Bezocht Siand IVo. 11 uan A. WIELHOVWER
demohstratie
F
II
armaii-
tractoren
W. Hollemaii - S
omme
Isdiik
Mo\i
J. van den Berg
MECHANISATIEGIDS
Gebr. de Waal - Middelbarnis
IN STAND 16
B.Hartensveld
Gebakken Vis
in stand No. 32
H.H. LANDBOUWERS
Tractorsproeiers
en Motorsproeiers
§oed gereedschap is
het halve werk
Koopt daarom steeds
Schrammetje
Indië-deserteurs worden vrij man
Motor- en
Rijwielstalling
UiENAFZET 1949-1950
hij Verleerfe
Een kou, een griep
m
FAMILIEBERICHTEN
Eikenhout
Boekenkastje
op de CENTRUMBEURS
Ie Sommëlsdijk vindt U
Land-,
Tuin- en
Bloemzaden
Zaaigranen
Pooiaardappalen
van
Fa. C. V. d. Meid e
Middelharnis - Telef. 378
(na 5 uur 346)
Centrumbeurs St^nd No. 33
Jacob Banestraat 109
SOMMËLSDIJK
Handel in Oliën,
vetten - teer - touw,
dekzeilen
aanwezig op het School
plein tegenover de,
Centrunabeurs.
DENNEN RONDHOUT
Vishandel
St. Nicolaasdreef B 207i
Sommëlsdijk
Mvondmaal-
stellen
(Doopvonten
Fa. W. Chr. den Hengst
Verlaagde prijs
Bezoekt tijdens de Veemarkt te Somm,elsdijk (Marktveld) op 2 Nov. de
van de
Het nieuwste type vol hydraulisch dubbel werkend zowel achter als onder de tractor lichtend.
Vierhefpunten regelbaar op iedere gewenste diepte of hoogte door eenvoudige vinger-
tip bediening. Smal en breed spoor types van 18-26-37 PK.
De meesi doelmaiige iracior, keus voor elk bedrijf
DE LAATSTE ZENDING VOOR DE OUDE PRIJS
Machinefabriek - Dealer Mr Cormick - Deering
Landbouwwerktuigen - Tractoren - Telef. 224 en 414
CENTRUMBEURS STAND No. 17
staan nog steeds aan de spits 1
MOSSELMAN &YIS SOMMËLSDIJK
Er wordt veel geadverteerd in „Eilanden-nieuws"
De Sorteerstations en de Veiling
STAND No. 24 CENTRUMBEURS
Bestel nu de
voor de
Land- en Tuinbouw 1949-1950
BESTELBON
schrijft
Grote Verkopingen
op komst.
Een pakje sigareiien voor de kolonel
Kerknieuws.
\ki
Hedenmorgen behaagde het
de Heere van leven en dood
na een smartelijk geduldig
gedragen lijden van onze
zijde weg te nemen, onze
geliefde Man, Vader, Be
huwd- en Grootvader, Broe
der, Behuwdbroeder en Oom,
de heer
HUIBEKT VAN ROSSUM
Echtgenoot van mej.
T. Nagtegaal
in de ouderdom van bijna
71 jaar.
De Heere sterke ons in
dit voor ons zo zwaar
verlies.
Wed. H. van Rossum-
Nagtegaal
W. van Rossum
A. van Rossum-
Hameeteman
J. van Rossum
J. van Rossum-Bakker
A. van Rossum
P. M. van Rossum-
Hoek
en Kleinkinderen.
Stellendam, 31 Oct. 1949.
Molenkade 201.
De teraardebestelling is be
paald op Donderdag 3 No
vember a.s. des nam. 2 uur
te Stellendam.
TE KOOP
ig.a.n. Te bezichtigen na 5 uur
SCHELL,
Sfeenenweg 45 - Middelhamis
Uit voorraad leverbaar:
TILBALKEN
PONGERBOMEN,
HEININGPALEN,
SLAGPALEN enz.
Fa. P. DE KORTE ZONEN
TELEF. 24 OUDE TONGE
Slotlaan 42 Zeist
Telefoon 2298
voor Kiembakjes, Schot-
bakken en Golfplaten.
