1
JAN MERTENS UIT ROTTERDAM
KOCHT ZICH EEN FEZ
lEN
Port - Said
EM
„Hup Holland in de haven van
.cm
0.50
m
7.50
jing
laan 64
JERa.s
tengen
23ste Taaigang
Zaterdag 18 November 18B0
Ho. 1869
Iharnis
:SLAND
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG YOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
5^et kaïn verkeren
De politieke boycot van
Spanje verbroken
Griep ?'nMjjnhordtje^Q
Zondagsdiensten Artsen.
RIJWIEL SOLEX
Zonneschijnwaarnemingen gedurende 50 jaren
DUNNER OF DUURDER
Goeree Overflakkee in
het geding over de „be
vindelijke" mentaliteit
MEDITATIE
Zingen en zwijgen
Rondom de
Landbouwschool
Gemeenten helpen bij
woningruii
Ired. en
V. Pred.
geweest
kleuren-
opdracht
|oorposten
maakte
Sumatra's
fndië con-
die iets
Irtdurende
fDevelend,
bn Have N.V.
In in opdracht
pootschap „Dp
nieuwe uit-
In afd. van de
Indige Zending-
lelijk werk. Zij
fgeven en ver-
pdkope lectuur
van practise)!
^ochures „Wat
Dr Th. Frio-
Jiristelijk gezin
laan-Koopmans
Ih. V. d. Linde
Ivan je leven?
iBosch, 0.10;
door Ds J-
|e mooie Licht-
jeven die in de
Ie uitgave van
Ie agenda heeft
Inotities te no-
Itaat een bijbel
len om tot het
Ie sporen. Ach-
jind een Bijbel-
fraaie uitge-
[10, bij getallen
van de TJitg.
onen te| 's-Gm-
loeken zijn voor
\x. Het is zo'n
vloer kruipt
Iroten een pren-
Xinnen prenten-
papot scheuren,
vers zijn er een
lengewoon mooi
Ire, opvallende
laar in de boek-
Iduurder, 1.25
Testbaar. De af-
bovendien leer-
I de voorwerpen
itha"-kalemlei'
N.V. te Kam-
kalender staat
J. Langeman
IS J. Overduin,
te Amsterdam.
Ijes is verzorgd
Themmen, be
er D. WflnbeeK,
:n zijn versche-
feschiedenis. D^
;en verzameling
fwisseling.
en door de bu
sings. Het stelt
sraëls. spreken-
God te dienen.
kleuren, ee»
ler.
ir Zondagsscho-
nmissies reduc-
ig te bestellen,
dat deze kalen-
itverkocht.
niEuws
Veiscbynt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag Redactiebureau: Prins Hendrikstraat 14 Middelhamis AbonnementsprUs 1.50 per kwartaal
Telefoon II
Middelharnli
Giro 167930
PoBiboz 8
Telefoon
Drukkerij 18
AdT.-piijs 12 cl. p.
mm. BU conliact
■pedaal loiiai
Spanje staat nog steeds onder dicta
tuur van Franco.
Daardoor is dit land uit de Volkeren-
familie der wereld zo wat uitgebannen.
Bij de Verenigde Naties behoort het
niet: Daarvan is het uitgesloten.
De diplomatieke betrekkingen met het
dictatoriaal geregeerde Spanje zijn niet
normaal. Met een dictatoriaal geregeerd
land hebben de Democratische Landen
al bijster weinig op. Vandaar dat na
de ineenstorting van Duitsland-Italië en
Japan voor de vierde dictatoriaal gere
geerde mogendheid Spanje al bijster
weinig sympathie bestond.
Ja, dat het er naar leek, dat men niet
langer zou dulden dat dictator Franco
aan de regering zou bltjven.
Vooral de felle democraten van soci
alistische huizen z^n zeer verbeten op
het regiem van Franco. Niet het
minst aan de Socialisten is het te dan
ken, dat enige jaren de meeste landen
behorende tot de Verenigde Naties op
voorstel van de Assemblee der V.N. be
sloten het gewone diplomatieke verkeer
met dit land af te breken. En zo is
Spanje lelijk in de hoek komen te staan.
Tal van landen hebben zich, op voor
stel van de UNO, afzijdig gehouden en
daarmee hun afkeer getoond van het
regiem.
