Zelfb
ouwen
Familie Drooger ontving kist
met huishoudgoed uit Holland
AfscLeid van de teer J. G. Noordijk
,1
ais comman
dant
van
de brandvs^eer
Herinneringskruisen Rode Kruis uitgereikt
'n Paasverrassing
FOKKELMAN
Schrammetje
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Werkverruixning
Slachtoffeztje van auto-
ongeluk overleden
HEEKINGEN
De nieuwe commandant, de heer
B. Doornhein geïnstalleerd
straks zal men hem kunnen opbellen
schrüft:
24ste Jaargang
Woe&sdag 9 April 19S2
No. 2106
niEuws
Verschijnt tweemaal per weels. Woensdag en Zart»rdag Bedactlebureati: Prins Hendrlhstraat 14 Middelliamls AbonnementgprljB J 1.70 per kwartaal
Telefoon 17
Mlddelhamia
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drukkerij 19
Adv.-prfs 12 et
per mm. Bfl
contract speciaal
tarief
Er waren een zevental jonge mannen.
Flinke goedgeschoolde ambachtslieden.
Kerels, die hun loon ten volle veraard vsra-
ren. Gaarne zouden ze een eigen gezin
stichten. Maar daartoe is woongelegen^
heid nodig. Hoe daar ,aan te komen?
De moeilijkheden zijn legio. Vooral in
een stad. En vooral in een stad als De
venter, hun woonplaats. Waar een niet
onbelangrijke industrie is gevestigd, die
zich door ondernemingsgeest voortdu
rend uitbreidt. Waar het huizentekort
evenals in zoveel industrieplaats ont
stellende afmetingen heeft verkregen.
Langs de gewone weg was er geen kans.
Maar waren zij zelf geen producenten
van huizen? Bouwden ze zelf geen hui
zen voor anderen? En waarom zouden
ze dan voor zich zelf geen huis bouwen
In hun vrije tijd. Iedereen mag toch zijn
vrije tijd besteden zo hij wil. En kon
den zij dan in hun vrije tijd niet een huis
voor zich zelf bouwen? Van er eens
over te denken, kwam het tot het ma
ken van plannen. Die plannen kregen al
meer en meer vqastere vorm.
Op een officiële toewijzing van een
woning viel niet te rekenen. Deze zeven
metselaars en timmerlieden staken de
hoofden bij elkaar. Ze kwamen tot over
eenstemming. Zeven huizen zouden ze
bouwen, voor elk een. In hun vrije tijd.
Dan konden ze tenslotte trouwen.
Ze gingen hun plaats nader bekijken
en uitwerken. Het liep hun mee. Een ar
chitect beloofde hen geheel gratis bestek
en tekening te maken. En ook geheel
gratis toezicht uit te oefenen. Een aan
nemer beloofde hen gratis het gebruik
van werktuigen en gereedschappen, zo
dat het hun alles meeliep. Maar nu de
grond? Daarvoor moesten ze bij de Ge
meente wezen.
Ook het Dagelijks Bestuur van De
venter respecteerde hun aanpakkings-
durf. Het kwam met een voorstel in de
Raad om aan deze ondernemende man
nen de benodigde bouwgrond te verhu
ren. De Raad moest tenslotte het voor
stel van B. en W. goedkeuren. Maar
dat ging niet gemakkelijk. Daar kwa
men de bezwaren maar eens recht los.
De vroede vaderen hadden tegen deze
vrije tijdsbesteding niet weinig bezwa
ren. De bouw zou te lang duren. Eiste
iedere woning niet tweeduizend tot vier
'en twintig honderd manuren? Was de
vrije tijd daartoe wel toereikend? En
dan moest alles nog goed gaan. Hoe zou
het gaan indien er tegenslagen optra
den. Langdurige ziekte en werkloosheid.