A. VBOEGINDEWEIJ
DIRKSLAND 179
Met ingang van 15 November 1949 is export van
uien naar Engeland toegestaan, tengevolge waarvan
kan worden verwacht, dat er in het vervolg een ge
regelde handel in uien zal plaats vinden.
Naar aanleiding daarvan kunnen vanaf heden weer
regelmatig uien worden aangevoerd.
staan voor U gereed en zien gaarne Uw uien tege
moet.
Veiling zal worden gehouden iedere Dinsdag en Vrij
dag des v.m. 10 uur, te beginnen op Dinsdag 8 No
vember e.k.
De Centrale Veiling voor
Goeree en Overflakkee,
HetBestuur,
Een onontbeerlijk naslagwerk voor iedereen, die op
de hoogte wil zijn van de mechanisatie in land- en
tuinbouw.
De eerste uitgave in Nederland, die een samenvat
tend overzicht geeft van de in ons land gefabriceerde
en geïmporteerde land- en tuinbouw-werktuigen.
De omvang van dit werk is 556 bladzijden, geïllu
streerd met honderden foto's en schetstekeningen.
In deze gids is een schat van gegevens verwerkt,
waarvan ieder, die op het gebied van de land- en
tuinbouw werkzaam is, kennis moet nemen.
De Mechanisatiegids bevat oriënterende artikelen
over gebruik, onderhoud en rentabiliteit van ver
schillende machines, een uitvoerige omschrijving van
meer dan 1000 machines en werktuigen, een lijst van
in Nederland gevestigde fabrikanten en importeurs
van landbouviTwerktuigen en gereedschappen, bene
vens over voorlichtingsdiensten, instituten en ver
enigingen, namen van functionarissen etc etc.
D© prijs, van deze gids is bij verschijning 5.50
Als gij te^'oren intelkent kost hjj u slechts 4.50
Wacht niet, maar vul onderstaande bestelbon on
middellijk in en stuur deze naar
BOEKHANDEL,
Ondergetekende
via Boekhandel
wenst te ontvangen
Gebrs. de Wiaal, Middel-
ex. „Mechanisatiegids"
nprijs van 4.50 per
tegen de inteke
exemplaar.
AM
ADRES
PLAATS
Ik zou nu nog eens even terug komen
op een brief van de directeur der
R.T.M., die meneer de Redacteur me
verleden week in de handen stopte. Met
wie je als doodgewoon metselaar al niet
te maken krijgt! Het gaat hier over het
stukje, dat ik op 5 October schreef over
(ie klacht, dat er op de veerboten der
R.T.M, in feite te weinig personeel aan
boord was en de kapiteins zich moeten
behelpen met mensen, die lang niet al
tijd de kunst van het varen meester zijn.
Dat vindt de Directie van de R.T.M, wel
wat te boud gesproken en Schramrnetje
krijgt naar aanleiding van zijn geschrijf
prompt op z'n tabberd. De directeur
sclirfjft dan als volgt:
l6' „Op elk schip zijn twee ploegen van
elk 5 personen, t.w. 1 kapitein, 2
man dekpersoneel en 2 man in de
machinekamer. Het is juist, dat wij
tot voor enkele maanden nog één
man dekpersoneel méér hadden,
doch deze was er uitsluitend bijge
zet om het laden en lossen van au
to's te bespoedigen. Met het eigen
lijke varen had hij geen bemoeienis.
Ons is gebleken, dat deze extra man
voor het laden en lossen van auto's
zeker geen voordeel betekende,
doordat vaak misverstanden ont
stonden bij het laden en lossen."
2e „De mededeling, dat het personeel
niet ter zake kundig zou zijn, is
onwaar en beledigend voor deze
mensen, welke onder de moeilijkste
omstandigheden de verbinding tus
sen Plakkee en de vaste wal zo
lang mogelijk in stand houden."
Ziezo, daar kan Schram het mee
tloen. En nu moet ik me vanzelf op
Wjn beurt óók weer verdedigen. De di-
fecteur schrijft, dat er tot voor enkele
"laanden nog één man dekpersoneel
Méér was, om het lossen en laden van
■is auto's te bespoedigen. Het spreek
woord zegt: „de derde man brengt de
fuzie an." Dat schijnt dan op de boot
ook het geval geweest te zijn, gezien
<l6 misverstanden die er door deze man
ontstonden!