Dat is weer al enige jaren geleden.
Toen de Communisten, ook buiten Rus
land en zijn satellieten, veel meer in
vloed hadden. Ondertussen is er heel
wat gebeurd.
De Russische agressie stak meer en
meer de kop op. Vergeleken met Rus
land is het wonen onder Franco als in
een Paradijs (als men maar geen Pro
testant is, want dan is het er allesbe
halve idyalistisch (Red.) Maar ja voor
zulke kleine verschillen maakt de UNO
zich niet druk. Vrijheid van godsdienst
in haar statimt opgenomen, och daar
kon men niet al te nauw op zijn.
Ja in vergelijking met Rusland, dan
is Spanje nog zo kwaad niet. Speciaal
West-Europa moet zich sterk maken
tegen de Russische aanval. Maar dan
kan men Spanje moeilijk missen. Aar-
drykskundig is xijn ligging van grote
strategische waarde. Als er een stevig
I bolwerk in West-Europa tegen Rusland
j gevormd moet worden, dan kan men
f Spanje niet missen. Het is zeer anti-
communistisch en zvjn leger en vloot
kunnen niet te verwaarlozen factoren
zó'n.
Zal men evenwel Spanje als bondge
noot tegenover Rusland krijgen, dan
moet men zijn starre afwtizende hou
ding die men tot nog toe tegenover
Spanje heeft aangenomen wel laten
varen.
Daartoe hebben een aantal Latgns-
Amerikaanse landen het initiatief ge
nomen en de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties heeft dat advies aan
vaard. Met behoud van hun bezwaren
tegen het Franco-regiem heeft een 38-
tal landen als lid van de Ver. Naties er
in toegestemd de vroegere besluiten der
V.N. ten opzichte van Spanje te laten
varen.
De politieke boycot ten opzichte van
Franco-Spanje is dus verbroken.
Dat betekent dat de tot dusver gel-
i dende aanbeveling voor de leden-staten
om geen ambassadeurs bij de regering
van Franco te houden, is ingetrokken.
Verder dat de beperkingen terzake van
toelating van de Spaanse regering tot
i de gespecialiseerde bureaux van de Ver.
I Naties werden opgeheven.
Bij de opening van de vergadering van
I de Assemblee verklaarde de rapporteur
van de politieke commissie, Salvador
Loper van de Philippijnen, dat het me
rendeel der afgevaardigden, die zich in
de commissie voor de resolutie hadden
uitgesproken, er de nadruk op had ge
legd, dat zulks niet noodzakelijkerwijs
[goedkeuring van het binenlands beleid
jvan de Franco-regering inhield.
Als men immers deze maatstaf aan
[zou leggen, dan zou er ook wel het een
jen ander moeten gebeuren met landen
jals Rusland en dergelijke.
I Intussen de zaken kunnen verkeren.
jDat bewijst ook weer de gewijzigde hou-
[ding tegenover Spanje.
De onderlinge verhoudingen in het le-
[ven der volken is aan grote wisseling
(onderhevig omdat maar al te zeer deze
[bepaald worden door belangen inplaats
Ivan door de vaste grondslag van het
t recht Gods.
Van ZatcPtog 18 Nov. v.m. 12 uur
t.m. Maandag 20 Nov. v.m. 9 uur.
I Middelhamis-Sommelsdiijk
Afwezig de artsen P. Knöps, J. J.
IVVieringa en C. F. Arends. Voor spoed-
Igevallen Tj. Kuipers, arts, Telef. 240,
|Sommelsdijk.
•irksland-Heikingen-MeUssaiit
/-fwezig de artsen G. Huisman en B.
lElvé. Voor spoedgevallen Dr P. Boot,
|Telef. 127, Dirksland.
Afwezig de artsen E. Bonman, P. C.
|J. Voogd en G. J. Buth. Voor spoedge-
jvallen C. W. Kramers, arts, Telef. 42,
lOoltgensplaat en P. J. d« Man, arts,
|Tel»f. 20, Nieuwê Tonge.
(Van onze Australische-correspondent)
a.b. van de „Sibajak", 5 Nov.