Kon men aan zo'n kritieke onderneming
wel zijn goedkeuring hechten. En dan
vooral niet te vergeten. Kwam men
niet in strijd met het streven naar kor
tere arbeidsduur. Werkte men op die
wijze het bestaan van veel te lange er-
beidsdagen niet in de hand. Het werd
een zwaar en langdurig debat. In één
zitting van de gemeenteraad kon men
zelfs niet klaar komen. Het voorstel
werd aangehouden. Tenslotte heeft toch
het standpunt van een der raadsleden,
dat iedereen, dus ook een bouwvakarbei
der met zijn vrije tijd mag doen, wat hij
wil, ook als hij voor zichzelf een huis
wil bouwen, gezegevierd. In een volgen
de raadszitting werd het voorstel aan
genomen.
Zo kunnen deze zeven bouwvakarbei
ders aan de slag. Kunnen ze in hun vrije
tyd zelf hun huis gaan bouwen. Geluk
kig voor hen en ook gelukkig voor an
deren.
Dit stukje vrijheid is dan nog weer
gered. Zeven nijvere bouwvakarbeiders
bouwen in hun vrije tijd hun eigen wo
ning. Of ze ook in Deventer en elders
navolging zullen hebben?
De werkloosheid dreigt weer in ver
schillende branches van de industrie.
Wie zijn dagblad bij houdt wordt ge
troffen door berichten uit diverse plaat
sen en industrieën over op wachtgeld
stellen en verlenen van ontslag.
Het staat te voorzien, dat de lijn van
de hoog-conjuhctuur gaat ombuigen
naar beneden. In het begin van dit jaar
waren er reeds meer dan 165000 werk
lozen. Een getal dat onrust verwekte.
Nog groter was de onrust door het plot
seling snel toenemen van de werkloos
heid. Men neemt voor ons land aan, dat
■een cijfer van een kleine honderd dui-
zentd werklozen niet verontrustend moet
worden geacht. Van economisch stand
punt bekeken kan dat zeer wel mogelijk
zijn, hoewel het ons vrij hoog voorkomt.
Een leger vaii 100000 werklozen dat niet
aan de productie deelneemt en dat zwa
re eisen aan de publieke kassen stelt en
moet stellea achten we voor ons eco
nomisch bestel wel aan de hoge kant.
Hoe dat ook zijn, het probleem heeft
nog een andere zijde. De donkere kant
van de werklozen zelf. Het deprimeren
de en ontmoedigende geen werk te kun
nen vinden. Dat is voor werklozen
een vreselijke toestand. Alles moet wel
gedaan worden en alle krachten dienen
Wel ingespannen te worden om zoveel
mogelijk werkgelegenheid te scheppen.
Wie er toe in staat is in de ruime
zin van het woord dient er aan mede te
werken. Herhaalde malen hebben we er
in deze rubrieken op gewezen, hoe nood
zakelijk de werkverruiming is. Ook voor
onze eilanden. Inzonderheid voor de
landbouw. Ook daar dient men er van
doordrongen te zijn dat werkverruiming
gebiedende eis is. Ook onze Begering is
van de noodzaak dtoordrongen om werk
gelegenheid te scheppen. De Regering
heeft het plan een bedrag van 68 Vi noli-
lioen guided beschikbaar te stellen ter
financiering van maatreigelen in het be
lang van de werkverruiming. De Indie
ning van ©en swppletoire begroting bdj de
Staten-Generaal kan spoedig worden, be-
MIDDELBABNIS
In ons Vrgdagnummer hebben we nog
vermeld het droeve ongeluk, dat de fa
milie van Zanten heeft getroffen, door
dat hun 4-jarig dochtertje het portier
van de rijdende auto van haar vader
opendrukte en naar buiten viel. Zoals
gemeld trachtte de vader het kind nog
te grijpen; het manteltje schoot echter
uit en het kind kwam onder de auto te
recht. Deerlijk gewond nam de vader zijn
dochtertje op en droeg het direct naar
huis.
Drie artsen, t.w. de heren Arends,
Kuipers en Knöps, die vry vlug arri
veerden, gaven weinig hoop op behoud.
Het meisje is direct naar het ziekenhuis
vervoerd en aldaar Zaterdagavond over
leden.
Het medelijden met de diep getroffen
ouders is groot.
