Het onderhoud van de boerderij
boomgaard in vogelvlucht
Neemt het oorlogs
gevaar toe?
ces.
22ste Taargang
Woensdag 22 Februari 1950
No. 1897
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
De Polderdeskundige Breeman spontaan gehuldigd
606 polders in de loop der jaren door hem hersteld
Nieuwe partij in Friesland
bij de Statenverkiezingen
Opening Chr. Zeelieden
tehuis te Scheveningen
1960
k oolï.
jongens
steeds
meester
doe je
molen
naar
draaien
feliciteerd
Wan-
Of
er dat
wordt
wat
lezen
goed.
schrgven
geschrok-
Opgave 1
Daar
wegen
istal on-
met de
Leren
vreemde
aan-
jed wll-
graag?
kun je
bent.
niet ge-
4crp. Een
vervolg
e wens
i6f je ge-
Ik denk
potlood
je van
lap ge
niet ult-
joe?
ezier,
en gaf
KO.
het ge
niet wat
haast
a" wel
je niets
Maar
niet-
van
KO.
LIEP
ndijk is
aarshoofd in
was van
later op
weer de
zaaien
betekent in
gezaaid en
zaaisels de
Ifsprekend
gheden ge-
het geval
week van
reken van
Ithans voor
tarwes is
men de
weer dit
kan blij-
voor be-
nieestal
zomertar-
keus van
teed moet
daarnaast
de zeker-
gezond ge-
oog verto-
worden
waarvan de
aanwezig
het blote
blijven
opkomst met
indien het
mmels.
brandziek-
zoals bijv.
stuifbrand
schim-
enz. Deze
en de kwa-
drukken,
eenvoudig
om de ge-
nl. de
Deze kost
geeft reeds
minder
Als re-
groter dan
zijn. Bo-
zekerheid
een ge-
dan ook
nu er in
smiadel, ver-
middelen 1"
A.grano. Drt
sterkere en
en geelt
ens waar-
minder-
zich in
goede pro-
het werK
tot een zo
metten van
van het
tdmvf»
■Z-<L
Verscl^jnt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag Bedactiebiireaii: Prins Hendrlkstraat 132 IVÜddelharnls Abonnementspiya 1.60 per kwartaal
Telefoon 17
Middelhamis
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drukkerij 19
AdT.-piiis 12 ol. p.
mm. Bij conltact
speciaal laiiei
Tegen het einde van de grote volke-
renkrijg werd de wereld opgeschrikt
door het werpen van een tweetal atoom
bommen door de Amerikanen op de Ja
panse steden Nagasaki en Hirosjima.
Niet alleen vernielde de explosie alles
in grote omtrek, maar ook een langdu
rige radio-activiteit werkte verwoestend
in op al wat leeft.
Het gebruik van zulk wapentuig wek
te weerzien. Toch werd deze weerzin ge
temperd door het feit, dat de verwoes
ting van deze twee steden de Japanse
weerstand brak, waardoor het einde van
Je tweede wereldoorlog verhaast werd.
Aan het eind van iedere oorlog treedt
een zekere oorlogsmoeheid in bij de oor
logvoerenden, en er rijst een hoop, dat
het mensdom nu eindel^k eens wijzer
zal worden, en dat die onzinnige oorlo
gen nu voorgoed tot het verleden zullen
behoren. Het gruwelijke van dit oorlogs
tuig wekte ook nu de hoop, dat in de
toekomst geen verantwoordelijk staats
man meer aan zou sturen op een oorlog
tnet zulke strijdmiddelen.
Na de eerste wereldoorlog, toen zich
het bombardementsvliegtuig pas goed
ging ontwikkelen, en verschillende gif
gassen bekend waren geworden, heette
het ook al: Een volgende oorlog leidt
tot algehele vernietiging van het mens
dom; in enkele uren wordt een stad plat
gebormbardeerd. Het zal binnen een
paar weken afgelopen zijn. De practijk
heeft het anders uitgewezen. Het heeft
heel wat langer geduurd. Daarnaast
nioet worden geconstateerd, dat de gif
gassen niet gebruikt zijn. Geen der par
tijen durfde zeker de eerste te zijn. Of
men zag er geen heil in.
