Coöperatieve Suikerproductie
ZENTO
Pe Herv. Kerk en
de Chr. School
Plaatselijk Nieuws
^aat ^ni ook naar de
24ste Jaargabg
"Woensdag 9 Januaii 1952
No. 2080
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Venobynt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag Redactlebureau: Prins Hen^ikstraat 14 Mlddethanüs Abonnenientspi^s 1.70 per Ikwartaal
pe kwestie - Haxdegarijp
Alleen in het belang
van het algemeen
stellendam
INGEZONDEN
GBAANBEUBS
niEuia
Telefoon 17
MfaMelhamlB
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drulckerg 19
Adv.-prgs 12 et
per mm. B^
contract epeeiaal
tarief
in. (Slot)
Gelijk te voorzien was, heeft de rede
'an Prof. Van Niftrik, op 1 Dec. te
Jtrecht g-ehouden, heel veel stof opg'e-
%rorpen.-De schoolkwestie is nu eenmaal
■en teer punt. Er is tachtig jaar met
eel opoffering gestreden voor dé vrij-
>eid en de gelijkstelling van het Chr.
Onderwijs en het is derhalve vanzelf-
sfrekend, dat elke actie, die'beoogt ver
gadering te brengen in ons ondervvijs-
i.-steem en de Chr. school bedreigt,
vctoral van de zijde der voorstanders de-
zrtf school grote belangstelling heeft.
jir is dan ook in allerlei bladen aan
dacht gewijd aan de theorieën van Prof.
Van Niftrik, die tevens door de Herv.
Kaad voor K. en S. en de synodale leids-
lieden gepropageerd worden. Dr Van It-
terson schreef als voorzitter van de
„Schoolraad", de grote organisatie van
het chr. onderwijs, een lang artikel in
„Trouw", waarin hij de agitatie en het
ideaal van Prof. V. N. afdoende be
streed. In de Openbare School-pers ging
een juichkreet op over de rede van V.
N., waaruit te concluderen valt, dat er
van de zijde van de Herv. Raad groot
gevaar dreigt voor de Chr. School. Na
wat we in het tweede artikel over dit
onderwerp schreven over de grote lijnen
der Herv. kerk- en schoolpolitiek, wil
len we in dit slotartikel de rede van
Prof. V. N. nog aan een korte beschou
wing' onderwerpen en ons standpunt be
palen tegenover deze actie.
Prof. Van Niftrik is een militante fi
guur: hij vecht graag. Zulke mensen
moeten er ook zijn, maar helaas strijdt
hti:
1. voor een verkeerd ideaal.
2. voor een onmogelijk schoolsysteem.
3. ten bate van de openbare school.
4. tegen de huidige chr. school.
Zijn ideaal is: één school voor heel
Protestants Nederland door ineenvloei-
ïng van de chr. en de openbare school.
De eerste is te dogmatisch, de tweede
te neutraal. Met een slappe en homoëo-
patlsch-verdunde theologie zijn ze tot
synthese te brengen, doch daarmee is
de chr. school, zoals wij die wensen, om
hals gebracht. Dit ideaal verwerpen wij.
Zijn schoolsysteem is nimmer te verwe-
zenlgken. Het is een studeerkamer-theo-
die, waarvan de verwerkelijking zal af
stuiten op------------
a. het verzet van alle gereformeerde
groepen,
b. dat van vele openbare schoolmen-
sen,
c. staatsrechtelijke bezwaren.
Intussen speelt hij de Op. School door
zijn actie in de kaart en gaat het er
veel op lijken, dat wij een soort vijfde
colonne krijgen binnen de kring van het
Chr. Onderwijs. Daarom moeten hij en
zijn medestanders gedwongen worden
duidelijk partij te kiezen. Al willen zij
geen fronten meer erkennen, deze blij
ven er nochtans en wij willen niet dul
den, dat Prof. V. N. en de zijnen het
Chr. onderwijs in verwarring brengen.
In zijn rede betoogde hij, dat de Herv.
Kerk geen partij wil kiezen inzake de
school. Dat is op zijn standpunt begrij
pelijk. Maar vrij nemen dat niet, voor
al niet, omdat meer en meer blijkt, dat
zijn ideaal dichter staat bij het open
baar dan het christelijk onderwijs. Daar
om blijven wij van de Herv. Synode
eisen als hoogste orgaan van een kerk,
die volgens haar Kerkorde zegt te han
delen „in gehoorzaamheid aan de H.
