IIAI1DEn-IHEUW&
Overeenkomst setekend tussen de
„E.M.Q.O." en de „E.B.O.F."
Een Terrasslng
Later hoopt men de beide bedrijven
ineen te laten vloeien
Alléén bij Merkes
Enkele kanttekeningen bij de resultaten van de
volkstelling, die op 31 Mei 1947 in
Oude Tonge gehouden werd
Rondom de
Landbouwschool
Geen verlenging van de
dienstplicht
Naar een reorganisatie van het tentoonstellings-
wezen op Landbouv/gebied
Blad
Zaterdag 19 November 19491^"
No. 1872
Een belangrijke vergadering had deze week te Middelharnis plaats waar de
overeenkomst tussen de „Emgo" en het „Ebof" is getekend. Hierbij waren niet
alleen de burgemeesters en Wethouders uit diverse plaatsen van hot eiland (als
vert. der Emgo) aanwezig, maar ook meerdere autoriteiten, o.m. twee verte
genwoordigers van de Commissaris der Koningin een wethouder van Dordrecht
en de Directeur van het G.E.B, te Dordt. Aan deze schijnbaar simpele daad zit
veel vast, nl. een hechte band tussen de twee bedrijven, die, nadat alle dorjpen
op Oost-Flakkee zullen zijn aangesloten hopelijk zullen ineenvloeien. De „witte
vlek" zal dan zijn verdwenen.'
In de concertzaal van Hotel Meijer te
iüdelharnis is Donderdag jl. de tot-
tandkoming van de samenwerking van
Je N.V. Electriciteits Maatschappij
Goeree-Overflakkee" (E.M.G.O.) met
'et Blectriciteitsbedrijf „Oost Plakkee"
(B.B.O.F.), door ondertekening van de
(vereenkomst in een vergadering van de
van Commissarissen en afgevaar
digden van de E.M.G.O. met het bestuur
an eerstgenoemd bedrijf en met de ge
meentebesturen van Oost- en West-
Flakkee officieel vastgelegd.
Rede van de President Commissaris
De vergadering stond onder leiding
van de President-Commissaris van de
E.M.G-0. de heer L. J. den Hollander.
Bericht van verhindering was ingeko
men van de Commissaris der Koningin
in Zuid-Holland en van het lid van Ge
deputeerde Staten Mr Bolsius wegens
liet bijwonen van een andere vergade
ring. Als vertegenwoordigers van de
Heer Commissaris der Koningin waren
aanwezig de Heren Mr Lodder^, Chef van
Je eerste afdeling en de Heer van der
Wiel, Hoofd Commies der Provinciale
Griffie. Mede waren aanwezig de Heer
van Es, wethouder van de gemeente be
dreven te Dordrecht en de Heer Ir Roo-
denburg, Directeur van het Gemeentelij- j^
Ite Electriciteitsbedrijf (G.E.B.) van
Dordrecht en de Heer C. Slobbe, Bur
gemeester van Zwijndrecht, voorheen
Burgemeester van Ooltgensplaat, als
voormalig voorzitter van de toenmalige
Commissie van Oost-Flakkee.
Na een welkomstwoord aan de aan
wezigen gaf de voorzitter een kort over
zicht van de gecombineerde vergaderin
gen met Oost- en West-FIakkee.
De eerste vergadering werd gehouden
op 27 April 1946 van Commissarissen
met een Commissie van Oost-Flakkee
met Burgemeester Slobbe als voorzitter
en de Heren de Wit, van Es, Nieborg,
Soldaat en Kosten.
In die vergadering werden enkele
richtlijnen besproken met de conclusie
dat de E.M.G.O. zich in principe bereid
verklaarde, aen Oost-Plakkee stroom te
leveren op basis van reële kosten.
Door de Heren Coppee en van der
Stoep werd een voorlopig plan met ex
ploitatie rekening opgemaakt in No
vember 1947.
Op Februari 194S trad de Heer la
Fleur als Directeur van de E.M.G.O. in
functie on nam het werk over.
Op 28 Juli 1948 werd een vergadering
gehouden van Commissarissen en afge
vaardigden van onze N.V. met de ge
meentebesturen van West-Flakkee, ge
meenten aandeelhouders, om de concept
overeenkomst te bespreken, welke be
sprekingen een vlot verloop hadden.
27 Augustus 1948 werd te Dordrecht
een vergadering gehouden onder presi
dium van de Heer van Es, Wethouder
aldaar, met het lid van Gedeputeerde
Staten, de Heer Bolsius, de Directeur
van het G.E.è. Ir Roodenburg, de Heer
de Wit met het Bestuur van Oost-
Flakkee, Directeur en Voorzitter van de
E.M.G.O.