Thans is de wereld opnieuw opge
schrikt door de berichten, dat een
hieuw soort bom is uitgevonden, de wa
terstofbom, waarvan de uitwerking nog
veel verschrikkelijker is dan van de
atoombom. Men kan niet precies zeggen,
wat de uitwerking zal zijn. Maar men
spreekt van een duizendvoudige uitwer
king tegenover de atoombom. Door het
ontploffen van zo'n bom zou een gebied
van 250 km2 geheel worden verwoest;
dat is dus een oppervlakte ter grootte
van het eiland Walcheren. Een wereld
stad als Londen zou in één ogenblik
geheel worden verwoest. Maar dan
spreekt men er van, dat door de radio
activiteit alle leven over een nog veel
groter gebied zou worden vernietigd.
Een land als Nederland zou door één
bom uit de oorlogvoering worden uit
geschakeld.
Is het verantwoord zulke vreselijke
moordwerktuigen tot ontwikkeling te
brengen? Président Truman stond voor
de verantwoordelijke beslissing, of in
Aviierika de fabricage zou worden voort
gezet, of dat ermee gestopt zou worden.
lii] heeft beslist dat het vuortgang zou
vinden. Mag men de berichten geloven
dan is Rusland reeds in het bezit van
de waterstofbom.
Nu herhaalt zich met kracht de vraag,
of men, met de vernietigende gevolgen
van zulk oorlogstuig voor ogen, nog een
oorlog zal durven ontketenen. Wordt de
kans op oorlog uitgesloten? Wordt ze
althans nu kleiner?
Laat ons voorop stellen, dat, schoon
Wij geenszins de verantwoordelijkheid
van regeringen en volken willen ver
zwakken, evenwel het lot der volkeren
in Gods hand is. Gelukkig!
Zullen de mensen nu wijzer zijn Zul
len ze althans zó dwaas zijn nü nog
log te gaan voeren? Zal het „gezon
de verstand" de overhand niet krijgen?
Maar is er sedert 's mensen val wel
wit anders dan oorlog geweest? En
is het niet aan Gods algemene genade
te danken als en. eens adempauzen in
de oorlog met wapenen zijn Vrede, wa
re vrede, behoeft ge op deze wereld
niet te verwachten. Daarvoor zuUen
eerst moeten komen een nieuwe hemel
en een nieuwe aarde, waarop-gerechtig
heid zal wonen. Uit het hart des mensen
komen voort boze bedenkingen en dood
slagen. De oorlogen, als oordelen Gods,
zijn daar de rijpe vruchten van.
Als het ligt aan de mens hebben wij
geen vrede te wachten. Dan zullen te
zijner tijd de bommen hun dienst doen
om alles te vernietigen. Is een oorlog
wel iets anders dan gewapenderhand
voorzetten van de diplomatieke strijd?
Het ia er de ontlading van.
En als men nu een oorlog met zulke
verwoestende strijdmiddelen niet aan-
teft, dan zal de „koude oorlog" voort
gaan; in hevigheid toenemen. En zal
^w tenslotte de ontlading uiteindelijk
tóch niet komen. Als men elkander niet
ffleer behoeft te ontzien, omdat de an
der toch geen oorlog meer aandurft, dan
zullen er geen grenzen meer aan het
diplomatiek steekspel zijn.
Maar en erger: Stel dat dit nieuwe
inderdaad zo effectief is, dat men zijn
tegenstander op korte termijn kan ver
nietigen, dan zal ieder het voor zich
geraden achten hieraan gevolg te ge-
^en, alvorens de ander hem voor is. Dan
Komt het er alleen maar, om redenen
^3-n zelfbehoud op aan, bij verrassing
f ren oorlog te beginnen. Of liever: men
gooit gewoonweg zonder oorlogsverkla-
^'ng een paar bommen op de voornaam
ste steden of centra van oorlogsindus-
^le van'de tegenpartij, «Jn dV ligt ziel-
^genö rieer Jf^ reeds, in „vredestijd"
stelt Amerika veiligheidszones in rond
^e plaatsen waar de bommen worden
vervaardigd.
Of wij geloven dat het mensdom zich
zelf vernietigen zal? Neen, God zal het
Donderdagmiddag 16 Febr. kwamen in
Heenvliet practisch alle besturen van
polders en waterschappen van Goeree
Overflakkee, Voorne en Putten, Rozen
burg, Hoeksche Waard en IJsselmonde,
benevens tal van autoriteiten van de
departementen van Waterstaat en Land
bouw, vele genodigden enz. enz. bijeen
om hulde te betuigen aan de heer J. L.