Schrift en in gemeenschap met de be
lijdenis der vaderen."
dat 2ij zich ondutobelzimüg uitspreekt
in deze zin, dat ook voor haar gedoopte
kinderen de ohristelijloe scImwI van nü
het aangewezien instituut is tot opvoe
ding en onderwpi.
De Synode moet telkens weer voor de
eis worden gesteld om in de huidige si
tuatie kleur te bekennen. Haar gedrags
lijn is voor alle gereformeerden in de
Herv. Kerk onaanvaardbaar. Ken voort
gezette ja-en-neen-politiek accepteren
wij niet. Wil of kan zij niet kiezen in
verband met haar heterogene samen
stelling, die elk positief optreden uit
sluit, dan moet haar sulb(sS|diair de eis
worden gesteld,
dat zg zich absoluut onthoudt van «ni-
gerlel actie op schioolgebled. Wij kun
nen niet lijdelijk aanzien, dat de Syno
de van de kerk, waarvan duizenden
voorstanders der Chr. School lidmaat
zgn, zich practisch schaart aan de zijde
onzer tegenstanders, ook al doet zij dat
met het argument, dat zij een geheel
nieuw schooltype nastreeft. Want ten
eerste wordt dat schooltype nimmer
verwezenlijkt, daar dit in de huidige ver
houdingen onmogelijk is, maar boven
dien heeft zij te rekenen met de concre
te situatie. WU zij dit niet, dan moet
ze op dit terrein zwijgen.
Vervolgens dient elke Herv. plaatse
lijke gemeente, vertegenwoordigd deor
haar predikant en kerkeraad, zelfstSk-
dig positie te kiezen en zich van de lei
ding der Synode niets aan te trekken.
Als deze niet kiest, ontheft dit de ker
keraden niet van de plicht om dit wèl
te doen. Gelukkig is het in honderden
gemeenten, ook in alle plaatsen op Goe-
ree en Overflakkee, zó, dat de Chr.
School de liefde en de medewerking
heeft van predikanten en kerkeraden.
Wat betreft de Herv. Raad yoor K.
en S., da* oiigaan van de Synode dient
ten spoedigste te verdwenen. In de eer
ste plaats, omdat de Herv. Kerk wel
wat anders te doen heeft dan zich met
schoolzaken te bemoeien. Ten tweede
omdat een Synode, die ook duizenden
voorstanders van Chr. onderwijs verte
genwoordigt, geen orgaan in stand mag
houden,' waaraan een groot deel der
kerk zich ergert. Er moet dus onzer
zijds bg de Synode op aangedrongen
worden, dat zii deze Raad liquideert. En
zolang zij bestaÉlt, moet niemand van
gereformeerde richting er zitting in ne
men. Wie dat toch doet, is mede verant
woordelijk voor de actie van de Raad
en voor de schade, die deze eventueel
toebrengt aan het Chr. onderwijs.
Alles bijeengenomen, kan worden
vastgesteld, dat de rede van Prof. Van
Niftrik zeer verhelderend heeft gewerkt.
We weten nu. Waar we aan toe zijn.
De geesten zijn Openbaar geworden. De
Synode weigert de zijde van het Chr.
onderwijs te kieken. Zij streeft naar een
nieuwi! soort school met een nieuwe the
ologie, gelijk aan die der nieuwe volks
kerk. Zoals de Herv. Kerk met haar
diverse modaliteiten „op weg" is gegaan
en niet weet, waar ze principieel te
rechtkomt, zo nioet het ook met de
school.
Bolwerken en fronten moeten verval
len en alles moet open staan naar de
wereld: kerk en School moeten zg. apos
tolisch werken op een nieuwe theolo
gische basis (Barth.) De doopbelofte be
tekent niets voOr de schoolkeuze en
kerk en staat moeten de plaats der
ouders innemen. Ziedaar de nieuwe
koers op schoolgebied!
Uit alles blijkt, dat deze Hervormde
activiteit niets anders is dan een ver
lengstuk van de kerkelijke actie der
„midden-orthodoxie", zoals die na 1945
is geweest. De leidslieden daarvan wil
len echter nog steeds niet begrijpen, dat
hun idealen zowel op kerkelijk als
schoolgebied door het belijdende deel
van ons volk niet gedeeld worden. Zo
als Dr Berkhof, zelf een man van het
„midden", in zijn jongste geschrift toe
gaf, wordt de nieuwe koers in de kerk
een mislukking en wendt het kerkvolk
zich meer en meer naar de Geref. Bond.
De kerkdiensten van de Barthiaanse en
socialistische predikanten trekken on
danks hun gerichtheid op de „wereld"
steeds minder volk. De inkomsten der
Synode dalen onrustbarend, omdat een
groot deel der kerk geen geld geeft voor
arbeid, die in verkeerde richting gaat.