Het resultaat was dat een oplossing
werd gevonden om het nog betrekke
lijk geringe tekort te dekken.
Daarna had een bespreking plaats op
13 October 1948 in een vergadering van
Raad van Commissarissen van de
E.M.G.O. met de Heer Roodenburg en
de Heer de Wit als Voorzitter van het
E.B.O.F. met een vruchtbare gedach-
tenwisseling over enkele zaken van meer
ondergeschikt belang.
Op 1 November 1948 werd het E.B.
O.P. opgericht.
Toen namen de plannen vaste vorm
aan met het resultaat dat Stad aan
't Haringvliet reeds aangesloten is se
dert enkele weken en de andere ge
meenten spoedig zullen volgen.
Spreker is dankbaar voor de aange
name samenwerking en het bereikte re
sultaat. Als vrucht hiervan kan thans
de overeenkomst getekend worden. Me
de namens de Raad van Commissaris
sen en afgevaardigden brengt hij dank
san het E.B.O.F. aan de Burgemeesters
en de dagelijkse besturen van de ge
meenten van Oost-Flakkee alsmede aan
de gemeentebesturen van West-Plakkee
Voor aller medewerking.
De tot standkoming is de vrucht van
6en goede samenwerking en de goede
*'l om Oost-Flakkee van electricische
energie te voorzien. Dit vond zijn oor
zaak in het feit, dat allen gedreven
i^oor een sterk gemeenschapsgevoel sa
mengewerkt hebben, om het gehele
eiland van stroom te voorzien, aldus
de Voorzitter. Moge deze samenwerking
tot de tiid dat Goeree-Overflakkee tot
^én electilfech bedrijf zal komen besten
digd blijven. Spreker brengt dank aan
de Heren Mr Lodder en van der Wiel
Voor de voorlichting, vooral ook bij de
besprekingen betreffende de ontwerp
overeenkomst, alsmede aan de Wethou
der van Dordrecht en de Heer Ir Roo
denburg voor de verstrekte inlichtin
gen en hun steun bij de gemeenteraad
van Dordrecht.
„Dank aan Burgemeester Slobbe voor
zrin aanwezigheid, waardoor hij blijk
geeft van zijn belangstelling en voor
J^t feit dat hg zich als Voorzitter van
net toenmalig Comité Oost-Flakkee
heeft ingezet.
De Voorzitter van het
E.B.O.F. spreelct
Öaarna verkrijgt de Heer de Wit als
Voorzitter van het E.B.O.F. het woord.
Hij acht deze dag, waarop de over
eenkomst zal worden getekend van gro
te betekenis voor ons eiland. Hij acht
de daad van het Westen, waardoor het
voor het Oosten zelfs nu nog mogelijk
is op basis van redelijke tarieven tot
electrificatie over te gaan van groot
belang en gevoelt zich gedrongen de
E.M.G.O. en de gemeentebesturen van
het Westen hiervoor mede namens zijn
bestuur dank te zeggen en wil vooral
de klemtoon leggen op de belangrijke
tegemoetkoming bij de uitvoering en de
voorwaarden getoond.
Door Uw medewerking, aldus spre
ker, is het ons mogelijk gemaakt, dat
dat gedeelte van het eiland dat nog van
electriciteit verstoken was, hiervan te
voorzien.
Hij dankt het lid van Gedeputeerde
Staten Mr Bolsius voor de medewer
king om tegen zeer billijke rente de
geldlening te verstrekken. Ook spreekt
hij woorden van dank voor het gemeen
tebestuur van Dordrecht, inzonderheid
aan de Wethouder, de Heer van Es en
aan de volijverige Directeur de Heer Ir
Roodenburg, die omtrent het plan ook
zijn adviezen gaf.
Wij hebben behoefte aldus de Heer de
Wit te verklaren, dat het bestuur van
het E.B.O.F. vol lof is over de Direc
teur en het personeel van de E.M.G.O.
en over de voortreffelijke wijze, waarop
zij de electrificatie van Oost-Flakkee ter
hand nemen.
Hij betuigt ook zijn tevredenheid aan
de uitvoerders van het werk, Mr Lod
der en de Heer van der Wiel dankt hij
ook voor de verstrekte voorlichting.
Het doet spreker veel genoegen, dat
de Heer Slobbe, Burgemeester van
Zy^ijndrecht, als eerste voorzitter van
de Commissie Oost-Flakkee aanwezig
is, mede omdat hij de eerste was, die
stappen om tot electrificatie van het
Oosten te komen, ondernomen heeft.