Nou, eerlijk gezegd, zo'n redeneriiig
jijkt me toch maar een doekje voor
bloeden. Want bij het laden en les
bon van de auto's is de kapitein de spil
*aar alles om draait. Hij is de man
"ie van boord stapt en op de wal het
aantal en de grootte van de wagens
"Pneemt en alleen op zijn commando
fijden de chauffeurs de boot op. De ka-
Piteins hebben hierin zo'n routine ge-
''regen, dat ze op de wal het hele zaak-
Je als een blokkendoos in elkaar weten
'S passen om zoveel mogelijk auto's
•nee te nemen. Dan zijn er op de boot
^olf heus geen drie man nodig om de
«lauffeurs aan te wijzen wé.é.r ze him
wagens neer moeten zetten! En bij na-
^^re informatie bevreemdt het Schram
wel enigszins, dat er voor enkele
weken terug toch nog weer een derde
f"^" op de boten bijgekomen is! Na-
™™tjk heeft die dan ook met de auto'^
geen beriaoeienis, dus is hij dan toch
zeker nodig voor het varen en andere
voorkomende werkzaamheden. Wel een
bewijs dat deze man noodzakelijk is en
Schrammetje toch niet teveel gezegd
heeft met de bewering, dat er vooral
'als 't er nijpt voldoende personeel moet
zijn! O zo! Want ik weet, dat vroeger
de kapitein nög meer personeel ter
beschikking stond. Dan was er in elk
geval een vaste conducteur, terwijl de
laatste tijd ééh van de twee man dek
personeel dit karweitje er nog bij op
knapte. Dat er thans weer drie man
dekpersoneel zijn is zeer toe te juichen;
deze derde man is heus geen overbo
dige luxe! Maarjnet die brief klopt dat
niet!
Wat de tweede alinea van des direc
teurs brief betreft, zou ik eerst eens
willen vragen waar ik geschreven heb,
dat k\ het personeel van de boten niet
ter zake kundig zou zijn. Ik meen juist
geschreven te hebben, dat we voor de
mannen die de diensten op Flakkee on
derhouden, vooral in deze tijd, die mist
en storm kan opleveren, respect dienen
te hebben. Met het niet ter zake kun
dig personeel had ik natuurlijk hun op
het oog, die nog slecht^ kort in dienst
der R.T.M, op de boten meevaren,
maar toch voor 'een volle maii meege
teld worden. Het was naar mijn be
scheiden mening beter, wanneer er een
„nieuweling" op de boten komt, dat
deze man eerst enige tijd tneevaart,
zonder dat een ander voor hem het
veld ruimt. Hij kan dan van de vakbe
kwame mensen eerst eens in de knepen
van het vak worden ingewijd. Maar
meestal is het bij de R.T.M, zo, dat de
nieuweling ineens voor vol mee moet.
En dat gaat nu eenmaal niet. Vandaar
dat ik schreef, dat een kapitein vol
doende ter zake kundig personeel moet
hebben, die als het er opaan komt,
precies weten wat zé doen moeten. Ik
heb daarmee helemaal de suggestie niet
gewekt, als Zou er geen vakbekwaam
personeel aan boord zijn. Het loopt
echter over voldoende vakbekwame
mensen. En ik zal de laatste zijn om
te beweren, dat de niet-vakbekwamen
hun best niet zouden doen. Als ik een
opperman een troffel in de hand stop
en tegen hem zeg, dat hij metselen
moet, dan kan het zijn, dat die man
vanwege z'n inspanning het zweet van
't lijf loopt, maar van zijn metselwerk
deugt geen aap. Dat moet geleend wor
den. Zo is het m.i. ook op een veer
boot. Met goede wil alleen komt de
schuit niet in de haven; daar komt ook
kunst en routine aan te pas! En nog
eens zij het gezegd: Voor de prestaties
van het personeel der boten heeft ook
Schrammetje niets dan lof. Ik hoor dat
ondanks de dikke mist der laatste we
ken alle passagiersdiensten gevaren
zijn, soms nog wel zonder daartoe door
de directie te worden verplicht. Daar
mee neemt een kapitein een groot risi
co op zich, wat door de meeste passa
giers niet eens wordt beseft. Daarbij
in ogenschouw nemende de g'ebrekki-
ge oriëntatie die zij op deze tochten
