De hand der
Communisten
Dr Smuts f
Ds P. ZANDT 25 JAAR LID VAN DE
TWEEDE KAMER
Druk bezochte Herdenkingssamen
komst te Utrecht
SSste Taargang
Woensdag 20 September 1850
Ho. 1852 r
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Vrijdag 15 September j.l. werd in de grote zaal „Tivoli" te
Utrecht een herdenkingssamenkomst gehouden ter gelegenheid
van het 25-jarig lidmaatschap der Tweede Kamer van de Voorzitter
der Staatkundig Gereformeerde Partij, Ds P. Zandt te Delft.
Uit alle oorden des lands waren afgevaardigden opgekomen,
om deze herdenkingsdag mee te maken. De jubilaris die aan
vankelijk van deze viering niets wilde weten, is tenslotte voor
de aandrang van zijn vele vrienden bezweken, en ook omdat hij het
betamelijk achtte de Heere voor de geschonken weldaden te eren.
Het was een eenvoudige plechtigheid, waarbij niet de mens
in het middelpunt stond, maar waar het „Soli deo Gloria" do
mineerde Gode alleen de eer
Openingswoord
Gedachtenisrede
lllCUlWJi
Verscbynt tweemaal per week. Woensdag en Zateidag Bedactiebureau: Prins Hendrikstraat IZZ Middelbanüa Abonnementspi^s 1.50 per kwartaal
Telefoon II
Mlddelhamüi
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drukkerij 18
Adv.-pitis 12 d. p.
mm. Bij contiacl
speciaal laiiei
De Commuiiisten streven naar de we
reldheerschappij.
Om daartoe te komen is hun eerste
doel de wereldrevolutie. Geen middel
wordt daartoe door hen ontzien. Armoe
de, chaos, verwarring, ontevredenheid,
sociale en economische spannigen vor
men voor hen een geschikte voedings
bodem om hun doel te bereiken. Helaas
is hun streven in zijn volle consequentie
niet tijdig onderkend en het zijn vooral
de Amerikaanse staatslieden geweest,
die droomden vaneen vruchtbare sa
menwerking mét het communistische
Rusland.
De Heere leidt de volken. Het Volke-
renleven wordt door zijn Hand bestierd
en oorlog en vrede zijn in de Hand des
Heeren. We kunnen het alleen menselijk
bezien en dan nog is ons gezichtsveld
uitertst beperkt. Maar dit valt wel in
het oog dat het Commimisme in de
woelingen en spanningen de hand heeft.
De oorlog in Korea.
Wie gelooft niet dat Rusland er de
hand in heeft en dat dit Communisti
sche land hoewel buiten de oorlog blij
vende juist door deze verwikkelingen
zijn doel nastreeft de wereldrevolutie
voor te bereiden. De feiten wijzen er
duidelijk op. De agressie van Korea. De
wereld komt in beroering. Vrees voor
oorlog bevangt allerwege de mensen.
Men slaat in vele landen aan het ham
steren. Een eerste stap om het zo la
biele economische evenwicht in gevaar
te brengen. De volksgeest wordt er door
verontrust en vergiftigd.
De landen zien zich plotseling ge
plaatst voor een nabij-oorlogsgevaar.
Met het gevolg dat op korte termijn
atweermaatregelen moeten worden ge
troffen. Leger, vloot en luchtmacht
moeten worden uitgebreid en versterkt.
Vele millioenen moeten beschikbaar
worden gesteld voor die op zich zelf on
productieve, maar noodzakelijke toerus
tingen. Vele millioenen moeten aan het
vredeswerk worden onttrokken voor uit
gaven van defensiemiddelen.
Dat geeft aanleiding tot allerlei span
ningen nationaal en internationaal. Na
tionaal, de offers voor defensie van per-
soonlijlte en finantiëele aard moeten ver
hoogd worden.
Internationaal nemen de spanningen
en verwikkelingen toe.