Spreker hoopt dat de clausule in de
overeenkomst, waarbij de E.M.G.O. ge
rechtigd is, het bedrijf in het Oosten
over te nemen, zo vlug mogelijk zal
worden töegrepast.
Om twee besturen, die niet altijd de
zelfde beslissing over een of an(Jer on-
der-verp zullen nemen naast elkander te
laten werken, acht hij ongewenst.
Tot heden heeft het tot generlei moei
lijkheden aanleiding gegeven. De onder
linge verhouding is voortreffelijk.
De eerste gemeente van het Oosten
is aangesloten. Het resultaat is hoop
gevend. We hopen dat het crescendo zal
gaan. Bestuur en Directie zullen alles
doen wat mogelijk is dit te bevorderen.
De leuze is en blijft, massale aanslui
ting is dringende noodzaak.
Het is vandaag, aldus spreker, voor
ons eem dag van bijzondere betekenis.
Het ogenschijnlijk simpel tekenen van
deze overeenkomst houdt veel meer in
dan men oppervlakkig zou vermoeden.
Moge deze overeenkomst zijn zegen
rijke gevolgen tot in de verre toekomst
afwerpen. Als geboren eilander is dit
mijn hartgrondige wens, aldus spreker.
Gelukwens namens de Com
missaris der Koningin
Mr Lodder spreekt namens de Com
missaris der Koningin zijn gelukwensen
uit bij het tot standkomen van de over
eenkomst.
Het is Gedeputeerde Staten een oor
zaak van blijdschap dat de witte vlek,
de streek waar nog geen stroom was,
verdwenen is.
Burgemeester Slobbe: (v.h. te
Ooltgensplaat)
Burgemeester Slobbe zegt dat hij met
veel genoegen de uitnodiging'heeft aan
genomen, omdat hij nu persoonlijk ge
tuige kan zijn van het verkregen re
sultaat van het werk, dat hij met be
langstelling heeft gevolgd.
Hij spreekt zfln waardering uit over
de wijze waarop in goede samenwerking
het doel is bereikt.
De Wethouder van Dordt:
De Wethouder van Dordrecht zegt
dank voor de uitnodiging. Naast finan
ciële werden ook technische bezwaren
overwonnen. Er zal een nieuwe centrale
gebouwd worden en gaat het in stijgen
de lijn. Daardoor zal ook de stroomvoor
ziening verbeterd worden.
De Directeur van het G.E.B.
De Directeur van het G.E.B. Dord
recht dankt voor de vriendelijke woor
den aan zijn adres. Omdat hij overtuigd
was van de noodzakelijkheid van de
opheffing van de witte vlek, was het
gemakkelijk voor hem het Jlap te
steunen. j
Hij verneemt dat de electrificktie van
Oost-Flakkee rendabel zal z|n. Hij
heeft daar vertrouwen in. Het G.E.B,
verklaart zich, indien nodig bej-eid, in
de toekomst hulp te verlenen.
Burgemeester fegndeira:
De Heer Rijnders, Burgeme*ter van
Middelharnis en Sommelsdijk iegt met
belangstelling het verloop van de plan
nen te hebben gevolgd.
Hoewel de Flakkeese gem-ienschap
zich niet beweegt op het terreiji van de
gemeenten, heeft deze daarvoor toch ook
grote belangstelling. Als Burg( meester,
mede namens zfln gemeentebes :uren en
als Voorzitter van de Flakkeese Gemeen
schap biedt hrj zijn gelukwensen aan,
daarbij zijn wens uitsprekend voor het
tot stand komen van één bedrijf voor
Goeree-Overflakkee.
De heer A. A. Mijs:
De Heer Mijs zegt dat de tot stand
koming van de E.M.G.O. destijds niet
zo vlot gegaan is. Hij gaat terug in het
verleden tot de eerste plannen, waarbij
het stichten van een eigen centrale
overwogen werd, welk gezichtspunt la
ter is gewijzigd. Het doet hem genoegen
dat het Westen zo mede heeft kunnen
helpen werken om het Oosten te helpen.
Hij spreekt de beste wensen uit voor de
bloei van de E.B.O.F.
Ovei'zicht van de Directeur
der Emgo:
Vervolgens gaf de Directeur van de
EMGO een technisch overzicht van de
tot standkoming en de groei van de EM
GO en de stand van zaken met betrek
king tot de werkzaamheden van het
EBOF.
De EMGO werd opgericht in 1930
door de 8 westelijke gemeenten van het
eiland, dus in een tijd dat de aanleg-
kosten laag waren, doch waar tegen
over staat, dat door de economische de
pressie de mensen slechts schoorvoetend
overgingen tot aanleg van electrische
installaties.