Zo zal het ook gaan met de schoolactie
der Synode, die gevoerd wordt door een
aantal intellectuelen, doch die de massa
instinctief verwerpt. Veel gevaar duch
ten wij er dan ook niet van. Maar het
is goed, dat we van één en ander op de
hoogte zijn: een gewaarschuwd man
geldt voor twee. Laten wij het „front"
van het Chr. Onderwijs en het „bol
werk" der Chr. School handhaven en
verdedigen, tot heil van het kind, tot
opbouw der kerk en tot kerstening van
ons volksleven.
Uitgaande van de Stichting Landbouw Coöperatie Centrum voor Zuid-West-
Nederland is Maandag 7 November in Hotel Spee te Sommelsdijk een vergade
ring gehouden, waar de heer J. M. van Bommel van Vloten, voorz. van de
V.C.S. (Verenigde Coöperatieve Suikerfabrieken) een causerie hield over „Coö
peratieve Suikerproductie." Deze spreker gaf een overzicht van de wording
van de Coöperatieve suikerfabrieken en wat er zoal om heen hangt. De nood
zaak van de Coöperatie voor de telers van suikerbieten werd in grote lijnen
belicht en bepleit om als een man achter de coöperaties te staan. We geven er
hieronder een kort verslag van.
De heer J. A. van Niewwenhuijasen te
Ooltgensplaat riep dfe aanwezigen na
mens het Landb. Coöperatie Centrum
een welkom toe, inzonderheid de spreker
voor deze middag. Spr. zette in 't kort
uiteen dat de bedoeling van deze mid
dag was aan de coöperatieve idee meer
bekendheid te geven. In het V.C.S.-or-
gaan wordt herhaaldelijk gewezen om in
het zakenleven in meerderen vorm sa
menwerkend op te treden. Inzonderheid
geldt dit voor de suikerproductie, waar
over deze middag het onderwerp zou
lopen.
Se heer J. M..van Bommiel v. Vloten
daarna het woqrd verkrijgend, zette de
bedoeling van de V.C.S. uiteen en greep
terug naar de crisisjaren in de landbouw
in het laatst van de vorige eeuw. Toen
was er geen coöperatie, er waren niet
minder dan 30 suikerfabrieken, die 1/3
van de tegenwoordige bieten-productie
moesten verwerken. Dat dit tot schade
van de boer was, blijkt wel hieruit dat
thans 3 maal zoveel suikerbieten in 12
fabrieken worden verwerkt. In 1890
kwam de eerste Coöp. Suikerfabriek tot
stand te Sas van Gent, in 1908 te Din-
teloord, in 1912 te Puttershoek, in 1911
in het Noorden van ons land en ook een
te Roosendaal en voor Zeeland een te
Bergen op Zoom.
Er kwam dus een radicale verande
ring, er waren nu 21 particuliere en 7
coöp. fabrieken. In 1918 werden alle par
ticuliere fabrieken in de Suiker Maat
schappij opgenomen en ook kwam de
Wester-Suiker Raffinaderij tot stand.
Dat het overigens niet altijd florisant
ging en er toch nog een grote concur
rentie was, blijkt hieruit, dat in 1930 de
fabriek Zeeland liquideerde. De suikerin
dustrie had in de laatste wereldoorlog
veel met moeilijkheden te kampen, maar
veranderingen in het coöperatieve stel
sel kwamen er niet.
Het coöperatieve stelsel voor suiker
bietentelers zette spr. breedvoerig uit
een en legde er de nadruk op dat bij
aansluiting van een zekere gebonden
heid sprake is, omdat Coöperatie nu
eenmaal ook verplichtingen meebrengt.
Deze gebondenheid behoefde echter niet
zo zwaar te wegen, als de tegenstanders
wel beweren. De aandelen kunnen altijd
weer worden overgedaan en meest tegen
een goede prijs.
Spr. stelde als voorbeeld de Coöp.
Suikerfabriek Dinteloord waar bij de op
richting 300 aandelen werden geplaatst,
samen voor 3000.Van het benodig
de kapitaal groot 1.500.000 moest
1.200.000.vreemd kapitaal worden
geplaatst. De finantiële grondslag was
dus zwaar, maar door middel van zelf
financiering en diverse reserves te kwe
ken werd de fin. positie versterkt. Een
aandeel geeft dus een vaste band, de
boer is suikerfabrikant geworden en
maakt ook aanspraak op de winst. Spr.
zeide dat de andere cooper, fabrieken
ongeveer op dezelfde grondslag stonden
en over het algemeen allen gunstige re
sultaten hebben geboekt.
