een voet
(een kwart) van een koe of varken. We
gens de geringe verdiensten waren de
arme mensen wel eens genoodzaakt, een
deel van d'r varken te verkopen, bv. om
de pacht van der hof te betalen of om
oude schuld te vereffenen.
Tegenwoordig eten veel mensen mit
de stochter. mee. Deze slacht koeien en
varkensi het vlees kan goed bewaard
blijven in de koelcel. Vroeger bestond
die niet, dan moest een geslacht beest
zo gauw mogelijk uutehald worden, het
laatste ging dan vaak goedkoper weg.
„M'n ete vandaege van de koéje", dus
rundvlees, „m'n ete van 't vèrreke," dus
varkensvlees. Veel vrouwen komen om
'n stikje van de koeje of van 't vèrreke,
vet of mager naar believen.
Zegswijzen en spreekwoorden:
„M'n hè 'n in 't zout, in de pekel: 't
varken is geslacht.
„Zijn keutje is nog gezond", d.w.z.
zijn omstandigheden zijn gunstig.
„'k Wou dat mien keutje zo6 ziek
was as 't joewe", zegt men wel eens te
gen een klager, van wie men vermoedt,
dat het niet zo erg is.
„'t Vèrkje is deur den buuk estoke",
d.i. men heeft van te voren alles afge
sproken.
„Hie lust van 't heêle vèrreke," wordt
gezegd van iemand, die altijd trek heeft.
„Ik binne jood'-, wil zeggen: ik ben
door m'n spek heen (de joden eten geen
spek.)
„'t Geeft goed spek op bord", er wordt
flink mee verdiend.
F. DEN EERZAMEN.
Gedurende de maand Maart werden de
volgende hoeveelheden uien geëxpor
teerd.
Maart 1952:
Engeland
Duitsland
België
Ierland
West-Indië
Engels Leger
Finland
Zweden
Noorwegen
Afrika
Frankrijk
Noord Amerika
Totaal
Recapitulatie:
Juli t.m. Dec.
Januari
Februari
Maart
7.239.321 kg
3.246.351 kg
410.455 kg
311.315 kg
272.495 kg
206.370 kg
153.500 kg
21.764 kg
14.375 kg
8.375 kg
5.000 kg
5.000 kg
11.894.321 kg
57.793.720 kg
18.662.103 kg
14.390.565 kg
11.894.321 kg
Totaal 102.740.709 kg
Fi^^erloop
Het prijsverloop, zoals dit zich vol
trokken heeft zullen wemig mensen heb
ben' verwacht.
Voortdurend waren er nog voldoende
uien uit andere landen-op de Engelse
markt, terwijl uit het bovenstaande
overzicht blflkt, dat de uitvoer naar
Duitsland niet zo bijster groot is ge
weest.
Deze factoren remden de prijs af. Wa
re Duitsland en ook met name Frankrijk
in Maart nog behoorlijke afnemers ge
weest, de prijs zou ongetwijfeld nog
sterk zgn opgelopen.
In het begto van de maand Maart werd
gedurende enkele dagen nog 30 et per
kg betaald, boerenprijs. Zodra Duitsland
zich terug trok, trad de daling to, waar
door de telers allemaal ineens angstig
werden.
Daarbij was het zeer mooi weer voor
de tijd van het jaar en sprak de vrees
voor schieters ook een woordje mee.
De telers poogden hun uien zo goed
en kwaad als het ging van de hand te
doen. Er was geen vaste prijs en naar
gelang van de kwaliteit werd er van 22
tot 25 et per kg betaald.
De laatste uien van het land waren
nog niet vertrokken of met grote spoed
begonnen de exporteurs aan de koelhuis
uien.
De aanvoeren!, die gedurende de eer
ste weken van Maart to verhouding tot
de behoefte nog te groot waren, ver
minderden, waardoor de prijs opliep tot
283032. Zelfs enkele dagen 35 et
per kg, wat overeenkomt met 65170 et
wtokeliersprijs.