Breeman, waterbouwkundige bij de Cul-
tuur-technische Dienst te Utrecht. De
heer Breeman werd geboren te Oolt-
gensplaat en wist zich, in hoofdzaak
door zelfstudie op te werken tot een der
meest prominente deskundigen op het
gebied van ontwatering van polders.
Reeds tal van jaren was de heer Bree-
maa. in deze streken werkzaam en
maakte hij plannen tot het verkrijgen
van een behoorlijke waterlozing voor di
verse polders, maar zijn grootste activi
teit en de schoonste resultaten bereikte
hij in de na-oorlogse jaren. Sinds 1945
heeft de heer Breeman de plannen op
gesteld voor het herstel, voor nieuwe
bemalingen en voor gehele nieuwe wa
terlopen op alle genoemde eilanden, in
totaal 60 polders met een oppervlakte
van 40.000 hectaren kostbaar land. Dit
geweldige werk heeft veel van deze wa
terbouwkundige gevergd, zoveel, dat hij
er een ernstige ziekte door kreeg. Don
derdag werd hij door alle genoemde in
stanties gehuldigd en nog maar zelden
maakten wij op de eilanden mede, dat
er zulk een grote belangstelling getoond
werd voor een enkel persoon.
Het was een ongekende drukte bij het
stationnetje van Heenvliet, waar in de
zaal van de heer Geilvoet het grote ge
zelschap bijeen kwam. De bijeenkomst
werd gepresideerd door de heer J.
Trouw te Nieuwenhoorn, voorzitter van
polders, voorzitter van het huldigings-
comité, dat als secretaris had de heer
Rijkee uit Heenvliet en waarin voor
Flakkee zitting hadden de heren A, van
den Tol en Bom van de Stadse polders.
Onder de aanwezigen bevonden zich
o.a. Ir Herweijer, directeur en Ir Hen
drik, inspecteur van de rijksdienst Land-
bouwherstel, Ir van Gaaien, rijksland-
bouwconsulent. Prof. Ir Hellinga en Ir
van Rossum van de Cultuurtechnische
Dienst, Ir van Rossum en Mr Visser van
de Grondkamer, Dr Ir P. van den Burg,
hoofdinspecteur van de Rijksdienst, de
ingenieurs Terluin, Bruggeman en Van
der Meer van Provinciale Waterstaat.
Voorts waren vertegenwoordigd de
N.V. Grontmij, de directie van het Tech
nisch Bureau Waterschappen, de Ned.
Heide Mij, vele burgemeesters en ande
re autoriteiten, terwijl van.de Cultuur
technische Dienst zelf tegenwoordig wa
ren de Ingenieurs F. P. Mesu en J. C.
Pfeiffer.
Van diverse personen werden schrif
telijke gelukwensen ontvangen, o.a. van
burgemeester Rijnders als voorzitter van
de Stichting Flakkeese Gemeenschap en
een ander telegram van deze burge
meester als magistraat van Middelhar-
nis en Sommelsdijk.
Het werd een buitengewone huldiging,
waaraan tal van sprekers deel namen,
zoals uit het vogende kan blijken:
De heer J. C. Trouw, voorzitter van
het huldigingscomité, heette allen har
telijk welkom, waarbij hij in het bijzon
der de autoriteiten noemde en de heer
Breeman met diens dochter. Het comité
van huldiging stelde de enorme belang
stelling op hoge prijs. Spr. had gaarne
het presidium aanvaard, gezien het vele
nuttige werk, dat de heer Breeman deed,
het herstellen van 606 polders met een
oppervlakte van 40.000 ha.
Op 1 Jan. 1900 werd de heer Breeman
te Ooltgensplaat geboren, door zelfont
wikkeling bracht hij het tot deskundige
op het gebied van ontwatering, die de
boer op ging om de waterstaatkundige
toestand der polders te verbeteren of
na de oorlog te herstellen. De heer
Breeman had een zware taak, eigenlijk
te zwaar.
Spr. was zeer dankbaar, dat de heer
Breeman zijn kennis niet voor zich hield.
Hem te overtreffen zal niet gemakkelijk
zijn. Door de heer Breeman werd de
Cult. Techn. Dienst groot.