Thans daar en tegen, nu het EBOF
wordt opgericht zijn de aanlegkosten
zeer hoog, doch de belanghebbenden
zijn dermate electric, minded en de in
dustrie heeft een zo grote behoefte aan
electriciteit dat de toekomst van het
EBOF toch niet te donker behoeft te
worden ingezien.
Aan de hand van een tweetal grafie
ken toont spreker aan, dat in de jaren
1930 t.m. 1937 alle zeilen moesten wor
den bijgezet om te komen tot groei van
het aantal verbruikers en de electrici-
teitsafname.
Cadeaux werden gegeven, gratis in
stallaties, aangelegd, doch niets hielp,
totdat op 1 Mei 1939 een drastische ta
riefsverlaging werd ingevoerd.
Vanaf die tijd en vooral na de oorlog
steeg het aantal aansluitingen verras
send. Begonnen in 1931 met 1455 aan
sluitingen, steeg dit tot 1939 slechts
tot ruim 2500, terwijl thans 5600 per
celen zrjn aangesloten.
Ook in de 3 gemeenten met gasvoor-
ziening steeg het aantal de laatste ja
ren beduidend en is dit reeds de 75%
van het totaal mogelijke genaderd.
Wat het verbruik betreft wees spre
ker er op, dat dit door voor ons gebied
voor 2/3 bestaat uit licht- en huishou
delijk gebruik en slechts voor 1/3 uit
verbruik voor kracht doeleinden. De
uitbreiding zal dan ook in het eerste
moeten worden gezocht, aangezien we
op ons eiland geen grote industriën be
zitten. Het laatste jaar steeg de ver
koop der EMGO met niet minder dan
87%.
Vervolgens gaf spreker een overzicht
van de stand van de werkzaamheden bij
het EBOF. Alles verloopt naar wena,
hoewel nog wel steeds met grote moei
lijkheden wat de materiaalvoorziening
betreft, te kampen is.
De gemeente Stad aan 't Haringvliet
is juist klaar gekomen en het aantal
aansluitingen overtreft de verwach
tingen.
Van de 300 percelen zijn terstond 220
aangesloten, een percentage dat dus
overeenkomt met de thans aangeslote
nen, na 19 jaar, in de gasgemeenten van
de EMGO. Dit is een pracht voorbeeld
en spreker wekt de overige gemeenten
op, zich even zo in te spannen, want
dan zal spoedig het moment aangebro
ken zijn, dat het EBOF zal opgaan in de
EMGO en er dus een electriciteitsbedrijf
is voor het gehele eiland Goeree-Over
flakkee.
Tenslotte deelde spreker nog mede,
dat de nodige kabels voor de electrifi
catie van de gemeente Nieuwe Tonge
ook zijn gearriveerd, zodat nu aanslui
tend direct kon worden begonnen met
de electrificatie van deze gemeente. Als
er geen tegenslagen vmi belang komen,
en er geen al te lange vorstperiode
komt deze winter, kan het gehele eiland
voor de winter 1950/51 zijn geëlectrifi-
ceerd.
Dankwoord
Nadat de Voorzitter de spreker dank
had gebracht wordt overgegaan tot on
dertekening van, de overeenkomst, waar
na hij de wens uitspreekt, dat de tot
standkoming van de overeenkomst zal
mogen strekken tot bevordering van de
bloei en de welvaart van ons gehele
eiland.
zijn al Uw aankopen boven 10.- ver
zekerd togen Verlies - Diefstal - Brand en
Breuk, uitgezonderd uurwerken.
Op de bewuste teldatum werd Oude
Tonge bewoond door 1547 mannen en
1518 vrouwen, hetgeen dus een totaal
oplevert van 3065 personen. Aangezien
wij hier wederom met een gemeente te
maken hebbeu uit het zgn. „natte ge
bied" moeten wij ook hier vaststellen,
dat de totale bevolking sedert 19,30 ge
daald is, want bij de volkstelling, die op
31 December 1930 plaats vond werden
3089 inwoners (1574 mannen en 1515
vrouwen) geteld. Het spreekt wel haast
van zelf, dat in de tijd van een halve
eeuw het aantal inwonendèn wel toege
nomen is, want in 1899 bedroeg het ge
tal der ingezetenen 2758 (1375 mannen
en 1353 vrouwen). In de tijd van een
halve eeuw nam de bevolking toe met
ruim 11%, hetgeen een geringe stijging
genoemd moet worden.