hebben, kan het onze bewondering heb
ben, dat alles toch op z'n pootjes te
recht komt. Het verdiende toch zeker
ook de aandacht van de autoriteiten
Op Vrijdagen 11 en 25 November
wordt de grootste openbare verkoping
van landerijen etc. gehouden, die Flak
kee sinds 1937 gekend heeft. Aan bod
komen alle eigendommen van de Am-
bachtsheerlijkheid Stad aan 't Haring
vliet, alles bij elkaar vormend ruim 81
ha weiland, gorzen en dijken, 72 ha riet
land en slikken, die alle bij de heerlijk
heid in eigen exploitatie zijn, voorts een
opzichterswoning, alsmede visrechten,
erfpachten en recognities. De veilingen
worden gehouden door notaris mr Hem-
penius te Middelharnis. Deze eigendom
men zijn gelegen aan de Lieve Vrouwen-
polderse Dijk te Middelharnis, in de
Oude Stadse Polder, in de gemeente
Stad aan 't Haringvliet en aan de Nieu
we en Oude Stadse Zeedijk. De Heer
lijkheid Stad aan 't Haringvliet dateert
uit 1359 toen het opkomende land tot
vrij goed verkocht werd door Aieid en
Boudevrijn van Praat, vrouwe de heer
van Putten en. van Strijen, aan Jan van
Heenvliet. Enige eeuwen lang is de
heerlijkheid in het bezit geweest van de
familie Van Bronchorst; Karel V ver
leende aan Andriès van Bronchorst het
leen, maar behield de Hooge Heerlijk
heid aan zichzelf als Heer van Putten.
In 1528 kwam de bedijking tot stand en
in 1534 werd de kerk gebouwd. In 1670
ging het alleen over op het geslacht
Wittenhorst, in 1725 op de Half-Wasse-
naers. Laatste Ambachtsvhouwe was
Catherina Johanna Maria Bouscholte,
echtgenote van It.-generaal Pi Hulzer,
overleden op 26 October 1947.
Xooris en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SANAPIRIN
Buisje 25 tabl. 40 et; 50 labl. 75 et.
om de overtocht bij mistig weer voor
het bootpersoneel wat gemakkelijker te
maken door op de havenhoofden dege
lijke mistsignalen te plaatsen. Nu moe
ten deze mensen zich soms verlaten op
een conducteurshoomtje, waarop men
aan de havendani staat te toeteren.
Dat lijkt nergens naar. En vsraar het
vaarwater in de buurt van de Hoornse
Hoofden steeds smaller wordt op
het smalste punt is de doorvaart
slechts 200 meter was het aanbren
gen van een mistsein daar toch zeker
gebiedende eis. Als de ton of de gas-
boei per ongeluk gemist wordt, wordt
de reis een zoekplaatje en is het geen
enkele gezagvoerder kwalijk te nemen
als hij ergens met de kop van de boot
in de graszoden of op een zandplaat
komt. Maar ja, dat kost allerhaal geld,
hé. En om dat voor die eilanders zo
maar uit te geven is ook zo wat! Tot
er op een kwade dag ongelukken ge
beuren en, dan... komt alles in orde!
Ja, er is nog werk genoeg aan de win-:
kei voor de perfectie van de R.T.M, f
We zullen er eens een ronde tafel con
ferentie voor -beleggen!
SCHRAMMETJE.
Slechts 16% volhardt in weigering.
„Kolonel Sluyter, dag kolonel Sluyter"
werd Vrijdagmiddag geroepen van het
troepentransportschip Zuiderkruis, toen
het zich los maakte van de kade in Rot
terdam. Het waren enige van de te veel
besproken deserteurs, die een laatste af
scheidsgroet toeriepen aan hun com
mandant, die in gesprekken van man
tot man met deze afgedwaalde lieden
hen op het rechte pad had terugge
bracht. Het was, wel zeer treffend te
zien hoe blij de deserteurs waren aan
dek van het schip te zijn, waar zij zich
in vrijheid bewogen tussen de andere
militairen, waar slechts de officieren van
het depot Schoonhoven hen konden her
kennen als voormalige deserteurs. Aan
boord wisten de bijna duizend andere
soldaten niet wie aanvankelijk geweigerd
hadden naar Indonesië te gaan. Nu de
schuit eenmaal begon te varen, waren
allen gelijk. Voor 161 man was het de
sertievraagstuk op zeer gelukkige wij
ze volledig opgelost.