Spr. vertelde voorts iets van samen
werking, zoals die was tussen de heer
Breeman en de polderbesturen.
Het is beslist niet altijd gemakkelijk
geweest om de besturen van de juist
held der plannen te overtuigen.
Spr. werkte 20 jaar aangenaam met
de heer Breeman samen, steeds op de
prettigste wijze. Spr. releveerde bv. het
stichten van de twee gemalen van de
polder Nieuwenhoorn, hetwelk geschied
de onder directie van de heer Breeman.
Ook maakte hij een nieuwe polderkamer
(alhoewel die nog niet, is goedgekeurd.)
Spr. bedankte nogmaals hartelijk sn
bood namens het huldigingscomité een
schilderij aan, voorstellende de ontwate
ring van de polders vroeger en nu, ge
schilderd door de heer C. D. Visser te
Nieuwenhoom, de album vervaardigd
door de heer Pr. Spuijbroek te Nieuw-
Helvoet.
De heer Breeman dankt
De heer Breeman zegde hartelijk dank
voor de schone geschenken en hij be
tuigde zijn ingenomenheid met de hul
diging. Hij bedankte de heer Trouw
voor diens vriendelijke woorden. Gaarne
ging spr. de boer op, hij gevoelt zich
buiten op zijn gemak. Spr. heeft zeer
vele aangename herinneringen aan het
overleg met de besturen.
Dan sprak de heer Breeman de ver
tegenwoordigers der polders toe. Hij
was zeer dankbaar voor het presidium
van de heer Trouw die hij de pionier
van het verbeteren der polders noemde.
Van de heer Trouw kreeg hij een
goede^ leerschool. De polder Nieuwen
hoorn ging voor in het verbeteren en
spr. had daarvoor de hoogste lof.
De heer Breeman memoreerde, dat er
hard gewerkt is, niet alleen door spr.,
en hij bracht alle medewerkers harte
lijk dank, de deskundigen, de admini
stratie en de technikers van de C.T.D.
In het bijzonder richtte spr. dank tot
de heren Bandsma en van Kleunen.
„Nogmaals mijn nooit te grote dank
voor deze middag!" aldus spr. Hij heeft
zich slechts een onderdeel gevoeld van
een groot geheel. De samenwerking was
altijd best, de polderbesturen hebben
zich herhaaldelijk grote offers getroost
voor de verbetering.
„Wie zou zich in 1945 niet geheel ge
geven hebben om de overstroomde lan
den droog en hersteld te krijgen?" zo
vroeg spr. Daaraan te hebben mogen
meewerken is spr.'s grote voldoening.
Het land werpt weer rijke vruchten af
en spr. hoopte, dat nooit weer een ramp
deze streken zal treffen, nog minder dat
mensenhanden nog eens het land door
het water zuUen verwoesten, zoals de
bezetter in de bange jaren deden.
Daarna sprak Ir Mesu,
directeur Cultuur Technische Dienst,
welke tevens vertegenwoordigde de
directeur-generaal van de Landbouw
en de directeur van Landbouwherstel.
Deze drie instanties werkten veel en
lang met de heer Breeman samen. De
heer Breeman was de aangewezen man
voor dit polderland, waarin hij geboren
en getogen is. Meer dan zestig plannen
heeft hrj ontworpen en de autoriteiten
zijn zeer dankbaar voor zijn activiteit.
Er was steeds een zeer nauwe samen
werking en daarvoor bracht spr. veel
dank.
Als chef en medewerker richtte de
heer Mesu nog een bijzonder woord tot
de heer Breeman, die hij huldigde we
gens werklust, verantwoordelijkheidsge
voel en kennis. De heer Breeman is
ambtenaar up to date. Hij is een sieraad
onder de ambtenaren. Uiterst bekwaam
en ijverig en in zijn blazoen staat „die
nen", dienen van land en volk.
Spr. vestigde voorts aandacht op de
persoon van de heer Breeman te Utrecht.
Professoren en ingenieurs heeft hij op
geleid. Gaarne gaan allen nog tot hem.
om adviezen. Spr. hoopte, dat de heer
Breeman spoedig weer tot goede gezond
heid mag komen en dat hij nog lang
mag werken in dienst van ons volk.