In 1947 woonden 2541 personen, d.i.
bijna 83% in de kom der gemeente (in
1899 was dit ongeveer 75%), 436 men
sen waren gevestigd in verspreide hui
zen, hetgeen neerkomt op 14% (in 1899
bedroeg dit 20%) en waren 88 perso
nen ondergebracht in schepen, welk
aantal in 1899 nog 136 bedroeg. Het
percentage inwoners, dat buiten de kom
gevestigd is moet voor Goeree Overflak-
kee groot genoemd worden.
Bij de laatste volkstelling werden 68
alleenwonenden (27 mannen en 41 vrou
wen) geregistreerd, welke cijfers in 1899
bedroegen: 47, 18 en 29. In die dagen
waren in de gemeente nog aanwezig een
weeshuis en een tehuis voor ouden van
dagen in welke inrichtingen 9 personen
verpleegd worden, terwijl 12 personen,
die niet behoorden tot degenen, voor wie
die inrichtingen bestemd waren, in deze
woningen aanwezig waren. In 1947 was
geen enkele dezer inrichtingen meer
aanwezig.
Bij de laatste volkstelling bleek, dat
2997 personen in gezinsverband leef
den. Onder hen werden 691 mannen en
51 vrouwen aangetroffen, die als ge
zinshoofd geregistreerd werden, zodat in
deze gemeente 742 gezinnen gevestigd
waren. In 1899 werden in Oude Tonge
geteld 575 gezinnen, waaruit blijkt, dat
in een halve eeuw het aantal huisge
zinnen gestegen is met 29%.
In 1947 waren in die gezinnen opge
nomen 1522 eigen-, pleeg- en stiefkinde
ren, terwijl dit in 1899 het geval was
met 1413 jongeren. In 1947 werden dus
in 10 geziimen gemiddeld bijna 21 kin
deren en in 1899 bijna 25 kinderen aan
getroffen. Ook in deze gemeente daalde
dus het aantal inwonende kinderen.
Hoe het in Oude Tonge staat met de
opbouw der bevolking volgens verschil
lende leeftijdsgroepen is in onderstaan
de tabel na te gaan.
Bevolkingsopbouw van Oude Tonge
Leeftijd 31-12-1879 31-12-1930 31-5-1947
0-10 jaar 24.6 20.5 21.3
10-20 jaar 19.6 19.6 17.7
20-30 jaar 15.0 15.0 12.7
30-40 jaar 12.1 11.9 14.1
40-50 jaar 11.5 11.1 12.0
50-60 jaar 9.0 10.0 8.7
60-70 jaar 6.Q 6.3 7.4
70-80 jaar 1.8 4.2 4.6
80 jaar en
ouder 0.4 1.4 1.5
Het percentage jongeren is ook hier
in dalende lijn, hetgeen vooral geldt voor
hen, dié behoren tot de leeftijdsgroep,
-12-1879
31-12-1930
31-5-1947
100
95.3
98.4
100
114.2
102.5
100
113.0
95.3
100
112.5
135.5
100
108.9
116.2
100
126.9
109.4
100
122.2
140.1
100
263.3
287.7
100
381.8
409.0
100
114.0
113.1
van 10 tot 30 jaar. Het percentage der
ouderen is gestegen, waarbij echter een
uitzondering gemaakt moet worden
voor hen, die behoren tot de leeftijds
groep van 50 tot 60 jaar. De groei der
verschillende leeftijdsgroepen kan be
studeerd worden aan de hand van het
onderstaand staatje, waarin indexcijfers
opgenomen zijn.
Indexcijfers der bevolking van
Oude Tonge
0-10 jaar
10-20 jaar
20-30 jaar
30-40 jaar
40-50 jaar
50-60 jaar
60-70 jaar
70-80 jaar
80 jaar en
ouder
totale be
volking
Wanneer de beide eerste kolommen
bezien worden blijkt, dat de groep per
sonen van O tot 50 jaar minder sterk
toegenomen is dan de stijging der tota
le bevolking zou doen verwachten, het
geen niet gunstig geacht mag worden.
Dit oordeel wordt dringerder, wanneer
gelet wordt op de sterke daling der
groep der jongsten. Wel is waar is die
groep nadien wederom in betekenis ge
stegen, maar bij vergelijking van de
eerste en derde kolom blijkt, dat de
groepen van O tot 10 en van 20 tot 30
jaar in 1947 van geringere betekenis
zijn dan dit in 1879 het geval was. De
gedwongen evacuatie is. hieraan niet
vreemd, want vele jongeren keerden
blijkbaar niet terug naar de zozeer ge
teisterde gemeente. Niet alleen deze
leeftijdsgroepen bleven weg, maar dit
was eveneens het geval met de perso
nen, die behoorden tot de leeftijdsgroe
pen van 10 tot 20 en die van 50 tot 60
jaar. De bevolkingssamenstelling onder
vond dus zeer ernstige gevolgen van die
gedwongen evacuatie. Welke leeftijds
groepen ook vertegenwoordigd zijn,
blijkt wel uit onderstaande gegevens,
waarin van de bevolking, die op 31 Mei
1947 in Oude Tonge verblgf hield de
aantallen, die in een bepaald jaar gebo
ren zijn aangegeven zijn.