Een van die 161 voormalige deserteurs
vsras wel zeer duidelijk dankbaar voor
deze afloop. Bij het inschepen had elke
man twee (zeldzaam goede) pakjes ci-
garetten gekregen. Toen het water schip
en wal begon te scheiden, werkte hij
zich naar de railing, riep „zijn" kolonel
en wierp hem een van de twee kostbare
pakjes toe. Het was de enige methode
om nog te doen blijken hoezeer hij het
op prijs stelde dat een verstandig woord
te juister tijd gesproken, hem er van
afgebracht had verscheidene jaren cel
straf te riskeren. Het was ook voor ko
lonel Sluyter zeker een voldoening ge
vend moment. Deze man, die de afge
lopen veertien dagen zijn overredings
kracht, zijn tropenervaring en zijn va
derlijk gevoel voor de troep 1;ot het uiter
ste heeft gegeven om onbezonnen beslui
ten te voorkomen, om te bereiken dat
gewone Nederlandse jongens niet jaren
lang een misdadigerslot ten deel zou
vallen, om alle moeilijkheden uit de weg
te ruimen, die de weigeraars belemmer
den aan boord te komen, deze man vond
de bekroning van zijn inspanning en zijn
systeem toen hij zag hoe 161 man, die
tezamen een kleine 700 jaar celstraf te
goed hadden, nu als vrij man de tocht
naar de Oost aanvaarden.
Het vertrek
Nadat degenen, wier positie nog niet
duidelijk was of wier lichamelijke toe
stand nog twijfel mogelijk maakte, wa
ren afgevallen, stonden er in alle vroeg
te Vrijdagmorgen 193 man aangetreden,
■die tot dan toe beschouwd waren als
deserteurs. Tot hen is stuk voor stuk
het dienstbevel gericht bagage op te
pakken en in de auto te klimmen ten
einde naar de boot gebracht te worden.
Het resultaat was, dat 182 soldaten
eieren voor hun geld kozen en aan het
idienstbevel gehoor gaven. Elf mannen
^even weigeren en werden in arrest ge
steld. Toen de colonne auto's in Rotter
dam de passagiers had afgeleverd, wer
den deze 182 militairen niet langer als
deserteurs beschouwd, want zij waren
gegaan. Maar de vermoeienissen van de
bijna geheel doorwaakte nacht en de
aanblik van de loopbrug, die wel erg de
finitief in de richting van het schip
wees, deed nog 21 man de moed ontzin
ken. Zij weigerden plotseling aan boord
te gaan. Hun is toen tot driemaal toe
daartoe bevel gegeven, maar zij bleven
weigeren. Er is geen hard woord geval
len en er is zeker geen geWeld gebruikt.
De weigeraars werden in arrest gesteld
en naar het detentiekamp Nieuwersluis
vervoerd. Zo goed als de anderen, die
wel gegaan zijn, wisten zij wat de ge
volgen moeten zijn: krijgsraad. Na de
behandeling van hun zaak daar kunnen
zij zich nog eenmaal bedenken, maar
dat moet dan geheel eigener beweging
gaan. Wanneer zij, dadelijk na het von
nis, te kennen geven, dat zij alsnog naar
Indonesië wensen te gaan, worden zij
daartoe in de gelegenheid gesteld. Voe-
réh zij hun dienst in de tropen dan naar
tevredenheid uit, dan wordt de straf
niet ten uitvoer gelegd. Gezien de erva
ringen met deze mogelijkheid in het af
gelopen jaar opgedaan, is het evenwel
niet waarschijnlijk, dat veel meer dan
vijf of zes van deze 32 deserteurs wer
kelijk nog zullen vertrekken. De overi
gen zullen waarschijnlijk besluiten liever
enige jaren gevangenisstraf op te knap
pen dan hun plicht in de tropen te doen.
En waarom?