Prof. Hellinga van Laindbotiwherstel
was volgende spreker, die o.a. de heer
Breeman huldigde om zijn overtuigings
kracht of poldervergaderingen. 'Door de
heer Breeman maakte spr. kennis met
laatste woord hebben. De dag des ge
richt nadert met rasse schreden. Ook
dit zijn er tekenen van. De Schrift
spreekt van grote benauwdheid. De (be
trekkelijke) vrede wordt Van de aarde
weggenomen. Allerwegen neemt de wre
vel toe. Onder de belijdende Christenen
ziet ge twist en verdeeldheid. En de wij
ze maagden zijn met de dwaze in slaap
gevallen. Het recht struikelt op de stra
ten. Alles roept ons toe: Maranatha, de,
Heere komt.
ZUSTER PIA MET DE BRANDSPUIT.
Als in het klooster Urberg bij Tann-
hausen in Schwaben de sirene huilt, dan
grijpen zuster Pia en haar medezusters
de brandspuiten en gaan de grote brand
weerladder op. De commandante van de
Urbergse brandweer blaast op de fluit.
De zusters weten met deze moderne mo
torspuit om te gaan en reeds tweemaal
heeft deze brandweercolonne bij grote
branden zijn maimetje gestaan.
de polderzaken. Eerst bij de Cultuur
technische Dienst en later bij Landbouw
herstel leerde spr. de heer Breeman als
deskundige en verdienstelijk ambtenaar
kennen. Dat bewijzen ook de boeken, die
de heer Breeman samenstelde, een gra
fieken-album enz.
Ingenieur J. L. Klein, sprak voor de
Prov. Waterstaat en had evenals alle
andere het hart vol van het gepresteer
de door de heer Breeman. Polders en
Waterstaat zijn beide kinderen van de
provincie. Er ligt een aanrakingsvlak en
daarop staat de heer Breeman. Als men
op de eilanden spreekt over de Cult.
Tech. Dienst, dan is dat Breeman. Hij
wa.s de grote vriend der polders en hij
wees hen op hun fouten en bovenal, hij
wees de weg naar het herstel; liefko
zend ging zijn oog over deze streken.
Deze streken hebben aan de heer Bree
man veel te danken. Persoonlijk vond
spr. het een grote voldoening nu en
dan eens met deze polderdeskundige te
kuimen spreken.
De heier Oostdijk, Ooltgensplaat ken
de natuurlijk de heer Breeman heel goed
ais geboren Platenaar, maar bovendien
kende hij hem als secretaris van een
tiental polders in Oost Flakkee, waar
men altijd moest vechten tegen het ho
ge water. De heer Breeman maakte de
plannen voor Galathee-Maria. Die plan
nen waren revolutionnair vanwege de
brede watergangen. Maar als men nu in
de Galathee komt ziet men dat die bre
de wateringen het land droog houden.
De andere polders zijn gevolgd! Spr. zei,
dat het gehele gebied niets dan lof
heeft. Slechts een paar poldertjes stre
ven nog tegen. De heer Breeman was de
volhouder, die won. Spr. hoopte, dat de
heer Breeman in het werk zal blijven,
dat hem lief is.
De vertegenwoordiger van de Polder
Cromstryen ide heer B. Unkweg kwam
vervolgens zijn hudde betuigen voor de
wijze, waarop zijn gebied ontwaterd
werd. Voor Cromstryen maakte de heer
Breeman het vijftigste plan van de
serie.
Voor de polders, lozende door de ha
ven Den Bommel sprak de heer Melis
sant, die zgn dank en waardering je
gens de heer Breeman in dichtvorm uit
sprak, waarnaar de vergadering geboeid
luisterde.
De heer Bruggeman, Ingenieur van
Prov. Waterstaat sprak de hoop uit, dat
de heer Breeman van God de kracht
krijgt om het werk weer ter hand te
nemen, dat hem lief is.
De heer A. de Haas van Dorser Gilde
Tonge sprak pver de verbeteringen in
de polderbemalingen. De molen van
Oude Tonge verdween en de heer Bree
man ontwierp een nieuwe bemaling en
nu is de zaak af! „Tevens is de polder-
kas ledig!" zo voegde spr. laconiek aan
zijn woorden toe en dat oogstte natuur
lijk een daverend gelach.