Woensdagavond vond in het gemeentelokaal in het bijzijn van het voltallige
college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de gemeentearchitect
en het brandweercorps het afscheid plaats van de commandant van de 2e
brandweer, de heer J. G. Noordijk, die 42 jaar, waarvan de laatste 12 jaar, als
commandant, de brandweer heeft gediend. Tevens was aanwezig de heer Jan
sen namens het Ministerie van Binnenlandse Zaken, afd. brandweer, alsmede
de familie van de scheidende commandant.
Burgemeester van Heyst heette de
heer Noordijk en familie alsmede de
overige aanwezigen welkom en in het
bijzonder de heer Jansen. Deze zeide,
dat deze samenkomst was belegd om
afscheid te nemen van de oude comman
dant en de nieuwe commandant, de
schoonzoon, de heer B. Doomhein als
zodanig te installeren. Terugziende op
de langdurige staat van dienst van de
^leer Noordijk, was spr. van mening, dat
hij met dankbaarheid daaraan kon te
rugdenken. Vooral de laatste jaren is
er in het brandweerwezen veel veran
derd. Op het gebied van de voorlichting
is er steeds iets nieuws en regelmatig
worden er cursussen gehouden vanwege
de brandweerinspectie, om het personeel
volledig op de hoogte te houden. Het
was spr. bekend, dat de heer Noordijk
bijzonder gaarne deze bijeenkomsten be
zocht en het daar geleerde weer uit
wist te dragen aan zijn personeel. Thans
was de heer Noordijk tot het besluit ge
komen om zijn functie neer te leggen,
eensdeels vanwege zijn leeftijd en ander
deels, omdat de toekomstige brandweer
zeer paraat zal moeten zijn in verband
met de inschakeling in het apparaat van
de burgerlijke verdediging. Aan de ene
kant speet het spr., afscheid te moeten
nemen van de heer Noordijk, doch aan
de andere kant is het toch belangrijk
te weten, dat men altijd zijn best heeft
gedaan om de zaak zo goed mogelijk te
behartigen en dat de heer Noordtjk dit
heeft gedaan, daarvan is spr. overtuigd.
De wetenschap, dat het commando over
gedragen wordt aan een familielid is
ook veel waard. Langdurig stond hierna
de burgemeester nog stil bij alle werk
zaamheden, die door de commandant in
de afgelopen jaren werden verricht ten
behoeve van de brandweer en het per
soneel.
Tenslotte zei spr., dat 2 jaar geleden
Hare Majesteit de Koningin hem had
vereerd met de eremedaille van de Or
de van Oranje Nassau in zUver. Het
verheugde spr. thans te kunnen mede
delen, dat de Kon. Ned. Brandweerver
eniging had bericht, dat aan de heer
Noordijk wegens 42-jarige dienst bij de
brandweer, het Kruis van verdienste van
genoemde vereniging was toegekend. De
burgemeester speldde dit kruis naast de
eremedaille op de borst van de heer
Noordijk en zeide, dat deze met dank
baarheid, tevredenheid en voldoening op
zijn staat van dienst kon terugzien.
Hierna bracht de heer Noordijk dank
aan het gemeentebestuur voor de hulp,
welke hij steeds had ondervonden en
voor de bemiddeling voor het verkrijgen
van het ereteken. Deze zeide goed ma
teriaal en goed geoefend personeel over
te geven en dat bij getracht heeft altijd
zijn best te doen. Dank zij de mede
werking van het gemeentebestuur is de
brandweer paraat en behoeft niet on
der te doen voor'een andere gemeente.
Spr. is wel oud maar zal steeds medele
ven met het wel en wee van de brand
weer. De heer Jansen werd dank ge
bracht voor zijn aanwezigheid.
Als oudste lid van de brandweer dank
te de heer A. van der Velde zijn com-
gemoet gezien. Een maatregel die aller
medewerking verdient. Door de maat
regelen die de Regering heeft getroffen
om evenwicht in de betalingsbalans te
verkrijgen; beperking van de beleggin
gen heeft ze ongetvwjfeld meegewerkt,
dat de werkgelegenheid is verminderd.