Geboortejaar
Aantal
Geboortejaar
Aantal
personen
personen
1947 (5mnd.) 38
1927
56
1946
95
1926
35
1945
47
1925
42
1944
72
1924
31
1943
61
1923
48
1942
66
1922
37
1941
59
1921
38
1940
79
1920
38
1939
54
1919
46
1938
43
1918
30
1867
68
1917
35
Gering zijn de aantallen personen, die
geboren zijn in 1945, 1938, 1926, 1924 en
1918 (een jaar, dat overal lage cijfers
vertoont.) Het spreekt vanzelf, dat vele
jongeren buiten de gemeente geboren
zijn, want van hen, die in de provincie
Groningen geboren zijn - 8 -zijn 5 kin
deren in 1940 of later ter wereld ge
komen.
Dr J. VERSEPUT.
Meneer, kali geven aan paardepeen is
toch niet goed?, aldus vroeg me dezer
dagen een klein-landbouwer, toen ik het
„Postkantoor" te Sommelsdijk uitstap
te. Hoe kom je aan deze wijsheid?' was
mijn wedervraag. Dat zeggen de arbei
ders van „boer N", bij hen is het wel
eens geprobeerd en de peen wilden toen
niet groeien. Ik heb geantwoord, dat
boer N. dan de kali stellig niet op de
juiste tijd gegeven had.
Op het land voor paardepeen bestemd
moest hij zeker kali strooien, doch als
hij daarvoor kali 40, of een andere
chloorhoudende kalimest wilde gebrui
ken, kon hij deze mest het beste nog
voor Januari geven. Zijn peen zullen daar
zeker dankbaar voor zijn en hem deze
dankbaarheid tonen door een betere
kwaliteit en indien de bemesting ook
in andere opzichten aan de eisen vol
doet, door een hogere opbrengst. Na
tuurlijk ben ik bij boer N. mijn licht op
wezen steken en mijn vermoeden bleek
waarheid. Als zeer veel landbouwers op
ons eiland heeft ook hij de gewoonte
het kalizout pas in het voorjaar uit te
strooien. De meeste keren heeft hij daar
van geen nadelige gevolgen gezien,
maar de beide keren, dat paardepeen
op dit land was gezaaid, duurde het zeer
lang voor de wortels goed aan de groei
waren. Onze landbouwer had zelf wel
begrepen, dat de chloor nadelig had ge
werkt en dit te meer, omdat het de bei
de keren na het uitstrooien van de
kunstmest zo goed als niets geregend
had. Met het regenwater spoelt nl. de
chloor uit.
Bovenstaande biedt mij een onge
dwongen gelegenheid iets te zeggen over
de kalibemesting. ledere landbouwer is
er van overtuigd, dat bemesting met
kali noodzakelijk is. Kali maakt de
planten sterker, ze kunnen daardoor
beter tegen nachtvorsten en bieden
meer weerstand aan ziekten, zoals bv.
roest in tarwe, koprot in uien. Legeren
van granen treedt bij kaligebrek spoe
diger op. Ook de verspreiding van vi
rus-ziekten bij aardappels verloopt min
der snel, omdat bladluizen niet van kali
rijke gewassen houden. Gewassen, die
veel koolhydraten (zetmeel, suiker)
vormen, zoals bieten, aardappels, kool
rapen en paardepeen hebben grote hoe
veelheden kali nodig. Bij kaligebrek ont
staat bij aardappelen het zgn. blauw.
Bij voldoende kali wordt de kwaliteit
der gewassen en daardoor de houdbaar
heid beter.
Bij het gebruik der kalimeststoffen
moeten we echter rekening houden met
het hoge chloorgehalte van de gecon
centreerde kalizouten kali 40% (met
44% Cl) kali 50% (met 49% Cl) en ka
li 60% (met 49% Cl.)
Er zijn nl. zgn. chloorgevoelige ge
wassen, zoals aardappelen, tabak, stam-
bonen, paardebonen, vruchtbomen, bes-
sestruiken, wortelen (paardepeen) en
vele andere tuinbouwgewassen.