De heer A. 'van {den Tol, Stad aan
't I^ringvliet, richtte een persoonlijk
woord tot de heer Breeman. Deze hoog
tijdag in het leven van de heer Breeman
noemde spr. zeer verdiend. Ook hij zeg
de dank en lof voor hetgeen verricht
werd.
De heer J. C. de Haas van Dorser
Hellevoetsluis en de heer Bakker van
Abbenbroek kwamen dan getuigen van
hun dank en waardering.
Wanneer een betere oeverver
binding voor Flalikee?
Tenslotte zette de heer van iden Tol
de heren van Provinciale Waterstaat
voor ogen hoe de Flakkeese polders en
de gehele eilandbevolking lijden onder
de slechte oeververbinding en op min of
meer humoristische tevens wel wat
priemende wijze verzocht hij, dat
Prov. Waterstaat Flakkee eindelijk eens
aan een behoorlijke oplossing van het
vraagstuk oeververbinding zal helpen.
HET AFFICHE VAN DE JAARBEURS
Alom in de lande zijn thans weer de
affiches verschenen van de Voorjaars-
beurs, die van 21-30 Maart a.s. zal wor
den gehouden. De ontwerper, Otto Treu-
mann heeft ditmaal een<zeer attractieve
plaat» gemaakt, die door zijn scherpe
kleuren reeds van verre de aandacht
trekt.
Rode, witte en blauwe stralenbundels,
die zich concentreren op het Jaarbeurs
embleem de U met de Mercurius hoed
geven aan dat van alle zijden zowel
in binnen- als buitenland, de aandacht
van de zakenlieden weer geheel is ge
richt op de grote manifestatie van het
bedrijfsleven, die in Maart te Utrecht
zal plaats hebben.
Donderdagavond jl. hielden de Ned.
Fruittelers Organisatie, de Vereniging
van Oud-leerlingen „Excelsior", de Chr.
Boeren, en Tuindersbond en de HoU. Mij
van Landbouw gezamenlijk een verga
dering in Hotel Spee te Sommelsdijk.
De heer J. M. den Baars, voorzitter
van de N.T.O., presideerde, riep de aan
wezigen een welkom toe en gaf vervol
gens het woord aan Ir J. Bos, hoofdre
dacteur van „De Fruitteelt", welke tot
onderwerp had:
„Het onderhoud van de boer-
dery-boomgaard."
De fruitteelt, aldus spreker, is geen
vak, dat je als een recept kunt opvol
gen. Integendeel, alle werkzaamheden
moeten worden aangepast aan de grond
soort en aan de aard van het bedrijf.
In verband hiermede heb ik heden
middag enkele Uwer boerderij-boom
gaarden bekeken en heb gezien, dat er
oude boomgaarden met oude perenbo
men en half afgeleefde leibomen zijn,
doch dat daarnaast ook jonge aanplan
tingen hebben plaats gehad.
Voorzover mij bekend, plantte U in
Uw jonge boomgaarden goede variëtei
ten uit bv. Cox Jonathan. Deze rassen
vereisen echter veel onderhoud en daar
om moet U eerst goed weten wat U
doet, want indien U er niets aan doet,
is dit zonde van de grond en kunt U
er beter een kippenren op planten. De
tijd, dat men niets aan een boomgaard
behoefde te doen is voorbij en voelt U
daar niets voor dan zou ik U aanraden
om de vruchtbomen om te hakken en
kaneelzuur te planten, want deze bloeit
altijd mooi doch geeft geen vrucht.
Wat is verzorgen?
Wanneer ik denk aan verzorgen, denk
ik gelijk aan de waterhuishouding, want
dit is het allerbelangrijkste voor de
vruchtbomen. Hier zult U echter op dit
eiland niet veel last mee hebben, daar
de ontwatering goed is.
De bemesting eist veel kali en weinig
fosforzuur, want vruchtbomen zijn ech
te kalivreters. Door toevoeging van veel
kali bevordert men de vruchtbaarheid,
de weerstandkrachtigheid tegen nacht
vorst en de waterhuishouding der bo
men.
Fosforzuur daarentegen is niet erg
belangrijk en heeft de boom dus weinig
nodig. Het verdient echter wel aanbeve
ling de grond op het forforzuurgehalte
te laten onderzoeken.