Hoe zal men een internationale de
fensie opbouwen? Welk aandeel zal
Duitsland daarvan uitmaken en hoe zal
de positie van dit land zijn Ook dat
geeft aanleiding tot veel ongerustheid
en verdeeldheid onder de Westerse lan
den.
De agressie in Korea. Het sein tot
omschakeling van vredes in oorlogseco
nomie. En dat in een zich uitertst lang
zaam herstellende wereld. Waar de vol
ken gebukt gaan onder enorme schul
denlasten. De oorlog en oorlogsvoorbe
reiding verslindt de, grondstoffen in
massa, waarvan juist voor het herstel
zo'n grote behoefte bestaat.
De grondstoffen worden schaars en
uitertst duur. De verbruiksgoederen
worden dientengevolge nog duurder en
veroorzaken allerwege spanningen tus
sen lonen en prijzen met als gevolg
inzet van nieuwe loonsverhoging en
steeds toenemende duurte en verbreking
van het ingetreden herstel.
De Communisten zijn met hun actie
in Korea op gang om de economische
vooruitgang van de wereld en het lang
zame herstel radicaal te verbreken.
Al betekent Korea geen rechtstreek
se oorlog toch bereiken de Communis
ten er voor een groot deel hun doel mee.
Hun doel in het veroorzaken van on
rust en verwarring, hun doel in het
scheppen van achteruitgang in econo
misch opzicht waardoor het gevaar voor
allerlei onrust en verwarring toeneemt.
Neen de agressie in Korea is geen recht
streekse oorlog in het groot maar wel
maakt Rusland er grote vorderingen
door om de verwarring en ontevreden
heid te doen toenemen. Door de gebeur
tenissen in Korea wordt het wereldher
stel achteruit gezet met al de nadelige
gevolgen van dien.
De Communistische leiding is goed op
weg om de voorwaarden voor de wereld
revolutie voor te bereiden. Door de
agressie in Korea is er over de wereld
een golf van onrust gekomen en de
Communisten hebben reden genoeg om
zich in de handen te wrijven over het
gelukken van hun opzet overal in de
wereld spanning en onrust t^brengen.
Er zijn zoveel problemen die om oplos
sing vragen als gevolg van de Wereld
oorlog.
De ontwaking en ontsluiting van de
koloniale gebieden met al hun proble
men, denk slechts aan de landen van
Oost-Azië.
En hoeveel moeilijkheden zijn er nog
in. Europa. Nog, nu na vijf jaren van
vrede heeft noch Duitsland, noch Oos
tenrijk, noch Italië zijn vredesverdrag.
Onderhandelingen en nog eens onder
handelingen leiden tot geen oplossing.
En overal is het Rusland, dat een op
lossing in de weg staat. Daardoor blijft
de onrust en kan het herstel geen voort
gang vinden. Het gaat overal waar de
Russen een stem in het kapittel hebben
als in de Vergadering van de Verenigde
Naties. Onverkwikkelijke scheldpartijen
en hooggaande ruzies die elke vooruit
gang en alle resultaat verhinderen. Het
Oommumistlsche Bnsland houdt die ge
lwie wereld aan ide lüband. Het is meier
dan tijd dat de vrije volken van d|e we
reld die band doorbreken en zich bevrij
den van die destrucISevie mediewer-
Wng(?) van de Oommunistisohe staats
lieden. Dat ze doortasten en gaat het
met met Rusland dan zonder Rusland,
^als de aaken nu staan wosdt die ge>-
hele wereld door Kussen geringe
loord. Wordt het herstel der Volken met
Afscheidsreceptie van de Indonesissche Hoge Ciomm^sarls Dr Moham-
.med Rum te Den Haag. De Heer en Mevrouw Rum in gesprek met
de Commissaris van de Koningin in Zuid-HoUand'Mr L. A. Kesper en
de Secretaris-Generaal van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, Dr
M. J. Prinsen.
opzet tegengehouden. Het Conununisme
heeft geen belang by vrede en w»lvaart,
integendeel het begeert armoede, ver
deeldheid, sociale en economische span
ningen om in het troebel water te kun
nen vissen. Het is l^d om daaruit de
oonsequentiess te trekken en de interna
tionale problemen op te lossen zionder
met Rusland relkening te houden.