De reden
Van de oorspronkelijke 193 man, zijn
er slechts zeven, die om politieke rede
nen weigeren naar Indonesië te gaan. De
anderen zijn bang of z^j kunnen het
ouderlijk huis niet loslaten. Een sterk
voorbeeld daarvan is wel de militair, die
na een gesprek met de kolonel had be
sloten om uit te varen en die van dat
besluit zijn ouders telefonisch op de
hoogte mocht stellen. Hij sprak met va
der eü moeder, maar een van de fami
lieleden deed nog de mededeling, dat er
een brief onderweg was. Die brief zou
evenwel aankomen op een tijdstip waar
op de „Zuiderkruis" reeds zou varen.
Dat was te erg, de jongen besloot lie
ver de brief af te wachten dan naar
Indonesië te gaan. Dat h^j daarmede een
krljgsraadvonnis op zijn hals haalt,
vindt hij misschien een vervelende om
standigheid, maar de brief moest eerst
gelezen worden en kon zeker niet wor
den nagezonden
In meer of mindere mate is het met
bijna allen zo geweest. Maar verreweg
de meesten hebben hun verwrongen ge
voelens weten te overwinnen en zij zijn
als gewone soldaten aan boord gegaan.
Sommigen voelden zich misschien wat
teleurgesteld omdat zij nu plotseling
geen „martelaar" meer waren. Zij had
den zelf het besluit genomen om de
valreep over te gaan en niemand had
hen ook maar een zetje gegeven. De on
wennigheid van plotseling normaal mi
litair te zijn in plaats van ,,een van de
gevallen waarover de Kamer spreekt"
zal evenwel spoedig slijten.
Wanneer deze jongens- in Indonesië
koïben, lopen zij heus niet met een eti
ket „ik was deserteur". Zij worden op
genomen in de troep en de omstandig
heden zijn daar zo, dat zij zelf geen uit
zonderingspositie meer willen of kunnen
innemen. Komen zij straks terug dan
komen zij als militairen, die hun plicht
voor het vaderland deden, die een stuk
mannenwerk verzet hebben en die frank
en vrij de toekomst tegemoet kunnen
gaan. Zij staan er dan vrij wat beter
voor dan degenen, die daarna uit de
gevangenis konien. Verscheidene jaren
Leeuwarden is niet zo'n erg gezochte
aanbevelingK.
RANTSOENEN VOOR KOFFIE
AANGEWEZEN
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de bon met opdruk „BD een
rantsoen", welke o.m. wordt uitgereikt
aan uit Indonesië repatriërende militai
ren, is aangewezen als rantsoenbon
voor koffie. Deze bon geeft i;echt op
het kopen van 125 gram koffie.
NED. HERV. KERK
Monument ds D. A. v. d. Bosch. Ter
gedachtenis aan wijlen ds D. A. v. d.
Bosch, in leven predikant te 's-Graven-
hage, die in 1942 in het concentratie
kamp te Amersfoort om het leven
kwam, en die jl. Zondag 65 jaar zou zijn
geworden, is Zaterdagmiddag in de Gro
te kerk te 's-Gravenhage een monument
onthuld. Mr W. J. Baron van Lynden
verrichtte als president-kerkvoogd de
onthulling, waarna ds A. K. Straatsma
een toespraak hield. Ook ds A. C. D. v.
d. Bosch van Ginneken voerde als zoon
van de overledene het woord. De ge
meente zong het lievelingsvers van de
verscheiden voorganger, nl. het lied van
Gezelle „Het leven is een krijgsbanier".
Het monument, dat tegen een van de
pilaren der kerk is aangebracht, geeft
een symbolische voorstelling van het
woord uit Ps. 126, dat zö die met tranen
zaaien, met gejuich zullen maaien.
--------O-------
ALS ZONEN VAN 'T ZELFDE HUIS
IN 'T ZELFDE HUIS
Aan de Stationsweg te Ede staat een
ruime villa lazen we in „Kerknieuws",
waarin zich twee woonhuizen bevinden.
In de ene woning. Stationsweg 32,
woont de Geref. predikant dezer ge
meente, ds J. Drost. Het Edese Huis
vestingsbureau heeft thans een gedeelte
van de andere woning. Stationsweg 30,
toegewezen aan de beroepen predikant
van de Geref. Kerk onderhoudende ar
tikel 31 K.O. aldaar, cand. G. Rouke-
ma van IJsselmuiden. In Ede zullen dus
deze beide predikanten onder één dak
leven, wonen en werken.'