Thans komen er Egyptische en ook
Chileense uienl aan de markt en blijk
baar to zulk een hoeveelheid, dat de prijs
voor Hollandse uien wederom varieert
omstreeks de 30 cent.
Zeer waarschijnlijk mede door de ho-
ningdauw hebben de uien zich in de
koelhuizen niet zo goed gehouden als
andere jaren. Er was nog al een sterk
percentage uitval variërend tussen 25 en
soms 40 of meer procent.
Wanneer men bedenkt, dat bij de ver-
zendtog naar het koelhuis de meeste
uien voorgesorteerd zijn, is het percen
tage uitval zeer hoog geweest.
CENTRALE VEIUNG
JiUWmiMAKNlS
Veiling van IMJaandag 21 April 1953
Witlof afw. 20.—21.—Sla A 8.-
11.Sla gerand 5.Spinazie 20-
Postelein 64.—; Bloemkool 10.—32.-
Rabarber 15,^Radijs 9.11.
Het afgelopenl seizoen heeft wederom
geleerd, dat er geen landbouwproduct
is, dat zo grillig is en zoveel risico's
vraagt als de „m". Het ene jaar is met
het andere niet te vergelijken.
FlaJkkee uien
Verzonden
Juli t.m. Febr.
3/3—8/3
13/3—15/3
17/3—22/
24/3—29/3
Totaal
Koepeen
Verzonden gedurende
Duitsland
Engeland
België
Zweden
Engels Leger
|West Indië
Italië
Zwitserland
Totaal
33.151.841 kg
1.205.197 kg
985.874 kg
506.206 kg
293.014 kg
36.142.132 kg
de maand Maart;
737.335 kg
709.878 kg
417.830 kg
250.100 kg
67.925 kg
5.975 kg
3.000 kg
500 kg
2.192.543 kg
Schreven wij in ons vorig overzicht,
dat wij van gedachte waren, dat in de
maand Februari wel de hoogste prijs zou
zijn betaald, het marktverloop heeft de
ze zienswijze gelogenstraft.
Duitsland, Engeland, maar ook Bel
gië namen nog een behoorlijk portie af,
waardoor de prijs opliep tot 32 33
cent.
Er was practisch geen peen meer
verkrijgbaar en wat geleverd werd was
veelal gecontracteerd.
Het is in Duitsland lange tijd heel
koud gebleven. Tot in het laatst van
Maart vroor het en lag er sneeuw. Dit
is wel een van de voornaamste oorzaken
geweest waardoor er nog zoveel vraag
was naar het artikel peen.
Van Flakkee werden verzonden:
Aug. t.m. Febr.
Maart
Totaal
2.636.713 kg
524.795 kg
3.161.508 kg
ANTIEK GEBOUW TE SOMMELSDIJK
MOïa? WORDEN AFGEBROKEN
In de komende dagen gaat een van de
alleroudste en zelfs een volmaakt an
tiek gebouw uit de dorpskern van Som-
melsdijk verdwijnen. Het in de Van Gor-
cumstraat staande uit 1604 daterende
oude Gasthuis moet worden afgebroken,
daar het ernstig gevaar voor instorten
oplevert. Het gebouw, dat in oude tij
den als ziekenhuisje enz. heeft dienst ge
daan, dat een fraaie hoge trapgevel en
bijzonder ingemetselde ramen bezit, helt
met de voorgevel een heel eind de straat
op. Reeds geruime tijd waren er onder
handelingen over de afbraak gaande.
Restauratie is onmogelijk, maar het ge
bouw ressorteerde onder mommienten-
zorg. Thans is de straat (die Westelijk
achter de Voorstraat loopt) voor alle
verkeer afgesloten.