Ook in de nationale problemen van
economische en sociale strekking trach
ten de Communisten telkens de-zaak te
bederven en voor hun ideologie uit te
buiten.
Arbeidsonrust, stakingen, allerlei agi
taties, worden door hen aangegrepen om
propaganda voor het Communisme te
maken. Waar spanningen en onrust
voorkomen, men kan er zeker van zijn
dat het Communisme er de hand in
heeft.
Er is ten opzichte van de sociale, eco
nomische, nationale en internationale
verhoudingen geen kwaad of men kan
er van verzekerd zijn, dat het Commu
nisme er de hand in heeft.
Daarom is het plicht van elke rege
ring om het Communisme tegen te gaan
met alle geoorloofde middelen, want zij
streven naar de Wereldrevolutie en de
wereldheerschappij, wat het einde van
alle vrijheid betekent.
IN DE LIJN VAN HET
COMMUNISME
Korea en de Communisten.
Iedereen is er van overtuigd dat de
Commimisten de hand hebben in de ge
beurtenissen in Korea. Neen op een al
gemenen oorlog schijnen de Communis
ten nog niet heen te sturen. Zoals de za
ken zich tot op heden ontwikkelden
schijnt Moskou daarvoor de tijd nog niet
rijp te achten.
Korea als loopplank voor een algeme
ne, voor de derde oorlog wereldoorlog
schijnt niet het geval te zullen zijn.
En toch zijn de Communisten, is Mos
kou op weg één zijner vele doelen te
bereiken.
Vrede, rust, welvaart, herstel passen
de Communisten niet.
Onrust, duurte, achteruitgang, hoge
belastingen, inkrimping van het levens
peil, verslechtering en versobering op
allerlei wijzen passen de Communisten
opperbest.
En daarin schijnen ze door Korea in
meerdere of mindere mate te zullen sla
gen. Korea betekent alarm in het leven
der volken.
De langzaam oplopende lijn van her
stel en ontspanning is door Korea ruw
verbroken. In een radiorede vroeg presi
dent de uiterste inspanning van iedereen.
Hij vroeg „Geld, arbeid en offers." In
Amerika zullen de jaarlijkse uitgaven
van 15 milliard dollar op minstens 30
milliard dollar moeten komen. Hoe aan
dat geil te komen? Door verhoging vé.n
de belasting. Meer zal moeten worden
geproduceerd. In de eerste plaats voor
defensie.
Natuurlijk zal de productie van ver
bruiksgoederen daarvan de weeromstuit
ondervinden. Door de belastingverhoging
wordt alles weer duurder evenzo door
de oorlogsproductie. Spanningen tussen
lonen en prijzen worden daardoor in de
hand gewerkt, kortom het gehele eco
nomische leven ondervindt in nadelige
zin de omschakeling van vredesproduc-
tie op oorlogsproductie. En zo is het in
alle landen. Sedert Korea is de angst,
de duurte, schaarsheid van goederen
toegenomen. Omstandigheden zo als
Moskou, zoals de Communisten gaarne
zien. Onder zulke omstandigheden is er
voor hen gelegenheid tot agitatie, tot
opruiing en het verwekken van span
ning en onrust.
Daar moeten ze het van hebben. En
daarom schijnt Korea een stap in de
richting zoals de Communisten het gaar
ne vnlden: Dat de Volken eendrachtig
mogen samenwerken om het Commu
nisme geen kans te geven.
------O------
ETTENSE VEEMARKT
ETTEN, 23 September 1950. De aan
voer op de markt bedroeg 179 stuks,
waarvan: 105 runderen, 3 paarden en
71 biggen.
De aanvoer van runderen was ruim,
met trage handel en de prijzen gedrukt.