De bietenteler verkrijgt bij aanslui
ting door rassenteelt goede opbrengsten
met hoge suikergehalten. Ook over de
betalingsmethoden gaf spr. een toelich
ting. Er is een koppeling van industrie
en landbouw, waardoor nauwkeurig de
bieten-prijzen berekend worden, grond
prijs, vervoerkosten enz. (verder en
dichtbij de fabriek) Ook de premies bij
de leveringen, het boetenstelsel enz. nam
spr. onder de loupe.
De betekenis van het Raffinaderij
systeem had ook spr, aandacht. Oor
spronkelijk werd eerst ruwe suiker ge
produceerd; Dinteloord was de eerste fa
briek die een raffinaderg bedrijf ter hand
nam. Hierdoor konden ook de bijproduc
ten, nl. basterd-Suiker en stroop wor
den gemaakt.
Spr. wees op de moeilijkheden om tot
samenwerking te geraken, waarbij hij de
commissie Geudeker aanhaalde, die doel
treffend werk heeft verricht. Dinteloord
heeft samenwerking gezocht met alle fa
brieken, en een studie-commissie in het
leven geroepen om een volledige fusie
te bestuderen. Puttershoek en Gronin
gen wilden hieraan niet meedoen, waar
op spr. geen critiek leverde maar die
houding respecteerde. Het gevolg is
uiteindelijk geweest dat er een fusie is
ontstaan tussen drie fabrieken, nl. Din
teloord, Zevenbergen en Roosendaal. De
ze V.C.S. werd nu eigenaar van deze 3
fabrieken (in 1947). Men meende toen
de fabriek Roosendaal stop te zetten,
maar door de regeringspolitiek, die ver
hoging van de suikerproductie beoog
de, is dit er niet van gekomen. De be
drijfsresultaten van de V.C.S. waren
echter zeer gunstig, men heeft een kost
prijs-verlagende invloed verkregen.
Ook wijdde spr. de aandacht aan de,
mogelijkheden van collectieve aanslui
ting in streken, waar de bietenteelt in
opkomst is, bv. zoals in de N.O.-polder.
Wat de opbrengsten en het verbruik
is van suiker in ons land betrof, gaf
spr. enige cijfers. De stijging van het
verbruik liep in de na-oorlogse jaïen
van 225.000 kg tot 350.000 kg, waar
door met schaarse cijfers veel moest
worden ingevoerd. Zaak is dus de Ne
derlandse productie te verhogen.
Het coöp. stelsel tracht de productie
op een hoger niveau te brengen en de
telers hebben door coöp. deskundigen de
beste verdedigers voor hun belangen.
De dagverwerking van bieten bedroeg
voor de oorlog 30.000 ton, na de nieu
we plannen 40.000 ton, dus 10.000 ton
meer. Van die 10.000 ton ligt een groot
deel bij de particuliere industrie.
Spreker wees er op dat hetdaar
om nodig bleek de coöperatieve basis
te verbieden. iDe tegenstand ligt het
meest bij de particuliere suiker-indus
trie. Spr. bezag in grote lijnen deze te
genstand die de V.C.S. te verduren had
en legde er de nadruk op, dat de 000.*
peratieve gebondenheid geen ondrage
lijke lasten voor de bietenteler bracht,
maar integendeel een vaste basis en pro
pageerde een krachtig medeleven in de
coöperatieve idee, waartoe een verjon
gend aantal leden nodig was.
Besprekinjg
Voor de bespreking bleek veel ambitie
te bestaan. Gevraagd werd naar de
transportkosten uit jonge polders, door
het aantrekken van bieten uit die stre
ken zou dit Coöperatief nadeel kunnen
brengen. De spreker zette echter uit
een, dat de bieten uit de N.O. polder
niet de duurste in de vracht waren hoe
wel de V.C.S. er op toeziet geen aan
delen uit ongunstige gebieden te plaat
sen. Ook werd gesproken over de la
gere gehaltes bij de V.C.S. dan bij de
gewone coöperaties waarop werd geant
woord dat er een andere toepassing
was, maar het gemiddelde overeenkwam
Op een vraag waarom de Coöp. Put
tershoek niet bij de V.C.S. was aange
sloten kon spr. geen antwoord geven;
hij eerbiedigde, dat men zijn zelfstan
digheid wilde bewaren.
Door dhr Mol van Stad werd gewe
zen op het onoverzichtelijke in de cij
fers van de Coöperaties, waaruit de
landbouwers weinig wijs kunnen. Ook
meende hij, dat vooral de jonge boeren
door de wijze van financiering met het
„ledenkapitaal" van de coöperatie kop
schuw werden.