In de voorgevel prijkt een fraaie ge-
Hef echtpaar Mendrili Pieterse en Maria
Pieterae - de Vos te Ooltgensplaat, die D. V.
V/oensdag 23 April hun 60-jarig huwelijk
hopen te herdenken. Uit hel echtpaar wer
den 13 kinderen geboren, 4 zifn er jong
gestorven en 11 zijn er nog in leven. In
totaal hehlen zij 38 kleinkinderen en 23
achter- kleinkinderen.
Bruidegom en hruid zijn resp. 82 en SO'
jaar oud en gaan Zondags nog trouuj
samen naar de kerk.
Recktbank Rotterdam
Belediging niet bewezen geacht
De 61-jarig6 commissionnair A. v. d.
H. uit Dirksland, was Vrijdag jl. voor de
Rotterdamse politierechter gedaagd, ver
dacht van belediging. Hem was tenlaste
gelegd, dat hij op 20 Februari te Dirks
land, de eer en goeden naam zou heb
ben aangetast van L. O., door op de
openbare weg, in tegenwoordigheid van
anderen, te zeggen, dat O. de door hem
gekochte aardappelen niet had betaald
en men voor O. moet uitkijken.
Bij behandelmg ter terechtzitttog
kwam wel vr^wel vast te staan, dat het
niet de bedoeling was geweest van v.
d. H. om O. in het openbaar te beledi
gen. De officier van Justitie was ook
de mening toegedaan, dat niet was be
wezen, dat er bij v. d. H. opzet to het
spel was geweest. De officier requireer-
de dan ook vrijspraak. De politierechter
sloot zich aan bij de eis van de officier
en sprak v. d. H. vrij.
velsteen met een vrij uitvoerige beschrij
ving in oudlatijn omtrent de stichting
en steenleggtag, welke meer dan drie
eeuwen geleden geschiedde door een ze
kere Cornelius Breeman Jaczoon.
Er is alweer ruim een vierde deel van
het jaar verstreken en als ik zo af en
toe de boeken eens opensla, dan schrik
ik er van' welk een groot bedrag er nog
van verschillende klanten openstaat.
Bekijk ik die klanten, weer eens stuk
voor stuk, dan is het vooral de catego
rie middenstanders, die als het opi beta
len aankomt, verstek laat gaan. Daar
mee wordt wel zeer duidelijk de moeilij
ke financiële positie van deze mensen
getekend. Want heus, het merendeel zou
wel betalen, indien de nodige contanten
maar beschikbaar waren. Alleen de per-
tinent-slechte betalers zien zo lang mo-
geljjk de dans te ontsprtogen en verzin
nen allerlei uitvluchten om aan betaling
te ontkomen.
Evenwel, of het nu met een goede
of kwade bedoeling gaat, wanneer een
klant niet betaalt, komen de vlottende
middelen, van de betroffen zaak to de
knoei en bezorgt de een de ander veel
narigheid. De middenstanders beroepen
er zich op, datj hün klanten ook nalatig
zijn in het betalen, zodat zij op hun
beurt ook hun verplichtingen niet kun
nen nakomen. Zo is het inderdaad, de
een hangt van de ander af en heel het
zakenleven hangt als een klit aan el
kaar. Toch wordt er van deze situatie wel
eens misbruik gemaakt en vaak gesloft
met betaling van betrekkelijk kletoe be
dragen, waartoe de debiteur in feite wel
in staat is. Het slot is meestal, dat na
een paar aanmaningen de post maar
wordt afgeschreven. Het is wel hard,
maar men ziet gewoon geen kans de
vordering binnen te krijgen. Meestal zijn
de bedragen te klein om er over te gaan
rechten en het uitbanden geven aan in-
casso-bureaux en dergelijke levert ook
maar een matig succes op. „Dan gaen
de krabben mit 't aes weg", zei m'n col
lega laatst, toen we het eens over die
dubieuze posten hadden. De onwillige,
doch soms niet geheel onmachtige schul
denaars profiteerden tot voor kort van
deze omstandigheid en ze keken him
schuldenaars aan met een gezicht van:
je kunt mö toch lekker niks doen!