De belangstelling was zeer groot.
Prijzen: kalf koeien 650925; kalf-
vaarzen 550650; pinken 325525;
guste koeien 400675; graskalveren
150—275; paarden 400—850; big
gen 30.50; lopers 50.80; vette
koeien 2.202.50 per kilo geslacht.
Dezer dagen is de grote Zuidafrikaan-
se Staatsman Dr Smuts gestorven.
Dr Smuts, „slim Jannie" roept her
inneringen op uit de Boerenoorlog.
Smuts-Botha, Koos de la Rey, gene
raal Beyers, Piet Cronjé en Christiaan
de Wet, ziedaar een rij van generaals
uit de Boerenoorlog van wie Smuts als
de laatste is overleden.
De ,kleine Zuidaf rikaanse Republieken
moesten voor het machtige Engeland
het onderspit delven. Hoe dapper de
Transvaalse boeren ook streden tegen,de
grote overmacht moesten ze het opge
ven. Smuts, een boerenzoon had in En
geland gestudeerd in de rechten. Hij
kwam als jong advocaat in zijn vader
land terug. Door president Paul Kruger
werd hij benoemd tot procureur-gene
raal van Transvaal. De moeilijkheden
met Engeland namen toe.
Engeland wilde ter vsrille van de bo
demschatten van Transvaal de macht
over dit land besluiten. Bij de onder
handelingen met Engeland, die te Pre
toria werden gevoerd was de jonge pro
cureur-generaal Smuts van grote bete
kenis.
De onderhandelingen liepen op niets
uit. De baatzucht van Engeland ging bo
ven recht en gerechtigheid. Hét werd
oorlog. Het wereldgeweten werd wakker.
Algemeen werd de lage politiek van En
geland veroordeeld. Speciaal in ons land
werd met het stamverwante Zuidafri-
kaanse volk meegeleefd. Smuts streed
als Boeren vechtgeneraal als aanvoer
der van een legertje partisanen een dap
pere gueriUaoorlog. Helaas het onrecht
zegevierde. De Transvaalse Boeren
moesten de strijd opgeven. De vrede
kwam tot stand. Tweeërlei beginsel werd
in Zuid-Afrika gevonden. Zij die van
geen verzoening met Engeland wilden
weten en anderen die in samenwerking
met Engeland heil zagen voor land en
volk. Tot de laatsten behoorden Botha
en Smuts.
Zij zagen in samenwerking met En
geland een groot belang voor het Zuid-
afrikaanse volk. De Republieken Trans
vaal, Oranje Vrijstaat en de Kaapko
lonie werden tot de Zuidafrikaanse Unie
verenigd. Engeland verleende spoedig
zelfbestuur en werd een der domini
ons" van het Engelse Gemenebest.
Smuts heeft daarin een grote rol ge
speeld. In Engeland was hij zeer ge
zien. Tijdens de beide wereldoorlogen
had hij zitting in beide Engelse oorlogs
kabinetten en ook bij de vredesonder
handelingen te Versailles heeft hij een
rol van betekenis vervuld. Bekend is
dat hij zich niet kon verenigen met het
vredesverdrag van Versailles. Als de
Belgen de integriteit van Nederland wil
len schenden, na de eerste wereldoorlog
genoten de Belgen een zeer grote good
will in de wereld, is het Smuts, die
krachtig voor ons land het pleit voert.
Smuts was een Staatsman van formaat
geworden.
Een man van grote invloed in de Brit
se Volkerenfamilie. Als in Wales een
staking dreigt wordt ze door invloed
van Smuts nog bezworen. Ook in ons
land werd hij zeer geëerd. Hij is een
groot strijder geweest voor het Britse
Gemenebest, dat hem vereerde met de
titel van veldmaarschalk.