Het is vandaag 83 graden in de scha
duw, wanneer ik achter m'n schrijfma
chine plaats neem.
Walmeer in Holland een dergelijke tem
peratuur werd geconstateei'tl, zou de
Bilt voor lange tijd uit het evenwicht
zijn en de auto's van de geneeskundige
diensten door de straten snellen om be
zwijmden naar ziekenhuizen te voeren.
Maar onze emigranten op de „Siba
jak" vinden het weliswaar stevig warm
en duiken bij tijd en wijle in de badka
mers, doch de stuurman zei dat het
lekker weer is" voor de tijd van het
jaar.
En hfl kan het weten, want de Rode
Zee heeft hij om zo te zeggen in z'n zak.
Over een dag of twee hebben we het
ergste weer gehad, tenzij de Indische
Oceaan het op haar heupen heeft.
Dan kan de zon er ook stevig prikken.
Doch, daar maken we ons nu geen
zorgen over. hetgeen later komt, dat
zullen we wel ondervinden.
En dan, aan boord van een emigran-
tenschip leef je bij de dag.
Vandaag zie je niets dan water, mor
gen beleef je de gebeurtenis van je le
ven. Tenminste, dat veronderstel je.
Dat vond ik bij een wandeling door
Port-Said, want dat is een heel rare
stad.'
Aan de Chara Sultan Hassein lossen
de sardine-vangers de lading van hun
vaartuigje, dat aan een verkleind Hol
lands fregat doet denken.
Om de handwagens waarop de vissen
geladen worden, zwermen de gesluierde
bedelaressen. Maar de vrouw heeft in
Egypte geen al te royale plaats en nie
mand protesteerde, toen de verkoper een
reeds bejaarde vrouw met een rietje in
het gelaat mepte, omdat ze teveel op
drong
Langs de kade staan karretjes, waar
op potten met rijst boven een soort pri
mus wordt gekookt. De sardienen wor
den uit de vunzige manden in de even
vunzige pannen geworpen, zonder van
ingewanden te zijn ontdaan en na de
Het
Wat een uitkomst is de
Solex voor oud en jong,
beroep en vrije tijd. Met
zijn eenvoudige bedie
ning, prettige snelheid
en overal in Nederland
Service Stations.
Alleenverkoop voor Goeree en
Overflakkee
SERVICE STATION
TEIEFOON60\^ V MIDDELHARNIS
bakkerij smult de Arabier van de rijst
die hij met de handen uit de pot haalt
en zijn sardine
De aanblik deze gebeurtenis wekt her
inneringen aan zeeziekte op.
Maar schilderachtig is het.'
Achter dit armoe-beeld, geeft Port
Said een schoonheid en plantengroei, zo
als alleen deze omgeving het kan.
Prachtige flats omzomen de Rue El
Garbary met zijstraatjes, die armelijk
en stoffig zijn, omdat het asfalt er reeds
lang is verdwenen.
Onze emigranten hebben dit alles aan
gezien; velen met angst in het hart.
Want, over die Arabieren en Egypte-
naren waren zulke verhalen gedaan aan
boord.
Waarover doet men trouwens aan
boord al geen verhalen?
We hebben er onze gezellige roddel-
tjes die soms een schijn van waarheid
bevatten, doch meestal volgens
scheepspraat uit de kombuis komen.
Wear is, dat onderweg een passagier
van de trap viel en z'n arm zodanig
brak, dat de scheepsdokter er geen raad
mee wist.
Een seintje naar Port-Said en toen
we op de boeien lagen, bracht die pas
sagier z'n tijd in een ziekenhuis door.
Hij hoopt nu maar dat bij aankomst in
Australië de arm het weer doet.
Want, de meesten van onze passa
giers beginnen naar werk te verlangen.
In dit opzicht hebben de vrouwen het,
geloof ik, nog wat lastiger, want die
zijn zo het huishouden doen gewend
weet U.
En het grootste bezwaar in de Au
stralische kampen schijnt ook te zijn,
dat men z'n eigen potje niet kan koken.
Doch, dat is voor later zorg.
Als ik adsp.-emigranten nogeens een
„tip" mag geven, vraag aan Uw Bank
Traveler cheqeus voor het geld, dat ge
boven het verplichte Landings-bedrag
meeneemt. In de aanloophavens kunt ge
van een dergelijke cheque, die aan boord
inwisselbaar is, veel plezier beleven.