De toevoeging van stikstof hangt af
van de scheutgroei. Is de groei te wei
nig, dan geeft men meer stikstof, is de
ze echter teveel, dan vermindert men de
toe te dienen hoeveelheid.
Hoeveel moet ik nu per ha geven?
Volgens mij, aldus Ir Bos, ongeveer
200 kg zuivere kali, 50-80 zuiver fos
forzuur en 80-120 kg zuiver stikstof per
ha, doch zoals ik reeds zeide, algemene
recepten kan ik U hier moeilijk voor
geven.
Wanneer moet ik deze meststoffen
toedienen
Zodra het blad van de bomen is, d.i.
dus in November, dient men de kali en
het fosforzuur toe en omstreeks Januari
de stikstof. Ligt de boomgaard in het
gras dan moet de toediening nog eer
der geschieden.
De snoei: Naar ik vernomen heb, al
dus spreker, is op Flakkee een groot
gebrek aan deskundige snoeiers, want
meestal denkt men, dat men dit zelf
niet kan.
Ik roep U echter toe: Iedereen kan
snoeien, mits hij maar ruim snoeit, want
daar komt het opaan." Bij een boom
moet licht en lucht kunnen. Men moet
niet zeggen, waar geen hout zit, kan
ook geen vrucht groeien. Door ruim te
snoeien krijgt men grote vruchten. Je
moet zorgen dat een boom gesteltak-
ken heeft en deze etages moeten min
stens een meter boven elkaar zitten.
Omenten: De winter is in verhouding
van.de zomer lang en daarom moeten
we dus veel houdbaar fruit hebben, d.i.
dus veel winterappels en peren en wei
nig zomerappels en peren en dit kan
men tot stand brengen door omenten.
Lichte bestrijding: De schurftaantas-
ting is wel één van de belangrijkste
ziekten. In het algemeen kan men de
ziekte echter trachten te bestrijden door
de bomen eenmaal in de winter met car-
bolineum te bespuiten, ze vervolgens
voor de bloei met Bordeauxe pap te be
spuiten en ze na de bloei driemaal met
californische pap en eenmaal met lood-
arsenaat te bespuiten. Doet men het
echter alleen maar in de winter en één
maal voor de bloei dan is het geld weg"-
gegooid en kunt U beter de bomen om
hakken en het fruit op de veiling gaan
kopen.
Ook bij het oog^sten worden grote fou
ten gemaakt, omdat het fruit dikwflls
te ruw wordt behandeld. Ik zeg altijd
maar: Het verschil tussen een appel en
een ei is, dat een ei direct kapot is, en
een appel pas over een maand. Te volle
kisten, te vroeg plukken zijn beide oor
zaken van onhoudbaarheid.
Tenslotte wil ik, aldus spreker, U nog
even wijzen op het bewaren van fruit.
De beste plaats hiervoor is een kelder,
want daar stijgt de warme lucht op en
de koude daalt. In allea wat dus op een
kelder lijkt, kunt U fruit bewaren. Zelfs
in een gat in de grond is het mogelijk,
mits U dan stro op de grond legt, daar
het fruit anders een grondsmaak krijgt.
In de daarop volgende bespreking,
deelde dhr den Eerzamen mede, dat hij
het fruit in de kelder bewaard had en
dat dit daar gebarsten was.
Dhr Bos meende, dat de kelder te
vochtig was.
Dhr den Eerzamen: Ontstaan gebrek-
ziekten door onjuiste bemesting bv. geen
stalmest
Dhr Bos: Een goede verhouding van
de kunstmest en een goede bemesting
is voldoende. Vooral de structuur moet
in orde zijn. Gebrekziekten komen
meestal voor op gronden die niet ge
schikt zijn voor fruitteelt bv. dun laag
je klei en daaronder zand. Op zijn tijd
is het toedienen van stalmest inderdaad
ook goed.
Na de pauze vertoonde men de fruit
teelt-film „Van Neerlands fruit", waar
op men de aanwezigen liet zien, hoe
men alle handelingen moest verrichten.
Deze leerzame avond werd met een kort
woord door de voorzitter gesloten.
Bij de dit voorjaar in Friesland te
houden verkiezingen van leden van de
Provinciale Staten komen de leden van
de gereformeerde kerken onderhouden
de art. 31 K.O., die zich van de anti-
revolutionnaire partij hebben afgeschei
den en een eigen partij hebben opge
richt, met een candidateiüijst uit. Lijst
aanvoerder is de heer T. Holwerda uit
Buitenpost.