Hierop antwoordde de spr. dat men
aan de concurrentie niet te veel cijfers
moet bloot geven, dan alleen wat hoog
nodig is. De balansen van de grote
trusts zijn ook sober gesteld. Hij raad
de aan vooral de kringvergaderingen te
bezoeken, waarop alle gewenste inlich
tingen werden verstrekt. Het zgn. le
denkapitaal was een specifieke V.C.S.-
kwestie waarvan spr. niet veel wilde
zeggen. Op aandringen van andere vra
gers liet spr. er wat meer over los en
zeide dat de coöperaties zich van geld
middelen voorzien door een gezonde zelf
financiering, maar dat door de huidige
belastingwetgeving daarvan zeer veel
moet worden betaald. Om de fiscale
heffing te voorkomen, wordt aan de le
den een uitkering gedaan in de vorm
„Schuttevaer", de afdeling Middelhar-
nis-Sommelsdijk van de landelijke schip-
persvergadering vergaderde dezer dagen
Volgens het verslag van die verga
dering werd er ook gesproken over de
P.G., de Plakkeese Gemeenschap. Ook
werden de streekbladen er bij betrok
ken.
„Onder de aanwezigen merkte men
op, dat de P.G., de schippers beledigt,
evenals de streekbladen, met te zeggen
dat er na het sluiten van de brug over
het Voornse kanaal, in het geheel geen
vervoer meer mogelijk was."
De voorzitter zette een en ander recht,
door er op te wijzen, dat het hJfer ging
rOver het „Wegvervoer".
I Inderdaad zo ligt de kwestie. Als
•streekblad hebben we geijverd voor een
'goede verbinding en we doen dat. nog.
Met bedoelde uitlating als weergave van
een feit hebben wie uitsluitend het weg
vervoer bedoeld.
We deden dat in het algenMen belang.
Ons ganse eiland, van Ouddorp tot de
Plaat heeft belang bij verbindingen en
reismogelijkheden aangepast bij onze
tijd. Onze eenzijdige en gevoelige econo
mische structuur kan die slechte ver
bindingen met al de aankleve van die
niet dragen. We hebben daarbij zowel
het oog op de reiziger, die van de tram
gebruik maakt als de rijder met de auto,
voor wie de lastige veerverbindingeneen
handicap vormt. In 't gehele land is ge
mak en comfort. Waarom zou de FJak-
fceeënaar gedwongen moeten worden on
gerief elijk te reizen?
In het algemeen belang voeren en
voerden we ons pleit. In geen enkel op-
zicht willen we daarbij de schipperij ach
teruitstellen. Die ook hun moeilijke be-
staansstrijd moeten voeren. Die nijvere,
geharde en vaak sober levende groep
Verdienstelijke eilandbewoners. Die op
zo eervolle en vaak gevaarvolle en moei
lijke wijze ons eiland hebben gediend.
Hen te beledigen was allerminst ons
doel. Het dienen van het algemeen be
lang was slechts ons doel. En in het
algemeen belang ligt ook hun belang
verzekerd.
MIDDELHAKNIS
Verikieziiig amilbtsdragers. In de le-
^..^snvergadering der Ger.. Gemeente al
hier. Maandag jl. gehouden werden de
ouderlingen M. v. d. Boom en N. H. Be
versluis en de diaken W. Droogers her
kozen. De candidaten voor ouderling in
de bestaande vacature waren de heren J.
van Erkel en J. Verhage Az. Laatsge-
noemde werd gekozen die echter zijn
benoeming een paar dagen in beraad
hield.
DIBKSLAND
Dinsdagavond beginnen alle catechi
saties bij de Geref. Gemeente.
HERKINGEN
De heer A. H. Noordijk heeft zijn
woning staande aan de Peuterdijk nr 4,
onderhands verkocht aan dhr Jac.
Struijk Hz.
B. en W. hebben vergunning ver
leend aan Shell Mij. tot het plaatsen
van een electrisch gedreven benzine
pomp, perceel Molendijk 23, sectie no.
1340, dit is voor de zaak van de fa. de
Lignie.
Als diakenen der Ned. Herv. Kerk
zijn herkozen en gekozen de heren R.
Witvliet en W. Markus, welke belden
him benoeming hebben aangenomen.
Voor de nog bestaande vacature moeten
vóór Zaterdag de lijsten met aanbeve
lingen zijn ingediend. Elke lijst mag één
aanbeveling bevatten, en getekend door
minstens tien stemgerechtigde leden.