In dezen geldt het „Wat met de ene
hand is bespaard, moet met de andere
dubbel worden uitgegeven." Maar de in
vesteringsbeperkingen zijn niet de enige
schuldige. Buitenlandse beperkingen
werken ook mee om de werkloosheid te
verhogen. Het initiatief van de Rege
ring is te prijzen. Moge er niet te veel tijd
verloren gaan. Want de economische
toestand is minder gunstig en het aan
tal werklozen breidt zich gestadig uit.
mandant voor alles wat hfl voor het
corps gedaan had. Verschillen van me
ning werden altijd opgelost. Spr. deelde
mede, dat het corps besloten had de
heer Noordijk als erelid te benoemen van
de brandweer.
Namens het ministerie van Binnen
landse zaken, afd. brandweer, sprak de
heer Jansen een afscheidswoord tot de
scheidende commandant en zeide o.m.,
dat door de echtgenote ook veel opoffe
ringen zijn getroost en stelde voor om
een onderscheiding aan zijn vrouw te
geven voor de hulp gedurende al die ja
ren. Tenslotte dankte spr. voor de har
telijkheid, die de inspectie altijd in Her
kingen heeft ondervonden.
De heer Vreugdenhil feliciteerde, me
de namens de commandanten van Dirks-
land en Melissant met de hoge onder
scheiding en meende, dat dit de hoogste
onderscheiding van de brandweer was,
die op het eiland gedragen wordt.
Spr. brak nog lans voor het E.H.B.O.
werk en drong er bij het corps op aan,
de lessen van de E.H.B.O. te gaan vol
gen, daar deze zeer nuttig zijn voor een
brandweerman.
De heer Noordijk dankte alle spre
kers voor de waarderende woorden, tot
hem gesproken.
Vervolgens g^ng de burgemeester over
tot de installatie van de nieuwe com
mandant, de heer B. Doornhein.
Het was spr. een genoegen de brand
weer in kennis te stellen met zijn be
sluit, waarin als opvolger werd aange
wezen de heer Doomhein, die hij van
harte feliciteerde met dit commando.
Dit besluit is zo maar niet zonder meer
genomen, maar .na ingewonnen inlich
ting enwas het spr. gebleken, dat de
nieuwe eommandtint wel tegen, de taak
opgewassen zou zijn, te meer, daar hij
als ondercommandant ook al diverse
lessen had gevolgd en dat het corps vol
ledig achter hem stond. Hierna over
handigde spr. hem het teken van zijn
waardigheid, nl. de brandweerstok van
de commandant, opdat de roem van de
familie Noordijk over zou gaan op die
van het geslacht Doomhein. Spr. hoop
te, dat de nieuwe commandant deze ve
le jaren lang zou mogen dragen tot te
vredenheid van de inwoners en tot heil
van de gemeenschap. De burg. richtte
hierna nog een persoonlijk woord tot
het corps om vooral de bestaande ver
standhouding zo te doen blijven. Ook de
heren Van der Velde, Karels en Hen
driks heette spr. van harte welkom in
het corps.
De heer Doomhein dankte voor het in
hem gestelde vertrouwen en zeide zich
geheel te zullen inzetten voor de brand
weer en zou trachten het commadant-
schap ten volle waardig te zijn.
Onder het genot van verversingen
bleef men nog enige tijd bijeen.
MIDDKLHARNIS
Gundagai, 22 Maart 1952
Beste vrienden,
Het is nu 2 wekeni geleden dat we
geschreven hebben, wat zijn oorzaak
vindt dat we het vorige weekend geen
tijd hadden. Vrijdag 14 Maart is nl. on
ze kist met huishoudelijke goederen uit
Holland gearriveerd. Het heeft een hele
poos geduurd, maar eindelijk was het
dan zover. Er was weinig gebroken,
kleding en beddegoed had ook weinig
geleden. Wel waren er enige stukken
bij, waar het zgn. „weer" in zat. Van
de kist, die zeer soiled gemaakt was,
hebben we enige kasten getimmerd om
de spullen in op te bergen. In de Austra
lische huizen z^n nl. weinig of geen
kasten.
Het was een bigde gewaarwording al
die oude vertrouwde dingen weer te zien
en nu alles zijn plaats heeft gekregen
is het echt gezellig geworden. Van veel
dingen hebben we buitengewoon gemak.