Onder zijn eigen volk was hij minder
in aanzien. Velen zagen in hem de man
die het pad van de „veroveraar", voor de
vijand effende. De onverzoenlijke, man
nen als generaal Beyers, Fourie, de Wett
en Koos de la Rey wilden hem in die
verzoeningsgezinde politiek tegenover
Engeland niet volgen. Het Zuidafrikaan
se volk werd verdeeld. Herzoy en Ma-
lan streefden een politiek na om zich
meer en meer van Engeland los te ma
ken en een zelfstandige Zuidafrikaanse
politiek te voeren.
Tot tweemaal toe moest de regering
van Smuts het veld ruimen en ook he
den is de regering van Zuid-Afrika in
handen van tegenstanders van Smuts
en zijn politiek. In het politieke leven
was Smuts een gezien staatsman, die
vooral ook ons land en goed hart toe
droeg waarvan hij meermalen blijk heeft
gegeven. Een groot vaderlander is
Transvaal, is Zuid-Afrika ontvallen.
Toch gaan de sympathieën meer
naar die mannen als Hertzoy en Malan
die een geheel onafhankelijke Zuid-Afri
kaan verstaan. Het wil ons voorkomen,
dat ze afgezien van materiele voorde
len, meer de nationale politiek, kracht
tens de historie, voeren die voor Zuid-
Afrika geëigend is.
Toen allen gezeten waren, werd de
70-jarige Partij-voorzitter der Staat
kundige Geref. Partij Ds P. Zandt met
Mevrouw Zandt op het podium naar hun
zetels gebracht. De Voorzitter van de
jubileum-commissie. Ds J. v. Dijk te Ga
meren gaf op te zingen Ps. 103 1, en
las daarna de 77ste Psalm.
In zijn openingswoord wees hij er op,
dat er in sommige kerkelijke bladen ge
staan had, dat Ds Zandt deze dag zou
worden „gehuldigd." Voor hulde en men
senverheerlijking hoopte hij dat men zou
worden bewaard, want hoe groot de
hoogachting en liefde voor Ds Zandt
ook was, in de mens zelf is niets te prij
zen. Het ligt wel in onze aard de mens
op de troon te zetten, aldus spreker,
want vrij zijn eerrovers Gods. Deze dag
mocht in het middelpunt staan van: de
mens niets, en de Heere alles, zoals Ds
Lodensteijn het uitdrukte: „Zalig, zalig
niets te wezen.'
Wij gaan gedenken, aldus spr. en
daarom nam hij tot uitgangspimt Ps.
77 12: „Ik zal de daden des Heeren
gedenken, ja ik zal gedenken Uwe won
deren, van oudsher.
Ds van Dijk, gaf een situatie-tekening
van de droeve toestand waarin ons wel
eer zo rijk bevoorrechte Nederland ver
keerde. Dreigingen van oorlog, algeme
ne Godsverlating, het vertreden van Zijn
Woord en Wet en een uitroepen, wijkt
van ons, want aan de kennis Uwer we
gen hebben wij geen lust. En toch ge
denken vrij onder al die droeve omstan
digheden van land en volk 's Heeren
daden. Wij moeten het niet licht achten,
dat de Heere ons in dat zinkend Ne
derland een partij heeft gegeven, die
nog voor Zijn Woord en Wet wil op de
bres staan. Niet om een hoge borst op
te zetten, dat wij zulke beginselvaste
mensen zijn, o neen, maar met dank
baarheid mogen wij toch gedenken, dat
de Staatkundig Geref. Partij door wij
len Ds G. H. Kersten opgericht, in de
persoon van Ds Zandt groten steun
mocht vinden. 25 jaar geleden mocht
Ds Kersten in Ds Zandt er een „broeder"
bij krijgen. Ds Zandt getuigde hiervan
op de begrafenis van Ds Kersten, dat hij
dit niet had gezocht, maar dat het
„blanke, souvereine genade was die hen
samenbracht en samenhield."