Andere cultuurgewassen zoals granen
en grassen ondervinden er bij een nor
male bemesting geen nadeel van, terwijl
alle soorten van bieten zich juist bij
aanwezigheid van chloor beter schijnen
te ontwikkelen.
Wanneer we de kalizouten voor de
chloorgevoelige gewassen in het najaar
strooien, spoelt de chloor uit. De kali
wordt door de klei- en humus deeltjes
vastgehouden, doch de chloor verbindt
zich met de kalk en verdwijnt als cal
cium-chloride naar het grondwater,
mits er natuurlijk voldoende regen valt.
Te begrijpen is, dat kalizouten op de
duur onze gronden in de zure richting
brengen, met elke 10 kg chloor ver
dwijnt ongeveer 8 kg kalk uit de bouw
voor.
In het algemeen kunnen we op de
zwaardere gronden de kalizouten beter
voor de winter strooien, hierin zit vol
doende klei om. de kali vast te houden.
Voor zeer lichte kleigronden en zand
gronden doet men beter te wachten tot
Febr., omdat voor deze gronden het ge
vaar bestaat, dat bij voor de winter
strooien, met de chloor ook de kali uit
spoelt. Deze gronden bevatten te wei
nig bindmiddelen voor de kali.
Bij gebruik van gezuiverde kalizou
ten, zoals patent-kali en zwavelzure ka
li, die hoogstens 3% chloor mogen be
vatten, is men in de tijd van uitstrooien
volkomen vrij. Aanbeveling verdient het
hierbij de kali uit te strooien in het
voorjaar, vóór het klaarmaken van de
grond, gelijk dus met de superfosfaat.
Dat chagrijnig gedrein
van Rheumatische Pijn
door al Uw lijf en leden,
maakt U niet alleen humeurig en ziek,
maar het ondermijnt allengs Uw hele
gestel en... de goede verstandhouding
in Uw gezin. Laat het zo ver niet ko
men. Begin bij de geringste aanwijzing
van Rheumatische Pijnen een bloedzui-
verende kuur. Met Kruschen Salts.
Niets minder dan een wonder, die wel
dadige invloed van Kruschen. Dat doen
de zes minerale zouten, waaruit Kru
schen is samengesteld. De aansporende
werking op de bloedzuiverende organen
doen Uw bloed weer krachtig circule
ren en onzuiverheden, die Uw pijnen
veroorzaken, worden regelmatig en op
natuurlijke wijze afgevoerd. Stel het
niet uit. Begin liever vandaag dan mor
gen Uw Kruschen-Kuur, tot heil van
Uw hele gestel. Kruschen is verkrijg
baar bij alle Apothekers en Drogisten.
CENTRALE VEILING
MIDDELHARNIS
Veiling van Dinsdag 15 Nov. 1949.
Witlof I 56.-59.— Witlof II 33.—
49.—; Kroten 6.-7.—; Glassla 15.—
15.20; Andijvie 12.15.Spinazie
30.Zwijndrechtse wijnperen 11.
14.Gieser Wildeman 5.—10.
Comtesse de Paris 8.10.Arm-
gaard 6.16.Dubbele Bergamot
11.-.
Uienveiling van Dinsdag 15 Nov. 1949.
Gewone uien 22.4423.Drielingen
19.49—19.81; Picklers 21.01. Aan
voer 50.000 kg.
VEILING ST. ANNALAND
EN OMSTREKEN
Uienveiling van Donderdag 10 Nov. '49
Groeve uien 21.20; Gewone uien 23.51
24.03; Drielingen 20.99—21.08; Pick
lers 20.94; Stekuien 8.Aanvoer
115.000 kg.
Uienveiling van Dinsdag 15 Nov. 1949
Grove uien 19.9921.20; Gewone uien
22.25; Drielingen 21.55—21.30, Pick
lers 21.09; Stekuien 8.50. Aanvoer
155,000 kg.
P.S. De laatste Veilingberichten zoeke
men elders in dit Blad!
voor elke vrouwen- en meisjeshand,
vooral in herfst en winter, is een
tube Hamea Gelei (Mijnhardt) pt. 75 et.
In de laatste dagen doen allerlei ge
ruchten de ronde met betrekking tot de
organisatie van het Nederlandse leger.
Zo zou het in het voornemen liggen een
verlenging van diensttijd te bevorderen
tot 13 maanden, zou de tweede lichting
1949 spoedig weer naar huis gaan en
wordt geconcludeerd uit de begroting
voor 1950, dat de tot de eerste lichting
1950 behorende bataljons voor Indonesië
niet zullen worden opgeroepen.