Vrijdag jl. hebben we hier de eerste
regen gehad sinds lange tijd. Nu is het
wat koeler en overal sproot het gras
uit en kwamen de jonge plantjes naar
voren. Onbegrijpelijk zo gauw als dat
gaat. De regen was wel hard nodig want
er was weinig voedsel meer voor de
dieren. De Aussies zeggen, dat er nu
over 14 dagen weer volop groen is.
Ik heb direct wat zaad aan de aarde
toevertrouwd om groente te kweken.
Hoewel het nu b^j ons najaar wordt, kan
dat gerust gebeuren. Alleen met vorst-
gevoelige gewassen, moet men wachten
tot het voorjaar.
We zijn ook naar de show geweest,
waar ik vorige keer over schreef. Daar
was nu letterlijk van alles. Paarden
sport, pluimvee, koeien, schapen, land
bouwgewassen, verschillende soorten ca
ke, boekjes, handwerken van de vrou
wen, lijfgoederen enz. Er werden zelfs
prijzen gegeven voor het best gestopte
paar sokken! Daji waren er schilder-
stukjes van amateurs, w.o. heel mooie
tekeningen, werk van de schoolkinderen,
kortom van alles. De vermakelijkheden
die er waren, zijn dezelfde zowat als in
Holland: touwtje-trekken, schiettent,
zweefmolens in verschillende variëteiten
Wat wel opviel is, dat alleen de kinde
ren zich er mee vermaken. De oudste
die wij in de zweef zagen, ging de 16
jaar niet te boven. In de schiettent daar
entegen probeerden veel dames hun han
digheid.
De landbouwmachines waren goed
vertegenwoordigd, in bekende en onbe
kende merken. Er waren, er bij die ik
nog nooit gezien had, bv. scheermachi-
nes, die zodanig zijn geconstrueerd, dat
ze overal in het land in zeer korte tijd
uur) kunnen worden opgesteld. Ik
zag ook machines om bomen te zagen,
geconstrueerd op een onderstel, dat veel
lijkt op een kruiwagen. Deze machines
kunnen door een man worden bediend
en er kan ook een grondboor op worden
gezet voor het graven van gaten voor
de afrasteringspalen. De P.T.T. gebruikt
zgn. postdiggers, waarmee ze gaten gra-
van voor de telefoonpalen. Deze staan
op een auto gemonteerd en worden even
eens door slechts een man bediend. De
machine graaft het gat, pakt de paal
op en zet hem er in en stampt daarna
de grond aan. Men kan er ook mee in
de bergen werken. In dit land met zijn
geweldig uitgestrekt telefoonnet zijn de
ze machines wel nodig. ledere farm
heeft telefoon, dus kan men wel begrij
pen, dat er veel palen staan in die uit-
gestrektheden. Ook wij hebben telefoon
aangevraagd zodat men ons uit Flak-
kee binnen niet al te langen tijd zal
kunnen opbellen. (Die mogelijkheid be
staat, hoor!)
Dat is dan in vogelvlucht een over
zicht van de show en meteen het einde
van deze brief. Aan allen onze harte
lijke groeten en best voorjaarweer toe
gewenst van
Familie W. DROOGER.
In een speciale bijeenkomst, in Hotel Meijer, georganiseerd door de afdeling
van het Rode Kruis (w.o. de gemeenten Middelhamis, Sommelsdijk, Den Bom
mel en Stad aan 't Haringvliet in één afdeling) werd aan de leden van de Ro
de Kruiscolonne, die van 1940 tot 1945 zich bijzonder verdienstelijk hadden ge
maakt heriimerings-kruisen uitgereikt. Deze plechtigheid geschiedde door de
voorz., oud-burg. L. J. den Hollander, waarbij niet het bestuur ook was ver
tegenwoordigd burg. Rijnders van Middelhamis, burg. v. Heyst van Dlrkslsuod
en burg. de Kruyff van Den Bommel.