Het heeft de Heere behaagd Ds Zandt
25 jaar lang kracht en wijsheid te ge
ven om zijn veelomvattende taak voor
de Staatk. Ger. Partij te verrichten en
in de Hoge vergadering des lands voor
Zijn ere op te komen. Het volk dat bid
den geleerd heeft drage hem op aan de
Troon der genade opdat hij op zijn ho
ge leeftijd de kracht moge worden ge
schonken zijn menigvuldige arbeid te
kunnen blijven verrichten en hij nog lan
gen tijd voor de Partij mag worden ge
spaard. Ds van Dijk bad hem en zijn
echtgenote Gods onmisbaren zegen toe.
Ds P. Zandt betrad daarna, zichtbaar
bewogen, het spreekgestoelte tot het
uitspreken van zijn herdenkingsrede.
In hemel en op aarde is er slechts
Eén, die waarlijk groot is, zo ving hij
aan, en er is geen enkele gave of ta
lent, of het is uit Hem voortgekomen.
Daarom betaamt het ons Hem, ja Hem
alleen in Zijn grootheid te erkennen. Op
deze dag gedenken wij, de onuitspreke
lijke weldadigheid, 25 jaar als Kamer
lid te zijn gespaard, gedragen te zijn en
verdragen en hoe de Heere Zijn bijstand
niet heeft willen onthouden. Ben heuge
lijk feit, waard te Zijner ere te geden
ken en zichzelf gering te schatten voor
aUe onverdiende weldaden bewezen.
Liever was spreker hier niet versche
nen en hij heeft veel moeten overwin
nen om deze plaats in te nemen. Inzon
derheid was bij hem de vrees, dat aan
een nietig mensenkind ere zou worden
gegeven. Maar anderzijds zou het van
snode ondankbaarheid jegens den Heere
getuigen, indien hij zich bij deze gele
genheid had teruggetrokken.
Hij bracht in de allereerste plaats de
Staatkundig Gereformeerde Partij har
telijk dank voor de grote toegenegenheid
en voortdurende trouw hem betoond,
wat hem in moeilijke ogenblikken bij
vijandschap en kwade bejegening veel
steun had gegeven. Ziende op zichzelf
staat hij in alles schuldig jegens den
Heere, maar heeft hij toch vaak ge
voeld, dat hij dit werk kon en mocht
doen. Grote dankensstof is er in zijn
hart, dat hij de Staatk. Ger. Party 25
jaar in de Tweede Kamer heeft mogen
dienen. Veel zijn er in de 25 jaren ge
komen en gegaan, en waarom ik niet?
roept spr. uit. Bij ons is de beschaamd
heid des aangezichts en er is overvloe
dige reden om Gods goedertierenheden
te herdenken, dat hij, zonder enige ver
dienste gespaard is gebleven.
Dan ging spr. in korte trekken de ge
schiedenis der S.G.P. na. Met enige
vrees en schroom vertelde hij, hoe de
Heere hem destijds bepaalde dat hij nog
eens Kamerlid zou worden, terwijl er
De TO~jarige juhilaris Ds- P. Zandt
op zijn studeerkamer.
toentertijd niet een partij was, met welks
program hij zich kon verenigen. En toch
is het bewaarheid geworden. Eerst in
1922 kon spr. stemmen op de man zij
ner keuze, nl. Ds Kersten. Nimmer had
hij hem gezien of gesproken. Kort daar
op is hij tot de S.G.P. toegetreden en
tot lid van het Hoofdbestuur gekozen.
Tussen hem en Ds Kersten ontstond een
hechte band. In 1925 kwam hij als no.
2 op de candidatenlijst voor de Tweede
Kamer.
Vain zwiaren strljd
Spr. herinnerde aan de zware strijd
die hij in die kwarteeuw had doorge
maakt. Met allerlei schimpscheuten
werd op de gehate partij afgegeven. De
spreekbeurten van het drietal Ds Barth,
Ds Zandt en Ds Kersten werden beti
teld met B.Z.K., Beste zware krultabak!