Het A.N.P. verneemt naar aanleiding
hiervan in goed ingelichte leringen, dat
een verlenging van diensttijd niet in het
voornemen ligt. De regering zou alleen
bereid zijn een zodanige verlenging te
bezien, indien ide wenselijkheid daar
van zou Icunnen blijken in West-Euro
poes verltand.
Wat de tweede lichting 1949 betreft,
deze is nauwelijks onder de wapenen en
zal nu natuurlijk niet voor Indonesië
worden opgeleid. Andere conclusies kon
men echter hieraan niet verbinden.
In de begroting voor 1950 is inderdaad
voorzien in drie bataljons voor Indonesië
welke uit de eerste lichting 1950 zouden
moeten komen. Uit het feit, dat uitzen
ding naar Indonesië niet zal plaats heb
ben mag men echter niet de gevolg
trekking maken, dat ze ook niet zullen
worden opgeroepen. Omtrent de nadere
bestemming van deze bataljons is nog
geen beslissing genomen.
In aansluiting op de mededeling van
Mr J. Millius, directeur van de Konink
lijke Nederlandse Jaarbeurs te Utrecht,
op de persconferentie bij de opening
van de Najaarsbeurs, dat van de zijde
van de handelaren in landbouwwerktui-
gen het verzoek was gedaan uit zakelijk
overwegingen de Agrarische Afdeling
der Jaarbeurs in den vervolge aan de
Voorjaarsbeurs te verbinden en de Raad
van Beheer deze vraag In studie had
genomen kan thans het volgende wor
den bekend gemaakt.
Tijdens een uitvoerige gedachtenwis-
seling, die de Directie van de Konink
lijke Nederlandse Jaarbeurs heeft gehad
met de Commissie van Advies voor de
Agrarische Afdeling, waarin het gehele
agrarische bedrijfsleven kan worden
geacht vertegenwoordigd te zijn, kwam
vast te staan, dat niet zonder het tijd
stip waarop de Agrarische Afdeling
wordt gehouden het grootste bezwaar
vormt, als wel het feit, dat de hande
laren genoodzaakt worden deel te ne
men aan een onafzienbare reeks van
min of meer belangrijke tentoonstellin
gen en demonstraties op agrarisch ge
bied. Deze betekenen een grote last voor
de handel ên kunnen in verband met de
geringe baten niet langer worden aan
vaard.
Aangezien de Agrarische beurs als
centrale demonstratie onmisbaar voor
de Nederlandse landbouw wordt geacht,
werd in verband hiermede overeengeko
men, dat de handel in landbouwwerktui-
gen zich in de eerste instantie zal ver
staan met het georganiseerde landbouw-
bedrijfsleven, teneinde tot een aanvaard
bare regeling van het tentoonstellings
wezen op landbouwgebied te komen.
Voorts werd besloten de Agrarische
Afdeling aan de Najaarsbeurs verban
nen te doen blijven, aangezien de fei
telijke omstandigheden het thans onmo
gelijk maken deze naar het voorjaar te
verplaatsen en deze afdeling reeds sinds
1936 aan de Najaarsbeurs verbonden is
geweest, zonder dat dit tot moeilijk
heden aanleiding heeft gegeven.
Te zijner tijd zal dan worden nage
gaan of met het oog op de als dan
geldende omstandigheden, een eventuele
vrtjziging van het tijdstip overweging
zou verdienen.
PLAN VOOR DRIE VLIEGVELDEN
IN ZEELAND
De correspondent van de N.R.Crt.
schrijft aan zijn blad:
VLISSINGEN, 15 November. De
provincie Zeeland heeft na de bevrijding
nog steeds geen vliegveld gekregen en
vele instanties in Zeeland voelen dit als
een ernstig-gemis. De Zeeuwse Vereni
ging voor de luchtvaart heeft dezer
dagen onder leiding van haar voorzitter,
ir J. P. Berdinus van Berlekom, aan
deze kwestie een bespreking gewijd.
In deze vergadering werden de
mogelijkheden en moeilijkheden,
welke aan de kwestie van de Zeeuw
se vliegvelden zijn verbonden, diep
gaand besproken en men kwam tot
de conclusie, dat de uitvoering van
een drie vliegvelden-plan (Schou
wen, Walcheren en Zeeuws Vlaan
deren) met bescheiden eisen kans
van slagen heeft, dank zij de be
langrijke steun, welke hierbij door
het rijk werd toegezegd.
Men acht een geregelde luchtverbin-
ding tussen Rotterdam en Den Haag en
de Belgische, mogelijk ook Franse
kust zeer wel exploitabel en in een der
gelijke lijn zou Zeeland opgenomen kun
nen worden.