De K.V. der St. Geref. Partij hoopt
D.V. a.s. Vrijdag 11 Jan. half 7 in de
school haar jaarvergadering te houden
Komt allen trouw op, en brengt vrien
den mee, allen zijn welkom.
De voorz. van de Raad van Arbeid
brengt in herinnering, dat de pentekaar-
ten van de arbeiders, die hier wonen en
werken, ter vernieuwing moeten worden
ingeleverd bij de Raad van Arbeid te
Dordrecht vóór 2 Febr. 1952.
van leningen. De leden krijgen daar
door dus een vordering op de coöperatie
Bezien werd ook, dat er veel peen wa
ren afgevloeid naar de Suiker Mij, die
in de coöperaties thuis hoorden. Het
tolereren van deze handelwijze zou niet
in het belang zijn van de coöperaties.
De spreker gaf echter een berekening,
dat dit niet zo erg was als men dacht.
De heer den Eerzamen zag in een ze
kere concurrentie tussen de coöperatief
en de vrije handel geen bezwaar. Maar
wel vond hij het erger, dat de coöpera
tieven onderling concurrentie hadden,
zoals in Friesland de coöperatieve Zui
velfabrieken. Hierop zei de spr. dat dit
inderdaad te betreuren was, De goede
stap is gedaan in de oprichting van de
V.C.S. waarbij meerderen zich dienden
aan te sluiten.
De heer D. Poortvliet te Dirksland
wees er op, dat moest worden opgepast,
dat men door loslaten van de coöperatie
weer niet onder de druk zou komen als
vroeger. Hij gaf een beeld van de strijd
van de coöperaties tegen de particulie
re maatschappijen en betoogde met klem
dat jonge boeren vooral coöp. aande
len zouden nemen.
Aan het einde van de vergadering be
toogde de voorz. dhr v. Nieuwenhuijzen,
dat de coöperaties vele gevaren bedrei
gen en dat het nodig is als een man
achter de coöperaties te staan, om de
posities te behouden en te versterken.-
Tot slot werd een film vertoond over
de suikerfabricage te Sas van Gent.
Op de meeste plaatsen is „Zento" de
afkorting van zendingstentoonstelling.
Daarom staat er boven dit artikeltje:
Gaat U ook naar de Zento? Onze Zen
dingstentoonstelling wordt gehouden in
de Groen van Prinstererschotol te Mid-
delhamis. Onder deskundige leiding
kunt u zeer vele en belangwekkende
voorwerpen uit het dagelijks en gods
dienstig gebruik der heidenen bezien. Op
ons eiland bestaat een dergelijke gele
genheid zelden. Om iets van cultuerele
en geestelijke waarde te zien, moeten wij
meestal naar „de overkant". Nu
komt de Zending met een keurcollectie
voorwerpen uit het Toradjaland naar
ons toe, om deze hier ten toon te stel
len. Wij hebben deze tentoonstelling be
legd, in de vaste mening, dat er op
Plakkee belangstelling genoeg voor zou
zijn. Komt dus allen. De entree is gra
tis. Wel staan er collectebussen, waarin
de bezoekers vrijwillig hun gave kunnen
stoppen, maar entreeprijs wordt niet
geheven.
De tentoonstelling is geopend: Woens
dag: 's avonds van 710 uur. Donder
dag: 's morgens van 1112 uur, 's mid
dags van half 3 tot 5 uur, 's avonds van
half 7 tot 10 uur. Vrijdag: 's morgens
van 1112 uur, 's middags van half 3
tot 5 uur; isaivonds van half 7 tot 9 u.
De tentoonstelling wordt geopend om 7
uur' Woensdagavond door Ds L. Kloot
wijk van Herkingen en gesloten om 8
uur Vrijdagavond door Ds de Jong, Chr.
Geref. Pred. te Middelharnis.
Naar aUe waarschijnlijkheid is dit de
enige maal, dat de zendingsvoorwerpen
op Flakkee worden ten toon gesteld. Bij
spreekbeurten en zo worden wel eens
enkele dingen meegenomen en vertoond,
MELISSANT
Burg. Stand. Ctehuwd: K. A. van
Beek en M. P. van der Baan.
Veirtpokben: A. J. Jurrij met gezin
naar Almelo; F. Jelier naar Dirksland;
C. het Jonk naar Leiden.
Ingekomien: A. T. Robijn van Rotter
dam.
A.s. Vrijdagavond half 7 hoopt voor
de Ger. Gem. alhier voor te gaan Ds G.
Zwerus van Middelharnis.
Tengevolge van mond- en klauwzeer
stierf van de landbouwer A. van Oos
tenbrugge één zijner melkkoeien.