Al was het alleen maar van de inder
daad fraaie en niet dure tasjes, of van
een fez, zoals Jan Mertens uit Rotter
dam en vele andere Hollanders zich al
aanstonds aan de wal, op het hoofd lie
ten planten.
Soms voor k\ te goed geld
Want, een derde van de prijs die de
Arabische koopman vraagt, is meestal
genoeg.
Maar onze kleutertjes aan boord heb
ben de volgende dagen de herinneringen
aan Egypte levendig gehouden.
Door de fez.
Zo heeft dan een ieder, z'n pleziertje
aan boord en probeert men wat afwis
seling te maken. Hetgeen voor een klei
nen duizend emigranten niet meevalt!
„Zuidferkriuis"; „Amapoera" en
„Sibajak" in Port-Said
Om vier uur des morgens was de „Zui-
derkruis" in de haven van Port-Said op
de boeien gegaan; zeven uur later legde
de Sibajak" zich op korte afstand
naast haar neer.
Dat ging zö maar niet.
Al" hetgeen op „Zuiderkruis" en Si
bajak" bijeen was, hing over de reling
Er werden liederen gezongen, er werd
gejuicht en men bemoedigde elkaar met
„Hup Holland."
Acht „Zuiderkruis"-ers doken in het
brakke nat van het Suez-kanaal; de mi
litair R. Damen uit Eindhoven bracht
een zij het dan ook druipend -^ be
zoekje aan ons schip.
In de Golf van Biscaje hadden ze 80
procent zeezieken gehad onder de man
schappen, maar dat leed was voorbij.
Ze hadden pech deze Korea-mannen,
want bij gebrek aan paspoort, mochten
ze niet gaan passagieren. Dus ging de
„Zuiderkruis" er om 12 uur weer van
door. Good luck!
Toen schoof in het avond-donker de
„Amapoera" ons in de haven voorbij
met repatrierende KNIL-gezinnen aan
boord.
Die passage geschiedde evenmin ge
ruisloos.
Zeg, dat we dus belevenissen hadden
in Port-Said.
Toen ging het verder door 't Suez-
kanaal.
Langs de palmen en vijgenbomen, de
schilderachtige loodsstations en arme
lijke nederzettingen.
Bij „Finger Point", de plaats waar
volgens de geleerden de Israëlieten door
de Rode Zee trokken.
Was het wonder dat Zondag ds Pel-
licaan dit feit tot thema van zijn preek
koos?
(Van onze weerkimdige medewerker)
In het maandelijks overzicht der
weersgesteldheid in Nederland leest men
naast de cijfers van waargenomen tem
peraturen, neerslag enz., ook het aantal
uren zonneschijn dat er in die maand
te De Bilt of gemiddeld over een aantal
stations is gemeten. Een in onze arti
keltjes belangstellende lezer vraagt nu,
hoe deze uren zormeschijn worden be
rekend en wij willen hier nu een beknop
te uitleg geven.
De duur van de zonneschijn wordt ge
meten met behulp van een zgn. zonne-
schijn-autograaf, waarvan het type
,,Campbell-Stokes" het meest gebruikt
wordt. Deze bestaat uit een massieve
glazen bol, welke aan een glazen kogel
doet denken, die de kinderen bij het
knikkeren wel gebruiken, alleen is zij
veel groter (met de ene helft zal zij juist
in een theekopje kunnen liggen.) Deze
bol staat vast op een statief en is ge
deeltelijk omgeven door een metalen om
hulsel, voorzien van sleuven, waarin
.stroken van geprepareerd papier, be
drukt met uurverdeling, kunnen worden
geschreven. De bol fungeert nu als
brandglas en de zon behoeft zich maar
even te laten zien of er ontstaat een
brandspoor. Uit de lengte van het
brandspoor kan de zonneschijnduur wor
den berekend. Elke morgen of avond
wordt de strook voor een nieuwe ver
wisseld, behalve wanneer de zon de ge
hele dag niet heeft geschenen, hetgeen
in de winter soms vele dagen aaneen
het geval kan zijn. Het apparaat moet
Zo worden opgesteld, dat zowel in het
zomer- als in het winterhalfjaar de zon
GeweltlJige stijging van
het courantenpapler
Reeds verscheidene dagbladen hebben
dezer dagen de aandacht gevestigd op
de onrustbarende stijging van de papier-
prijzen. Daar is ook wel reden voor:
kostte voor de oorlog een kilogram
krantenpapier 6 et., thans is dit ruim
8 maal zoveel, terwijl in de naaste toe
komst nog een verdere verhoging te
verwachten is. Deze toeneming staat ge
heel buiten verhouding tot de gemiddel
de prijsstijging van andere goederen en
zelfs de papierverbruiker bij uitnemend
heid, de krant, heeft tot dusverre ge
noegen genomen met abonnementspno-
zen, die slechts 25 pet hoger zijn dan
voor de oorlog. Het gaat thans echter
nijpen, (Voor ons blad is de abonne
mentsprijs nog steeds hetzelfde geble
ven. Red.)