Vele zakenmensen weten niet eens,
dat er op 't ogenblik iets anders aan de
ze kwade posten gedaan kan worden.
Het Nederlandse Procesrecht is nl. uit
gebreid met de zogenaamde dwangbevel
procedure. Wanneer men daar gebruik
van wil maken kan men zonder of met
heel weinig kosten een debiteur zó ach
ter z'n broek zitten, dat hij tien tegen
één betaalt. Schranunetje vindt het wel
belangrijk om even de gang van zaken
voor de iezers uit te leggen.
Stel, dat U een vordering van twtotig
gulden hebt op meneer Platzak. Uhebt
hem al eens gemaand, een kwitantie
aangeboden en haast een paar zolen ver
sleten om dat bedrag, waarvoor U hem
wat geleverd hebt, binnen te krijgen?
Maar meneer Platzak blijft halstarrig
om U te betalen. Goed, dan wordt U het
uiteindelijk moe en stapt naar de boek
winkel om een dwangbevel-formulier to
drievoud. Die kunt U daar kant en
klaar krijgen. Dat formulier vult U net
jes in (het is heel gemakkelijk, hoor)
en dan gaat de zaak to zee. U brengt
of stuurt het formulier naar meneer de
Kantonrechter, die zijn Griffier onver
wijld een afschrift van uw verzoek aan
meneer Platzak laai) zenden. Deze moet
hierop binnen 14 dagen antwoorden.
Zwijgt meneer Platzak dan nog in alle
talen, dan vaardigt de Kantonrechter
een dwangbevel tegen hem uit, mits uw
verzoek hem niet onrechtmatig of on
gegrond voorkomt. Als meneer Platzak
nog niet helemaal platzak is, zal hij ze
ker btonen 14 dagen betalen, want hij
voelt nu, dat het U terdege ernst is en
U een apparaat aan het werk hebt ge
zet, dat over de machtsmiddelen be
schikt, hem tot betaling te dwingen. Zo
doende krijgt U uw twee tientjes bin
nen zonder dat U er kosten noch moei
te aan hebt. Voor vorderingen beneden
de 25 gulden zijn er geen kosten aan
verbonden en voor vorderingen boven
25 tot 500 gulden bedragen de kosten 5
gulden, die op de griffie van het Kan
tongerecht moeten worden betaald. Weet
U nietprecies onder welk kantongerecht
uw niet betalende klant ressorteert, dan
kunt U bij het kantongerecht waaronder
U zelf thuis hoort, de nodige inlichtin
gen inwinnen.
Wanneer uw debiteur zijn schuld
mocht ontkennen of tegenspreken, dan
kan er een gewone procedure ontstaan,
waarvoor dan echter geen dagvaardi-
gingskosten behoeven te worden be
taald. Dat is al een groot voordeel.
Schrammetje is blij voor de zaken
mensen dat deze regeltog tot stand ge
komen is. De wanbetalers komen er nu
niet meer zo gemakkelijk af. En het zal
hun leren geen aankopen te doen, die ze
niet kunnen betalen. Dan moeten zij de
tertog naar de nering leren zetten. An
ders loopt het met het hele zakenleven
fout. Als we iets bij elkaar kopen, moe
ten we er van opaan kunnen, dat we
elkaar ook betalen. Zijn we daar niet
zeker van, dan moeten we die aankoop
uitstellen tot we de zekerheid hebben
op tgd te kunnen dokken.
Anderzijds moeten del zakenlieden een
beetje uitkijken aan wie ze leveren. Durf
eens „nee" te zeggen tegen een klant of
spreek vooruit over de betalingsmoge-
lijkheden. Dan voorkomt ge veel narig
heid!
SCHRAMMETJE,