Spr. haalde daarbij aan de verkiezings
vergaderingen te Putten, Apeldoorn en
Den Haag e.a., waar de politie te hulp
moest worden geroepen om in het ver
wekte rumoer orde te scheppen. Tegen
de coalitie A.R. en C.H. met Rome
moest worden opgetomd. Spr. gewaag
de er van, hoe onder Gods voorzienig
bestel het amendement inzake het ge
zantschap bij de Paus oorzaak was, dat
het Kabinet-Colijn moest aftreden. De
coalitie werd verzwakt. De S.G.P. werd
gedoodverfd als een anti-papistische
partij. Maar al degenen werden be
schaamd, die van de S.G.P. zeiden, dat
elke stem op haar uitgebracht, verloren
was! Onder beding van genade mocht
zij tegen alles in groeien. Spottend zei
men: de stem van de Dordtse Synode
wordt weer gehoord in de Kamer! Be
spotting en belaching was meermalen
hun deel. Maar de Partij groeide. In
1929 kwam het aantal Kamerleden op
3, toen Ir van Dis was gekozen. Met
hem heeft spr. 8 jaar in hechte vriend
schap mogen optrekken.
Ook bracht spr. naar voren hoe zijn
vriend vrijlen Ds Kersten tegen heel de
Nederl. wetgeving in, niet meer mocht te
rugkeren in de Kamer. Geen enlcel of
ficieel bescheid is ooit ontvangen, waar
om hij niet mocht terugkeren. Requesten
bij de regering (Schermerhorn) en het
vragen van revisie baatten niet. Bar
bertje moest hangen. Ofschoon hij de
partij met een onmiskenbaar talent had
gediend, werd hij uitgemaakt voor een
dief en een oplichter. Op de jaarverga
dering 1946, toen Ds Kersten als no.
1 op de candidatenlijst stond, besloot hij,
doordat zijn gestel achteruitgang, voor
deze candidatuur te bedanken.
De strijd is in de huidige periode, nog
even zwaar als te voren. Van geen en
kele der rechtse groepen is steun te
verwachten aldus spreker.
Hij dankt zijn medelid is van Dis voor
de steeds genoten vriendschap. Ook de
hoofdbestuursleden, tegenwoordige le
den van de Prov. Staten, de oude voor
trekkers o.m. de Kok van Middelburg,
en de oude Statenleden J. W. v. Houdt
en A. J. Kersten. Hartelijk dank brengt
hij ook zijn vrouw, die voor hem al die
jaren vele offers heeft getroost.
Aan het slot van zijn rede haalde hij
enige woorden aan van zijn onvergete
lijke moeder op haar sterfbed, waarbij
hij met nadruk zeide wars te zijn van
alle mensenverheerlijking. Hij mag
staan tot op dezen dag, maar als een
onnutte dienstknecht. Alle roem is uit
gesloten, het is niet uit hem, maar alles
van den Heere.
Aanbieding geschenken
Ds van Dijk deelde de vergadering
mede, dat Ds Zandt geen enkel geschenk
wenste te aanvaarden. De jubileinncom-
missie meende daarom in de allereerste
plaats aan Mevrouw Zandt een zilveren
roomstel met inscriptie te moeten aan
bieden, met hartelijken dank van de
Partij voor al de opoffering in die 25
jaren betoond.
En al wilde Ds Zandt geen geschenk
aannemen, toch moest hij een grote
dubbele boekenkast aanvaarden, waar
van hem de tekening werd getoond.
Bovendien werd hem een cheque van
ruim 2000 gulden overhandigd, van gel
den die door leden waren bijeengebracht.
Ds J. W. Kensten van Genemulden
sprak daarna namens de familie Ker
sten, daarbij herinnerde hoe hij met zijn
onvergetelijke vriend en strijdmakker,
de strijd tegen ongeloof en revolutie
mocht aanbinden. Behalve deze strijd
is er ook nog een tegen hem, die het
Verbond Gods in hun mond nemen, een
strijd die veel zwaarder is. Op 2 waar
heden wijst spreker: ten 1ste: Zonder
Mij kunt gij niets doen en Ik vermag
alle dingen, door Christus die mij kracht
geeft. Spreker bidt hem en zijn gade
Gods zegen toe en offreerde namens de
familie een vulpen en vulpotlood met
gouden dop in etui als aandenken.