De voorz. oud-burg. L. 3. den Hollan
der schetste na een welkomstwoord de
grote saamhorigheid waarmee door de
Rode-kruis-mensen in de bange oorlogs
jaren van 19401945 was gewerkt. Het
deed hem goed, de bekende gezichten
weer voor zich te zien, die met zoveel
liefde en opoffering hun werk hadden
gedaan. Hij riep herinneringen op hoe
in allerijl noodziekenhuizen werden op
gericht in '40 een hospitaal in het Wees
huis en In '43 in de H.B.S., waarbij
mevr. Koert-Gnirrep (thans mevr. Hey-
nert-Gnirrep) de leiding had. Ook wees
spr. op het vele andere werk dat was
verricht:-o.m. bij de evacuatie, het ver
zenden van schepen voedsel naar R'dam
en Den Haag.
De onverdroten ijver en liefde toen aan
de dag gelegd is aanleiding geweest, dat
deze leden van de Rode Kruiscolonne zgn
voorgedragen om een herinneringskruis
te ontvangen. Al had het lang geduurd,
het was spr. een eer, deze, alvorens
hij als voorz. aftreedt te mogen uitrei
ken;. Ruim 38 jaar had spr. zijn taak als
voorz. met veel ambitie en toewijding
gedaan, in een volgende vergadering zou
hij echter aftreden en het voorzitter
schap aan de jongeren overdragen.
De voorz. maakte in deze bijeenkomst
nog een stevige propaganda voor het
Rode Kruiswerk. Hij tekende de ver
schillende taken die bij het vredeswerk
te doen waren, om klaar te staan in ge
val van nood. Vooral brak hij een lans
voor de Beveiliging Burger Bevolking
waarbij het Rode Kruis wordt ingescha
keld en waarbij het vooral zaak is, dat
de ouderen zich geven om de jongeren
op te leiden.
Ook het werk van de E.H.B.O-afde-
llng werd geprezen. Spr. complimenteer
de dhr Dekker met ziJn jl. behaalde suc
cessen en het prachtige werk, dat hij
met ziJn afd. had geleverd. Het verheug
de hem, dat ook te Stad en Den Bommel
een afd. zou worden opgericht. Voorts
complimenteerde spr. dhr Dekker met
zijn benoeming tot contactman voor de
Kring Flakkee.
Deze benoeming geschied door de
Commissaris der Koningin en Is dus wel
een speciale positie. Spr. hoopte, dat hij
als zodanig in werkelijkheid nooit geen
dienst zou moeten doen, want dan ziet
het er niet fraai uit.
Daarna ging spr. tot de uitreiking van
de herinneringskruisen over. Ze werden
uitgereikt aan de dames: Zr. Bakker,
mevr. Boerboom-Ten Gate, Zr. Brinkman
mevr. Dalstra, mej. Esselink, mej. Har-
tensveld, mevr. Heinert-Gnirrep, mej.
Kardux, mevr. van Leeuwen-Knoppers;
mevr. A. Mijs-Meijer; Mevr. Visser-Bree-
man; mej. A. v. Loon.
En aan de heren: O. F. Arends (arts),
A. den Adel, J. Boomsma, M. Boomsma,
M. A. Dekker, D. Mans, Ad. Parmentier
(Goes), A. Rentes, L. Troost, J. Hol
laar, E. Leeflang, P. Wielhouwer en M.
de Waal (Doorn.)
De voorz. feliciteerde de leden met
deze mooie onderscheiding en hoopte dat
de senioren cursussen nog eens zouden
bezoeken.
Burg. V. Heyst lid van het Krlngbe-
stuur van Zuid-Holland bracht als ad
viseur van het rayon ziJn felicitaties
over. Hf wees er op dat voor de toeken
ning van deze kruisen een zeer strenge
maatstaf is toegepast, wat de waarde
verhoogt.