Een nul, die v ol g t, kan veel beteke
nen, maar een nul, die voorop gaat,
is waardeloos.
't Hoogste schepsel hier is de mens.
En de mens, bezield door den Heiligen
Geest, is 't hoogste schepsel op zijn
hoogste hoogte.
Onder grote belangstelling van Ker
kelijke en Burgerlijke autoriteiten ig
Woensdag jl. het Chr. Zeeliedentehuis
te Scheveningen officieel in gebruik ge
nomen.
Mr J. V. Aartsen, Weth. van Econ.
Zaken, bracht namens het Gemeentebe
stuur van 's-Gravenhage de gelukwen
sen over en- was blij met dit initiatief
van het Stichtingsbestuur.
Hij memoreerde in dit verband de ar
beid van het Dieppe-comité. Zoals be
kend bracht de wethouder in December
jl. een bezoek aan de Franse haven-
plaats Dieppe, waarbij hij een indruk
kreeg van het werk van de Hollandse
kerken in de daar gevestigde zeelieden
onderkomens.
Ds J. G. Feenstra opende dit feeste
lijk samenzijn, verzocht te zingen Ps.
68 10, ging voor in gebed en las daar
na Hand. 28 17.
Zoals het huis van Publius op Malta
voor Paulus werd opengesteld en hij er
vriendelijk geherbergd werd, zo willen
wij dit huis openstellen en onze bezoe
kers vriendelijk herbergen opdat ook
hier het Woord Gods rijke betekenis mo
ge krijgen.
Ds Stolk heeft zelden zo de leiding
Gods mogen zien als nu in de oprichting,
aankoop en inkleding van het gebouw.
De heer Jac. Vooys gewaagde van de
medewerking die ontvangen was zowel
moreel als financieel.
Dr H. Holtrop was verheugd dat dit
alles vrucht was van interkerkelijke sa
menwerking.
Daarna was het woord aan de afge
vaardigden;
Ds H. J. Heida namens Bethsaida,
De heer J. Nap namens de Ned. Chr.
Zeeliedenvereniging,
De heer W. Don voor het Zeeliedente
huis van Vlaardingen,
Jak. Valkenier als Dir. Zeemanshuis
te Rotterdam,
C. Mooiman namens de vissers,
en Y. Jacobs als wn. Praeses Geref.
Kerk art. 31 K.O.
Daarna ging de vlag in top, ten te
ken dat het huis openstond en de zeelie
den ontvangen worden door het echt
paar Groen, die alles zullen doen om het
hun zo aangenaam mogelijk te maken.
De vissers uit Arnemuiden, Goederee-
de, Stellendam en Ouddorp, die te Sche
veningen aan de markt komen, kunnen
dus nu ook gebruik maken van dit
mooie Chr. Zeelieden-tehuis.
------O—-
R.T.M. VERWACHT ONGUNSTIGER
RESULTATEN
Het jaar 1948 was voor de maatschap
pij weer niet ongunstig, aldus de direc
tie van de Rotterdamse Tramwegmij in
haar verslag. De bedrijfsontvangsten
waren door de daling van het reizigers-
vervoer in totaal 183.000 of 4 pet la
ger dan in 1947. De exploitatie-uitgaven
daalden met 120.000 of ruim 3 pet.
Voor 1949 en 1950 wordt nog een
voortzetting van de daling van het rei-
zigersvervoer en een toeneming van het
goederenvervoer verwacht, daarbij moet
het uitgesloten worden geacht dat, in
geldswaarde uitgedrukt de toeneming
van het goederenvervoer de achteruit
gang van het reizigersvervoer zal kun
nen goedmaken. Dit en de stijging der
materiaalprijzen alsmede de loonsverho
ging baren de directie zorg.
Het exploitatiesaldo beloopt/ 497.317
(V. j. 560.695.) Na diverse voorzienin
gen en afschrijvingen resteert een voor
delig saldo van 14.000, waaruit een
dividend van 14.— (ontv.) per aan
deel wordt voorgesteld.
In de bijgevoegde accountantsverkla
ring wordt evenals vorig jaar, bezwaar
gemaakt tegen de waardering van som-
mige activa op de balans.