De voornaamste oorzaak van de
enorm hoge papierprijs is te zoeken in
Amerika. De papierhonger van dat land
is eenvoudig onverzadiglijk. Wat wel te
begrijpen is, als men weet dat de kran
ten daar dagelijks met zestig zeventig
pagina's uitkomen. En Amerika kan aan
dat piapier wel komen. Het betaalt im
mers met dollars. Én die hebben de
Noren, Zweden en Finnen, die veel pa
pier produceren, net als wij zelf, liever
dan geld uit Europese landen.
Het gevolg is, dat men het in Europa
algemeen met magere kranten moet
doen. Zouden ze door de jongste stijgring
van de papierprijs nog duurder warden,
dan komt de voorlichting hopeloos, in
het gedrang. Houdt men ze echter op
dezelfde dikte, dan zal de abonnements
prijs omhoog moeten. En zodoende tee
ken alle dagbladendirecties in Neder
land zich dezer dagen het hoofd over
d« vraag: dunner of duurder?
ongehinderd de bol kan beschijnen. In
de winter moet men ervoor zorgdragen
dat zich geen sneeuw of ijs op de bol
bevindt, daar dit de gang van de zon
nestralen breekt of deze in het geheel
niet doorlaat.
Een tweede type is de Jordan, welke
voor ons bekend in Nederland alleen in
De Bilt wordt gebruikt, terwijl eerstge
noemde zonneschijn-autograaf niet al
leen in De BUt maar ook in tal van an
dere plaatsen in ons land verspreid is op
gesteld, o.a. op de hoofdstations Gronin
gen, Den Helder, Vlissingen en Maas
tricht. Hier berust de registrering niet
op de zonnewarmte, maar op het zon
nelicht, dat een spoor achterlaat op een
lichtgevoelig papier.
Uit deze zonneschijnregistraties, die
in De Bilt al vanaf 1899 plaats hebben,
blijkt, dat gemiddeld over deze 50 jaren
de zon bij ons 1550 uren schijnt tegen
b.v. ruim 2700 uren aan de Riviera en
ruim 3000 uren in Lissabon. Het klein
ste aantal uren zonneschijn dat in deze
periode van een halve eeuw werd ge
registreerd, was 18 uren in Januari 1936
en het grootste 307 uren in Augustus
1947. Het zonnigste jaar was eveneens
1947 met 1876 uren zon en het minst
zonnige jaar was 1937 met 1250 uren
zon. Normaal is December met gemid
deld 36 uren de donkerste maand, ter
wijl Mei met 219 uren de zonnigste is.
Opgemerkt zij verder nog, dat 1947 niet
alleen een bijna record koude winter en
een warme zomer bracht, maar dat in
Juli, Augustus, September en October
(dus in vier opeenvolgende maanden)
record aantallen uren zonneschijn voor
deze maanden werden geregistreerd.
Geen wonder dan ook, dat 1947 als het
zonnigste jaar boven aan de lijst kwam.
Zo wordt dus de duur van de zonne
schijn berekend en niet op de wijze zo
als onze lezer die had voorgesteld, nl.
dat er elke dag in De Bilt iemand in
een luie stoel lag met een stop-watch"
en een stuk papier en potlood om zo elke
langere of kortere doorbraak van de zon
te noteren!