In de middagvergadering voerde het
Kamerlid en partij-secretaris Ir v. Dis
het woord die vele fragmenten uit de
geschiedenis der S.G.P. naar voren
bracht. In zijn toespraak zette hij niet
den mens op het voetstuk maar bracht
hij Gode alleen de eer. Hij schetste ook
de veelvuldige arbeid van Ds Zandt,
niet alleen als Kamerlid, maar ook als
lid der Prov. Staten, Partijvoorzitter
enz. Verleden jaar had hij alleen meer
dan 1000 brieven te beantwoorden over
allerlei zaken, waarvoor veel inlichtin
gen moesten worden ingewonnen. Acht
jaar lang mocht hij met hem samenwer
ken, waarbij zij vele dagen en halve
nachten aan partijbelangen hadden ge
werkt. Namens de partij bracht hij zijn
gelukwensen over, waarbij hij Mevr.
Zandt insloot en de wens uitte dat Ds
Zandt nog vele jaren zou mogen wor
den gespaard om de Kamer te verte
genwoordigen en terug te roepen tot
Gods Wet en Getuigenis,
Burgemeester Kodde van Zouiteland©
sprak vervolgens als lid van het Hoofd
bestuur. Hij liet de jubilaris toezingen
Ps. 118 7.
Vervolgens waren aan de orde de ge
lukwensen van afgevaardigden der Prov.
Besturen. Hiervan voerde als eerste het
woord het oudste Hoofdbestuurslid Joh.
de Kok te Middelburg namens de Prov.
Zeeland. Kernachtig waren diens uit
spraken: hij wenste hem namens de
Zeeuwen toe, dat hij tegen de stroom zou
mogen blijven oproeien met verlies van
eigen roei-riemen. Dan komt er winst.
Winst, die schuilt bij een Ander.
Namens de Prov. Zuid HoUand sprak
de heer J. Vermeulen; namens Gelder
land de heer J. Dekker, namens Noord-
Holland de heer Tanger, namens Utrecht
de heer J. v. Bochove, nemens Overijsel
de heer v. d. Weerd, namens Noord Bra
bant de heer Kornet, en namens Fries
land de heer Verboom.
Ds Dorsman, Ned. Herv. Predt. te
Schelluinen bracht zijn gelukwensen na
mens het Landelijk Verband van Studie
verenigingen en dankte hem voor de
goede jrichtlijnen gegeven. Hij bood hen
namens de ötudie-verenigingen het boek
werk de Wonderen des AUerhoogsten
van Abr. v. d. Velde aan, gebonden in
extra mooie prachtband.
Ds J. v. Dijk dankte de sprekers en
allen die hadden meegewerkt tot het
welslagen van deze dag.
Slotwoord
Het slotwoord werd door Ds Zandt
gesproken. Hij was echter te zeer over
stelpt om het lang te maken. Zeer had
hij tegen deze dag opgezien, toch zou
hij echter deze dag niet gaarne willen
missen. Hij bracht ontroerd dank voor
de liefde en trouw hem betoond, dank
inzonderheid aan Hem, die hem deze
dag deed beleven. De mooie cadeaux
wilde hij aanvaarden, maar in geen ge
val de hem geschonken cheque van ruim
2000 gulden, die voor Partij-doeleinden
zouden worden gebruikt.
Aan het eind van de bijeenkomst gaf
Burgemeester Kodde van Zoutelande op
te zingen Ps. 134 3, welke zegenbede
staande werd toegezongen. Ds Zandt
eindigde daarna met dankgebed.
Hiermede was de plechtigheid, die een
sober, maar zeer spontaan karakter
droeg, beëindigd.