Ook Bnrg. KiJnders complimenteerde
de kolonne-leden met deze onderschei
ding. Het is een bevrijs zei spr., dat zij
hun werk trouw, met moed en met lief
de gedaan hebben en een stimulans, om
in vredestijd zich voor te bereiden, wan
neer in tijd van nood een beroep op hen
wordt gedaan. Spr. beklemtoonde de
noodzaak, dat meerderen zich voor dit
werk zouden geven en zich aan dit
werk-voor-de-naaste te wijden. Over de
hoofden van deze gedecoreerden heen,,
deed spr. een beroep op de jongeren in
ons eiland, om zich als helper en help
ster óp te geven, voor het werk van de
Bescherming Burgerbevolking. Eln wan
neer er op de ouderen een beroep zou
worden gedaan, twijfelde hiJ niet, of ze
(Zie voor vervolg pag. 4 Ie kolom)
Uw droom wordt nu werkelijkheid I
Wij brengen een bankstel be
staande uit 3-zitsbank, 2 fau
teuils, geheel verend met losse
kussens, bekleding naar keuze,
voor de bijzonder CQC—
lage prijs van UOÜT*
WONINGINblCHf'NG
NIEUWE eiNNENWEG 2aB-2q0.292.294
Zie onze
aialagesl
Van een der lezers kreeg ik dezer da
gen de vraag, of ik wel eens in de kerk
kom en of het er daar naar mijn mening
altijd even stichtelijk naar toe gaat. De
lezer vroeg me of ik aan dat onderwerp
eens 'n stukje wou wijden. Wel, waarde
lezer, dat wil Ik graag doen. Schram
metje komt inderdaad wel eens in de
kerk, ja, zelfs wel in meerdere kerken.
Daarbij valt het me wel eens op, dat
er in de meeste kerken aan de „stich
telijkheid" nog wel een en ander man
keert. Het begint al vóór de dienst een
a.anvang neemt. Dan waant men zich
somtfds meer op een boerenbeurs dan
in een Godshuis. Kletsen en kwebbelen
met elkaar, dat het een lieve lust is. In
de kerkbank ontmoet Noord en Zuid uit
het dorp elkaar en iedereen heeft uit zijn
eigen kwartier wel wat nieuws te ver
tellen. In het begin wordt op fluister
toon gesproken, doch als het orgel gaat
praeluderen, gaat men gedempt spre
ken om zich voor buurvrouw of buur
man verstaanbaar te maken. En geloof
maar dat er heel wat de revue passeert!
Het begint met een praatje over de kou,
de hitte, de regen, de droogte en de me-
teorelogische vooruitzichten worden van
alle kanten onder de loupe genomen.
Dan wordt de conversatie over een
andere boeg gegooid, want kijk, daar
komt Jan Jansen weer in de kerk. Hfl
is toch zo lang ziek geweest, is 't niet?
Nou, op 't randje van de dood af, man.
Ik weet er alles van, want m'n dochter
woont twee hulzen bij hem vandaan.
Volgt het hele verloop van de ziekte en
de dominé zal hem wel in z'n gebed
aanhalen, denk je 't ook niet? Ja, dat
zal wel. Kijk, daar heb je warempel de
smid ook weer eens, waar zou die zolang
uitgehangen hebben? O, man, weet je
dat niet? Dat is er een die heeft alle
kerken weer eens gehad. Die man gaat
overal luisteren. Klandizie van ieder
een op 't oog, natuurlijk! Zo, zo, ja,
jong, voor je boterham doe je al wat,
niet? En zo gaat dat maar door. De
vrouwlui doen ook haar best, want die-
weten doorgaans nog meer nieuws dan
de mannen, terwijl deze sexe daaren
boven nog uitzonderlijk biJ de kleding
van andere kerkgangsters is geïnteres
seerd. „Die meid van Piet Pieterse heit
daer 'n moaie „zwagger" an, zeit! Je
zou zegge, waer doeeë ze 't van. Zeker
diere juun gehad. Ze is wel blieë, dat
ze 'n aore de oagen es uut kan steke!
Vleejaere heit ze oak pas 'n nieuwen
gehad, weet je wel. Dat huushouwen
kost daer oak wat an klêeren. Mar jae,
as je 't breed heit, laet je 't breed ban
ge, ee? Jae, in as je 't niet heit, dan
ka-je 't nie lange, vult buurvrouw aan,
om er meteen de vraag aan te koppelen:
hei-je gezieëe, dat vrouw Bezembinder
oak 'n nieuw hoedje op heit? Wat 'n
model, he? 't Liekent wel 'n vlagge op
'n modderschute. Ka-je noe begriepe hoe
zukke mensen zoaiets kunne koape?