Door het Sociologisch Instituut, ver
bonden aan de bekende Stichting ,,Kerk
en Wereld" wordt een tijdschrift uitge
geven onder redactie van de hooglera
ren Banning en Kruyt, getiteld „socio
logisch Bullitin."
In een van de jongste nummers van
öit tijdschrift komt een bijdrage voor
van Drs C. D. Saai, onder de titel:
„Schets van de sociale en religio gnafi-
sch© structuur vam Goeree ©n Overflak-
bee.
De inhoud komt hierop neer, dat.de
verwildering van de jeugd op ons eiland,
de ongunstige gezinssfeer en de Sociale
misstanden wordt toegeschreven aan de
opmerkelijke „bevindelijke" mentaliteit,
die m*n in het godsdienstig leven van
bewoners op ons eiland vindt.
De schrijver heeft deels door eigen on
derzoek, deels door de streekromans van
Rudolf van Reest (v. Spronsen) Jan
Knape, v. d. Tol e.d., getracht het ka
rakter van het godsdienstig-geestelijk
leven van onze volksgemeenschap te be
naderen.
Wij hopen in een van onze volgende
nummers breedvoerig op deze visie van
drs Saai over ons eiland, terug te ko-
mem.
Wij zeiden, hoe zouden wij een
lied des Heeren zingen, in een
vreemd land?
(Psalm 137 4.)
In deze psalm stijgt een klacht op uit
een bedrukt hart. Voor Juda was het
water gekomen tot aan de lippen, de
wateren der verdrukking en balling
schap. Lang had de Heere gedreigd, doch
nu was de beker vol.
Wat voor velen in Israël sleur, en ge
woonte geweest was, werd nu van gro
te betekenis. Het opgaan naar Sion, de
plechtige samenkomsten in de tempel,
het horen van het psalmgezang, inzon
derheid dit laatste, het wordt aange
voeld aan de rivieren van Babel.
Israël stond bekend als een zingend
volk. En er waren redenen toe om te
zingen! Denk aan de doorleiding door
de rode zee, en de Jordaan, toen zong
Israël, en zwegen de vijanden. Nu was
het omgekeerd, nu zong Babel en Israël
weende. Deze zaken, juichen en wenen
overkwam Gods kerk beiden, ze waren
beide noodzakelijk. Ze wierpen beide
vruchten af, terwijl de liefde en trouw
des Heeren in hun wenen niet minder
was, dan in hun gezang. Zijn trouw
blinkt uit zelfs in de zwaarste noden."
De woorden uit Ps. 137 bevatten een
antwoord. Een antwoord op een tergen
de vraag. In die vraag lag een bewijs
van de onkimde der vijanden dat ze
dachten dat de Kerk des Heeren altijd
kon zingen. Een bewijs, dat zij Gods lei
ding niet begrepen. Gods Woord zegt
dat het tegenstrijdig zou zijn als er een
lied gezongen werd bij een treurend
hart. Als Datheen in psalm 97 7 de
uitspraak van de dichter vertolkt zegt
hij: „iDat blijdschap komt na veel
smarten."
Het is een vraag, die zij zelf niet kon
den beantwoorden. Hoe? Zo vragen zij.
Zij kunnen toch maar niet over alles
In 1949 werd in ons land ongeveer
4500 ha met mals beteeld. De verbouw
er van breidde zich de laatste jaren niet
verder uit en bleef beperkt tot het Zuid-
Oosten en Zuiden van het land. In elk
der provincies Noord-Brabant en Lim
burg kwam in 1949, evenals in 1948,
ongeveer 41% van het areaal voor. Het
aandeel van Gelderland in de maisver-
bouw werd iets kleiner (9% in 1948,
7% in 1949) dat van Zeeland nam toe
van 3% in 1948 tot 8% in 1949. Er rest
voor 1949, dus nog slechts 3%, welke
verdeeld zijn over de overige provincies.