De gemeenterekening ligt gedurende
14 dagen voor een ieder ter inzage en
tegen betaling der onkosten verkrijg
baar.
OUDDORP
Door de garnalenvissers werd de vo
rige week 3 dagen gevist. Er werd ge
middeld van 3070 kg garnalen gevan
gen per dag en per vaartuig. Voor de
zoute garnalen werd 2.tot 2.60
per kg betaald. Door de kuilvissers werd
de vorige week per vaartuig van 1000
tot 2000 kg bliek gevangen en 20 tot 40
kg schubben.
Burg. Stand. <Je(bopen: Maarten, z.v.
G. de Ronde en K. Verduijn. Pietertje,
d.v. P. V. Dam en J. Heerschap; Jan
Cornells, z.v. W. Vlietland en J. Hoek;
Johannis, z.v. B. v. Splunder en E. de
Jong; Adriana Neeltje, d.v. D. Klijn en
A. Berkenbosch; Leendèrt, z.v. P. Mie-
rop en M. Hoek.
Huwelijken: E. J. Witte, oud 34 jaar
en S. E. Knape, oud 33 jaar; E. v. d.
Bok, oud 22 jaar en J. Mierop, oud 22
jaar; G. C. Vroegindeweij, oud 24 jaar
en N. Westhoeve, oud 22 jaar; J. Be-
zuijen, oud 40 jaar en P. v. Lenten, oud
24 jaar; P. Sperling, oud 28 jaar en K.
Both, oud 21 jaar.
'Overleden: Frans Witte, oud 78 jaar,
wed. van Dirkje Klein; George Moer-
kerke, oud 41 jaar, echtg. van Ariaantje
Breen; Nicolaas Nelis Troost, zoon van
Jannetje Troost; Mozes Emaus, echtg.
van Elizabeth Breen.
NIEUWE TONGE
De voorz. van de Raad van Arbeid
brengt in herinnering, dat de rentekaar-
ten van da arbeiders, die hier wonen en
werken, ter vernieuwing 'moeten worden
ingeleiverd bij de Raad van Arbeid te
Dordrecht vóór 2 Febr. 1952.
OUDE TONGE
Oude Tong© in 1951. 1951 is voor
Oude Tonge een merkwaardig jaar ge
weest wat de burgerlijke stand betreft.
Het aantal vestigingen was bijzonder
laag nl. 54 tegen 96 in 1950. Het aantal
vertrokken personen liep naar boven en
kwam van 94 in '50 op 114 in 1951,
waardoor een vestigingstekort ontstond
van 60 personen.
Ook het aantal geboorten liep terug
en wel van 67 op 56. Het aantal over
leden personen bedroeg 22 (v.j. 39.)
waaruit resulteert een geboorte-over
schot van 34.
Het aantal inwoners op 31 Dec. 1951
bedroeg 3102 waaronder 1557 mannen
en 1545 vrouwen. Het cijfer van 1 Ja
nuari 1951 bedroeg 3128. 1951 leverde
aldus een vermindering van 25 perso
nen op.
Bij de Donderdag jl. gehouden stem
ming door lidmaten der Ned. Herv.
Kerk, werden ouderling P. de Vos en
diaken C. A. van Loon als zodanig her
kozen. Het aantal ouderlingen en diake
nen werd uitgebreid met één. In deze
nieuwe zetels koos men resp. de heren,
P. Soeteman en K. J. de Bruijn.
Aan belangstellenden wordt medege
deeld dat vanaf heden de gemeente-be
groting voor het dienstjaar 1952 voor
een ieder ter inzage is nedergelegd ter
gemeente-secretarie.
maar nimmer een zo grote verzameling
als heden. Gezien de hoge kosten, die
aan het vervoer van deze voorwerpen
en begeleiders verbonden zijn, zal een
dergelijke tentoonstelling niet voor her
haling vatbaar zijn. Niemand stelle dus
het bezoek uit, in de gedachte: Het
komt nog wel eens. Het is zeer goed
voor een mens zich eens te verdiepen in
de levenswijze en godsdienst- der heide
nen, om des te meer bekend te raken
met en bewogen te worden over hen, die
buiten het Evangelie leven. Wij rekenen
op een zeer grote opkomst!
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
Mijnheer de Redacteur,
Wil me s.v.p. een plaatsje verlenen
in uw blad waarvoor bij voorbaat mijn
dank.
In uw blad van Woensdag 19 De
cember 1951 las ik het volgende:
„Zo min volgens sprekers persoon
lijke mening dhr K iemand zijn me
ning op mocht leggen, mocht hij dit als
burgemeester verschillende groepen ze
ker niet doen. In de bebouwde kom zou
den deze spelen niet zijn te verwachten.