Mar jae, 't zit 'r niet dieper, moje mar
dienke!
Zo gaan de gesprekken in steeds lui
der toon voort en tenslotte is het een
geroezemoes van je welste. Zelfs het
verschijnen van de voorlezer voor de le
zenaar vermag niet de spraakwaterval
te beteugelen en eerst als deze de psalm
aan het voorlezen gaat, verstomt het
geklets. Heeft U laatst dat stukje gele
zen van die theologische student, die in
zijn geboorteplaats ter kerke ging? Zijn
buurman informeerde voor de aanvang
van de dienst wat hij nu zoal leren
moest. Gevat antwoordde de jongeman:
Zwrijgen in de kerk vóór de dienst be
gint! Dat was een goede les voor de
praatgrage kerkganger.
Dan is daar nog iets in de kerkdienst,
waaraan Schram zich vaak stoot. Dat
Is het soms vreselijk onbeschofte hoes
ten onder gebed en predicatie, waaraan
vele kerkgangers schuldig zign. 't Lijkt
soms net of er een troep hanen bij el
kaar zit. Als de een gaat kraaien, be
gint de ander ook. Sommige mensen vin
den het blijkbaar erg prettig, wanneer
de hele kerk hoort, dat ze zo verkou
den zijn. Of dit de predikant hindert,
daar trekken ze zich geen spaan van
aan. Zij moeten hoesten, éf. Natuurlijk
kan het zijn, dat iemand noodzakelijk
hoesten moet. Maar dan bestaat er ook
nog zoiets als een zakdoek, die men fat-
soenshalve voor de mond houden kaji,
om de spreker niet al te zeer te hin
deren. Blaft men er maar op los, dan
is dat zéér ongemanierd. Het leidt an
deren éi en is hinderlijker voor een pre
dikant dan men wel vermoedt. Schram
metje heeft het eens een keer meege
maakt, dat een deel der kerkgangers
zo te keer ging, dat de predikant mid
den in het vuur zgner rede afbrak eü op
zijn stoel ging zitten. „Ik kan zó niet
preken, zei hiJ. Nu geef ik jullie viJf
minuten om eens uit te hoesten en dan
begin ik weer." En wonderlijk, op het
zelfde moment had niemand er behoef
te meer aan om ook maar een kuchje
te geven. Men kon een speld in de kerk
horen vallen, zó stil was het. Trouwens,
gedurende de hele preek hoorde men geen
kik meer. Zo is daar ook het gekuch en
neuzengesnuit, wanneer de predikant
„amen" op ziJn gebed gezegd heeft. Dan
is het of er een stormwind door de ban
ken giert, die langzamerhand gaat lig
gen.
Schrammetje vindt dit nergens voor
nodig. Waarom toch al dat lawaai in
de kerk? De eerbied voor het heiliga
is ver te zoeken. Het gaat niet om vóór
de dienst hele verhalen aan buurman
op te dissen en anderen over de tong
te halen. En ook past het niet om de
dienst te storen door onbehouwen te zit
ten hoesten en proesten. Dat is ook he
lemaal niet nodig. Als Iedereen z'n mond
houdt vóór de dienst, dan is het stil en
stemmig in de kerk. En als iedereen
z'n hoest wat inhoudt dan heeft domi
né en andere hoorders er geen last van.
Met wat goede wil gaat dat toch zo
gemakkelijk.
Wanneer men eens naar 's Konings
paleis moest, wat zou men de beleefd-
heidsvormen in acht nemen!'Maar gaat
men naar de kerk, het huis van de Ko
ning der Koningen, dan steekt dat niet
zo nauw, nietwaar? Een Ieder zie zijn
gedrag in Gods Huis eens onder de
ogen en brenge zelf de correcties aan.
Dan zullen er in 't vervolg heel wat
praters, slapers en heesters minder in
de kerk zitten!
SCHRAMMETJE.