Ons klimaat wijkt vrij sterk af van
dat van de belangrijkste maiszone in de
Verenigde Staten: de gemiddelde zomer-
temperatuur is 4 a 5° C lager, er is een
merkbaar verschil in daglengte en onze
'nachttemperaturen zijn lager. Slechts
een gering aantal der Amer. hybri
den rijpen hier tijdig af. Hoewel de Ca
nadese mais het hier al beter doet dan
de Amerikaanse is toch het kweken van
hybriden voor ons land een zaak der
Nederlandse kwekers. De Ned. hybride
moet vlot kiemen, snel groeien en eind
September rijp zijn. Nu meer ên meer
hybriden ter beschikking komen, wor
den nieuwe mogelijkheden voor de mais-
cultuur geopend. Het oordeel van de
hybriden is het „heterosis" verschijn
sel. Onder heterosis verstaat men een
sterke groeikracht, die kan ontstaan,
wanneer men twee door inteelt verkre
gen stammen van een kruisbevruchtigd
'gewas kruist en het daaruit geoogste
zaad (enkele hybride) uitzaait. Ook
als men twee verschillende gewone mais
rassen kruist, kan bovengenoemd ver
schijnsel in zekere mate optreden. Ver
der is gebleken, dat de heterosis nog
één generatie behouden kan blijven door
twee enkele hybriden direct weer met
elkaar te kruisen. Deze dubbele hybri
den worden in de Amerikaanse maisstre-
ken overwegend als zaaizaad in de prac-
tijk gebruikt. Nateelt van deze gewas
sen leidt tot teleurstellingen. Men koopt
dus ieder jaar nieuw zaaizaad.
In de eerste plaats is mais een teelt
voor de gemengde bedrijven. Mais levert
gemiddeld 30% meer gewicht aan graan
per ha dan bv. rogge en andere granen,
terwijl de voedingswaarde hoger ligt.
Onze boeren op de bouwbedrijven
schenken tegenwoordig ook meer aan
dacht aan de teelt van mais, nu de-vrije
zgn. bonloze mais boven de 40 cent no
teert. Het zal waarschijnlijk slechts een
tijdelijke teelt zijn, omdat deze op de
duur behoort op de gemengde bedrijven,
waar men mais met voordeel zal kun
nen telen, ook al zou de prijs nog be
neden die van rogge of haver zakken,
omdat de kg opbrengst zoveel hoger
ligt dan van de andere granen. Op de
bedrijven op ons eiland zal men de teelt
slechts zo lang beoefenen, als er een
flinke geldelijke meer-opbrengst mede
verkregen wordt boven die van andere
kleigewassen en zolang de teelt zonder
grote bezwaren in het arbeidsschema
past.
Op onze bedrijven zal de mais, direct
na het oogsten gedorst en het gedorste
graan terstond gedroogd moeten wor
den. Dit dorsen kan heel goed geschie
den met iedere normale dorsmachine,
waarvan de dorskorf iets wijder gesteld
moet worden, terwijl het toerental tot
op 400 of lager gebracht moet worden.
Het vochtgehalte in versgeplukte mais-
kolven is gemiddeld in de korrel 35%
en in de kolf spil zelfs 5560%. De
dorsmachine is op te stellen op het ter
rein van de droger. Dagelijks worden
zoveel kolven geplukt en gedorst, dat
heen zingen terwijl hun hart treurt?
Een Goddelijk antwoord is nodig om
te kunnen zingen, een Goddelijke ver
lossing is nodig, zal des Heeren lof klim
men uit het stof. En die dag is geko
men. De deuren van Babel ztjn ge
opend, ze zongen er van in Ps. 120 enz.
wat de Heere gedaan had, daarin lagen
des Heeren daden verklaart. Ze zfln het
waard om te bezingen, gelijk een oud
dichter ér van zegt:
„AI hadden al de sterren tongen
„Die eeuwig van des Heeren lof.
„Van Hem en Zflne werken zongen
„Zij zouden eeuwig vinden stof."
Niet elke kerkgang, niet elk lied treft
de Kerk. Het kan ook zijn een plaats
des Gebeds, des geweens als te Bochim.
Doch ook een aanvang om eeuwig te
zingen van Gk)ds goedertierenheden.