Waar de bevolking bijna fifty-fifty was
nl. 48% links tegenover 52% rechts, wil
de hij noch de een, noch (ie ander iets
opleggen, mits het niet in strijd was
met de openbare orde."
Al lezende lijkt het of deze Burge
meester een democraat is van het
zuiverste water. Iemand die met strik
te onpartijdigheid zijn gemeente tracht
te besturen. Zijn beleid daarbij gronden
de op de ongeveer even sterke bevol
kingsgroepen.
De Burgemeester wil zijn mening ze
ker niet opleggen aan de bevolkings
groepen. Nu dat past niemand, noch in
het private, noch in het bestuiu'lijke le
ven. Maar als men zo ziet naar de be
volkingsgroepen wie regeren er dan
eigenlijk? Wordt dan het regeren niet
bepaald door de mening van de bevol
kingsgroepen En is dan het beleid dat
gevoerd wordt niet afhankelijk van de
bevolkingsgroepen? Wordt dan in we
zen de regeerder niet geregeeerd door
de bevolkingsgroepen? Wordt dan het
regeren niet gelijk gesteld met de han
delingen van een winkelier, die nu eens
de ene soort klanten en dan weer de
andere wil gerieven?
Wordt zo de bevoegdheid tot regeren
niet verlegd in die bevolkingsgroepen?
Immers we mogen niet vergeten, dat
het hier gaat over het publieke terrein
van het leven. Over het terrein der
Overheid. De Raad van de Gemeente is
de Overheid en de Burgemeester is
naast vertegenwoordiger van de Kroon,
hoofd van de Gemeente.
Drager van het gezag. Dat gezag
wortelt niet in de bevolkingsgroepen,
maar dat gezag is ontleend aan God. Als
zodanig is de Overheid verplicht het ge
zag uit te oefenen naar de rechten
Gods. Naar het Woord des Heeren. Af
gezien hoe ook de samenstelling van de
bevolkingsgroepen moge zijn. Op het
terrein van de Overheid, het publieke
leven, heeft de Overheid te regeren naar
de geboden Gods. Zonder de bevolkings
groepen naar de ogen te zien.
Dat wel te doen is geen regeren. Dat
is kiuidenierspolitiek die op teleurstel
ling moet uitlopen. Als Overheid heeft
men zijn aanstelling van God. Diens ge
boden ten grondslag te leggen van het
Regeringsbeleid is plicht van iedere
overheidspersoon, hoe ook de samenstel
ling van de bevolking moge zijn.
Dit wordt in het politieke leven he
laas maar al te veel vergeten.
U dankend voor de verleende plaats
ruimte.
Abonné H.
VEEMARKT
ROTTERDAM, 7 Jan. Aangevoerd in
totaal 1958 dieren, waaronder 1101 vet
te koeien, 589 varkens, 268 schapen en
lammeren. Prijzen per kg, vette koeien
2.60—2.80, 2.40—2.50, 2.10—2.35, var
kens lev. gew. 2.20—2.15—2.10. Prij
zen per stuk: schapen 140120100,
lammeren 11510090. De aanvoer van
vette koeien was flink met tamelijke
handel en stijgende prijzen. Schapen en
lammeren, aanvoer gewoon met'kalme
handel en prijshoudend.
AAKDAPPELBEURS
ROTTERDAM, 7 Jan. Kleiaardappelen
35 mm opwaarts; eigenheimers 14.75-
15.bintjes 11.5012.alpha's
10.50, bevelanders 14.5015.fu
rore 14.-------14.50, meerlanders 12.50,
zandaardappelen 35 mm opwaarts, noor-
dering 11.voran 7.257.75, eigen
heimers 8.509.Voeraardappelen
4.756.per 100 kg. Prijzen bere
kend op de handelsvoorwaarden, vast
gesteld voor de verkoop van consump-
tie-aardappelen op wagon, schip of
auto.
ROTTERDAM, 7 Jan. Binnenland
se granen (officieuze noteringen per 100
kg franco Rotterdam.) Tarwe goed
prijshoudend op vochtcondities 23.50
24.85, prima kwaliteit zonder vocht-
conditie 24.60^25.25; zomergerst
vast 38.40.haver nauwelijks
prijshoudend 28.-------31.50; rogge
iets beter 34.—37.
Peulvruchten boerenschoon; groene
erwten goed gevraagd 40.61
schokkers eveneens met flinke be
langstelling 45.70.bruine bo
nen kahn 40.49.