Daarom moet in Gods kerk orde wor
den gebracht. Als men er meer op lette,
dat de verzen zaken zijn, dan zou er
veel voorkomen worden wat zich nu
soms bij het zingen openbaart, daar dik
wijls de organist of voorzanger het maar
alleen schönt te weten wat zingen is, en
niet begrijpt dat het liturgisch gedeel
te berust bij de dienst doende Leraar
of Ouderling. Het is nodig dat er een
uniformiteit is in de zelfde Gemeente,
want men moet de ambten altijd onder
scheiden, anders komt men terug bij de
Apostelen die drie ambten bedienden,
welke ambten later gescheiden zijn.
Er dient ten deze een verstaan te zijn
van elkander. De ambtsdragers beogend
wat tot Gods eer en orde der Gemeente
nodig is, en, de Gemeente, om in onder
werping de inzettingen des Heeren te
betrachten. Bovenal, dat de woorden der
verzen zaken mogen ztjn, om met ver
maak te vertoeven in Gtods huis, om el
kander op te wekken met de dichter uit
Ps. 95 1.
Komt, laat ons samen Israels Heer.
Den rotsteen van ons heil met eer.
Met Godgewijden zang ontmoeten.
Ds F. D.
B.
de droger ze dezelfde dag nog verwer
ken kan. Anders treedt broei en bederf
in de mais op. Alles plukken en dor
sen moet dus afgestemd zijn op de
droger. Van de capaciteiten van de op-
ons eiland aanwezige graandrogers zal
dus afhangen hoeveel ha mais er maxi
maal op ons eiland kunnen worden ge
teeld. Verstandig lijkt het ons daarom
dat de maisverbouwers een soort com
binatie vormen rond de drogers, dat de
leiding van deze combinatie de tijd van
oogsten en dorsen bij haar deelnemers
regelt. Wanneer dan alles goed is voor
bereid en de leiding de zaak goed in
handen heeft, zal de maiscampagne voor
deze combinaties vrij snel afgewerkt
kunnen worden.
De gemiddelde opbrengst voor mais
bedraagt 4000 kg per ha, doch door een
betere zaaizaadvoorziening, gebruik
maken van hybride mais en meerdere
bekendheid met de teeltomvattende be
strijding van kiemschimmel, ritnaalden,
emelten en vogelschade, zal de op
brengst zeker kunnen verhogen. Op
brengsten van 6000 kg per ha en hoger
zijn geen zeldzaamheden. Voor de teelt
lazen we dezer dagen de volgende ge
middelde exploitatierekening. Onkosten
per ha 8.25 en een opbrengst van
3500 kg a 28 cent geeft 980.per
ha. Gezien de huidige prijs van 35 tot
44 cent per kg en een te bereiken op
brengst van 6000 kg, kan een beduidend
hogere ha-opbrengst worden bereikt.
De vereniging voor bedrijfsvoorlich
ting zal deze winter een uiterst deskun
dig persoon verzoeken voor haar leden
de maisteelt in alle details te bespreken.
De mais wordt voor wat de voorlichting
betreft, ongetwijfeld een onzer allerbe
langrijkste gewassen.
TELEGRAMMEN VOOR VENEZUELA
De telegrammen voor VENEZUELA
zijn aan onbepaalde vertraging onder
hevig; zö moeten in het Engels, Frans,
of Spaans zijn gesteld.
Het overgrote deel van de Neder
landse gemeenten heeft zgn medewer
king toegezegd aan de stichting vaM
een interlocal© woningruil-centrale. De
ze centrale is reeds met haar werk be
gonnen.
Degene die een woning in een andere
^plaats 2oekt, meldt zich bij het huisves-
vestingsbureau van zijn gemeente en
stort een bedrag van vijftien gulden. De
gemeente, waar de aanvrager naar toe
wil, krijgt bericht van dit verzoek en
wanneer een vestigingsvergunning is
verleend, wordt de Utrechtse ruilcen-
trale bij de zaak betrokken.
De aanvrager ontvangt een 1^'st van
adressen met opgave van de huurwarde
van de beschikbare woningen. Wanneer
de betrokkenen zelf geen ruilcombinatie
tot stand kunnen brengen, kan de cen
trale bemiddelend optreden.
Men krijgt zijn gestorte geld terug,
wanneer er geen vestigingsvergunning
wordt verleend.
Op deze zaak hopen we later terug
te komen.
Abonneert U op „Ellanden-nlemvs"